Você está na página 1de 13
capiruo ') | FUNCOES TRIGONOMETRICAS INVERSAS 21.1. Introdugao 214 Fungo arco-tangente 21.2 Fungdo arco-seno 215 Resumo 21.3 Fungao arco-cosseno 21.6 Questdes de revisio e aprofundamento, 21.1. INTRODUGAO ‘Quando estudamos as fungdes inversas, vimos que uma fun- gene a fungao fe io admite inversa se, e somente se, ela é bijetora. eon one As fungdes trigonoméiricas nfo so bijetoras, pois nao sfo in-_letaaesobisletre jetoras nem sobrejetoras, portanto nde admitem inyersas. Se No entanto, para certos intervalos do dominio, essas fungées se, esomente se, para podém ser bijetoras. Nesses casos, elas admitem inversas. todo yer 8, existe um : a nico x em Atal que ortanto; ye he ‘Uma fungao trigonométrica somente admite inversa sé restringirmos seudominio. 21.2 FUNCAO ARCO-SENO Por convengao, adota-se 0 intervalo y [ ee oe Jem quea fungao =senxé inversivel. 484 (CURSO PRATICO DE MATEMATCA Considerando a fungao y = sen x definida em [-1, 1}, podemos determinar sua inversa f'. A fungio f~! de [—1, I}em [- 4. 4| & definida por: Se y = ansenx © seny = Observagio y = aresen x lé-se “y € 0 arco cujo seno vale x” Grafico da fungdo y = aresen x Dominio: Dif) = [-1, 1] Conjunto imagem: ime =[ ae 4] Construindo no mesmo plano cartesiano os gréficos das fungées y = senx ey = aresen x, vamos obter: Observe que os graficos so simétricos em relacao a bissetriz do primeiro ¢ terceiro qua- drantes. ‘Agora vamos apresentar algumas questées envolvendo a fungo arco-seno. CAPITULO 21 « FUNCOES TRIGONOMETRICASINVERSAS 485 Exemplo 1 Determinar o valor de y nos seguintes casos: 2) y = aresen (4) b) y = arcsen 1 Resolugdo sia on: 1 nm emt Ene HB Entio: sen y -4 ay=-k Note que hé outros valores de y para os quais sen y = porém no intervalo = emo.-2-ant b) Temos: y = aresen ley © Entdo: sen y = 1 => y = = Exemplo 2 Sendo y = cos (aresen ae , determinar y. Resolugdo Fazendoarcsen “2 = ,com —% y=cos 2 a y= ) y= eos 3 ag 486 (CURSO PRATICO DE MATEMATICA —— LITT [PAR Determine o vaiorde y nos seguintes ca: wr-eoen(-2] »)y =ta (arcsen 2 ) ‘Exemplo 3 Sendo y = sen (aresen x), determinar o valor de y. Resolugao Fazendo arcsen.x = u, vem: senu = x Entio temos: y =senu = y =x Exemplo 4 Resolver a equagio: aresen (2x — 3) = = Resolugao . aresen (2x — 3) = 5 = sen F = 2-9 12 -F ayaa Portanto: § = (2} ——— IRE [P2) Resoiva as equacdes: a) aresen (2x + 1) = = ) arosen (x+ #2.) oe Exemplo 5 Determinar o valor de y sabendo que: y = sen (aresen + + aresen +) Resolugao ss a, — pe |e Pmnioacen $ ~acomre[—$, | eacen «vomee[£, 8] vem: saresen $ =u senu= 2 saresen + =y = seny= e mre * yp = sen (a +) i , CAPITULO 21 « FUNCOES TRIGONOMETRICAS INVERSAS Para determinar y, vamos desenvolver o seno da soma: y= sen(u + v) = y=senu+ cosy +senv + cosa > Hs By AS a sae ba ts: = 243 3 ~ AST +3 Se i Oa = 3+4e eT BST Determine o vator de y sabendo que: 4) y= sen (arcson J. ~ arcsen 8.) * b) y= sen (arcsen 3 — areson 2.) ai 0 a at 6) nda Exemplo 6 7. Resolugéo Farendoaesen Te =u temos: sen u = Fer come [-, 4] Chamando a expressio proposta de y, temos: Si y= 00s (2 aresen —) Sy = cow = Sys l-2esentusyat-20d 5 2 3 ————— EN PAY sondo y = cos (2 » arcsen Sy= calcule y. 488 (CURSO PRATICO DE MATEMATICA Exemplo7 Determinar o dominio da funcio y = aresen >. Resolugdo = =z saya aresen 5 = sony = 5. com -F xy =F Como —1 <1 = -2 y=tg> > y=1 —_——EEEE [P2BY Determine y nos seguintes casos: a) y=arctg JF @) y= 2- arg (-/3) 2) y= tg (2 arctg 3) ») y=sen[arcto(-2)] y= tg aretg 1 + arctg2) [RB] Resolva as equagies: a) arctg (x — /3) = 5 » acta (F-1) = 4 (PA: Determine 0 dominio das funcdes: a) y= arg > b y= artg Je —— (ia Se x = 5 - arctg (1), entao: definida por y = aresen x > sen y =x Dominio: D(f) = [—1. 1] Conjunto imagem: Im(/) = nla lat CAPITULO 21 « FUNGOES TRIGONOMETRICAS INVERSAS 493 Fungi arco-cosseno ft: Griitico: 1, 1] — [0, m}, definida por y = arccos x = cosy =x Dominio: D(f) = [—1, 1] Conjunto imagem: Im(f) = (0, 1 Fungio arco-tangente reR = | 5.4) definida por y = arcig.x © ty =x Grafico: Dominio: Dif) = IR Conjunto imagem: Im(f) = -% 4 21.6 QUESTOES DE REVISAO E APROFUNDAMENTO SECIS PROT ES — aa (Pail Resolva as seguintes equad a) arosen (x + 2) = aresen st IP3I2i Determine o valor de y em cada caso: is a) y= aresen ®) y= 2+ atccos (-4 2) y= arosen (-2) 9) y= sen [arccos (- 2] oy [acen(-2) oy n[oe(-3)] 9) y= arooos 494 SPAS! Determine o valor de y, sabendo que: y =19 (arecos x) PLA) Determine 0 valor da expressao: arcsen [cos (arctg /F)] IPAS. (FEI-SP) Sendo A do primeiro quadrante @ arcsen x = A, ache arccos x. i (BRB) Se x = 5 arctg (—/F), emtao: ax=-F b) x= 20 ixese e) nda MB (PUC-MG) O valor desen|2 - arcoos| | ¢ « 26 aag. » 32 9 « 38 a7 (F.6.M. Santa Casa-SP) Se a ~ 3 aosen (—~3) entéo os (2a) ¢ igual a a4 a5 » -t et 0 ‘TS. Um dos valores de sen (aresen 2 + arcsen 2) é igual a J5 8 J5 +8 ae ge [5 +8 3.5 +8 aa oe i -s 1a SMB! (ackensie-SP) 0 valor dog (2 + arceon ~3-) & a a ») - ae o) = 12 “RAO A soma arccos x + arccos (—x} vale: ayo »F On d) an e) nda CAPITULO 21 © FUNGOES TRIGONOMETRICAS INVERSAS 495 IFAT (Mackenzie-SP| 0 valorde tg (5 « arctg “3. — 1. aresen -/3_) pode ser dato por: ayo a1 Q-t a -5 Oe §RAR) (ITA-SP) A solugao da equacdio arcig x + arctg ZH = J definida no conjunto dos rezis dife- rentes de ~1 é at ys ater a2 e)2e1 TAB (Mackenzie-SP) O conjunto imagem da funcao definida por y = cos (arctg x) é: a)}=1,0f ©) (0.11 e) (0,1) b) 10.4 4)10, 4 \TA4) 0 grafico de y = sen (arcsen x) é: e) nda

Você também pode gostar