Você está na página 1de 175
net fo Pre ‘ave ate tease satagea ge Atte ew 2 ‘wee Moe oe Mog sien) gaase A Cidade das Mutheres Ruth hander Dadagia de Mata Lie de Ered Sie apes toy Hote ‘pele sete mice Oh Mein Cen BE Bd ee ‘Stops po ho rd en UR si ane sp at de in Geo ea eh tan UP a he yf wae esto: eg —Ba i 2. Sot“ Bsa Ws Somes Cuan nae Fm Fig Rea ai, es Ca, 10 a ei ee Nie Kp 8 Bre ‘ae fn Bawa Se a op Se: 518 wt 62 Feeds so — ine merce $3705 Schad Shes Samdrio DIVULGAGAO. Peto ° Apeseningao a Noe & 1 eigdo brain a Pogo s (A cidade de enthres 35 Anesor Asgetospatclaes sn ‘Matic cual ¢ tonossexoidade macullaa 319 © cao fats no Bras 333 scrvidio ogg € tats fomnico aT ave 0 oee antes 2 ge ta ute ants usps Marea Conta ar np ep ae te mpi on rte ge "Sencar maa, ks Kee ert tn ‘> cei a Nar Doe ‘A cura tempomae que Ru Landes passu no Brasil redndou em quatre anigos © um fv! mas provecou muito fuxico nis hosts de pesqisndoresnacionais¢iniemcionis, atl poto que € diel reer, Inj, A cidade das muteres sem procurar os indicts do esindalo que sua presenga, jf cla ausent, epresestou no melo dos pesquisadres| trailers, no final da cada de 19302 important, assim, relembra 1 jet de sua peemantncia au emenorar breverent sua cacira secadémiea, para star ete Hono contexto dt epoca ns ists da amiopoioga tease. No ctor de 1938 cheguar 20 Brasil o primers psqusadnes rorte-amerianos de um. longa série a vir pref augurando una oopeagso ene instiigs univers asleas eate-americanss ‘que te moston dradeara, Com urs paricabidde cx pimeis chest, rajas 2 uma eolabongto etbdecia ene o Museu Nacional ea Co- Tuma Universi, ram aroslgns. Ean 1938 chezavary Wiliam Lpking sis esposa, Buell Quo, defini na documenta da Epoca com seu ‘sistent, © Rath Landes. No ano segue chegsia Charles Wale, que ‘mamove elas de anizaee bal no Brasil ap long de quas oda sa vida, tendo easado com ar moga bali, , 0s anos seguines, 0 — Roth dene ‘as © Virgin Watton © Ror « Yolanda Murphy Wesley ara aie {st por iicitive dent dior do Musa Nao, Hela Albeo “Tere, em carts digi Frare Ross sgeinfo 2 vind de joven setaplogs psa abla no Pi, que a cooper tee ino. Ruth Canes mbes qe Jes Henry fo princi alo de Clu vi pre ek par estar es Kagan, © gue foe raga ee ge Ruth Benet Franz Boss interesram poo Br como campo de ets ‘Sst ea fi, os overs noptogs qo abana sob a el {Helo Albeo Toes, qu, no 36 como dito do Masca Nacional teas prnelplnente cono negate do Cosco de Fscalzago dt Txpligtes Artis ¢ Genie 9 Br, com 193, tka um pel peeinente ne sximpoaga baila, vam pra 0 Pais com 9 bjt de estar as populgbes ingens? Com una exe, Ruth Landes Rut Seto Lands scene Nove Yam 1906, ha inigraes jodens. eu pi, Fonph Sesser, er um ali ue vera chegar, Ruth nha 30 anos fison ‘Cusec, 26. Fornado em Die, jose defensor do dreko de os ‘rips de candomblé manifesto sas regs, ele até rest RB Ruth Lender publica dais His. AmBos, Rlgesnepras (1936) Netros betas (0937, stam aa Biblioteca de Diva Cinta, colo dria poe ‘Artur Ramos Bato Civilizagio Bras. Em 1957, Edison Carneiro ‘orgaivon também 0 I Congreso Afro-Brasilire. Do congreso parici- param todo os ineleiais brsleiros quem pce seinteressavar plas Felgen rails, alguns pesqusadores ftemacioais, que comesavamn & pt 2 Haha no mapa ds elages ais no coro itraciooal (Donald Person, Melville Herskovits), mas prinipament