Você está na página 1de 101

www.ebooksbrasil.

org

A Lci Magna da Educaao
Viccnic Mariins

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil.con

Fonic Digiial
Docuncnio do Auior

2002 Viccnic Mariins
viccnic.nariinsuol.con.lr

NDICE
Iniroduao. 6
A LDD c dc Lcgislaao Educacional. 7
As duas faccs da lcgislaao cducacional. 12
O Dirciio Educacional no Drasil. 14
A LDD luz do Dirciio Consiiiucional Posiiivo. 16
Asccios Jurdicos da LDD. 19
A LDD c a organizaao cscolar. 21
Dilliografia conulsada. 28
Nornas Jurdicas. 35

O AUTOR

VIcente MartIns c rofcssor da Univcrsidadc Esiadual
Valc do Acarau(UVA}, dc Solral, Esiado do Ccara, Drasil.

Vicente Martins
A
LEI MAGNA
DA
EDUCAO
2002

1. Introduo

oljciivo dcsic iralalIo coniriluir ara o csiudo
iniroduiorio da Lci 9.394, dc nodo a sisicnaiizar scus
disosiiivos lcgais quc influcn c dcicrninan o dirciio
cducacional no Drasil, a ariir dos anos 90.
A Lci 9.394, dc 20 dc dczcnlro dc 1996, nais
conIccida or dc D1re1r1zes e Boses do duooo
Noo1ono1, ou sinlcsncnic LDB, c visia aqui cono o
rincial docuncnio do ordcnancnio jurdico-
cducacional do Pas nos anos 90.
A LDD c no nosso cnicndincnio coniriluiao das
nais significaiivas do Covcrno do Drasil c dc grandc
inacio nas insiiiuics dc cnsino c quc, or isso
ncsno, suas infornacs dcvcn scr lcvadas, con juzo
criico, a cducadorcs, arlancniarcs, gcsiorcs
cducacionais c jurisias quc sc rcocuan con as
qucsics da cducaao cscolar.
A invcsiigaao do Dirciio da Educaao c dc scu
oljcio, a lcgislaao cducacional, cigc dc cducadorcs c
jurisias a conrccnsao da icoria cducacional c da
douirina jurdica, csccialncnic o dirciio consiiiucional
osiiivo.
No rcscnic iralalIo, rocuranos fazcr a
inicrfacc cnirc o dirciio c a cducaao osio quc, a ariir
do novo ordcnancnio jurdico do as, insiaurado cn
1988, a cducaao asccndcu caicgoria dc dirciio ullico
suljciivo.

2. A LDB e a legislao educacional

O quc c Lcgislaao Educacional? Lcgislaao da
cducaao c a ncsna coisa dc lcgislaao dc cnsino? A
lcgislaao cducacional c discilina da Pcdagogia ou do
Dirciio? Qual o lugar da Lcgislaao Educacional no
anliio das Cicncias jurdicas?
Esias sao qucsics quc cigcn nais do quc
rcsosias oniuais c ronias, nas un ccrccio dc
dcsvclancnio concciual dc lcgislaao c cducaao.
As alavras lcgislaao c cducaao nos fazcn
rcnoniar Fona Classica, csccialncnic ao Dirciio
Fonano. Dcrivada do laiin lcgislaiio, a alavra
lcgislaao qucr dizcr, liicralncnic, aio dc lcgislar, isio c,
o dirciio dc fazcr, rccciiuar ou dccrciar lcis.
A lcgislaao c, ois, o aio dc csialclcccr lcis
airavcs do odcr lcgislaiivo.
Tanlcn dcrivada do laiin, a alavra cducaao
vcn dc cducarc, c con csia raiz, qucr dizcr, aio dc
anancniar.
Tanlcn Ia quc diga quc cducaao icria origcn
ianlcn na raiz laiina cduccrc, quc odc scr iraduzida
cono aio dc conduzir, dc lcvar adianic o cducando.
Aiualncnic, as icndcncias cdagogicas acolIcn csia
scgunda ciinologia.
Assin, quando digo lcgislaao da cducaao, osso
csiar nc rcfcrindo insiruao ou aos roccssos dc
fornaao quc sc dao nao acnas nos csialclccincnios
dc cnsino cono ianlcn cn ouiras anlicncias culiurais
cono a fanlia, a igrcja, o sindicaio, cnirc ouiros.
A aiual conrccnsao dc lcgislaao da cducaao,
no anliio da LDD, considcrada cono a lci nagna da
cducaao, c a dc cducaao cscolar nas nao rcsiriia
conccao dc insiruao, voliada soncnic iransnissao
dc conIccincnio nos csialclccincnios dc cnsino.
Na LDD, a cducaao c concclida cono roccsso
dc fornaao alrangcnic, inclusivc o dc fornaao dc
cidadania c o iralalIo cono rinciio cducaiivo,
orianio, nao rcsiriia s insiiiuics dc cnsino. Aqui,
rcsidc a ossililidadc dc sc conicnlar a lcgislaao
cducacional cono a lcgislaao quc rccolIc iodas os aios
c faios jurdicos quc iraian da cducaao cono dirciio
social do cidadao c dirciio ullico suljciivo dos
cducandos do cnsino fundancnial.
Ja nas suas razcs concciiuais, ciinologicas c
Iisioricas as alavras lcgislaao c cducaao nao iinIan
scniido unvoco, isio c, ja irazian na sua fornaao
Iisiorica o caraicr da olisscnia.
Na Fona, lcgislaao ianio odia significar o
conjunio dc lcis csccficas dc una naicria ou ncgocio
cono a lci no scu scniido nais alrangcnic. Hojc, a
siiuaao nao nudou nuiio. quando nos rcfcrinos
lcgislaao ianio no scniido csirciio cono no scniido
largo, or cicnsao.
Assin, a crcssao lcgislaao cducacional nc
rcvcla un conjunio dc nornas lcgais solrc a naicria
cducacional. Sc falo lcgislaao cducacional lrasilcira,
rcfiro-nc s lcis quc dc nodo gcral fornan o
ordcnancnio culiural do as.
Con a alavra cducaao, icrcnos siiuaao
scnclIanic. Ora a alavra cducaao rcfcrc-sc aos
roccssos dc fornaao cscolar, dcniro c fora dos
csialclccincnios dc cnsino, ora icn concciio rcsiriio
cducaao cscolar quc sc da unicancnic nos
csialclccincnios dc cnsino. Da, falar-sc, cn ouiros
icnos, cn lcgislaao dc cnsino c cn lcgislaao da
cducaao.
Eniao, cnicndanos o scguinic. a lcgislaao da
cducaao odc scr considcrada cono o coro ou
conjunio dc lcis rcfcrcnics cducaao, scja cla
csiriiancnic voliada ao cnsino ou s qucsics naicria
cducacional, cono, or ccnlo, a rofissao dc
rofcssor, a dcnocraiizaao dc cnsino ou as
ncnsalidadcs cscolarcs.
Ainda assin, a ariir do nova ordcn gcral da
cducaao nacional, dccorrcnic da Lci 9.394/96,
odcranos dc alguna forna cogiiar o uso das
crcsscs lcgislaao cducacional c lcgislaao dc cnsino.
Quanio uiilizarnos a crcssao lcgislaao
cducacional ou lcgislaao da cducaao csiarcnos nos
rcfcrindo lcgislaao quc iraia da cducaao cscolar, nos
nvcis dc cducaao (lasica c sucrior}.
Quando dizcnos lcgislaao cducacional csianos
nos rcfcrindo, orianio, dc forna gcral, cducaao
lasica(cducaao infaniil, cnsino fundancnial c cnsino
ncdio} c cducaao sucrior. Da, osso rcfcrir-nc
acnas lcgislaao da cducaao lasica ou lcgislaao
da cducaao sucrior.
Sc dcscjo rcfcrir-nc aos nvcis dc cnsino
fundancnial c cnsino ncdio, quc fornan cducaao
lasica, osso uiilizar a crcssao lcgislaao do cnsino
fundancnial ou lcgislaao do cnsino ncdio.
Ccrio c quc a lcgislaao cducacional odc scr,
ois, ionada cono coro ou conjunio dc lcis rcfcrcnics
cducaao. un conlco dc lcis cujo dcsiinaiario c o
Ioncn iralalIador ou o Ioncn consunidor.
csic o scniido dc lcgislaao cono 1eg1s do1o. A
lcgislaao sc rcvcla, solrciudo, cn rcgulancnios diios
organicos ou ordcnados, ccdidos clos nagisirados
cn facc da ouiorga oular.
A lcgislaao cducacional, cono nos arccc sugcrir,
c una discilina dc incdiaio inicrcssc do Dirciio ou
nais rccisancnic do Dirciio Educacional. Mas un
olIar inicrdiscilinar dira quc cla c ccniral na Pcdagogia
quando no csiudo da organizaao cscolar.
Por nao icrnos alcanado, ainda, una fasc dc
lcno gozo dc cquidadc, diranos quc a lcgislaao
cducacional c aic final do scculo XX a unica forna dc
Dirciio Educacional quc conIcccnos c vivcncianos na
csiruiura c funcionancnio da cducaao lrasilcira.
Dcsia forna, a lcgislaao cducacional odc scr
cnicndida cono a sona dc rcgras insiiiudas rcgular c
Iisioricancnic a rcsciio da cducaao.
Todas as nornas cducacionais, lcgais c
infralcgais, lcis c rcgulancnios, con insiruao jurdica,
rclaiivas ao scior cducacional, na conicnorancidadc c
no assado, sao dc inicrcssc da lcgislaao cducacional.
Vcnos, dcsic nodo, quc a lcgislaao cducacional
odc icr una accao anla, isio c, odc significar as
lcis da cducaao, quc lroian das consiiiuics
nacionais, cono a Consiiiuiao Fcdcral, considcrada a
Lci Maior do ordcnancnio jurdico do as, s lcis
arovadas clo Congrcsso Nacional c sancionadas clo
Prcsidcnic da Fcullica.
Podc, ianlcn, a lcgislaao alrangcr os dccrcios
rcsidcnciais, as oriarias ninisicriais c
inicrninisicriais, as rcsolucs c arcccrcs dos orgaos
ninisicriais ou da adninisiraao sucrior da cducaao
lrasilcira.
Para csic iralalIo, vai nos inicrcssar o scniido da
Lcgislaao Educacional cono aao do Esiado solrc a
cducaao, visia, clo Esiado-gcsior, cono oliica social.
A lcgislaao cducacional c, orianio, lasc da
susicniaao da csiruiura oliico-jurdica da cducaao.

3. As duas faces da legislao educacional

A lcgislaao Educacional ossui duas naiurczas.
una rcguladora c una rcgulancniadora.
A ariir dc scu caraicr, odcnos dcrivar sua
iiologia. Dizcnos quc a lcgislaao c rcguladora, quando
sc nanifcsia airavcs dc lcis, scjan fcdcrais, csiaduais ou
nuniciais.
As nornas consiiiucionais quc iraian da
cducaao sao as fonics rinarias da rcgulaao c
organizaao da cducaao nacional, ois, or clas,
dcfincn-sc as concicncias consiiiucionais c
airiluics adninisiraiivas da Uniao, dos Esiados, do
Disiriio Fcdcral c dos Municios. Alaio das nornas
consiiiucionais, icnos as lcis fcdcrais, ordinarias ou
conlcncniarcs, quc rcgulan o sisicna nacional dc
cducaao.
A lcgislaao rcguladora csialclccc, ois, a rcgra
gcral, a norna jurdica fundancnial. Da, o roccsso
rcgulaiorio voliar-sc scnrc aos rincios gcrais c
disosiao da cducaao cono dirciio, scja social ou
ullico suljciivo.
O rincial irao da rcgulaao c sua fora dc
rcgular, isio c, odcr, rcgularncnic, ou quc odc
iraduzido ianlcn cla dcnocraiicancnic, csialclcccr
rcgras gcrais dc Dirciio ou nornas gcrais criadorcs dc
Dirciio.
Quando dizcnos quc a cducaao c dirciio social
ou quc o accsso ao cnsino fundancnial c dirciio ullico
suljciivo, a incraiividadc nornaiiva rcsidc na origcn
da fonic dc dirciio, a Consiiiuiao, scja Fcdcral,
Esiadual ou Municial. Por isso, una vcz arovadas, as
lcis dcvcn scr rcsciiadas c cunridas.
A lcgislaao rcgulancniadora, ao conirario da
lcgislaao rcguladora nao c dcscriiiva, nas rcscriiiva,
volia-sc roria rais da cducaao.
Os dccrcios rcsidcnciais, as oriarias
ninisicriais c inicrninisicriais, as rcsolucs c
arcccrcs dos orgaos do Minisicrio da Educaao, cono o
ConsclIo Nacional da Educaao ou o Fundo dc
Dcscnvolvincnio da Educaao cono scrao cccuiadas as
rcgras jurdicas ou das disosics lcgais coniidas no
roccsso dc rcgulaao da cducaao nacional.
A rcgulancniaao nao cria dirciio orquc liniia-sc
a insiiiuir nornas solrc a cccuao da lci, ionando as
rovidcncias indiscnsavcis ara o funcionancnio dos
scrvios cducacionais.
Diranos, cn sulsiancia, quc a csiruiura oliico-
jurdica da cducaao coniida na Consiiiuiao Fcdcral c
nas Lcis Fcdcrais rcgulan a csiruiura oliico-jurdica
da cducaao cnquanio os dccrcios, as oriarias, as
rcsolucs, os arcccrcs, as insirucs, cnfin,
rcscrcvcn a forna dc funcionancnio do scrvio
cducacional.

4. O Direito Educacional no Brasil

O Dirciio Educacional, no Drasil, ainda csia na
sua fasc dc Lcgislaao do Ensino. Nao alcananos,
ainda, una fasc roriancnic diia do Dirciio, isio c, a dc
icr o Dirciio Educacional cono coro douirinario, con
analisc c oljcio lcn dcfinidos.
Esia cqucno concniario LDD c una
coniriluiao icorica sisicnaiizaao do Dirciio
Educacional, na fasc dc Lcgislaao, ara icniarnos
cIcgar a una rcflcao nais douirinaria c con
crscciiva dc sc dcfinir o lugar do Dirciio Educacional
no anliio das Cicncias. Afinal, o Dirciio da Educaao
dcvc csiar no clcnco das discilinas das Cicncias
Jurdicas ou das Cicncias da Educaao.
Na sua fasc dc Lcgislaao, o Dirciio Educacional
avanou dc un lado, csiruiurou c fcz funcionar o
sisicna cducacional, nas, do ouiro, do onio dc visia
icorico, assou a icr un caraicr rcducionisia, aroriou-
sc do discurso ou icoria cducacional c nao avanou na
consiruao jurdica c douirinaria da Educaao.
Nao foi or falia dc roduao lcgislaiiva. Pclo
conirario, a iradiao lcgisfcranic da Educaao,
inaugurada or Ponlal, na Colnia c crcssivancnic
roduzida aos a Consiiiuiao dc 1824 nao acnas
confirnou a iradiao ilcrica do dirciio cscriio, dcscriiivo
c rccciivo, nas assinalou o grau dc dccndcncia das
nornas cducacionais socicdadc oliica.
Mas, na ncdida cn quc o consiiiucionalisno
nodcrno foi anliando as dincnscs nornaiivas da
Consiiiuiao, isio c, iniroduzindo, no scu icio, a
naicria cducacional, alargou, naicrialncnic, o conicudo
da Lci Fundancnial do Esiado, a onio dc nao icrnos
duvida dc quc, sc dc un lado nao sanos da fasc dc
Lcgislaao, no lano do Dirciio Educacional, alcananos
lcnancnic un Dirciio Consiiiucional da Educaao, con
dcfiniao c rcariiao cquililrada das concicncias
consiiiucionais rclaiivas Educaao.
Acrcdiianos, quc no scculo XXI, cIagarcnos a
un nodclo dc sisicnaiizaao das nornas cducacionais
ara cn ouiro noncnio vislunlranos un csiagio dc
Dirciio da Educaao cn quc novincnios sociais cn
favor do Dirciio Educaao csicjan sol a cgidc da
douirina c da jurisrudcncia na Educaao.
O Dirciio Educacional c, ainda, un orfao
acadcnico", isio c, qucn csia dcscnvolvcndo rcflcao na
Pos-Craduaao cn Dirciio ua a rcflcao ara o
jurdico c os quc csiao, do ouiro lado, o da Educaao,
uan o Dirciio Educaao ara a icoria cducacional.
Confcsso quc nc vcn duvida con rclaao o lugar
do Dirciio Educacional(o da Educaao Escolar} no cano
das cicncias. aroina-sc nais das Cicncias Jurdicas
ou das Cicncias da Educaao? A ncu vcr, dcvc scr
discilina na Educaao.Porianio, dcvcnos dcscnvolvcr
una rcflcao con a inicrvcnao da alordagcn jurdica.

5. A LDB luz do Direito Constitucional Positivo

Con csic concniario LDD, con fundancnio
icorico no Dirciio Consiiiucional Posiiivo,
sisicnaiizanos as nornas lcgais da Lci 9.394/96,
airavcs dc cinco caicgorias csiruiuranics das
consiiiuics cscriias, nodclo arcscniado clo
consiiiucionalisia Josc Afonso da Silva(1995}
Con csic roccdincnio, nao acnas localizanos
as nornas lcgais, nas as qualifico juridicancnic,
airavcs dc una inicrccssao inicrdiscilinar quc
considcro inovadora, rclcvanic nao acnas ara a
Hisiorica da Educaao lcn cono a dcfiniao do oljcio
do Dirciio Educacional, no Drasil.
MinIa inclinaao, cono cducador, or una
alordagcn jurdica frcnic s nornas cducacionais, vcn
do rcconIccincnio quc nao sc conIccc una lci ordinaria
scn una lasc jurdica.
No ncu cnicndcr, as fonics lcgais ciiadas cn loa
aric das rcfcrcncias da Iisioriografia cducacional ou
cnsaios dc lcgislaao dc cnsino, na naioria das vczcs,
csiao dcsiiiudas dc una ccgcsc jurdica, o quc iorna a
lciiura da Educaao no lano do ordcnancnio jurdico
do as lasianic rcsiriia. A analisc dc conicudo c, assin,
liniiada.
Nao qucro dcfcndcr iniransigcnicncnic a
alordagcn jurdica no csiudo das nornas cducacional,
nas julgo scr un roccdincnio nciodologico lasianic
conlcio c caaz dc ofcrcccr suficicnicncnic, ara o
csiagio cn quc sc cnconira o Dirciio Educacional, una
visao dc ioialidadc dos faios jurdicos dc una coca ou
rcginc oliico.
O cnicndincnio da LDD assa ncccssariancnic
clo conrccnsao do icio consiiiucional dc 1988, sua
nairiz, c da cvoluao consiiiucional no Drasil.
Esiou ccrio dc quc a csiruiura c, cfciivancnic,
una ordcnaao rcvcladora do nodo dc scr dos
clcncnios quc a inicgran"(HOFTA. 1995, . 219}. Na
ncdida quc, or ccnlo, csiruiuro a cducaao cono
norna consiiiucional, csic conIccincnio crniic fiar
as caracicrsiicas, as fornas c as nodalidadcs con quc
a norna sc arcscnia no ordcnancnio jurdico do Pas.
A Consiiiuiao dc 1824, or ccnlo, nao sc
rcgisirou ncnIuna norna cducacional na caicgoria
Elcncnios Socio-Idcologicos, conclunos quc a csiruiura
nornaiiva rcflcic o nodclo dc consiiiucionalisno
rcdoninanic no Scculo XIX.
Salcnos quc o Consiiiucionalisno Classico, dos
scculos XVIII c XIX, a naicria consiiiucional sc cauria
na organizaao dos Podcrcs do Esiado c na Dcclaraao
dos Dirciios c Caraniias Individuais. Assin, a socicdadc
oliica incrial nao vai idcniificar a naicria
cducacional ncn ordcna-la cn un conjunio dc rcgras
consiiiucionais rcguladoras da aiividadc cducacional.
No cnianio, a Consiiiuiao ara a consiruao do
Dirciio Consiiiucional da Educaao c dc suna
inoriancia. no icio consiiiucional ja rccolIcnos
fragncnios dc nornas cducacionais quc, nais iardc,
assarao a inicgrar o conjunio sisicnaiico da ordcn
cducacional no anliio das Consiiiuics Nacionais.
As nornas jurdicas rclaiivas Educaao coniidas
na Consiiiuiao dc 1824 sao rcgras anicciadoras do
dirciio cducaao c das nornas dc rincio
cducacional (a graiuidadc do cnsino}.
Foi a ariir da csiruiura das nornas
cducacionais, no anliio das Consiiiuics lrasilciras,
quc vinos a validadc dc sc alicar una icoria dc
csiruiuraao nornaiiva caracicrizar a naicria
cducacional cono faio jurdico gcrador dc cficacia
jurdica, isio c, dc rais social.
A invcsiigaao lcva-nos a crcr quc soncnic con
una alordagcn jurdica icnos condics dc vcr o grau
dc cansividadc ou incidcncia da naicria cducacional
no ordcnancnio consiiiucional do Pas, na roorao cn
quc as cinco caicgorias dc clcncnios consiiiucionais
(organicos, liniiaiivos, Socio-Idcologicos, csialilizaao
consiiiucional c fornais dc alicalilidadc} vao sc
inicgrando nas Consiiiuics Nacionais, no dccorrcr dc
sua cvoluao Iisiorica, c ncdida cn quc o Esiado
Fcdcral, cnicndido cono criaao jurdico-osiiivo, iorna-
sc nais inicrvcncionisia c social c assunc novas
finalidadcs no cano da oliica social.

