Você está na página 1de 17
owt ebaH?” ° ‘excompartio® CONSIDERAGOES SOBRE A EXPOSIGAO Baixar Arquivo AFUMOS METALICOS DE CHUMBO EM SOLDAS NAS MPEs DO VALE DA ELETRONICA - Jodo Paulo de.. Bh ooso Pauto (1, engomata rast) ‘Tratamento de Superficies ‘Trabahamas com navel quirico, cromm duro, metalzacae, orurimento sedeuuaaece Bomba de Amostragem de Ar Borba de Arrostragem ce Ar SKC Datroudor SKE ne Bos \Velocidade de 18m/mn pars lonas € banners de publicidade CCONSIDERAGOES SOBRE A EXPOSIGAO A FUMOS METALICOS DE CHUMBO EM SOLDAS NAS MPES DO VALE DA ELETRONICA ‘Sto Paulo 2010 4JOKO PAULO DE OLIVEIRA NETO! CCONSIDERAGOES SOBRE A EXPOSIGAO A FUMOS METALICOS DE CHUMBO EM SOLDAS NAS MPES DO VALE DA ELETRONICA Monografia aresentaa no Programa de Pés- Graduardo om Engonhara ds Soguranra do Trabalho da Universidade Nowe do uo, como requis paca para a obtengao dotitule de Especilsta em Engenharia de Sequranga do Tabaho. Prot Nit Francisco Reowskt ‘to Paulo 2010 Delco ests rabalhe ‘A minha mur Cistina, polo sau apoio; Aos mous amados thes Leonardo, Maina, Ricaréo, Julana © ‘Manca, Ao meu pi, pelo exempta de Sea, tas dterminayse A minha maa, principal tex penedval por todos ‘Ao Grande Argutto do Unies que, por sua bondade e misencia, nos tem so posshel vance ‘eudades interpstas or rosso ears, poratingo mals essa realizado profesional ‘Ao meu amigo eséeo, Eng Jose Cas Paulino da Sie, pela neti parceria ao longo de minha Wa profssional ‘os professors da UNNOVE que me forsecoram subssos na elaborago deste rabalho, em especial ao meu nertacer, Prot Niten Francisco Rejowsk pr suas contbulgces. ‘es omprosis © rabalhadores das emprosas do "Valo da Elelrnicat quo to bem me rcaberam & <@sponbiizaram parte de seu tomo. a todor que controutam diets ou indretamente para a resizapto deste trabano. “Tbalho acento & trabalho segue trabalho sogu 6 também um fate positive para a pradutvdads © crasemanta econdmise™ uan Somava btematonal Labour Offce Um dos setores incustils de maior ewecimento nas dimes décadas 60 de leroeltnicos,besicamente femage por mero e peguanae empresas, Este trabalho tomou come base o AranjaProduva Local Elotroeletnco de Santa Ra do Sapucsl,composio de micro epequenas empresas, nas quai, em raze do ‘icuados oporacionis, ni exste gosto sismica do SST eeultando a mplementagso de programas qe contravam efetvaments para prota da sauce e itegrdade fica dos seus colaboradores, em expec hos stores de produgto, Una das alwadea comune nas Inds de eletoesrnices & a sldagem de Componentes, conbcidapot sola clinica ov sada banda onde so Ulizam liga de slanno © chub, CONSIDERAGOES SOBRE A EXPOSIGAO A FUMOS METALICOS DE Sugestéos ‘Cursos Ontne! Confira © sateumeentine cam Tun =. dassiieagdo dos agentos mmm 2postla metodo pavlatno 2010 “Gees sam soma sanrce near ‘dltvos uliizados na gasolina & loo diesel soldas - s-procedimentos Ssolda- sldas © provedimentos posta mapa de isco ‘neressantissimo t2baismo Doserigao: rescimento nase déeadas 6 odo tletoleronces, bascamentefermaco por Imire paquenas empresas. Est vabalo ‘omau cone base 2 Aranio Prodi Local Elovocetrrico do Sania Feta do Sapucal composto de miro « paquenas empresas, nas ‘qua, em acto de Gheudades operaciona, ‘io ext goto sismica de SST ceutanso {8 implemeniaz4o de programas que contibuam ‘lothamente pare aproteeo de sate Integrdade ikea dos seu eolnboracores, ‘spacial noe setor de prosugde, me cas ‘tcades cemune nas india 36 serotetcos 6 a soltagon de componente, onmecida por seta oltranca ou sola banda fende so utlzam gas de estan e chun. Nessasatvdedes ha a expan dos ‘rabahadores a vapors oxcos o mos mtlcos que, aposar da bixaLoxidade, 20 Tengo de sus ia aboraia poe causar das lrepartvels 8 sade. Fare necessano 8 Polopdo dosses trataradores adotardo-so dies de contole adequadas que prsjam 0 {rabatedor,evlando doanges ccupacenais, relacionadas 90 chum o otros metas © Fasquardem ab omprasas do posshels prejuzos Gecorertes de demandes judas. Este owt ‘CONSIDERAGOES SOBRE A EXPOSIGAO A FUMOS METALICOS DE ossiwlsprjuizos decorentes de demandes judcas. Este rabao visa apresentaragumanios sufcientes _adolar medidas de conrl,prieiando a aa aletar empreendodores @ prossonais on sogurancae sate co rabalhe quarto aos rscos de doongas _adogdo de sistemas de Vora Local ausdas pola exposipa 2 Amos metaicos do ehumto em operagces e scloaeltrnica eressala 8 vor, Impordnca dese adler medas de contol, piegando a adoro deslstemas de Vattaga0 Local