igurs de liderangn do cdo balan: Mainiano do Boni; Etna A do Senos, Mic “nine; Manuel Bemarino da Faxio, 0 Beratcno do Bate Foi, © ‘Manvel Vitrno dos Sarto, © Manel Fats da Fornign, entre ous, (0 baba Maciniano do Boon, antigo colaborador de Nina Rodrigues mals te, dosomancisa Jorge Amado, equ também fienevistado or Meron, Landes Faklin Fri, fol 0 presidente de hon do ‘Congreso © fer parte também da primi detain do Unit das Sets [Alto Beasisvs da ahi, cin em seemao de 197, como resudo pulton do It Congreso gage 20 tbalho de onatiacio de Bison ‘Cums. Carer, na pocn epéster do O Exado da Babi, patina ‘om Jorge Amado e oats itelectis loci, de una Academia dos Rebldes,¢esreveu, em eolaborcio com o jmalista Osvaldo Dias ‘4 Conta o com Jonge Amado, um romance, Leia? Quase tds sim de em sells, por reabespolticas: era todos membres ov simp tants do Pad Comnisa, ola ets grupo ée jovens bees que a rebelde Ruth Landes se jou 96 chegir 8 Hsin no infin de 1938, A bisa de so relg8o| cam esses jovers inlets «com as Figura do candombé baino est bem documentads nas gas deste lvoe &desncesiio reproduc le qui, Mas cabe enfaizar = importncia de Edison Camei para sux pesquisa le represent su inulin com a sociedade el do mesmo fod que Maggie Wikon fore seu clo de Hiagio com 8 ota ~ en Bahia como no Cansdé, Landes opton por segue @inpretsgo dos ativas om sue mazratv be a vida enna dees. Ams as pesquisa so, cecamene, rics de juveatude, mas et etm am registro Ride Malls — 18 ‘ue conserva, de forma vivien, a memirs de tants pectonagens impotttes na cansroga dew campo anropolgic de estuos sobre 1 elagGes racks no Bri Se Sally Cole an ako a diver que olive sobre a8 muons of toa cow vida lca de catovsis de Landes aiopolgia" fo 6 menos veedade que A cidade das mulheres teve iuaimente um repel contmvera sada que pin (ver Peer Fey, nt Aesentigh), to eampo do etude des eligi fo-braeins, « ertaarce contin também pra wi certo desonfrto entre ses elepa scastmios, par felarmente Melle Herskovits © Margaret Mesd ros Esaos Unidos Mead dire, ma crs & ened, er 1939, que Landes deveria sr en ‘cord "esto (.) © quae soil wrbano, complex, dence tinal, cm prostiigio, num quadeo mss pico de traexsmo soc fente sceta einleprdo” ~0 qe ela nto fe, pois tomou 0 partido de scompentar a inepelagio de Carneiro e das mes dos teteirs de ean omblé que choos, Arkin Meade 2 ec inl de Aur Ramos, ‘ram proveelmentedrgdas a um relatéo eacomendado 2 Lands por ‘Gunna Mri, no bilo da pesisacoorenaa or ele e qe redundtn ‘em An American dilemma, apretomese 0 prineieo tal exer por ‘a depois de volta do Brasil. Pate de sun argumentgo af expost ext em dois etgos (IMO) que Landes publiooy anes de exerever seu io ‘mum out posterior (1953) ptseatados come anexos na princi ego brasileira e mantis na presen edge, Nas edigbes em ings (197, 199), esse artigos no Torn incudos ~ deiando de lado um im portant epeco dh sus sls equ fia Base de muita ess a Iv. Sus incluso na rime ei braiera devs 8 nila de Eason Carmir, que no apenas revi ado original, mas, segundo info mag de Silly Coe, anbein fer a comeyes sugeias por Landes, por ‘ei de sm vst wo Bas en 1966, um ano antes des public.” Landes voli ao Brasil xegundo Cole, par dino 9 primero rojto em sis rove posgéo de prfesora pomnazente ne MeMaster| ‘University, em Onto, © aglfeou de