Você está na página 1de 11

Índice

Introdução..........................................................................................................................................2
ESTUDO DESCRITIVO DOS SONS DA LÍNGUA ETNICA PAPEL...............................................................3
O texto oral recolhido........................................................................................................................3
Transcrição fonética...........................................................................................................................3
b) Proposta do alfabeto da língua papel (exemplos com as palavras)................................................4
Agrupamento e explicação desses sons de acordo com os respectivos parâmetros fonéticos de
classificação dos sons.........................................................................................................................5
Consoantes.........................................................................................................................................5
Os pares mínimos...............................................................................................................................6
Variantes Alofones.............................................................................................................................6
Nível Prosódico...................................................................................................................................7
Constituintes Silábicos........................................................................................................................7
Traços Distintivos...............................................................................................................................8
Traços distintivos das vogais da língua analisada...............................................................................9
Conclusão.........................................................................................................................................11
Introdução

O trabalho em destaque vem na sequência de cumprimento de um dos pontos do programa da


cadeira da Linguística I do segundo ano da Licenciatura em Língua Portuguesa. Como é
óbvio, a Guiné_Bissau é um país multi-étnico, nessa ótica, calhou-nos fazer um trabalho da
“descrição fonológica da língua papel” cujo objectivo geral é de descrever fonética e
fonologicamente a língua papel (pepel), em específico identificar fones que constituem o
sistema fonético da língua mencionada na linha anterior, também compará-lo com a os da
língua portuguesa Europeu Padrão; classificar articulatoriamente os fones da língua papel
(ponto e modo); identificar os fonemas desta mesma língua; Construir a matriz de traços
distintivos dos segmentos fonológicos da mesma; descrever os aspectos prosódicos (sílabas,
acentuação, tom e entoação) e propor os alfabetos fonéticos da etnia papel.

2
ESTUDO DESCRITIVO DOS SONS DA LÍNGUA ETNICA PAPEL

O texto oral recolhido


Josué
Kero Moisés kezi, ntihun Nieek, ka nieek lado na Jusué, auk Nun, aoz Moisés jak lo: “ Moisés
ntihuni, kezi, nazoon ze krankanki antom uaho krik Jordon, wi na baha uki uzuz, zosaak njoi
phul bouk Israel. Zun nde polzi pzima, njo phul nde za, ze mi njonko jak Moisés. Ze ptep
zolaal, pya Libanu, amp kint pjau ze krik kieek, khoki krik boeufrate, na osaak uzuz osi
boeteu pjau ze krik kieek ze phiour onu zozum fo klil nde. Ňazo pho zurunu ze hnu uzuz ze
phila nu zosaak. Ze mi njomunk na Moizés, hunkran njoun pho na wi. Mbazo phutnu.
Bupun ulinsun, antom uka kziu, uoun pzu banhauki pis osaak ndji djakunk njo pul boliinu.
Men ze plinsu uka kziu, ubaap nhinsi Moisés ntihuni janhunk wi. Ika tunto, ya kñene krei, ka
ika y aze knhene kmai, antom utihunu iana urun ze zun ukiazi. Ika utun plado zoliuri oimna,
zafun naha, pnak na urim, antom udo uzuz ze mi opisomi. Opzu book nu iana mndjona antom,
wiana urun. Mbaza nji ilun wi? Bupun ulinsun, antom uka kziu. Ika kaloo. Ika linki zonkont
Nieek, Uzi nu ona wi zun zukiazi.