6. Aspectos jurdicos da LDB

En sc iraiando sc sisicnaiizaao nornaiiva, o
quc odc scr alicado Consiiiuiao Fcdcral odc-sc,
ianlcn, alicar Lci dc Dircirizcs c Dascs da Educaao
(LDD}, ronulgada cn 1996.
Para ilusirar, odcria usar do ncsno ccdicnic
ara dcscrcvcr as nornas cducacionais na LDD,
confornc ialcla alaio.
a. Normas orgnIcas - A Lci 9.394/96, a LDD na
linguagcn dos cducadorcs, conicn nornas quc
rcgulan a organizaao c funcionancnio do
Esiado. Esias nornas conccniran-sc,
rcdoninanic nos Tiulos IV - (Da Organizaao da
Educaao Nacional, do ari. 8o a 16}, VI - (Dos
Profissionais da Educaao, Ari. 61 a 67} c VII -
Dos Fccursos Financciros (Ari. 68 a Ari. 77}
l. Normas IImItatIvas - A LDD iraz nornas quc
consulsiancian o clcnco dos dirciios c garaniias
fundancniais, liniiando a aao dos odcrcs
csiaiais c dao a inica do Esiado dc Dirciio.
norna liniiaiiva o Ari. 7o, do Tiulo III - Do
Dirciio Educaao c do Dcvcr dc Educar.
c. Normas scIo - IdeoIgIcas - A LDD
consulsiancia nornas quc rcvclan o caraicr dc
conronisso lilcral/nco-lilcral do Esiado con a
socicdadc. Esiao csias nornas inscriias no Tiulo
III - Do Dirciio Educaao c do Dcvcr dc Educar
(Ari. 4o, 6o c 7o} c Tiulo II - Dos Princios c Fins
da Educaao nacional (Ari. 2o c Ari. 3o} c Tiulo V
- Dos Nvcis c das nodalidadcs dc cducaao c
cnsino (Ari. 21 a ari. 60}
d. Normas de estabIIIzao da IeI - A LDD iraz
ariigos quc asscguran, juridicancnic, o accsso ao
cnsino fundancnial (Ari. 5o }, a dcfcsa da
alicaao dos rccursos financciros (Ari. 69, 6o} c
o ingrcsso dc doccnic cclusivancnic or
concurso ullico dc rovas c iiulos nas
insiiiuics dc cnsino, rcnunindo os ncios c
iccnicas conira sua infringcncia, a nao scr nos
icrnos ncla roria csiaiudos. Sao os scguinics
rcncdios consiiiucionais rcvisios. dirciio dc
ciiao, Aao oular conira crinc dc
rcsonsalilidadc, Mandaio dc scgurana
individual.
c. Normas IormaIs de apIIcabIIIdade ImedIata -
A LDD csiaiui rcgras dc alicaao incdiaia da Lci.
Esiao rcscnics rcdoninanicncnic nas
disosics iransiiorias (Ari. 867 a 92} c no Ari.
1o, rcanlulo da Lci

7. A LDB e a organizao escolar

LDD, Dirciio Educacional c organizaao cscolar
caninIan junios, lado a lado. Con a nova a LDD, a
cducaao c visia cono un roccsso, quc sc da cn varias
anlicncias, nanifcsio cn nvcis, ciaas c nodalidadcs.
A LDD lifurca a cducaao cscolar assin. a}
cducaao lasica c l} cducaao sucrior.
A cducaao lasica c divida, or sua vcz, cn
ciaas (c nao cn sulnvcis} dcsia forna.

2} Ensino Fundancnial, Scgunda ciaa c
3} Ensino Mcdio, ciaa final.

Enirc as nodalidadcs, odcnos ciiar.

a} cducaao csccial;
l} cducaao rofissional c
c} cducaao dc jovcns c adulios, nas odcranos
lcnlrar, ainda,
d} cducaao indgcna c
c} cducaao a disiancia.

A cducaao sucrior, or scu iurno, dividida cn
cursos scqucnciais, graduaao, cicnsao c os-
graduaao.
Cono dissc, anicriorncnic, no Drasil, o Dirciio
Educacional ainda csia na sua fasc dc Lcgislaao do
Ensino c, a rigor, nao cIcgou a fasc dc dirciio, isio c, sol
a cgidc da Jurisrudcncia c da Douirina. Podc-sc
consiaiar a asscriiva clo rorio rcgisiro da lcgislaao
no anliio da Hisioria da Educaao Drasilcira.
Toncnos, or ccnlo, olras cono
Iisioriograficas cono as Oiaza ronanclli, Maria Luisa
Filciro, CIiridalli, quc ao rclaiarcn solrc os faios
Iisioricos da cducaao lrasilcira, arcscnian a
lcgislaao acnas cono rcflco das corrclacs dc fora
oliica quc doninan, cn dcicrninado noncnio da
Iisioria nacional, a csiruiura dc odcr.
As nornas ou dcicrninanics jurdicos sao
aiuanics no sisicna cscolar lrasilciro c rcsondcn cla
naior aric da organizaao c funcionancnio do sisicna
cscolar lrasilciro. O ciio ou fracasso da organizaao
cscolar csia condicionado aos dcicrninanics jurdicos da
socicdadc. Sc isso c vcrdadc, as incurscs dos
cducadorcs c Iisioriografos da cducaao lrasilcira clo
cano do Dirciio Educacional sao una ncccssidadc
rcncnic.
No iocanic ao Dirciio Consiiiucional, a naior
coniriluiao das olras dc Hisioria da Educaao
Drasilcira csia na indcaao das fonics lcgais c do
rcgisiro dc nudanas ocorridas na csiruiura do sisicna
cducaiivo dccorrcnics das consiiiuics, lcis
consiiiucionais c da lcgislaao do cnsino, csccialncnic
dccrcios, oriarias c arcccrcs.
No cnianio, nao sc consiroi o Dirciio Educacional,
dcniro dc una crscciiva nais douirinaria, acnas con
una indcaao lcgislaao, dc caraicr alfalciico ou
cronologico, nas con a douirina ou consiruao jurdica
das fonics lcgais, isio c, qualificando juridicancnic as
nornas lcgais ara alcancc raiica cfciivancnic cficaz.
En sulsiancia, as lcis nao dcvcn scr acnas
rcgisiradas cono faios oliicos, nas inicrrciados luz
da iccnica jurdica caaz dc rcvclar a viriualidadc da
rcgulaao da socicdadc.
Enirc as olras quc organizan a lcgislaao do
cnsino na ncdida cn quc as nudanas vao corrcnic na
csiruiura do sisicna cducaiivo, csiao Hisioria da
Educaao no Drasil, dc Oiaza dc Olivcira Fonancli, quc,
inclusivc, ofcrccc, na lilliografia dc scu iralalIo, un
ndc dc docuncnios lcgislaiivos scguindo un criicrio
cronologico(1983, . 265-267}. A lcgislaao, no dccorrcr
da olra Iisioriografica, c aoniada cla auiora cono
faior aiuanic na cvoluao do sisicna cducacional
lrasilciro, nas inosio clas faccs oliicas
organizaao do cnsino (FOMANELLI. 1983, P.127}.
Na Hisioria da Educaao, dc Paulo CIiraldclli Jr.
a lcgislaao do cnsino csiaria nun lano a quc cIana dc
poItIcas educacIonaIs, quc, scgundo o auior, cnvolvc a
rclaao cnirc Esiado, cducaao c socicdadc.
Enicndc-sc o pIano de poItIcas educacIonaIs
cono o lano quc diz rcsciio aos rojcios cducacionais
das divcrsas classcs sociais, con dcsiaquc ara os
rojcios das classcs doninanics dc divcrsas classcs
sociais, una vcz coniroladoras do csiado, inlcncnian
iais rojcios na ncdida cn quc diian as lcis c as
nornas cducacionais c, na ncdida cn quc ncgocian iais
nornas c lcis con as classcs nao doninanics.
Crcnos quc o rincial rcfcrcncial icorico ara os
csiudos dc dircio cducacional csia no anliio do Dirciio
Consiiiucional Posiiivo, csccialncnic nas fornulacs
icoricas dc consiiiucionalizas cono Josc Afonso da Silva
c Faul MacIado Horia, csccialncnic o rinciro, or
Iavcr consirudo una icorizaao dc csiruiuraao das
nornas consiiiucionais cujas caicgorias crniicn, una
vcz alicadas lcgislaao do cnsino, a analisc c a
sisicnaiizaao das nornas cducacionais.
No Drasil, soncnic a ariir dos anos 90 c quc
lcgislaao cducacional assa icr nais cficcia c cficicncia
na adninisiraao ullica. Acrcdiio ncsno quc nao
Iouvc, a rigor, no Drasil, aic ncados dos anos 90, una
sisicnaiizaao nais rigorosa das nornas cducacionais,
a ncnos quc sc cnicnda or sisicnaiizaao acnas una
indcaao da lcgislaao do cnsino.
A sisicnaiizaao vai alcn da classificaao
nornaiiva, inlica cn sinalizar rincios quc rcgcn o
ordcnancnio cducacional do Pas, scn os quais nao Ia
cono uliraassar a fasc dc lcgislaao do cnsino c
alcanar a fasc do dirciio cducacional roriancnic diia
quc, or sua vcz, inlica cn un coro douirinario.
A icorizaao dc Josc Afonso da Silva iraz a
crscciiva dc nao acnas nacar as nornas
cducacionais no anliio das Consiiiuics, das Lcis
Consiiiucionais, Lcis Conlcncniarcs c Ordinarias, scja
a nvcl da Uniao ou dos Esiados, nas dc nosirar cono
clas, no arcalouo jurdico, csiao coordcnadas cnirc si.
En sulsiancia, a sisicnaiizaao da nornas
cducacionais con fins dc consiruao jurdica do Dirciio
Educacional icn cono naior cigcncia una qualificaao
jurdica das nornas.
Un dado inorianic c ccniral na rclaao Esiado c
Educaao, ccriancnic c a dcfiniao dc concicncias c
incunlcncias dos cnics fcdcraiivos, inclusivc, ara fazcr
valcr o rcordcnancnio do Esiado Fcdcral lrasilciro quc
rcconIccc a Uniao, os Esiados, os Municios c o
Disiriio Fcdcral cono cnics fcdcraiivos.
Ora, quanio nais qualificanos juridicancnic as
nornas lcgais rclaiivas Educaao, nas dcicrninanos
o grau dc rcsonsalilidadc social das cniidadcs
inicrgovcrnancniais c sua caacidadc dc roduao ou
criaao lcgislaiiva. Da, a sisicnaiizaao, sol a oiica do
Dirciio Consiiiucional, coniriluir ara a dcfiniao das
concicncias consiiiucionais da Educaao na ncdida
cn quc vai dcfinindo os aiorcs-agcnics ou coadjuvanics
nos roccssos cducaiivos rcvisios na lcgislaao do
cnsino.

A lcgislaao da cducaao odc scr considcrada
cono o coro ou conjunio dc lcis rcfcrcnics cducaao,
scja cla csiriiancnic voliada ao cnsino ou s qucsics
naicria cducacional, cono, or ccnlo, a rofissao dc
rofcssor, a dcnocraiizaao dc cnsino ou as
ncnsalidadcs cscolarcs.
Ainda assin, a ariir do nova ordcn gcral da
cducaao nacional, dccorrcnic da Lci 9.394/96,
odcranos dc alguna forna cogiiar o uso das
crcsscs lcgislaao cducacional c lcgislaao dc cnsino.
Quanio uiilizarnos a crcssao lcgislaao
cducacional ou lcgislaao da cducaao csiarcnos nos
rcfcrindo lcgislaao quc iraia da cducaao cscolar, nos
nvcis dc cducaao (lasica c sucrior}.
Quando dizcnos lcgislaao cducacional csianos
nos rcfcrindo, orianio, dc forna gcral, cducaao
lasica(cducaao infaniil, cnsino fundancnial c cnsino
ncdio} c cducaao sucrior. Da, osso rcfcrir-nc
acnas lcgislaao da cducaao lasica ou lcgislaao
da cducaao sucrior.
Sc dcscjo rcfcrir-nc aos nvcis dc cnsino
fundancnial c cnsino ncdio, quc fornan cducaao
lasica, osso uiilizar a crcssao lcgislaao do cnsino
fundancnial ou lcgislaao do cnsino ncdio.
Ccrio c quc a lcgislaao cducacional odc scr,
ois, ionada cono coro ou conjunio dc lcis rcfcrcnics
cducaao. un conlco dc lcis cujo dcsiinaiario c o
Ioncn iralalIador ou o Ioncn consunidor.
csic o scniido dc lcgislaao cono lcgis daia. A
lcgislaao sc rcvcla, solrciudo, cn rcgulancnios diios
organicos ou ordcnados, ccdidos clos nagisirados
cn facc da ouiorga oular.
A lcgislaao cducacional, cono nos arccc sugcrir,
c una discilina dc incdiaio inicrcssc do Dirciio ou
nais rccisancnic do Dirciio Educacional. Mas un
olIar inicrdiscilinar dira quc cla c ccniral na Pcdagogia
quando no csiudo da organizaao cscolar.
Por nao icrnos alcanado, ainda, una fasc dc
lcno gozo dc cquidadc, diranos quc a lcgislaao
cducacional c aic final do scculo XX a unica forna dc
Dirciio Educacional quc conIcccnos c vivcncianos na
csiruiura c funcionancnio da cducaao lrasilcira.
Dcsia forna, a lcgislaao cducacional odc scr
cnicndida cono a sona dc rcgras insiiiudas rcgular c
Iisioricancnic a rcsciio da cducaao.
Todas as nornas cducacionais, lcgais c
infralcgais, lcis c rcgulancnios, con insiruao jurdica,
rclaiivas ao scior cducacional, na conicnorancidadc c
no assado, sao dc inicrcssc da lcgislaao cducacional.
Vcnos, dcsic nodo, quc a lcgislaao cducacional
odc icr una accao anla, isio c, odc significar as
lcis da cducaao, quc lroian das consiiiuics
nacionais, cono a Consiiiuiao Fcdcral, considcrada a
Lci Maior do ordcnancnio jurdico do as, s lcis
arovadas clo Congrcsso Nacional c sancionadas clo
Prcsidcnic da Fcullica.
Podc, ianlcn, a lcgislaao alrangcr os dccrcios
rcsidcnciais, as oriarias ninisicriais c
inicrninisicriais, as rcsolucs c arcccrcs dos orgaos
ninisicriais ou da adninisiraao sucrior da cducaao
lrasilcira.
Para csic concniario LDD, vai nos inicrcssar o
scniido da Lcgislaao Educacional cono aao do Esiado
solrc a cducaao, visia, clo Esiado-gcsior, cono
oliica social. A lcgislaao cducacional c, orianio, lasc
da susicniaao da csiruiura oliico-jurdica da
cducaao.

8. Bibliografia compulsada

1. FVEFO, Osnar. (org.}. (1996}. A cducaao nas
consiiiuinics lrasilciras. 1823-1988. Caninas. SP. -
(Colcao Mcnoria da Educaao}

2. CUFY, Carlos Folcrio Janil ci alii. (1996}. Esiudo Un
- A rclaao cducaao-socicdadc-csiado cla ncdiaao
jurdico-consiiiucional. In. FVEFO, Osnar. (org.}. A
cducaao nas consiiiuinics lrasilciras. 1823-1988.
Caninas. SP. - (Colcao Mcnoria da Educaao}

3. CHIZZOTTI, Aninio. (1996}. FVEFO, Osnar. (org.}.
A cducaao nas consiiiuinics lrasilciras. 1823-1988.
Caninas. SP. - (Colcao Mcnoria da Educaao}

4. SUCUPIFA, Ncwion. (1996}. Esiudo ircs - O aio
adicional dc 1834 c a dcsccniralizaao da cducaao. In.
FVEFO, Osnar. (org.}. A cducaao nas consiiiuinics
lrasilciras. 1823-1988. Caninas. SP. - (Colcao
Mcnoria da Educaao}.

5. CUFY, Carlos Folcrio Janil. (1996}. Esiudo cinco - A
cducaao na rcvisao consiiiucional dc 1926. In.
FVEFO, Osnar. (org.}. A cducaao nas consiiiuinics
lrasilciras. 1823-1988. Caninas. SP. - (Colcao
Mcnoria da Educaao}

6. VENNCIO FILHO, Allcrio. (1996}. Esiudo ircs - A
cducaao na consiiiuinic dc 1890-91 c na rcvisao
consiiiucional dc 1925-26. concniarios. In. FVEFO,
Osnar. (org.}. A cducaao nas consiiiuinics lrasilciras.
1823-1988. Caninas. SP. - (Colcao Mcnoria da
Educaao}

7. FOCHA, Marlos Dcssa Mcndcs da. (1996}. Esiudo scic
- Tradiao c nodcrnidadc na cducaao. o roccsso
consiiiuinic dc 1933-34. In. FVEFO, Osnar. (org.}.
(1996}. A cducaao nas consiiiuinics lrasilciras. 1823-
1988. Caninas. SP. - (Colcao Mcnoria da Educaao}

8. HOFTA, Josc Silvcrio Daa. (1996}. Esiudo oiio - A
consiiiuinic dc 1934. concniarios. In. FVEFO, Osnar.
(org.}. (1996}. A cducaao nas consiiiuinics lrasilciras.
1823-1988. Caninas. SP. - (Colcao Mcnoria da
Educaao}

9. OLIVEIFA, Fonualdo Poricla. 91996}. Esiudo novc - A
cducaao na asscnllcia consiiiuinic dc 1946. In.
FVEFO, Osnar. (org.}. (1996}. A cducaao nas
consiiiuinics lrasilciras. 1823-1988. Caninas. SP. -
(Colcao Mcnoria da Educaao}

10. DOAVENTUFA, Edivaldo M. (1996}. Esiudo dcz - A
cducaao na consiiiuinic dc 1946. concniarios. In;
FVEFO, Osnar. (org.}. (1996}. A cducaao nas
consiiiuinics lrasilciras. 1823-1988. Caninas. SP. -
(Colcao Mcnoria da Educaao}

11. HOFTA, Josc Silvcrio Daa.(1996} Esiudo onzc - A
cducaao no congrcsso consiiiuinic dc 1966-67. In.
FVEFO, Osnar. (org.}. (1996}. A cducaao nas
consiiiuinics lrasilciras. 1823-1988. Caninas. SP. -
(Colcao Mcnoria da Educaao}

12. FVEFO, Osnar. (1996}. Esiudo dozc - A cducaao
no congrcsso consiiiuinic dc 1966-67. coniraonios. In.
FVEFO, Osnar. (org.}. (1996}. A cducaao nas
consiiiuinics lrasilciras. 1823-1988. Caninas. SP. -
(Colcao Mcnoria da Educaao}.