malo stab, O tena de sua th Ruth Lands pesquisa era unin, mas Lands stove docate dure quase toda 1 sur esa e no publicou nade sobre ese ssunto. Ma dorante es tempo lea a todo de seu lio sugevin alguns revises. Depois de pesquisa com os cndomblés Hah, Landes escrevea cute aso fel, pata oprojtncetido por My, tabuhou, atte #1 Goer, de 190 9 1945, no Comme on Fair Employment Practices ~ trabalho eitado por ela no pelogo dest lv, Tablhoa ‘epols mum prjeto da Grea matopolians de Las Angee, selaionaso| ‘com erangas negas © mexicnas; no American Jewish Commitee em [Nova York ecebeu uma bolen da Fulbright pare ester v migragio caribenia em Lone; oi professra de antropoogi em dvs fends smeicanss aes de, fnalment, ote um conto penranente no Canal, 0 $6 anos de idade, Mead até sus morte, em 1991, a 89 ano ‘Quaseciagdeta anos depois de sua pesquisa no Beal, Landes exeevin numa eats ua foo trade no jin do Mew Nacional em 1939:"D. Heloiaacncomendon porque nde rs etangeios aoe pri logo ~ Lévi-Strauss eu pra Nova York, Wagley para Mat Grose, sto = ela queria uma lembranga, Ela gostava ols doe aiscanos, LoS. esxave iftiz, claro, a Frnga fo lavadidn pelos nis; su espora o ies dixudo cern de um suo sates. D. Helos not fer esrever noe tos noms nas estas de ead epi, () [A ota] most ea (4 Helos), LéviStaast (da min ide), eu, Chales Wogley (lguns anos mais joven), Luiz de Caseo Fas, Reimando Lape ¢fson Canc”, Tal ‘rap munca masse eeu, mas at imagens do Brail que fos eles eso Je ua dsp sl que aad 1 exlrecer as relages ene seo © raga ns nosis sociedade. Ao alee 20s valores de uma ne do gro estado, Landes 0 exp, el mesma, 4 se vista como paca em relieo & socodade que se propenha exude: a etieas que reebeu, na pot, mostra bem que ea extavaremando ont a mate. A visto create - 0 obstante ods evdéacin empe- 2 regsidas nos tnbelbos de Nina Rodrigues seus segues ~ era de que & domiaaedo mascui,vigente ma sce bra coma tm todo, era tam vgene ms cults are-braeios. Ao éesmontsr ‘ste esquema simpli, mostand a preeminénrin das mulbers oe cle nag ¢ ds homosseuns nos eultoscaboclos, Landes exp una tus de pénero na andie dos clos ato-railers que merce alengio até Ine. 16 th Lends , apesar de énfse qu retospcivameste aubuinos 8 questo roca no seu io, creo que ea ser embrad também como wma fine observadora de deals queso, afl, a marea da boa anpoloin, ‘como ness, ama ene tans, obsevaglo logo na hepa a0 Bit Pane os, us mets mo Re, ain, ca pa, * iis Monin igugen eapedeno men * Tinga geo € de igo, ae expr ples eds ls rast meso provisos os gods een, pelo la do tar por nas ‘ovens que se estan leven se wn ao io cr tones oe Gy ft) © espetho que Ruth Landes volts par nds com tanta rag est coteato de peqtenosesbogs de aie como este & eedamune-est ‘qualidade que toma este limo mereeedor de set rldo. Notar "0 tivo 6 et, sos ems send eo bral us dos ais, gu Inlsfds cue ass, no erm pare dt cso amen get € emda de andes se su pegs no Hel “A woman step in Beir "HH oats indi interests «pei, 9 enna winds que ces sto taitan na ei pei cmp exe. Labrada Efe da snopelgs "ateeriens meu, no ita de eat elu geen [ans © seu aig epi du eal dos agin umeronos. Dis eh “ea, of note americnos pes memos dese, Um ps ina "eao pred a Sasa do neg? to no impr. Nos naga que um seg cha ext alguna oo gin igs: neal pp no Sr «qe Ie vend bea, meen