Você está na página 1de 47

UNIVERSIDADE ESTADUAL DO MARANHO

Programa Darcy Ribeiro

INTRODUO AO ESTUDO DA
MATRIA
Prof.a: Paulina Carvalho

So Lus - MA
Janeiro 2012

QUMICA
O QUE QUMICA?

a cincia que estuda a estrutura,


composio e transformao da matria.

POR QUE ESTUDAR QUMICA?

MTODO CIENTFICO
CINCIA:

OBSERVAES

o conjunto de

atividades

que visam observar, experimentar,

EXPERINCIAS

explicar e relacionar os fenmenos da


natureza,

LEIS EXPERIMENTAIS
HIPTESES
TEORIAS E MODELOS

criando

leis,

teorias

modelos cada vez mais gerais, que


nos permitam prever e controlar os
fenmenos futuros.
TECNOLOGIA:

a cincia aplicada.
3

ESTRUTURA DA MATRIA
A matria formada por molculas, que por sua vez so
formadas por partculas minsculas chamadas de tomos.

tomo

Molculas de um
elemento

Molculas de um
composto

ELEMENTOS QUMICOS - TOMOS


Se uma substncia pura no pode ser decomposta em algo mais,
ento ela um elemento.
Existem 114 elementos conhecidos.
A cada elemento dado um nico smbolo qumico (uma ou duas
letras).
Os elementos so a base de constituio da matria.
A crosta terrestre consiste de 5 elementos principais.
O corpo humano consiste basicamente de 3 elementos principais.

ELEMENTOS QUMICOS TOMOS

NOME

SMBOLO

Ferro

Fe

Clcio

Ca

Alumnio

Al

Oxignio

Hidrognio

Carbono

Silcio

Si

COMPOSTOS
A maioria dos elementos se interagem para formar compostos.

As propores de elementos em compostos so as mesmas,


independentemente de como o composto foi formado.
Lei da Composio Constante (ou Lei das Propores Definitivas):
A composio de um composto puro sempre a mesma.

SISTEMAS MATERIAIS

MATRIA

SUBSTNCIA
PURA

SIMPLES

COMPOSTO

MISTURA

HOMOGNEA

HETEROGNIA

SUBSTNCIAS PURAS

SUBSTNCIAS
PURAS
N2 , H2, O2

, H2O, NaCl,

MISTURAS
As misturas heterogneas no so totalmente
uniformes.
As misturas
uniformes.

homogneas

so

totalmente

As misturas homogneas so chamadas de


solues.

MISTURAS

10

RESUMINDO

11

ATOMICIDADE

Refere-se ao nmeros de tomos


que compe uma substncia.

ATOMICDADE

SUBSTNCIAS

MONOATMICA

He, Ne, Ar, Kr

DIATMICA

H2, N2, HCl, CO

TETRATMICA

P4 (fsforo branco)

INDETERMINADA

P(verm), C(graf), metais

H2
P4
12

VARIEDADE ALOTRPICA

Variao no rearranjo dos tomos.

Variao na atomicidade.

13

FENMENOS QUMICOS E FSICOS


Quando uma substncia sofre uma mudana fsica, sua aparncia
fsica muda.
O derretimento do gelo: um slido convertido em um lquido.
As mudanas fsicas no resultam em uma mudana de
composio.

14

FENMENOS QUMICOS E FSICOS


Quando uma substncia muda sua composio, ela sofre uma
alterao qumica:
Quando o hidrognio puro e o oxignio puro reagem
completamente, eles formam gua pura. No frasco contendo
gua no h sobra de oxignio nem de hidrognio.

15

EXERCCIOS DE FIXAO

16

EXERCCIOS DE FIXAO

17

EXERCCIOS DE FIXAO

18

EXERCCIOS DE FIXAO

19

EXERCCIOS DE FIXAO

20

UNIDADES DE MEDIDAS

UNIDADES NO SI

21

UNIDADES DE MEDIDAS

UNIDADES NO SI

22

PROPRIEDADE GERAIS
Massa:
a quantidade de matria que existe em um corpo; medida
geralmente em quilogramas.