Exauston, ‘Avaliagéos, Palawas-chave:Elstocletrnics, Mieroempresas, Sade « Seguranga do Taba, SldaElerniea,Chumbo, Fanos Wotiteos, Vedado Local Exaustora, 20 Denuncie ese aaute Joo Paulo (One of he fastest growing indus in recent decades i the electronics, masly composed of miro and small ntogrses. Tis wok fook as ts basis tho Local Cluster Electonics of Sana Rta do Sapucal, composed of Faculdade: FEI tere and small entrees, n which, bacauee of spertional dcultiee, thar is aystamie management ct (OSH dering the implementation ot programs that wi tect halp to protect the heath and psa (Curso: EngenhaiaIncustil intogrty of ts omsloyee,parestaty inthe sectors af prodition, One ofthe common acts inthe “Tamanho dare: 1 Mb industres of lactones he wading of components, kno by welding cr olderng macrine whic use alloys atin ar tead. nthe actives there the exposure of workers fo toxle vapors an metal umes tht protect theee worcrsby avopng contol measures were adequate fo protect the worker, erverting ‘Thala, Sole Cleon, Count, Caron Sccupational diseases rlsed to lead and cor maals and wil safoguars companies fom potentallosses fm Metco, Ventlagso Local Exaustor, lawsuits. Te paper aims to preset sufclent eadence to wan ereprencurs and professionals I heath and” Vigias: 2481 aly work on the rks of diseases caused by expose lo metal mes fom lead sole in electronics operations and underscores the importance of adopting corel measures, faving the adoption of Local Exhaust Ventiaton syetems Palavas chaveEleroseténccs ‘Mlcoempresss, Sada Seguranga do Keywords: electronics, Mcrentertse, health and safty at work, Electronic welding Lead, Smoke Metal, ‘OL DAGEM FIGURA Ot ~ Diagram de equllvo da ga Sn 6337 06 FIGURA 02 ~ Tabalador com a nomba do anestrapem 2 FIGURA 03 ~ Tabslhasora sem potapt,vilzanco a boca para apolar ood slda2 FIGURA Of ~ Trabaadora sem protege debigada sobre pono de sada 25 FIGURA 05 ~ Tabalador sem protege, oprardo cacinho 25 FIGURA 05 ~ Tabalhador sem prota, parando cacinho 25 \apores orgs 2 FIGURA 08 ~ Respiredor PFF2-VO pare poses, nines fumos # vores orgricos28 FIGURA 09 - Geulos de potego modelo wvex band cs Ucenga de use FIGURA 10 Procedimonto corto paras uti” rspiradores FIGURA 1 Selo compacta sara marcapae no EPI FIGURA 12 Sao que dewra ser ravdo na emalagem do EPI FIGURA 13 Bancada som oxaustao FIGURA "4 Bancada com onaustso FIGURA 15 Micro Exaustor Pet thro de cando ata, Vara FIGURA 17 — Exaustor Hakko 483 ESD cf five go cando aac, Vazio = 17.8 FIGURA 18 Exrator Duplo para bancede cloronic, Vaza0 = 19,315 FIGURA 20 - Sistema de exaust casero de dns Soca FIGURA 25 ~ Ventlaer ‘cooler servno como exaustor FIGURA 2~ Dealhe de humo de salda sugado pelo “Cooler ©D5 Esta oa est eaneada sob uma Lcenga ‘reaive Common Comentérios (Gost mato desse eu pore Py 2 2 2 el 3 3 o a a FIGURA 07 - Respirador PFF2IVO pl postas, nos, mos = baias conceniragbes de Couciente de errada (Ke) # de pera de carga (Ke) para captors six TARELA Ot ~ Linites de Tolerteiacomigdoe para 4 tVsemana Ww TABELA 02 hnscesbilégjcos do exposig para o Chumbo (CAS 749882-118 TABELA 03 — Datos do equpamerio de aostagor 2 TABELA 04 — Les de tlerdncia 8 reautages da srostagen 2 LUSTA DE TABELAS TABELA 05 ~ Concetragto Total EIT [ABNT-Resociago Brasileira de Normes Téenicas ABHO - Assacapo Srasieia da Hglenstas Ocupacionas [ACG - Amerean Conference of Govemmenl dusitl Hygienists APL~ Arano Prodvo Local ART AAnotagie do Responebiisade Téries ASMAE -Amorcan Society of Heating. Refigeating ana Ae CCenattoning Engineers ENOES - Banco Nacional de Desemelimento Econdmice e Social CAGED -Cadasto Geraldo Emoregados © Desomregados CLT - Conslago das Lei do Trabalho CIPA~ Conisso lems do Pravrydo do Acidentos CREA ~ Consato Regional do Ergorharia Argutetra © Agronamia DRT -Delogacta Regional do Tabalna EPC ~ Eauipamenia de Proterao Coletia EPI- Equpamnto do Prtopas Indidual ETE Escola Tenia de Elerinica FAP - Far Acidertare de Prevngdo FISPQ —Ficha de Ilomagao de Segurang de Produ Quimieo FUNDACENTRO - Fundagso Jorge DupatFiguoredo de Seguana © Medicina do Tabane INATEL - situ Nacional do Telecamuniasdes NSS - Instituto Nacional do Sogute Social LO Intemational Labour Organization [T= Limite de Telerncia mgin - milgramas por metro cinco dear MPES — Micro # Paquenas Empresas» MPS ~ Mististo da Preidénla Socal MS ~ Minstrio da Sade MTE - Minti do Trabalho e Emprego O1T Orgarizaga ntomacional do Trabalho PCMSO ~ Programa de Gontole Médico de Sate Ocupacionl PIB Prod nierno Bio