Você está na página 1de 169

1

Ridendo Castigat Mores


2



Hcnriquc VIII
Willian SIalcscarc

Ediao
Fidcndo Casiigai Morcs

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil.con

Fonic Digiial
www.jaIr.org

CoyrigIi.
Auior. Willian SIalcscarc
Traduao. Carlos A. Nuncs
Ediao clcirnica. Ed. Fidcndo Casiigai Morcs
Todas as olras sao dc accsso graiuiio. Esiudci scnrc or conia
do Esiado, ou nclIor, da Socicdadc quc aga inosios; icnIo a
olrigaao dc rciriluir ao ncnos una goia do quc cla nc
roorcionou."
Nclson JaIr Carcia (l94?-2UU2}
3


A FAMOSA HISTRIA DA VIDA DO REI
HENRIQUE VIII

William Shakespeare
4


NDICE



PEFSONACENS 6
PFLOCO 8
ATO I
Ccna I 10
Ccna II 22
Ccna III 33
Ccna IV 38
ATO II
Ccna I 46
Ccna II 56
Ccna III 65
Ccna IV 71
ATO III
Ccna I 83
Ccna II 93
ATO IV
5
Ccna I 116
Ccna II 125
ATO V
Ccna I 135
Ccna II 145
Ccna III 148
Ccna IV 158
Ccna V 163
EPLOCO 168
6


PERSONAGENS
O REI HENRIQUE VIII.
CARDEAL WOLSEY.
CARDEAL CAMPEIO.
CAPCIO, cnlaiador do incrador Carlos V.
CRANMER, Arccliso dc Caniuaria.
DUQUE DE NORFOLK.
DUQUE DE SUFFOLK.
DUQUE DE BUCKINGHAM.
CONDE DE SURREY.
LORDE CHANCELER.
LORDE CAMAREIRO.
GARDINER, Diso dc WincIcsicr.
BISPO DE LINCOLN.
LORDE ABERGAVENNY.
LORDE SANDS.
SIR TOMAS LOVELL.
SIR HENRIQUE GUILDFORD.
SIR ANTNIO DENNY.
SIR NICOLAU VAUX.
Sccrciarios dc Wolscy.
CROMWELL, criado dc Wolscy.
GRIFFITH, gcniil-Ioncn da canara da FainIa
Caiarina.
Trcs gcniis-Ioncns.
Oficial da Ordcn da Jarrcicira.
Douior Duiis, ncdico do rci.
7
Inicndcnic do Duquc dc DuclingIan.
Drandon c un sargcnio dc arnas.
Poriciro da Canara do ConsclIo.
Poriciro c scu ajudanic.
Pajcn dc Cardincr.
Prcgociro.
RAINHA CATARINA, csosa do Fci Hcnriquc;
dcois, divorciada dclc.
ANA BOLENA, sua dana dc Ionra; dcois,
rainIa.
Una vclIa dana, aniga dc Ana Dolcna.
PACINCIA, dana da FainIa Caiarina.
Nolrcs c danas; criadas da rainIa; csriios quc
lIc aarcccn; cscrivacs, oficiais, guardas c ouiros
scrvidorcs.
8


PRLOGO

Hojc nao vcnIo rovocar-vos riso. Ccnas
agora dc nais cso c siso, scrias, gravcs c irisics,
inoncnics c nolrcs quadros, quc vos Iao dc
ardcnics lagrinas arrancar c o quc cn vcrdadc
vicnos aqui irazcr. Qucn dc icdadc for caaz,
odc dar nossa ca una lagrina ou duas,
orquc cla cssa Ioncnagcn ncrccc. Qucn
dinIciro so dcscndc cn assunio vcrdadciro, ncla
acIara vcrdadc. Qucn sc alcgra con una ou
duas visias c, dc rcgra, nao rcgaicia alausos, sc
acicnic sc rcvclar c calno, Ia dc, conicnic,
nuliilicar o scu vinicn nodcsio nun raido
csciaculo c cn iudo Ioncsio. Soncnic qucn
dclciic acIa na visia dc ccna alcgrc ou iorc, c
quc inrcvisia larulIcira agradccc, golcs, duclo
dc algun iio vcsiido dc anarclo, scra
dccccionado. Pois, dc faio, gcniis ouvinics, or
un ugilaio, fazcr cnirar un lolo nuna cca,
nao scria faliar, iao-so, a roncssa dc nosso
rorio crcdiio, no inicnio dc vos rcrcscniar algo
a conicnio, nas ianlcn alicnar ara o fuiuro dc
un anigo scnsaio o afcio uro. En nonc, ois,
do ccu, or scrdcs iido na conia do audiiorio
nais salido, do nais csclarccido da cidadc,
9
nosirai, cono o dcscjo, gravidadc. inaginai na
forna nais noioria as cssoas dc nossa nolrc
Iisioria, ial cono cn vida foran. Na grandcza
roria as aconanIai, na nais accsa
conanIia dc ianios scguidorcs, iurla anclanic
quc cncIc os corrcdorcs. Mas vcdc agora cono a
ccna scria vai laicr irisicncnic na niscria, c vos
dirci, sc rirdcs un noncnio, quc c ossvcl
cIorar nun casancnio.
10


ATO I
CENA I

Londcs. Nu untccunuu do uuco. Entu o
unu otu o Duquc dc NooI; o outu, o Duquc
dc HucIngIun c Lodc AIcguucnn.

DUCKINCHAM Fcliz cnconiro c vcniuroso
dia. Cono assasics dcsdc quc nos vinos
uliinancnic cn Frana?
NOFFOLK A Vossa Craa nuiio agradco.
Con saudc, c scnrc adnirador dc quanio vi or
la.
DUCKINCHAM Un accsso dc fclrc
inooriuna nc fcz ficar no quario risionciro,
quando csscs sois da gloria, luninarcs da
Iunanidadc, cn Ardrcs sc cnconiraran.
NOFFOLK Foi cnirc Cuincs c Ardrcs. Eu
nc acIava rcscnic c os vi saudarcn-sc a cavalo;
conicnlci-os dcois, quando sc acaran, c
alraarcn-sc os vi dc ial nancira, cono sc
confundidos csiivcsscn. E sc assin fossc,
11
ncsno, ondc acIaranos quairo ironos quc,
osios na lalana, cquivalcsscn a cssc irono
dulo?
DUCKINCHAM Todo cssc icno cu
risionciro csiava no ncu quario dc docnic.
NOFFOLK Eniao crdcsics a visao do quc
a icrra icn dc grandc. Podcr-sc-ia dizcr quc aic
aqucla Iora solicira csiava a ona c quc ncssc
aio con algo sc casou acina dcla. Cada dia
vcncia os anicriorcs, aic quc cIcgassc o uliino c
dciassc cono rorio o rodgio dclcs iodos.
Quando os franccscs, soncnic ouro c lrilIo,
cono dcuscs agaos nos ofuscavan, no dia
incdiaio nos fazanos da Cra-DrcianIa a ndia.
qualqucr Ioncn quc sc alassc, una nina
arccia. Os anczinIos ajcns dir-sc-ian
qucrulins, iodos dc ouro; as rorias danas, nao
afciias lida, quasc suavan sol o cso do
orgulIo, dc ial forna quc o iralalIo dc cnfciic
lIcs scrvia. Sc qualqucr nascarada sc disscssc
inconaravcl, a da sulscqucnic noiic a dciava
csiuida c ncndiga. Cada un dos dois nonarcas,
dc igual lusirc, nais ou ncnos lrilIanic sc
osicniava, confornc aarcccssc. Era louvado dc
cr si qualqucr dclcs; quando junios, dizia-sc quc
un so sc crcclia, nao sc aircvcndo os rorios
cnicndidos a confronia-los nunca, quc csscs
asiros ois assin lIcs cIanavan
dcsafiavan, or scus arauios, ara as alias
12
jusias scus csriios nolrcs, rcalizavan fciios
alcn dc quanio c concclvcl, dc ial forna quc as
falulas dc anianIo, cono ossvcis icndo-sc
afirnado, ganIaran novo crcdiio, lcvando-nos a
icr or ccrio o quc nos conia Dcvis.
DUCKINCHAM OI! idcs nuiio longc.
NOFFOLK Tao vcrdadc cono cn scr nolrc
c a Ioncsiidadc na Ionra rocurar scnrc. os
difcrcnics lanccs dcssa fcsia algun lrilIo
crdcrian nos nais alios discursos, ois ara
clcs a nclIor lngua cra dos rorios fciios. Tudo
ali cra rcal; ncnIuna aric colidia con ouira; a
ordcn fazia rcssaliar iudo, cccuiando iodas as
funcs scu acl naravilIa.
DUCKINCHAM Qucn dirigiu, crgunio,
qucn, scgundo vossa oiniao, rcuniu o coro c os
ncnlros dcssa cslcndida fcsia?
NOFFOLK Algucn, dcccrio, quc inclinaao
ncnIuna dcnonsirara ara un ncgocio dcsscs.
DUCKINCHAM Por olscquio, nilordc,
qucn fcz isso?
NOFFOLK Fcgulado foi iudo clo cngcnIo
ciraordinario do nuiio rcvcrcndo Cardcal dc
Yorl.
DUCKINCHAM O dialo quc o carrcguc! En
iodo lolo ncic o dcdo anlicioso. Quc iinIa clc
13
quc vcr con ianio cccsso dc vaidadc? Esanio-
nc dc vcr quc una nonianIa dc sclo, so con
scu volunc, ossa os raios alsorvcr do sol
lcncfico c da icrra dcsvia-los.
NOFFOLK Ccriancnic, scnIor, Ia nclc
csiofo quc asscgura iao grandc rcsuliado, ois o
aoio nao icndo dc linIagcn nui noioria, cujo
rcsigio alrc caninIo aos ncios, ncn Iavcndo
rcsiado alios scrvios coroa, ncn icndo cono
aliadas cssoas dc valor, nas, cono a aranIa quc
dc si roria iccc a fina icia, rova quc c a fora
dc scu rorio ncriio quc lIc franqucia a
csirada, don cclcsic quc un lugar lIc asscgura
junio ao irono.
ADEFCAVENNY O quc lIc dcu o ccu, nao
sci dizc-lo; quc olIar nais cnciranic isso
dcsculra. Mas scu orgulIo osso vcr, quc csia
or iodos os scus iraos. Dc ondc o olicvc? Sc
nao do infcrno, c quc c ncsquinIo o dialo, ou ja
dcu quanio iinIa, c clc ouiro infcrno dcniro dc si
sc s a criar dc novo.
DUCKINCHAM Ncssa ccursao dc Frana,
or quc dialo cIanou a si o cncargo, rcvclia do
rci, dc dcsignar os quc dcvian consiiiuir scu
scquiio? Elc ncsno a lisia rcarou dos gcniis-
Ioncns, dc nancira gcral so cscolIcndo os a quc
clc rcicndc inor un fardo nuiio grandc ara
Ionra sccundaria. Una sinlcs cariinIa dc scu
14
unIo scn consulia ao ConsclIo gcncroso
faz do dcsiinaiario auiliar dclc.
ADEFCAVENNY Sci dc arcnics ncus
ircs, ncssc caso, clo ncnos, sc cnconiran
quc con isso dc ial nodo csgoiaran scus
Iavcrcs, quc janais odcrao voliar ao rsiino
lcn-csiar da fanlia.
DUCKINCHAM OI! nuiia gcnic icvc a
csinIa quclrada clo cso dc suas
roricdadcs, so ara ircn ncssa inoncnic
viagcn. Tania nosira dc vaidadc, no cnianio,
iao-soncnic scrviu ara aninar unas convcrsas
dc consisicncia nula.
NOFFOLK csaroso quc cu cnso quc
cssa az cnirc os franccscs c nos nao valc quanio
nos cusiou.
DUCKINCHAM Nao Iouvc qucn, dcois da
icncsiadc quc vcio logo aos, nao sc scniissc
cono insirado c, scn consulia rcvia, nao
fizcssc, dc ronio, a rofccia dc quc cssa
icncsiadc, assin iirando da az o icnuc vcu, so
rcssagiava sua ruiura suliia.
NOFFOLK lcn claro, ois ja quclrou a
Frana o conronisso c cnlargou cn Dordcus a
carga ioda dc nossos ncrcadorcs.
15
ADEFCAVENNY Foi or isso quc nosso
cnlaiador foi dcscdido?
NOFFOLK Sin, scn duvida alguna.
ADEFCAVENNY Dclo acio, conrado or
un rco corliianic.
DUCKINCHAM E iodo cssc ncgocio,
dirigido foi or nosso cardcal nui rcvcrcndo.
NOFFOLK Pcrdoc-nc Vossa Craa, iodo o
Esiado conIccincnio icn da dcsavcna quc cnirc
vos c o cardcal Ia nuiio cisic. Assin, vos
aconsclIo c acciiai isio dc un coraao quc vos
dcscja acnas Ionra c roscridadc nuiio solida
considcrardcs cono cquivalcnics o odcr do
cardcal c sua asiucia; c nais. quc a iudo quanio
scu grandc odio dcscjc r cn raiica, nao Ia dc
faliar nunca o insiruncnio scnrc a jciio. Nao
ignorais a naiurcza dclc; salcis quc c vingaiivo, c
cu icnIo cicncia dc quc sua csada c dc nui fino
coric. E conrida; odcnos dizcr, ncsno, quc
alcana longc; c ondc aiingir nao ossa, dccidido
clc a joga. No ino ciio guardai csic consclIo,
ois Iavcis dc acIa-lo saluiar. Eis quc vcn vindo
a rocIa quc cviiar vos aconsclIo.
(Entu o Cudcu Vosc; u Iosu c tuzdu nu
suu cntc; uguns guudus c dos sccctuos con
ucs o scgucn. Dc ussugcn, o cudcu c
HucIngIun tocun oIucs dcsdcnIosos.}
16
WOLSEY Ola! O roccsso do inscior do
Duquc dc DuclingIan csia ai?
PFIMEIFO SECFETAFIO Aqui sc cnconira,
scnIor.
WOLSEY E clc csia ronio, cssoalncnic?
PFIMEIFO SECFETAFIO Sin, quando a
Vossa Craa for scrvido.
WOLSEY Dcn; dcois iraiarcnos dcssc
assunio. DuclingIan vai laiar o olIar aliivo.
(Su Vosc con scu scquto.}
DUCKINCHAM Essc cao dc aouguciro icn
a loca vcncnosa c cu nao osso anordaa-la.
Assin, nao dcscria-lo c aconsclIavcl. O livro do
ncndigo icn vaniagcn solrc o sanguc dc un
nolrc.
NOFFOLK Cono assin! Ficasics caliado?
convcnicnic cdir a Dcus nodcraao, quc c o
unico rcncdio quc rcclana vossa docna.
DUCKINCHAM Li algo conira nin nos
olIos dclc. Scu olIar nc IunilIou, cono ao nais
nfino dos scrvos, c ora ncsno nc irasassa
iraiocirancnic. Foi falar con o rci; sigo-lIc ja no
cncalo, ara os olIos olriga-lo a laiar.
17
NOFFOLK Parai, nilordc, c quc vossa
razao con vossa colcra sc onIa a discuiir solrc
cssc inicnio. Qucn alios nonics galga, dc
conco rogridc lcniancnic. A zanga c cono un
cavalo ardoroso quc, odcndo scguir or ondc
qucira, o rorio fogo logo o dcia cansado. Na
Inglaicrra nao Ia qucn odcria aconsclIar-nc
cono vos; scdc ois ara vos ncsno o quc scrcis
ara vosso anigo.
DUCKINCHAM Vou rocurar o rci, c cla
loca da Ionra aos griios farci quc a cnafia
dcssc iio dc IswicI ao o lanada scja; sc nao,
roclanarci quc sc anularan iodas as difcrcnas
cnirc os Ioncns.
NOFFOLK Scdc scnsaio, nao dciando
qucnic or dcnais a fornalIa do ininigo, ara
quc nao vcnIais a cair ncla. Uliraassar
odcnos, or cccsso dc raidcz, a ncia a quc
alncjavanos, crdcndo-a, assin, or cssc rorio
cccsso. Cono o salcis, a cIana quc o licor faz
sulir na vasilIa c dcrranar-sc, arcccndo
auncnia-lo, o csgoia acnas. Scdc scnsaio, iorno
a aconsclIar-vos. Na Inglaicrra nao Ia calca
alguna caaz dc dirigir-vos cono a vossa, sc
quiscrdcs con a sciva da rudcncia, quando nao
aagar, dciar nais lrando o fogo da aiao.
DUCKINCHAM ScnIor, or isso vos fico
agradccido; vou guiar-nc or vossa rcscriao.
18
Mas cssc iio arqui-orgulIoso nao nc lcva o
cccsso dc colcra a nonca-lo dcssc nodo, nas
Ioncsia cnoao or nuiio ccrios indcios,
rovas claras cono as fonics no ncs dc julIo,
quando disiinguinos no fundo os graos dc arcia,
icnIo cn conia dc corruio c iraiociro.
NOFFOLK Nao iraiociro"; nao digais isso.
DUCKINCHAM Vou dizc-lo ao rci, c ninIas
rovas Iao dc scr iao forics cono raia dc rocIa.
Scdc aicnio. Esia sania raosa, ou lolo, ou
anlos ois iao voraz clc c quanio asiucioso, c
iao rocnso a ccogiiar naldadcs, a cccuia-las
scnrc, dc alna c osio quc rccirocancnic sc
infcccionan, conianio quc csiadcic aqui c cn
Frana ioda cssa ona ao nosso solcrano
sugcriu cssc acio iao cusioso, cssa cnircvisia
quc alsorvcu icsouros dc ial valia c quc acalou
ariindo-sc, qual vidro ao scr linado.
NOFFOLK ccrio, c ccrio, or ninIa fc;
fcz isso.
DUCKINCHAM Por olscquio, scnIor! Essc
cardcal asiuio c fino rcdigiu os ariigos do
coniraio cono lcn cnicndcu, icndo sido clcs
raiificados con icr dcclarado. Faa-sc assin!"
Mas sao iao uicis cono nulcias ara un norio.
Pouco inoria! Foi o condc-cardcal o auior dc
iudo; o digno Wolscy, quc crrar nao odc nunca,
foi qucn fcz isso. Mas o quc sc scguc quc a
19
ncu vcr c una csccic dc ninIada da vclIa nac
Traiao c acnas isio. Carlos, o incrador, sol
o rcicio dc vir vcr a rainIa sua iia foi acnas
rcicio, quc, cn vcrdadc, vcio clc ara cocIicIar
con Wolscy fcz-nos una visiia. Elc icnia quc
do cnconiro narcado cnirc os nonarcas da
Inglaicrra c da Frana lIc udcssc surgir
qualqucr rcjuzo, quc, cn vcrdadc, ncssa liga clc
via qualqucr coisa quc odia ancaa-lo. Assin,
con nosso cardcal clc iraiou nuiio cn scgrcdo
cono inagino, sin, icnIo ccricza, ois
convcncido csiou dc quc o nonarca agou anics
dc olicr o ronciido, con o quc icvc a inicnao
asscgurada lcn anics dc cnuncia-la. En
suna, Iavcndo franqucado a csirada c dc ouro
aiaciado, dcsia aric o incrador nanifcsiou-sc.
quc nclc csiava olicr quc o rci o curso dcsviassc
da oliica c o coniraio dc az vicssc a roncr.
ncccssario quc o rci saila c or nin vira a
salc-lo quc o cardcal dcsic nodo conra c
vcndc a Ionra do rcino, c iudo cn scu rovciio.
NOFFOLK Enirisiccc-nc ouvir iais coisas
dclc; dcscjara salcr quc Ia nisso cquvoco.
DUCKINCHAM Nao, ncn no ncnor onio;
arcscnici-o con os vcrdadciros iraos con quc
clc Ia dc dcsnascarado scr dcniro dc ouco.
(Entu Hundon, cccddo dc un sugcnto dc
unus.}
20
DFANDON Vosso ofcio, sargcnio, cccuiai-
o. convosco, scnIor Duquc dc DuclingIan c
Condc dc Hcrcford, Siafford c NoriIanion; cn
nonc dc nosso alio solcrano, or crinc dc
iraiao cu ic dcicnIo.
DUCKINCHAM Milordc, solrc nin caiu a
rcdc; a vida crco or iraiao c asiucia.
DFANDON Pcsa-nc vcr-vos scn a
lilcrdadc c icr dc ao fin lcvar csia incunlcncia.
A dcicrninaao dc Sua Alicza c quc scjais lcvado
ara a Torrc.
DUCKINCHAM Proicsiar inoccncia fora
inuiil; a nancIa quc cn nin csa dcia ncgra
ninIa roria lrancura. Scja fciia a voniadc do
ccu, agora c scnrc. Olcdco. OI! adcus, adcus,
nilordc dc Alcrgavcnny.
DFANDON Nao; clc ianlcn vos fara
conanIia.
(A AIcguucnn.}
da voniadc do nonarca quc vadcs ara a
Torrc aic odcrdcs scr ccriificado do quc clc
dccidir.
ADEFCAVENNY Tal cono o duquc,
ianlcn dirci quc cn iudo scja fciia a voniadc do
ccu, c olcdicnic nc dcclaro ao razcr do
solcrano.
21
DFANDON Ordcn crcssa aqui irago do
rci ara a risao dc Lordc Moniacuic, dcvcndo,
aos, rcndcr Joao dc la Car, o confcssor do
duquc, un ial Cillcrio Pccl, scu cIancclcr...
DUCKINCHAM Dcn, lcn; os ncnlros
dcssa consiraao. iudo, crcio.
DFANDON Ha un nongc cariuo.
DUCKINCHAM Cono! Cono! Nicolau
Holins?
DFANDON Essc.
DUCKINCHAM un niscravcl ncu
inicndcnic. O cardcal incnso lIc ofcrcccu
dinIciro. TcnIo os dias coniados; sou a olrc
sonlra, acnas, dc DuclingIan, quc ncsic
insianic a forna dc una nuvcn assunc, ara
cscuro dciar ncu claro sol. Milordc, adcus.
(Sucn.}
22


CENA II

Suu do ConscIo. Entu o c, uoudo no onIo
do cudcu, os noIcs do ConscIo, S Tonus
Louc, ocus c cssous do scquto. O cudcu uu
scntu-sc uos cs do c, uo udo dcto.