13. PINHEIFO, Maria Francisca. 91996}. Esiudo irczc -
O ullico c o rivado na cducaao. un confliio fora dc
noda. In. FVEFO, Osnar. (org.}. (1996}. A cducaao
nas consiiiuinics lrasilciras. 1823-1988. Caninas. SP.
- (Colcao Mcnoria da Educaao}.

14. PILATTI, Adriano. (1996}. Esiudo quaiorzc -
Concniarios ao icio dc Maria Francisca PinIciro. In;
FVEFO, Osnar. (org.}. (1996}. A cducaao nas
consiiiuinics lrasilciras. 1823-1988. Caninas. SP. -
(Colcao Mcnoria da Educaao}

1. CAFNEIFO, Moaci Alvcs. (1998}. LDD facil. lciiura
criico-conrccnsiva ariigo a ariigo. Pciroolis, FJ.
Vozcs.198 .

CUFY, Carlos Folcrio Janil. (2000}. Lcgislaao
cducacional lrasilcira. Fio dc Janciro. DP&A . (Colcao
O quc vocc rccisa salcr solrc...}

1. DFZEZINSKI, Iria. (org.}. (1997}. LDD inicrrciada.
divcrsos olIarcs sc cnirccruzan. SP. Coricz.

2. PINO, Ivany. (1997}. A lci dc dircirizcs c lascs da
cducaao. a ruiura do csao social c a organizaao da
cducaao nacional. In. DFZEZINSKI, Iria. (org.}. LDD
inicrrciada. divcrsos olIarcs sc cnirccruzan. SP.
Coricz.

3. LODO, Hclosa Hclcna dc Olivcira, DIDONET, Viial.
(1997}. LDD. uliinos assos no congrcsso nacional. In.
DFZEZINSKI, Iria. (org.}. LDD inicrrciada. divcrsos
olIarcs sc cnirccruzan. SP. Coricz.

4. Scvcrino, Aninio Joaquin. (1997}. Os cnlaics da
cidadania. cnsaio dc una alordagcn filosofica da nova
LDD. In. DFZEZINSKI, Iria. (org.}. LDD inicrrciada.
divcrsos olIarcs sc cnirccruzan. SP. Coricz.

5. VIEIFA, Sofia LcrcIc. O ullico c o rivado nas
iranas da LDD. In. DFZEZINSKI, Iria. (org.}. LDD
inicrrciada. divcrsos olIarcs sc cnirccruzan. SP.
Coricz..

6. PEFEIFA, Eva Waisros, TEIXEIFA, Zulcidc Araujo.
(1997}. A cducaao lasica rcdincnsionada. In.
DFZEZINSKI, Iria. (org.}. LDD inicrrciada. divcrsos
olIarcs sc cnirccruzan. SP. Coricz.

7. DELLONI, Isaura. (1997}. A cducaao sucrior na
nova LDD. In. DFZEZINSKI, Iria. (org.}. LDD
inicrrciada. divcrsos olIarcs sc cnirccruzan. SP.
Coricz.

8. ACUIAF, Marcia ngcla. (1997}. Insiiiuios sucriorcs
dc cducaao na nova LDD. In. DFZEZINSKI, Iria. (org.}.
LDD inicrrciada. divcrsos olIarcs sc cnirccruzan. SP.
Coricz.

9. CFACINDO, Fcgina VinIacs. (1997}. Os sisicnas
nuniciais dc cnsino c a nova LDD. liniics c
ossililidadcs. In. DFZEZINSKI, Iria. (org.}. LDD
inicrrciada. divcrsos olIarcs sc cnirccruzan. SP.
Coricz.

10. MONLEVADE, Joao A . C. (1997}. Financiancnio da
cducaao na consiiiuiao fcdcral c na LDD. In.
DFZEZINSKI, Iria. (org.}. LDD inicrrciada. divcrsos
olIarcs sc cnirccruzan. SP. Coricz.

DOAVENTUFA, Edivaldo MacIado. (1997}. A cducaao
lrasilcira c o dirciio. Dclo Horizonic. Nova Alvorada. 352
.

2. NASCIMENTO, Tuinanla Migucl Casiro do
Nascincnio. (1991}. A ordcn social c a nova consiiiuiao
(aris.193 a 232}. 3 cdiao. Fio dc Janciro. Aidc. 206 .

3. AZEVEDO, Jancic M.Lins dc. (1997}. A cducaao
cono oliica ullica. Caninas, SP. Auiorcs
Associados. (Colcao olcnicas do nosso icno; v.56}.
75.

1. CAFVALHO, Ercnicc Naialia S. dc. (1999}. Nova lci dc
dircirizcs c lascs da cducaao - crscciivas ara os
alunos con ncccssidadcs cducacionais cscciais. In
SILVA, Euridcs Driio da. (org.} A cducaao lasica os-
LDD. Sao Paulo. Pioncira. . 85-97.

2. CHIECO, Nacin Walicr, MANZANO, Josc Carlos
Mcndcs. (1999}. A cducaao rofissional. In SILVA,
Euridcs Driio da. (org.} A cducaao lasica os-LDD. Sao
Paulo. Pioncira. . 117-139.

3. CHIECO, Nacin Walicr. (1999}. O cnsino ncdio. In
SILVA, Euridcs Driio da. (org.} A cducaao lasica os-
LDD. Sao Paulo. Pioncira. . 105-115.

4. EMEFENCIANO, Maria do Socorro Jordao. (1999}. A
cducaao dc jovcns c adulios c a lci 9.394/96. In SILVA,
Euridcs Driio da. (org}.A cducaao lasica os-LDD. Sao
Paulo. Pioncira. . 169-187.

5. HOFN, Fiia Hclcna PocInann. (1999}. A cducaao
infaniil aos a nova lci dc dircirizcs c lascs da cducaao
nacional. In SILVA, Euridcs Driio da. (org.} A cducaao
lasica os-LDD. Sao Paulo. Pioncira. . 99-104.

6. MAFFA, Mario Scrio. (1999}. Educaao a disiancia -
concciios c rcconcciios. In SILVA, Euridcs Driio da.
(org.} A cducaao lasica os-LDD. Sao Paulo. Pioncira.
. 141-167.

7. NEVES, Carncn Morcira dc Casiro. (1999}. O rojcio
cdagogico da cscola na lci dc dircirizcs c lascs. In
SILVA, Euridcs Driio da. A cducaao lasica os-LDD.
Sao Paulo. Pioncira. . 27-35.

8. FOCHA, Anna Dcrnardcs da Silvcira. (1999}. O
currculo do cnsino fundancnial c a lci 9.394/96. In
SILVA, Euridcs Driio da. A cducaao lasica os-LDD.
Sao Paulo. Pioncira. . 37-59.

9. SANTOS, Nilcca Locs Lina dos. (1999}. Acclcraao
da arcndizagcn. In SILVA, Euridcs Driio da. (org.} A
cducaao lasica os-LDD. Sao Paulo. Pioncira. . 61-73.

10. SILVA, Argcniina Mariins da, SILVA, Marilda Dias
da. (1999}. Educaao rural. In SILVA, Euridcs Driio da.
(org.} A cducaao lasica os-LDD. Sao Paulo. Pioncira.
. 75-83.

11. SILVA, Euridcs Driio da. (1999}. (org.} A cducaao
lasica os-LDD. Sao Paulo. Pioncira. 223 .

12. SILVA, Euridcs Driio da. (1999}. A fornaao dc
rofissionais ara a cducaao lasica. In SILVA, Euridcs
Driio da.(org.} A cducaao lasica os-LDD. Sao Paulo.
Pioncira. . 189-200.

13. SILVA, Euridcs Driio. (199}. O consclIo nacional dc
cducaao da rcgulancniaao da cducaao lasica. In
SILVA, Euridcs Driio da. (org.} (1999}. A cducaao lasica
os-LDD. Sao Paulo. Pioncira. . 13 - 25.

14. VILADOIM, Ana Maria Danias. (1999}. Ainda Ia
lugar ara os consclIos csiaduais. In SILVA, Euridcs
Driio da.(org.} A cducaao lasica os-LDD. Sao Paulo.
Pioncira. . 201-204.

Normas Jurdicas

(Tcio Inicgra da LEI-009394 dc 20/12/1996, vcrsao
ullicada cla Sulsccrciaria dc Infornacs do Scnado
Fcdcral}

Fonic. wwwi.scnado.gov.lr/lcglras/
Caiurado cn 8 dc junIo dc 2002.

LEI N 9.394, DE 20 DE DEZEMDFO DE 1996.
Esialclccc as dircirizcs c lascs da cducaao nacional.

O PFESIDENTE DA FEPDLICA, fao salcr quc o
Congrcsso Nacional dccrcia c cu sanciono a scguinic Lci.

TTULO I
DA EDUCAO

Ari. 1 A cducaao alrangc os roccssos fornaiivos quc
sc dcscnvolvcn na vida faniliar, na convivcncia
Iunana, no iralalIo, nas insiiiuics dc cnsino c
csquisa, nos novincnios sociais c organizacs da
socicdadc civil c nas nanifcsiacs culiurais.

1 Esia Lci discilina a cducaao cscolar, quc sc
dcscnvolvc, rcdoninanicncnic, or ncio do cnsino, cn
insiiiuics rorias.
2 A cducaao cscolar dcvcra vincular-sc ao nundo do
iralalIo c a raiica social.

TTULO II
DOS PFINCPIOS E FINS DA EDUCAO NACIONAL

Ari. 2 A cducaao, dcvcr da fanlia c do Esiado,
insirada nos rincios dc lilcrdadc c nos idcais dc
solidaricdadc Iunana, icn or finalidadc o lcno
dcscnvolvincnio do cducando, scu rcaro ara o
ccrccio da cidadania c sua qualificaao ara o
iralalIo.

Ari. 3 O cnsino scra ninisirado con lasc nos scguinics
rincios.
I - igualdadc dc condics ara o accsso c crnancncia
na cscola;
II - lilcrdadc dc arcndcr, cnsinar, csquisar c divulgar
a culiura, o cnsancnio, a aric c o salcr;
III - luralisno dc idcias c dc concccs cdagogicas;
IV - rcsciio lilcrdadc c arco iolcrancia;
V - cocisicncia dc insiiiuics ullicas c rivadas dc
cnsino;
VI - graiuidadc do cnsino ullico cn csialclccincnios
oficiais;
VII - valorizaao do rofissional da cducaao cscolar;
VIII - gcsiao dcnocraiica do cnsino ullico, na forna
dcsia Lci c da lcgislaao dos sisicnas dc cnsino;
IX - garaniia dc adrao dc qualidadc;
X - valorizaao da ccricncia cira-cscolar;
XI - vinculaao cnirc a cducaao cscolar, o iralalIo c as
raiicas sociais.

TTULO III
DO DIFEITO EDUCAO E DO DEVEF DE EDUCAF

Ari. 4 O dcvcr do Esiado con cducaao cscolar ullica
scra cfciivado ncdianic a garaniia dc.
I - cnsino fundancnial, olrigaiorio c graiuiio, inclusivc
ara os quc a clc nao iivcran accsso na idadc roria;
II - rogrcssiva cicnsao da olrigaioricdadc c graiuidadc
ao cnsino ncdio;
III - aicndincnio cducacional csccializado graiuiio aos
cducandos con ncccssidadcs cscciais,
rcfcrcncialncnic na rcdc rcgular dc cnsino;
IV - aicndincnio graiuiio cn crccIcs c rc-cscolas s
crianas dc zcro a scis anos dc idadc;
V - accsso aos nvcis nais clcvados do cnsino, da
csquisa c da criaao arisiica, scgundo a caacidadc dc
cada un;
VI - ofcria dc cnsino noiurno rcgular, adcquado s
condics do cducando;
VII - ofcria dc cducaao cscolar rcgular ara jovcns c
adulios, con caracicrsiicas c nodalidadcs adcquadas
s suas ncccssidadcs c disonililidadcs, garaniindo-sc
aos quc forcn iralalIadorcs as condics dc accsso c
crnancncia na cscola;
VIII - aicndincnio ao cducando, no cnsino fundancnial
ullico, or ncio dc rogranas sulcncniarcs dc
naicrial didaiico-cscolar, iransoric, alincniaao c
assisicncia saudc;
IX - adrcs nninos dc qualidadc dc cnsino, dcfinidos
cono a varicdadc c quaniidadc nninas, or aluno, dc
insunos indiscnsavcis ao dcscnvolvincnio do roccsso
dc cnsino-arcndizagcn.

Ari. 5 O accsso ao cnsino fundancnial c dirciio ullico
suljciivo, odcndo qualqucr cidadao, gruo dc cidadaos,
associaao conuniiaria, organizaao sindical, cniidadc
dc classc ou ouira lcgalncnic consiiiuda, c, ainda, o
Minisicrio Pullico, acionar o Podcr Pullico ara cigi-lo.
1 Concic aos Esiados c aos Municios, cn rcginc
dc colaloraao, c con a assisicncia da Uniao.
I - rcccnscar a oulaao cn idadc cscolar ara o cnsino
fundancnial, c os jovcns c adulios quc a clc nao iivcran
accsso;
II - fazcr-lIcs a cIanada ullica;
III - zclar, junio aos ais ou rcsonsavcis, cla
frcqucncia a cscola.
2 En iodas as csfcras adninisiraiivas, o Podcr Pullico
asscgurara cn rinciro lugar o accsso ao cnsino
olrigaiorio, nos icrnos dcsic ariigo, conicnlando cn
scguida os dcnais nvcis c nodalidadcs dc cnsino,
confornc as rioridadcs consiiiucionais c lcgais.
3 Qualqucr das arics ncncionadas no cuut dcsic
ariigo icn lcgiiinidadc ara ciicionar no Podcr
Judiciario, na Iioicsc do 2 do ari. 208 da
Consiiiuiao Fcdcral, scndo graiuiia c dc riio sunario a
aao judicial corrcsondcnic.
4 Conrovada a ncgligcncia da auioridadc concicnic
ara garaniir o ofcrccincnio do cnsino olrigaiorio,
odcra cla scr inuiada or crinc dc rcsonsalilidadc.
5 Para garaniir o cunrincnio da olrigaioricdadc dc
cnsino, o Podcr Pullico criara fornas alicrnaiivas dc
accsso aos difcrcnics nvcis dc cnsino,
indccndcnicncnic da cscolarizaao anicrior.

Ari. 6 dcvcr dos ais ou rcsonsavcis cfciuar a
naircula dos ncnorcs, a ariir dos scic anos dc idadc,
no cnsino fundancnial.

Ari. 7 O cnsino c livrc iniciaiiva rivada, aicndidas as
scguinics condics.
I - cunrincnio das nornas gcrais da cducaao
nacional c do rcscciivo sisicna dc cnsino;
II - auiorizaao dc funcionancnio c avaliaao dc
qualidadc clo Podcr Pullico;
III - caacidadc dc auiofinanciancnio, rcssalvado o
rcvisio no ari. 213 da Consiiiuiao Fcdcral.

TTULO IV
DA OFCANIZAO DA EDUCAO NACIONAL

Ari. 8 A Uniao, os Esiados, o Disiriio Fcdcral c os
Municios organizarao, cn rcginc dc colaloraao, os
rcscciivos sisicnas dc cnsino.
1 Calcra Uniao a coordcnaao da oliica nacional
dc cducaao, ariiculando os difcrcnics nvcis c sisicnas
c ccrccndo funao nornaiiva, rcdisiriluiiva c sulciiva
cn rclaao as dcnais insiancias cducacionais.
2 Os sisicnas dc cnsino icrao lilcrdadc dc
organizaao nos icrnos dcsia Lci.

Ari. 9 A Uniao incunlir-sc-a dc.
I - clalorar o Plano Nacional dc Educaao, cn
colaloraao con os Esiados, o Disiriio Fcdcral c os
Municios;
II - organizar, nanicr c dcscnvolvcr os orgaos c
insiiiuics oficiais do sisicna fcdcral dc cnsino c o dos
Tcrriiorios;
III - rcsiar assisicncia iccnica c financcira aos Esiados,
ao Disiriio Fcdcral c aos Municios ara o
dcscnvolvincnio dc scus sisicnas dc cnsino c o
aicndincnio rioriiario cscolaridadc olrigaioria,
ccrccndo sua funao rcdisiriluiiva c sulciiva;
IV - csialclcccr, cn colaloraao con os Esiados, o
Disiriio Fcdcral c os Municios, concicncias c
dircirizcs ara a cducaao infaniil, o cnsino fundancnial
c o cnsino ncdio, quc noricarao os currculos c scus
conicudos nninos, dc nodo a asscgurar fornaao
lasica conun;
V - colciar, analisar c disscninar infornacs solrc a
cducaao;
VI - asscgurar roccsso nacional dc avaliaao do
rcndincnio cscolar no cnsino fundancnial, ncdio c
sucrior, cn colaloraao con os sisicnas dc cnsino,
oljciivando a dcfiniao dc rioridadcs c a nclIoria da
qualidadc do cnsino;
VII - laiar nornas gcrais solrc cursos dc graduaao c
os-graduaao;
VIII - asscgurar roccsso nacional dc avaliaao das
insiiiuics dc cducaao sucrior, con a coocraao dos
sisicnas quc iivcrcn rcsonsalilidadc solrc csic nvcl
dc cnsino;
IX - auiorizar, rcconIcccr, crcdcnciar, sucrvisionar c
avaliar, rcscciivancnic, os cursos das insiiiuics dc
cducaao sucrior c os csialclccincnios do scu sisicna
dc cnsino.
1 Na csiruiura cducacional, Iavcra un ConsclIo
Nacional dc Educaao, con funcs nornaiivas c dc
sucrvisao c aiividadc crnancnic, criado or lci.
2 Para o cunrincnio do disosio nos incisos V a IX,
a Uniao icra accsso a iodos os dados c infornacs
ncccssarios dc iodos os csialclccincnios c orgaos
cducacionais.
3 As airiluics consianics do inciso IX odcrao scr
dclcgadas aos Esiados c ao Disiriio Fcdcral, dcsdc quc
nanicnIan insiiiuics dc cducaao sucrior.

Ari. 10. Os Esiados incunlir-sc-ao dc.
I - organizar, nanicr c dcscnvolvcr os orgaos c
insiiiuics oficiais dos scus sisicnas dc cnsino;
II - dcfinir, con os Municios, fornas dc colaloraao na
ofcria do cnsino fundancnial, as quais dcvcn asscgurar
a disiriluiao roorcional das rcsonsalilidadcs, dc
acordo con a oulaao a scr aicndida c os rccursos
financciros disonvcis cn cada una dcssas csfcras do
Podcr Pullico;
III - clalorar c cccuiar oliicas c lanos cducacionais,
cn consonancia con as dircirizcs c lanos nacionais dc
cducaao, inicgrando c coordcnando as suas acs c as
dos scus Municios;
IV - auiorizar, rcconIcccr, crcdcnciar, sucrvisionar c
avaliar, rcscciivancnic, os cursos das insiiiuics dc
cducaao sucrior c os csialclccincnios do scu sisicna
dc cnsino;
V - laiar nornas conlcncniarcs ara o scu sisicna
dc cnsino;
VI - asscgurar o cnsino fundancnial c ofcrcccr, con
rioridadc, o cnsino ncdio.
Paragrafo unico. Ao Disiriio Fcdcral alicar-sc-ao as
concicncias rcfcrcnics aos Esiados c aos Municios.