PNSST- Plano Nacional de Sepvanga e Sade do rabahador PPRA - Programa de Prevangso de Riscos Ambentis pom - pares de vapor ou 988 por minso de partes dear contaminado P= Perl Pckasogrfice Prewdencléna RoHS Reaticion of Use of Hazardous Substances SEBRAE Servo owt ‘CONSIDERAGOES SOBRE A EXPOSIGAO A FUMOS METALICOS DE ‘SST -Saide © Seguranga do Tabaho TLV - Teshold Liit Value TLV-TWA - Threshold Limit Value Time \Wielghtec Average TLV-STEL- Thresrals Limit Value - Short Term Exposure Lime UPMG - Unversidade Fderal de Minas Gerais WEEE - Waste Elctal and Electone Equant a Resumo w ABSTRACT vi SUMARIO x 1.NTRODUGRO t 112, OBETWO 113. METODOLOGIA 2, REVISAO DA LITERATURA 2:1, PROCESSO DE SOLDA ELETRONCA 2.2 GESTAO OCUPACIONAL NAS MPES 2.21. CARACTERUAGAO DAS MICRO E PEQUENAS EMPRESAS 2.22, GESTAO OCUPACIONAL NAS MICRO E PEQUENAS EMPRESAS 2.3, EXPOSIQAO OCUPACIONAL AO CHUNEO “ 2.31, CARACTERUACAO DOS FUMOS METALICOS EM SOLOAS ELETRONICAS 14 2.3.2. LIMITES DF TOLERANCIA AO CHUMBO 8 2.33. DETERMINAGAO DOS NIVEIS DE EXPOSICAO AOS FUMOS METALICOS DE CHUMBO2 2.3.4. EQUPAMENTO DE PROTEGAO INDIVIDUAL EM SOLDA ELETRONICA 28 2.35. EQUPAMENTO DE PROTEGAO COLETIVA EM SOLDA ELETRONICA ae 5 RESULTADOS: a 4. CONSIDERAGOES FINNS a SUMARIO REFERENCISS Neto, JP. 0. Consiceragses Sobre a Exposiggo a Fumos Metitces de Chumbo em Soldas nas MPES do 4. NTROUGRO 414. JUSTIICRTIVA Dados btes ns anos 1980 ndicam que mals de 4 mis de tonladas de chumbo eram consumidas fnuaimente em fodo © mundo e que cerca de da orga de trabaro esta exposta a este etal (LETTE, 2000), Crigolto ot al (2005) rma que a maira dos componentessltrnicos tom sido traccionamentesoldados com igas do chumbo,clamonto quo possu slevada locedado, endo que os resuos poduzidos cuanto @ Sun cblngto erecilagem das gee, podem contamina a agua, 9 are 0 soo, Aitoneagaa de rabahadores Conteme corsta das FISPO de gos para sole elattnica, hi isco de cSncar om quelque mater que conten chumbo, depended da dra ao edo nel de exposgao. (ANEXO 8 ~ Ficha de Hermans de Seguranga ce Proato Quimica -FISPQ) Grandes fSbricantes de eleraltrnicos esto aliminando elementos noche de seus rositos para atender 3 norma da Unio Europea que enreu om igor em da jhe do 2008. deta RoHS probe & omeria2a¢0 na Europa de produtossltoeletSncos que cortenam matais pesados como churbo, ‘dm, moreno como e dos relardanes ce chara tromebienias (PBB) e sere ce bromofenitae {PBDE), Ae empresas que nao estiverem de acordo com esta a area perderto compettiasace, Dados do ‘associegao do conta do que 14% das exportapdes braslevas de produto sects no ano de 2005, thera como destino # Uno Europi, (NOGUEIRA ot 2007), Ateistagio brasil pemiteo uso do cunt em seas de components, porém a india local tem ‘quostonado cada vez mais osse precesimerte © onde a roduzio uso do Neto, J.P. 0. Considragses Sobre a Exposigdo a Fumos Nelaicos de Chumbo om Soldas nas MPES do Vale Elenica. UNNOVE. Engernara de Segurenza do Trabalho, 2010 churio eimplomertar as Ipas som chumbe ou Lead Free para a adaplae2o as exigeneias do mereado mundial Este now pocesso este Arado com 0 que pecoriza a NBR 180 140077008, rama que di respeto ao desemolmento de proditos 8 procecsos quo causem grande impacto ambiental (NOGUEIRA et al 2007), Esta mudanga obrigou os ‘abricantos do lemons « componovtes para a ndsta, a buscar as mudangas mais acequadas pare segur vendande seus produtos a mercaco europe cepa do 1” do julho do 2005 «ena (os desafos mal interessante para as sola sem chumbo, para oa iorcantes de latoselfnca e que a2 tomporatras de Riso das row igs substitutes 9 8 nowes gas a8 tics Estanho/Chumbo (S08) $0 mute superiors as atuas, 8 que se oncontam compostas ipeamenta por EstareiPratalCabre (SrvAgIGu) © EstanhalGobre (SnCu além de aetcer ume umctagao mals lent des supercles metdicas. (BRASWELD, 2009), A soda accra de estenchumbo funge a 180% C enquanto que a solda som chumbo unde 9227 C. sto ‘gna quo components slernicos sever s: capazes de supra esta raw lomporaturs de oldagem 30 ‘mode a pomite que a soléa sem chumbo sea usads,(NOGUEFAA ot al. 2007, ‘Segundo Grgosto (2005 apus BRADLEY, 200, p. 2425) a substitu das igas de estanho’chumbo fl amplamenta cscuia 0 estuds realizades por saunas de cspecialistas dos EUA ojaponacos oa canclusdo das posqusesresiades pelo NEMI- Nitional Electronics Mandlcturing nthe que a indosiia de rmontagem elerica deverautizar gas com os elements estaho, pata e cobre,chamadas gas SAC, ossunds a composigio Sn (3.0) + Ag (<0.6) = Cu 0.2%), owt CONSIDERAGOES SOBRE A EXPOSIGAO A FUMOS METALICOS DE ‘Sb (<2)+ Pb (<0,2%), prosuataa pela Bow Solse Products Co, peso cantar que, maemo ulzans ae ligss convecdas como "eed Free: com bax porcenagem ou auséncia do elemento Chumbo, no se pods Prtanto, spesar dos songs da tcncogie de gas tom chumbo, of tebuhaderes do eto eltoeitico continurdo exposos a fimos malicos gorados por autos melas © aos vpores proveriontes da usd0 a resingcontioa no fo. elas, ‘As medides do controle de exposigao ocvsaional devem ser, pr ordam de proridese, a adequazso de processos a ulzagao de materia prima de bana toxdade a instal de aquipamentos de prota coleta TEPC) 6, em atima instanci, 0 uso sislematicn de eqipamentos de potegao sda (EPH- No Arexo XV, © Fermslara do Perl Pros ogatco Prevdoncario Pom I~ So;a0 do Rogistos Arertas, 0 INSS quer Saber se "ol teria a implemertagge de meddas de potagaocoletna, de carter administra ou de ‘fganzaeto do abalh,oplado-e pelo EPI por invabldade erica, ngueénea ou tenia, ou anda fm cardtrcomplemantar ou omergoncia sturdo Normatva INSSIPRES N 77/2008 Peto exposto, toms-se nacessivio optar pela mlementagso de medida de rotego cla, entoanto a ‘node cesses equpanerios equoInstimertos nem some ao acance das mio pequenas omar. Nsto taba domonsira-o a importdnea do uso do EPC, cractrzado por sistema do venta focal txaustora (VLE). sande a presenro da ead do abahedor nas operapies de sole letrnica, Poem, amo ange oINSS, pra estr ce acordo cam a Neto, JP. 0. Consiaractes Sobre a Exposiggo a Fumos Metlicos de Chumbo em Saldas nas MPES do Vale Da Eleriniea. UNNOVE. Engennara de Seguranga do Trabalho, 2010 legilagao, o EPC dee set compeouadarente ala, Alem 350 0 sou custo dow ser compathel com o oramenta das MPES 49 stor sletrstetrnice, Neto, JP. ©. Consieragoes Sobre a Exposicao a Fumos Meliicos de Chumbo om Soldas nas MPE do Vale Oa Elena, UNNOVE. Engernara de Seguranga co Taba, 210 412, 08.210 © presente abana tm per objeto arasentrargumertos suclentos para alrtar ampreendedcrs @ Ppotssionais om seguranga e sade do rabato, quanto aos fiscos de doergas causades pla expsleao @ fimos malice de erumbo em operagbns 60 soda elltnca Analiaar a fcudades das MPES na implementagso de programas de gestae en sepurangae satde do teat, Demons a importance da imslomentagso do medida de contol, om especial ening oral exaustora nas apeaybos do sald eletérica para minima’ a exposigao dos trabahadores aoe scos quimicos Catetenzados pela garagdo depres 2 moe melon ber como reaguavar es emprosss Ge poses rliieagées e spre do argunenios lavrvois om domandas ses rabahistas Aprosentar 0 que exste ro mercado om lage a pote costa para essas operagses@ propor um sistema {io senting lea exaustor, comprowaderenteofcare do custo compatiel com a porsblidades toon fsconmicas das miero © poqueras emprosas, cspeciicaments as quo lazer panto 6 Arar Produtve Lecal fe Elioelenicos de Santa fla do Sapa NC. 4.3, METODOLOGIA Para a realizazdo do proserie estudo sordrealzaca posquisa biblgrfic,entovsias com rabahadores ‘ametdos com atlas do soldasinicae vias 9 mcreamprosas do Sela letoeetonco do APL do Elotroolténcas de Sata ita 60 Sapa Neto, JP. 0. Consiceragtis Sobre a Exposigo a Fumos Melfices de Chumbe om Soldas nas MPES do ‘Vale Da Elstenica, UNNOVE. Engeshara de Segura do Tabaho, 2070, Para o osu do caso sero ulizados os concellos de vont ndustale seqidos 0s parimetos aclios polos oranigmes nacions eintemacionais ae coma @ ABNT. ASHAE, ACGIM roaizad posta do Sistemas de exausiéo dopants no meres, Neto, JP. 0. Considractos Sobre 2 Exposiggo a Fumos Metélcos de Chumbo om Soldas nas MPES do Vale Os Eiatniea, UNNOVE. Engennara de Segutenga do Trabalho, 2010 1A, ESTRUTURA DA MONOGRAFIA Co trabano apressntadoslstemaicaments na sags aetna Capo 1-riredugso com a justfest e objetivo, que leveram ao desemehimento deste proeo, slim da Imstodeloga esta do taba. Ccaptuo 2- Reade da teratur, uacand fomecer uma vad geral ache o tema, aborsando: Proceeso = Solda Elerion Caractorzagio das Miro e Pequenas Empresas; Getto Ocupacional nas Micro © Pequonas Empresas. Exposigao Ocupac‘onal ao Chum; Caacteizarao des Fumns Metaicos om Solas Eltrnicas; Limes do Tlencia 90 Churbo; Detominagao os Nhe de Exposcao sos Fumos Metalcos de Chumbo, Equpament do Protege nul am Sold Elerica; Equpamento de Prologso Calta om Sold Elernia, Neto, JP. 0. Consiseragts Sobre a Exposigso a Fumos Melfices de Chumbe om Soldas nas MPES do ‘Vale Oa