ei supose qe ce ol, (-) = Neeser! (.) Que Se epee om et (1) Filet Silken — 7 ingot be queoproynete uns “has pi” par segs ‘marines, Heskvs, eum efice nga a exe ino tec pongo resid cia mgatvs em apo su poo, de Benedict ¢ cus psig scigys ames, paca The myth of the ero ptm 191. Lid oo nde Lae, "O ea eth” parce ‘im uma evn deisel” no Halo gue cee oe arenas ghe Hokie etd. > Sota ina dos rns soropsoges, Kets © inguin do Cosa de Hela, ms peg da Gc, ver LB, Bene Oro 1 Coleg e exper vig “No mesmo prose, Lane en sf ini d cai, tendo obliado am aio she pesoadae obs em 153? eso ona 6 ‘nisin 2 um code nko pln para rep ogs, pte, sma une cr, po Edward Sai Wer. Dal, Perso en care he fie of be Sepian aera * A if de Lanes, Silly Ca, ober: “O eo ft por Lands das ros shana do eros nie nae igo pel ean ide pote se atu 0 no de Bnei, Paes de ela, so ‘igo “A anopeoga © 8 emai, ambos pao em 134. Beet esis com ote inegravan ocpanet coin es sia Amin © como a pst prep, x banca, ea a meson pr exe, vee fuse de ste ‘Me. aba de Bench ma cei ine Te oul of Ameen Flore em ue sai ambi um abo, eta por Lands, ago de son Cane: "Te sree of Aficancls in Fei Oi we deal Calo leo ee aig, em ins, con ate sos Cans de ar © némeo tl eps ener ce sito emcee o meson ta igo ‘ands. Apes deta 4 sparta pei des lee cand, Casi obra qs havi 37 pai 30min ie es conclinde «ue "homeo de as mes ga Ostia diode ser lnlatana WD — Rath Lode "eon stg de Landes em busta de us enpregn pean em Sly Css, igi soul." Coe coments qu Lae set a vie no Coal cam tum exto™ Noma cia ge te evi, Landes de qe chee no Coal “evido sore nce deep em mare alas” (Cart de 2 de apo de 1986), Ne meso crt css ove pa i | esl poe extn plead wm nov fv eset ede ee Fak ots 193, ogaiande maemo de cape Ws pan ene Saitsorian tion e ijn ene 0 Catt os Eso Unite ‘cade um ep pe se eter "8, Cole "sim soul". 25, Alp mito stew que mostare no lino sole os ob: and gu howe un tia dis tbo ene omens hres as ead raved Magpie Wilton moss ma Meso eno ni ecapnc roe evita pr hs, Refertnine Bibl ifiar ARNE, i Rte Ri aio: Cig Bs 138 Nas ns esi: tg Rn 1 etme ta ct ea ofan oll, vSin ai be Gide ab eee Moa See Stone Sen ti ie: ee Bl ei rot a CO Sy. Ro alr Wg gr Amin ‘tg naan LANGE ah ey of wa ‘eraoe Une Msn Pa 8 nr srs an one Oe tap of Ta bon. ant 8, Rat mts te cy cy ne, BEA, Bak: GORGON, Dat ho). oe ri te ely tt ft na Uaresty Elena Pn BR Cikee kr Malhere 24 Pods. I: LANDES Ruth. The Oba moan Lisl Landes: Univesity of Nebraka Pras, 1957 Dea Ru This he sey a Mage Wi, Owe ethoogt, te ‘CAMERON, DICKIN 1. Gea dame, Tron Ballo Loni: ‘sy of Toate Pes, 1957. Pig sens, ory, dail hi: jae det “Aol. In; BRIDGMAN, COLE, 7 HOWARD-BOBIWASH, (on, Femini tds: bogie sighs Catal: Broniew Pret, 198 [CORRPA, Main O miso dos wink ds ome 4. gr mm ao. Toga hatin. hogs, 4m 2, 2000. _— Alte waren a whl he aks re mb ae thy? Race a ‘ole in Bala eacombl, Coors (0 pr, DARNELL, Rega Pecomiy an eal. The te ofthe Sapa erative. In: STOCKING (4). Malowa, Rites. ewe ater: Maso ‘TheUniveiy of Wms Pes, 186 Veyron calor and perma, (itr af Aethroploy). DOUGLAS, My. Pury and danger An nay of ones of pln and fab. Lones: Rowe & Kegsa Pal 196. ‘ORUPIONY, tas Donitte Bea. Seles e exper, Or enlogos ‘no ComelodePallagdo ds Epes Aras Cece ne Bat ‘So Pao Hace Apacs, 1. HEALEY, Mark. Os deseconns ado mA cidade dy mus © tero at eograta de Ru anes, Caerac age 67 1956 LANDES, Ruth Ojibwa sciolgy Nova York: Cobia Univer res, 837 = Te Ota woman Lila ¢ Landes: Univers f brash Pes, 1997 (138). Tie of omen 2. bags Unive of New Mess Pes, 1984 [ed Nove Yer: Macally, 197 Negro Jews in Hare, Jewish Journal of Saclay. 