Ari. 11. Os Municios incunlir-sc-ao dc.
I - organizar, nanicr c dcscnvolvcr os orgaos c
insiiiuics oficiais dos scus sisicnas dc cnsino,
inicgrando-os s oliicas c lanos cducacionais da
Uniao c dos Esiados;
II - ccrccr aao rcdisiriluiiva cn rclaao s suas
cscolas;
III - laiar nornas conlcncniarcs ara o scu sisicna
dc cnsino;
IV - auiorizar, crcdcnciar c sucrvisionar os
csialclccincnios do scu sisicna dc cnsino;
V - ofcrcccr a cducaao infaniil cn crccIcs c rc-cscolas,
c, con rioridadc, o cnsino fundancnial, crniiida a
aiuaao cn ouiros nvcis dc cnsino soncnic quando
csiivcrcn aicndidas lcnancnic as ncccssidadcs dc sua
arca dc concicncia c con rccursos acina dos
crccniuais nninos vinculados cla Consiiiuiao
Fcdcral nanuicnao c dcscnvolvincnio do cnsino.
Paragrafo unico. Os Municios odcrao oiar, ainda,
or sc inicgrar ao sisicna csiadual dc cnsino ou conor
con clc un sisicna unico dc cducaao lasica.

Ari. 12. Os csialclccincnios dc cnsino, rcsciiadas as
nornas conuns c as do scu sisicna dc cnsino, icrao a
incunlcncia dc.
I - clalorar c cccuiar sua roosia cdagogica;
II - adninisirar scu cssoal c scus rccursos naicriais c
financciros;
III - asscgurar o cunrincnio dos dias lciivos c Ioras-
aula csialclccidas;
IV - vclar clo cunrincnio do lano dc iralalIo dc
cada doccnic;
V - rovcr ncios ara a rccucraao dos alunos dc
ncnor rcndincnio;
VI - ariicular-sc con as fanlias c a conunidadc,
criando roccssos dc inicgraao da socicdadc con a
cscola;
VII - infornar os ais c rcsonsavcis solrc a frcqucncia c
o rcndincnio dos alunos, lcn cono solrc a cccuao dc
sua roosia cdagogica.

Ari. 13. Os doccnics incunlir-sc-ao dc.
I - ariiciar da claloraao da roosia cdagogica do
csialclccincnio dc cnsino;
II - clalorar c cunrir lano dc iralalIo, scgundo a
roosia cdagogica do csialclccincnio dc cnsino;
III - zclar cla arcndizagcn dos alunos;
IV - csialclcccr csiraicgias dc rccucraao ara os
alunos dc ncnor rcndincnio;
V - ninisirar os dias lciivos c Ioras-aula csialclccidos,
alcn dc ariiciar inicgralncnic dos crodos dcdicados
ao lancjancnio, avaliaao c ao dcscnvolvincnio
rofissional;
VI - colalorar con as aiividadcs dc ariiculaao da cscola
con as fanlias c a conunidadc.

Ari. 14. Os sisicnas dc cnsino dcfinirao as nornas da
gcsiao dcnocraiica do cnsino ullico na cducaao
lasica, dc acordo con as suas cculiaridadcs c confornc
os scguinics rincios.
I - ariiciaao dos rofissionais da cducaao na
claloraao do rojcio cdagogico da cscola;
II - ariiciaao das conunidadcs cscolar c local cn
consclIos cscolarcs ou cquivalcnics.

Ari. 15. Os sisicnas dc cnsino asscgurarao s unidadcs
cscolarcs ullicas dc cducaao lasica quc os inicgran
rogrcssivos graus dc auiononia cdagogica c
adninisiraiiva c dc gcsiao financcira, olscrvadas as
nornas gcrais dc dirciio financciro ullico.

Ari. 16. O sisicna fcdcral dc cnsino conrccndc.
I - as insiiiuics dc cnsino naniidas cla Uniao;
II - as insiiiuics dc cducaao sucrior criadas c
naniidas cla iniciaiiva rivada;
III - os orgaos fcdcrais dc cducaao.

Ari. 17. Os sisicnas dc cnsino dos Esiados c do Disiriio
Fcdcral conrccndcn.
I - as insiiiuics dc cnsino naniidas, rcscciivancnic,
clo Podcr Pullico csiadual c clo Disiriio Fcdcral;
II - as insiiiuics dc cducaao sucrior naniidas clo
Podcr Pullico nunicial;
III - as insiiiuics dc cnsino fundancnial c ncdio
criadas c naniidas cla iniciaiiva rivada;
IV - os orgaos dc cducaao csiaduais c do Disiriio
Fcdcral, rcscciivancnic.
Paragrafo unico. No Disiriio Fcdcral, as insiiiuics dc
cducaao infaniil, criadas c naniidas cla iniciaiiva
rivada, inicgran scu sisicna dc cnsino.

Ari. 18. Os sisicnas nuniciais dc cnsino
conrccndcn.
I - as insiiiuics do cnsino fundancnial, ncdio c dc
cducaao infaniil naniidas clo Podcr Pullico
nunicial;
II - as insiiiuics dc cducaao infaniil criadas c
naniidas cla iniciaiiva rivada;
III - os orgaos nuniciais dc cducaao.

Ari. 19. As insiiiuics dc cnsino dos difcrcnics nvcis
classifican-sc nas scguinics caicgorias adninisiraiivas.
I - ullicas, assin cnicndidas as criadas ou
incororadas, naniidas c adninisiradas clo Podcr
Pullico;
II - rivadas, assin cnicndidas as naniidas c
adninisiradas or cssoas fsicas ou jurdicas dc dirciio
rivado.

Ari. 20. As insiiiuics rivadas dc cnsino sc
cnquadrarao nas scguinics caicgorias.
I - ariicularcs cn scniido csiriio, assin cnicndidas as
quc sao insiiiudas c naniidas or una ou nais cssoas
fsicas ou jurdicas dc dirciio rivado quc nao
arcscnicn as caracicrsiicas dos incisos alaio;
II - conuniiarias, assin cnicndidas as quc sao
insiiiudas or gruos dc cssoas fsicas ou or una ou
nais cssoas jurdicas, inclusivc coocraiivas dc
rofcssorcs c alunos quc incluan na sua cniidadc
nanicncdora rcrcscnianics da conunidadc;
III - confcssionais, assin cnicndidas as quc sao
insiiiudas or gruos dc cssoas fsicas ou or una ou
nais cssoas jurdicas quc aicndcn a oricniaao
confcssional c idcologia csccficas c ao disosio no
inciso anicrior;
IV - filaniroicas, na forna da lci.

TTULO V
DOS NVEIS E DAS MODALIDADES DE EDUCAO E
ENSINO

CAPTULO I
DA COMPOSIO DOS NVEIS ESCOLAFES

Ari. 21. A cducaao cscolar conc-sc dc.
I - cducaao lasica, fornada cla cducaao infaniil,
cnsino fundancnial c cnsino ncdio;
II - cducaao sucrior.

CAPTULO II
DA EDUCAO DSICA

Scao I
Das Disosics Ccrais

Ari. 22. A cducaao lasica icn or finalidadcs
dcscnvolvcr o cducando, asscgurar-lIc a fornaao
conun indiscnsavcl ara o ccrccio da cidadania c
forncccr-lIc ncios ara rogrcdir no iralalIo c cn
csiudos osicriorcs.

Ari. 23. A cducaao lasica odcra organizar-sc cn scrics
anuais, crodos scncsirais, ciclos, alicrnancia rcgular
dc crodos dc csiudos, gruos nao-scriados, con lasc
na idadc, na concicncia c cn ouiros criicrios, ou or
forna divcrsa dc organizaao, scnrc quc o inicrcssc do
roccsso dc arcndizagcn assin o rcconcndar.
1 A cscola odcra rcclassificar os alunos, inclusivc
quando sc iraiar dc iransfcrcncias cnirc
csialclccincnios siiuados no Pas c no cicrior, icndo
cono lasc as nornas curricularcs gcrais.
2 O calcndario cscolar dcvcra adcquar-sc s
cculiaridadcs locais, inclusivc clinaiicas c cconnicas,
a criicrio do rcscciivo sisicna dc cnsino, scn con isso
rcduzir o nuncro dc Ioras lciivas rcvisio ncsia Lci.

Ari. 24. A cducaao lasica, nos nvcis fundancnial c
ncdio, scra organizada dc acordo con as scguinics
rcgras conuns.
I - a carga Ioraria nnina anual scra dc oiioccnias
Ioras, disiriludas or un nnino dc duzcnios dias dc
cfciivo iralalIo cscolar, ccludo o icno rcscrvado aos
cancs finais, quando Iouvcr;
II - a classificaao cn qualqucr scric ou ciaas cccio a
rincira do cnsino fundancnial, odc scr fciia.
a} or ronoao, ara alunos quc cursaran, con
arovciiancnio, a scric ou fasc anicrior, na roria
cscola;
l} or iransfcrcncia, ara candidaios roccdcnics dc
ouiras cscolas;
c} indccndcnicncnic dc cscolarizaao anicrior,
ncdianic avaliaao fciia cla cscola, quc dcfina o grau
dc dcscnvolvincnio c ccricncia do candidaio c crniia
sua inscriao na scric ou ciaa adcquada, confornc
rcgulancniaao do rcscciivo sisicna dc cnsino;
III - nos csialclccincnios quc adoian a rogrcssao
rcgular or scric, o rcgincnio cscolar odc adniiir
fornas dc rogrcssao arcial, dcsdc quc rcscrvada a
scqucncia do currculo, olscrvadas as nornas do
rcscciivo sisicna dc cnsino;
IV - odcrao organizar-sc classcs, ou iurnas, con
alunos dc scrics disiinias, con nvcis cquivalcnics dc
adianiancnio na naicria, ara o cnsino dc lnguas
csirangciras, arics, ou ouiros cononcnics curricularcs;
V - a vcrificaao do rcndincnio cscolar olscrvara os
scguinics criicrios.
a} avaliaao coninua c cunulaiiva do dcscncnIo do
aluno, con rcvalcncia dos asccios qualiiaiivos solrc
os quaniiiaiivos c dos rcsuliados ao longo do crodo
solrc os dc cvcniuais rovas finais;
l} ossililidadc dc acclcraao dc csiudos ara alunos
con airaso cscolar;
c} ossililidadc dc avano nos cursos c nas scrics
ncdianic vcrificaao do arcndizado;
d} arovciiancnio dc csiudos concludos con ciio;
c} olrigaioricdadc dc csiudos dc rccucraao, dc
rcfcrcncia aralclos ao crodo lciivo, ara os casos dc
laio rcndincnio cscolar, a scrcn discilinados clas
insiiiuics dc cnsino cn scus rcgincnios;
VI - o conirolc dc frcqucncia fica a cargo da cscola,
confornc o disosio no scu rcgincnio c nas nornas do
rcscciivo sisicna dc cnsino, cigida a frcqucncia
nnina dc scicnia c cinco or ccnio do ioial dc Ioras
lciivas ara arovaao;
VII - calc a cada insiiiuiao dc cnsino ccdir Iisioricos
cscolarcs, dcclaracs dc conclusao dc scric c dilonas
ou ccriificados dc conclusao dc cursos, con as
csccificacs calvcis.

Ari. 25. Scra oljciivo crnancnic das auioridadcs
rcsonsavcis alcanar rclaao adcquada cnirc o nuncro
dc alunos c o rofcssor, a carga Ioraria c as condics
naicriais do csialclccincnio.
Paragrafo unico. Calc ao rcscciivo sisicna dc cnsino,
visia das condics disonvcis c das caracicrsiicas
rcgionais c locais, csialclcccr aranciro ara
aicndincnio do disosio ncsic ariigo.

Ari. 26. Os currculos do cnsino fundancnial c ncdio
dcvcn icr una lasc nacional conun, a scr
conlcncniada, cn cada sisicna dc cnsino c
csialclccincnio cscolar, or una aric divcrsificada,
cigida clas caracicrsiicas rcgionais c locais da
socicdadc, da culiura, da ccononia c da clicnicla.
1 Os currculos a quc sc rcfcrc o cuut dcvcn
alrangcr, olrigaioriancnic, o csiudo da lngua
oriugucsa c da naicnaiica, o conIccincnio do nundo
fsico c naiural c da rcalidadc social c oliica,
csccialncnic do Drasil.
2 O cnsino da aric consiiiuira cononcnic curricular
olrigaiorio, nos divcrsos nvcis da cducaao lasica, dc
forna a ronovcr o dcscnvolvincnio culiural dos
alunos.
3 A cducaao fsica, inicgrada roosia cdagogica
da cscola, c cononcnic curricular da Educaao Dasica,
ajusiando-sc s faias ciarias c as condics da
oulaao cscolar, scndo faculiaiiva nos cursos
noiurnos.
4 O cnsino da Hisioria do Drasil lcvara cn conia as
coniriluics das difcrcnics culiuras c cinias ara a
fornaao do ovo lrasilciro, csccialncnic das nairizcs
indgcna, africana c curocia.
5 Na aric divcrsificada do currculo scra includo,
olrigaioriancnic, a ariir da quinia scric, o cnsino dc
clo ncnos una lngua csirangcira nodcrna, cuja
cscolIa ficara a cargo da conunidadc cscolar, dcniro
das ossililidadcs da insiiiuiao.

Ari. 27. Os conicudos curricularcs da cducaao lasica
olscrvarao, ainda, as scguinics dircirizcs.
I - a difusao dc valorcs fundancniais ao inicrcssc social,
aos dirciios c dcvcrcs dos cidadaos, dc rcsciio ao lcn
conun c a ordcn dcnocraiica;
II - considcraao das condics dc cscolaridadc dos
alunos cn cada csialclccincnio;
III - oricniaao ara o iralalIo;
IV - ronoao do dcsorio cducacional c aoio s
raiicas dcsoriivas nao-fornais.

Ari. 28. Na ofcria dc cducaao lasica ara a oulaao
rural, os sisicnas dc cnsino ronovcrao as adaiacs
ncccssarias sua adcquaao s cculiaridadcs da vida
rural c dc cada rcgiao, csccialncnic.
I - conicudos curricularcs c nciodologias aroriadas s
rcais ncccssidadcs c inicrcsscs dos alunos da zona rural;
II - organizaao cscolar roria, incluindo adcquaao do
calcndario cscolar s fascs do ciclo agrcola c s
condics clinaiicas;
III - adcquaao naiurcza do iralalIo na zona rural.

Scao II
Da Educaao Infaniil

Ari. 29. A cducaao infaniil, rincira ciaa da cducaao
lasica, icn cono finalidadc o dcscnvolvincnio inicgral
da criana aic scis anos dc idadc, cn scus asccios
fsico, sicologico, iniclcciual c social, conlcncniando
a aao da fanlia c da conunidadc.

Ari. 30. A cducaao infaniil scra ofcrccida cn.
I - crccIcs, ou cniidadcs cquivalcnics, ara crianas dc
aic ircs anos dc idadc;
II - rc-cscolas, ara as crianas dc quairo a scis anos
dc idadc.

Ari. 31. Na cducaao infaniil a avaliaao far-sc-a
ncdianic aconanIancnio c rcgisiro do scu
dcscnvolvincnio, scn o oljciivo dc ronoao, ncsno
ara o accsso ao cnsino fundancnial.

Scao III
Do Ensino Fundancnial

Ari. 32. O cnsino fundancnial, con duraao nnina dc
oiio anos, olrigaiorio c graiuiio na cscola ullica, icra
or oljciivo a fornaao lasica do cidadao, ncdianic.
I - o dcscnvolvincnio da caacidadc dc arcndcr, icndo
cono ncios lasicos o lcno donnio da lciiura, da
cscriia c do calculo;
II - a conrccnsao do anlicnic naiural c social, do
sisicna oliico, da iccnologia, das arics c dos valorcs
cn quc sc fundancnia a socicdadc;
III - o dcscnvolvincnio da caacidadc dc arcndizagcn,
icndo cn visia a aquisiao dc conIccincnios c
Ialilidadcs c a fornaao dc aiiiudcs c valorcs;
IV - o forialccincnio dos vnculos dc fanlia, dos laos
dc solidaricdadc Iunana c dc iolcrancia rccroca cn
quc sc asscnia a vida social.
1 faculiado aos sisicnas dc cnsino dcsdolrar o
cnsino fundancnial cn ciclos.
2 Os csialclccincnios quc uiilizan rogrcssao rcgular
or scric odcn adoiar no cnsino fundancnial o rcginc
dc rogrcssao coniinuada, scn rcjuzo da avaliaao do
roccsso dc cnsino-arcndizagcn, olscrvadas as
nornas do rcscciivo sisicna dc cnsino.
3 O cnsino fundancnial rcgular scra ninisirado cn
lngua oriugucsa, asscgurada s conunidadcs
indgcnas a uiilizaao dc suas lnguas naicrnas c
roccssos rorios dc arcndizagcn.
4 O cnsino fundancnial scra rcscncial, scndo o
cnsino a disiancia uiilizado cono conlcncniaao da
arcndizagcn ou cn siiuacs cncrgcnciais.

Ari. 33. O cnsino rcligioso, dc naircula faculiaiiva,
consiiiui discilina dos Iorarios nornais das cscolas
ullicas dc cnsino fundancnial, scndo ofcrccido, scn
nus ara os cofrcs ullicos, dc acordo con as
rcfcrcncias nanifcsiadas clos alunos ou or scus
rcsonsavcis, cn caraicr.
I - confcssional, dc acordo con a oao rcligiosa do
aluno ou do scu rcsonsavcl, ninisirado or rofcssorcs
ou oricniadorcs rcligiosos rcarados c crcdcnciados
clas rcscciivas igrcjas ou cniidadcs rcligiosas; ou
II - inicrconfcssional, rcsulianic dc acordo cnirc as
divcrsas cniidadcs rcligiosas, quc sc rcsonsalilizarao
cla claloraao do rcscciivo rograna.

Ari. 34. A jornada cscolar no cnsino fundancnial
incluira clo ncnos quairo Ioras dc iralalIo cfciivo cn
sala dc aula, scndo rogrcssivancnic anliado o crodo
dc crnancncia na cscola.
1 Sao rcssalvados os casos do cnsino noiurno c das
fornas alicrnaiivas dc organizaao auiorizadas ncsia
Lci.
2 O cnsino fundancnial scra ninisirado
rogrcssivancnic cn icno inicgral, a criicrio dos
sisicnas dc cnsino.

Scao IV
Do Ensino Mcdio

Ari. 35. O cnsino ncdio, ciaa final da cducaao lasica,
con duraao nnina dc ircs anos, icra cono
finalidadcs.
I - a consolidaao c o arofundancnio dos
conIccincnios adquiridos no cnsino fundancnial,
ossililiiando o rosscguincnio dc csiudos;
II - a rcaraao lasica ara o iralalIo c a cidadania do
cducando, ara coniinuar arcndcndo, dc nodo a scr
caaz dc sc adaiar con flcililidadc a novas condics
dc ocuaao ou acrfcioancnio osicriorcs;
III - o arinorancnio do cducando cono cssoa
Iunana, incluindo a fornaao ciica c o dcscnvolvincnio
da auiononia iniclcciual c do cnsancnio criico;
IV - a conrccnsao dos fundancnios cicnifico-
iccnologicos dos roccssos roduiivos, rclacionando a
icoria con a raiica, no cnsino dc cada discilina.