Eloverica, UNNOVE. Engenharia de Segura do Trabalho, 2010, 2 REVISKO DA LITERATURA C 4 bei af boa 6 ia ne owt CONSIDERAGOES SOBRE A EXPOSIGAO A FUMOS METALICOS DE ‘As sols & base de estanho cncamante comecdas com ‘sldas bandos. rpresentarn um dos mala raisons e ampamontedlindidos moo dee un dois meas de panto de sso sowco pot mo‘ de Ua liga retdiea a por. us80 infer. pormite a ullzarao de tecnica © euipamors raathamente simples © de fac manusea, (SOFT METAIS, 2000). ‘Segundo Aranha Net (2003) aga mais ulizada ness tipo do cla 6a estarhofchur dowd & uz do js5leane.O elemento chumbo, alm de malhorar ss propredades mecsnicas da jt, entra na composigae om a fralade de redo de custos , no caso de sola eletnica também para balsar 0 porto de fs da liga cractorstea mute interessante em slacae de cst improsso, ‘Segundo Arana Neto (2003), nant ltroeorbica, ga mais lfzaca 6 a 6040, com 40% de enombo por ser mais barata quo aeuttics 6337, do camposipaa 63% do esianho © 37% do crumbo cj porta do slo 6 ce 183 oC, esa ba lorperatura etic da ie euttica 6397. Outros metals como a pata. © antimé, 0 cobre, ism, cddmie so aiionados 36 Igas com a fnaldads moditarpropredades tmectncas ou allerae desempenno desis boas. Agua 1 mostra o diagrama de uli da ga SwvPb 6357. A tomportura cutéica de 183 oC 6 mener que 235 tamperatiras de fsdo Go estanho (232 oC) do crumb (328 eC). zuma ute Pose pesecnmiesuat Neto, J.P. 0. Considractes Sobre a Exposicdo a Fumos Melaicos de Chumbo om Soldas nas MPES do Vale 03 Eletrinea, UNNOVE, Engennana de Seguranga & Taba, 2010 FIGURA Of ~ Ciagrama do equllso da ga SniPb 6337. Fonte: Soft Moai Lda -w.sotmetis.com.br © ponto do fist dossas solas 6 bom baxo © a estas tomperaturas a presse de vapor do chumbo © 60 antiméro nao resulta, m gra, em cancentrabessignteatnas de gs de metal naa respite do Trabahader, Para que se posse remover oxi dos melas da iga& nacessiio aplicar a xo, que pode er ‘ido, guido ou gasoro so compostos do materia orginicoso inorganica, Os fuxos a bate de halos lorgiecos so mutocoTosies @ demansam ranuesio cudadoeo e corte de ventiagao, Algune uxos £6 poder ser removdos usardo-e sohentes orgaicos e requerem vertlapd9 local exustora. (SOFT METAS, Po09), 2.2, GESTAO OCUPACIONAL NAS MPES 2.24. Carcterzaeso das Mico e Pequenas Emprasas (0s crtéos mals comuns para se defn um pequano negéco sc: o numero de pesscas que empega © seu fsluramento anual © SEBRAE clssiica as pequeras empresas considerando ¢numete de lanconaos. Na indoste, para 9 SEBRAE, a mio emprosa 8 Neto, JP. 0. Consicoraci Sobre Exposigo a Fumos Malice de Chumbe em Soldat nas MPES do ‘Vale Da Eltérica. UNNNOVE. Engenhara de Seguran;a do Trabalho, 2010 formaca por at 19 possoas ocupades « a poquena empresa aquela que ocupaente 20 e 9 pessoas. (MARIANO, 208) De acordo com a Lei Comslamentar N’ 1282006, ale gral pra micro paquanas emaresas, 25 mic fmpresas sto 2s que possum um fatrament ana de no maximo RS240 mano, Ae pequanes deer fare enivo R§280 mie $2.4 milNdos anvalmonte para tor enquadadas, Para 0 BNOES e outs drats fede, a micrempresas deve erecta rua anal de al R12 mihio 1. poquonas empresas, do S12 mihdo a RS10.5mlhoos. Conte dacos da Rlagio Ania! de formats Sociais do Mivstéro do Trabalho # Emprogo (RAISIMTE) 4 2000, 03% do otal des estabolocmerios empregadores do pas sao embresas de micro e poauane pot, Fespondendo pr eerea de 20% do Prod interno Stu (PIB) @ 53% des ampregos farals no Bras. (TASIC 5, 2008), Osos extras do Cages (2008) most que a peipagi dss MPCs no otal do bstaelecmentosrestados est na casa doe 9.5% eando 86.4% ce miro empresas ave mpegs menos de 4 wabatnacoes;10,3% que emprega eve 5 © 19 ‘rebahadores e 2.7% que emprega en's 20 @ Em 2004, hava, no Bras, proximacamente 5,1 mines de atabelacimentos piados. Dests, 8% era de " Mm ¢ tbls ts eh eT owiait CONSIDERAGOES SOBRE A EXPOSIGAO A FUMOS METALICOS DE Vato Da Etotrénica. UNNOVE. Engonnara do Saguranga do Taba, 2010 Fonte: MARIANO (2008) Na centrapantia do crescimenta w a orga econdmica dessus segments, 0: ambienes prosionns, de mod gor, no ofrocem condgses adequadas de sogranga © sai no trspane, iorscando a oeerincia de asaiee © coongas ccupacionas.