9, 2, 1967. dit reliion and he Mervin. Maison Usiverty of Wisco res, 1968 The mp ae Siu; Miso: Universi of Wisin Ps, 1968 ‘8 worn atcopologst ic Baie: GOLDS, Pay (or). omen i (he fel opel expres. Chae: Aline 197. 22 Path dead The prairie Poetan. Mason: Use of Chica Pes, 170 ‘OLIVTIA, Wr Fes; LIMA, Vial Cos (og). Catt de Eaton ‘Camo w Arter Ras. S60 Fl: Cop, 1987. \VILHEVA, Luis Rotate, Pj msde. 0 morinent folic bree, 1907-196 Rio dene: Puuctandgb Ge Varo, 197 Apresentagao Peter Pry ‘As observes de Landes sobre a proses de mulheres & ho: rmosenuais no camomblé da Babi, que agra, ao ino do seulo XX, resem até cotqueas, fram inens novidde na Epes econtibatan ‘an grade piel para odeseneadiento jt eferido ene Lande ¢ «ela importante doeato establishment da rtepoogia brass ¢ dan topolgia sobre o Bras do Ido tase, Artur Ramos, eno professor ‘ateico de Antopcopi na Usiversidde do Brno Rio 8 Incr, © do lado dos Estados Unidos, Margaret Metd,o-Museu de Mla Natura de Nova York, e Mev Herskovits, dt Northvestern Univesity. ‘Se 6 posivel que Margant Mead teas regido 0 rlatro que Rath Landes enanintou 1 Gunnar Myr fi com cetera et eladrio © artigo denominado “Matiacado caltl © homessewaldade nas. «alia, que provcaran crdelsina ecica de Arte Rams, publics dno seu fv A acrago negra no Bra Ramos, 1942)" no gual ‘Ramos aepou a preemingnci dis miex-de-sant e alegou nko ese enh rego eae homossexaidade ¢candomble. Aft fl além da ‘pra Lands, nega o que el de fata a de, ose, que havi "Yososserunidde rial” nos eaxdombles? Ramos Herskovits cata ‘conespondencin onde compatifuran 0 seu despre pelo atalho de “Lanes? Herskovits (1947 pblcoy un resent de cidade das male re svits American Anhrpolit em que recone Validade da obra mas giestonou as eredencls“antropoligcs de utr. No € fste © momento de entrar ms rates prfuadar do deestendimento ene > te Ramos ¢Hestovi, de um bo, © Lanes do ows ines, i en Fath ae oom ome er eee Sah ‘ Bm Path Lender nopoigias da époc; 0 tas das mulheres a sociedad baile, 0 Iupar da Attia a interpetado da "slr eg” no Novo Mund ¢ a. Jagd ene homsexuaiade masclina eeliioiadeafo-braiia| De fto, Landes nce fez meno a uma rel enti ¢perene entre feinildae elideranga dos candomblés. Ela seria uma endenci; tum radial aumento 6 nimero de mer de-anto nos condoms mais tradcionis © um aumento do mime de “Bamosiexis passive” nos cannombl6s de cabacta, Talvez por se preocpsr ments em estabeleoee ina geesgins ene ago calls da Afica © manifesgiesaqu 0 Basi no estilo de Herskovits sobretuo,e mais em comprender legion 0 fncionacato das instuigdes af tasras oa Bahia com femportnes, Ruth Landes de energar um campo em movimento ¢ ‘mutagio. © sea guia maior, son Cen, compatiiava com ss mes ‘eaiconis um desdém em relags ae novas culos deeaoct ej ic. tum” rapid demas, porém Lanes, mais “antropSops", questionon & rato de ser desta novia © indagn sobre ose sigiicado pam os tips, em pacar os “homossenusspasvor, Bain vv que, ra muitos dests, 0 candombérepeseatave um camino pa alana as rqueza qv sprosuigioe equeaos