Ari. 36. O currculo do cnsino ncdio olscrvara o
disosio na Scao I dcsic Caiulo c as scguinics
dircirizcs.
I - dcsiacara a cducaao iccnologica lasica, a
conrccnsao do significado da cicncia, das lciras c das
arics; o roccsso Iisiorico dc iransfornaao da
socicdadc c da culiura; a lngua oriugucsa cono
insiruncnio dc conunicaao, accsso ao conIccincnio c
ccrccio da cidadania;
II - adoiara nciodologias dc cnsino c dc avaliaao quc
csiinulcn a iniciaiiva dos csiudanics;
III - Scra includa una lngua csirangcira nodcrna,
cono discilina olrigaioria, cscolIida cla conunidadc
cscolar, c una scgunda, cn caraicr oiaiivo, dcniro das
disonililidadcs da insiiiuiao.
1 Os conicudos, as nciodologias c as fornas dc
avaliaao scrao organizados dc ial forna quc ao final do
cnsino ncdio o cducando dcnonsirc.
I - donnio dos rincios cicnificos c iccnologicos quc
rcsidcn a roduao nodcrna;
II - conIccincnio das fornas conicnorancas dc
linguagcn;
III - donnio dos conIccincnios dc Filosofia c dc
Sociologia ncccssarios ao ccrccio da cidadania.
2 O cnsino ncdio, aicndida a fornaao gcral do
cducando, odcra rcara-lo ara o ccrccio dc
rofisscs iccnicas.
3 Os cursos do cnsino ncdio icrao cquivalcncia lcgal c
Ialiliiarao ao rosscguincnio dc csiudos.
4 A rcaraao gcral ara o iralalIo c,
faculiaiivancnic, a Ialiliiaao rofissional, odcrao scr
dcscnvolvidas nos rorios csialclccincnios dc cnsino
ncdio ou cn coocraao con insiiiuics csccializadas
cn cducaao rofissional.

Scao V
Da Educaao dc Jovcns c Adulios

Ari. 37. A cducaao dc jovcns c adulios scra dcsiinada
quclcs quc nao iivcran accsso ou coniinuidadc dc
csiudos no cnsino fundancnial c ncdio na idadc
roria.
1 Os sisicnas dc cnsino asscgurarao graiuiiancnic
aos jovcns c aos adulios, quc nao udcran cfciuar os
csiudos na idadc rcgular, ooriunidadcs cducacionais
aroriadas, considcradas as caracicrsiicas do alunado,
scus inicrcsscs, condics dc vida c dc iralalIo,
ncdianic cursos c cancs.
2 O Podcr Pullico vialilizara c csiinulara o accsso c a
crnancncia do iralalIador na cscola, ncdianic acs
inicgradas c conlcncniarcs cnirc si.

Ari. 38. Os sisicnas dc cnsino nanicrao cursos c
cancs sulciivos, quc conrccndcrao a lasc nacional
conun do currculo, Ialiliiando ao rosscguincnio dc
csiudos cn caraicr rcgular.
1 Os cancs a quc sc rcfcrc csic ariigo rcalizar-sc-ao.
I - no nvcl dc conclusao do cnsino fundancnial, ara os
naiorcs dc quinzc anos;
II - no nvcl dc conclusao do cnsino ncdio, ara os
naiorcs dc dczoiio anos.
2 Os conIccincnios c Ialilidadcs adquiridos clos
cducandos or ncios infornais scrao afcridos c
rcconIccidos ncdianic cancs.

CAPTULO III
DA EDUCAO PFOFISSIONAL

Ari. 39. A cducaao rofissional, inicgrada s difcrcnics
fornas dc cducaao, ao iralalIo, cicncia c
iccnologia, conduz ao crnancnic dcscnvolvincnio dc
aiidcs ara a vida roduiiva.
Paragrafo unico. O aluno nairiculado ou cgrcsso do
cnsino fundancnial, ncdio c sucrior, lcn cono o
iralalIador cn gcral, jovcn ou adulio, coniara con a
ossililidadc dc accsso cducaao rofissional.

Ari. 40. A cducaao rofissional scra dcscnvolvida cn
ariiculaao con o cnsino rcgular ou or difcrcnics
csiraicgias dc cducaao coniinuada, cn insiiiuics
csccializadas ou no anlicnic dc iralalIo.

Ari. 41. O conIccincnio adquirido na cducaao
rofissional, inclusivc no iralalIo, odcra scr oljcio dc
avaliaao, rcconIccincnio c ccriificaao ara
rosscguincnio ou conclusao dc csiudos.
Paragrafo unico. Os dilonas dc cursos dc cducaao
rofissional dc nvcl ncdio, quando rcgisirados icrao
validadc nacional.

Ari. 42. As cscolas iccnicas c rofissionais, alcn dos
scus cursos rcgularcs, ofcrcccrao cursos cscciais,
alcrios conunidadc, condicionada a naircula
caacidadc dc arovciiancnio c nao ncccssariancnic ao
nvcl dc cscolaridadc.

CAPTULO IV
DA EDUCAO SUPEFIOF

Ari. 43. A cducaao sucrior icn or finalidadc.
I - csiinular a criaao culiural c o dcscnvolvincnio do
csriio cicnifico c do cnsancnio rcflcivo;
II - fornar dilonados nas difcrcnics arcas dc
conIccincnio, aios ara a inscrao cn sciorcs
rofissionais c ara a ariiciaao no dcscnvolvincnio
da socicdadc lrasilcira, c colalorar na sua fornaao
coninua;
III - inccniivar o iralalIo dc csquisa c invcsiigaao
cicnifica, visando o dcscnvolvincnio da cicncia c da
iccnologia c da criaao c difusao da culiura, c, dcssc
nodo, dcscnvolvcr o cnicndincnio do Ioncn c do ncio
cn quc vivc;
IV - ronovcr a divulgaao dc conIccincnios culiurais,
cicnificos c iccnicos quc consiiiucn airinnio da
Iunanidadc c conunicar o salcr airavcs do cnsino, dc
ullicacs ou dc ouiras fornas dc conunicaao;
V - susciiar o dcscjo crnancnic dc acrfcioancnio
culiural c rofissional c ossililiiar a corrcsondcnic
concrciizaao, inicgrando os conIccincnios quc vao
scndo adquiridos nuna csiruiura iniclcciual
sisicnaiizadora do conIccincnio dc cada gcraao;
VI - csiinular o conIccincnio dos rollcnas do nundo
rcscnic, cn ariicular os nacionais c rcgionais, rcsiar
scrvios csccializados conunidadc c csialclcccr con
csia una rclaao dc rccirocidadc;
VII - ronovcr a cicnsao, alcria ariiciaao da
oulaao, visando difusao das conquisias c lcncfcios
rcsulianics da criaao culiural c da csquisa cicnifica c
iccnologica gcradas na insiiiuiao.

Ari. 44. A cducaao sucrior alrangcra os scguinics
cursos c rogranas.
I - cursos scqucnciais or cano dc salcr, dc difcrcnics
nvcis dc alrangcncia, alcrios a candidaios quc
aicndan aos rcquisiios csialclccidos clas insiiiuics
dc cnsino;
II - dc graduaao, alcrios a candidaios quc icnIan
concludo o cnsino ncdio ou cquivalcnic c icnIan sido
classificados cn roccsso sclciivo;
III - dc os-graduaao, conrccndcndo rogranas dc
ncsirado c douiorado, cursos dc csccializaao,
acrfcioancnio c ouiros, alcrios a candidaios
dilonados cn cursos dc graduaao c quc aicndan s
cigcncias das insiiiuics dc cnsino;
IV - dc cicnsao, alcrios a candidaios quc aicndan aos
rcquisiios csialclccidos cn cada caso clas insiiiuics
dc cnsino.

Ari. 45. A cducaao sucrior scra ninisirada cn
insiiiuics dc cnsino sucrior, ullicas ou rivadas,
con variados graus dc alrangcncia ou csccializaao.

Ari. 46. A auiorizaao c o rcconIccincnio dc cursos,
lcn cono o crcdcnciancnio dc insiiiuics dc cducaao
sucrior, icrao razos liniiados, scndo rcnovados,
criodicancnic, aos roccsso rcgular dc avaliaao.
1 Aos un razo ara sancancnio dc dcficicncias
cvcniualncnic idcniificadas cla avaliaao a quc sc
rcfcrc csic ariigo, Iavcra rcavaliaao, quc odcra
rcsuliar, confornc o caso, cn dcsaiivaao dc cursos c
Ialiliiacs, cn inicrvcnao na insiiiuiao, cn
suscnsao icnoraria dc rcrrogaiivas da auiononia,
ou cn dcscrcdcnciancnio.
2 No caso dc insiiiuiao ullica, o Podcr Eccuiivo
rcsonsavcl or sua nanuicnao aconanIara o
roccsso dc sancancnio c forncccra rccursos adicionais,
sc ncccssarios, ara a sucraao das dcficicncias.

Ari. 47. Na cducaao sucrior, o ano lciivo rcgular,
indccndcnic do ano civil, icn, no nnino, duzcnios
dias dc iralalIo acadcnico cfciivo, ccludo o icno
rcscrvado aos cancs finais, quando Iouvcr.
1 As insiiiuics infornarao aos inicrcssados, anics dc
cada crodo lciivo, os rogranas dos cursos c dcnais
cononcnics curricularcs, sua duraao, rcquisiios,
qualificaao dos rofcssorcs, rccursos disonvcis c
criicrios dc avaliaao, olrigando-sc a cunrir as
rcscciivas condics.
2 Os alunos quc icnIan ciraordinario arovciiancnio
nos csiudos, dcnonsirado or ncio dc rovas c ouiros
insiruncnios dc avaliaao csccficos, alicados or
lanca caninadora csccial, odcrao icr alrcviada a
duraao dos scus cursos, dc acordo con as nornas dos
sisicnas dc cnsino.
3 olrigaioria a frcqucncia dc alunos c rofcssorcs,
salvo nos rogranas dc cducaao a disiancia.
4 As insiiiuics dc cducaao sucrior ofcrcccrao, no
crodo noiurno, cursos dc graduaao nos ncsnos
adrcs dc qualidadc naniidos no crodo diurno, scndo
olrigaioria a ofcria noiurna nas insiiiuics ullicas,
garaniida a ncccssaria rcvisao orancniaria.

Ari. 48. Os dilonas dc cursos sucriorcs rcconIccidos,
quando rcgisirados, icrao validadc nacional cono rova
da fornaao rccclida or scu iiiular.
1 Os dilonas ccdidos clas univcrsidadcs scrao or
clas rorias rcgisirados, c aquclcs confcridos or
insiiiuics nao-univcrsiiarias scrao rcgisirados cn
univcrsidadcs indicadas clo ConsclIo Nacional dc
Educaao.
2 Os dilonas dc graduaao ccdidos or
univcrsidadcs csirangciras scrao rcvalidados or
univcrsidadcs ullicas quc icnIan curso do ncsno
nvcl c arca ou cquivalcnic, rcsciiando-sc os acordos
inicrnacionais dc rccirocidadc ou cquiaraao.
3 Os dilonas dc Mcsirado c dc Douiorado ccdidos
or univcrsidadcs csirangciras so odcrao scr
rcconIccidos or univcrsidadcs quc ossuan cursos dc
os-graduaao rcconIccidos c avaliados, na ncsna arca
dc conIccincnio c cn nvcl cquivalcnic ou sucrior.

Ari. 49. As insiiiuics dc cducaao sucrior acciiarao a
iransfcrcncia dc alunos rcgularcs, ara cursos afins, na
Iioicsc dc cisicncia dc vagas, c ncdianic roccsso
sclciivo.
Paragrafo unico. As iransfcrcncias c officio dar-sc-ao na
forna da lci.

Ari. 50. As insiiiuics dc cducaao sucrior, quando da
ocorrcncia dc vagas, alrirao naircula nas discilinas dc
scus cursos a alunos nao rcgularcs quc dcnonsirarcn
caacidadc dc cursa-las con rovciio, ncdianic
roccsso sclciivo rcvio.

Ari. 51. As insiiiuics dc cducaao sucrior
crcdcnciadas cono univcrsidadcs, ao dclilcrar solrc
criicrios c nornas dc sclcao c adnissao dc csiudanics,
lcvarao cn conia os cfciios dcsscs criicrios solrc a
oricniaao do cnsino ncdio, ariiculando-sc con os
orgaos nornaiivos dos sisicnas dc cnsino.

Ari. 52. As univcrsidadcs sao insiiiuics
luridiscilinarcs dc fornaao dos quadros rofissionais
dc nvcl sucrior, dc csquisa, dc cicnsao c dc donnio
c culiivo do salcr Iunano, quc sc caracicrizan or.
I - roduao iniclcciual insiiiucionalizada ncdianic o
csiudo sisicnaiico dos icnas c rollcnas nais
rclcvanics, ianio do onio dc visia cicnifico c culiural,
quanio rcgional c nacional;
II - un icro do coro doccnic, clo ncnos, con
iiiulaao acadcnica dc ncsirado ou douiorado;
III - un icro do coro doccnic cn rcginc dc icno
inicgral.
Paragrafo unico. faculiada a criaao dc univcrsidadcs
csccializadas or cano do salcr.

Ari. 53. No ccrccio dc sua auiononia, sao asscguradas
s univcrsidadcs, scn rcjuzo dc ouiras, as scguinics
airiluics.
I - criar, organizar c ciinguir, cn sua scdc, cursos c
rogranas dc cducaao sucrior rcvisios ncsia Lci,
olcdcccndo s nornas gcrais da Uniao c, quando for o
caso, do rcscciivo sisicna dc cnsino;
II - fiar os currculos dos scus cursos c rogranas,
olscrvadas as dircirizcs gcrais criincnics;
III - csialclcccr lanos, rogranas c rojcios dc
csquisa cicnifica, roduao arisiica c aiividadcs dc
cicnsao;
IV - fiar o nuncro dc vagas dc acordo con a caacidadc
insiiiucional c as cigcncias do scu ncio;
V - clalorar c rcfornar os scus csiaiuios c rcgincnios
cn consonancia con as nornas gcrais aiincnics;
VI - confcrir graus, dilonas c ouiros iiulos;
VII - firnar coniraios, acordos c convcnios;
VIII - arovar c cccuiar lanos, rogranas c rojcios dc
invcsiincnios rcfcrcnics a olras, scrvios c aquisics
cn gcral, lcn cono adninisirar rcndincnios confornc
disosiiivos insiiiucionais;
IX - adninisirar os rcndincnios c dclcs disor na forna
rcvisia no aio dc consiiiuiao, nas lcis c nos rcscciivos
csiaiuios;
X - rccclcr sulvcncs, doacs, Icranas, lcgados c
coocraao financcira rcsulianic dc convcnios con
cniidadcs ullicas c rivadas.
Paragrafo unico. Para garaniir a auiononia didaiico-
cicnifica das univcrsidadcs, calcra aos scus colcgiados
dc cnsino c csquisa dccidir, dcniro dos rccursos
orancniarios disonvcis, solrc.
I - criaao, cansao, nodificaao c ciinao dc cursos;
II - anliaao c dininuiao dc vagas;
III - claloraao da rogranaao dos cursos;
IV - rogranaao das csquisas c das aiividadcs dc
cicnsao;
V - coniraiaao c discnsa dc rofcssorcs;
VI - lanos dc carrcira doccnic.

Ari. 54. As univcrsidadcs naniidas clo Podcr Pullico
gozarao, na forna da lci, dc csiaiuio jurdico csccial
ara aicndcr s cculiaridadcs dc sua csiruiura,
organizaao c financiancnio clo Podcr Pullico, assin
cono dos scus lanos dc carrcira c do rcginc jurdico do
scu cssoal.
1 No ccrccio da sua auiononia, alcn das airiluics
asscguradas clo ariigo anicrior, as univcrsidadcs
ullicas odcrao.
I - roor o scu quadro dc cssoal doccnic, iccnico c
adninisiraiivo, assin cono un lano dc cargos c
salarios, aicndidas as nornas gcrais criincnics c os
rccursos disonvcis;
II - clalorar o rcgulancnio dc scu cssoal cn
confornidadc con as nornas gcrais conccrncnics;
III - arovar c cccuiar lanos, rogranas c rojcios dc
invcsiincnios rcfcrcnics a olras, scrvios c aquisics
cn gcral, dc acordo con os rccursos alocados clo
rcscciivo Podcr nanicncdor;
IV - clalorar scus orancnios anuais c lurianuais;
V - adoiar rcginc financciro c conialil quc aicnda s
suas cculiaridadcs dc organizaao c funcionancnio;
VI - rcalizar ocracs dc crcdiio ou dc financiancnio,
con arovaao do Podcr concicnic, ara aquisiao dc
lcns inovcis, insialacs c cquiancnios;
VII - cfciuar iransfcrcncias, quiiacs c ionar ouiras
rovidcncias dc ordcn orancniaria, financcira c
airinonial ncccssarias ao scu lon dcscncnIo.
2 Airiluics dc auiononia univcrsiiaria odcrao scr
csicndidas a insiiiuics quc conrovcn alia
qualificaao ara o cnsino ou ara a csquisa, con lasc
cn avaliaao rcalizada clo Podcr Pullico.

Ari. 55. Calcra Uniao asscgurar, anualncnic, cn scu
Orancnio Ccral, rccursos suficicnics ara nanuicnao
c dcscnvolvincnio das insiiiuics dc cducaao sucrior
or cla naniidas.

Ari. 56. As insiiiuics ullicas dc cducaao sucrior
olcdcccrao ao rincio da gcsiao dcnocraiica,
asscgurada a cisicncia dc orgaos colcgiados
dclilcraiivos, dc quc ariiciarao os scgncnios da
conunidadc insiiiucional, local c rcgional.
Paragrafo unico. En qualqucr caso, os doccnics
ocuarao scicnia or ccnio dos asscnios cn cada orgao
colcgiado c conissao, inclusivc nos quc iraiarcn da
claloraao c nodificacs csiaiuiarias c rcgincniais,
lcn cono da cscolIa dc dirigcnics.

Ari. 57. Nas insiiiuics ullicas dc cducaao sucrior,
o rofcssor ficara olrigado ao nnino dc oiio Ioras
scnanais dc aulas.

CAPTULO V
DA EDUCAO ESPECIAL

Ari. 58 Enicndc-sc or cducaao csccial, ara os cfciios
dcsia Lci, a nodalidadc dc cducaao cscolar, ofcrccida
rcfcrcncialncnic na rcdc rcgular dc cnsino, ara
cducandos oriadorcs dc ncccssidadcs cscciais.
1 Havcra, quando ncccssario, scrvios dc aoio
csccializado, na cscola rcgular, ara aicndcr as
cculiaridadcs da clicnicla dc cducaao csccial.
2 O aicndincnio cducacional scra fciio cn classcs,
cscolas ou scrvios csccializados, scnrc quc, cn
funao das condics csccficas dos alunos, nao for
ossvcl a sua inicgraao nas classcs conuns dc cnsino
rcgular.
3 A ofcria dc cducaao csccial, dcvcr consiiiucional
do Esiado, icn incio na faia ciaria dc zcro a scis anos,
duranic a cducaao infaniil.

Ari. 59. Os sisicnas dc cnsino asscgurarao aos
cducandos con ncccssidadcs cscciais.
I - currculos, nciodos, iccnicas, rccursos cducaiivos c
organizaao csccficos, ara aicndcr s suas
ncccssidadcs;
II - icrninalidadc csccfica ara aquclcs quc nao
udcrcn aiingir o nvcl cigido ara a conclusao do
cnsino fundancnial, cn viriudc dc suas dcficicncias, c
acclcraao ara concluir cn ncnor icno o rograna
cscolar ara os sucrdoiados;
III - rofcssorcs con csccializaao adcquada cn nvcl
ncdio ou sucrior, ara aicndincnio csccializado, lcn
cono rofcssorcs do cnsino rcgular caaciiados ara a
inicgraao dcsscs cducandos nas classcs conuns;
IV - cducaao csccial ara o iralalIo, visando a sua
cfciiva inicgraao na vida cn socicdadc, inclusivc
condics adcquadas ara os quc nao rcvclarcn
caacidadc dc inscrao no iralalIo conciiiivo,
ncdianic ariiculaao con os orgaos oficiais afins, lcn
cono ara aquclcs quc arcscnian una Ialilidadc
sucrior nas arcas arisiica, iniclcciual ou siconoiora;
V - accsso igualiiario aos lcncfcios dos rogranas
sociais sulcncniarcs disonvcis Para o rcscciivo nvcl
do cnsino rcgular.