(SALIN, 2000) Para qu tenham mais chance de sobrevser, as MPES, que dosemchem atidadessimlares, tndom a se ‘aglorerar em espages tetaralschamados Anarjos Produtos Locals (APLS) ou “Clusters, como £80, o caso das micro e paquenas empresas do seer eavealtnic de Santa Ria do ‘Sapucai que se fomam 0 APL Eletoolst6ico,conheedo por "Vale de Elena” quo, segundo normagses {o SINDVEL, congroga cerca do 150 empresas, das qua se estima que 60% sejam do micro © pequenas fampresas com atdades relacionadas &tecnlonaoltrica e quo emprogam cerca do 9500 pesscas, produzndo mals de 1 ens vcs prncinalnene para os seores de telacomricagbe,eleroaeréncos, Inca, aulomecse prio na. soguarga,T, equpamantos insists « rosiagso de srvgas (REVISTA DO SINDVEL, 2009), ‘Nom de usutirem das vanlagens dos subsis gowmamentls, as empresas do Vale da Elernica poids pelo sinccato lca, s0 orgarizam am gupes vablizam a inplanta;ao de derscs propramas do ges, principalmerte no que serefere & mano de sexs produtos. Segundo o SINOVEL, cefca de 60% cas 2.22, Gestsa Ocupacionl nas Mier ¢ Pequenas Empresas _Apesar do aango em relag80 & gosto da qualidade, ras so as empresas de pequeno pote que possuem ‘oslo adquadn om sade © sequrangn do trabalho, segundo Cost (2005), rt mara dos paves 8 fmpresas de pogvere pote aprasenam efclcades para akearsar os Neto, J.P. 0. Consideagses Sobre a Exposigo a Fumos Melaicos de Chunbo om Solas nas MPES do Vale a Elevérica, UNNOVE. Engornara do Segurenea do Trabalho, 2010 paces estabeleciéos nas legislate sobre SST. Cota (2008) adverts qua t empresa de pequeno pot, em rezdo dos eacasscs ambiontais pols a noosondncia cossos ports podoré gear responsbildeds cil o minal cam sins anos 2 sua imagem patimén Conferme arma Costa (2006) apud COMES (2002), empresas de poqueno porto esido quase sempre fsturades no ambit fair ou ete adios gue cnsitusm Um neg, por expenania no amo € onhecimerto da tecnologia. ov ita vezos, por esprto ampreendedor. Esta caratorisca so con No ‘APL de Sarca Rta do Sapucal onde as omeresas natcom nos bancos das escola ou cam suas atvdados fm aust ou garagene de esineias, 0 lnttita Naclonl de Tlscemunieagoes (NATEL) a Escola Teena fe clave (ETE) 0 Poder Piblico Muneipal nceninom o& lowe empreendedores a desenole SeUs projets nas Incubadoras exfstotos na clade. Em goal o ompresrio do Vale ca Eletrica ost Caretenzad por jens reosmfomados nae esclas ds engenhans ou escola técnica. com uma ao tetementa cada no produto, Na medida en que se langa a0 mercado @ incl 0 enfentamerto com as os inexorive's da compettivdade, © rmiroampresito, alos foeado exclushamonte no sou produlo, passa a percber a necessiade om so adoquar@lgislagdo ambiental, e mas tadarrente, qlase qve por conseqUéncla, aceta a necessade da {estzo de SST. Carfome afma Chal (2009), deudo 6s demandas exemas, as Orgrizactos tm ateriado fo fora mais conereta pra os agpecios que emeaiom a slag dos cents intonos e exoms|, 8 ‘qualidade dos produios matoais ou sevjos, a proesdo do meso ambiente « os aspocios soca, inchusve oS (ue aeangom a saideo sequanga do seus rabahadores ocolabracces. 1 Clantas items sos emprogades (répros ou tories). os forscadoes @aconstas. Os clietes extemos 620 os cles, a comunidade, 0 6ga0s pleas, dente cos. Neto, JP. 0. Considracbos Sobre Exposicgo a Fumos Melélices do Chumbo om Soldas nas MPES do Vale 08 Elatrniea, UNNOVE, Engernara de Seguranga co Tabalo, 2010 CCaberesstiar que t's demands podem sleangarimportnci estratéges na organiza, pols podem gear prose aleangar tis mereacos em decoénca ca nao obsenancia. ela empresa farcana, de reqistos Irinees qantas acae ambertais ede aaude e seguranga do abana. Consderando qus no Bras xis corca de 5 mies de emprosas, 98% das quas de pequsno © méio porte (SEBRAE, 2009), & de tundamental mparnciaegestto em SS. Coste (200) defends aia das corganzavonas,agrogando lores os processes, ‘Segundo Costa (2008) o Sistema de Gestio de Sade © Seguranga do Tabaho {(SGSS7, um dos components do Sistema d Gosdo noyrado, gaa impotnca, pois s tora uma feramentaessorcial nas pratcas das orgrizacées, poring a reawalaao do modelos j existortas ou até Imasme a ctiagso de modelos condizates com o nov eendra economia global ada, trazengo, tminagso cos mpacios co sbaho sre sous emprogados © sobre o melo amor. Aida do so az agosto da SST aos domas sistemas orgarizacionals 6 bastart raze, om especial nas MPEs co Vale a Elettenca. once grande pare das emoresae esta fmil.azaca vom programs de ‘qualidade ISO 9001.0 sists de gowernanga local do APL Eletocetidco de Santa Ria do Sapural, iderado Po SINDVEL ¢ a Associa Indusinal,possu odos ot erumantos racesséroe para incontn @ Implomereaydo do programas de gosto. owt CONSIDERAGOES SOBRE A EXPOSIGAO A FUMOS METALICOS DE Implomertajao das aoe provstas no HPA, Programa de Provenrao ce Kiscos Amnias, cUmprNso © (que preserve @ norma regularmeriadore NR 9, ‘Segundo Leal (198), “a stuap80 mais comum nas empresas 8 elaorago de um PRA 6 a pati dl repatdo sempre, sem que haa o cua de fazer uma viicardo minuciosa, qualitative © ‘quantiate, aa ofeéla das mecaas adatades no cada programa’. Ansa segundo Leal 1998), "o PPRA que ‘era um intumento i para recone, mai conta os nscosambinlas 6, conseqDentements protege a sade de lrabalnador om relayde a esses rises, tomae-se apenas um mero document para fs do feeaizapse. 