FEI HENFIQUE Sin, ioda a ninIa vida,
do nais fundo do coraao vos agradccc ianio
cuidado c vigilancia. Eu nc cnconirava na
inincncia dc scr csiraalIado cla dcflagraao dc
una conjura. Mas frusirasic-la; nuiio
agradccido. Trazci a nossa frcnic o gcniil-Ioncn
da fanlia dc DuclingIan; dcscjo ouvi-lo
cssoalncnic. Vai coniar-nc nais una vcz, scn
discrcancia alguna, as iraics dc scu ano.
(Ouucn-sc uozcs, dcnto. Pussugcn uu u
unIu! Entu u HunIu Cutunu, ntoduzdu
cos Duqucs dc NooI c dc SuoI. Eu uocIu-
sc. O c sc uu do tono, cuuntu-u, Icu-u c u-u
scntu-sc uo scu udo.}
FAINHA CATAFINA Nao; rcciso ficar dc
joclIos? vin cono cdinic.
23
FEI HENFIQUE Lcvaniai-vos c, ao nosso
lado, vindc ionar vosso lugar. Nao c rcciso quc
nos digais nciadc do cdido. A nciadc ossus
dc nosso nando; scn scr cdida, a ouira nciadc
c vossa. Dizci o quc qucrcis, quc ja csia fciio.
FAINHA CATAFINA Muiio agradco a
Vossa Majcsiadc. Quc vos ancis c, ncssc grandc
afcio, nao dcicis nunca dc aicndcr vossa Ionra,
ncn dc vosso alio osio a dignidadc, o oljcio
consiiiui dc ncu cdido.
FEI HENFIQUE ScnIora, coniinuai.
FAINHA CATAFINA TcnIo-nc visio
soliciiada or nao oucos sudiios, os dc naior
arco, quc sc qucian dc grandcs aflics quc
iodos sofrcn. Para clcs conisscs icn sido
cnviadas quc o coraao csiraalIar conscgucn da
lcaldadc dc iodos. E conquanio, ncu lon Lordc
Cardcal, clcs dirijan conira vos as ccnsuras nais
accrlas, dc scrdcs o fauior dcssas violcncias, o
rci, nosso scnIor quc o ccu conscrvc scu nonc
iscnio dc qualqucr vilcza! cscaar nao
conscguc dos discursos dcsrcsciiosos, sin,
dcssa linguagcn quc os flancos arrclcnia da
lcaldadc c quasc cn rclcliao sc nanifcsia.
NOFFOLK Nao quasc"; nanifcsia-sc,
rcalncnic. Pois sol csscs inosios iao csados,
iodos os falricanics dc iccidos, susicniar nao
odcndo iania gcnic, cn nassa dcscdiran scus
24
fiandciros, isociros, iccclcs c cardadorcs, quc,
incaazcs dc una ouira aiividadc, cla fonc
acossados, scn rccurso, rcnidos clo
dcscscro, os faios aiacan cla frcnic. Todos sc
acIan rcscnicncnic cn franca rclcliao,
scrvindo cn suas filas o crigo.
FEI HENFIQUE Inosios? Dc quc csccic?
Quais sao clcs? ScnIor cardcal, quc vos acIais
conosco ccnsurado igualncnic or iudo isso, quc
salcis a rcsciio dcssc inosio?
WOLSEY Sc o crniiis, scnIor, conIco
acnas una cqucna aric dos ncgocios rclaiivos
ao Esiado c nc coloco junio dos ouiros quc
conigo narcIan.
FAINHA CATAFINA Sin, nilordc, c
vcrdadc. nais quc os ouiros nao salcis; nas sois
vos o auior dc coisas quc do conIccincnio sao dc
iodos c quc nao sao saudavcis ara quanios
ignora-los dc iodo qucrcrian, nas forados sc
vccn a conIccc-las. Sin, cssas cacs, dc quc
infornado qucr scr o solcrano, so o ouvi-las nos
causa nal as ouas; suoria-las... nao rcsisiinos
sol o cso dclas. Dizcn quc fosics vos o auior da
idcia; nao scndo assin, csiais scndo inculado
or nancira nui gravc.
FEI HENFIQUE Cono! Cono! Mais
cacs? Vcjanos. dc quc csccic? Dc quc
csccic sao clas?
25
FAINHA CATAFINA Crandc risco cisic cn
r a rova, dcssc nodo, vossa acicncia; nas
cnconiro aoio na roncssa dc Vossa Majcsiadc,
dc quc nc crdoaria. A gcral qucia rovcn das
conisscs, quc dclcs iodos cigc a scia aric
dos Iavcrcs, quc arrccadada icn dc scr con
urgcncia, scndo o rcicio quc ara isso alcgan,
vossas gucrras na Frana. Isso da alulo s
lnguas aircvidas; longc as locas coscn iodo o
rcsciio c sc congcla nos frios coracs ioda a
lcaldadc. Ondc noravan rcccs, noran ragas,
cIcgando iudo ao onio dc quc a docil olcdicncia
cn cscravo iransfornou-sc da voniadc caliada.
Dcscjara quc scn dclongas Vossa Alicza dcssc a
naina aicnao a cssc ncgocio. Mais urgcnic nao
Ia.
FEI HENFIQUE Por ninIa vida, coniraria
isso iudo nosso gosio.
WOLSEY Por nin, nao fui nais longc
nisso iudo do quc or ncio dc un singclo voio, so
o icndo dado aos o asscniincnio dc juizcs
ondcrados. Sc acusado csiou scndo or lnguas
ignoranics quc, scn nada salcrcn dc ncus
lanos c dc ninIa cssoa, dc ncus fciios cn
crnica sc arvoran, crniii-nc dizcr-vos quc
cssa c a soric dc ncu osio, a vcrcda dc csinIos
quc a viriudc icra dc airavcssar. Nao c ossvcl
coilir-nc dc fazcr o quc c rcciso, con ncdo dc ir
laicr nos naliciosos ccnsuradorcs, quc roccdcn
26
scnrc cono cics vorazcs, quc na csicira sc
cn dc larco dc rcccnic falrica, cnlora ouira
vaniagcn nao consigan, alcn da invcja inuiil.
Muiias vczcs o quc fazcnos dc nclIor, no juzo
dos fracos ou naldosos julgadorcs, fciio nao foi
or nos, ou inlica aluso, c nossos iorcs aios
c frcqucnic inicrrciados or grossciro
csriio, sao roclanados cono grandcs fciios. Sc
inovcis nos uscrnos, clo ncdo dc quc ossan
zonlar dc nossos assos, ou colri-los dc
orolrio, criarcnos raiz ondc csiivcrnos, ou
ficanos na osiao dc csiaiua, sinlcsncnic.
FEI HENFIQUE A aao louvavcl, fciia con
cuidado, a si ncsna sc iscnia dc ccnsura, nas dc
icncr cn suas conscqucncias c a quc nao acIa
aoio no assado. En algun rcccdcnic vos
lascasics ara ial caao? En ncnIun, crcio.
Arrancar nao dcvcnos nossos sudiios dc nossas
lcis, ncn ncnos anarra-los ao nosso dcsoiisno.
A scia aric dos Iavcrcs? Quc inosio
aavoranic! cono sc iirasscnos das arvorcs a
coa, a casca c aric, aic, do ironco; nuiio
cnlora as razcs lIcs dciasscnos, nuiilada a
cssc onio, o ar alsorvcra, scn falia, ioda a
sciva. Quc sc cnvicn carias nossas a iodos os
condados cn quc Iouvc lanancnio dcssc
inosio, crdao anlo anunciando a iodos
quanios nossa cccuao sc rcvoliaran. Por
favor, cuidai logo dcssc assunio; dcio isso a
vosso cncargo.
27
WOLSEY (uo sccctuo} Una alavra nuiio
cn ariicular. Enviai nissivas a iodos os
condados, anunciando graa c crdao da aric do
nonarca. -nos conirario o ovo dcsgosioso.
Fazci, or isso, roalar o loaio dc quc Iouvc
nossa inicrfcrcncia ncssa rcvogaao c no crdao
dc iodos. Solrc cssc assunio vos darci cn lrcvc
naiorcs insirucs.
(Su o sccctuo.}
(Entu o ntcndcntc.}
FAINHA CATAFINA Scniida nc dciou
salcr quc o Duquc dc DuclingIan caiu
rcccnicncnic no vosso dcsagrado.
FEI HENFIQUE Muiia gcnic, ianlcn,
ficou scniida. un gcniil-Ioncn nuiio
insirudo, orador dc raros doics, con qucn foi
lilcral a naiurcza, dc ial cducaao quc odcria
consclIos ninisirar c cnsinancnios aos nais
conscuos ncsircs, scn quc nunca ara si
rorio ajuda rocurassc. E, coniudo, quando
csscs alios doics nao sao lcn alicados,
corronida quc a alna sc iornc, cn vcios iodos
clcs sc iransfornan, dcz vczcs nais Iorrcndos do
quc anics cran lclos c airacnics. Essc Ioncn
iao conlcio, quc alisiado foi cnirc as
naravilIas, quc, do gozo dc ouvi-lo nos fazia icr
una Iora dc convcrsa or un fugaz ninuio; cssc
ncsno, scnIora, s qualidadcs quc lIc cran
28
rorias cnrcsiou rouagcns nonsiruosas c
ficou iao ncgro cono sc o rorio infcrno o
Iouvcssc cncgrccido. Ao nosso lado vindc ora
scniar-vos. Ouvircis coisas csic gcniil-Ioncn
ja foi dc sua inicira confiana dc dciar a
Ionra irisic. Elc quc conic nais una vcz os faios
Iorrorosos dc quc fugir nao odcrcnos nunca
lasianicncnic, cono nao quiscranos solrc clcs
ouvir nada.
WOLSEY Arcscniai-vos c rclaiai con
corajoso csriio, cono concic a un sudiio
zcloso, quanio udcsics arrancar do Duquc dc
DuclingIan.
FEI HENFIQUE Con lilcrdadc fala.
INTENDENTE Princirancnic, cono cra
cosiunc dclc, iodos os dias cncsiava scu
discurso dizcndo quc, no caso dc vir o rci a
falcccr scn rolc, arranjaria as coisas dc nancira
quc o cciro a olicr viria. Ouvi quando clc cssas
ncsnas alavras dissc ao gcnro, Lordc
Alcrgavcnny, a qucn clc a jura fcz dc ionar
vingana do cardcal.
WOLSEY Olscrvc Vossa Alicza a crininosa
iraa dcssc rojcio. Nao sc acIando con sua
roria asiraao dc acordo, rofundancnic
Iosiil sua voniadc sc iornou conira vossa alia
cssoa. Vai nais alcn. vossos anigos fcrc.
29
FAINHA CATAFINA Inicrrciai con
caridadc iudo, salio Lordc Cardcal.
FEI HENFIQUE Vanos adianic. Cono clc
a rcsunao jusiificava, una vcz consunada
nossa qucda? Ouvisic-o discorrcr solrc cssc
onio?
INTENDENTE Foi lcvado a cnsar dcssa
nancira or una falsa c inuiil rofccia dc Nicolau
Holins.
FEI HENFIQUE Qucn c cssc Holins?
INTENDENTE un cariuo, scnIor,
confcssor dclc, quc a iodos os noncnios o
alincnia con alavras dc irono c dc rcalcza.
FEI HENFIQUE E cono soulcsic isso?
INTENDENTE Pouco icno anics dc Vossa
Alicza ir ara a Frana, na Fosa csiando o duquc,
na aroquia dc Sao Lourcno Poulincy,
crguniou-nc quc sc falava cn Londrcs dcssa
viagcn. Tcnian, rcsondi-lIc, una crfdia or
aric dos franccscs, crigosa ara nosso
nonarca. E logo o duquc rcirucou quc cn
vcrdadc Iavia causa ara isso c quc ialvcz sc
confirnassc ccrio diio rofciico dc un nongc dc
grandc saniidadc, quc frcqucnics vczcs",
acrcsccniou, nc icn nandado rccado ara quc
cu auiorizassc ncu caclao, Joao dc la Car, a
30
assunio dc rclcvancia dclc ouvir cn Iora
rcviancnic asscniada. E aos Iavcr-lIc
solcncncnic o caclao jurado, ial cono cn
confissao, quc quanio dclc udcssc ouvir, a scr
ncnIun con vida, a nao scr a nin ncsno,
iransniiira, con ioda a gravidadc c scgurana
dissc clc dcvagar. Ncn o nonarca ncn scus
Icrdciros coniai isso ao duquc odcrao
roscrar; quc clc sc csforcc or ganIar o favor
do ovo niudo. Fcinar ainda Ia dc o duquc na
Inglaicrra".
FAINHA CATAFINA Sc csiou lcn
infornada, ja csiivcsics cono inicndcnic dclc,
icndo o osio crdido cla qucia dos rcndciros.
Tonai cuidado, ara nao nancIardcs una nolrc
cssoa con vosso odio, vindo a crdcr, assin,
vossa nolrc alna. Digo. icndc cuidado; sin,
conciio-vos dc iodo o coraao a fazcr isso.
FEI HENFIQUE Dciai-o coniinuar;
vanos, rosscguc.
INTENDENTE So dirci a vcrdadc, or
ninIa alna. Dissc a nilordc, o duquc, quc cssc
nongc lcn odcria viina csiar scndo das
iluscs do dialo, c quc cra nuiio crigoso ara
clc dcnorar-sc nun cnsancnio dcsscs aic o
onio dc fornar algun lano quc facivcl lIc
arcccssc, ial cono aconiccc frcqucnicncnic.
Fcsondcu-nc. Cala-ic! nunca isso odcra
31
rcjudicar-nc", icndo diio dcois quc sc o
nonarca norrido Iouvcssc na uliina docna, Sir
Tonas Lovcll c o cardcal icrian coriadas as
calcas.
FEI HENFIQUE OI! quc zclo! Ha naldadc
ncssc Ioncn. Tcns alguna coisa nais a coniar?
INTENDENTE TcnIo, scnIor.
FEI HENFIQUE Eniao, rosscguc.
INTENDENTE AcIava-nc cn CrccnwicI,
dc una fciia, dcois quc Vossa Alicza ccnsura fcz
ao duquc, or noiivo dc Sir CuilIcrnc Dloncr...
FEI HENFIQUE Lcnlro-nc ainda dcssc
faio. scndo clc do ncu fcudo, cnirc os vassalos
dclc o s o duquc. Dcn; c dcois?
INTENDENTE No caso, dissc-nc clc, dc cu
icr sido nandado ara a Torrc or causa disso,
cono fora crvcl, rcrcscniado Iouvcra a ncsna
aric quc ncu ai quis rcrcscniar no icno do
usurador Ficardo. cn Salislury sc acIando,
crnissao cdiu dc frcnic conarcccr do rci.
Caso iivcssc sido aicndido c cra rcicio as
suas Ioncnagcns rcsiar-lIc aunIalado
Iavcria o nonarca.
FEI HENFIQUE OI giganicsco iraidor!
32
WOLSEY Quc acIais, scnIora. odcria
Sua Alicza vivcr iranquilancnic, csiando cssc
Ioncn livrc?
FAINHA CATAFINA Possa iudo cn Dcus
acIar rcncdio!
FEI HENFIQUE Alguna coisa arccc quc
ainda icns ara coniar-nos. Coniinua.
INTENDENTE Dcois dc icr falado na
aric dc ncu ai" c, ianlcn, faca", s-sc dc c
c, a nao assin na csada, a ouira no ciio,
lcvaniando os olIos, soliou un jurancnio
avoroso, dizcndo quc sc vicssc a sofrcr algo,
ianio ao ai sc adianiara, quanio disia da
cccuao o lano irrcsoluio.
FEI HENFIQUE Era scu fin fazcr dc nosso
coro lainIa ara csada. Ja csia rcso. Lcvai-o
scn dcnora ao julgancnio. Sc udcr cnconirar
na lci anaro, conccdido Ia dc sc-lo; do
conirario, cn nos nao Ia dc acIa-lo. OI! noiic c
dia! rcvcla na iraiao grandc ncsiria!
(Sucn.}
33


CENA III

Un quuto no uuco. Entun o Lodc Cunuco c
Lodc Sunds.

CAMAFEIFO Cono! Scra ossvcl quc os
cncanios da Frana agora olrigucn iania gcnic a
scguir cssas nodas arliirarias?
SANDS A noda, cnlora cIcguc a scr
ridcula, indigna aic dos Ioncns, c scguida.
CAMAFEIFO Pclo quc vcjo, iodas as
vaniagcns quc os inglcscs ganIaran ncssa
viagcn nao assan dc una ou duas
caranionIas. Mas sao Iorrcndas; ois, ao
assuni-las, odcrcis jurar no ncsno insianic
quc scus narizcs foran consclIciros dc Pcino ou
Cloiario, ial a sua najcsiadc c inoncncia.
SANDS Todos clcs icn crnas novas,
orcn scnrc nancas. Qucn nunca anics os
vissc andar, cnsara quc sofrcsscn nanqucira.
34
CAMAFEIFO Pcla Moric, nilordc! A roua
dclcs c dc ialIo iao agao, quc c ccricza Iavcrcn
gasio iudo o quc dc crisiaos ossuan anics.
(Entu S Tonus Louc.}
Eniao, Sir Tonas Lovcll! Quc Ia dc novo?
LOVELL Por ninIa fc, nilordc, nao
conIco novidadc ncnIuna, sc iirarnos o cdiio
quc acalaran dc afiar na oria do casiclo.
CAMAFEIFO E scu oljcio?
LOVELL A rcforna dos nossos crfunados
viajanics, quc dc lrigas dcian cIcia a coric, dc
convcrsas c alfaiaics.
CAMAFEIFO Isso nc alcgra. Agora cdiria
a csscs nonsicurs quc aos coricsaos inglcscs
conccdcsscn lon scnso, cnlora nunca iivcsscn
visio o Louvrc.
LOVELL ncccssario as condics sao
cssas quc clcs onIan dc lado as lunas c
dcnais ioliccs quc iroucran da Frana,
juniancnic con os nuiio Ionrosos onios da
ignorancia quc disso fazcn aric, cono duclos c
fogos dc ariifcio, o ncnosrczo dc cssoas quc
valcn nais do quc clcs c quc alvo sao do
cdaniisno coiico... Lilcricn-sc da fc quc icn
no icnis, nas ncias alias c calcs con fofos, c
iodos csscs snlolos da viagcn, voliando a scr,
35
cono anics, gcnic Ioncsia, ou as nalas
aronicn c rciorncn ara os scus conanIciros
dc loucura, ondc clcs odcrao c o quc rcsuno
gasiar cun ucgo o quc lIcs rcsia dc
inudiccia, cusia do ridculo.
SANDS icno dc lIcs dar algun
rcncdio; a docna csia ficando coniagiosa.
CAMAFEIFO Quc crda ara nossas
danas, cssa dc iao raras vaidadcs!
LOVELL OI! dcccrio. Vai Iavcr nuiio
cIoro, ncus scnIorcs; csscs lasiardos
asiuciosos icn nanIa ara fazcr quc as danas
caian. fazcn grandcs nilagrcs.
SANDS Quc lIcs sirva dc ralcquisia o
dialo! Dcn, quc arian iodos clcs, ois, c
ccricza, nunca virao a cndirciiar. Dagora cn
dianic, qualqucr fidalgo Ioncsio da cananIa,
cono cu, or ianio icno conscrvado fora do
jogo, odcra sua aria nodcsia arcscniar c scr
ouvido duranic una Iora, sin, cla Madona, c
aic assar or nusico acciiavcl.
CAMAFEIFO Muiio lcn, Lordc Sands;
ainda icndcs vossos dcnics dc lciic.
SANDS E conscrva-los rcicndo, cnquanio
nc rcsiar un coio.
36
CAMAFEIFO Para ondc idcs agora, Sir
Tonas?
LOVELL casa do cardcal, c sci quc Vossa
ScnIoria ianlcn foi convidado.
CAMAFEIFO OI! dcccrio! Hojc noiic cn
casa dclc vai Iavcr un lanqucic dc nao-cIcia,
ara nuiios fidalgos c scnIoras. As lclczas do
rcino Iao dc rcscnics csiar fcsia, osso
asscvcrar-vos.
LOVELL Dc coraao nagnanino c cssc
rncic da Igrcja c nao fccunda cono a icrra,
quc alincnio nos da. Por ioda aric sc csalIa o
orvalIo dclc.
CAMAFEIFO ccrio. c nolrc. Doca ncgra
Ia dc icr qucn ouira coisa disscr a scu rcsciio.
SANDS Nao lIc falian razcs, nilordc,
ara scr nagnanino. No caso dclc a ccononia
fora ccado nais nocivo quc a Icrcsia. Os
Ioncns dc scu iinlrc dcvcn scnrc scr lilcrais.
O ccnlo aric dclcs.
CAMAFEIFO Pcrfciiancnic; orcn oucos
Iojc dao iao grandcs ccnlos. MinIa larca or
nin cscra; Vossa ScnIoria ira conigo. Vanos,
ncu londoso Sir Tonas; cIcgarcnos airasados;
con Sir Hcnriquc Cuildford indicado fui ara scr
nordono dcssa fcsia.
37
SANDS Fico s ordcns dc Vossa ScnIoria.
(Sucn.}
38


CENA IV

Suu no uuco dc YoI. OIocs. Unu cqucnu
ncsu soI un dossc, uu o Cudcu Vosc; unu
ncsu gundc uu os Iscdcs. Po unu otu
cntu Anu Hocnu uconunIudu dc uuus dunus
c scnIous dc quududc, cono Iscdcs; cu
outu cntu S Hcnquc Gudod.

CUILDFOFD MinIas scnIoras, cordiais
loas-vindas vos irago aqui or aric dc Sua
Craa. A iodos vos c disiraao dcdica csia noiic
o cardcal, csiando ccrio dc quc ncnIun dos
cononcnics dcsic nolrc lando dc casa irouc a
nnina rcocuaao. A iodos clc alncja a
alacridadc quc o lon vinIo, as loas conanIias
c o lon acolIincnio, dc rcgra, a ioda gcnic loa
cnscjan.
(Entun o Lodc Cunuco, Lodc Sunds c S
Tonus Louc.}
CAMAFEIFO Ainda sois noo, Sir
Hcnriquc Cuildford.
39
SANDS Sir Tonas Lovcll, sc o cardcal
iivcssc nciadc, acnas, dc ncus cnsancnios
nundanos, asscguro-vos quc nuiias dcsias
scnIoras Iojc cnconirarian, anics dc ircn
dornir, un lon rcfrcsco, oI! nuiio nais do
agrado dclas iodas.
LOVELL Sc dc una ou duas Vossa
ScnIoria fossc Iojc o confcssor!
SANDS OI! qucn nc dcra! Enconirarian
lranda cniicncia.
LOVELL Dranda, cono?
SANDS Tao lranda quanio un lciio dc
lunas cnscjassc.
CAMAFEIFO Caras scnIoras, nao qucrcis
scniar-vos? Sir Hcnriquc, ficai daquclc lado, quc
cu nc cncarrcgo dcsic. Sua Craa vcn ja. Nao,
nao odcis ficar gcladas; quando sc scnian
junias duas danas, o icno dcian frio. Lordc
Sands, vos c quc ircis dcia-las scnrc cscrias;
vindc scniar-vos cnirc csias scnIoras.
SANDS Por ninIa fc, a Vossa ScnIoria
sou nuiio agradccido. Con liccna, gcniis
scnIoras.
(Scntu-sc cntc Anu Hocnu c outu dunu.}
40
Sc sc dcr quc cu falc con ccrio
csiouvancnio, dcsculai-nc, quc isso c Icrana
aicrna.
ANA Elc cra louco?
SANDS OI, cn cccsso! Louco, a conia
inicira; no anor, ianlcn. Mas a ningucn
nordia; cono ora fao, odcria vinic lcijos vos
dar nun flcgo.
(Hcu-u.}
CAMAFEIFO Dcn diio, nilordc; agora,
sin, csiais scniado nun lon lugar. A cula,
cavalIciros, scra so vossa, sc csias lindas danas
daqui sarcn con fccIado rosio.
SANDS Dciai-nc so con o ouco quc nc
ioca.
(OIocs. Entu o Cudcu Vosc,
uconunIudo, c uu scntu-sc soI o dossc.}
WOLSEY Scdc lcn-vindos, lclos
convidados. A gcniil dana ou o nolrc cavalIciro
quc nao nosirar franca alcgria agora, nao icn
anor a nin. Scdc lcn-vindos novancnic.
saudc dc vos iodos.
(HcIc.}
41
SANDS Vossa Craa c gcniil. Dccn-nc
una iaa quc conicr ossa os agradccincnios c
un discurso nc ouc.
WOLSEY Lordc Sands, nuiio vos agradco.
Dciai lcdas vossas vizinIas; nao csiao alcgrcs.
CavalIciros, qucn icn a cula disso?
SANDS Princiro o rulro vinIo Ia dc
sulir-lIcs, scnIor, s lclas faccs, ara quc clas
dc ianio convcrsar nos dcicn nudos.
ANA Milordc Sands, sois un ar alcgrc.
SANDS Quando osso cscolIcr a
coniraaric. Eis vinIo ara Vossa ScnIoria. Sc
quiscrdcs lclcr... Porquc sc iraia dc una coisa...
ANA Quc nao odcis nosirar-nos.
SANDS Nao dissc a Vossa Craa quc
Iavcrian dc soliar logo a lngua?
(Ouuc-sc toquc dc tonIctus c dc tunIocs;
dcscugu dc utIuu.}
WOLSEY Quc aconicccu?
CAMAFEIFO Algucn va vcr o quc Iouvc.
(Su un cudo.}
WOLSEY Quc rudo lclicoso scra cssc?
Quc significara? MinIas scnIoras, nada icnais,
42
ois icndcs rivilcgios asscgurados clas lcis da
gucrra.
(Votu o cudo.}
CAMAFEIFO Eniao, quc aconicccu?
CFIADO Un nolrc lando dc csirangciros,
arccc. Ja saliaran do larco c sc aroinan
cono grandcs cnlaiadorcs dc csirangciros
rncics.
WOLSEY Dondoso Lordc Canarciro, dai-
lIcs as loas-vindas, ois falais franccs, c aic nos
os irazci, ara quc a iodos csic ccu dc lclczas
iluninc conlciancnic. Alguns o ajudcn nisso.
(Su o Lodc Cunuco, uconunIudo. Todos
os conuuus sc cuuntun; suo cnoudus us
ncsus.}
Tivcsics o lanqucic inicrronido; nas
salcrci rcncdiar isso. Doa digcsiao a vos iodos. E
dc novo vos dou as loas-vindas. Sois lcn-vindos.
(OIocs. Entun o c c outos dugos,
nuscuudos c untusudos dc ustocs,
ntoduzdos co Lodc Cunuco. Dgcn-sc
dctuncntc uu o cudcu c o sudun
gucosuncntc.}
Quc nolrc conanIia. Quc dcscjan?
43
CAMAFEIFO Pcdcn quc diga a Vossa
Craa, visio ncnIun falar inglcs, quc, icndo
ouvido cla alia Fana quc una conanIia lcla c
nolrc Iavcria dc rcunir-sc ncsic onio Iojc
noiic, nao udcran ncnos dc alandonar os scus
rclanIos, novidos do rcsciio quc lclcza
scnrc icn dcnonsirado, c sol o vosso
airocnio liccna vos inciran ara vcr csias
danas c una Iora dc disiraao assar con iodas
clas.
WOLSEY Dizci-lIcs, Lordc Canarciro, quc
clcs fazcn nuiia Ionra ninIa olrc casa;
nuiio lIcs agradco c a iodos co quc aqui
roccdan cono lcn quiscrcn.
(Cudu un tu unu dunu uu dunu; o c
tu Anu Hocnu.}
FEI HENFIQUE A nao nais lcla quc cu
janais ioquci. linda! Aic Iojc cu nao ic
conIcccra!
(Mscu. Dunu.}
WOLSEY Milordc!
CAMAFEIFO Vossa Craa?
WOLSEY Dc ninIa aric, or favor, dizci-
lIcs quc dcvc Iavcr una cssoa cnirc clcs nais
digna dcsic asscnio do quc cu rorio, a qucn,
44
sc a conIcccssc, o ccdcria con ncu anor c iodo
o ncu rcsciio.
CAMAFEIFO Pois nao, nilordc.
(Os nuscuudos cocIcIun uns uu os
outos.}
WOLSEY Quc c quc csiao dizcndo?
CAMAFEIFO Confcssan quc Ia,
rcalncnic, cssa cssoa, nas qucrcn quc a
dcsculra Vossa Craa, orquc o lugar ofcrccido
acciic.
WOLSEY Vou icniar.
(Lcuuntu-sc dc scu ugu.}
CavalIciros, con liccna. ncsic aqui fao a
ninIa rcal cscolIa.
FEI HENFIQUE (tundo u nuscuu}
AcIasic-lo, cardcal. Encaniadora conanIia aqui
icndcs. Dcn cnsado. Sois un Ioncn da Igrcja;
do conirario, cardcal, cu vos icria cn nau
concciio.
WOLSEY Alcgro-nc or vcr quc Vossa
Craa sc nosira csiriiuoso.
FEI HENFIQUE Por olscquio, nilordc
canarciro, aroinai-vos. qucn c aqucla dana
cncaniadora?
45
CAMAFEIFO Sc nc crniic Vossa Craa,
c filIa dc Sir Tonas Dolcna, do Viscondc dc
FocIcfori; cla c dana da rainIa.
FEI HENFIQUE Pclo ccu, c adoravcl.
MinIa joia, dcscoricsia fora rcnaiada iirar-vos
ara a dana scn lcijar-vos. Un lrindc, ncus
scnIorcs! Dclan iodos.
WOLSEY Sir Tonas Lovcll, ronio csia o
lanqucic na canara rivada?
LOVELL Sin, nilordc.
WOLSEY Vossa Craa, rcccio-o, cla dana
ficou algo aninado.
FEI HENFIQUE En dcnasia, icnIo nuiio
rcccio.
WOLSEY Na ouira sala, nilordc, o ar c
nais frcsco.
FEI HENFIQUE Lcvcn iodos suas danas.
Afavcl conanIcira, nao odcrci dciar-vos or
cnquanio. Alcgrcno-nos iodos. Mcu londoso
Lordc Cardcal, lclcr ainda rcicndo ncia duzia
dc lrindcs con csias danas c novancnic
dana conciia-las. Dcois disso, cada un icra
liccna dc inaginar quc foi o dc nais soric.
Vanos! quc soc a nusica!
(Sucn, con toquc dc tonIctus.}
46


ATO II
CENA I

Vcstnnstc. Unu uu. Entun dos gcnts-
Ioncns, quc sc cncontun.

PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Por quc
iananIa rcssa?
SECUNDO CENTIL-HOMEM OI! Dcus vos
guardc. Ia dirciio sala do consclIo ara ouvir o
quc vao fazcr do grandc Duquc dc DuclingIan.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Eniao vos
ouo, scnIor, cssc iralalIo. Ja csia iudo
concludo, iiranic a ccrinnia dc lcvar novancnic
o risionciro.
SECUN1}O CENTIL-HOMEM Esiivcsics
rcscnic?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Sin, dcccrio.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Quc
aconicccu? Dizci-nc, or olscquio.
47
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM AdivinIar
odcis nui facilncnic.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Ficou
rcconIccida a cula dclc?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Scn duvida
ncnIuna, icndo sido, cono ial, condcnado.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Trisic fico
cranic cssa noicia.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Cono nuiias
ouiras cssoas.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Mas, or
gcniilcza, cono sc assou iudo?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Vou coniar-
vos cn rcsuno o quc vi. O grandc duquc
arcscniou-sc ao irilunal, c a iodos os iicns quc
conira clc fornularan rcsondcu, dcclarando-sc
inoccnic c alcgando razcs dc nuiio cso orquc
da lci livrar-sc conscguissc. O advogado do rci,
or ouiro lado, fazia carga solrc o qucsiionario,
rovas c confisscs das icsicnunIas, con as
quais o duquc quis scr confroniado ara, dc viva
voz, odcr falar-lIcs, dcois do quc conira clc
dcuscran scu inicndcnic, Sir Cillcrio Pccl,
ianlcn cIancclcr dclc c, assin, JoIn Car, quc
foi scu confcssor, c aquclc nongc dialolico, sin,
Holins, quc cula icvc dc iudo.
48
SECUNDO CENTIL-HOMEM Nao foi cssc
nongc quc o cnaniurrou con suas rofccias?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Prccisancnic.
Todos o acusaran con vccncncia. Dc grado clc
icria dcsirudo ianias rovas; nas nao odc. E
assin, anic a cvidcncia, os rorios arcs o
dcclararan rcu dc alia iraiao. Elc sc dcfcndcu
or nuiio icno c con salcdoria, orquc a vida
vicssc a salvar; nas iudo foi soncnic lasiinado
ou csquccido na ncsna Iora.
SECUNDO CENTIL-HOMEM E aos isso,
cono clc sc oriou?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Ao scr irazido
novancnic larra do irilunal ara o funcrco
ioquc, sua scnicna, ouvir, dc grandc angusiia
ficou ionado, cn lagas lIc cscorrcndo clas
faccs o suor; falou colcrico qualqucr coisa,
arcssado c scn scniido. Porcn voliou a si cn
ouco icno c, scrcnado, aic o fin nui nolrc
rcsignaao nosirou.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Nao acrcdiio
quc icnIa ncdo noric.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Nao, dcccrio;
janais foi usilaninc. Coniudo, iinIa razao ara
ficar ncrvoso.
49
SECUNDO CENTIL-HOMEM Con ccricza o
cardcal icn aric nisso.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM A cnsar
dcssc nodo nos olrigan iodas as conjciuras. Dc
conco, foi dciido Kildarc, quando ainda cra
dcuiado da Irlanda. Una vcz clc rciirado do
osio, foi nandado ara sulsiiiu-lo o Condc
Surrcy, con ioda a urgcncia, orquc nao udcssc
lcvar aulio ao ai.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Essa
nanolra oliica rcvcla nuiia asiucia.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Quando o
condc voliar, isso c ccricza, Ia dc qucrcr vingar-
sc dclc. faio nui noiorio quc iodas as cssoas
quc o nonarca disiinguc, logo arranja jciio o
cardcal ara ocua-la alIurcs, lcn disianic da
coric.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Todo o ovo
lIc voia odio cniranIado c, or ninIa alna,
dcscjaria dc lon grado vc-lo dcz lraas sol a
icrra, cnquanio ao duquc iodos sao afcioados, so
o cIanando dc gcncroso DuclingIan c csclIo
dc ioda a coricsia.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Fazci ausa
ncssa aliura, scnIor, c vcdc o nolrc ar
arruinado, solrc quc falavcis.
50
(Entu HucIngIun, cconduzdo do
uguncnto; ocus dc ustu o cccdcn, dc
nucIudo, con o cotc uudo uu o udo dcc;
uuIudcos dc unIos os udos. Vcn con cc S
Tonus Louc, S Ncouu Vuux, Sn Vun Sunds
c gcntc do ouo.}
SECUNDO CENTIL-HOMEM Vanos ficar
nais crio, ara vc-lo.
DUCKINCHAM loa gcnic quc dc longc
vicsics or vos conadcccrdcs dc ncu fado. ouvi
quanio vos digo c, alandonando-nc, rciornai
ara casa. Hojc a scnicna rcccli dc iraidor,
scndo foroso norrcr con cssc lalcu. Coniudo,
sirva-nc o ccu dc icsicnunIa. caso cu icnIa
conscicncia, so dcscjo quc, no insianic dc cair o
nacIado, cla nc dcic, icndo cu sido dcslcal. Nao
rccrinino or ninIa noric a lci. jusia foi cla,
una vcz adniiidas as rcnissas. Porcn quc
fosscn nais crisiaos quiscra aquclcs quc a
alicaran. Mas crdo-lIcs quanio clcs
inicniaran. Nao sc nosircn jacianciosos, no
cnianio, na nalcia, ncn rcicndan consiruir
sua naldadc no sculcro dos grandcs, quc conira
clcs ncu inoccnic sanguc clanaria. Escrana
nao icnIo dc csia vida icrrcna rolongar, ncn
inloro isso, ainda quc nais graas o rci icnIa
do quc cu ccados concicr ousassc. vos,
cqucno nuncro dc anigos quc nc icndcs anor
c rcvclasics coragcn dc cIorar a irisic soric dc
51
DuclingIan, scus nolrcs conanIciros c
anigos, cuja dcscdida c a unica anargura, ara
clc cono a noric. cono anjos lons vindc aic o
fin conigo. E quando solrc nin cair o longo
divorcio dc ao, un docc sacrifcio fazci con
vossas rcccs, clcvando ninIa alna ara o ccu.
Vanos; lcvai-nc logo, cn nonc dc Dcus.
LOVELL Por caridadc sulico a Vossa
Craa. sc algun odio cn qualqucr icno conira
nin guardasics no coraao, crdoai-nc
francancnic.
DUCKINCHAM Sin Tonas Lovcll, iudo vos
crdo, ial cono dcscjara scr crdoado. Pcrdo
iudo. Havcr nao odc ofcnsas inuncravcis quc cu
caaz nao scja dc csqucccr or conlcio. A ncgra
invcja nao Ia dc assinalar-nc a sculiura.
Fcconcndai-nc a sua Craa; caso a DuclingIan
vcnIa clc a rcfcrir-sc, dizci-lIc, or olscquio, quc
o cnconirasics a caninIo cio ccu. Mcus voios
iodos c as oracs ao rci dizcn rcsciio, c
cnquanio nao sc dcscdir ninIa alna, so Ia dc
sulicar lcnaos ara clc. Quc nais anos vivcr
clc consiga do quc icno nc solra dc conia-los.
Anado c anavcl scja scu govcrno. E ao laiar ao
sculcro cn nuiia idadc, nun nonuncnio viva
con a londadc.
LOVELL rcciso quc cu lcvc Vossa Craa
ara o ouiro lado da agua, ondc csic cncargo
52
iransniiirci a Sir Nicolau Vau, quc ao vosso fin
icra dc aconanIar-vos.
VAUX Prcarai iudo! O duquc csia
cIcgando. Pondc a larca dc jciio c dccorai-a dc
acordo con a grandcza quc lIc c roria.
DUCKINCHAM Nao, nao, Sir Nicolau;
dciai iudo isso, quc ninIa osiao, dc agora cn
dianic, dc nin so odcra fazcr cIacoia. Quando
aqui vin, cra o alio condcsiavcl, Duquc dc
DuclingIan; orcn agora sou acnas o olrc
Eduardo DoIun. Porcn nais rico sou do quc os
ncus laios acusadorcs, quc janais soulcran o
quc fossc a lcaldadc, quc ora cu sclo con o
rorio sanguc, o qual Ia dc fazc-los algun dia
gcncr. Mcu nolrc ai, Hcnriquc dc DuclingIan,
quc conira a iirania dc Ficardo foi o rinciro a
rclclar-sc, icndo cdido asilo cn casa dc scu
criado Danisicr, orquc csiava na dcsgraa, foi
irado or cssc niscravcl, vindo logo a norrcr
scn julgancnio. Quc a az dc Dcus scja con clc!
Hcnriquc VII, ao irono aos icndo sulido,
sinccrancnic lasiinando a soric dc ncu ai,
cono rncic s dirciias, rcinicgrou-nc nas
Ionras c das runas fcz ncu nonc sair con naior
lrilIo. Mas agora scu filIo Hcnriquc VIII vida,
Ionra c nonc, quanio nc dciava fcliz, dc un
golc fcz quc ara scnrc sunissc dcsic nundo.
Julgancnio conccdido nc foi, scndo foroso quc o
dcclarc. nui nolrc, isso nc dcia un ouco nais
53
fcliz do quc o ncu nuiio dcsvcniurado ai. Mas
nuna coisa nos iguala o dcsiino. o icrnos sido
irados clos criados, jusiancnic clas cssoas a
quc nais anavanos. Dcslcal scrvio c conira a
naiurcza! Scus fins o ccu cn ioda a aric nosira.
Porcn vos quc nc ouvis, dc un norilundo
rccclci csic aviso induliiavcl. Scnrc quc fordcs
lilcral con vossos consclIos c afciao, icndc
cauicla, ois os rorios anigos quc fizcrdcs, o
coraao lIcs dando, ao crcclcrcn a ncnor
difcrcna cn vossa soric, dc vos sc afasiarao
cono o faz a agua, so rcionando ara
assolcrlar-vos c iragar-vos or fin. Ccnic
londosa, rczai or nin. Foroso c quc vos dcic.
A Iora osircna ja soou dc ninIa vida iao
dilaiada c cansaiiva. Adcus. Quando algo irisic
rclaiar quiscrdcs, coniai cono cu ca. Aqui
icrnino. E quc Dcus nc crdoc.
(Su HucIngIun c o scquto.}
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Quc coisa
lancniavcl! Isso cIana, scnIor, rcccio-o nuiio,
inuncravcis naldics solrc os rorios
rcsonsavcis.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Sc inoccnic
csiivcr o duquc nisso, c icrrvcl, dc faio. No
cnircianio, odcria nosirar-vos uns indcios dc
una calanidadc cn crscciiva, quc, sc vicr a sc
dar, scra, scn duvida, nuiio naior do quc csia.
54
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Anjos
londosos, afasiai-a dc nos! Qual scra cla?
Confiai, scnIor, icnIo ccricza disso, cn ninIa
discriao.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Essc scgrcdo
c dc ial nonia quc rcqucr a naina confiana
orquc ossa scr coniado.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Fcvclai-no;
nao sou dc nuiia rosa.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Confio cn
vos, scnIor; vou rcvclar-vo-lo. Nao ouvisics,
acaso, alguns runorcs ncsics uliinos dias solrc
o roino divorcio cnirc o nonarca c Caiarina?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Ouvi, nas ja
assou, ois o nonarca ficou cncolcrizado
quando soulc do quc sc concniava c nandou
ordcn ara o Lordc Maior, orquc fizcssc arar in
coniincnii csscs runorcs c as lnguas
rcsonsavcis aquiciassc.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Coniudo,
ncu scnIor, cssa calunia nosirou-sc vcrdadcira,
ois rcnascc con nais vio quc nunca, csiando
iodos convicios dc quc o rci vai icniar isso. Sc
nao foi o cardcal, un dos validos da coric, or
naldadc iao-soncnic conira a loa rainIa,
sugcriu-lIc ccrio cscruulo quc Ia dc arruina-la.
Confirna-sc a noicia con a cIcgada nuiio
55
rcccnic do Cardcal Cancio, quc vcio so ara
isso, julgan iodos.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Foi o cardcal,
c ccrio; c iao-soncnic ara do incrador ionar
vingana, or nao Iavcr oliido o arcclisado dc
Tolcdo, confornc lIc cdira.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Esiou ccrio
dc quc laicsics no alvo. Mas nao c doloroso quc
scja cla, jusiancnic, quc vcnIa a agar iudo?
Olicra o cardcal o quc dcscja, quc c a qucda da
rainIa.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM OI! c icrrvcl.
Mas aqui nos acIanos nuiio visia, ara
falarnos disso. Convcrscnos nais dc csao cn
algun lugar scguro.
(Sucn.}
56


CENA II

Unu untccunuu do uuco. Entu o Lodc
Cunuco cndo unu cutu.

CAMAFEIFO Milordc. os cavalos quc
Vossa ScnIoria cnconcndou foran, con iodo o
zclo, cscolIidos or nin, noniados c arrcados.
Eran nui novos c visiosos, c da nclIor raa do
Noric. Quando iudo ja sc acIava no jciio dc
scrcn clcs cnviados ara Londrcs, un dos
Ioncns do Lordc Cardcal, nunido dc conissao c
dc lcnos odcrcs, nos arrclaiou, sol a alcgaao
dc quc scu ano iinIa dc scr scrvido, anics dc
qualqucr sudiio c aic ncsno anics do rci, o quc
nos cniuiu a loca, scnIor." Sin, rcccio quc o
scja. Pois quc fiquc con clcs! Qucr ficar con
iudo, cnso.
(Entun os Duqucs dc NooI c dc SuoI.}
NOFFOLK Fcliz cnconiro, Lordc
Canarciro.
CAMAFEIFO Muiio lon dia ara Vossas
Craas.
57
SUFFOLK Quc faz o rci?
CAMAFEIFO Dcici-o so, cnircguc a
cnsancnios irisics c a cuidados.
NOFFOLK E qual a causa disso?
CAMAFEIFO O casancnio con a nulIcr
dc scu nano, ao quc arccc, nui dc crio
criurla-lIc a conscicncia.
SUFFOLK Nao; a conscicncia dclc c quc
criurla dc crio ouira scnIora.
NOFFOLK assin, rcalncnic. olra do
cardcal; do rci-cardcal. Essc filIo dilcio da
foriuna, cssc adrc scn olIos, vira iodas as
coisas clo avcsso. Mas un dia qucn clc c Ia dc
o rci ficar salcndo.
SUFFOLK Dcus o crniia; ois, dc ouira
nancira, janais Ia dc a si ncsno conIcccr-sc.
NOFFOLK Quc saniidadc cn iodos os scus
aios! Quc zclo c cn iudo! Agora quc clc a liga
s or icrra quc cnirc o grandc solrinIo da
rainIa c nos Iavia, o incrador, no coraao
ncrgulIa do nosso rci, ondc scncia duvidas,
rcnorsos dc conscicncia, dcscscros, crigos c
icnorcs, c iudo isso so or noiivo dcssc
casancnio. E ara o rci iirar dcssc cnlarao
aconsclIa o divorcio, a jogar longc dc si rorio
qucn, cono joia rara, lIc cndcu do cscoo or
58
vinic anos, scn quc crdcssc o lrilIo, a da quc o
ana con cssc anor incfavcl quc dcdican aos
Ioncns lons os anjos, juniancnic a cla, quc aic
sol o nais rudc golc da soric, ainda alcnoara
o rci. Tudo isso nao rcvcla saniidadc?
CAMAFEIFO Dcus nc roicja conira iais
alviircs! lcn vcrdadc quc cssas novas andan
or ioda a aric; iodos as concnian, scn quc
Iavcr ossa coraao Ioncsio quc or isso nao
cIorc. Qucn dc crio sc aircvc a caninar cssc
ncgocio, o fin surcno dclc cncrga logo. a irna
do Fci da Frana. O ccu un dia os olIos Ia dc
alrir ao rci, quc, ara csic Ioncn nau, Ia ianio
icno dornc.
SUFFOLK E livrar-nos dc sua scrvidao.
NOFFOLK Prccisanos rczar con fcrvor
ara scrnos lilcriados; caso conirario, cssc
Ioncn rcoicnic, dc rncics quc sonos, a
nos iodos vai iransfornar cn ajcns. Dianic dclc
iodas as Ionrarias a aarcncia ionan dc nassa
infornc quc clc nolda cono lcn lIc arccc.
SUFFOLK Por ncu lado, scnIorcs, ncn
anor clc nc insira, ncn ncdo cn nin dcscria.
Eis o ncu crcdo. Nao lIc dcvcndo o ncu csiado,
fico scndo o quc sou, sc ao rci for isso graio. Suas
lcnaos nc sao indifcrcnics c suas naldics.
un sinlcs vcnio quc assa scn fcrir-nc.
59
ConIcci-o cono o conIco ainda; assin, o
cnircgo a qucn o fcz iao orgulIoso. ao aa.
NOFFOLK Vanos cnirar. Qucn salc sc
ouiro assunio disirai o rci dcssas idcias irisics
quc ianio ora o dcrincn? ConanIia nao nos
farcis, nilordc?
CAMAFEIFO Dcsculai-nc, nas o
nonarca nc cnviou alIurcs. Alcn do nais, rcccio
quc o noncnio nao scja nuiio rorio... A anlos
dcscjo nuiia c nuiia saudc.
NOFFOLK Agradccido, ncu nui londoso
Lordc Canarciro.
(Su o Lodc Cunuco.}
(NooI uIc unu otu dc duus oIus;
uuccc o c, scntudo c cndo con u cnsutuo.}
SUFFOLK Quc ar dc irisicza! faio. algo o
rcocua.
FEI HENFIQUE Ola! Qucn csia a?
NOFFOLK Pcrniia Dcus quc clc sc
cnconirc calno.
FEI HENFIQUE Qucn csia a? rciio;
cono ousasics inironcicr-vos dcssc nodo cn
ninIas ncdiiacs rivadas? Qucn sou cu?
60
NOFFOLK Un rci gracioso quc crdoa a
iodas as ofcnsas iscnias dc naldadc. Un ncgocio
do Esiado foi quc a quclra do dcvcr nos ins,
ara salcrnos qual scja a vossa dccisao rcal.
FEI HENFIQUE Sois nuiio ousados. Idc!
Hci dc fazcr-vos conIcccr vossas Ioras dc
scrvio.
(Entun Vosc c Cunco.}
Qucn csia a? Mcu lon Lordc Cardcal!
ncu Wolscy londoso, o lcniiivo dc ninIa
conscicncia iao fcrida! s o rcncdio rorio dc
un nonarca. (A Cunco.} Sois lcn-vindo, nui
salio c rcvcrcndo scnIor, a nosso rcino. Podcis
dclc disor cono dc nos. (A Vosc.} Dondoso
lordc, ionai cuidado ara quc cu nao vcnIa a
dizcr coisas scn ncnIun scniido.
WOLSEY ScnIor, nao nas dircis, sc Vossa
Craa nos conccdcr una Iora acnas, ara
convcrsarnos aric.
FEI HENFIQUE (u NooI c SuoI} Idc;
csianos ocuados agora.
NOFFOLK (u utc, u SuoI} Nao c ccrio
quc cssc adrc c orgulIoso?
SUFFOLK (u utc, u NooI}
insuoriavcl. Nao quiscra csiar docnic aic cssc
61
onio, ncn ncsno a iroco dc scu osio agora.
Mas c inossvcl quc isso coniinuc.
NOFFOLK (u utc, u SuoI.} Sc ial sc dcr,
arriscarci ncdir-nc con clc nuna qucda.
SUFFOLK (u utc, u NooI.} Eu ianlcn,
nouira.
(Sucn NooI c SuoI.}
WOLSEY Dcu Vossa Craa una liao dc
grandc salcdoria a iodos os nonarcas,
sulncicndo dc grado vossas duvidas voz da
crisiandadc. Qucn agora odcria nosirar-sc
alorrccido? Quc odio vos alcanara? A EsanIa,
clo sanguc c clos favorcs a cla rcsa, icra dc
confcssar, sc for sinccra, quc o dclaic foi jusio c
cn iudo nolrc. Todo o clcro rcfiro-nc aos nais
salios da crisiandadc icn oiniao livrc. Fona,
cssc lcro da salcdoria, or vossa soliciiaao
cnviou-nos una lngua gcral, csic lon Ioncn,
csic sanio c crudiio saccrdoic, Cardcal Cancio,
quc dc novo arcscnio a Vossa Alicza.
FEI HENFIQUE E, dc lraos alcrios, cu
dc novo lIc dou as loas-vindas, ao sagrado
conclavc agradcccndo o anor quc iodos assin nc
ccriifican, ois nc cnviaran o Ioncn quc
dcscjar cu odcria.
62
CAMPEIO Vossa Craa ncrccc o anor dc
iodos os csirangciros, or iao nolrc scrdcs. Nas
naos dc Vossa Alicza ora dconIo ninIa alia
conissao, or cuja fora c crcssa ordcn dc
Fona, associais-vos conigo, scrvo dcla, vos,
nilordc Cardcal dc Yorl, ara, con iscnao dc
anino, julgarnos cssc assunio.
FEI HENFIQUE Anlos sao dignos. Vai
ficar a rainIa ncsic insianic salcndo o quc vos
irouc. Ondc csia Cardincr?
WOLSEY Sci lcn quc Vossa Majcsiadc
scnrc a anou con ianias vcras, quc inossvcl
vos scra rccusar-lIc o quc ouira dana dc ncnos
osiao cigiria con lasc no dirciio. alguns
jurisias con lilcrdadc ara dcfcndc-la.
FEI HENFIQUE Sin, odcra disor dos
nais noiavcis; c dcsdc ja roncio o ncu anaro
ara o quc a dcfcndcr con naior lrilIo. Dcus o
conirario disso nao crniia. Por olscquio,
cardcal, cIanai-nc Cardincr, ncu novo
sccrciario. AcIo-o nuiio Ialil.
(Su Vosc.}
(Votu Vosc con Gudnc.}
WOLSEY (u utc, u Gudnc.} Dai-nc a
nao; alcgria vos dcscjo, nuiia roscridadc.
Dcsdc agora cricnccis ao nonarca.
63
CAFDINEF (u utc, u Vosc.} Porcn ara
nandado scnrc scr or Vossa Craa, cuja nao
nc clcvou.
FEI HENFIQUE Vcn ara crio, Cardincr.
(Conucsun u utc.}
CAMPEIO Por acaso, Lordc dc Yorl, nao
ocuava un Douior Pacc o osio quc csic Ioncn
ora ocua?
WOLSEY Jusiancnic.
CAMPEIO E nao assava or un grandc
salio?
WOLSEY Scn duvida ncnIuna.
CAMPEIO Podcis crcr-nc, Lordc Cardcal,
nas corrc un loaio fcio quc vos ioca dc crio.
WOLSEY A nin! Cono isso?
CAMPEIO Scn rcscrvas roclanan quc o
invcjavcis. Dc ncdo quc clc vicssc a sulir nuiio,
or scr dc grandc ncriio, o naninIcis ocuado
nas corics csirangciras, o quc ianio o nagoou,
quc norrcu louco.
WOLSEY Quc a az do ccu scja con clc.
Cono crisiao c so o quc digo. Para os vivos quc
nurnuran, casiigos nao lIcs falian. Mas cssc
cra un idioia, quc qucria scr viriuoso. Aquclc
64
ouiro quc ali vcdcs faz iudo o quc cu nandar,
scn discrcancia. So qucro gcnic assin junio do
irono. Arcndci isio, irnao. nao dcscjanos scr
criurlados clos sulalicrnos.
FEI HENFIQUE Enircgai con rcsciio isio
rainIa.
(Su Gudnc.}
Qucro crcr quc o lugar nais adcquado ara
cssa crudiao scja Dlacl-Friars. Ali vos rcunircis
ara cssc assunio dc iananIa inoriancia. Mcu
caro Wolscy, nandai arranjar iudo. OI! cono
cusia, nilordc, ara qucn icn scniincnio,
alandonar iao docc conanIcira. Mas,
conscicncia, conscicncia! s dclicada or dcnais.
rcciso alandona-la.
(Sucn.}
65


CENA III

Unu untccunuu dos uoscntos du unIu.
Entun Anu Hocnu c unu ucIu dunu du cotc.

ANA Por isso ianlcn nao. Nisso c quc o
csinIo nos rovoca nais dor. Tcndo Sua Alicza
vivido ao lado dcla ianio icno, c scndo cla
scnIora iao londosa, quc janais lngua alguna
dizcr odc nada conira sua Ionra... Sin, dc faio.
nunca a ningucn fcz nal... E agora, icndo ficado
solrc o irono ianios cursos do sol, cn lcna
ona c najcsiadc, quc dciar c nil vczcs nais
anargo do quc c docc alcanar, scr rcclida
dcois dc icr vivido dcssc nodo, conovcr odcria
qualqucr nonsiro.
A VELHA DAMA Os coracs da icncra
nais dura sc fundcn cn lancniacs or cla.
ANA O ccu assin o quis. Dcn nclIor fora
nao icr a ona conIccido nunca. Conquanio
icnoral, quando a Foriuna ricnia nos olriga a
alandona-la, roduz-sc un sofrincnio iao
ungcnic cono o dc scarar-sc do coro a alna.
66
A VELHA DAMA Volia a scr csirangcira!
Polrc dana!
ANA Mais un noiivo ara quc a icdadc
sc dcrranc solrc cla. Pois vos juro quc c
rcfcrvcl vir dc un lcro olscuro c conicnic
vivcr con gcnic Iunildc, a avoncar-sc nuna dor
lrilIanic c carrcgar una irisicza dc ouro.
A VELHA DAMA O quc dc nclIor icnos c
a alcgria.
ANA Por ninIa fc c ninIa virgindadc, nao
dcscjara scr rainIa nunca.
A VELHA DAMA Pois cu quiscra sc-lo, or
ninIa alna, c a roria virgindadc arriscaria,
lcn cono vos, con iodo cssc icncro dc
falsidadc. Scndo ossuidora, cono o sois, dos
cncanios fcnininos, ianlcn icrcis un coraao
dc acordo, quc scnrc anlicionou a
rccnincncia, solcrania, lcns, quc sao lcgiinas
lcnaos, ara scr franca, scndo ccrio quc, a
dcsciio dc iodos csscs dcngucs, vossa
conscicncia lranda cono clc dc calriio dcccrio
acciiaria, lasiando quc ara isso a disicndcsscis.
ANA Nao, nao, or ninIa fc.
A VELHA DAMA Qual fc, qual nada!
ccrio. nao quiscrcis scr rainIa?
67
ANA Nao, or quanio ouro sol o ccu sc
cnconira.
A VELHA DAMA inicrcssanic! Pois
qualqucr nocdinIa nc conraria vclIa cono
nc acIo ara sulir ao irono. Mas dizci-nc, or
favor, quc cnsais dc una duqucsa? Tcndcs fora
lasianic ara o cso suoriar dcssc iiulo?
ANA NcnIuna.
A VELHA DAMA quc nasccsics fraca.
Dininuanos a carga un ouco. Nao quiscra vcr-
nc cn vossa csirada, cono un condc jovcn,
ara dciar-vos nais do quc corada. Sc vosso
dorso nao suoria o fardo, c quc ara una
criana c nuiio fraco.
ANA Cono falais! Pois juro novancnic quc
ncn or iodo o nundo cu dcscjara cIcgar a scr
rainIa.
A VELHA DAMA nuiio ccrio. cla
InglaicrrazinIa arriscarcis cnunIar firnc o
cciro. Eu, do ncu lado, fa-lo-ia clo Carnavon,
cnlora nao nais do quc isso cricnccssc ao
irono. Mas qucn vcn vindo a?
(Entu o Lodc Cunuco.}
CAMAFEIFO Muiio lon dia, ninIas
scnIoras. Quanio nc cdrcis ara nc rcvclardcs
o scgrcdo solrc quc convcrsavcis?
68
ANA Nao concnsa vossa crgunia, ncu
londoso lordc. A falar nos acIavanos da soric dc
nossa solcrana.
CAMAFEIFO Mui louvavcl icna, dcccrio, c
cn iudo condizcnic con o scniincnio dc cssoas
loas. Mas Ia cscrana dc quc iudo ainda vcnIa
a icrninar lcn.
ANA so o quc a Dcus co. Quc assin
scja.
CAMAFEIFO Tcndcs nui nolrc coraao.
As lcnaos cclcsics cacn scnrc nas cssoas
scnclIanics a vos. E, lcla dana, ara nosirar-
vos quao sinccro cu falo c a quc onio icn sido
arcciadas vossas alias viriudcs, a grandcza do
rci vos icsicnunIa scu arco, dcicrninando
Ionrar-vos dc nancira nao ncnos florcsccnic do
quc o iiulo dc Marqucsa dc Pcnlrolc vos dando,
ao qual Sua Craa una cnsao ajunia dc nil
lilras anuais.
ANA Salcr nao osso dc quc nancira
dcnonsirar-lIc iodo ncu rcconIccincnio. Tudo
quanio sou c ncnos quc nada; ninIas rcccs
nao sao saniificadas, nao assando ncus voios
dc alavras scn sulsiancia. Ainda assin, so
osso ofcrcccr-lIc ncus voios c oracs. Sulico
a Vossa ScnIoria quc crina ioda a ninIa
graiidao c olcdicncia a Sua Alicza, cono dc
69
jovcn quc cnrulcscc c rcza cla saudc dclc c scu
govcrno.
CAMAFEIFO Dc rcforar nao dciarci,
scnIora, a oiniao favoravcl quc o nonarca icn a
vosso rcsciio. (A utc.} Eaninci-a nuiio lcn.
A lclcza c a dignidadc dc ial nancira ncla sc
nisiuran, quc o rci dciaran rcso. Qucn nos
diz quc dcsia dana nao saira una joia caaz dc
iluninar ioda nossa ilIa? (Ato.} Vou vcr o rci;
dirci quc nos falanos.
ANA Muiio csiinado lordc!
(Su o Lodc Cunuco.}
A VELHA DAMA Cono as coisas sc
assan! Vcdc! Vcdc! Dczcsscis anos ncndiguci
na coric, c ainda sou ncndiga, scn quc nunca
cnirc o ccdo dcnais c o nuiio iardc udcssc
acIar o ncio ccrio ara ncus cdidos dc lilras.
E, oI dcsiino! vos, un ciinIo novo fora! fora!
con a soric iao forada! cncIcis a loca anics
ncsno dc alri-la.
ANA Esiou crlca.
A VELHA DAMA Quc gosio icn?
anargo? Nao, aosio quarcnia cnccs cn cono c
lcn gosioso. Era una vcz una scnIora aniigo
conio assin concava quc or nada dcsic
70
nundo quiscra scr rainIa; cn alsoluio, ncn or
ioda a lana do Egiio. ConIccci-lo?
ANA Esiais lrincando.
A VELHA DAMA Con vosso icna aos ccus cu
rcnoniara. Marqucsa dc Pcnlrolc! Con una
rcnda dc nil lilras, or ura rcvcrcncia, scn
ouira olrigaao! Por ninIa vida, isso roncic
nais alguns nilIciros. A cauda da grandcza c
nais conrida quc a frcnic do vcsiido. Agora vcjo
quc odcis carrcgar una duqucsa. Nao c ccrio
quc agora csiais nais foric?
ANA MinIa loa scnIora, disira-vos con
vossa faniasia, nas dciai-nc fora dcssc
lrinqucdo. Morrcr qucro, sc isso c caaz dc
alvoroar-nc o sanguc. Dcsfalcccr nc sinio so
idcia do quc vira dcois. A rainIa sc cnconira
inconsolavcl c nos nos csqucccnos dcla, auscnics
assin or ianio icno. Por olscquio, nada dcvcis
dizcr-lIc do quc ouvisics.
A VELHA DAMA Dcccrio! Quc cnsais a
ncu rcsciio?
(Sucn.}
71