Peso:
Define-se peso de um corpo como a fora exercida sobre ele pela
atrao gravitacional da Terra, na direo vertical e para seu centro.
P= m.g

m= massa
g= acelerao da gravidade
23

PROPRIEDADE GERAIS
Volume:

O volume de uma poro de matria expressa o quanto de espao


ocupado por ela. O volume de um corpo determinado multiplicando-se
seu comprimento por sua altura e por sua largura.
As unidades de volume so
dadas por (unidades de
comprimento)3.
A unidade SI de volume
o 1 m3.
Normalmente usamos
1 mL = 1 cm3.
Outras unidades de volume:
1 L = 1 dm3 = 1000 cm3 =
1000 mL.
24

PROPRIEDADE GERAIS
Temperatura:

Temperatura a grandeza fsica associada ao estado de movimento


ou agitao das partculas que compem os corpos. Mede a energia
cintica mdia de um corpo.

Existem trs escalas:


Escala Kelvin
Usada em cincia.
KELVIN
Mesmo incremento de
temperatura como escala
Celsius.
A menor temperatura
possvel (zero absoluto) o
zero Kelvin.
Zero absoluto: 0 K = 273,15
oC.

CELSIUS

FAHREINHEIT

25

PROPRIEDADE GERAIS
Temperatura:
Escala Celsius
Tambm utilizada em cincia.
A gua congela a 0 oC e entra em ebulio a 100 oC.
Para converter: K = oC + 273,15.
Escala Fahrenheit
Geralmente no utilizada em cincia.
A gua congela a 32 oF e entra em ebulio a 212 oF.
Para converter:

5
C F - 32
9

9
F C 32
5
26

PROPRIEDADE GERAIS
Temperatura:

27

PROPRIEDADE GERAIS
Densidade:

a relao da massa pelo volume de uma substncia a uma dada


temperatura e presso.
Unidades: g/cm3

28

MEDIDAS: EXATIDO E PRECISO


Definio:
Os nmeros podem ser exatos ou aproximados.

EXATIDO
A exatido relativa ao verdadeiro valor da quantidade medida
PRECISO
preciso relativa reprodutibilidade do nmero medido.

29

EXATIDO E PRECISO

30

NOTAO EXPONENCIAL

uma forma de escrever nmeros que acomoda valores


demasiadamente

grandes

(100000000000)

ou

pequenos

(0,00000000001) para serem convenientemente escritos em forma


convencional.
100000000000

0,00000000001
1x10-11

1x1011

multiplicador
coeficiente

31

ALGARISMOS SIGNIFICATIVOS

o nmero mnimo de dgitos necessrios para escrever


um dado valor em notao cientfica sem perda de
exatido.

O nvel do lquido maior que 30,2 mL e


menor que 30,3 mL.
Usando algarismos significativos V = 30,24 mL

32

CONTAGEM DOS ALGARISMOS


SIGNIFICATIVOS
A contagem feita da esquerda para a direita,
comeando pelo primeiro nmero diferente de zero.

Qualquer algarismo diferente de zero significativo


Ex. : 134 g 3 algarismos significativos
Zeros entre algarismos diferentes de zero so
significativos.
CONTAGEM

Ex. 3005g

4 algarismos significativos

Zeros esquerda do primeiro algarismo diferente


de zero no so significativos.
Ex. 0,000456g

3 algarismos significativos

Para nmeros superiores a 1, os zeros direita da


vrgula contam como algarismos.
Ex. 34,000
5 algarismos significativos
33

OPERAO COM ALGARISMOS


SIGNIFICATIVOS
No uso destas duas operaes aritmticas, o nmero de
dgitos direita da vrgula no resultado calculado deve ser
o mesmo do nmero com menos dgitos dos nmeros
somados ou subtrados:
ADIO E
SUBTRAO

Exemplo: 12,56 + 0,1236 = 12,6836 = 12,68

Menos dgitos

Mais dgitos

34

OPERAO COM ALGARISMOS


SIGNIFICATIVOS
Nestas duas operaes aritmticas, o nmero de
algarismos significativos, no resultado calculado, deve ser
o

mesmo

que

menor

nmero

de

algarismos

significativos dos termos multiplicados ou divididos.

MULTIPLICAO
E DIVISO

Exemplo:
Menos algarismos
significativos

Exemplo: 3,1415 x 180 = 565,47 = 5,65x102


Menos algarismos
significativos 3
35

ARREDONDAMENTO
A reduo do nmero de dgitos de um nmero por
um arredondamento obedece s seguintes regras:
Se o dgito a ser eliminado maior do que 5, o dgito
precedente aumentado de uma unidade
Ex. : 27,76 arredondado para 27,8

ARREDONDAMENTO

Se o dgito a ser eliminado menor do que 5, o


dgito precedente mantido
Ex. 27,74 arredondado para 27,7
Se o nmero final for 5, mantm o nmero
antecedente se ele for par.
Ex. 27,65 27,6.
Se o nmero final for 5, somamos 1 unidade ao
algarismo significativo anterior se ele for mpar.
Ex. 27,75 27,8
36

PROPRIEDADES FSICAS
Propriedade Fsicas:

Esto relacionados s caractersticas fsicas das substncias.