2.3, EXPOSIGAO OCUPAGIONAL AO CHUNEO ‘A questo da Sate Publica 6 bastarte rlovarte quando strata do chumbo, pos este aresonta sco consierados graves, dovco a sua gama de ilzagaoe as influéncias ambiertalse na saude pubiea ‘ssociada a sua exposigao.Acadelaprodiva do crumb e ds atltos que contam este elemento tem ImorecicoatengSo apse m ocorncia do scidotesgrmws 9 ops de manson vxpoti deste mata {uo tearm signfcatnamonte 2 said piolca so ambien, Dsesos nos de acienies comdos cam © humo atingram poplagces, muitos dees com vlimas fal, ou que cartegam consio as marcas tuposigio a este elemento, PANTAROTO, 2007, 2.3.4. CaactonzagSo dos Fumes Metis om Sodas Elena Na mantagem au integragto de components eletrinlcas com fers de sold arate da uo de gas de ‘sslamsolchumto,cbiga necessaramente 0 operadr a posicorar 0 apart resprateio muse pre 20 objeto a ser soled, por esse motivo, aposar ca bala loxdade do chumbo nassas operarcos, sxsta a fexposigae a apores ergencos ca resina © Neto, JP. 0. Consiaragtos Sobre 2 Exposiggo a Fumos Metélicos ds Chumbo om Soldas nas MPES do Vale Ds Eletniea. UNNOVE. Engennere de Seguranea 60 Trabalho, 2010 nas de chub e otos metals. ‘Segundo Lote (2005), a daenca osupacional(rtoxicagao erica) cawsada pelo chumbo @ denorinada de Salurismo ou phmotamo (.) Os sia sntomas podem ler ans para se manvestarom, do & Spe curt as so, A maenata dos sn earn ae uae una #30 6 totes sistémicos ocarrem quande 9 sanque sone componentes da parlelas depositadas nos abolos {que peduzom danos em drgesesislovas do corpo humana, como os furos conan chur e utos meta... Geralmenteoprocesso& lento © cumulato. © vezes 2 retengeo 6 ievrehel com shtomas que Sparecem letamente, @ nom sempre s80reconacdos(..) a ialagSo de pola ou ums de chanbo te 2 noma, dor do cabora, taqueza © porda de peso, (TORLON w VIEIRA, 2003, 155) noches dosse olomnta, Exist lamém a oxposiao aoues metals, bor come aos vpareseranicos da Fesing efuxo de sola, est limo, composio de Etanele tprepanal que saa decapantes com afuneso de olgar em suspeneto todos os Gxidos meiaicos que possam se frmar durante a seldager. (BRASWELD, 2009), Segundo Araujo at (1999, enquarto nos paises deservalios 0 rsco de itoxeapo ocusacional plo ‘humo tom so muito ostudado e bom centlad, pouce se conhace sobre a extonsdo da expos © ‘ortaminayao nos palses em deserslumarca, Para se caracterzaro ambiente de trabalho nas esta;oes de sola nas poquenas empresas do Valo 2 Etna, foram vated 6 estabelecimentos Indsais qe podem represertar a plogladas empresas da resi, Neto, JP. 0. Consiceragties Sobre a Exposigdo a Fumos Meliices de Chumbe em Soldat nas MPES do ‘Vale Da Eloenica, UNNOVE. Engenharia de Seguranra do Trabalho, 2070, Enirostcu-s0 32 trabahadores quo ralizan operagbes de Slda de componente vtlizando foros de Slda ‘lou cadnnos, Contre ee cnstatou. ob vabahadores enreustadcs despendem em media 187 Nsemana fm operagbes de oldaeetionca, reprosentando 42 % da jornada de 4 semana. A sega algumas qsatGes feloaries colsiadas naz oneustas Pergunta Tem ifeudades om relzara sléa? Respostes: Sim ~ 5 Nao— 28, 285 % dos ertrovstados armam no ter iiculdades em raza" o seu tabao, Notou-se, em alguns cases, lure resistencia em adr seuldades para veal a tae, entrelaro from ealeladas algunas roclamagées: Necossitade dose wzar a boca para apolar 0 fo e slda pela fculdade om fxar 0 componente a paca Desconorto peta ma postua devdo 9 assents inadequadese barcads mui ats Difeuldade em enxergr edo @ uminago preci Constarts fahas de eqpamentos dodo &instalag elétca inadequada Pegunta: Recebeu algum tsnamento para ralzar a fungto? Resposts: Sim ~ 18 Nao— 24 57% das empresae no oercem rinamentos aos rabaladore,algumas justfcaram o ato desses trabanadores ja nega @ empresa com experiencia artaror em soda, asourd em outas empresas ou ne scala erica Apes uma das empresas com certicago ISO S001 relza elnamentos de ina owt CONSIDERAGOES SOBRE A