CENA IV

Unu suu cn HucI-Fus. TonIctus; unuus c
toquc dc conctus. Entun dos ocus dc ustu
con uunIus dc utu; scgucn-nos dos cscuucs
con ucstcs dc douto; u scgu, o AccIso dc
Cuntuuu, soznIo; dcos, os Hsos dc Lncon,
E HocIcstc c Sunto AsuI. Dcos dccs, u
cqucnu dstuncu, ucn un gcnt-Ioncn con unu
Iosu, o gundc sco c un cIucu cudnuco;
dcos, dos udcs, tuzcndo cudu un unu cuz
dc utu. A scgu, cntu un gcnt-Ioncn du
cunuu do c, con u cuIcu dcscoIctu,
uconunIudo dc un sugcnto dc unus, quc tuz
un ccto dc utu; dcos, dos gcnts-Ioncns,
cucgundo dos gundcs ucs dc utu. Dcos
dccs, udo u udo, os dos cudcus, dos
cuuuIcos con csudu c ccto. Dcos cntun o
c c u unIu, con os cscctuos scqutos. O c sc
usscntu soI o Iuduqun; os dos cudcus sc
scntun uIuxo dcc, cono uzcs; u unIu sc
usscntu u cctu dstuncu do c; os Isos sc
coocun dc cudu udo du cotc, cn onu dc
conssto. AIuxo dccs, os cscuucs. Os noIcs
sc scntun unto dos Isos. O cgoco c os
72
outos ocus dc scuo sc coocun no uco cn
odcn conucncntc.

WOLSEY Aic quc nossa conissao dc Fona
scja lida, nandai quc Iaja silcncio.
FEI HENFIQUE Qual a ncccssidadc disso?
Fciia ja foi ullicancnic cssa lciiura; sua validcz
csia rcconIccida dc onia a onia. Assin, fora
ossvcl ouardcs Essc icno.
WOLSEY Scja. Adianic!
ESCFIVO Criiai. Fci Hcnriquc da
Inglaicrra, conarccci a csic irilunal!
PFECOEIFO Fci Hcnriquc da Inglaicrra,
conarccci a csic irilunal!
FEI HENFIQUE Prcscnic.
ESCFIVO Criiai. Caiarina, FainIa da
Inglaicrra, conarccci a csic irilunal!
PFECOEIFO Caiarina, FainIa da
Inglaicrra, conarccci a csic irilunal!
(A unIu nuo csondc; cuuntu-sc dc scu
ugu, utuucssu u suu, dgc-sc uu o c,
uocIu-sc uos cs dcc c dcos uu.}
73
FAINHA CATAFINA So dirciio c jusiia c o
quc vos co, scnIor, c quc dc nin icnIais
icdadc. Sou una olrc nulIcr, una
csirangcira, quc vcio ao nundo longc dos
donnios quc vos sao rorios. Nao disonIo
agora ncn dc juiz inarcial ncn dc cscrana dc
iraiancnio cquaninc da coric. Ai dc nin! En
quc osso, acaso, icn-vos ofcndido, nilordc? Quc
noiivo dc dcsgosio vos dcu ninIa conduia, ara
cnsardcs cn nandar-nc cnlora, dc vossa graa
c afcio nc rivando? O ccu c icsicnunIa dc quc
scnrc vos fui csosa Iunildc c vcrdadcira;
scnrc nc confornci ao vosso alviirc; con ncdo
scnrc, aic, dc dcscriar-vos dcsgosio, lusquci
scnrc aconodar-nc ao ncnor gcsio vosso,
alcgrc ou irisic, confornc vos noiassc. En quc
noncnio icnici oor-nc a qualqucr ordcn vossa,
scn quc fizcssc ninIa? A qual dos vossos anigos
or anar nao nc csforcci, nuiio cnlora na conia
dc ininigo scnrc o iivcssc iido? Ou a quc
cssoa dc ninIas rclacs cu coniinuci rcvclando
afciao, quando cla vossa colcra rovocassc? Na
ncsna Iora nao lIc fazia vcr quc assaria da
or dianic a scr ncu ininigo? Fccordai-vos,
scnIor, dc quc duranic nais dc vinic anos,
olcdicnic scnrc, Ici sido vossa csosa c iivc a
lcnao dc vos dar nuiios filIos. Sc no curso
dcssc icno udcrdcs un so faio ncncionar c
rovar conira ninIa Ionra, ninIa fidclidadc,
ncu afcio, o rcsciio quc dcvo a vossa sacra
74
cssoa. cn nonc, sin, dc Dcus, lanai-nc dc
vossa visia c quc o nais ncgro orolrio vcnIa
fccIar-nc as orias, cnircgando-nc ao rigor nais
scvcro da jusiia. Escuiai-nc, scnIor. o solcrano
vosso ai scnrc foi considcrado un rncic
rudcnic, dc ccclcnic julgancnio c dc nuiia
crsicacia. Fcrdinando, ncu ai c Fci da
EsanIa, assava clo rncic nais salio
daqucla icrra, dcsdc nuiios anos, scndo fora dc
duvida, orianio, quc cn cada rcino clcs rcunido
Iouvcsscn un consclIo dc salios, quc julgaran
lcgal nossa uniao, dcois dc Iavcrcn lcn
csiudado o assunio. Por iudo isso, scnIor,
Iunildcncnic vos sulico quc nc oucis aic
quc cu icnIa icno dc nc conunicar con ncus
anigos dc EsanIa c lIcs cdir quc nc
aconsclIcn. Mas cn nonc dc Dcus, caso
conirario, ianlcn nisso sc faa o quc quiscrdcs.
WOLSEY ScnIora, aqui disondcs dcsics
adrcs rcvcrcndos a cscolIa icndcs livrc
Ioncns dc singular inicgridadc c, iodos clcs, dc
salcr nui raro, a naia da naao, quc aqui sc
cnconiran ara vos dcfcndcr. Inuiil fora, or
isso, adiar o julgancnio, ianio ara vosso sosscgo
cono ara dciar o rci scn causa dc inquiciudc.
CAMPEIO Con iodo o accrio c nuiio
saliancnic Sua Craa falou. Por isso iudo,
scnIora, c convcnicnic quc rossiga csia rcal
75
scssao, dcvcndo logo scr arcciadas as razcs das
arics.
FAINHA CATAFINA Lordc Cardcal, c a vos
quc cu nc dirijo.
WOLSEY Qual c o vosso razcr, ninIa
scnIora?
FAINHA CATAFINA ScnIor, csiou no
onio dc cIorar. Mas rcflciindo quc rainIa sonos
clo ncnos assin nc vi cn sonIos or nuiio
icno c con ccricza filIa dc un nonarca,
iransforno ninIas lagrinas cn cIisas
alrasanics.
WOLSEY Ficai calna.
FAINHA CATAFINA Ficarci, quando
Iunildc vos nosirardcs; anics, nao, orquc Dcus
nc uniria. Crcio, firnada cn rovas
convinccnics, quc sois ncu ininigo. Assin,
dcclaro-vos susciio ara funcionardcs cono juiz
cn ninIa causa, ois as cIanas quc sc alan
cnirc nin c ncu narido nasccran dc vosso
Ialiio. Prouvcra quc o orvalIo do ScnIor ossa
aaga-las! Mais una vcz dcclaro. aloninando-
vos cono vos alonino, con ioda a alna, ara
ncu julgador nao vos acciio, orquc iono a
dizcr vos considcro ininigo naldoso, c nao vos
osso icr cn conia dc anigo da vcrdadc.
76
WOLSEY Prcciso confcssar quc vos
csiranIo or causa da linguagcn, quc londosa
scnrc vos rcvclasics, dcnonsirando disosiao
gcniil c cn iudo lranda, solrc salcdoria
aicnicardcs quc uliraassava o sco.
Enorncncnic, scnIora, nc ofcndcis; odio nao
icnIo con rclaao a vos, ncn fui injusio janais
convosco ou con qualqucr cssoa. Tudo quanio
aic agora icnIo fciio, da conissao do consisiorio
cnana, dirci nclIor. dc iodo o consisiorio dc
Fona. Conira nin fizcsics carga dc quc cu sorci
as cIanas dcsic inccndio. Nao c assin, o rci csia
rcscnic. Sc clc acIassc quc falso cu nc
nosirara, cn scu odcr csiava casiigar-nc nui
ncrccidancnic a falsidadc, sin, con o ncsno
rigor con quc zurzisics ninIa vcracidadc. Sc clc
salc quc cu nc cnconiro inoccnic dcssa ccIa,
salc ianlcn quc nc fazcis ofcnsa. Dclc dccndc,
assin, rcaliliiar-nc, o quc odc fazcr dc vos
iirando scnclIanics idcias. Por iudo isso, anics
quc Sua Alicza a falar vcnIa, graciosa dana,
insianic vos conjuro a rciraiar-vos, nunca nais
voliando a usar cssa linguagcn.
FAINHA CATAFINA nilordc! cu sou una
nulIcr sinlcs, nuiio fraca ara luiar con ioda
vossa asiucia. Sois lrando c dc linguagcn
scnrc Iunildc. Ecrccis vosso osio c
ninisicrio con nosiras cicriorcs dc lrandura,
dc crfciia Iunildadc, nas dc orgulIo icndcs o
coraao inflado scnrc, dc arrogancia c rancor.
77
Favorccido cla foriuna c o anaro dc Sua
Craa, sulir udcsics con facilidadc os dcgraus
nais dc laio, ora cnconirando-vos nuna aliura
cn quc iodos os odcrcs sc consiiiuran vossos
scguidorcs. Vossas alavras, cono Iunildcs
scrvos, rcsian-sc a cccuiar vossos dcscjos cn
iudo o quc quiscrdcs. Sou-vos franca. nosirais-
vos nais zcloso do rcsigio cssoal do quc
ncsno dos dcvcrcs dc vossa rofissao cn iudo
digna. Cono juiz rccuso-vos, dcclaro-o
novancnic; c ora, cn frcnic dc vos iodos, aclo
ara o aa, rcsolvida a lcvar ninIa causa aic
rcscna dc Sua Saniidadc, orquc scja julgada
con jusiia.
(Incnu-sc duntc do c c uz ncnuo dc
ctu-sc.}
CAMPEIO Mui rclcldc conira a jusiia
nosira-sc a rainIa, inclinada a acusa-la c
dcsdcnIosa dc suas dcciscs. Nao c lon isso. Ja
sc vai rciirando.
FEI HENFIQUE Convocai-a novancnic.
PFECOEIFO Caiarina, FainIa da
Inglaicrra, conarccci anic csic irilunal!
CF1FFITH CIanaran-vos, scnIora.
FAINHA CATAFINA Por quc rcsiasics
aicnao a isso? Scgui vosso caninIo, or
78
olscquio. Dai ncia volia, quando vos cIanarcn.
Dcus vcnIa cn ninIa ajuda; c insuoriavcl.
Vanos; nao ficarci aqui nais icno, ncn nunca
nais orci os cs nas corics convocadas or
causa dcsic assunio.
(Su u unIu con scu scquto.}
FEI HENFIQUE Vai, Kaic; coniinua icu
caninIo. Sc Iouvcr no nundo qucn ousar
galar-sc dc icr acaso csosa nais valiosa, quc
cn nada scja crido aos iao grandc, iao aicnic
ncniira. Esias sozinIa con iuas raras
qualidadcs, iua londadc naiural, lcnignidadc
cono dc sania, dignidadc cn iudo fcninina,
olcdicncia no conando... Todas cssas viriudcs
solcranas c rcligiosas, sc falar udcsscn, ic
aclanarian, lcn o sci, rainIa das rainIas da
icrra. Tcn nolrcza dc nascincnio, c or nancira
nolrc, con rclaao a nin, sc oriou scnrc.
WOLSEY Mui gracioso scnIor,
Iunildcncnic conjuro a Vossa Alicza quc sc
dignc dcclarar anic iodos os rcscnics ois
ondc cu fui roulado c acorrcniado solio icnIo dc
scr, ncsno no caso dc nao cIcgar a olicr a
ncrccida saiisfaao sc iodo csic ncgocio foi or
nin sugcrido a Vossa Alicza ou sc, dc qualqucr
nodo, fiz cscruulos cn vos nasccrcn, quc vos
dccidisscn a roor a qucsiao; sc qualqucr diio
da loca nc saiu scnao acnas louvorcs ao
79
ScnIor, or alcanado icrdcs iao alia csosa
quc udcssc cn dcirincnio vir do csiado dcla ou
dc lcvc aiingir sua cssoa.
FEI HENFIQUE Milordc, cu vos dcsculo.
Por ninIa Ionra, alsolio vos dcclaro. Nao
rcciso dizcr-vos quanios ininigos icndcs, quc o
noiivo dc o scrcn dcsconIcccn, aos cacIorros
dc aldcia scnclIanics, quc ladran or ouvir
ladrar os ouiros. Un dcsscs conira vos fcz irriiar-
sc o anino da rainIa. Dcsculado dc iodo vos
acIais. Mas sc quiscrdcs quc a jusiificaao scja
conlcia, dirci quc scnrc dcscjasics quc csic
ncgocio adorncccssc, nao qucrcndo quc fossc
dcscriado. Muiias vczcs, sin, nuiios cnccilIos
lcvaniasics nos caninIos quc fosscn dar aic clc.
Por ninIa Ionra dcclaro quc o londoso Lordc
Cardcal nao icvc aric nisso. Alsolvo-o or
conlcio. Quanio s causas quc nc
dcicrninaran ncsic asso, da aicnao dos
rcscnics c do icno rcicndo ora alusar. Vcdc o
conco. Foi assin; aicnao rcsiai a iudo. MinIa
conscicncia viu-sc criurlada cla Princira vcz,
con ccrio cscruulo, cono quc csicaada, anic
as alavras do cnlaiador franccs nuna dada
coca, o Diso dc Daiona, quc aqui vicra ara
ncgociar o casancnio cnirc o Duquc dc Orlcans c
nossa filIa Maria. No dccurso das convcrsas,
anics dc icrnos asscniado nada, clc a salcr. o
liso rcqucrcu-nos quc cn suscnso
dciasscnos o assunio ara quc clc consulia ao
80
rci fizcssc solrc sc nossa filIa cra lcgiina con
rclaao ao nosso casancnio con a rainIa-nac,
quc fora csosa dc nosso rorio irnao. Essc
inicrvalo alalou-nc a conscicncia aic ao nais
fundo, na alna nc cncirou con fora ingcnic, a
ircncr o ino ciio nc dciando. Alrindo, assin,
caninIo, inuncravcis crlcidadcs cn irocl
afluran, assolcrlado nc dciando o csriio. Dc
incio nc ocorrcu quc o ccu dciara dc sorrir ara
nin, ois, icndo o nando solrc a naiura, Iavia-
lIc ordcnado quc sc un filIo varao dc nin o
vcnirc dc ninIa csosa a concclcr vicssc, nao
lIc Iavcria dc fazcr scrvio nais rclcvanic do quc
faz aos norios a sculiura. Con cfciio. iodos os
filIos nasculinos ou norrian ondc gcrados
iinIan sido, ou logo dcois dc rcsirarcn o ar do
nundo. Da nc icr nascido o cnsancnio dc quc
isso cra un casiigo, quc ncu rcino digno dc icr o
nais lrilIanic Icrdciro, dc nin nao lIc viria
cssa alcgria. Pus-nc a cnsar, dcois, iodo o
crigo a quc o as sujciio sc cnconirava, cla
falia dc Icrdciro, o quc do ciio nc arrancou
scniidssinos gcnidos. Dcssc nodo, fluiuando no
agiiado nar dc ninIa conscicncia, us a nira
ncsic rcncdio quc c o noiivo ccrio dc nossa
rcuniao. Por ouiros icrnos. rcicndia aliviar
ninIa conscicncia, quc cniao scniia gravcncnic
cnfcrna c quc ainda nao sc acIa nuiio loa, cn
quc ossan icr fciio os rcvcrcndos rclados c os
douiorcs ca da icrra. Conccci, Lordc Lincoln,
81
consuliando-vos cn caraicr rivado. Ccriancnic
dcvcis csiar lcnlrado cono ao cso dcssa
orcssao cu susirava, quando cla rincira vcz
vos falci nisso.
LINCOLN Pcrfciiancnic, ncu scnIor.
FEI HENFIQUE Falci-vos longancnic.
Dizci vos ncsno agora o quc, or consolar-nc,
cniao fizcsics.
LINCOLN Sc a Vossa Majcsiadc for do
agrado, dc ial nodo confuso cssc rollcna dc
incio nc dciou, nao so or sua iransccndcnic
inoriancia, cono clas icrrvcis conscqucncias
quc scrian dc cscrar, quc o consclIo nais
ousado duvida confici, Iavcndo logo roosio a
Vossa Alicza a idcia quc ora sc concrciiza aqui.
FEI HENFIQUE Falci convosco, Milordc dc
Caniuaria, Iavcndo oliido vosso conscniincnio
ara quc csia rcuniao vicssc a scr fciia. Nao Ia
ncnlro dcsia colcnda coric quc cu dciassc dc
consuliar, foi iudo fciio, iudo, con o aoio fornal
c o sclo crcsso clc cada un c dc iodos. Por iudo
isso; rosscgui, ois ncnIuna aniiaiia conira a
cssoa da gcniil rainIa, nas aquclcs aculcos
lancinanics das razcs aduzidas susciiaran
scnclIanic dclaic. Sc rovardcs quc nosso
cnlacc c valido, or ninIa vida, or ninIa rcgia
dignidadc, fclizcs sonos or ariiciarnos con
cla dcsic nosso norial curso, con Caiarina,
82
nossa solcrana, quc aniconos a iodas as
criaiuras do nundo, or nais rinas c
ccnlarcs quc orvcniura scjan.
CAMPEIO Vossa Alicza nc crdoc, nas a
auscncia da rainIa nos inc o adiancnio dcsia
coric. Aic cssa nova daia dcvcrcnos insisiir con
cncnIo junio dcla ara quc cla dcsisia do
rccurso quc cn nandar cnsa a Sua Saniidadc.
(Lcuuntun-sc uu su.}
FEI HENFIQUE Noio quc csics cardcais
csiao fazcndo iroa dc nin. Odcio cssas
dclongas, cssas nanIas dc Fona. ncu ficl
Cranncr, ncu salio scrvidor c nuiio anado,
conjuro-ic a voliar, ois iua vinda, icnIo ccricza,
nc irara conforio. Suscndci a scssao, digo...
Saianos.
(Sucn todos, nu ncsnu odcn con quc
cntuun.}
83


ATO III
CENA I

O uuco dc Hdcuc. Un quuto dos uoscntos
du unIu. A unIu c suus dunus dc conunIu
cstuo tuIuIundo.

FAINHA CATAFINA Mcnina, vai luscar icu
alaudc, quc ninIa alna csia afliia dc cuidados.
Sc udcrcs, discrsa-os con icu canio. Larga o
iralalIo.
(Cunuo}
Con sua lira Orfcu fazia
dolrar-sc a nonianIa fria
c os ironcos, quando caniava.
Aic, scn cIuva c scn sol,
sc via un lindo arrclol
c a rinavcra oncava.