crimes der jas ode iam grestic ‘Mas de que fom a anos inept a tendnca de aumento do ‘oder “femining” que observa no candomblé aja 0 feininn das mien 0s grands trios raconis emo Gano © AXE Opo Alon ou 0 fe. ‘niin dos “homosseanis passives ns etre de eto}? No ape lou pas “tadisoattican,primeio, pose jéachava gue no fe. rostava tao «segundo, pone as soiedaes mba rp foram nolo Fiamente paarsis. Indica dois fotors fundimenti: 4 vontade ds mutes de consi jets independents dento do candor, ignifeatvamente na socedade cnolveate eit perl tandem. Lande perce que 0 "matraneado no &exliivigede das" de sama, iro temo cansgrado por Vivek Costa Lima (1577), mas ina fomflas ners pots em geal. Asin, San iden Fi Cilede kr Maller —~ 25 uma relagio ene pobreae "ntfsd mais ade muito fo doce ‘cmesada oa trata, agra elsia, tanto em fais neta do Carbo (Clarke, 1957; Smith 1956) quanto em fais operas "braneas” © ‘europa (Kets, 1958; Young Will 1957) ‘esta forma Lands oe alia 8 pogo de Frcir (1949) tho ttc por Herskovits (19), > qual assis mara treo que com siderase hernga cultural afrcans. 0 destoendinento ete nice © Herskovits esta fundado em dns visies baat dint sobre papel a “altos” na terreno das fentenas sons, no co a “fia neg afosatiana”. Face, ele péprio nero secs que eto asin, hamados negro (negroes) Bahia a foes familiares sepiany as regras da pobre raise nip devia nd awn “*hertga aca, 4 qui, segundo ce, estaria mus aprene ms eferas da rligio © do foelore. No seu artigo, Herskovits fer erica muita perlas ts qe di ~ Fig Landes, sugerndo que azo, com au princi sobre Aca, lo poe sequerenxerpar os afcanisnos presente Bah, Invocando 8 su “wuordade” de aicunva,imerpeion os amanjs de combi «es decasmentoe amasamenn como Rerang da cultura aruba. Na a réplie, Frazier angou nfo de fina oni para spsrir que two 0 que Herskovits hava emxergato como afcano entre of neios bias era, de at, bio. Biss, ete outa aus, devido ao inns intrchnbio ‘sexual scien as vias “aga” resents ma Boia © ucla de tum grupo ero ultra espcakment esa.” No- funda, Fracer nega un clr pein ace nora. Notte den Apesetago, importante é que Prarie, ao cousins arid de Herken, buscar spoio 00s doit protagonists mires de A cidade dar maheres, Rath Landes © Eton Cameiro. Conemou alguns “Tos” sabe wn deer ina fani cits no artigo de Herskovits com a “ra, Rk Lande, ue pasion mais de un ano no Baile que canbe bem esa fai {mma dscuso sobre a semintica de “pide e "rede sat st aig inal, st ans «Canc con 2% poses tetris fssm sina icriicos paras lang de amides ‘u, quem sbe,vie-era, es ue i 2 Rath Lene, ‘Mas fia us pois sobre a homasceraldade misao, presente ‘em A cidade das mulheres nis desenvovida no ago *Natacado call ¢ homossexealdade masculine prowou airs do etic. men couse tana mégoa a Ruth Landes. Rios negou quae cago ‘ene omosextliade mascling © candonble ah bamnsseuaina il ei eae oe nee 3p Brsi © que A. ober fn alg nvr to ossexiis a Bai, ut, pr oii ti aca 28 reigioan. Matis 6 um frtmeno panes i ‘ent tem qu vr cm a prin wigs no Males ito calral Bx mesocoheg ag eisde-sanohomauexsiscono so homes sgn GO uo ¢ cba, gat ea Bm eve om 0 ‘ato. Os casos hs que 2A, euerow att, pi, ‘aiid tic ren coat eo ius «ean gto afican (Ramos, 198, p18) ‘erkovits fo mas enteloso na sexes, admestand ators ‘pena por er enftizad demas a homsserldade