Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
CAPTULO II DA UNIO
Artigo 20 So bens da Unio:
XI as terras tradicionalmente ocupadas pelos ndios
SEO II DA CULTURA
Artigo 215 - O Estado garantir a todos o pleno exerccio dos direitos culturais
e acesso s fontes da cultura nacional, e apoiar e incentivar a valorizao e
a difuso das manifestaes culturais.
1. O Estado proteger as manifestaes das culturas populares, indgenas e
afro-brasileiras, e das de outros grupos participantes do processo civilizatrio
nacional.
Art. 32
3 - O ensino fundamental regular ser ministrado em lngua
portuguesa, assegurada s comunidades indgenas a utilizao de suas
lnguas maternas e processos prprios de aprendizagem.
IV
Educao Indgena no Plano Nacional de Educao
(Lei 10.172)
"A escola veio, se instalou no nosso meio e no pediu licena. Ns, como
professores indgenas, temos que mudar essa escola, temos que garantir
que ela tenha qualidade. Para isso, temos que estudar a legislao, para
conhecer e conquistar novos direitos".
(Profa. Teresinha Pereira, Potiguara/CE)
10
9.1 Diagnstico
No Brasil, desde o sculo XVI, a oferta de programas de educao
escolar s comunidades indgenas esteve pautada pela catequizao,
civilizao e integrao forada dos ndios sociedade nacional. Dos
missionrios jesutas aos positivistas do Servio de Proteo aos ndios, do
ensino catequtico ao ensino bilnge, a tnica foi uma s: negar a diferena,
assimilar os ndios, fazer com que eles se transformassem em algo diferente do
que eram. Nesse processo, a instituio da escola entre grupos indgenas
serviu de instrumento de imposio de valores alheios e negao de
identidades e culturas diferenciadas.
S em anos recentes esse quadro comeou a mudar. Grupos
organizados da sociedade civil passaram a trabalhar junto com comunidades
indgenas, buscando alternativas submisso desses grupos, como a garantia
de seus territrios e formas menos violentas de relacionamento e convivncia
entre essas populaes e outros segmentos da sociedade nacional. A escola
entre grupos indgenas ganhou, ento, um novo significado e um novo sentido,
como meio para assegurar o acesso a conhecimentos gerais sem precisar
negar as especificidades culturais e a identidade daqueles grupos. Diferentes
experincias surgiram em vrias regies do Brasil, construindo projetos
educacionais especficos realidade sociocultural e histrica de determinados
grupos indgenas, praticando a interculturalidade e o bilingismo e adequandose ao seu projeto de futuro.
O abandono da previso de desaparecimento fsico dos ndios e da
postura integracionista que buscava assimilar os ndios comunidade nacional,
porque os entendia como categoria tnica e social transitria e fadada
extino, est integrado nas mudanas e inovaes garantidas pelo atual texto
constitucional e fundamenta-se no reconhecimento da extraordinria
capacidade de sobrevivncia e mesmo de recuperao demogrfica, como se
11
12
1
(*) a iniciativa para cumprimento deste Objetivo/Meta depende da iniciativa da Unio; (**) exigida a
colaborao da Unio.
13
14
15