Ouvindo-o as coisas caniar,
as rorias ondas do nar
sc qucdavan cnsaiivas.
Tcn o canio ial condao
84
quc as dorcs do coraao
sc iornan logo caiivas.
(Entu un gcnt-Ioncn.}
FAINHA CATAFINA Quc c quc Ia?
CENTIL-HOMEM Sc Vossa Craa o
crniiir, cnconiran-sc os dois grandcs cardcais
a fora, cscra.
FAINHA CATAFINA Qucrcn falar-nc?
CENTIL-HOMEM TcnIo insirucs dclcs
ara dizcr quc sin.
FAINHA CATAFINA Dizci-lIcs quc cnircn.
(Su o gcnt-Ioncn.}
Quc qucrcrao dc nin, scndo cu iao olrc,
una fraca nulIcr, ja scn rcsiigio? Quanio nais
cnso nisso, ncnos acIo razcr ncssa visiia.
Honcns viriuosos dcvian scr, dc osiao iao
digna... Mas o Ialiio nao faz o nongc, c ccrio.
(Entun Vosc c Cunco.}
WOLSEY Paz ara Vossa Alicza.
FAINHA CATAFINA Vossas Craas cono
dona dc casa ora nc cnconiran. O ncdo do
fuiuro c quc nc olriga a csiar cn condics dc
85
fazcr iudo. Fcvcrcndos scnIorcs, qual a causa dc
qucrcrdcs falar-nc?
WOLSEY Sc do agrado vos for, nolrc
scnIora, assarcnos ara vosso aoscnio
rcscrvado, ondc vos corcnos os noiivos dcsia
nossa visiia.
FAINHA CATAFINA Mcsno aqui
odcrcnos falar, ois, cn conscicncia, aic Iojc
nada fiz quc nao udcssc rcvclar francancnic cn
qualqucr aric. Prouvcra ao ccu quc iodas as
nulIcrcs udcsscn dcclarar a ncsna coisa con
igual lilcrdadc. Mcus scnIorcs, una fclicidadc
scnrc iivc. isso dc nao ligar nunca inoriancia
ao faio dc ncus gcsios concniados scrcn or
ioda a gcnic, dc ficarcn sol a visia dc iodos, c
cono alvo dos aiaqucs da invcja c da calunia, iao
ccria nc acIo dc icr vida lina. Sc vindcs ara
caninar a ninIa conduia cono csosa, scdc
francos. Scnrc a vcrdadc ana linguagcn rudc.
WOLSEY Tania csi crga ic ncniis
inicgriias, rcgina scrcnissina.
FAINHA CATAFINA OI! nada dc laiin,
ncu lon scnIor. Nao icnIo csiado iao ociosa,
dcsdc ninIa cIcgada, quc nao arcndcssc a
lngua dos quc vivcn no ncu ncio. En lngua
csiranIa ninIa causa iona-sc nais csiranIa c
susciia. Por olscquio, dai forna inglcsa ao vosso
cnsancnio. Sc a vcrdadc disscrdcs, as cssoas
86
rcscnics vos scrao agradccidas or sua olrc
scnIora. Acrcdiiai-nc. iraiada icn sido cla
rudcncnic. Lordc Cardcal, ncu nais
rcncdiiado ccado odc scr crfciiancnic
alsolvido cn inglcs.
WOLSEY Nolrc scnIora, csa-nc vcr quc
a ninIa inicgridadc, c ioda a dcvoao con quc
vos sirvo c a Sua Majcsiadc so dcscrian
susciias, acsar dc ioda a ninIa loa fc c
lcaldadc. Aqui nao vinos ara acusar, ara
nancIar una Ionra quc rccclido icn soncnic
lcnaos das alnas lcn fornadas, ncn,
ianouco, ara vos rovocar novas irisiczas
quc c o quc icndcs lasianic nas acnas ara
ficarnos conIcccndo cono julgais a gravc
dissidcncia quc Iouvc cnirc o nonarca c vos, c
ara dar-vos. cono cssoas livrcs c sinccras
nossa jusia oiniao c algun conforio.
CAMPEIO Muiio Ionrada scnIora, o Lordc
dc Yorl, novido or sua nolrc naiurcza, clo zclo
c olcdicncia quc clc ainda rofcssa a Vossa
Craa, c ja csquccido, or scr Ioncn dc lcn, dc
vosso aiaquc conira clc rorio nuiio longc,
nuiio, vos dciasics lcvar vos ofcrccc, cono o
fao, os scrvios c consclIos.
FAINHA CATAFINA (u utc} Para irair-nc.
(Ato.} Mcus scnIorcs, a anlos agradco a
inicnao. Falasics cono gcnic Ioncsia
87
rouvcra ao ccu quc o fsscis! Mas dar una
rcsosia iao dc suliio solrc assunio dc iania
gravidadc, quc iao dc crio a Ionra vcn fcrir-nc
c nuiio nais, ialvcz, a roria vida... Con ncu
fraco juzo, dianic dc Ioncns dc iania crudiao c
gravidadc, con franqucza, nao sci cono fazc-lo.
Enconirava-nc cn ncio s ninIas danas dc
conanIia, longc Dcus o salc dc cnsar cn
visiias dc ial oric c cn scnclIanic assunio.
Assin, cn nonc do quc cu fui ois crcclo
quc sc cnconira no fin ninIa grandcza a
Vossas Craas sulico conccdcr ninIa Iunildc
causa un ouco dc icno c rcflcao. AI! sou
una nulIcr fraca, scn anigos, scn cscrana
alguna.
WOLSEY Nolrc dana, ofcndcis a afciao
do solcrano con scnclIanic ncdo. Nao icn
nuncro vossos anigos, vossas cscranas.
FAINHA CATAFINA Na Inglaicrra, dc quasc
ncnIun rcsiino. Acrcdiiais, scnIorcs, quc un
inglcs sc aircvcria a dar-nc algun consclIo,
dizcr-sc anigo ncu, alcriancnic, conira o razcr
agir dc Sua Alicza dado quc Iouvcssc algun
dcscscrado quc Ioncsio sc nosirassc
coniinuando, dcois disso, con vida? Nao,
dcccrio. Os anigos quc o fardo odcrian socsar
dc ncu grandc sofrincnio, cn qucn confiar dc
iodo cu odcria, aqui nao vivcn. Todos clcs, cono
88
qualqucr ouiro consolo, nuiio longc sc acIan
daqui, na ninIa roria airia.
CAMPEIO Dcscjaria quc or uns insianics
Vossa Craa dciassc cssas irisiczas c ouvissc
ncu consclIo.
FAINHA CATAFINA Qual c clc, scnIor?
CAMPEIO roicao do solcrano confiar a
vossa causa. Elc c londoso c or dcnais anavcl.
Dc vaniagcn fora ara vossa Ionra c vossa
causa, ois sc vos aiingir o lcgal juzo, dcsonrada
saircis.
WOLSEY con accrio quc clc vos
aconsclIa.
FAINHA CATAFINA Elc aconsclIa o quc
anlos dcscjais. ninIa runa. un consclIo
crisiao? OI! quc vcrgonIa ara vos anlos! Ainda
Ia ccu, la no alio un juiz sc cnconira a quc
ncnIun nonarca odcra corroncr.
CAMPEIO Vossa aiao nos inicrrcia nal.
FAINHA CATAFINA Pois ianio ior ara
anlos. Eu cnsava quc anlos fsscis Ioncns
sanios; c ccrio, or ninIa alna, duas cardcais
viriudcs c cnincnics. Mas anlos nao assais,
rcccio-o nuiio, dc ccados cardcais, coracs
falsos. Quc vcrgonIa, scnIorcs! Fcfornai-vos!
Essc c o vosso consolo, o lcniiivo quc irazcis a
89
una dana dcsgraada? a una nulIcr crdida
ncsic ncio, ridicularizada, cscarnccida? Ncn a
nciadc, ao ncnos, vos dcscjo das infclicidadcs
quc nc orincn. TcnIo nais caridadc. Mas
lcnlrai-vos dc quc ora vos advirio. Tonai icnio,
clo ccu, orquc o fardo dc ncus nalcs solrc vos
nao rccaia.
WOLSEY Nolrc dana, csiais fora dc vos;
isso c dclrio; cn susciia nudais os lons
inicnios.
FAINHA CATAFINA E vos a nin, cn nada.
Analdioados scjan iodos os falsos consclIciros
cono vos. Qucrcrcis sc icdadc iivcsscis,
scniincnio dc jusiia, sc dc ncnlros da Igrcja
ossusscis alguna coisa nais do quc a
rouagcn quc nas naos ninIa causa cu
dcuscssc dc qucn so nc icn odio? Ai! Ia quc
icno da afciao do nonarca csiou lanida, c
ianlcn do scu lciio! Ja csiou vclIa, ncus
scnIorcs; agora so crdura dc nossa ligaao
ninIa olcdicncia. Quc c quc dc ior odia
aconicccr-nc alcn dcssa dcsgraa? Vosso csforo
nc acarrciou a naldiao quc vcdcs.
CAMPEIO O ior c Vosso ncdo.
FAINHA CATAFINA Vivi ianio dciai quc
cu ncsna o diga, quc a viriudc con anigos nao
conia cono csosa dcdicada c dcclaro-o scn
vangloria scn quc a susciia nunca nc iivcssc
90
lanado o scu fcrrcic; icndo scnrc dcdicado ao
nonarca o ncu afcio; dcois dc Dcus, anando-o;
olcdcccndo-lIc, lcvando ncu anor idolairia,
cIcgando ncsno, ara scr-lIc anavcl, a
dcscuidar das oracs, c iudo ara rcniada scr
dcsia nancira? OI! c duro, scnIorcs! Aoniai-nc
una nulIcr consianic a scu narido, una
nulIcr quc nunca una alcgria sonIado Iouvcssc
alcn do razcr dclc, a aos icr cla fciio iudo,
iudo, a ncu favor un ncriio cu rcclano. ninIa
grandc acicncia.
WOLSEY Nolrc dana, fugis dos lons
iniuiios quc nos novcn.
FAINHA CATAFINA Nao qucro concicr,
nilordc, o crinc dc rcnunciar dc grado ao nolrc
iiulo quc nc ligou ao vosso solcrano. Soncnic a
noric odc divorciar-nc dc ninIa dignidadc.
WOLSEY Ora aicndci-nc.
FAINHA CATAFINA Anics o c nunca cu
iivcssc osio no solo da Inglaicrra. ncn rovado
da lisonja quc nclc crcscc ianio. Tcndcs o rosio
dc anjo, nas c ccrio quc vossos coracs o ccu
conIccc. Qual scra a soric dcsia dcsgraada? Nao
Ia nulIcr iao infcliz quanio cu.
(A suus dunus dc conunIu.}
91
AI, olrczinIas! quc fuiuro icndcs,
naufragadas nun rcino ondc a cscrana nao
ncdra, ncn anigos, ncn icdadc; ondc or nin
nao cIora un so arcnic c ondc nal nc
conccdcn un sculcro! Cono a auccna, ouirora
solcrana dos canos, ondc Iavia florcscido,
cndo a calca c norro.
WOLSEY Sc udcssc Vossa Craa cIcgar a
convcnccr-sc dc quc nossos iniuiios sao
Ioncsios, nais iranquila ficara. Por quc causa,
loa dana, or quc noiivo Iavanos dc vos
rcjudicar? AI! nossos osios, o caraicr dc nossa
dignidadc, nos incdcn dc ial. Curar as nagoas
c nossa nissao roria, nao scnca-las. Pclo ccu,
rcflcii no quc fizcrdcs, cono odcis rcjudicar-
vos, cono, con ial roccdincnio, odcrcis
afasiar-vos dc iodo do nonarca. O coraao dos
rncics da lcijos na olcdicncia, a ial onio
gosia dcla; nas, cn frcnic aos csriios icinosos,
lcvanian-sc, clodindo iao icrrvcis cono as
grandcs iorncnias. Esiou ccrio dc quc sois dc
gcniil c nolrc gcnio, dc alna iao calna cono o
nar iranquilo. Pclo quc sonos, or favor, ionai-
nos. ncdiadorcs da az, anigos, scrvos.
CAMPEIO ScnIora, Iavcis dc convcnccr-
vos disso. Prcjudicais dcnais vossa viriudc con
cssc ncdo dc nulIcrcs dclcis. Un csriio nolrc
cono o vosso rcjciia cssas susciias cono
nocdas dc cunIo duvidoso. O rci vos ana. Cuidai
92
dc conscrvar scnrc o anor dclc. Sc confiardcs
cn nos, csianos ronios a rovar nosso zclo dc
scrvir-vos.
FAINHA CATAFINA Fazci o quc quiscrdcs,
ncus scnIorcs, c dcsculai-nc, or favor, no
caso dc cu nc icr conoriado incivilncnic.
Salcis quc sou nulIcr c quc carco da aric dc
convcrsar con roricdadc con cssoas iao
alias. Mcus rcsciios ofcrccci a Sua Majcsiadc;
fazci-nc cssc favor. Elc ainda c dono do coraao
quc ncsic ciio laic, c cnquanio cu iivcr vida,
scra dono dc ninIas oracs. Vindc, nui dignos
adrcs, aconsclIai-nc. Agora inlora qucn nao
cnsou dcsdc o rinciro dia quc iao cara a
rcalcza lIc sairia.
(Sucn.}
93


CENA II

Antccunuu dos uutuncntos do c. Entun o
Duquc dc NooI, o Duquc dc SuoI, o Condc dc
Suc c o Lodc Cunuco.

NOFFOLK Sc cn vossas qucias ora vos
unirdcs c con vossa insisicncia as rcforardcs, ao
cardcal rcsisiir scra inossvcl. Mas no caso dc
nao arovciiardcs csia ooriunidadc, so vos digo
quc icrcis dc agucniar novas dcsgraas, alcn das
quc ja icndcs.
SUFFEY Fcjulilo-nc or acIar ocasiao,
cnlora nnina, quc lcnlrado nc faz dc quc ncu
sogro, o duquc, icn dc scr vingado nclc.
SUFFOLK Qual dos arcs nao foi
ncnosrczado or clc, ou, quando nada, or
nancira scnrc csiranIa, csquccido? En quc
cssoa, iiranic a roria, ao cunIo da nolrcza
rcsciio clc nosirou?
CAMAFEIFO Falais, nilordcs, soncnic o
quc scniis. Sci lcn o quc clc dc nin c vos
ncrccc; nas, sc Ia nodo dc conira clc fazcrnos
94
qualqucr coisa, ncsia ooriunidadc. c o quc
duvido. Sc o caninIo larrar-lIc nao udcrdcs
quc vai icr aic ao rci, nao icnicis nada ncssc
scniido, ois a lngua dclc solrc o nonarca
ccrcc odcr nagico.
NOFFOLK OI! nada dc rcccios! Scu fciiio
solrc o rci ja acalou. ois o nonarca conira clc
dcscolriu alguna coisa quc Ia dc csiragar o ncl
dc scus discursos dc una vcz ara scnrc. Elc sc
cnconira dcfiniiivancnic ncrgulIado no
dcsrazcr do rci.
SUFFEY Cono cu ficara saiisfciio dc ouvir
una noicia cono cssa dc Iora cn Iora!
NOFFOLK vcrdadcira, odcis acrcdiiar.
Sua conduia, dulicc, no divorcio csia aicnic.
Nisso clc aarcccu cono cu quiscra quc
aarcccssc ncu ior ininigo.
SUFFEY Cono sc dcscolriran scus
cnlusics?
SUFFOLK Do nodo nais csiranIo.
SUFFEY OI! Cono? Cono?
SUFFOLK A caria quc o cardcal nandara
ao aa sc ciraviou, vindo icr s naos do rci, c o
rci viu quc o cardcal cdia insianic a Sua
Saniidadc quc arassc con a scnicna a rcsciio
do divorcio, orquc, scndo alcanado,
95
acrcsccniava, c ccrio o rci acIar-sc aaionado
or una das criaiuras da rainIa, Ana Dolcna".
SUFFEY O rci icn cssa caria?
SUFFOLK Ficai ccrio.
SUFFEY E scra dc algun cfciio?
CAMAFEIFO O rci, con isso, vc cono clc
coria dirciio ou sc dcsvia nos caninIos dc scus
rorios inicnios. Mas solrc isso falIan iodas as
arics; o rcncdio cIcga dcois da noric do
acicnic. o rci ja dcsosou a lcla dana.
SUFFEY OI, qucn nos dcra!
SUFFOLK Possa cssc dcscjo dciar-vos
vcniuroso, ois afirno-vos quc ja csia rcalizado.
SUFFEY Alcgrcncnic saudo cssc
consorcio.
SUFFOLK Digo ancn.
NOFFOLK Cono iodos o fazcn.
SUFFOLK Ja csiao scndo dadas as ordcns
ara a coroaao. Mas isso c novidadc nuiio
frcsca, nao c ara scr diia a ioda a gcnic. Mas,
ncus scnIorcs, cla c una criaiura rcalncnic
ciraordinaria, assin no csriio cono na forna
circna. Esiou convicio dc quc dcla vira ial ou
qual lcnao ara csia icrra, digna dc ncnoria.
96
SUFFEY E o rci vai cngolir aqucla caria do
cardcal? Nao crniia Dcus ial coisa.
NOFFOLK Con a lrcca! Ancn.
SUFFOLK Nao, nao! Ha ouiras vcsas quc
cn iorno do nariz lIc csiao zunlindo, ara
arcssar o cfciio da icada. Scn dcscdir-sc, o
Cardcal Cancio ariiu furiivancnic ara Fona.
Nao dcu rcnaic causa do nonarca. Foi
dcsacIado no acl dc agcnic do nosso Cardcal
Wolscy, ara fora dar a suas inirigas. Asscguro-
vos quc o rci dissc AI!" ao icr noicia disso.
CAMAFEIFO Quc Dcus o dcic
cascrado, ara dizcr AI!" con nais fora.
NOFFOLK Mas, nilordc, quando rciorna
Cranncr?
SUFFOLK Ja sc cnconira dc volia, scnrc
ficl sua aniiga nancira dc cnsar, c,
juniancnic con os colcgios dc nais sulida fana
dc ioda a crisiandadc, jusiifica o divorcio do rci.
Dcniro dc ouco, qucro crcr, o scgundo
casancnio scra iornado ullico, assin cono a
coroaao da nova solcrana. Caiarina nao nais
scra cIanada dc rainIa, orcn rinccsa c viuva
do falccido Ariur. OI! cssc Cranncr c un sujciio
dc cso; icvc nuiio iralalIo con os ncgocios do
nonarca.
97
SUFFOLK Dcccrio; c ainda Iavcnos dc,
or isso, vc-lo cono arccliso.
NOFFOLK Ouvi falar a cssc rcsciio.
SUFFOLK ccrio. Eis o cardcal!
(Entun Vosc c Conuc.}
NOFFOLK Olscrvai-o! olscrvai-o! Esia
zangado.
WOLSEY Enircgasics ao rci o cnlrulIo,
Cronwcll?
CFOMWELL No quario dc dornir; dci-lIo
cn nao roria.
WOLSEY Viu dc quc sc iraiava?
CFOMWELL Na ncsna Iora iirou o sclo, c
o quc cgou rinciro lcu con ar nuiio scrio,
rcvclando grandc rcocuaao. Mandou dizcr-vos
quc Iojc lcn ccdo vicsscis cscra-lo.
WOLSEY Prcicndc sair logo?
CFOMWELL Pcnso quc clc nao dcvc
dcnorar.
WOLSEY Dciai-nc agora or uns
insianics.
(Su Conuc.}
98
(A utc.}
Dcvc scr a Duqucsa dc Alcnon, irna do Fci
da Frana. cssa quc clc Ia dc cscolIcr ara
csosa. Ana Dolcna! Nao, nao qucro ara clc a
Ana Dolcna. Nao lasia icr una loniia cara. Ora,
Dolcna! Nao qucrcnos nada con Dolcna
ncnIuna. Quc dcnora con as noicias dc Fona!
Ora, a Marqucsa dc Pcnlrolc!
NOFFOLK Elc nao csia conicnic.
SUFFOLK Talvcz ja saila quc conira clc a
colcra o rci ja csia afiando.
SUFFEY Dcus! dciai-a con lon coric,
sc forcs jusio cn iudo.
WOLSEY Dana dc conanIia da rainIa,
filIa dc un cavalciro, ana da ana, rainIa da
rainIa! Esia candcia nao csia dando cIana
nuiio clara. TcnIo dc cscviia-la. Eniao, quc
acalc. Tcn ncriio c c viriuosa... Mas, quc
inoria? Sci quc cla c luicrana aaionada. Nao
c saudavcl ara nossa causa quc cla rcousc do
nonarca ao ciio, quc iao dificilncnic c
govcrnado. Dcois, aarcccu rcccnicncnic un
Icrciico, un Icrciico dos iorcs, cssc Cranncr,
quc no anino do rci soulc insinuar-sc c agora c
dclc o oraculo.
99
NOFFOLK Alguna coisa o dcia
rcocuado.
SUFFEY Dcscjara quc fossc alguna coisa
quc lIc csiragassc a corda, a corda ncsira do
coraao.
(Entu o c, cndo un codco, c Louc.}
SUFFOLK O rci! O rci vcn vindo!
FEI HENFIQUE Quc quaniidadc incnsa dc
riquczas soulc clc acunular ara si rorio, c
quc cnorncs dcscsas a ioda Iora dc suas naos
cscoan. Dc quc nodo odc clc conciliar as duas
coisas? Eniao scnIorcs, visics o cardcal?
NOFFOLK Aqui nos cnconiravanos
nilordc, a olscrva-lo. Algo csiranIo icn no
ccrclro. nordc os lalios, assusia-sc, dcicn-sc
suliiancnic, os olIos no cIao crava c, dc
rccnic, lcva o dcdo fronic; scn quc sc cscrc,
agil csiuga os assos; dcois, dcicn-sc, o ciio
fcrc duro, volvcndo a olIar nais una vcz lua.
Nas nais csiranIas osics o vinos.
FEI HENFIQUE Podc scr quc cn rcvolia
icnIa o csriio. Pacis do Esiado csia nanIa
nandou-nc, confornc lIc cdira. Podcrcis acaso
inaginar o quc cnirc os ncsnos fui cnconirar,
or ura inadvcricncia, osso vos garaniir, da
aric dclc? O invcniario, cn vcrdadc, rclaiivo sua
100
raiaria, scus icsouros, finssinos iccidos,
ornancnios dc sua casa quc julga scrcn nosiras
dc cccssiva oulcncia, quc uliraassa dc nuiio
as osscs dc qualqucr vassalo.
NOFFOLK O ccu icn aric nisso; algun
csriio dcccrio cnirc os acis s cssa lisia
ara con cla os olIos alcnoar-vos.
FEI HENFIQUE Sc acrcdiiar udcsscnos
quc suas ncdiiacs airavan solrc a icrra c
alguna nulia csiriiual visavan, udcra
rosscguir no dcvancio. Mas rcccio quc scjan
sullunarcs suas idcias c, or isso, indignas dc
scria rcflcao.
(Scntu-sc no tono c uu Iuxo u Louc, quc sc
dgc u Vosc.}
WOLSEY Dcus nc crdoc! Quc o ccu
roicja scnrc Vossa Alicza.
FEI HENFIQUE Mcu londoso scnIor,
nosirais-vos cIcio dc coisas cclcsiiais c guardais
na alna o invcniario da graa nais rcciosa, quc
dcccrio rclcis ncsic insianic. Scra difcil ara
vos, dcssc ocio io iirar o nais fugaz noncnio
ara as conias icrrcsircs. Considcro-vos a cssc
rcsciio un cssino inicndcnic c alcgrc nc
dcclaro or acIar-vos nuiio igual a nin ncsno
ncsic onio.
101
WOLSEY Mcu solcrano, cu icnIo un
icno ara ncus dcvcrcs sagrados, ouiro ara
dcdicar aos ncgocios quc nc forcn dcsignados no
Esiado. A naiurcza, or sua vcz, a fin dc
conscrvar-sc, rcclana alguns noncnios quc cu,
or fora, cono scu filIo fragil c no jciio dc ncus
irnaos noriais, icnIo dc dar-lIc.
FEI HENFIQUE Palavras accriadas.
WOLSEY Dcscjara quc Vossa Alicza
associassc scnrc cono or ncrccc-lo Ici dc
csforar-nc con as alavras ncus aios
accriados.
FEI HENFIQUE Novancnic lcn diio; con
accrio ja roccdc qucn fala dcssc nodo. No
cnircianio, alavras nao sao aios. Mcu ai vos
csiinava; assin dizia, icndo con os aios coroado
o diio. Dcsdc quc o succdi, scnrc vos iivc crio
do coraao. Asscgurci-vos osics dc rovcnios
vaniajosos. Mais. cnirci cn ncu rorio
airinnio ara vos csicndcr ncus lcncfcios.
WOLSEY (u utc} Quc qucrcra clc dizcr
con isso?
SUFFEY (u utc} Dcus faa roscrar csic
ncgocio.
FEI HENFIQUE Fiz dc vos o rinciro
Ioncn do Esiado, o rinciro, ois nao? Dizci-
102
nc, co-vos, sc confirnais o quc ora vos dcclaro.
No caso dc o fazcrdcs, rcsondci-nos sc nos
dcvcis olrigaao or isso. Quc nos dizcis?
WOLSEY Mcu digno solcrano, confcsso
quc as rcais graas diariancnic solrc nin
dcrranadas uliraassan dc nuiio quanio cu vos
fazcr udcssc. Sin, vcnccn ncsno iodo csforo
Iunano. Scnrc aqucn ncus csforos sc
dciaran ficar dc ncus dcscjos, orcn nunca dc
ninIa Ialilidadc. Mcus iniuiios cssoais so
ncrccian scr cIanados dc cssoais na ncdida
cn quc icndian ara o lcn da cssoa
sacraissina dc Vossa Majcsiadc c o lcn do
Esiado. Por iodas cssas graas dcrranadas solrc
nin, iao indigno c cqucnino, so agradccincnios
dc vassalo vos osso dirigir c ninIas rcccs ao
ccu or vos, assin cono a lcaldadc nuiio
roria, quc icn scnrc crcscido c scnrc Ia dc
crcsccr, aic quc a noric, cssc invcrno, a aniquilc.
FEI HENFIQUE Dcla frasc; rciraia un
olcdicnic c ficl sudiio. A Ionra o rcconcnsa,
cono o orolrio; caso conirario, scra o scu
casiigo. Pcnso quc ao icno cn quc con
lcncfcios vos csicndia a nao, sinccro afcio or
vos do coraao sc nc candia, Ionras do irono
solrc vos cIovcndo, nais do quc solrc ouira
qualqucr cssoa. Por isso iudo, vossa nao, o
ccrclro, o coraao c iodas as ariculas dc vosso
scr dcvian nao or fora dos dcvcrcs gcrais da
103
vassalagcn, nas, or assin dizcr, or un afcio
nuiio ariicular scr-nc afcioados, a nin, o
vosso anigo, nais quc aos ouiros.
WOLSEY So sci dizcr quc scnrc Ici
iralalIado nais ara o lcn dc Vossa Majcsiadc
do quc ara o ncu rorio. Assin fui scnrc,
assin sou c Ici dc scr. Enlora iodos os Ioncns
vicsscn a quclrar as juras quc a vos os rcndcn,
arrancando-as da alna; nuiio cnlora os crigos
sc anonioasscn cn naior quaniidadc do quc
odc rcrcscniar o rorio cnsancnio, sol
fornas avorosas nc surgindo. ainda assin, qual
cncdo cn ncio s ondas inciuosas, o ncu
dcvcr dc sudiio dcsviaria a iorrcnic irrcsisivcl c
sc conscrvaria scnrc vosso.
FEI HENFIQUE Palavras nuiio nolrcs.
Tonai noia, scnIorcs, quc clc icn nuiio lcal
ciio, ois o visics alcrio. Ora lcdc isio.
(Entcgu-Ic uns ucs.}
E, cn scguida, isio; c, aos, o vosso alnoo,
sc aciiic iivcrdcs ara ianio.
(Su o c, unundo un oIu cocco uu o
Cudcu Vosc; os noIcs sc ucssun u scgu-o,
sondo c cocIcIundo uns con os outos.}
WOLSEY Quc qucr dizcr iudo isso? Essa
ira suliia? Cono fui rovoca-la? Elc afasiou-sc
104
con o rosio carrancudo, arcccndo dos olIos
irradiar ninIa runa. dcssc nodo quc o lcao
furioso cncara o ousado caador; fcrido, nuiio
cnlora, o aniquila. ncccssario quc cu lcia csic
acl. Tcno quc nclc sc acIc a Iisioria dc ioda a
sua colcra. isso ncsno; csia folIa aniquilou-
nc. a rclaao do nundo dc riquczas quc cu
anonioci ara rovciio rorio, csccialncnic
ara vcr sc a scdc do aado alcanava, c ncus
anigos dc Fona, assin, agar. OI ncgligcncia!
digna dc r un inlccil or icrra! Quc dcnnio
naldoso nc icria lcvado a colocar csic scgrcdo dc
iananIa inoriancia no acoic quc cu nandci
ara o rci? Nao Ia rccurso ara rcncdiar isio?
Traa alguna quc csia idcia do ccrclro lIc iirc?
Sci quc clc vai ficar nuiio alalado; nas un ncio
conIco, quc no caso dc scr lcn alicado
cnlora a soric sc ossa oor nc iirara do
acrio. Quc scra isio? Ao Paa!" A roria caria
quc cu cnvici a Sua Saniidadc! Por ninIa vida!
Agora csia acalado. Nao Ia rcncdio. Ja alcancci
o onio nais alio da grandcza, c dcssc lcno
ncridiano dc ninIa grandc gloria laiarci
arcssado ara o ocaso. Vou cair cono un lucido
ncicoro, quc ningucn nais cncrga.
(Votun os Duqucs dc NooI c dc SuoI, o
Condc dc Suc c o Lodc Cunuco.}
NOFFOLK Escuiai o razcr do rci, cardcal.
Enircgar-vos ordcna scn dclongas cn nossas
105
naos o sclo c casa dc AsIcr vos rccolIcr, scdc
do lisado dc WincIcsicr, aic novas nais
rccisas icrdcs dc Sua Alicza.
WOLSEY Alio! Ondc sc acIan vossos
lcnos odcrcs? So alavras nunca irazcn iao
grandc auioridadc.
SUFFOLK Qucn odc coniraria-las, sc da
loca do rci, dirciancnic, clas dinanan?
WOLSEY Aic quc cu vcja nais do quc
alavras, ou voniadc soncnic c a falsidadc quc
vos caracicriza, ficai ccrios, scnIorcs oficiosos,
quc cu nc aircvo, quc cu dcvo conicsia-las. Vcjo
agora dc quc ncial grossciro fosics fciios. dc
invcja. Con quc cncnIo scguis iodos ninIa
dcsgraa, cono sc alincnio dcla ncsna iirasscis!
Quc lrandura, quc nacicz rcvclais cn iudo
quanio odc arcssar-nc a qucda! En vosso
curso dc invcja coniinuai, Ioncns naldosos; os
dcvcrcs crisiaos vos dao aoio; nas Ia dc vir o
icno cn quc, scn duvida, scrcis
rcconcnsados. Esic sclo quc dc nin rcclanais
con ianio cncnIo, o solcrano ncu scnIor c
vosso con suas naos nc dcu, asscvcrando
quc cn ioda a ninIa vida cu gozaria do osio c
dignidadc a clc incrcnics. E ara sua
gcncrosidadc dciar lcn clara, confirnou o diio
con suas carias aicnics. Assin scndo, qucn sc
aircvc a ionar-no?
106
SUFFEY O rci, quc o dcu.
WOLSEY Quc scja clc cn cssoa, cniao.
SUFFEY Nao assas dc un iraidor
arroganic, adrc.
WOLSEY Mcnics, lordc aircvido! Ha
quarcnia Ioras, Surrcy rcfcriria icr qucinado a
lngua a falar dcssc nodo.
SUFFEY Tua cnafia, o ccado cscarlaic,
csia cIorosa icrra rivou do nuiio nolrc
DuclingIan, ncu sogro. Todas as calcas, iodas
dc icus irnaos cardcais, coniigo c quanio iivcrcs
dc nclIor, csavan ncnos quc un so calclo
dclc. A csic lcvc ioda a vossa oliica. Enviasics-
nc ara a Irlanda, afasiando-nc da ajuda quc
odia rcsiar-lIc, do nonarca, dc quanios o
icrian dcsculado do crinc a clc inuiado,
cnquanio a vossa grandc londadc, or icdadc
sania, o alsolvcu con un nacIado.
WOLSEY Isso, c assin iudo quanio csic
lordc falador quiscssc doravanic assacar-nc,
afirno, c falso. Por lci o duquc rccclcu scu
rcnio. Dc cono cu fui iscnio dc naldadc
ariicular na qucda dclc, rova-o o nolrc juri c a
roria aao ncfanda. Milordc, sc cu gosiassc dc
discursos nuiio conridos, ora vos diria quc sois
dcsiiiudo ianio dc Ionra cono dc Ioncsiidadc c
quc a rcsciio dc lcaldadc c vcrdadc ao solcrano
107
ncu scnrc lcal scnIor nc considcro
nclIor Ioncn quc Surrcy c quc iodos quanios
suas loucuras arovavan.
SUFFEY Padrc, cssa roua longa vos
roicgc, or ninIa alna. Sc nao fora isso, Iavias
dc scniir ninIa csada no icu sanguc. Podcis,
nilordcs, coniinuar ouvindo or nais icno
iananIas arrogancias? E logo dcsic iio? Sc
nosirarnos nansidao a cssc onio, quc crniia
a un rcialIo cscarlaic fazcr ouco dc nos iodos,
cniao. adcus, nolrcza! Quc rossiga Sua Craa c
vos cnoic con scu cIacu, ial cono a coiovias.
WOLSEY Para cssc csinago c vcncno o
ncriio.
SUFFEY Sin, nas o ncriio dc Iavcr
rcunido or ncio da ciorsao ioda a riqucza da
icrra cn vossas naos, cardcal; o ncriio do
cnlrulIo inicrcciado, da nissiva quc ara o
aa conira o rci nandasics. Ja quc nc
rovocasics, vosso ncriio vai ficar conIccido
sacicdadc. Milordc dc Norfoll, sc c quc dc nolrc
fanlia dcsccndcis c fazcis caso do lcn-csiar dc
iodos, da grandcza dc nossa condiao
csczinIada, dc nossos filIos quc, dificilncnic,
sc clc vivcr, virao a scr fidalgos, lcdc a lisia dc
iodos os scus crincs, o rcsuno dc iodos os scus
aios. Muiio nais assusiado vou dciar-vos do quc
o sagrado sino, quando aqucla raariga norcna
108
cn vossos lraos sc rccosia, cardcal, c vos da
lcijos.
WOLSEY Cono cu odia dcsrczar csic
Ioncn, sc nao fossc incdir-nc a caridadc!
NOFFOLK Milordc, a lisia dc scus crincs
sc acIa con o rorio rci, nas lasia quc o
dcclarc. sao iodos Iorrorosos.
WOLSEY Mais fornosa con isso, c
inaculada, Ia dc nosirar-sc ninIa inoccncia,
quando o solcrano conIcccndo ficar ninIa
lcaldadc.
SUFFEY Isso nao vai salvar-vos.
Fclizncnic icnIo loa ncnoria; ainda nc lcnlro
dc alguns iicns da lisia. Vou dizc-los. Sc caaz dc
corar ainda fordcs, cardcal, c dc dizcr culado" a
iudo, un rcsio nosirarcis dc Ioncsiidadc.
WOLSEY Falai, scnIor, ois dcsafio vossas
acusacs. Corar cu odcria, nas or vcr un
fidalgo quc dc iodo crdcu a conosiura.
SUFFEY Anics crdc-la quc crdcr a
calca. E agora ouvi-nc. Princiro, scn quc o rci
iivcssc iido cicncia disso ou nisso conscniido,
conscguisics o osio dc lcgado, con o quc
nuiilasics os dirciios dc nossos lisos.
NOFFOLK A scguir, cn iudo quanio
cscrcvcis ara o rci c ara rncics csirangciros,
109
scnrc usavcis a rcicnsiosa fornula scguinic.
Ego ci Fc ncus" con o quc do rci fazcis un
sulalicrno vosso.
SUFFOLK Mais, ainda. scn icr o rci ncn o
ConsclIo cicncia, quando dc cnlaiador
scrvisics junio do incrador, iivcsics a ousadia
dc a Flandrcs carrcgar o grandc sclo.
SUFFEY Iicn, odcrcs lcnos dc vos icvc
Crcgorio dc Cassado, ara un acio firnar cnirc
Fcrrara c Sua Alicza, scn dc nada salcr o rci c o
Esiado.
SUFFOLK Dcois, or sinlcs anliao,
nandasics gravar vosso cIacu sagrado cn
iodas as nocdas do rci.
SUFFEY Dcois, cnviasics sonas cnorncs
dcio agora vossa conscicncia os ncios or
quc foran ganIas ara Fona conrar c alrir
caninIo ara nais alios osios; isso iudo sol as
runas do as iniciro. Ha nais; orcn or scrcn
coisas vossas, sao odiosas; nao vou sujar a loca.
CAMAFEIFO scnIor! nao faais rcssao
iao grandc conira un Ioncn quc cai; c caridadc.
s lcis csiao aicnics suas falias; quc clas, nao
vos, sc incunlan dc uni-lo. Acria-sc-nc o
coraao or vc-lo rcciiiado dc iao grandc
aliura.
110
SUFFEY Por nin, crdo-lIc.
SUFFOLK Lordc Cardcal, cis o quc o rci
dccidc. icndo cn visia quc quanio uliinancnic
raiicasics dcniro dcsic as, na qualidadc dc
lcgado, sc cnconira no donnio dc un
racnunirc, conira vos sc crcssa una ordcn
dc confisco, rclaiiva a iudo o quc ossus, icrras,
casiclos c quanio nais iivcrdcs, dcclarando-vos
fora da roicao do solcrano. Essa c a ninIa
ncnsagcn.
NOFFOLK E con isso a vossas rcflccs
vos cnircganos, ara vos rcfornardcs. Quanio
vossa rcsosia dc Ia noncnios, olsiinada, dc
nao nos cnircgar o grandc sclo, o rci scra
infornado c, ccriancnic, vos agradcccra. E agora,
adcus, ncu cqucnino c lon Lordc Cardcal.
(Sucn todos, con cxccuo dc Vosc.}
WOLSEY Adcus ao ouco lcn quc nc
voiavcis. Adcus, un longo adcus a ioda a ninIa
grandcza. Essc c o dcsiino dc iodo Ioncn. Iojc
lIc nasccn as folIinIas icnras da cscrana;
ananIa clc florcscc, carrcgado ficando dc
Ionrarias; nas no icrcciro dia vcn a gcada, una
gcada norial, c no noncnio rcciso cn quc clc
quao sinlorio c calno! crc quc sua
grandcza csia nadura, cla a raiz lIc nordc,
caindo clc ial cono agora cu caio. Avcniurci-nc
cono crianas quc nadan con lcigas, duranic
111
csiios varios nun occano dc glorias, nas
rofundo cn dcnasia. MinIa vaidadc, inflando-sc
ao circno, arrclcniou sol nin, ora dciando-
nc cansado c cnvclIccido no scrvio, ao salor dc
una rudc corrcnicza quc ara scnrc acalara
iragando-nc. Clorias vas dcsic nundo, onas
fuicis, icnIo-vos odio! O coraao sc nc alrc a
novos scniincnios. Trisic a soric dc qucn
dccndc do favor dos rncics! Enirc o sorriso a
quc clc asira ianio, o asccio razcniciro do
nonarca, c sua runa Ia nais angusiia c ncdo
do quc na gucrra ocorrc ou nas nulIcrcs. E
quando a qucda vcn, qucn cai c Lucifcr, rivado
da cscrana.
(Entu Conuc, con usccto constcnudo.}
Quc c quc Ia, Cronwcll?
CFOMWELL Para falar, scnIor, nao icnIo
foras.
WOLSEY Cono! MinIa dcsgraa ic
consicrna? Adniiir icu csriio nao odc quc un
grandc Ioncn dcclinc? Esiais cIorando! Dcvo,
cniao, icr cado dc vcrdadc.
CFOMWELL Cono vai Vossa Craa?
WOLSEY Dcn, dcccrio; nunca fui iao fcliz,
londoso Cronwcll. Agora nc conIco. No ncu
niino sinio una az quc aira solrc iodas as
112
dignidadcs icrrcnas, una conscicncia clara c
iranquila. Dcvo ao rci a cura; agradccido sou a
Sua Craa, Iunildcncnic o digo. Dcsics onlros,
or icdadc, iirou csado fardo quc afundar
odcria aic una froia. Ionra cccssiva. OI! quc
csado fardo! un fardo, ncu lon Cronwcll
cccssivo ara qucn c no ccu ioda a
cscrana.
CFOMWELL Alcgro-nc or vcr quc Vossa
Craa conrccndc a siiuaao or cssa forna.
WOLSEY Pcnso quc sin, convicio csiando
agora graas fora quc no ciio sinio dc
quc suoriarci nais sofrincnios c nuiio nais
inicnsos do quc quanios ncus ininigos dc anino
ncsquinIo a nc infligir sc aircvan. Quc Ia dc
novo?
CFOMWELL A novidadc ior c nais
cnosa c a loa graa do rci icrdcs crdido.
WOLSEY Dcus o anarc!
CFOMWELL A scgunda c quc noncado foi
cn vosso lugar Sir Tonas Morc; c o Lordc
CIancclcr.
WOLSEY un ianio suliia, arccc-nc, a
asccnsao; nas c cssoa dc salcr conrovado.
Fao voios ara quc clc or nuiio icno saila
conscrvar-sc nas graas do nonarca c a jusiia
113
alicar scgundo as rcgras inarciais do dcvcr c
da conscicncia. Dcssc nodo scus ossos, quando o
curso conlciado clc Iouvcr c ja sc acIar na
lcn-avcniurana adornccido, alcanarao un
iunulo lanIado nas lagrinas dos orfaos. Ha
ouiras novas?
CFOMWELL Cranncr voliou c foi lcn
rccclido; foi noncado Arccliso dc Caniuaria.
WOLSEY OI! isso c novidadc!
CFOMWELL Finalncnic, quc Lady Ana,
con qucn nuiio cn scgrcdo Iavia nuiio icno,
o rci casara, Iojc foi visia cn ullico, quando ia
ara a cacla rcal, scndo iraiada cono rainIa. So
sc fala agora cn sua coroaao.
WOLSEY Foi cssc cso quc nc jogou or
icrra. OI Cronwcll, Cronwcll! O rci sc nc
cscaou. ara scnrc, ara scnrc quc cu
crco ninIas glorias ncssa unica nulIcr. Janais
o sol voliara a roclanar ninIa grandcza ncn a
doirar dc novo os novos gruos quc scnrc ncus
sorrisos aguardavan. Afasia-ic dc nin, londoso
Cronwcll; sou un olrc Ioncn dccado, indigno
dc scr agora icu scnIor c ncsirc. Vai rocurar o
rci. Janais ocaso Ia dc icr csic sol, c o quc
dcscjo. Qucn cs lIc dissc c quanio vcrdadciro.
Dcccrio Ia dc ajudar-ic. Algun rcsqucio dc
considcraao a ncu rcsciio conIco-lIc a
alna nolrc Ia dc incdi-lo dc aagar icu
114
scrvio ncriiorio. Dondoso Cronwcll, nao ic
csqucas dclc; cuida dc icu fuiuro, ronovcndo
iua csialilidadc.
CFOMWELL ncu scnIor! Vou dciar-
vos? Foroso c, cniao, quc cu crca iao londoso
scnIor, iao lcal c nolrc? Aicsicn-nc as cssoas
quc dc fcrro nao icn o coraao, cn cono c cIcio
dc irisicza quc Cronwcll sc dcscdc dc scu
scnIor c ncsirc, O solcrano ncus scrvios icra;
nas ninIas rcccs scnrc vossas scrao, oI!
scnrc, scnrc!
WOLSEY Cronwcll, nunca cnsci quc una
so lagrina viria a dcrranar cn ninIa qucda. Mas
con iua lcaldadc c singclcza ao acl dc nulIcr
nc rcduzisic. Enugucnos os olIos. E ora
cscuia-nc. Quando csquccido cu ja csiivcr quc
c ccrio vir a sc-lo c dornir no frio narnorc,
quando ningucn ronunciar ncu nonc, diras
quc cu ic nosirci, diras quc Wolscy quc as
csiradas da gloria crcorrcra c os alisnos
sondara nais rofundos c as sirics do conando
cn scu naufragio ic nosirou o caninIo da
grandcza, o caninIo scguro c conforiavcl quc clc
rorio crdcra. Olscrva acnas ninIa qucda c o
quc fcz ninIa runa. Dcsc-ic dc anliao,
Cronwcll, ic co. Essc ccado dcrrulou os
anjos; cono uiil odcria scr aos Ioncns, dc Dcus
fciios inagcn? Nao rcvclcs cgosno; ana aos
rorios ininigos. Nao lucraras or ncio do
115
sulorno nais do quc con a vcrdadc. Trazc
scnrc na dcsira a docc az, ala quc as lnguas
invcjosas rcduzas ao silcncio. Sc jusio c nada
icnas. Quc iuas ncias sc idcniifiqucn scnrc
con as da airia, dc Dcus c da vcrdadc, ois, o
Cronwcll! no caso dc carcs, iua qucda scra a dc
un grandc nariir. Scrvc ao rci c, or olscquio,
dcia-nc. O invcniario faras dc iudo quanio
icnIo, iudo, aic o uliino cni; ao rci cricncc.
MinIa lcaldadc ao rci c ninIas vcsics c iudo o
quc nc rcsia. Cronwcll, Cronwcll! Sc ao ncu
Dcus cu iivcssc rcvclado nciadc, so, do zclo con
quc scnrc scrvi o solcrano, clc dcccrio nao nc
icria, ncsia idadc, cnircguc nu aos ncus
ininigos.
CFOMWELL Mcu londoso scnIor, icndc
acicncia.
WOLSEY TcnIo nuiia. Escrana da
coric, agora, adcus; ninIa cscrana sc
conccnira cn Dcus.
(Sucn.}
116