Transcrição fonética
[Ʒuˈzuɛ]
[kero mojˈzɛʃ ˈkesi/ ŋţiw niˈɛk/ kɐ ˈladu nɐ ӡuˈzuɛ/ awk nũ/ ɐoz mojˈzɛʃ ˈʤak lo// mojˈzeʃ
ˈnţiwni/ ˈkesi/ nɐˈţõ ţɨ krɐ̃kɐ̃ˈki ɐ̃ˈtõ ˈwaŋo krik ʤorˈdõ wi nɐ ˈbaŋɐ uˈki uˈʐuʃ /ʤoˈzak ˈnʤoj
ˈpuɬ ˈbowk iӡrɐˈɛɬ// ˈtʃũ ˈndɨ ˈpoɬţɨ ˈpţemɐ/ ˈnʤo ˈpuɬ ˈndɨ ˈzɐ/ ˈzɨ ˈmi ˈnʤõk ˈʤɐk mojˈzɛʃ //
ˈzɨ ˈptɨp zoˈlaɬ ˈpjɐw ˈlibɐnu/ ˈɐ̃p ˈkitʃ ˈpʤɐw ˈzɨ ˈkrik kiˈɛk/ ˈkŋoki ˈkrik boewˈfratɨ/ ˈnɐ
ˈozak ˈuzuʃ oˈzi ˈbɔeʧew ˈpʤɐw ˈzɨ ˈkrik kiˈɛk ˈzɨ ˈpljɔr onu zoˈzũ fɔ ˈklɨɬ ˈndɨ// ˈɳazu ˈpɔ
ӡuruˈnu ˈӡu ˈŋnu uˈʐuʃ ˈӡɛ piˈla ˈnu ˈӡɔsɐk// ˈӡɛ ˈmi ˈnʤɔmũk ˈnɐ mojˈzɛʃ/ ˈɳũkrɐ̃ nʤoˈũ ˈpɔ
ˈnɐ ˈwi/ ˈmbazu ˈputnu//
Buˈpũ ulĩˈsũ ɐ̃ˈtõ uˈka ˈkӡiw/ woˈũ ˈpӡu bɐˈɲauki píʃ ˈɔsɐk ˈnʤi ʤɐˈkũk ˈnʤɔ ˈpuɬ boˈlinu//
ˈmẽ ˈӡɛ ˈplĩsu uˈka ˈkӡiw / ucbap ˈŋĩsi mojˈzɛʃ ˈntiɳuni ʤɐˈŋũk ˈwi// iˈka ˈtũtu/ ˈia ˈkɲɛnɨ
ˈkrej/ ˈka ˈika i ɐˈӡɛ ˈkɲenɨ ˈkmaj/ ɐ̃ˈtõ utiɳwˈnu iˈanɐ uˈrũ ˈӡɛ ˈӡũ ukjaˈzi// iˈka uˈtũ ˈpladu
zoliwˈri oˈĩnɐ/ zɐˈfũ ˈnaŋɐ ˈpnak ˈna uˈrĩ/ ɐ̃ˈtõ uˈdɔ uˈzuʃ ˈӡɛ opiˈzɔmi// oˈpsu ˈbɔk ˈnu ˈjanɐ
ˈmnʤɔnɐ ɐ̃ˈtõ/ ˈwianɐ uˈrũ// ˈmbazɐ ˈnʤi iˈlũ ˈwi// buˈpũ uˈlĩsũ/ ɐ̃ˈtõ uˈka ˈkӡiw// iˈka kaˈlɔ/ i
ˈka ˈlĩki zõˈkõt niˈɛk/ uˈzi ˈnu ˈɔnɐ ˈwi ˈӡũ ӡukiɐˈzi//]

3
b) Proposta do alfabeto da língua papel (exemplos com as palavras)
De acordo o conhecimento do grupo, na realização deste trabalho de investigação sobre uso
desta língua na comunidade. Após auscultação às diferentes pessoas, o grupo sugeriu, ou seja,
propõe 25 letras que são: A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U X W Y Z.

A - aghoirs K - koka
B - burnni L - plene
C - tchori M - minera
D - dolundji N - ngnú
E - ontene O - oncinka
F - fali P - Pudjua
G - otingros R- dursu
H- ughoi, S - seu
I - Inoló T - nton
J - dji U - puni

4
Agrupamento e explicação desses sons de acordo com os respectivos
parâmetros fonéticos de classificação dos sons.
Os sons da fala classificam-se em três categorias: vogais, semivogais e consoantes.

Vogais
As vogais podem ser classificadas quanto à abertura (fechadas, médias e abertas) à
projecção de lábios (arredondadas/não arredondadas) e ao movimento da raiz da
língua (recuadas/não recuadas).