Ari. 60. Os orgaos nornaiivos dos sisicnas dc cnsino
csialclcccrao criicrios dc caracicrizaao das insiiiuics
rivadas scn fins lucraiivos, csccializadas c con
aiuaao cclusiva cn cducaao csccial, ara fins dc
aoio iccnico c financciro clo Podcr Pullico.
Paragrafo unico. O Podcr Pullico adoiara, cono
alicrnaiiva rcfcrcncial, a anliaao do aicndincnio aos
cducandos con ncccssidadcs cscciais na roria rcdc
ullica rcgular dc cnsino, indccndcnicncnic do aoio
as insiiiuics rcvisias ncsic ariigo.

TTULO VI
DOS PFOFISSIONAIS DA EDUCAO

Ari. 61. A fornaao dc rofissionais da cducaao, dc
nodo a aicndcr aos oljciivos dos difcrcnics nvcis c
nodalidadcs dc cnsino c as caracicrsiicas dc cada fasc
do dcscnvolvincnio do cducando, icra cono
fundancnios.
I - a associaao cnirc icorias c raiicas, inclusivc
ncdianic a caaciiaao cn scrvio;
II - arovciiancnio da fornaao c ccricncias
anicriorcs cn insiiiuics dc cnsino c ouiras aiividadcs.

Ari. 62. A fornaao dc doccnics ara aiuar na cducaao
lasica far-sc-a cn nvcl sucrior, cn curso dc
liccnciaiura, dc graduaao lcna, cn univcrsidadcs c
insiiiuios sucriorcs dc cducaao, adniiida, cono
fornaao nnina ara o ccrccio do nagisicrio na
cducaao infaniil c nas quairo rinciras scrics do
cnsino fundancnial, a ofcrccida cn nvcl ncdio, na
nodalidadc Nornal.

Ari. 63. Os insiiiuios sucriorcs dc cducaao nanicrao.
I - cursos fornadorcs dc rofissionais ara a cducaao
lasica, inclusivc o curso nornal sucrior, dcsiinado
fornaao dc doccnics ara a cducaao infaniil c ara as
rinciras scrics do cnsino fundancnial;
II - rogranas dc fornaao cdagogica ara oriadorcs
dc dilonas dc cducaao sucrior quc quciran sc
dcdicar cducaao lasica;
III - rogranas dc cducaao coniinuada ara os
rofissionais dc cducaao dos divcrsos nvcis.

Ari. 64. A fornaao dc rofissionais dc cducaao ara
adninisiraao, lancjancnio, inscao, sucrvisao c
oricniaao cducacional ara a cducaao lasica, scra
fciia cn cursos dc graduaao cn cdagogia ou cn nvcl
dc os-graduaao, a criicrio da insiiiuiao dc cnsino,
garaniida, ncsia fornaao, a lasc conun nacional.

Ari. 65. A fornaao doccnic, cccio ara a cducaao
sucrior, incluira raiica dc cnsino dc, no nnino,
irczcnias Ioras.

Ari. 66. A rcaraao ara o ccrccio do nagisicrio
sucrior far-sc-a cn nvcl dc os-graduaao,
rioriiariancnic cn rogranas dc ncsirado c
douiorado.
Paragrafo unico. O noiorio salcr, rcconIccido or
univcrsidadc con curso dc douiorado cn arca afin,
odcra surir a cisicncia dc iiulo acadcnico.

Ari. 67. Os sisicnas dc cnsino ronovcrao a valorizaao
dos rofissionais da cducaao, asscgurando-lIcs,
inclusivc nos icrnos dos csiaiuios c dos lanos dc
carrcira do nagisicrio ullico.
I - ingrcsso cclusivancnic or concurso ullico dc
rovas c iiulos;
II - acrfcioancnio rofissional coniinuado, inclusivc
con liccnciancnio criodico rcnuncrado ara cssc fin;
III - iso salarial rofissional;
IV - rogrcssao funcional lascada na iiiulaao ou
Ialiliiaao, c na avaliaao do dcscncnIo;
V - crodo rcscrvado a csiudos, lancjancnio c
avaliaao, includo na carga dc iralalIo;
VI - condics adcquadas dc iralalIo.
Paragrafo unico. A ccricncia doccnic c rc-rcquisiio
ara o ccrccio rofissional dc quaisqucr ouiras funcs
dc nagisicrios nos icrnos das nornas dc cada sisicna
dc cnsino.

TTULO VII
DOS FECUFSOS FINANCEIFOS

Ari. 68. Scrao rccursos ullicos dcsiinados cducaao
os originarios dc.
I - rccciia dc inosios rorios da Uniao, dos Esiados,
do Disiriio Fcdcral c dos Municios;
II - rccciia dc iransfcrcncias consiiiucionais c ouiras
iransfcrcncias;
III - rccciia do salario-cducaao c dc ouiras
coniriluics sociais;
IV - rccciia dc inccniivos fiscais;
V - ouiros rccursos rcvisios cn lci.

Ari. 69. A Uniao alicara, anualncnic, nunca ncnos dc
dczoiio, c os Esiados, o Disiriio Fcdcral c os Municios,
vinic c cinco or ccnio, ou o quc consia nas rcscciivas
Consiiiuics ou Lcis Organicas, da rccciia rcsulianic dc
inosios, conrccndidas as iransfcrcncias
consiiiucionais, na nanuicnao c dcscnvolvincnio do
cnsino ullico.
1 A arccla da arrccadaao dc inosios iransfcrida
cla Uniao aos Esiados, ao Disiriio Fcdcral c aos
Municios, ou clos Esiados aos rcscciivos
Municios, nao scra considcrada, ara cfciio do calculo
rcvisio ncsic ariigo, rccciia do govcrno quc a iransfcrir.
2 Scrao considcradas ccludas das rccciias dc
inosios ncncionadas ncsic ariigo as ocracs dc
crcdiio or anicciaao dc rccciia orancniaria dc
inosios.
3 Para fiaao inicial dos valorcs corrcsondcnics aos
nninos csiaiudos ncsic ariigo, scra considcrada a
rccciia csiinada na lci do orancnio anual, ajusiada,
quando for o caso, or lci quc auiorizar a alcriura dc
crcdiios adicionais, con lasc no cvcniual cccsso dc
arrccadaao.
4 As difcrcnas cnirc a rccciia c a dcscsa rcvisias c
as cfciivancnic rcalizadas, quc rcsulicn no nao
aicndincnio dos crccniuais nninos olrigaiorios,
scrao auradas c corrigidas a cada irincsirc do ccrccio
financciro.
5 O rcassc dos valorcs rcfcridos ncsic ariigo do caia
da Uniao, dos Esiados, do Disiriio Fcdcral c dos
Municios ocorrcra incdiaiancnic ao orgao rcsonsavcl
cla cducaao, olscrvados os scguinics razos.
I - rccursos arrccadados do rinciro ao dccino dia dc
cada ncs, aic o vigcsino dia;
II - rccursos arrccadados do dccino rinciro ao vigcsino
dia dc cada ncs, aic o irigcsino dia;
III - rccursos arrccadados do vigcsino rinciro dia ao
final dc cada ncs, aic o dccino dia do ncs sulscqucnic.
6 O airaso da lilcraao sujciiara os rccursos a
corrcao nonciaria c rcsonsalilizaao civil c crininal
das auioridadcs concicnics.

Ari. 70. Considcrar-sc-ao cono dc nanuicnao c
dcscnvolvincnio do cnsino as dcscsas rcalizadas con
visias consccuao dos oljciivos lasicos das
insiiiuics cducacionais dc iodos os nvcis,
conrccndcndo as quc sc dcsiinan a.
I - rcnuncraao c acrfcioancnio do cssoal doccnic c
dcnais rofissionais da cducaao;
II - aquisiao, nanuicnao, consiruao c conscrvaao dc
insialacs c cquiancnios ncccssarios ao cnsino;
III - uso c nanuicnao dc lcns c scrvios vinculados ao
cnsino;
IV - lcvaniancnios csiaisiicos, csiudos c csquisas
visando rcciuancnic ao arinorancnio da qualidadc
c cansao do cnsino;
V - rcalizaao dc aiividadcs-ncio ncccssarias ao
funcionancnio dos sisicnas dc cnsino;
VI - conccssao dc lolsas dc csiudo a alunos dc cscolas
ullicas c rivadas,
VII - anoriizaao c cusicio dc ocracs dc crcdiio
dcsiinadas a aicndcr ao disosio nos incisos dcsic
ariigo;
VIII - aquisiao dc naicrial didaiico-cscolar c
nanuicnao dc rogranas dc iransoric cscolar.

Ari. 71. Nao consiiiuirao dcscsas dc nanuicnao c
dcscnvolvincnio do cnsino aquclas rcalizadas con.
I - csquisa, quando nao vinculada s insiiiuics dc
cnsino, ou, quando cfciivada fora dos sisicnas dc
cnsino, quc nao visc, rcciuancnic, ao arinorancnio
dc sua qualidadc ou sua cansao;
II - sulvcnao a insiiiuics ullicas ou rivadas dc
caraicr assisicncial, dcsoriivo ou culiural;
III - fornaao dc quadros cscciais ara a adninisiraao
ullica, scjan niliiarcs ou civis, inclusivc dilonaiicos;
IV - rogranas sulcncniarcs dc alincniaao,
assisicncia ncdico-odoniologica, farnaccuiica c
sicologica, c ouiras fornas dc assisicncia social;
V - olras dc infra-csiruiura, ainda quc rcalizadas ara
lcncficiar dircia ou indirciancnic a rcdc cscolar;
VI - cssoal doccnic c dcnais iralalIadorcs da
cducaao, quando cn dcsvio dc funao ou cn aiividadc
alIcia nanuicnao c dcscnvolvincnio do cnsino.

Ari. 72. As rccciias c dcscsas con nanuicnao c
dcscnvolvincnio do cnsino scrao auradas c ullicadas
nos lalanos do Podcr Pullico, assin cono nos
rclaiorios a quc sc rcfcrc o 3 do ari. 165 da
Consiiiuiao Fcdcral.

Ari. 73. Os orgaos fiscalizadorcs caninarao,
rioriiariancnic, na rcsiaao dc conias dc rccursos
ullicos, o cunrincnio do disosio no ari. 212 da
Consiiiuiao Fcdcral, no ari. 60 do Aio das Disosics
Consiiiucionais Transiiorias c na lcgislaao
conccrncnic .

Ari. 74. A Uniao, cn colaloraao con os Esiados, o
Disiriio Fcdcral c os Municios, csialclcccra adrao
nnino dc ooriunidadcs cducacionais ara o cnsino
fundancnial lascado no calculo do cusio nnino or
aluno, caaz dc asscgurar cnsino dc qualidadc.
Paragrafo unico. O cusio nnino dc quc iraia csic ariigo
scra calculado cla Uniao ao final dc cada ano, con
validadc ara o ano sulscqucnic, considcrando
variacs rcgionais no cusio dos insunos c as divcrsas
nodalidadcs dc cnsino.

Ari. 75. A aao sulciiva c rcdisiriluiiva da Uniao c dos
Esiados scra ccrcida dc nodo a corrigir,
rogrcssivancnic, as disaridadcs dc accsso c garaniir o
adrao nnino dc qualidadc dc cnsino.
1 A aao a quc sc rcfcrc csic ariigo olcdcccra a fornula
dc donnio ullico quc inclua a caacidadc dc
aicndincnio c a ncdida do csforo fiscal do rcscciivo
Esiado, do Disiriio Fcdcral ou do Municio cn favor da
nanuicnao c do dcscnvolvincnio do cnsino.
2 A caacidadc dc aicndincnio dc cada govcrno scra
dcfinida cla razao cnirc os rccursos dc uso
consiiiucionalncnic olrigaiorio na nanuicnao c
dcscnvolvincnio do cnsino c o cusio anual do aluno,
rclaiivo ao adrao nnino dc qualidadc.
3 Con lasc nos criicrios csialclccidos nos 1 c 2, a
Uniao odcra fazcr a iransfcrcncia dircia dc rccursos a
cada csialclccincnio dc cnsino, considcrado o nuncro
dc alunos quc cfciivancnic frcqucnian a cscola.
4 A aao sulciiva c rcdisiriluiiva nao odcra scr
ccrcida cn favor do Disiriio Fcdcral, dos Esiados c dos
Municios sc csics ofcrcccrcn vagas, na arca dc cnsino
dc sua rcsonsalilidadc, confornc o inciso VI do ari. 10
c o inciso V do ari. 11 dcsia Lci, cn nuncro infcrior
sua caacidadc dc aicndincnio.

Ari. 76. A aao sulciiva c rcdisiriluiiva rcvisia no
ariigo anicrior ficara condicionada ao cfciivo
cunrincnio clos Esiados, Disiriio Fcdcral c
Municios do disosio ncsia Lci, scn rcjuzo dc ouiras
rcscrics lcgais.

Ari. 77. Os rccursos ullicos scrao dcsiinados as
cscolas ullicas, odcndo scr dirigidos a cscolas
conuniiarias, confcssionais ou filaniroicas quc.
I - conrovcn finalidadc nao-lucraiiva c nao disiriluan
rcsuliados, dividcndos, lonificacs, ariiciacs ou
arccla dc scu airinnio sol ncnIuna forna ou
rcicio;
II - aliqucn scus cccdcnics financciros cn cducaao;
III - asscgurcn a dcsiinaao dc scu airinnio a ouira
cscola conuniiaria, filaniroica ou confcssional, ou ao
Podcr Pullico, no caso dc cnccrrancnio dc suas
aiividadcs;
IV - rcsicn conias ao Podcr Pullico dos rccursos
rccclidos.
1 Os rccursos dc quc iraia csic ariigo odcrao scr
dcsiinados a lolsas dc csiudo ara a cducaao lasica,
na forna da lci, ara os quc dcnonsirarcn insuficicncia
dc rccursos, quando Iouvcr falia dc vagas c cursos
rcgularcs da rcdc ullica dc doniclio do cducando,
ficando o Podcr Pullico olrigado a invcsiir
rioriiariancnic na cansao da sua rcdc local.
2 As aiividadcs univcrsiiarias dc csquisa c cicnsao
odcrao rccclcr aoio financciro do Podcr Pullico,
inclusivc ncdianic lolsas dc csiudo.

TTULO VIII
DAS DISPOSIES CEFAIS

Ari. 78. O Sisicna dc Ensino da Uniao, con a
colaloraao das agcncias fcdcrais dc foncnio culiura c
dc assisicncia aos ndios, dcscnvolvcra rogranas
inicgrados dc cnsino c csquisa, ara ofcria dc cducaao
cscolar lilnguc c inicrculiural aos ovos indgcnas, con
os scguinics oljciivos.
I - roorcionar aos ndios, suas conunidadcs c ovos, a
rccucraao dc suas ncnorias Iisioricas; a rcafirnaao
dc suas idcniidadcs cinicas, a valorizaao dc suas
lnguas c cicncias;
II - garaniir aos ndios, suas conunidadcs c ovos, o
accsso s infornacs, conIccincnios iccnicos c
cicnificos da socicdadc nacional c dcnais socicdadcs
indgcnas c nao-ndias.

Ari. 79. A Uniao aoiara iccnica c financcirancnic os
sisicnas dc cnsino no rovincnio da cducaao
inicrculiural conunidadcs indgcnas, dcscnvolvcndo
rogranas inicgrados dc cnsino c csquisa.
1 Os rogranas scrao lancjados con audicncia das
conunidadcs indgcnas.
2 Os rogranas a quc sc rcfcrc csic ariigo, includos
nos Planos Nacionais dc Educaao, icrao os scguinics
oljciivos.
I - forialcccr as raiicas socio-culiurais c a lngua
naicrna dc cada conunidadc indgcna;
II - nanicr rogranas dc fornaao dc cssoal
csccializado, dcsiinado cducaao cscolar nas
conunidadcs indgcnas;
III - dcscnvolvcr currculos c rogranas csccficos,
nclcs incluindo os conicudos culiurais corrcsondcnics
s rcscciivas conunidadcs;
IV - clalorar c ullicar sisicnaiicancnic naicrial
didaiico csccfico c difcrcnciado.

Ari. 80. O Podcr Pullico inccniivara o dcscnvolvincnio c
a vciculaao dc rogranas dc cnsino a disiancia, cn
iodos os nvcis c nodalidadcs dc cnsino, c dc cducaao
coniinuada.
1 A cducaao a disiancia, organizada con alcriura c
rcginc cscciais, scra ofcrccida or insiiiuics
csccificancnic crcdcnciadas cla Uniao.
2 A Uniao rcgulancniara os rcquisiios ara a rcalizaao
dc cancs c rcgisiro dc dilona rclaiivos a cursos dc
cducaao a disiancia.
3 As nornas ara roduao, conirolc c avaliaao dc
rogranas dc cducaao a disiancia c a auiorizaao ara
sua inlcncniaao, calcrao aos rcscciivos sisicnas dc
cnsino, odcndo Iavcr coocraao c inicgraao cnirc os
difcrcnics sisicnas.
4 A cducaao a disiancia gozara dc iraiancnio
difcrcnciado, quc incluira.
I - cusios dc iransnissao rcduzidos cn canais
concrciais dc radiodifusao sonora c dc sons c inagcns;
II - conccssao dc canais con finalidadcs cclusivancnic
cducaiivas;
III - rcscrva dc icno nnino, scn nus ara o Podcr
Pullico, clos conccssionarios dc canais concrciais.

Ari. 81. crniiida a organizaao dc cursos ou
insiiiuics dc cnsino ccrincniais, dcsdc quc
olcdccidas as disosics dcsia Lci.

Ari. 82. Os sisicnas dc cnsino csialclcccrao as nornas
ara rcalizaao dos csiagios dos alunos rcgularncnic
nairiculados no cnsino ncdio ou sucrior cn sua
jurisdiao.
Paragrafo unico. O csiagio rcalizado nas condics dcsic
ariigo nao csialclcccn vnculo cnrcgaicio, odcndo o
csiagiario rccclcr lolsa dc csiagio, csiar scgurado
conira acidcnics c icr a colcriura rcvidcnciaria rcvisia
na lcgislaao csccfica.

Ari. 83. O cnsino niliiar c rcgulado cn lci csccfica,
adniiida a cquivalcncia dc csiudos, dc acordo con as
nornas fiadas clos sisicnas dc cnsino.

Ari. 84. Os disccnics da cducaao sucrior odcrao scr
arovciiados cn iarcfas dc cnsino c csquisa clas
rcscciivas insiiiuics, ccrccndo funcs dc noniioria,
dc acordo con scu rcndincnio c scu lano dc csiudos.

Ari. 85. Qualqucr cidadao Ialiliiado con a iiiulaao
roria odcra cigir a alcriura dc concurso ullico dc
rovas c iiulos ara cargo dc doccnic dc insiiiuiao
ullica dc cnsino quc csiivcr scndo ocuado or
rofcssor nao concursado, or nais dc scis anos,
rcssalvados os dirciios asscgurados clos aris. 41 da
Consiiiuiao Fcdcral c 19 do Aio das Disosics
Consiiiucionais Transiiorias.

Ari. 86. As insiiiuics dc cducaao sucrior
consiiiudas cono univcrsidadcs inicgrar-sc-ao,
ianlcn, na sua condiao dc insiiiuics dc csquisa, ao
Sisicna Nacional dc Cicncia c Tccnologia, nos icrnos da
lcgislaao csccfica.