ATO IV
CENA I

Unu uu dc Vcstnnstc. Entun dos gcnts-
Ioncns, quc sc cncontun.

PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Mais una vcz,
lcn-vindo.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Cono vos.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Vicsics ionar
lugar, orquc a Lady Ana ossais vcr, quando vicr
da coroaao?
SECUNDO CENTIL-HOMEM
Pcrfciiancnic. Ao nosso uliino cnconiro dciava
o irilunal o grandc Duquc dc DuclingIan.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Porcn
naquclc dia iudo cra so irisicza. Hojc, or ioda
aric rcina a alcgria.
SECUNDO CENTIL-HOMEM E con razao.
Os cidadaos rcvclan lcnancnic quc dcdicados
sao ao rci c ao irono. Faanos-lIc jusiia;
117
scnrc sc acIan ronios a cclclrar csia
cfcncridc con rcrcscniacs, irofcus c
cnllcnas.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Mas nunca
fcsiivais Iouvc iao lclos, isso asscguro, ncn nais
adcquados.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Sc
dcsculardcs a crgunia, osso salcr quc acl c
cssc?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Ora, scn
duvida. a rclaao dos quc vao cdir Iojc novos
osios, dc acordo con o cosiunc dia coroaao.
o rinciro o Duquc dc Suffoll, quc dcscja scr
noncado grao-scncscal; o Duquc dc Norfoll vcn
dcois, cono condc-narccIal. Lcdc o rcsio vos
ncsno.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Agradccido;
sc cu ja nao conIcccssc cssc cosiunc, vosso
acl nuiio uiil nc scria. Mas, or favor, dizci-
nc. quc foi fciio dc Caiarina? Falo da rinccsa
viuva. En quc c csia o scu ncgocio?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Podcrci
infornar-vos. O Arccliso dc Caniuaria, con
varios ouiros ncnlros rcvcrcndos c salios dc
sua ordcn, rcuniu una coric dc jusiia Ia
ouco, cn Dunsiallc, disianic so scis nilIas dc
AniIill, ondc a rinccsa csia norando, a qual
118
divcrsas vczcs foi ciiada, nas nao aarcccu. Para
scr lrcvc. or causa dc sua auscncia c dos
cscruulos rcccnics do nonarca, roclanado foi
o divorcio or gcral conscnso dos salios
crsonagcns, scn cfciio icndo ficado o casancnio
dc anlos. Transfcrida dcois foi cla ara
Kinlolion, ondc agora sc acIa docnic.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Polrc
scnIora!
(Toquc dc tonIctus.}
Toquc dc ironlcias! Dasia, lasia! A rainIa
vcn cIcgando.
(A odcn do cotco}. (OIocs.}
1 Dois juizcs.
2 O Lordc CIancclcr, rcccdido da lolsa c
da naa.
3 Corisias caniando.
(Mscu.}
4 O rcfciio dc Londrcs, con a naa;
dcois, o rci dc arnas, cn irajc dc rigor, irazcndo
na calca una coroa dc colrc dourado.
5 O Marqucs Dorsci, con un cciro dc
ouro, irazcndo na calca una ncia coroa dc
ouro. Con clc vcn o Condc dc Surrcy con o
119
lasiao dc raia cncinado or una onla,
irazcndo na calca una coroa dc condc; ao
cscoo, colar da ordcn, cn forna dc SS.
6 O Duquc dc Suffoll, con scu nanio dc
Esiado, coroa cqucna na calca, cnunIando a
varinIa lranca do grao-scncscal. Con clc, o
Duquc dc Norfoll, con o lasiao dc narccIalaio c
coroa cqucna. Colar dc SS.
7 Un dosscl carrcgado or quairo larcs
dos Cinco-Porios; sol clc, a rainIa, cn irajc dc
ccrinnia; csia coroada c con os calclos
cnfciiados dc crolas. Ladcian-na os Disos dc
Londrcs c dc WincIcsicr.
8 A vclIa Duqucsa dc Norfoll con una
grinalda dc florcs dc ouro, susicniando a cauda
da rainIa.
9 Nuncrosas danas nolrcs ou condcssas
con sinlcs aros dc ouro na calca, scn florcs.
(Atuucssun o uco cn odcn c con
socndudc.}
SECUNDO CENTIL-HOMEM Por ninIa
vida! un scquiio adniravcl! ConIco aquclcs.
Qucn carrcga o cciro?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM O Marqucs
Dorsci; o lasiao c o Condc dc Surrcy quc carrcga.
120
SECUNDO CENTIL-HOMEM un gcniil-
Ioncn nolrc c valcnic. E aquclc, orvcniura nao
scra o Duquc dc Suffoll?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM O ncsno;
cono grao-scncscal.
SECUNDO CENTIL-HOMEM E cssc,
nilordc dc Norfoll?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Elc ncsno.
SECUNDO CENTIL-HOMEM (oIundo uu
u unIu} O ccu ic anarc! Tcns o nais lclo
rosio quc cu ja vi. ScnIor, or ninIa vida, cla c
un anjo. No lrao lcva o rci anlas as ndias,
scndo nuiio nais rico, oI! scn ncdida, quando
nos lraos cingc csia scnIora. Nao ccnsuro a
conscicncia do nonarca.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Os quc solrc
cla o laldaquin susicnian, sao quairo dos
larcs dc Cinco-Porios.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Quc Ioncns
fclizcs! c assin iodos quanios sc cnconiran crio
dcla. E acaso aqucla quc lIc scgura a cauda do
vcsiido nao scra a vcncranda c nolrc dana, a
Duqucsa dc Norfoll?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Ela ncsna,
cono condcssas sao iodas as ouiras.
121
SECUNDO CENTIL-HOMEM As coroas o
dizcn. Sao csirclas iodas clas; algunas, cn
dcclnio.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Solrc isso
nao falcnos.
(Su u ocssuo uo toquc cstdcntc dc
unuus.}
(Entu un tccco gcnt-Ioncn.}
Dcus vos salvc, scnIor! Ondc ficasics iao
assado?
TEFCEIFO CENTIL-HOMEM Na aladia,
ondc o ovo sc agloncra dc nodo ial, quc ncn
un dcdo fora ossvcl ncicr la. Quasc nc naian
con iania culcrancia dc alcgria.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Visics a
ccrinnia?
TEFCEIFO CENTIL-HOMEM Vi.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM E o jciio?
TEFCEIFO CENTIL-HOMEM Mui digno dc
scr visio.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Don anigo,
coniai-nos cono foi.
122
TEFCEIFO CENTIL-HOMEM Do nclIor
nodo quc ossvcl nc for. Tcndo a rainIa lcvado
aic un lugar no coro, a cslcndida onda dc
nolrcs danas c scnIorcs un ianio sc afasiou.
La, Sua Craa scniou-sc un ouco, ccrca dc
ncia Iora, nun irono rico, ao ovo aicnicando
ioda a sua lclcza. Acrcdiiai-nc, scnIor. cla c a
nulIcr nais adniravcl quc ao lado ja dorniu dc
qualqucr Ioncn. Quando o ovo a adnirou
assin dc crio, lcvaniou-sc un larulIo cono
fazcn as cnarcias nun nar cn icncsiadc,
assin violcnio c vario. cIacus, nanios, crcio
quc aic casacos, iudo voava. E sc as calcas
fias nao sc acIasscn, ncssc dia crdidas
ficarian. Nunca vi ianio julilo; nulIcrcs
gravidas, na scnana ja do ario, cono os vclIos
arcics dc gucrra, cnirc a iurla sc nciian,
lrccIas alrindo facilncnic. Nao odia ningucn
dizcr. MinIa nulIcr c aqucla", dc ial nancira
cnirclaados iodos nun so lloco sc acIavan.
SECUNDO CENTIL-HOMEM E aos isso?
TEFCEIFO CENTIL-HOMEM Finalncnic
Sua Craa lcvaniou-sc c con assos nodcsios
dirigiu-sc ara o aliar, ajoclIou-sc c, na osiura
dc una sania, no ccu fiiando os olIos, rczou
dcvoiancnic. Lcvaniando-sc, fcz una rcvcrcncia
ara o ovo. Aos isso, o Arccliso dc Caniuaria
lIc dcu as rcais insgnias dc scu osio. o olco
sagrado, a coroa quc ja fora dc Eduardo, o
123
Confcssor, a vara, a onla da az c iodos os
dcnais cnllcnas nolrcncnic ao scu lado foran
osios; logo dcois, o coro, aconanIado da
nusica nclIor dc iodo o rcino caniou o Tc Dcun.
Assin foi cla cnlora, con a ncsna ccrinnia
con quc vicra, ara o alacio dc Yorl, ondc
fcsicjos sc csiao rcalizando.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Doravanic,
scnIor, ja nao scra alacio dc Yorl. Isso foi no
assado, ois o iiulo con a qucda do cardcal
ficou ciinio. Ora c do rci c o nonc dc WIiicIall.
TEFCEIFO CENTIL-HOMEM
Pcrfciiancnic. Porcn iao rcccnic foi a nudana,
quc scu vclIo nonc nc ocorrc nais aniudc.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Qual o nonc
dos dois lisos iao gravcs quc narcIavan ao
lado da rainIa?
TEFCEIFO CENTIL-HOMEM Siolcsly c
Cardincr, un, Diso dc WincIcsicr; foi
ronovido; sccrciario do rci cra aic Ia ouco. O
ouiro, Diso dc Londrcs.
SECUNDO CENTIL-HOMEM O dc
WincIcsicr nao c iido na conia dc afcioado ao
arccliso, o viriuoso Cranncr.
TEFCEIFO CENTIL-HOMEM Todo o as
salc isso. Por cnquanio, orcn, a divcrgcncia
124
ainda c cqucna. Mas sc vicr a auncniar, Ia dc
acIar Cranncr un anigo quc nunca Ia dc dcia-
lo.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Qucn odc
scr? Dizci-nc.
TEFCEIFO CENTIL-HOMEM Tonas
Cronwcll, cssoa quc dcsfruia dc nuiio alio
rcsigio junio ao rci; anigo ccrio, scn duvida
ncnIuna. O rci fcz dclc o avaliador dc scu rcal
icsouro, ja icndo sido noncado ara scu consclIo
rivado.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Ha dc ouiros
osios clcvados olicr.
TEFCEIFO CENTIL-HOMEM Sin, ncn Ia
duvida. Vanos junios, scnIorcs; vou coric; ali
scrcis ncus Ioscdcs; disonIo dc alguna
auioridadc. Dc caninIo, solrc isso falarcnos
nais dc csao.
AMDOS Esianos, ncu scnIor, s vossas
ordcns.
(Sucn.}
125


CENA II

KnIoton. Entu u cx-HunIu Cutunu, docntc,
conduzdu o GtI c Puccncu.