de sacerotes rs. calinos "M4 witossacerdotes tanto ‘rtdonos' quanto de eaboclo que "fo tém oeahuma tendEaca& inverso (Herskovits, 1987, p. 125) Dae eno hic dco tote 0 tema. A api posterior defendeu « posivéo de Landes, mesmo tendo tomato. atitude ian em repo ro porn om ban ene sod a more “psi” “aa”. Estes tomes, sone sic as iis ahs mid cy, indy “tad tems tives so nem dota" de of bor poses cons din caer or Cari Landes Rete Rito en Rel (iba 195) Soh ¢ oh Leacock ¢ For Fy em Belem (Py, 1982 Les 1979, Pion Simin 0 Rio det rm, 1985, Com Landy, es ete _ so rst Ae inca pr at sn eisai scm si yall nen no Ba En Por ae ior fs Urns Sun eed Hie de ithe 27 inglés ver, most uma reagfo eae op peter eigios dos pai Jo> no © asus sexuldnd consieada desviane na socedadeenvolente 80 mesmo tempo, suger teen combinndo tem or pps de enero feminino © mascuin ns soa xen destro do cao, Pca Ban, tats fel Ruth Lanes, conentou-e er delindar gin de gnero ‘ms candomblés do Ri de Jani, baseads nx astociago ete a emi. nilidade © = possisio. J. Loran Matery. por son ver, engenbevamente reconheceu & glen simbslica da relago na stuagio comemportnen trasiera mas também na costobgia iru que entende a eagto ence tuna pessoa esc expfito no momento da possess camo elas eats femisildae e masculine. Asgumeniou convicentmeste que logis ene “devi” © possesso po mim posuladssimplesnente no expen © prestigo das mueres no cane Na aiculso ene eoeepytes populares bres de geeco =o abrangentesimbolisme foribs-de ‘elges esc, as bchas¢ raters 0 deposas nonmas do Per diving” (Moto, 1988, p. 230, 231). Mesmo asin, segundo 0 quem © a pea de Matoy, os candombits mals taiionais deve. tim ser of mis tole A presing de fillos feinins quan 8 ato 0 oposto que ceur, De sade com Lande, 80 jotamente os can ombls “We caboel" que possven o mor nimero de iho puiede. sano homassex A questo do star da Atica para iepretago do Brasil con- © temportne, que fio canto da date ene Landes, Caco Frain, ‘de-0m Ino, e Rams « Hetkovity de ou, continas sé os nosss dla ‘Mas agora essa questo & mais completa, pore ens cad ye mai ‘rxinn as sentiments e& polis. Wm crescents nase wa questo ‘acal no Bail ineniva a tus de orgensaficanas ¢ a celeb estas no cero conemporine tase. Quio dst parece set © ‘sll do final do séelo XX dagyl oaro Brasil dca de 1950, _e fat, xa pouca alive do presenta no sevan compleas ‘sem uma refertacia questo dat slags lal, qe, como maar, © que conduziu Ruth Landes a Salvador E milo comuin pare ot lroplogos mudares os a8 pros de pesqus 28 ath bende ‘encontrado cam, Mas neste caso no bf made propiameate dit, mas sim ume revravalta quae comple, Coro dctars Lands no sou ‘rlogo: “Ese liv aceca do Brasil no acute problemas ‘acs ak org nfo haviavenbum, Descreve, sinplesmente, a vids de brasieios, de aga nega, gente eracas © equlraa, ej encanta & provebial na ua pou ere imerredouo ta minha ernst” (p. 34). Lend ests palavas hoe, 0 keto poe contre fatiava a Lan- es qualquer senso creo, por nia pescebero ciao & trai Ma, nos ios ds dads de 1830 e 1940, ea imagem sobre Brasil era am lente ace; 9 Ps © no resto do undo. Na verade hi Boasts ira spo que dade "demcraia ai” tena so conslidada por lista, exerts inlets qu oltavam para o Brasil «part de eras onde a regra ea a sergio. Por exemple, neres dos Essdos Unidos qe vitavam o Basil