TTULO IX
DAS DISPOSIES TFANSITFIAS

Ari. 87. insiiiuda a Dccada da Educaao, a iniciar-sc
un ano a ariir da ullicaao dcsia Lci.
1 A Uniao, no razo dc un ano a ariir da ullicaao
dcsia Lci, cncaninIara, ao Congrcsso Nacional, o Plano
Nacional dc Educaao, con dircirizcs c ncias ara os
dcz anos scguinics, cn sinionia con a Dcclaraao
Mundial solrc Educaao ara Todos.
2 O Podcr Pullico dcvcra rcccnscar os cducandos no
cnsino fundancnial, con csccial aicnao ara os
gruos dc scic a quaiorzc c dc quinzc a dczcsscis anos
dc idadc.
3 Cada Municio c, sulciivancnic, o Esiado c a
Uniao, dcvcra.
I - nairicular iodos os cducandos a ariir dos scic anos
dc idadc c, faculiaiivancnic, a ariir dos scis anos, no
cnsino fundancnial;
II - rovcr cursos rcscnciais ou a disiancia aos jovcns c
adulios insuficicnicncnic cscolarizados;
III - rcalizar rogranas dc caaciiaao ara iodos os
rofcssorcs cn ccrccio, uiilizando ianlcn, ara isio,
os rccursos da cducaao a disiancia;
IV - inicgrar iodos os csialclccincnios dc cnsino
fundancnial do scu icrriiorio ao sisicna nacional dc
avaliaao do rcndincnio cscolar.
4 Aic o fin da Dccada da Educaao soncnic scrao
adniiidos rofcssorcs Ialiliiados cn nvcl sucrior ou
fornados or ircinancnio cn scrvio.
5 Scrao conjugados iodos os csforos oljciivando a
rogrcssao das rcdcs cscolarcs ullicas urlanas dc
cnsino fundancnial ara o rcginc dc cscolas dc icno
inicgral.
6 A assisicncia financcira da Uniao aos Esiados, ao
Disiriio Fcdcral c aos Municios, lcn cono a dos
Esiados aos scus Municios, fican condicionadas ao
cunrincnio do ari. 212 da Consiiiuiao Fcdcral c
disosiiivos lcgais criincnics clos govcrnos
lcncficiados.

Ari. 88. A Uniao, os Esiados, o Disiriio Fcdcral c os
Municios adaiarao sua lcgislaao cducacional c dc
cnsino as disosics dcsia Lci no razo naino dc un
ano, a ariir da daia dc sua ullicaao.
1 As insiiiuics cducacionais adaiarao scus
csiaiuios c rcgincnios aos disosiiivos dcsia Lci c s
nornas dos rcscciivos sisicnas dc cnsino, nos razos
or csics csialclccidos.
2 O razo ara quc as univcrsidadcs cunran o
disosio nos incisos II c III do ari. 52 c dc oiio anos.

Ari. 89. As crccIcs c rc-cscolas cisicnics ou quc
vcnIan a scr criadas dcvcrao, no razo dc ircs anos, a
coniar da ullicaao dcsia Lci, inicgrar-sc ao rcscciivo
sisicna dc cnsino.

Ari. 90. As qucsics susciiadas na iransiao cnirc o
rcginc anicrior c o quc sc insiiiui ncsia Lci scrao
rcsolvidas clo ConsclIo Nacional dc Educaao ou,
ncdianic dclcgaao dcsic, clos orgaos nornaiivos dos
sisicnas dc cnsino, rcscrvada a auiononia
univcrsiiaria.
Ari. 91. Esia Lci cnira cn vigor na daia dc sua
ullicaao.

Ari. 92. Fcvogan-sc as disosics das Lcis ns 4.024,
dc 20 dc dczcnlro dc 1961, c 5.540, dc 28 dc novcnlro
dc 1968, nao alicradas clas Lcis ns 9.131, dc 24 dc
novcnlro dc 1995 c 9.192, dc 21 dc dczcnlro dc 1995
c, ainda, as Lcis ns 5.692, dc 11 dc agosio dc 1971 c
7.044, dc 18 dc ouiulro dc 1982, c as dcnais lcis c
dccrcios-lci quc as nodificaran c quaisqucr ouiras
disosics cn conirario.

Draslia, 20 dc dczcnlro dc 1996; 175 da Indccndcncia c 108 da
Fcullica.

FEFNANDO HENFIQUE CAFDOSO

Paulo Fcnaio Souza

Regulamentao DA LDB
Aiualizaao aic 10 dc junIo dc 2002.

ResoIuo CNE n 0001, de 0S de juIbo de 2000
Hcsuno. CONSELHO NACIONAL DE EDUCAAO
Canara dc Educaao Dasica FESOLUO n 1, DE 5
DE JULHO DE 2000 Esialclccc as Dircirizcs
Curricularcs Nacionais ara a Educaao dc Jovcns c
Adulios O Prcsidcnic da Canara dc Educaao Dasica do
ConsclIo Nacional dc Educaao, dc confornidadc con o
disosio no Ari. 90, ...
rolci.cilcc.inc.gov.lr/arqgcr/4476.Iin

Decreto n 2.494, de 10 de IevereIro de 199S
Hcsuno. Alicrado or - Dccrcio n 2.561, dc 27 dc alril
dc 1998; os aris. 11 c 12.. Fcgulancnia - Lci n 9.394,
dc 20 dc dczcnlro dc 1996; o ari. 80. DECFETO N.
2.494, DE 10 DE FEVEFEIFO DE 1998. Fcgulancnia o
Ari. 80 da LDD (Lci n. 9.394/96} O PFESIDENTE DA
FEPDLICA, no uso da airiluiao quc lIc confcrc o ari.
84, inciso ...
rolci.cilcc.inc.gov.lr/arqgcr/2712.Iin

ResoIuo CEB n 0004, de 10 de dezembro de 1999
Hcsuno. FESOLUO CED N. 4, DE E DE DEZEMDFO
DE 1999 Insiiiui as Dircirizcs Curricularcs Nacionais
ara a Educaao Profissional dc Nvcl Tccnico. O
PFESIDENTE DA CMAFA DE EDUCAO DSICA DO
CONSELHO NACIONAL DE EDUCAO, no uso dc suas
airiluics lcgais, c dc confornidadc con o disosio na
alnca c" do ...
rolci.cilcc.inc.gov.lr/arqgcr/3197.Iin

ResoIuo CNE n 0001, de 30 de setembro de 1999
Hcsuno. FESOLUO CP N. 1, DE 30 DE SETEMDFO
DE 1999 Disc solrc os Insiiiuios Sucriorcs dc
Educaao, considcrados os Ari. 62 c 63 da Lci 9.394/96
c o Ari. 9 2 alncas "c" c "I" da Lci 4.024/61, con a
rcdaao dada cla Lci 9.131/95. O PFESIDENTE DO
CONSELHO NACIONAL DE EDUCAO uso dc suas
airiluics...
rolci.cilcc.inc.gov.lr/arqgcr/3196.Iin

PortarIa INEP n 0006, de 2S de janeIro de 2000
Hcsuno. POFTAFIA n 6,. dc 25 dc JANEIFO dc 2000.
Oljciivos. Pariiciaao. Nornas Ccrais. Poriadorcs dc
Ncccssidadcs Escciais. Inscrics Pairocinadas. Manual
do Inscriio. Caracicrsiicas das qucsics oljciivas o da
rcdaao. Confirnaao das Inscrics. II - DAS
INSCFIES. V - DOS FESULTADOS. ...
rolci.cilcc.inc.gov.lr/arqgcr/3218.Iin

PortarIa INEP n 003S, de 1S de abrII de 1999
Hcsuno. INSTITUTO NACIONAL DE ESTUDOS E
PESQUISAS EDUCACIONAIS POFTAFIA n 35, dc 15 dc
alril dc 1999( A PFESIDENTE DO INSTITUTO
NACIONAL DE ESTUDOS E PESQUISAS
EDUCACIONAIS -INEP, no uso dc suas airiluics
csiaiuiarias c rcgincniais c icndo cn visia o disosio na
Poriaria Minisicrial n. 438, dc 28 dc naio...
rolci.cilcc.inc.gov.lr/arqgcr/2964.Iin

LeI n 10.1?2, de 09 de janeIro de 2001
Hcsuno. LEI No 10.172, DE 9 DE JANEIFO DE 2001.
Arova o Plano Nacional dc Educaao c da ouiras
rovidcncias. O PFESIDENTE DA FEPDLICA Fao
salcr quc o Congrcsso Nacional dccrcia c cu sanciono a
scguinic Lci. Ari. 1o Fica arovado o Plano Nacional dc
Educaao, consianic do docuncnio anco, con duraao
dc d...
rolci.cilcc.inc.gov.lr/arqgcr/4176.Iin

LeI n 9.394, de 20 de dezembro de 1996
Hcsuno. Esialclccc as dircirizcs c lascs da cducaao
nacional. Tiulo II. Dos Princios c Fins da Educaao
Nacional. Caiulo I. Scao I. Scao V. Da Educaao
Profissional. Dos Profissionais da Educaao. Do Dirciio
Educaao c do Dcvcr dc Educar. Tiulo IV. Scao II.
Caiulo V. Das Disosics Transiiorias. Tiulo I. ...
rolci.cilcc.inc.gov.lr/arqgcr/2698.Iin

Fonic dc aiualizaao . rolci.cilcc.inc.gov.lr/

Alicrado or - Dccrcio n 2.561, dc 27 dc alril dc 1998;
os aris. 11 c 12.
Fcgulancnia - Lci n 9.394, dc 20 dc dczcnlro dc 1996;
o ari. 80

DECFETO N. 2.494,
DE 10 DE FEVEFEIFO DE 1998.
Fcgulancnia o Ari. 80 da LDD (Lci n. 9.394/96}

O PFESIDENTE DA FEPDLICA, no uso da airiluiao
quc lIc confcrc o ari. 84, inciso IV da Consiiiuiao, c dc
acordo con o disosio no ari. 80 da Lci n 9.394, dc 20
dc dczcnlro dc 1996.
DECFETA.

Ari. 1 Educaao a disiancia c una forna dc cnsino quc
ossililiia a auio-arcndizagcn, con a ncdiaao dc
rccursos didaiicos sisicnaiicancnic organizados,
arcscniados cn difcrcnics suorics dc infornaao,
uiilizados isoladancnic ou conlinados, c vciculados
clos divcrsos ncios dc conunicaao. Paragrafo nico -
O cursos ninisirados sol a forna dc cducaao a
disiancia scrao organizados cn rcginc csccial, con
flcililidadc dc rcquisiios ara adnissao, Iorarios c
duraao, scn rcjuzo, quando for o caso, dos oljciivos c
das dircirizcs curricularcs fiadas nacionalncnic.

Ari. 2 Os cursos a disiancia quc confcrcn ccriificado ou
dilona dc conclusao do cnsino fundancnial ara
jovcns c adulios, do cnsino ncdio, da cducaao
rofissional, c dc graduaao scrao ofcrccidos or
insiiiuics ullicas ou rivadas csccificancnic
crcdcnciadas ara cssc fin, nos icrnos dcsic Dccrcio c
confornc cigcncias clo Minisiro dc Esiado da
Educaao c do Dcsorio.
1 A ofcria dc rogranas dc ncsirado c dc douiorado
na nodalidadc a disiancia scra oljcio dc
rcgulancniaao csccfica.
2 O Crcdcnciancnio dc Insiiiuiao do sisicna fcdcral
dc cnsino, a auiorizaao c o rcconIccincnio dc
rogranas a disiancia dc cducaao rofissional c dc
graduaao dc qualqucr sisicna dc cnsino, dcvcrao
olscrvar, alcn do quc csialclccc csic Dccrcio, o quc
discn as nornas coniidas cn lcgislaao csccfica c
as rcgulancniaao a scrcn fiadas clo Minisiro dc
Educaao c do Dcsorio.
3 A auiorizaao, o rcconIccincnio dc cursos c o
crcdcnciancnio dc Insiiiuics do sisicna fcdcral dc
cnsino quc ofcrcan cursos dc cducaao rofissional a
disiancia dcvcrao olscrvar, alcn do quc csialclccc csic
Dccrcio, o quc discn as nornas coniidas cn
lcgislaao csccfica.
4 O crcdcnciancnio das Insiiiuics c a auiorizaao
dos cursos scrao liniiados a cinco anos, odcndo scr
rcnovados aos a avaliaao.
5 A avaliaao dc quc iraia o aragrafo anicrior,
olcdcccra a roccdincnios, criicrios c indicadorcs dc
qualidadc dcfinidos cn aio rorio, a scr ccdido clo
Minisiro dc Esiado da Educaao c do Dcsorio.
6 A falia dc aicndincnio aos adrcs dc qualidadc c a
ocorrcncia dc irrcgularidadc dc qualqucr ordcn scrao
oljcio dc diligcncias, sindicancia, c, sc for o caso, dc
roccsso adninisiraiivo quc visc a aura-los,
susicniando-sc, dc incdiaio, a iraniiaao dc lciios dc
inicrcssc da insiiiuiao, odcndo ainda acarrciar-lIc o
dcscrcdcnciancnio.

Ari. 3 A naircula nos cursos a disiancia do cnsino
fundancnial ara jovcns c adulios, ncdio c cducaao
rofissional scra fciia indccndcnicncnic dc
cscolarizaao anicrior, ncdianic avaliaao quc dcfinc o
grau dc dcscnvolvincnio c ccricncia do candidaio c
crniia sua inscriao na ciaa adcquada, confornc
rcgulancniaao do rcscciivo sisicna dc cnsino.
Paragrafo nico - A naircula nos cursos dc graduaao c
os-graduaao scra cfciivada ncdianic conrovaao dos
rcquisiios csialclccidos na lcgislaao quc rcgula csscs
nvcis.

Ari. 4 Os cursos a disiancia odcrao acciiar
iransfcrcncia c arovciiar crcdiios oliidos clos alunos
cn cursos rcscnciais, da ncsna forna quc as
ccriificacs ioiais ou arciais oliidas cn cursos a
disiancia odcrao scr acciias cn cursos rcscnciais.

Ari. 5 Os ccriificados c dilonas dc cursos a disiancia
auiorizados clos sisicnas dc cnsino, ccdidos or
insiiiuics crcdcnciadas c rcgisirados na forna da lci,
icrao validadcs nacional.

Ari. 6 Os ccriificados c dilonas dc cursos a disiancia
cniiidos or insiiiuics csirangciras, ncsno quando
rcalizados cn coocraao con insiiiuics scdiadas no
Drasil, dcvcrao scr rcvalidados ara gcrarcn cfciios
lcgais, dc acordo con as nornas vigcnics ara o cnsino
rcscncial.

Ari. 7 A avaliaao do rcndincnio do aluno ara fins dc
ronoao, ccriificaao ou dilonaao, rcalizar-sc-a no
roccsso or ncio dc cancs rcscnciais, dc
rcsonsalilidadc da Insiiiuiao crcdcnciada ara
ninisirar o curso, scgundo roccdincnios c criicrios
dcfinidos no rojcio auiorizado.
Paragrafo nico. Os cancs dcvcrao avaliar concicncia
dcscriias nas dircirizcs curricularcs nacionais, quando
for o caso, lcn cono conicudos c Ialilidadcs quc cada
curso sc roc a dcscnvolvcr.

Ari. 8 Nos nvcis fundancnial ara jovcns c adulios,
ncdio c cducaao rofissional, os sisicnas dc cnsino
odcrao crcdcnciar insiiiuics cclusivancnic ara a
rcalizaao dc cancs finais, aicndidas s nornas gcrais
da cducaao nacional.
1 Scra cigcncia ara crcdcnciancnio dcssas
Insiiiuics a consiruao c nanuicnao dc lanco dc
iicns quc scra oljcio dc avaliaao criodica.
2 Os cancs dos cursos dc cducaao rofissional
dcvcn conicnlar conIccincnios raiicos, avaliados cn
anlicnics aroriados.
3 Para canc dos conIccincnios raiicos a quc rcfcrc
o aragrafo anicrior, as Insiiiuics crcdcnciadas
odcrao csialclcccr arccrias, convcnios ou consorcios
con Insiiiuics csccializadas no rcaro rofissional,
cscolas iccnicas, cnrcsas c ouiras adcquadancnic
aarclIadas.

Ari. 9 O Podcr Pullico divulgara, criodicancnic, a
rclaao das Insiiiuics crcdcnciadas, rccrcdcnciadas c
os cursos ou rogranas auiorizados.

Ari. 10 As Insiiiuics dc cnsino quc ja ofcrcccn cursos
a disiancia dcvcrao, no razo dc un ano da vigcncia
dcsic Dccrcio, aicndcr s cigcncias nclc csialclccidas.

Ari. 11 Fica dclcgada concicncia ao Minisiro dc
Esiado da Educaao c do Dcsorio, cn confornidadc ao
csialclccincnio nos ari. 11 c 12 do Dccrcio-Lci n 200
dc 25 dc Fcvcrciro dc 1967, ara ronovcr os aios dc
crcdcnciancnio dc quc iraia o 1 do ari. 80 da Lci n
9.394, dc 20 dc dczcnlro dc 1996, das Insiiiuics
vinculadas ao sisicna fcdcral dc cnsino c das
Insiiiuics vinculadas ao sisicna fcdcral dc cnsino c
das Insiiiuics dc cducaao rofissional c dc cnsino
sucrior dcnais sisicnas.

Ari. 12 Fica dclcgada concicncia s auioridadcs
inicgranics dos dcnais sisicnas dc cnsino dc quc iraia
o ari. 80 da Lci 9.394, ara ronovcr os aios dc
crcdcnciancnio dc Insiiiuics localizadas no anliio dc
suas rcscciivas airiluics, ara ofcria dc cursos a
disiancia dirigidos cducaao dc jovcns c adulios c
cnsino ncdio.

Ari. 13 Esic Dccrcio cnira cn vigor na daia dc sua
ullicaao.

Draslia, 10 dc fcvcrciro dc 1998, 117 dia da
Indccndcncia c 110 da Fcullica.

FEFNANDO HENFIQUE CAFDOSO - Prcsidcnic da
Fcullica

PAULO FENATO SOUZA - Minisiro dc Esiado da
Educaao c Culiura

Fonic. rolci.cilcc.inc.gov.lr/arqgcr/2712.Iin

FESOLUO CP N. 1,
DE 30 DE SETEMDFO DE 1999

Disc solrc os Insiiiuios Sucriorcs dc Educaao,
considcrados os Ari. 62 c 63 da Lci 9.394/96 c o Ari. 9,
2, alncas "c" c "I" da Lci 4.024/61, con a rcdaao
dada cla Lci 9.131/95.

O PFESIDENTE DO CONSELHO NACIONAL DE
EDUCAO uso dc suas airiluics lcgais c icndo cn
visia o disosio na Lci 9.131, dc 25 dc novcnlro dc
1995, c ainda o Parcccr CP 115/99, Ionologado clo
ScnIor Minisiro dc Esiado da Educaao cn 3 dc
scicnlro dc 1999,

FESOLVE.

Ari. 1 Os insiiiuios sucriorcs dc cducaao, dc caraicr
rofissional, visan fornaao inicial, coniinuada c
conlcncniar ara o nagisicrio da cducaao lasica,
odcndo incluir os scguinics cursos c rogranas.
I - curso nornal sucrior, ara liccnciaiura dc
rofissionais cn cducaao infaniil c dc rofcssorcs ara
os anos iniciais do cnsino fundancnial;
II - cursos dc liccnciaiura dcsiinados fornaao dc
doccnics dos anos finais do cnsino fundancnial c do
cnsino ncdio;
III - rogranas dc fornaao coniinuada, dcsiinados
aiualizaao dc rofissionais da cducaao lasica nos
divcrsos nvcis;
IV - rogranas cscciais dc fornaao cdagogica,
dcsiinados a oriadorcs dc dilona dc nvcl sucrior
quc dcscjcn cnsinar nos anos finais do cnsino
fundancnial ou no cnsino ncdio, cn arcas dc
conIccincnio ou discilinas dc sua csccialidadc, nos
icrnos da Fcsoluao CNE n 2/97;
V - fornaao os-graduada, dc caraicr rofissional,
voliada ara a aiuaao na cducaao lasica.
1 Os cursos c rogranas dos insiiiuios sucriorcs dc
cducaao olscrvarao, na fornaao dc scus alunos.
I - a ariiculaao cnirc icoria c raiica, valorizando o
ccrccio da doccncia;
II - a ariiculaao cnirc arcas do conIccincnio ou
discilinas;
III - o arovciiancnio da fornaao c ccricncias
anicriorcs cn insiiiuics dc cnsino c na raiica
rofissional;
IV - a anliaao dos Iorizonics culiurais c o
dcscnvolvincnio da scnsililidadc ara as
iransfornacs do nundo conicnoranco.
2 Olscrvado o disosio no aragrafo 1 dcsic ariigo, o
curso nornal sucrior, os cursos dc liccnciaiura c os
rogranas cscciais dc fornaao cdagogica dos
insiiiuios sucriorcs dc cducaao scrao organizados c
aiuarao dc nodo a caaciiar rofissionais aios a.
I - conIcccr c doninar os conicudos lasicos
rclacionados s arcas dc conIccincnio quc scrao oljcio
dc sua aiividadc doccnic, adcquando-os s ncccssidadcs
dos alunos;
II - conrccndcr c aiuar solrc o roccsso dc cnsino-
arcndizagcn na cscola c nas suas rclacs con o
conicio no qual sc inscrcn as insiiiuics dc cnsino;
III - rcsolvcr rollcnas concrcios da raiica doccnic c
da dinanica cscolar, zclando cla arcndizagcn dos
alunos;
IV - considcrar, na fornaao dos alunos da cducaao
lasica, suas caracicrsiicas socio-culiurais c
sicocdagogicas;
V - sisicnaiizar c socializar a rcflcao solrc a raiica
doccnic.