Abertura Não arredondada Arredondada

Fechadas [i] [ɨ] [u]

Médias [e] [ɐ] [o]

Abertas [ɛ] [a] [ɔ]

Não recuada Recuada

Consoantes
De acordo com as características, estas podem distinguir-se de diferentes formas: pelo
modo de articulação e pelo ponto de articulação.
Ponto Bilabiais Labiodentais Dentais Alveolares Álveo- Palatais Velares Uvulares
Palatais
Modo

Oclusivas p,b t,d ʃ,ʒ k,g

Fricativas f s,z

Nasais m n ɳ

Laterais l (ɫ)

Vibrantes r

Africadas ʧ,ʤ

5
Os pares mínimos
Pares mínimos ortografia fonemas significado

[ ˈpkiɫ/ˈpkeɫ] «pkil/pkel» /i/ /e/ olho /próximo ano

[ˈptε/ˈpdε] « Pté/Pdé» /t/ /d / Ouvir/comer

[ˈprε/ˈptε] «Pré/Pté» /r/ /t/ comida/ouvir

[ˈ pdϽ/ˈpdε] «Pdó/Pdé» /Ͻ/ε/ fazer/comer


Variantes Alofones
Owus - Safim Ndjopia- Biombo

Cão Owul - Biombo eu vou Ndjipia - Bissau

Obul - Bijimita

kmar- Biombo

Casamento Omar - Bijimita

6
Nível Prosódico
Durante a feitura deste trabalho, o grupo conclui que a língua Papel apresenta na
maioria das palavras o acento tónico na última sílaba (agudo). Vejamos os seguintes
exemplos:

urxi [urˈʃi] = Deus

urigú [uriˈgu] = mundo

nhandjina [ɳɐ̃ʤiˈna ] = pessoas

onúr [oˈnur] = sol

owus [oˈŋuʃ] = cão

Também existem palavras com acento tónico na penúltima sílaba (grave).

Por exemplo:

Ossúla [oˈsulɐ] = Chuva

Opátu [oˈpatu] = pato

Ondáli [õˈdali] = gato

Também existem palavras com acento tónico na antepenúltima sílaba (esdrúxula).

Por exemplo:

Bémbenda [ˈbẽbẽdɐ] = panela de barro.

Constituintes Silábicos
σ σ

A R A R

Nu Nu

p t ε k ĩ

Ex: Pté [ˈptε] = Ouvir Kinsalin [kĩ.sɐ.lĩ]

7
Traços Distintivos
Traços distintivos dos segmentos encontrado na língua papel.

Traços dos consoantes da língua analisada.

Consoantes

Traços /Segmentos p b T d k g F s z ʃ ӡ m n ɲ ʤ ʧ r l ɫ

Consonântico + + + + + + + + + + + + + + + + + + +

Silábico - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Soante - - - - - - - - - - - + + + - - + + +

Alto - - - - + + - - - + + - - + - - + - -

Baixo - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Recuado - - - - + + - - - - - - - - - - + - +

Anterior + + + - - - + + + - - - + - - - - + +

Coronal - - + + - - - + + + + - + + + + + + +

Arredondado - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Contínuo - - - - - - + + + + + - - - - - - + +

Estridente - - - - - - + + + + + - - - + + - - -

Nasal - - - - - - - - - - - + + + - - - - -

Lateral - - - - - - - - - - - - - - - - - + +

Soltura Retardada - - - - - - - - - - - - - - + + - - -

Vozeado - + - + - + - - + - + + + + + - + + +

8
Traços distintivos das vogais da língua analisada.

Vogais orais

Traços i ɨ u e ɛ o ɔ a ɐ j w

Silábico + + + + + + + + + - -

Consonântico - - - - - - - - - - -

Vozeado + + + + + + + + + + +

Alto + - + - - - - - - + +

Baixo - - - - + - + + - - -

Recuado - + + - - + + + + - +

Arredondado - - + - - + + - - - +

Anterior - - - - - - - - - - -

Coronal - - - - - - - - - - -

Continuo + + + + + + + + + + +

Lateral - - - - - - - - - - -

Nasal - - - - - - - - - - -

Vogais nasais

Segmentos Õ ɐ̃ ẽ ĩ ũ

Silábico + + + + +

Consonântic - - - - -
o

Soante + + + + +

Vozeado + + + + +

Alto - - - + +

Baixo - - - - -

9
Arredondado + - - - +

Recoado + + - - +

Anterior - - - - -

Coronal - - - - -

Continuo + + + + +

Lateral - - - - -

Nasal + + + + +

10
Conclusão
Durante a feitura deste trabalho, o grupo concluiu que o presente trabalho de campo
vem ajudando de forma preponderante no que tange à aplicabilidade e mobilizações de
todas as teorias aprendidas durante esses 9 longos meses. Em comparação com a língua
portuguesa, pode-se perceber que há realmente uma grande semelhança entre o alfabeto
português e o papel, a única diferença reside na pronúncia da consoante v que o grupo
não encontrou no seu trabalho de investigação.

11

Você também pode gostar