CFIFFITH Cono sc scnic agora Vossa
Craa?
CATAFINA OI CriffiiI! norial ninIa
docna. Cono galIos dc cIunlo icnIo as
crnas, dolradas ara a icrra c dcscjosas dc sc
dcsvcncilIarcn dc scu fardo. Trazci-nc una
cadcira. Assin; agora nc sinio nais a gosio. Nao
disscsic, CriffiiI, quando nc vinIas anarando,
quc cssc fanoso filIo da grandczas o Cardcal
Wolscy, iinIa falccido?
CFIFFITH Dissc, ninIa scnIora; nas
cnsava quc ouvido nao nc iinIa Vossa Craa,
cn viriudc dc vossos sofrincnios.
CATAFINA Conia-nc, or olscquio ncu
lon CriffiiI, dc quc nodo norrcu. Sc norrcu
lcn, ariiu na ninIa frcnic ccriancnic ara nc
dar ccnlo.
126
CFIFFITH Todos dizcn, scnIora, quc foi
lcn. Aos icr sido dciido cn Yorl clo aliivo
Condc NoriIunlcrland c conduzido ara
jusiificar-sc das nais gravcs culas quc csavan
solrc clc, nui dc suliio scniiu-sc docnic c dc ial
nodo fraco quc ncn odc noniar cn sua nula.
CATAFINA Polrc Ioncn!
CFIFFITH Finalncnic, a nuiio cusio,
Lcisccsicr alcanou, icndo acado na aladia,
ondc foi lcn rccclido clo aladc con iodos os
scus nongcs, a qucn falou assin. adrc
aladc, un anciao alquclrado clas grandcs
icncsiadcs do Esiado, aqui sc cnconira ara
cnirc vos dciar os lassos ossos. Por caridadc,
conccdci-lIc ao ncnos una ouca dc icrra".
Conduziran-no scn nais dclongas ara a cana,
icndo fciio a docna raido rogrcsso. E, ja lcn
fraco, na icrccira noiic, clas oiio Ioras quc clc
rorio Iavia rcdiio quc sua uliina scria
arrccndido, cn lagrinas lanIado, coninuo
ncdiiar c ininicrruias rcocuacs, rcsiiiuiu
ao nundo suas onas, ao ccu a inorial aric, c
adorncccu cn az.
CATAFINA E assin rcousc Quc nao lIc
cscn suas grandcs falias. Mas una coisa,
CriffiiI, nc crniic quc a scu rcsciio cu diga,
scn faliar-lIc con a caridadc. Elc cra un
indivduo dc orgulIo dcsncdido, quc gosiava dc
127
sc onlrcar con os rncics, un Ioncn quc or
ncios sccrcios conscguira doninar iodo o rcino.
A sinonia ara clc cra o nornal; scu rorio
arlirio, ioda a lci. Aic ncsno anic a cvidcncia
assoalIava ncniiras; scnrc dolrc nas inicncs
c cn iudo o quc dizia. Picdadc nao nosirava,
salvo quando rcncdiiava arruinar algucn. No
roncicr, nagnfico, ial cono cra clc cniao; nas,
quanio a rcaliza-las, ial cono c agora. nada.
Pccou nuiio na roria carnc, dando, assin,
ccnlo cssino a iodo o clcro.
CFIFFITH Nolrc dana, os dcfciios dos
Ioncns sao gravados no lronzc, nas as loas
qualidadcs cscrcvcno-las na agua. Vossa Alicza
crniiira quc lcn cu falc dclc?
CATAFINA Pois nao, londoso CriffiiI; dc
ouiro nodo, naldosa cu nc nosirara.
CFIFFITH Essc cardcal, acsar dc sua
origcn nuiio Iunildc, foi fadado, dcccrio, dcsdc
o lcro ara alias Ionrarias. Foi un salio
naduro c nui caaz, dc ciraordinaria
sagacidadc, scnrc lcn falanic c dc grandc
odcr dc crsuasao. scro c aliivo ara os
dcsafcios, nas, cono o csiio, docc ara iodos os
quc o ian rocurar. E nuiio cnlora no adquirir
clc fossc inconicniavcl o quc c grandc ccado
rcvclava-sc rincicsco no dar, nolrc scnIora.
Scnrc Iao dc rovar isso csscs dois gcncos da
128
cicncia quc clc ara vos criou. Oford c IswicI;
un, quc caiu con clc, or nao qucrcr solrcvivcr
ao rorio lcnfciior; o ouiro, cnlora ainda
inconlcio, dc narcIa asccnsional iao adniravcl,
quc nunca dciara a crisiandadc dc icccr-lIc
clogios. Sua qucda fcz solrc clc cIovcr
fclicidadcs, ois a ariir da nunca anics disso
odc adquirir conscicncia dc si rorio,
fclicidadc acIando na vcniura dc scr cqucno, o
quc lIc dcu nais Ionras vclIicc quc os Ioncns
o farian. Morrcu icncnic a Dcus.
CATAFINA Dcois dc cu noria, nao dcscjo
ouiro arauio, nais lrilIanic rclaior dc ncus
aios, orquc fiquc da corruao ninIa Ionra
scnrc iscnia, do quc un cronisia Ioncsio cono
CriffiiI. Qucn cn vida cu odici, iu nc olrigasic,
con iao ia nodcsiia c rcvcrcncia, a Ionrar
dcois dc norio. En az dcscansc. Fica crio dc
nin, Pacicncia; dcia-nc nais laia un ouco;
nao vou dar-ic incnodo or nuiio icno nais.
Dondoso CriffiiI, aos nusicos ordcna quc ora
ioqucn a aria irisionIa quc cu cIanar cosiuno
dc ncu dolrc funcrco, ois scniada nc qucdarci
a ncdiiar naqucla cclcsiial Iarnonia quc nui
lrcvc icrci dc conIcccr.
(Mscu tstc c socnc.}
129
CFIFFITH Esia dornindo. Scnicno-nos,
ncnina, lcn quiciinIos, ara nao dcscria-la.
Scn larulIo, gcniil Pacicncia.
(A usuo. Entun socncncntc, unu us
outu, scs csonugcns, ucstdus dc Iunco, con
gnudus dc ouo nu cuIcu c nuscuu dc ouo no
osto; nus nuos tuzcn unus dc ouo. Sudun
nco u unIu c dcos dunun; u
dctcnnudus nudunus dc guu, us duus
ncus sustcntun soIc u cuIcu du unIu
unu gnudu cqucnu, uo tcno cn quc us outus
quuto sc ncnun con cuccncu. Dcos, us
duus quc scguun u gnudu u ussun uu us
duus scguntcs, quc oIscuun u ncsnu odcn nu
nudunu dos ussos, nuntcndo-u soIc u cuIcu
du unIu. Dcos, ussun-nu uu us duus
tnus, quc cctcn u ccnonu, con o quc
cono quc o nsuuo u unIu uz no sono
snus dc uouuuo c cuuntu us nuos uu o ccu.
As uuocs, scn uu dc dunu, dcsuucccn,
cuundo u gnudu. A nscu contnuu.}
CATAFINA Esriios da az, ara ondc
fosics? Ja dcsaarcccsics c na ninIa niscria nc
dciasics?
CFIFFITH Aqui csianos, ninIa scnIora.
CATAFINA Nao falci convosco. Visics
algucn cnirar duranic o icno cn quc a dornir
fiquci?
130
CFIFFITH Ningucn, scnIora.
CATAFINA Nao? Nao visics cnirar ncsic
noncnio un coro dc anjos quc nc convidavan
ara un lanqucic? Dc lrilIanics rosios, nc
iluninavan cono o sol radioso, fclicidadc cicrna
nc auguraran, lindas grinaldas nc iroucran,
CriffiiI, quc cu dc acciiar ainda nao sou digna.
ccdo, orvcniura.
CFIFFITH Fcgozijo-nc or vcr, scnIora,
quc iao lclos sonIos vos rcndcn os scniidos.
CATAFINA Manda a nusica arar; c dura
c dcia-nc alaiida.
(Ccssu u nscu.}
PACIENCIA Noiasics a nudana quc dc
suliio Sua Craa arcscnia? Cono o rosio ficou
nais longo! Cono cla csia alida c fria cono
argila! Os olIos vcdc-lIos!
CFIFFITH Esia norrcndo, filIa. Fcza!
Fcza!
PACIENCIA Possa o ccu anara-la.
(Entu un ncnsugco.}
MENSACEIFO Sc Vossa Craa...
CATAFINA Sois incriincnic. Nao
ncrcccnos nais rcsciio, acaso?
131
CFIFFITH Ccnsura ncrcccis, ois lcn
salcndo quc cla aldicar nao qucr da cosiuncira
najcsiadc, falais con ial rudcza. AjoclIai!
AjoclIai!
MENSACEIFO Hunildcncnic co crdao
a Vossa Majcsiadc. A rcssa foi quc nc dciou
grossciro. Ai fora Ia un gcniil-Ioncn quc dcscja
falar-vos. Vcn da aric do nonarca.
CATAFINA CriffiiI, nanda-o cnirar, nas
quc csic iio cu cncrgar nao iornc.
(Sucn GtI c o ncnsugco.}
(Votu GtI con Cuco.}
Sc ninIa visia nao nc cngana, da aric
agora vindcs do incrador, ncu nuiio rcal
solrinIo, c vos cIanais Caucio.
CAPCIO Elc, scnIora, scrvidor vosso.
CATAFINA ncu scnIor, os icnos c os
iiulos nudaran nuiio, nuiio, dcsdc quc nc
ficasics conIcccndo. Mas, or olscquio, quc
qucrcis dc nin?
CAPCIO En rinciro lugar, nolrc
scnIora, a Vossa Craa ofcrcccr ncus rcsiinos;
dcois, o rci dcicrninou quc cu vicssc fazcr csia
visiia. Muiio afliio clc csia or salcr-vos assin
fraca c or ncu inicrncdio vos cnvia suas rcais
132
condolcncias, dcscjando sinccrancnic quc cricis
coragcn.
CATAFINA ncu scnIor! Esic
cncorajancnio nc cIcga nuiio iardc; c cono
graa dcois da cccuao. Essc rcncdio lcnigno,
adninisirado cn icno ccrio, nc icria curado.
Mas agora, consolo algun nc scrvc, sc
ccciuarnos acnas a oraao. E Sua Alicza cono
assa?
CAPCIO ScnIora, con saudc.
CATAFINA Quc coniinuc assin, florcnic
scnrc, quando cu norar con os vcrncs c ncu
olrc nonc csiivcr lanido dcsic rcino. Pacicncia,
foi cnviada aqucla caria quc cu ic nandci fazcr?
PACIENCIA Ei-la, scnIora.
(Entcgu u cutu u Cutunu.}
CATAFINA ScnIor, Iunildcncnic vos
conjuro a cnircgar isio ao rci, ncu solcrano.
CAPCIO Dc lon grado, scnIora.
CATAFINA Fcconcndo ncla sua londadc
a vcra inagcn dc nosso casio anor, a filIa dclc
quc cn lcnaos inccssanics caia o orvalIo
scnrc do ccu solrc cla! c lIc sulico quc lIc
ninisirc cducaao viriuosa. nuiio nova c dc
nodcsia c nolrc naiurcza, cscrando cu quc cla
133
saila raiicar a viriudc, c quc un ouquinIo dc
anor lIc voic cn considcraao da nac quc o
anou iao icrnancnic cono so do ccu c salido. O
ouiro cdido quc Iunildcncnic fao c quc Sua
Craa icnIa icdadc dcsias infclizcs nulIcrcs
quc duranic ianio icno nc aconanIaran,
scnrc dcdicadas, na foriuna variavcl, nao
Iavcndo, osso afirna-lo c nisso falsidadc nao
odcrci dizcr ncnIuna dclas quc, or viriudcs
c lclcza da alna, Ioncsiidadc c nolrc
conosiura nao ncrca un narido dc alio
ncriio. Quc scja nolrc, aic, ois, cn vcrdadc,
scrao fclizcs os quc as cscolIcrcn. Mcu uliino
cdido c ara os criados. Polrcs sao iodos, nas
dc nin nao odc iirar nunca a olrcza ncnIun
dclcs. Scjan-lIcs agos, ois, os ordcnados, scn
falia alguna, con algun acrcscino, cono
rccordaao dc ninIa aric. Sc un ouco nais dc
vida o ccu nc Iouvcssc conccdido, c rccursos,
nos icranos dcscdido nclIor. Eis ioda a caria,
scnIor. Por iudo quanio ncsic nundo icndcs dc
caro, cla az crisia quc dcscjais aos norios,
scdc anigo dcsics coiiados, insisiindo junio do
solcrano, ara quc clc csia uliina jusiia nc
conccda.
CAPCIO Pclo ccu, assin farci, ou
dcsojar-nc qucro dcsia figura Iunana.
CATAFINA Agradccida, nuiio digno
scnIor. Hunildcncnic falai dc nin a Sua
134
Majcsiadc. Dizci-lIc quc ja vai dciar o nundo o
auior dc scus cuidados dcnorados. Coniai-lIc
quc cu o alcnoci na noric, ois vou fazc-lo.
TcnIo os olIos iurvos. Adcus, scnIor; CriffiiI,
adcus. Pacicncia, nao, nao saias ainda. CIana as
ouiras; rcciso ir ara a cana. Esiando cu noria,
loa ncnina, iraia-nc con Ionra. Virginais florcs
c no ncu sculcro, ara quc iodos sailan quc
una csosa casia cu fui aic noric.
Enlalsanai-nc c cili-nc. Conquanio nao
rainIa, cono rainIa qucro quc nc cnicrrcn,
cono filIa dc rci. Nao osso nais...
(Sucn, cuundo Cutunu.}
135


ATO V
CENA I

Londcs. Unu gucu do uuco. Entun Gudnc,
Hso dc VncIcstc, un ucn con un ucIotc,
quc cncontun S Tonus Louc.

CAFDINEF Ja c una Iora, ncnino?
PAJEM Ncsic insianic acalou dc laicr.
CAFDINEF Una Iora dcssas dicada
dcvcria scr a nossas ncccssidadcs, nao a
divcrscs, noncnio ara rcarar as foras con
saluiar rcouso, scn o icno dcscrdiarnos.
Sir Tonas, loa noiic. Para ondc idcs iao iardc?
LOVELL Acaso vicsics do rci, scnIor?
CAFDINEF Sin, Sir Tonas; dcici-o
jogando una ariida dc rinciro" con o Duquc
dc Suffoll.
LOVELL Vou rocura-lo anics dc ir nc
dciiar. Dc vos dcsco-nc.
136
CAFDINEF Nao, nao, Sir Tonas Lovcll.
Quc aconiccc? Fcvclais nuiia rcssa. Sc
udcrdcs nao Iavcndo nal nisso alguna
coisa coniai ao vosso anigo, do ncgocio quc iao
iardc vos rcndc. Esscs assunios quc asscian
no jciio dos csriios, ncia-noiic, sao dc
naiurcza nais csiranIa do quc a dos quc dc dia
rocuran scu dcsacIo.
LOVELL Muiio afcio vos dcdico, nilordc, c
ouso confiar-vos scgrcdo dc nais cso quc csias
ninIas ocuacs. A solcrana sc acIa cn
iralalIo dc ario c cn grandc risco; c o quc
dizcn. Fcccio quc sucunla.
CAFDINEF Oro fcrvcnicncnic clo fruio
quc cla carrcga, ara quc a lon icrno vcnIa a
nasccr c viva. Mas, quanio arvorc, Sir Tonas,
vc-la qucro scn razcs.
LOVELL Caaz nc sinio dc dizcr ancn.
Porcn diz-nc a conscicncia quc cla c una
criaiura lonssina, scnIora dc valor, quc ncrccc
nossos voios.
CAFDINEF Porcn scnIor, scnIor! Prcsiai-
nc ouvidos, Sir Tonas. Sois fidalgo do ncu jciio.
Sci quc sois nuiio salio c rcligioso, nas dciai
quc vos diga. nunca, nunca Ia dc isio acalar
lcn. Nao, Sir Tonas, odcis acrcdiiar-nc,
cnquanio Cranncr c Cronwcll, as naos dcla,
juniancnic con cla nao dornircn no sculcro.
137
LOVELL Ora vos rcfcrisics aos dois
Ioncns nais noiavcis do rcino. Quanio a
Cronwcll, alcn dc aufcridor do rcal icsouro, foi
noncado arquivisia c sccrciario dc Sua
Majcsiadc, scn coniarnos quc sc acIa ncsno no
noncnio azado dc icr novos cncargos. O
arccliso c a lngua c a nao do rci; qucn ousaria
conira clc ronunciar una so slala?
CAFDINEF Ha, sin, qucn o ousc, Sir
Tonas; cu rorio nc arrisquci a crcssar o
cnsancnio. Hojc ncsno, scnIor, osso dizcr-
vos, inculquci nos scnIorcs do ConsclIo a idcia
dc quc clc c ois o conIco cono ial, o quc
iodos ianlcn salcn un arqui-Icrciico, una
csiilcncia quc o as iodo infccia. Conovidos
con o quc lIcs dissc, ao rci falaran logo, c csic,
do alio dc sua grandc graa, dos scus rcais
cuidados, rcsscniindo os icrrvcis crigos quc
lIc cunIan nossas razcs, ouviu nossos
quciuncs c convocou ara ananIa lcn ccdo a
rcuniao do ConsclIo. crva daninIa, Sir Tonas,
quc rccisa scr coriada. Mas csiou vos dcicndo
nuiio icno. Doa noiic, Sir Tonas.
LOVELL Muiio loas noiics. Ainda c
scnrc vosso scrvidor.
(Sucn Gudnc c o ucn.}
(Entun o c c SuoI.}
138
FEI HENFIQUE Carlos, dcicnos dc jogar
or Iojc. Nao nc conccniro; sois or dcnais
foric.
SUFFOLK ScnIor, nunca anics dc Iojc cu
vos vcnccra.
FEI HENFIQUE Sin, raras vczcs, Carlos, c
assin ncsno quando nc disiraa na ariida.
Lovcll, cniao? Ha alguna novidadc da aric da
rainIa?
LOVELL Pcssoalncnic nao lIc dci a
ncnsagcn quc nandasics, nas or una dc suas
canarciras fi-la cIcgar a cla, quc cn rcsosia nc
dissc quc a rainIa Iunildcncnic vos agradccc c
cdc a Vossa Alicza rczar or cla con fcrvor
agora.
FEI HENFIQUE Quc disscsic? Eu, rczar
or cla? Cono! Esia scniindo dorcs?
LOVELL Pclo ncnos, foi o quc dissc a sua
canarcira, Iavcndo acrcsccniado quc suas dorcs
dor da noric ncsna quasc igualan.
FEI HENFIQUE Polrc scnIora!
SUFFOLK Possa Dcus do fardo alivia-la
con ouco sofrincnio, orquc sc alcgrc Vossa
Majcsiadc con a vinda dc un Icrdciro.
139
FEI HENFIQUE ncia-noiic, Carlos;
vanos dornir. En iuas rcccs nao ic csqucas dc
ninIa olrc csosa. Dcia-nc so, ois icnIo
cnsancnios quc nao vao lcn na conanIia dc
ouircn.
SUFFOLK Sao ncus voios quc Vossa
Majcsiadc icnIa una noiic calna. Hci dc
lcnlrar-nc da ninIa londosssina rainIa nas
ninIas oracs.
FEI HENFIQUE Doa noiic, Carlos.
(Su SuoI.}
(Entu S Antono Dcnn.}
Eniao, scnIor. quc c quc Ia?
DENNY Trouc nilordc arccliso, scnIor,
cono o ordcnasics.
FEI HENFIQUE Cono! Caniuaria?
DENNY Sin, ncu lon scnIor.
FEI HENFIQUE ccrio, c ccrio. E ondc
csia clc, Dcnny?
DENNY Aguarda o lon razcr dc Vossa
Alicza.
FEI HENFIQUE Fazc-o cnirar.
140
LOVELL (u utc} solrc aquclc assunio
dc quc o liso falou. cIcguci a icno.
(Votu Dcnn con Cunnc}
FEI HENFIQUE Dciai a galcria.
(Louc uz ncnuo dc cu.}
Nao vos dissc? Fciirai-vos!
(Sucn Louc c Dcnn.}
CFANMEF Dasianic ncdo sinio. Por quc
franzc dc assin o solrcccnIo? O asccio c do
icrror. Algo vai nal.
FEI HENFIQUE Eniao, nilordc, dcscjais
quc cu diga orquc vos fiz cIanar?
CFANMEF (uocIundo-sc.} Ficar s ordcns
dc Vossa Alicza c ncu dcvcr dc sudiio.
FEI HENFIQUE Lcvaniai-vos, vos co,
ncu gracioso Lordc dc Caniuaria. Vindc; junios
vanos dar una volia. TcnIo novas ara coniar-
vos. Vanos. dai-nc a nao. AI! ncu londoso
lordc, c con irisicza quc vos falo; conungc-nc o
quc icnIo dc vos dizcr. Ouvi rcccnicncnic
conirariado, asscguro-vos lasianics qucias
dc vos. ccrio, c o quc vos digo, nilordc. qucias
gravcs, quc, ionadas cn considcraao, nos c o
ConsclIo dccidinos quc nossa frcnic vicsscis
141
csia nanIa. E cono csiou convicio dc quc
jusiificar-vos calalncnic nao odcrcis, cnquanio
organizado nao for o qucsiionario a quc rcsosia
icrcis dc dar, scra rcciso agora quc icnIais
acicncia nuiia, ara na Torrc rcarar vossa
norada. Por scrdcs ar do rcino, c ncccssario quc
cu faa, cono fao; do conirario, nao Iavcra
ningucn quc sc rcsolva conira vos a dcor.
CFANMEF (uocIundo-sc} Hunildcncnic
Vos agradco. Mui fcliz nc sinio or sc nc
ofcrcccr csia ccclcnic ocasiao dc no crivo scr
assado, vindo a ficar, assin. iodo o ncu irigo
scarado do joio, ois c ccrio quc nao Ia qucn
cono cu un olrczinIo sc vcja alvo das
lnguas caluniosas.
FEI HENFIQUE Don Caniuaria, lcvania-
ic; a lcaldadc, a inicgridadc quc ic c roria,
criaran raiz rofunda cn nos, cn icu anigo. Da-
nc iua nao; lcvania-ic; asscnos, or olscquio.
Mas, cla Mac dc Dcus, quc csccic dc Ioncn
sois? Eu csiava ccrio, nilordc, dc quc Iavcis dc
cdir-nc quc cu nc dcssc ao iralalIo dc lcvar-
vos rcscna dc vossos ininigos, c nais. dc vos
ouvir cn lilcrdadc.
CFANMEF Augusio solcrano, so nc aoio
na ninIa Ioncsiidadc c cn ncu dirciio. Sc clcs
nc alandonarcn, juniancnic con ncus
ininigos caniarci iriunfo, or vcr-nc dcrrulado,
142
ois scn clcs carco dc valor. Nao icnIo ncdo dc
quanio conira nin ossa dizcr-sc.
FEI HENFIQUE Nao salcis o quc iodo o
nundo salc, qual scja a vossa siiuaao no
nundo? Sao nuncrosos vossos ininigos, c nao
cqucnos; suas ariinanIas sao dc igual
inoriancia, scndo ccrio quc ncn scnrc a
jusiia dc una causa scnicna favoravcl
asscgura. Con quc facilidadc alnas corruias
odcn ciiar cscravos corronidos, ara cn
juzo dcorcn? Faios dcsscs ja icn aconiccido.
Muiio forics sao vossos ininigos, dc naldadc quc
ao scu odcr sc iguala. Esiais lcn ccrio dc quc
nisso dc falsas icsicnunIas vircis a icr nais
soric do quc o Mcsirc dc quc ninisiro sois,
duranic o icno cn quc assou cla ncsquinIa
icrra? Vanos, vanos! julgais scja ossvcl scn
crigo saliar un rccicio, c rocurais a roria
dcsiruiao.
CFANMEF Quc Dcus c Vossa Majcsiadc
anarcn ninIa inoccncia, ois dc ouira nancira
fugir nao odcrci dcsia arnadilIa.
FEI HENFIQUE Criai coragcn. Nao irao
nais longc do quc cu lIcs crniiir. Tranquilizai-
vos scn quc cla nanIa frcnic dclcs dcicis dc
aarcccr. Sc orvcniura vossa risao cdircn, cn
viriudc das qucias conira vos acunuladas, nao
dcicis dc usar grandcs arguncnios dc odcr
143
crsuasorio, con a vccncncia quc a ocasiao vos
diiar. Sc vosso csforo nao vos dcr rcsuliado,
arcscniai-lIcs csic ancl c aclai ara nos
rorio, na frcnic dclcs iodos. Mas quc c isso. A
cIorar o lon Ioncn! Por ninIa Ionra, c
Ioncsio. Pcla sania Mac dc Dcus, c dc coraao
lcal, osso jura-lo. Alna nclIor nao sc acIa no
ncu rcino. Idc cnlora c fazci cono vos dissc.
(Su Cunnc.}
s lagrinas a fala lIc alafavan.
(Entu unu ucIu dunu.}
CENTIL-HOMEM (dcnto} Voliai! Quc idcs
fazcr?
VELHA DAMA Nao voliarci; a noicia quc
cu icnIo ara dar-lIc dcia corics o ncu
aircvincnio. Quc os lons anjos agora aircn
solrc iua rcal calca c con suas asas lcndiias ic
roicjan.
FEI HENFIQUE Lcio iua ncnsagcn no icu
rosio. Dcu-sc o ario? Dizc dcrcssa sin" c quc
c un ncnino.
VELHA DAMA Sin, sin, ncu solcrano; c
quc ncnina! Quc ora c scnrc a alcnoc o Dcus
do ccu. una ncnina, quc vos asscgura ara o
fuiuro un filIo. Vossa csosa, scnIor, dc vos
rcclana una visiia, ara quc conIcais cssa
144
csirangcira. Parccc-sc convosco cono duas
ccrcjas dc un so galIo.
FEI HENFIQUE Lovcll! Lovcll!
(Votu Louc.}
LOVELL ScnIor?
FEI HENFIQUE Dai-lIc ccn narcos. Vou
dcrcssa visiiar a rainIa.
(Su.}
VELHA DAMA So ccn narcos? Por csia
luz, ncrco nais. A un criado conun c quc sc
aga dcssc nodo. Hci dc olicr nais, ou lrigarci
con clc. Para ganIar iao ouco foi quc cu dissc
quc cla cra a cara dclc? Hci dc olicr nais; do
conirario, dcsdigo-nc. Daianos con fora,
cnquanio o fcrro csia vcrnclIo.
(Sucn.}
145


CENA II

Un cocdo quc uu du u Cunuu do ConscIo.
Entu Cunnc; ucns c ocus, dc c.

CFANMEF Pcnso quc nao csiou nada
airasado. No cnianio, o gcniil-Ioncn quc
nandado nc foi clo ConsclIo, urgcnicncnic
cdiu quc nc arcssassc. Quc! FccIado? Quc
significara ial coisa? Ola! Qucn c quc csia dc
guarda?
(Entu o otco.}
ConIcccis-nc?
POFTEIFO Sin, nilordc, conIco-vos; nas
Iojc nao vos osso ajudar.
CFANMEF Por quc?
POFTEIFO Foroso scra quc Vossa Craa
aguardc o aviso.
(Entu o Douto Hutts.}
CFANMEF Esia lcn.
146
DUTTS En iudo isio Ia so naldadc. Fico
conicnic or Iavcr assado or aqui scn iroco.
O solcrano vai scr logo infornado.
CFANMEF (u utc} Duiis, o ncdico do
rci. Quando assava, quc icrrvcl olIar nc
dirigiu! O ccu crniia quc con isso sondado nao
iivcssc ninIa infclicidadc. Con ccricza concclido
foi iudo Por cssoas quc nc icn odio qucira
Dcus nudar-lIcs dc iodo o coraao nunca a
nalcia rovoquci dc ningucn ara IunilIar-
nc. Dcvian icr vcrgonIa dc dciar-nc cscra.
assin, na oria, un consclIciro cono clcs, cnirc
ajcns c lacaios! Mas faa-sc a voniadc dclcs
iodos. Pacicnic, cscrarci.
(O c c Hutts uucccn cn unu uncu, no
uto.}
DUTTS A Vossa Craa qucro nosirar un
quadro nuiio csiranIo.
FEI HENFIQUE Quc quadro, Duiis?
DUTTS Dcccrio Vossa Craa coisa igual
nao icn visio nuiias vczcs.
FEI HENFIQUE Con a lrcca! Ondc c quc
Ia isso?
DUTTS Ali, nilordc; o alio osio ali vcdcs
dc Sua Craa dc Caniuaria, dc guarda ora
147
osiado dianic da oria, cnirc scrvcnics, ajcns c
oficiais.
FEI HENFIQUE AI! c ccrio. clc ncsno.
assin quc clcs sc acaian nuiuancnic? lon
quc ainda Iaja algucn acina dclcs. Pcnsci quc
clcs iivcsscn ainda un ouco dc Ioncsiidadc, ou
ncsno algun rcsqucio dc dccoro, quc nao lIcs
crniiissc dciar un Ioncn da osiao dclc c
iao cIcgado a nos, nuna aniccanara, na
ccciaiiva acnas da voniadc dc Suas
ScnIorias, cono un criado carrcgado dc
cnlrulIos. Pcla Sania Maria, Duiis, isso c
roccdincnio dc gcnic scn caraicr. Mas dcicno-
los; corranos as coriinas; ainda Iavcnos dc
ouvir falar solrc isso nais dc crio
(Sucn.}
148


CENA III

A Cunuu do ConscIo. Entun o Lodc CIunccc,
o Duquc dc SuoI o Duquc dc VooI, o Condc dc
Suc, Lodc Cunuco, Gudnc c Conuc. O
cIunccc sc coocu nu ontu dc cnu du ncsu, u
csqucdu, cundo ucnu dcc uuzu unu cudcu,
Cono quc dcstnudu uu o AccIso dc
Cuntuuu. Os dcnus sc scntun o odcn, dc
unIos os udos du ncsu. Conuc, nu ontu dc
Iuxo, cono sccctuo. O otco, cn scu ugu.