Ari. 2 Visando asscgurar a csccificidadc c o caraicr
organico do roccsso dc fornaao rofissional, os
insiiiuios sucriorcs dc cducaao icrao rojcio
insiiiucional rorio dc fornaao dc rofcssorcs, quc
ariiculc os rojcios cdagogicos dos cursos c inicgrc.
I - as difcrcnics arcas dc fundancnios da cducaao
lasica;
II - os conicudos curricularcs da cducaao lasica;
III - as caracicrsiicas da socicdadc dc conunicaao c
infornaao.

Ari. 3 Os insiiiuios sucriorcs dc cducaao odcrao scr
organizados.
I - cono insiiiuio sucrior roriancnic diio, ou cn
faculdadc, ou cn faculdadc inicgrada ou cn cscola
sucrior, con dircao ou coordcnaao do conjunio das
liccnciaiuras ninisiradas;
II - cono unidadc dc una univcrsidadc ou ccniro
univcrsiiario, con dircao ou coordcnaao do conjunio
das liccnciaiuras ninisiradas;
III - cono coordcnaao unica dc cursos ninisirados cn
difcrcnics unidadcs dc una ncsna insiiiuiao.
Paragrafo unico. En qualqucr Iioicsc, os insiiiuios
sucriorcs dc cducaao coniarao con una insiancia dc
dircao ou coordcnaao, fornalncnic consiiiuda, a qual
scra rcsonsavcl or ariicular a fornulaao, cccuao c
avaliaao do rojcio insiiiucional dc fornaao dc
rofcssorcs, lasc ara os rojcios cdagogicos
csccficos dos cursos.

Ari. 4 Os insiiiuios sucriorcs dc cducaao coniarao
con coro doccnic rorio aio a ninisirar,
inicgradancnic, o conjunio dos conicudos curricularcs c
a sucrvisionar as aiividadcs dos cursos c rogranas
quc ofcrcan.
1 O coro doccnic dos insiiiuios sucriorcs dc
cducaao, olcdcccndo ao disosio no Ari. 66 da LDD,
icra iiiulaao os-graduada, rcfcrcncialncnic cn arca
rclacionada aos conicudos curricularcs da cducaao
lasica, c incluira, clo ncnos.
I - 10% (dcz or ccnio} con iiiulaao dc ncsirc ou
douior;
II - 1/3 (un icro} cn rcginc dc icno inicgral;
III - nciadc con conrovada ccricncia na cducaao
lasica.
2 Coro doccnic rorio, nas Iioicscs rcvisias nos
incisos I c II do Ari. 3 da rcscnic Fcsoluao, c aquclc
consiiiudo.
a} or rofcssorcs coniraiados clo insiiiuio ou nclc
loiados;
l} or rofcssorcs ccdidos or ouiras insiiiuics, ou
unidadcs da ncsna insiiiuiao, dcsdc quc o convcnio ou
icrno dc ccssao, confornc o caso, asscgurc rcginc dc
iralalIo c cfciiva vinculaao cdagogica do doccnic ao
insiiiuio.
3 Coro doccnic rorio, na Iioicsc rcvisia no
inciso III do Ari. 3 da rcscnic Fcsoluao, c aquclc
consiiiudo.
a} clos doccnics coniraiados ou loiados nas unidadcs
dc cnsino quc ninisircn cursos dc liccnciaiura c quc
aiucn ncsics cursos;
l} clos rofcssorcs ccdidos s unidadcs dc cnsino quc
ninisircn cursos dc liccnciaiura c quc aiucn ncsics
cursos.
4 En qualqucr das Iioicscs rcvisias no ari. 3 da
rcscnic Fcsoluao, o coniraio ou loiaao ou, ainda, o
convcnio ou icrno dc ccssao dos doccnics dcvcra rcvcr
o icno a scr ncccssariancnic dcdicado oricniaao da
raiica dc cnsino c ariiciaao no rojcio cdagogico.

Ari. 5 O coro doccnic dos insiiiuios sucriorcs dc
cducaao, ariiculado or insiancia dc dircao ou
coordcnaao, ariiciara, cn scu conjunio, da
claloraao, cccuao c avaliaao dos rcscciivos
rojcios cdagogicos csccficos.

Ari. 6 O curso nornal sucrior, alcrio a concluinics do
cnsino ncdio, dcvcra rcarar rofissionais caazcs dc.
I - na fornaao ara a cducaao infaniil, ronovcr
raiicas cducaiivas quc considcrcn o dcscnvolvincnio
inicgral da criana aic scis anos, cn scus asccios
fsico, sico-social c cogniiivo-lingusiico;
II - na fornaao ara o nagisicrio dos anos iniciais do
cnsino fundancnial, conIcccr c adcquar os conicudos
da lngua oriugucsa, da naicnaiica, dc ouiras
linguagcns c codigos, do nundo fsico c naiural c da
rcalidadc social c oliica, dc nodo a asscgurar sua
arcndizagcn clos alunos a ariir dc scis anos.
1 A fornaao ncncionada nos incisos I c II do cuut
dcsic ariigo odcra ofcrcccr, a criicrio da insiiiuiao, a
rcaraao csccfica cn arcas dc aiuaao rofissional,
iais cono.
I - cuidado c cducaao cn crccIcs;
II - cnsino cn classcs dc cducaao infaniil;
III - aicndincnio c cducaao inclusiva dc oriadorcs dc
ncccssidadcs cducaiivas cscciais;
IV - cducaao dc conunidadcs indgcnas;
V - cducaao dc jovcns c adulios cquivalcnic aos anos
iniciais do cnsino fundancnial.
2 A duraao do curso nornal sucrior scra dc no
nnino 3.200 Ioras, conuiadas as arics icorica c
raiica.
3 A conclusao dc curso nornal sucrior dara dirciio a
dilona dc liccnciado con Ialiliiaao ara aiuar na
cducaao infaniil ou ara a doccncia nos anos iniciais do
cnsino fundancnial.
4 crniiida nais dc una Ialiliiaao ncdianic
conlcncniaao dc csiudos.
5 Os concluinics cn curso nornal dc nvcl ncdio,
con clo ncnos 3.200 Ioras dc duraao, icrao
asscgurado o arovciiancnio dc csiudos ara cfciio dc
aicndincnio do nnino csialclccido no 2 dcsic ariigo
aic o liniic dc 800 Ioras.
6 A cscolIa dos csiudos a scrcn arovciiados icra
cono rcfcrcncia o currculo do curso nornal sucrior da
insiiiuiao.
Ari. 7 Os cursos dc liccnciaiura dos insiiiuios
sucriorcs dc cducaao, dcsiinados doccncia nos anos
finais do cnsino fundancnial c no cnsino ncdio, csiarao
alcrios a concluinics do cnsino ncdio, olscrvado o
disosio nos aragrafos 1 c 2 do ari. 1 dcsia
Fcsoluao.
1 Os cursos rcfcridos no cuut dcsic ariigo scrao
organizados cn Ialiliiacs olivalcnics ou
csccializadas or discilina ou arca dc conIccincnio.
2 A duraao dos cursos dc liccnciaiura scra dc no
nnino 3.200 Ioras-aula, conuiadas as arics icorica
c raiica.
3 A conclusao do curso dc liccnciaiura rcfcrido no
cuut dcsic ariigo dara dirciio a dilona dc liccnciado
ara a doccncia nos anos finais do cnsino fundancnial c
no cnsino ncdio, con a Ialiliiaao rcvisia.

Ari. 8 Os rogranas dc fornaao coniinuada csiarao
alcrios a rofissionais da cducaao lasica nos divcrsos
nvcis, scndo organizados dc nodo a crniiir aiualizaao
rofissional.
1 Os rogranas dc fornaao coniinuada ara
rofcssorcs icrao duraao variavcl, dccndcndo dc scus
oljciivos c das caracicrsiicas dos rofissionais nclcs
nairiculados.
2 A conclusao dc rograna dc fornaao coniinuada
dara dirciio a ccriificado.

Ari. 9 O curso nornal sucrior c os dcnais cursos dc
liccnciaiura incluirao olrigaioriancnic aric raiica dc
fornaao, con duraao nnina dc 800 Ioras, ofcrccida
ao longo dos csiudos, vcdada a sua ofcria
cclusivancnic ao final do curso.
1 A aric raiica da fornaao scra dcscnvolvida cn
cscolas dc cducaao lasica c conrccndcra a
ariiciaao do csiudanic na rcaraao dc aulas c no
iralalIo dc classc cn gcral c o aconanIancnio da
roosia cdagogica da cscola, incluindo a rclaao con
a fanlia dos alunos c a conunidadc.
2 Para fins dc saiisfaao do nnino dc 800 Ioras da
aric raiica da fornaao odcrao scr incororadas,
clos alunos quc ccran aiividadc doccnic rcgular na
cducaao lasica, as Ioras conrovadancnic a cla
dcdicadas.

Ari. 10 Concic aos insiiiuios sucriorcs dc cducaao,
no quc diz rcsciio aric raiica.
I - insiiiuir nccanisnos ara cnicndincnios con os
sisicnas dc cnsino, icndo cn visia asscgurar o
dcscnvolvincnio da aric raiica da fornaao cn
cscolas dc cducaao lasica;
II - organizar a aric raiica da fornaao con lasc no
rojcio cdagogico da cscola cn quc vicr a scr
dcscnvolvida;
III - sucrvisionar a aric raiica da fornaao,
rcfcrcncialncnic airavcs dc scninarios
nuliidiscilinarcs.
IV - considcrar na avaliaao do aluno o scu dcscncnIo
na aric raiica, ouvida a cscola na qual csia foi
dcscnvolvida.

Ari. 11 As univcrsidadcs c ccniros univcrsiiarios
dccidirao, no gozo das rcrrogaiivas dc sua auiononia,
clo csialclccincnio dc insiiiuios sucriorcs dc
cducaao cn scu inicrior ou cla nanuicnao dos
cursos dc liccnciaiura quc ninisiran.

Ari. 12 A auiorizaao, quando coulcr, c o
rcconIccincnio dc liccnciaiuras, inclusivc dos cursos
nornais sucriorcs, dccndcn dc rojcio cdagogico
csccfico ara cada curso, ariiculados ao rojcio
insiiiucional dc fornaao dc rofcssorcs, aicndcndo aos
icrnos do ari. 2 da rcscnic Fcsoluao.
Paragrafo unico. Os cursos dc liccnciaiura, quando ja
auiorizados ou rcconIccidos, icrao o razo naino dc
quairo anos, coniados da daia da ullicaao da
rcscnic Fcsoluao, ara aicndcr ao disosio no cuut
dcsic ariigo.

Ari. 13 Os cursos dc liccnciaiura quc nao scjan
ninisirados or univcrsidadcs discn do razo dc aic
quairo anos, coniados da daia da ullicaao da
rcscnic Fcsoluao, ara scrcn incororados a
insiiiuios sucriorcs dc cducaao.

Ari. 14 Os rogranas dc fornaao coniinuada fican
discnsados dc auiorizaao dc funcionancnio c dc
rcconIccincnio criodico.

Ari. 15 Os rogranas cscciais dc fornaao cdagogica
rcfcridos no inciso IV do ari. 1, ninisirados or
insiiiuio sucrior dc cducaao, olcdcccrao ao disosio
na Fcsoluao CNE n 2/97.

Ari. 16 No razo naino dc cinco anos, coniados da
daia da ullicaao da rcscnic Fcsoluao, scrao
avaliados os rogranas dc fornaao cdagogica
rcfcridos no inciso IV do ari. 1.

Ari. 17 Os cursos dc liccnciaiura ara a fornaao dc
rofcssorcs ara a cducaao lasica, inclusivc os cursos
nornais sucriorcs, olscrvarao as rcscciivas dircirizcs
curricularcs rcfcridas na alnca "c" do aragrafo 2 do
ari. 9 da Lci 4.024/61, con a rcdaao dada cla Lci
9.131/95.
Paragrafo nico. As dircirizcs curricularcs rcfcridas no
cuut dcsic ariigo olscrvarao os icrnos do ari. 2 da
rcscnic Fcsoluao c as dircirizcs curricularcs ara a
cducaao lasica, csialclccidas cla Canara dc
Educaao Dasica do ConsclIo Nacional dc Educaao.

Ari. 18 Esia Fcsoluao cnira cn vigor na daia dc sua
ullicaao, rcvogadas as disosics cn conirario.

FFEM DE ACUIAF MAFANHO
Prcsidcnic do ConsclIo Nacional dc Educaao

Fonic. rolci.cilcc.inc.gov.lr/arqgcr/3196.Iin

LEI N O 10.328, DE 12 DE DEZEMDFO DE 2001.
Iniroduz a alavra "olrigaiorio" aos a crcssao
"curricular", consianic do 3 o do ari. 26 da Lci n o
9.394, dc 20 dc dczcnlro dc 1996, quc csialclccc as
dircirizcs c lascs da cducaao nacional.

O PFESIDENTE DA FEPDLICA
Fao salcr quc o Congrcsso Nacional dccrcia c cu
sanciono a scguinic Lci.

Ari. 1 o O 3 o do ari. 26 da Lci n o 9.394, dc 20 dc
dczcnlro dc 1996, assa a vigorar con a scguinic
rcdaao.

" Ari.
26 ..........................................................................
3 o A cducaao fsica, inicgrada roosia cdagogica
da cscola, c cononcnic curricular olrigaiorio da
Educaao Dasica, ajusiando-sc s faias ciarias c s
condics da oulaao cscolar, scndo faculiaiiva nos
cursos noiurnos.
................................................................................
" (NF}

Ari. 2 o Esia Lci cnira cn vigor na daia dc sua
ullicaao.

Draslia, 12 dc dczcnlro dc 2001; 180 o da
Indccndcncia c 113 o da Fcullica.

FEFNANDO HENFIQUE CAFDOSO

Paulo Fcnaio Souza

LEI N 10.287, DE 20 DE SETEMDFO DE 2001
Alicra disosiiivo da Lci n 9.394, dc 20 dc dczcnlro dc
1996, quc csialclccc as Dircirizcs c Dascs da Educaao
Nacional.

O PFESIDENTE DA FEPDLICA
Fao salcr quc o Congrcsso Nacional dccrcia c cu
sanciono a scguinic Lci.
Ari. 1 O ari. 12 da Lci n 9.394, dc 20 dc dczcnlro dc
1996, assa a vigorar acrcscido do scguinic inciso VIII.

"Ari.
12...............................................................................
..................................................
................................................................................
.............................................................
VIII - noiificar ao ConsclIo Tuiclar do Municio, ao juiz
concicnic da Conarca c ao rcscciivo rcrcscnianic do
Minisicrio Pullico a rclaao dos alunos quc arcscnicn
quaniidadc dc falias acina dc cinqucnia or ccnio do
crccniual crniiido cn lci."(NF}

Ari. 2 Esia Lci cnira cn vigor na daia dc sua
ullicaao.

Draslia, 20 dc scicnlro dc 2001; 180 da
Indccndcncia c 113 da Fcullica.

FEFNANDO HENFIQUE CAFDOSO

LEI N 9.536, DE 11 DE DEZEMDFO DE 1997
Fcgulancnia o aragrafo unico do ari. 49 da Lci n
9.394, dc 20 dc dczcnlro dc 1996.

O PFESIDENTE DA FEPDLICA, fao salcr quc o
Congrcsso Nacional dccrcia c cu sanciono a scguinic Lci.

Ari 1 - A iransfcrcncia c officio a quc sc rcfcrc o
aragrafo unico do ari. 49 da Lci n 9.394, dc 20 dc
dczcnlro dc 1996, scra cfciivada, cnirc insiiiuics
vinculadas a qualqucr sisicna dc cnsino, cn qualqucr
coca do ano c indccndcnic da cisicncia dc vaga,
quando sc iraiar dc scrvidor ullico fcdcral civil ou
niliiar csiudanic, ou scu dccndcnic csiudanic, sc
rcqucrida cn razao dc conrovada rcnoao ou
iransfcrcncia dc ofcio, quc acarrcic nudana dc
doniclio ara o nunicio ondc sc siiuc a insiiiuiao
rccclcdora, ou ara localidadc nais roina dcsia.
Paragrafo unico. A rcgra do cuut nao sc alica quando o
inicrcssado na iransfcrcncia sc dcslocar ara assunir
cargo cfciivo cn razao dc concurso ullico, cargo
conissionado ou funao dc confiana.

Ari 2 - Esia Lci cnira cn vigor na daia dc sua
ullicaao.

Draslia, 11 dc dczcnlro dc 1997; 176 da
Indccndcncia c 109 da Fcullica.

FEFNANDO HENFIQUE CAFDOSO
Paulo Fcnaio Souza
Luiz Carlos Drcsscr Pcrcira

N 9.475, DE 22 DE JULHO DE 1997
Da nova rcdaao ao ari. 33 da Lci n 9.394, dc 20 dc
dczcnlro dc 1996, quc csialclccc as dircirizcs c lascs
da cducaao nacional.

O PFESIDENTE DA FEPDLICA . Fao salcr quc o
Congrcsso Nacional dccrcia c cu sanciono a scguinic Lci.

Ari 1 O ari. 33 da Lci n 9.394, dc 20 dc dczcnlro dc
1996, assa a vigorar con a scguinic rcdaao.

"Ari. 33. O cnsino rcligioso, dc naircula faculiaiiva, c
aric inicgranic da fornaao lasica do cidadao c
consiiiui discilina dos Iorarios nornais das cscolas
ullicas dc cnsino fundancnial, asscgurado o rcsciio
divcrsidadc culiural rcligiosa do Drasil, vcdadas
quaisqucr fornas dc roscliiisno.
1 Os sisicnas dc cnsino rcgulancniarao os
roccdincnios ara a dcfiniao dos conicudos do cnsino
rcligioso c csialcccrao as nornas ara a Ialiliiaao c
adnissao dos rofcssorcs.
2 Os sisicnas dc cnsino ouvirao cniidadc civil,
consiiiuda clas difcrcnics dcnoninacs rcligiosas
ara a dcfiniao dos conicudos do cnsino rcligioso."

Ari 2 Esia Lci cnira cn vigor na daia dc sua ullicaao.

Ari 3 Fcvogan-sc as disosics cn conirario.

Draslia, 22 dc julIo dc 1997; 176 da Indccndcncia c
109 da Fcullica.

FEFNANDO HENFIQUE CAFDOSO
Paulo Fcnaio Souza

2002,2006 Viccnic Mariins
viccnic.nariinsuol.con.lr
Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil

__________________
JulIo 2002
Proilido iodo c qualqucr uso concrcial.
Sc vocc agou or cssc livro
VOCE FOI FOUDADO!
Vocc icn csic c nuiios ouiros iiulos
CFTIS
dircio na fonic.
cDoolsDrasil.org
Vcrscs ara df c cDoolsLilris
cDoolsDrasil.org

__________________
Maro 2006

Você também pode gostar