Ponto de Fuso
a temperatura onde uma substncia muda do estado slido
para o estado gasoso.

Ponto de Ebulio
a temperatura onde uma substncia muda do estado lquido
para o estado gasoso.

38

ANLISE IMEDIATA
Definio:

Processos de separao de uma mistura em seus constituintes.

FSICOS

MECNICOS

Separaes que no
envolvem
transformaes fsicas
ou qumicas.

Processos que envolvem


mudanas de estados
fsicos das substncias.
Normalmente indicados
nas
separaes
de
misturas homogneas.

39

ANLISE IMEDIATA

MISTURAS HETEROGNEAS

SLIDO/ SLIDO
SLIDO/ LQUIDO
LQUIDO/ GS
LQUIDO/ LQUIDO

HOMOGNEAS

SLIDO/ SLIDO
SLIDO/ LQUIDO
LQUIDO/ GS
LQUIDO/ LQUIDO

40

MISTURAS HETEROGNEAS

SLIDO/
SLIDO
Catao

Peneirao

o processo manual de separao.


O processo utiliza uma peneira que possui uma malha que
deixa passar componentes de dimetro menor que a largura
das malhas, retendo os componentes com dimetro maior.

Separao
magntica

Quando voc separa limalha de ferro de enxofre com a


utilizao de um im, que atrai a limalha voc est usando o
processo de imantao para a separao da mistura

Flotao

Nesse caso usa-se a gua ou outro lquido para separar slidos


de densidades diferentes: o mais denso afunda e o menos
denso flutua.
41

MISTURAS HETEROGNEAS

SLIDO/ LQUIDO

Filtrao

Separa um slido de um lquido atravs de uma membrana


porosa chamada de filtro.

Decantao

Separar, por gravidade, impurezas slidas que se contenham


em (um lquido).

Centrifugao

A centrifugao pode ser comparada a uma decantao


acelerada, e pode ser usada quando a partcula slida for pouco
densa, o que tornaria a decantao muita lenta.

42

MISTURAS HETEROGNEAS

CMARA DE POEIRA

SLIDO/ GS

Filtrao
FILTRO DE MANGAS
Decantao

A mistura passa atravs de obstculos, em forma de ziguezague, onde as partculas slidas perdem velocidade e se
depositam.

43

MISTURAS HOMOGNEAS

SLIDO/ SLIDO

Liga estanho e chumbo:


PF do Sn= 231C
PF do Pb= 327C

Fuso
fracionada

Serve para separar slidos, tomando por base seus diferentes


pontos de fuso. Baseia-se, portanto, num aquecimento da
mistura com controle da temperatura.

44

MISTURAS HOMOGNEAS

SLIDO/ LQUIDO

Evaporao

A mistura deixada em repouso ou aquecida at o lquido


(componente mais voltil) sofra evaporao.

Destilao
Simples

A mistura aquecida em uma aparelhagem apropriada, de tal


maneira que o componente lquido inicialmente evapora e, a
seguir, sofre condensao, sendo recolhido em outro frasco.

45

MISTURAS HOMOGNEAS

LQUIDO/
LQUIDO

Destilao
Fracionada

Na destilao fracionada os lquidos so separados atravs de


seus pontos de ebulio , desde que eles no sejam muito
prximos .

47

MISTURAS HOMOGNEAS

GS/ GS

Liquefao
Fracionada

Primeiramente resfriam-se estes gases at eles atingirem seu


estado lquido, logo em seguida eles passam por um processo
chamado destilao fracionada onde eles voltam a ser gases de
acordo com os seus respectivos P.E., assim conseguido fazer a
separao.

Ex.: Separao dos


componentes do ar
atmosfrico N2 do O2

48

RUSSEL, J. B. Qumica Geral. Vol. 1,So Paulo: MecGraw- Hill, 1990.


MAAHAN, B. H. Qumica, Um Curso Universitrio. 2 ed. So Paulo:
Edgard Blucher, 1981.
< http://pt.scribd.com/doc/4015791/Quimica-PPT-Introducao-a-Quimica >
Acesso em: 06/02/2012

49

Você também pode gostar