EXPOSIGAO A FUMOS METALICOS DE ‘ae Us Emon, UNMUVE, engennana ae Segurengs a9 HeDaio, 2u9u Respostes: Sim ~ 7 Nao— 28, 80 % dos rabalhadores eirovstaos nao esto protegios. As ustitcatas mals comuns fram: -Algumas empresas elogaram 10 yl 100 mt esto em eco de gaarefangas com PbS > 10 yh100 Ine dra tar det cops TRBELA 02 fscesbildscos de exposico para o Chumbo (CAS 743882-1, Neto, JP. 0. Coniceragties Sobre 8 Exposigdo a Fumos Meliices de Chumbe em Soldat nas MPES do ‘Vale Da Eloenica, UNINOVE. Engenharia de Seguranra do Trabalho, 2010, Para a ACG (2008, p, 112), nace Bolgica de Expos (BEN para 0 Chumbo owt CONSIDERAGOES SOBRE A EXPOSIGAO A FUMOS METALICOS DE Or reulados apresestadas em estidos de Corti etal. (1965), apontam conta valdage dos imites de TolrreiaBilegica (LTS), establocdos no Bras para a PbS o'2 Ale, sugernde que seus valores, stanetecdos pela Nona Ragulamertadora NR 7, sudzade em 10% pala Parana SSST No 24/1984, 280 Profesional pelo Chumbo (PP), Segundo Corezoet al, (1090), mesmo os abahnadores quo desemehon stivcades om amblartos once os ns de exposipae ao chumbo estao abakto dos las de cerancla com bios nels do onumbo no sangue, podem soter de asturlos neuolsicos ‘A stuagao& anda mais grave pera aqueles rbalnadores que consomem scoo ou esto expostos Subsliniastoxeas come soles erginicos « agiotéxcos, (CORDERO, 1995) 2.33, Determinago dos Nels de Expos aos Fumos Meio de Chumbo Para se determina a exposighoocupacional de abalnadores a fumes metileos anundos de processo de ‘ok elena liam como ertéio we recomendagdes t ACG substdias soldas om condgses normaise sdo classfcados como scos Neto, J.P. 0. Consideagses Sobre a Exposigo a Funos Meliices de Chunbo em Solas nas MPE do ‘Val Da Elstenica, UNNNOVE. Engensara de Seguran;a do Trabalho, 2010 qulmicas; os rscos quimicos s80 05 fscos eausadospelas substances quinicas presente no ambiente de vabaln, na cendlgao de mate taliaydo de campo da expos'z30 ocupaciona a furos melalcos ANR 15 da Potaria No 32141878 no tom 15.1.5 die Limite de Tolerncia (7), a concertragae ou intenscase maxima ov minima, elacionada corn a natureza eo tempo de expoe'o 20 agente, ue no Causert dano & sae do vabarador, date a sua da lor Para alagéea adcaram-ae os lates recomandados pola NR 15, do quaro | anexo 1 ou, 08 recomendados pata ACGIN, caso sjam mais AANR 8 da Pesta No 82141878 no tom 9.3.6.1 deine Niel do Apdo (NA), 0 slor aia do qual dxem sor Iniciadas ages prevatves os rma a minimizer @pobabiisade de que ao exposgdes 2 agentes smbiatat ltraparsem os ines de exposigto. As agdes deve inchiro mantramenta pend da exposigto, 2 intrag0 a trbalhadores 00 controle ico, No Ror 9.36.2, alinwa "a cata o val do 380 pra agentes quimices, ametade cos lites de exposias ocupacional,consierados eacarde coma anes “c* fo tem 9.3.5.1 ~ quando os resutados das slag tes quantsines da exposigdo dos trabathadores txcoseem of veloros dos lites proustos na NR ou, na ausénela castes of vloros mies de exposigbo ‘2cupacional adotados pela ACGH, ou aquols que Yerham a sor stabolcidos om negocapao cole trspane, dase que mae igereaoe do aus os cheno tericlegaeestabelecidon, Para este trabalho will2ae 50.08 parmattes detides pele ACSI por ser mas esithas que a NR 1S. ‘A amostagem fo reizeda em ums pequer pres do Vale da Etetrrica om Santa Rta do Sapuca! no Sul mS Neto, JP. 0. Cnsicragtes Sobre 2 Expoaiggo a Fumos Metfces de Chumbo em Soldss nas MPES do FIGURA 02 ~ Tabular com a bomba de amostagem. Fonte: arquno do autor ‘Acemptes, fabricar do qupamertos de comunicarso, est nt fe 3, com yeago natural alas de janelas do tipo basculate fm prio de shenatia com pt sua ingao a mortagom o sia = componsvtesolténcos,ulizando como forameeta, un Foto do Solar 220 wl - 70 wats © sles em fo com tax 6040 SnlPo, marca COSIK(ANEXD 8 Ficha de rmacbos 30 Sequranga de Prodto Quinieo-FISPO). Poa 9s snes quantistnas dos agentes fo ulzado © metodo OSHAAD-121- Especttotometa de Absagao Atdmica realizado por lboratéo espeiaizedo,conorme ceticado de tnd, (ANEXO © Corcado de Anse 04.0283 03), owt CONSIDERAGOES SOBRE A EXPOSIGAO A FUMOS METALICOS DE nai’ «nein Neto, J.P. ©. Consiorartos Sobre 2 Exposicdo a Fumos Neliicos do Chumbo om Soldas nas MPES do Vale Os Eleirinea, UNNOVE, Engernava de Segurangs co Trabalho, 2010 Volume emstrade: 420 Matera amrtrade:Estanho, Chumbo Temp do amostragem: 240 minutos (76h TABELA 03 - Dados do equlpaments de amostragam. Fone: Laberatéro Teximed Ambiental ‘Adctarm-

Você também pode gostar