CHANCELEF Alri a audicncia, ncsirc
sccrciario. Quc nos iraz Iojc aqui?
CFOMWELL Sc Vossas Honras nc
crniicn, o rincial assunio diz rcsciio Sua
Craa dc Caniuaria.
CAFDINEF Ja foi clc infornado?
CFOMWELL Ja.
NOFFOLK Qucn sc acIa cscra, a?
POFTEIFO Fora, ncus nolrcs lordcs?
149
CAFDINEF Sin.
POFTEIFO Milordc arccliso; Ia ncia
Iora vossas ordcns aguarda.
CHANCELEF Eniao, quc cnirc.
POFTEIFO Vossa Craa ja odc cnirar na
sala.
(Cunnc cntu c sc uoxnu du ncsu do
ConscIo.}
CHANCELEF Mcu lon lordc arccliso, c
con irisicza quc cu aqui nc acIo c vcjo csia
cadcira rivada dc scu dono. Mas nos iodos
sonos Ioncns, dc naiurcza fragil c sujciios
carnc; nuiio oucos scrao anjos. Assin, cla
fraqucza lcvado c a irrcflcao, vos quc a nos iodos
dcvcis dirigir, vos dcsnandasics, gravcncnic,
ofcndcndo o solcrano, dcois, as lcis, c cncIcndo
o rcino iodo, clas rcdicas rorias c dos
vigarios ja soulcnos dc iudo isso dc douirinas
rcccnics, nuiio csiranIas c crigosas, uras
Icrcsias, quc, sc nao forcn rcfornadas, odcn
roduzir grandc dano.
CAFDINEF Nolrcs lordcs, urgc quc cssa
rcforna scja ronia. Qucn qucr donar cavalos
clas naos nao os lcva, orquc doccis a ficar
vcnIan, nas lIcs iaa a loca con frcio
rcsisicnic c a csora calca nos flancos aic quc
150
clcs olcdcan. Sc crniiirnos or
condcsccndcncia, or icdadc ucril, clo
concciio, iao-so, dc un Ioncn quc sc alasirc
docna iao coniagiosa. cniao, adcus rcncdio!
Quais scrao do dcsdio as conscqucncias?
Fcvolias, conocs, o Esiado iodo conianinado.
Caro icsicnunIo disso ncsno nos dao nossos
vizinIos da alia AlcnanIa; c nui rcccnic a coisa
quc a ncnoria dorida nos conungc.
CFANMEF Luici aic Iojc, ncus londosos
lordcs, assin na rofissao cono na vida, nao scn
grandc iralalIo, orquc as ninIas douirinas c o
dccurso odcroso dc ninIa auioridadc, scnrc
junios a ncsna via ccria crcorrcsscn. Scnrc o
lcn iivc cn nira. Nao cisic falo, nilordcs,
con sinccridadc criaiura quc cn conscicncia c
no ccrccio dc sua rofissao nais odio sinia do
quc cu aos dcsiruidorcs da az ullica. Pcrniia o
ccu quc nunca o solcrano vcnIa a cnconirar
ncnos ficis vassalos. Os quc vivcn da invcja c da
nalcia ioriuosa ousan nordcr os nais
rcsianics. Sulico insianic a Vossas ScnIorias
quc ncsia causa os ncus acusadorcs, scjan
quais forcn, scjan confroniados conigo c falar
ossan livrcncnic.
SUFFOLK Nao, nao, nilordc; sois un
consclIciro; assin, ningucn sc aircvcra a
acusar-vos.
151
CAFDINEF Visio icrnos assunios dc nor
cso, nilordc, vanos scr convosco lrcvcs.
arcccr dc Sua Alicza c nosso quc, visando
vaniagcn do roccsso, scjais daqui lcvado ara a
Torrc, ondc, voliando vos a scr un sinlcs
ariicular, vcrcis quc nuiia gcnic conira vos
dcora con ardincnio naior do quc cscrais,
rcccio-o nuiio.
CFANMEF Agradccido, ncu lon Lordc dc
WincIcsicr, scnrc vos rcvclasics ncu anigo.
Por vosso arcccr, scrcis a un icno jurado c
juiz. Sois nuiio gcncroso. Pcrcclo vosso inicnio.
arruinar-nc. Doura c anor, nilordc, nais
asscnian a un saccrdoic do quc a va colia.
Voliai a conquisiar alnas iransviadas; nao
rcilais ncnIuna. Porquc cu ossa urificar-nc,
iodo o cso ondc solrc ninIa acicncia; iao
cqucno iralalIo isso Ia dc dar-nc, cono
cscruulo vos causa raiicar o nal aniudc.
Podcria dizcr nuiio nais coisas, nas o rcsciio a
vosso ninisicrio nc olriga a nodcrar-nc.
CAFDINEF Nao, nilordc! A vcrdadc,
nilordc, ura c sinlcs c quc sois un scciario.
Vossas glosas iao olidas, a quanios vos
conrccndan nao assan dc alavras scn
sulsiancia.
CFOMWELL Milordc dc WincIcsicr sois
nuiio duro; crniii quc vos diga. Os indivduos
152
dc ial nolrcza, ainda quc faliosos, rcsciio
scnrc ncrcccr dcvian or iudo quanio foran. E
crucldadc fazcr rcssao cn qucn ja csia caindo.
CAFDINEF Pco crdao, ncu caro
sccrciario; nas dc quanios aqui na ncsa sc
acIan, sois o uliino a odcr nanifcsiar-sc.
CFOMWELL Por quc, nilordc?
CAFDINEF Pois nao sci, acaso, quc sois
adcio dcssa nova sciia? Nao sois lino.
CFOMWELL Lino nao sou?
CAFDINEF Fciio-o. nao sois lino.
CFOMWELL Qucn dcra quc a nciadc
disso fsscis Ioncsio, quc cniao rcccs vos
scguirian, nao o ncdo, acnas.
CAFDINEF Nunca nc csqucccrci dcssa
linguagcn dcsaforada.
CFOMWELL Ncn dc vossa vida dcsaforada
CHANCELEF nuiio! nuiio! Dasia
nilordcs. Quc vcrgonIa!
CAFDINEF Pronio.
CFOMWELL Pronio.
153
CHANCELEF Voliando a vos, nilordc,
dccidido, qucro crcr, foi or iodos, quc lcvado
ara a Torrc scjais scn nais dclongas. ondc
dcvcis ficar aic salcrnos o quc dccidc o rci.
Concordan iodos, nilordcs?
TODOS Concordanos.
CFANMEF Nao Ia ouiro caninIo dc
clcncncia? incviiavcl quc cu scja conduzido
ara a Torrc?
CAFDINEF Quc ouiro caninIo acIar
rcicndcrcis? Sois cnfadonIo cn dcnasia.
VcnIan alguns guardas da, ara lcva-lo.
(Entu un guudu.}
CFANMEF Para lcvar-nc? Dais-nc o
iraiancnio quc sc da aos iraidorcs?
CAFDINEF Fccclci-o c aic Torrc o lcvai
con scgurana.
CFANMEF Mcus lons lordcs, arai. ois
ainda icnIo algo ara dizcr. OlIai ara isio,
ncus lons scnIoras. Pcla so viriudc dcsic ancl,
cu rciiro ninIa causa das garras dcsics Ioncns
c a confio a un nais nolrc juiz. o rci ncu
ncsirc.
CHANCELEF o rorio ancl do rci.
154
SUFFEY Sin, nao c falso.
SUFFOLK Sin, clo ccu, c o vcrdadciro. A
iodos cu vos dissc, no insianic dc qucrcrdcs iocar
ncsic cnIasco crigoso, quc viria acalar or
csnagar-nos.
NOFFOLK Acrcdiiais, nilordcs, quc o
nonarca crniiira quc no dcdinIo, ao ncnos,
dcsic Ioncn nos ioqucnos?
CAMAFEIFO Nao Ia duvida; c nais quc
ccrio. E quanio a vida dclc nao valc junio ao rci!
So dcscjara odcr sair dcccnicncnic disio.
CFOMWELL TinIa un rcsscniincnio,
quando falulas c acusacs ficicias rcunia
conira ial Ioncn cuja Ioncsiidadc soncnic o
dialo invcja c scus disculos quc aiiavcis o
fogo quc vos qucina. Agora, suoriai-o.
(Entu o c, unu-Ics un oIu scuco c sc
usscntu.}
CAFDINEF Tcrrvcl solcrano, cono iodos
ao ccu agradcccnos diariancnic or lrindado
nos icr con un ial rncic, nao so londoso c
salio. rcligioso; un rci quc con a naina
Iunildadc da Igrcja faz o rincial oljcio da
roria Ionra, c quc ara dar nais fora a cssc
dcvcr sagrado, con rcsciio icdoso conarccc
cssoalncnic ao nosso irilunal, orquc salcndo
155
fiquc da luia quc sc irava cnirc cla c scu grandc
ofcnsor.
FEI HENFIQUE Scnrc nosirasics, Diso
dc WincIcsicr, grandc Ialilidadc no inrovisar
lrilIanics clogios. Mas salci quc nao vin ara
ouvir cssas adulacs dc frcnic. Sao vazias or
dcnais, nuiio finas, orquc ossan nascarar a
naldadc. Mas con isso nao nc aiingis. Adulador
caozinIo arcccis, quc rcicndc conquisiar-nc so
con nccr a lngua. Porcn faas dc nin o juzo
quc fizcrcs, icnIo-ic or uni sujciio nau c
sanguinario.
(A Cunnc.}
Scnia-ic, ncu lon Cranncr. So dcscjo vcr
qucn icn a ousadia, o aircvincnio dc conira ii
alar un so dcdinIo. Por quanio Ia dc sagrado,
nclIor fora norrcr dc inaniao quc un so
noncnio cnsar quc csic lugar nao ic cricncc.
SUFFEY Sc a Vossa Craa for do agrado...
FEI HENFIQUE Nao! nao c do ncu agrado!
Inaginara quc iinIa cn ncu ConsclIo Ioncns
sisudos, dc algun disccrnincnio, nas nao vcjo
ncnIun cono o quiscra. AcIais dcccnic dciar
quc csic Ioncn, csic londoso Ioncn dcnirc
vos nuiio oucos cssc iiulo odian ncrcccr
quc csic Ioncsio Ioncn ficassc cscra dianic
dc una oria cono un sordido criado? Una
156
cssoa da vossa osiao? OI, quc vcrgonIa!
Esiavcis olrigados clas ninIas insirucs a
csqucccr-vos dc vos rorios? Dci-vos odcrcs
ara quc o julgasscis nao cono a un criado, nas
un consclIciro. Enirc vos vcjo nuiios quc scn
duvida nais or nalcia do quc Ioncsio zclo
s nais icrrvcis rovas o orian, sc vicsscn
ara isso icr cnscjo. Mas ial nao sc dara, or
ccrio, cnquanio cu csiivcr con vida.
CHANCELEF Qucira Vossa Craa, ncu
nui icnido solcrano, dciar quc a iodos nos cu
jusiifiquc. A risao dclc foi dclilcrada sc Ia
loa fc nos Ioncns nais ara clc ncsno
jusiificar-sc lcnancnic cranic o nundo do quc
or nalcia, ao ncnos cu ouiro cnsar nao iivc.
FEI HENFIQUE Dcn, lcn. Eniao Ionrai-
o, ncus scnIorcs; dai-lIc, acolIcndo-o, iodo o
iraiancnio, quc clc o ncrccc. A scu favor so digo
quc sc un rci dcvcdor odc scniir-sc con rclaao
a un sudiio, cu nc sinio dcssc nodo a clc rcso
nao soncnic cla sua afciao, nas or scus
rcsiinos. Assin, dciai dc nc criar irocos.
Alraai-o, alraai-o! Scdc anigos. OI! or udor!
Milordc dc Caniuaria, qucro fazcr-vos un cdido
c cscro quc nao no rcfuscis. ainda sc cnconira
or laiizar una gcniil ncnina. Vos scrcis o
adrinIo, rcsondcndo clo fuiuro dcla.
157
CFANMEF O nais oicnic nonarca vivo
ficaria ufano dc una iao sulida Ionra. Cono
osso ncrccc-la, iao olrc c Iunildc sudiio?
FEI HENFIQUE Vanos, vanos, nilordc;
csiais qucrcndo ouar vossas colIcrcs. Tcrcis
duas conanIciras ara cssc aio. a vclIa
Duqucsa dc Norfoll c a Marqucsa dc Dorsci. Sao
do vosso agrado? Mais una vcz conciio-vos,
nilordc dc WincIcsicr. alraai c anai csic
Ioncn.
CAFDINEF Dc iodo o coraao c anor
fraicrno.
CFANMEF O ccu c icsicnunIa dc quao
lcdo nc dcia csia alavra.
FEI HENFIQUE Don anigo! Essas alcgrcs
lagrinas rcvclan icu fido coraao. A voz do ovo
vcjo cn ii confirnada. ncsics icrnos. Fazci ao
Lordc dc Caniuaria alguna ariida dc nau gosio
c un grandc anigo ganIarcis ara scnrc".
Vanos, vanos, scnIorcs; crdcnos nuiio icno.
Ja nao vcjo o noncnio dc fazcrnos una crisia da
ninIa cqucrrucIa. Unidos qucro vcr-vos aic
noric. Honrados ficarcis; cu, scnrc foric.
(Sucn.}
158


CENA IV

Puto do uuco. HuuIo c tunuto o tus du
ccnu. Entun o otco c scu uuduntc.

POFTEIFO Nao arais con cssc larulIo,
naroios? Pcnsais quc a coric scja jardin dc
urso? Fusiicos, arai con cssc falaiorio!
UMA VOZ (dcnto} Don ncsirc oriciro, cu
fao aric da dcscnsa.
POFTEIFO Pcricnccis nas c forca, ara
scrdcs cnforcado, lilirc. Isio aqui c lugar ara
iananIos urros? Arranjc-nc una duzia dc varas
dc nacicira, nas lcn forics, quc csias nao
assan dc gravcios. Vou fazcr-vos coccgas na
calca. Tcrcis dc vcr laiizados. Crosscircs!
vicsics rocurar aqui ccrvcja c lolos?
AJUDANTE Tcndc acicncia, ncu scnIor;
a ncnos quc usasscnos canIcs, iao inossvcl
nos scra discrsa-los ncsic insianic cono olriga-
los a dornir na cana na rincira nanIa do ncs
dc naio. Isso nunca aconicccra. Mais facil do quc
159
culsa-los nos scria a igrcja dc Sao Paulo
alalar.
POFTEIFO Dc quc nancira conscguiran
cnirar?
AJUDANTE Cono salc-lo? Cono c quc a
narc solc? Tanio quanio disiriluir auladas foi
ossvcl a un au dc quairo cs os olrcs
rcsios ainda odcis vcr nao ouci nada,
scnIor.
POFTEIFO Nada fizcsics; c isso ncsno.
AJUDANTE Nao sou Sansao, ncn Cuido,
ncn Collrando, ara a iodos ccifar. Mas sc un,
quc fossc, cu ouci, quc iivcssc una calca loa
ara alvo, scja noo ou vclIo, clc ou cla, cornudo
ou corncador, quc nunca nais un lon assado
cu vcja, no quc janais conscniirci, ncn ncsno
or una vaca inicira. Dcus a livrc!
UMA VOZ (dcnto} Esiais ouvindo, ncsirc
oriciro?
POFTEIFO Nao dcnora, ja cIcgo a, ncu
lon scnIor vclIaco. Tona conia da oria,
naroio.
AJUDANTE Quc qucrcis quc cu faa?
POFTEIFO Quc icrcis dc fazcr, scnao
dcrrula-los s duzias? Acaso isio aqui c
160
Moorficld, ara fazcrcn una arada? Ou icra
cIcgado a csia coric alguna ndia do csirangciro,
con una grandc cauda, ara quc as nulIcrcs
nos vcnIan siiiar dcssa nancira? Dcus nc
alcnoc! Quania scn-vcrgonIicc csia
aconicccndo airas das orias! Por ninIa
conscicncia dc crisiao, csic laiizado vai dar
nascincnio a un nilIciro dc ouiros laiizados;
vai Iavcr aqui Iojc ais c adrinIos, iudo junio.
AJUDANTE Tanio naiorcs scrao as
colIcrcs, scnIor. Ali crio da oria Ia un sujciio
quc clo rosio dcvc scr un caldcirciro, orquc,
or ninIa conscicncia, iraz no nariz vinic dias dc
cancula. Todas as cssoas quc sc acIan junio
dclc ja assaran a linIa; nao rccisan dc ouira
cniicncia. Por ircs vczcs laii na calca dcssc
dragao dc fogo, c ircs vczcs scu nariz disarou
ara o ncu lado; acIa-sc ali cono un noriciro,
ara lonlardcar-nos. Ao lado dclc csia a nulIcr
dc un ncrccciro, dc nuiio ouco csriio, quc
ianio dcllaicrou conira nin, quc lIc caiu da
calca a socira dc luracos, ial foi a
conflagraao quc cu fiz dcscriar na rcullica.
Dc una fciia cu crrci o ncicoro c accrici na ial
nulIcr, quc concou a griiar. Caccic, aqui!"
Eniao crccli dc longc quc vinIan cn scu
socorro uns quarcnia lasionciros, a cscrana dc
Sirand, ondc cla iinIa scus quaricis. Elcs
aiacaran; cu rcsisii con galIardia; or uliino,
vicran ara cina dc nin con calos dc vassoura.
161
Coniinuci firnc. Mas, dc suliio, or iras dclcs,
una laicria dc garoios, cqucnos aiiradorcs,
disararan ara o ncu lado iananIa saraivada
dc cdras, quc cu iivc dc rcsguardar a Ionra c
ccdcr-lIcs o cano. O dialo csiava no ncio
dclcs, or ninIa fc; icnIo ccricza disso.
POFTEIFO Sao os raazcs quc irovcjan no
icairo c sc laicn or cdaos dc naas, c quc
ncnIun audiiorio odc suoriar a nao scr o da
Trilulaao dc TowcrIill ou os frcqucniadorcs dc
LincIousc, scus dignos confradcs. ja us un ar
dclcs no Linlo Pairun, ondc icrao dc danar
csics ircs dias, scn coniar a solrcncsa dc duas
cIilaiadas quc ainda icrao dc rccclcr.
(Entu o Lodc Cunuco.}
CAMAFEIFO Sanio Dcus! quania gcnic
aqui rcunida! E scnrc a cIcgar nais dc ioda
aric! Aic arccc fcira. Ondc sc ncicn csscs
oriciros, csscs rcguiosos? Dclo iralalIo,
anigos, conscniindo quc cssa gcnialIa cnirassc.
Todos clcs sao vossos ficis anigos dos sulurlios?
Muiios lugarcs vao solrar, dcccrio, ara as
scnIoras, quando rciornarcn do laiizado.
POFTEIFO Cono vc Vossa Honra, sonos
Ioncns, acnas. Tudo quanio foi ossvcl fazcr
scn quc cn cdaos nos dciasscn, fizcnos. Un
ccrciio nao odcra conic-los.
162
CAMAFEIFO Por ninIa Ionra, sc o rci nc
ccnsurar or qualqucr coisa, Ici dc r-vos cn
fcrros, c isso logo, cingindo-vos as fronics, or
casiigo, con una nulia rcdonda. Sois
nandrics; csvaziais os odrcs, quando icndcs
iania coisa a fazcr! Ouvi. ironlcias! Dc rciorno ja
csiao do laiizado. Fonci a nuliidao c alri
caninIo orquc assc o coricjo livrcncnic; sc
nao, Ici dc cnconirar algun convcnio cn quc
ossais vos divcriir dois ncscs.
POFTEIFO Ala ara a rinccsa!
AJUDANTE Ola, scu grandalIao! sa do
caninIo, sc nao quiscrdcs quc cu vos dc dor dc
calca.
POFTEIFO E vos a, dc jaqucia dc
canclao. dcscci da gradc, sc nao quiscrdcs quc
cu vos cnalc con un dcsscs varaaus.
(Sucn.}
163


CENA V

O uuco. Entun tonIctcos, tocundo unu
unuu; dcos, dos uccudocs, o Lodc Muo, o
cgoco, Cunnc, o Duquc dc NooI con o scu
Iustuo dc nuccIuuto, o Duquc dc SuoI, dos
noIcs con duus gundcs Iucus uu os
cscntcs do Iutzudo; dcos, quuto noIcs
cucgundo un Iuduqun, soI o quu ucn u
Duqucsu dc NooI, cono nudnIu, quc cucgu
u cunu cnuoudu cn un co nunto; unu dunu
du cotc sustcntu u cuudu dc scu ucstdo; dcos
ucn u Muqucsu dc Dosct cono scgundu
nudnIu, c outus dunus du cotc. O cotco
utuucssu u ccnu c o cgoco uu.

PFECOEIFO ccu! do alio dc iua infiniia
londadc cnvia una vida roscra, longa c
scnrc fcliz ara a nuiio alia c odcrosa
Princcsa da Inglaicrra, Elisalcic!
(Funuu. Entu o c con scu scquto.}
CFANMEF (uocIundo-sc.} A Vossa Craa
rcal c loa rainIa cis a ninIa oraao c a dos
ncus nolrcs conanIciros. quc iodas as
164
vcniuras, ioda a alcgria quc o ccu icn dc aric
ara a diia dos ais, a iodo insianic caian solrc
csia nui graciosa dana.
FEI HENFIQUE Mcu lon Lordc Arccliso,
agradccido. Qual c o nonc dcla?
CFANMEF Elisalcic.
FEI HENFIQUE Lcvaniai-vos, scnIor.
(O c Icu u ncnnu.}
Con csic lcijo rccclc ninIa lcnao. Dcus ic
anarc; nas naos dclc ic cnircgo.
CFANMEF Ancn.
FEI HENFIQUE MinIas nolrcs conadrcs,
fosics rodigas. Dc coraao vos agradco. O
ncsno fara csia scnIoriia, quando o inglcs dcla
for suficicnic.
CFANMEF Pcrniii-nc falar, scnIor, quc o
ccu c quc nc insira, scn quc ningucn cono
lisonja ionc ninIas alavras, quc Ia dc o icno
dar-lIcs lcna confirnaao. Esia rcal criana
quc o ccu a anarc scnrc! cnlora ainda no
lcro sc acIc a csic as roncic lcnaos
inuncravcis, quc naduras Iao dc ficar con o
icno. Ha dc iornar-sc dos rcscnics nui
oucos Iao dc vida icr ara vcr ial coisa
inigualavcl nodclo ara iodos os nonarcas dc
165
scu icno c dos icnos orvindoiros. Nunca a
FainIa dc Sala foi visia nais avida c scquiosa dc
viriudc c dc salcdoria do quc csia alna ura Ia
dc rcvclar-sc. As graas iodas quc as criaiuras
rcais scnrc cornaran c as viriudcs quc aos
lons scrvcn dc adorno ncla scrao dolradas. A
vcrdadc vai nina-la; os cclcsics c sagrados
cnsancnios scrao scus consclIciros. Scra
icnida c anada ao ncsno icno; os scus a
alcnoarao; scus ininigos Iao dc ircncr cono no
cano o irigo, dc irisicza cair dciando a fronic.
Crcsccra o lcn con cla; cn scu rcinado iodos
Iao dc concr iranquilancnic, no scu lar rorios
o quc laniado Iouvcrcn, caniando ara iodos os
vizinIos lclas cancs dc az. FcconIccido scra
Dcus cn vcrdadc; os quc a ccrcarcn, or cla
guiados, cnirarao na via dirciia da Ionra, assin
cngrandcccndo, nao or ncio dc sanguc. Ncn
con cla Ia dc acalar a az. Do ncsno nodo quc
cssa avc rodigiosa, a virgcn fcni, das cinzas, ao
norrcr, cngcndra a Icrdcira ial cono cla, Ia dc
assin, Elisalcic dciar a algucn scus crcgrinos
doics quando o ccu a iirar dcsia caligcn
quc das cinzas sagradas da Ionra dcla cono
asiro sc alara a igual aliura, fio a sc
nanicndo. O anor, o ncdo, o sosscgo, a vcrdadc,
a lcniiudc quc iivcrcn scrvido a csia criana
assarao a cssc algucn, indo acgar-sc-lIc cono
a vinIa ao iuior. Ondc o lrilIanic sol do ccu
irradiar, a gloria dclc lrilIara, a grandcza dc scu
166
nonc novas nacs fundando. Ha dc florir; c,
cono o ccdro da nonianIa, os ranos csicndcra
ara a lancic cn iorno. Nossos lisncios ou
iaiarancios Iao dc vcr isso c ao ccu cnioar
louvorcs.
FEI HENFIQUE MaravilIas nos conias.
CFANMEF Para a diia da Inglaicrra scra
rinccsa idosa. Muiios dias vcra, nas ncnIun
dia scn un fciio qualqucr ara coroa-lo. OI!
dcscjara nao salcr nais quc isso. Mas icra dc
norrcr; sin, orquc os sanios a qucrcn ainda
virgcn; cono lrio inaculado laiara icrra c o
nundo iodo cIorara or cla.
FEI HENFIQUE o nilordc arccliso!
Honcn dc novo nc fizcsic. Nunca, anics do
nascincnio dcsia criana, iivcra cu qualqucr
coisa. Esia incfavcl rofccia cncaniou-nc dc ial
forna quc, ao nc cnconirar no ccu, vcr so dcscjo
o quc csia criana faz c cnioar louvorcs ao ncu
Criador. A iodos agradco. Mcu lon Lordc Maior,
a vos c aos vossos lons colcgas dcclaro-nc
olrigado. A rcscna dc iodos nc Ionrou nuiio;
Iavcis dc acIar-nc scnrc agradccido. Siganos,
ncus scnIorcs; a rainIa icrcis dc vcr. Ela Ia dc
agradcccr-vos, quc, do conirario, ficaria docnic.
Nao cuidc ora ningucn dc ir ara casa. Hojc aqui
iodos ficarao, orquc csia ncnina o dia vai
cncIcr dc fcsia.
167
(Sucn.}
168


EPLOGO

Aosio dcz conira un cn cono a ca nao
cunriu ara iodos a roncssa. Uns aqui vicran
so or dcsfasiio, ara dornir un aio ou dois a fio,
icndo cu rcccio, assin, quc dcscriado iivcsscn
con as ironlcias. Ncssc csiado, nao adnira quc
digan. Dcn fraquinIa!" Ouiros dcscjarian vcr
na csinIa ioda a cidadc c, assin. Quc
csiriiuoso!" griiar or cnirc alnas; o quc c
ocioso, ois nao fizcnos ial. Dcssa nancira,
rcccio quc a acolIida lisonjcira con quc cu
coniava ara nossa ca dccnda agora da
alcgria crcssa das nossas loas danas dc
viriudc. Una assin lIcs nosirci. Sc dc aiiiudc
nudarcn, ois, c rircn, afirnando. Aic quc nao
foi na!" ja csiou jurando quc, dcniro dc un
ninuio, os cavalIciros alausos nos darao nuiio
faguciros, ois fora indcio clc viciosas alnas
aicar, quando as scnIoras cdcn alnas.
169


coylcfi 2001 Fidcndo Casiigai Morcs

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil.con

__________________
Ouiulro 2001

Proilido iodo c qualqucr uso concrcial.
Sc vocc agou or cssc livro
VOCE FOI FOUDADO!
Vocc icn csic c nuiios ouiros iiulos CFTIS
dircio na fonic.
www.cloolslrasil.con

Você também pode gostar