volavam cheioe de logis. Lieres como Booker. Washinglone W. I. B, DuBois eereveram psivareat sabre sper negra o Bras nga oncionalista negro Henry MeN “Tamer €o Jonas acl Cel Bigg chegaram a0 pont de defender «8 emigragi pra o Beal como refigia& ops nos Estados Unidos Em 1944, 0 esctitor jude Stein Ze achow gue o Brasil era soedae ‘aciaimente mals hirmosisa qu haa vsitada®Na epoca de Duis ¢ Landes, nto, consideravaseo Brasil una “demacraca rcs, onde a8 relages eoite pessoas do corer lfereateseram fundameniamente ‘consonants. Hé boas raze para se pemar qu algun poblea, asim ‘como algamas beers, eso nas olos de quem 0s vé Notas * Logan Ober Cava Bars pbiou ams veo ei amplo dest ‘aten qu ei eneontorn Cleo Aru Ramona Hibtes Naionl do io e Jae, Net vero, Ramos come com cpm da coriponieca, ‘eel © Guy Jonson sie 0 el (Ban, 2200 Elson Caria HK ilee de dally — 29 lia qe ago jo a rev Sails, Sto Ps (Caer, 1964 p. 220, 5 poste que Landes ten ldo eats expresso no seu reli paca Ovens rd > Uma pare desta conespodinc ve ncn Bans, 200. Nee Cone, 200, » Pio encom Baia nena rap de egos prs’ ou separ que ‘teste nds dos braeas, mls ou pre pose & lar, que © profes Herts en etal a rape gu ene ses pes age ears acon eves pacts ns vd ai” Pie, 1983, 4, "Um antopog Sree & us atopSlagn ane tain 0 tm tdeson, parm 0 ig, comm heinsiina™ (ra, 19495, 2409. one » Ver Mice! Gece Hawchad, 13 * Vee Spits, 1989 Zig, 960 Referénces Bibbngraficas BIRMAN,P. Foe sito crise: pose dees deeb em eis de wanda econo Ri e Ji, Rl de Jn: er? Relate Ds 19 ‘CARNEIRO, £. Ura fan de Aw Res, I Lao © eile. Rio de Jao: Citing raisin, 164 (CLARKE, My mtr who feed: say of hale sled ‘conten a Jie. Lends: George Alka & Uni, 157 PRAZIER,P Rjine by E, Fain Pane, Americon Soil Revem 8, p.400404, 1983, ‘The Ne fail in Whig Ras. AerinSosisoiel Rew, 7, 9m, FRY, F Homonctuaade maxcalim¢ cals afer, Ik: Pare Inte ver. Rio de Sn Za, 1982 0 Ruth Lees LHANCHARD.A 0, orn an over: Be oven Rego of Ride ana ‘dS Pol, ral, 194-1988. Pinson: Peo Uv Ps, 198 HERSKOVITS The Nepoin Batis, Bra ele in mae. Anrcon Socal Review 28183. Review f The ci of wae Amerisn Anthem $0, 1987 ERE, Me people of ship ner 082 Lert sm. Le: Roepe pan Pl, 938, LEACOCK, 8. AR prt of he dep ey a ban elk Nova York: Ateor Book, 175, LA, Vivo di Con. fonts deste nos candambssegenagss do ‘ahi: em ex ds eles intergrpa, 1977, Dist Mae Anoplogi)~ Unease Ped! de Hai, ain MATORY, {Honest mons hones into d pases sais. RES, Jo) Eel ig ier: eds sole © ng Bx Ste Pas Brent, 198, RAMOS, A. Pes etagsirs soe o ep alli. Ie A rata ra near Bra Rie ai: Bib Regen Dele, 1982. 0 eta one nv murda fe: BARROS, tO Cog). Artur ‘amas ar dines sci dee ope, Me: Unvriae Fer Alagos, 200 RIBEIRO, R.Foblemic psn! eine dvi nos culos so tears 6 Recife nv CONGRESSO INTERNACIONAL DE AMER. CANISTAS, 31,195, “SMITH. RT The Negro flyin Bri Guts, Lost: Reg & Kegen Pal 1956, SPITZER, L. Lvs bower: asin a marginally in Ati, Bes ‘Wet Aten 1790-194, Cambie Cage Unicity Pes, 18, ‘YOUNG, M. Ds WILLMOTT, Faniy an isi a Bat London. Lote: Rowtsge & Kersn P95 "ZWEIG, S. Bras, pit do ao. Ro dence: Chiao Bras, 196. Nota a 1* edicho brasileira 6 com alegre desvaneimeato que veo este melo taduido 0 Br. ‘inte anos depois; lend es xii jvenil mailasa Baia, percbo com przer que, no intevso,o caombléganou oves fogs 3 fr amado e admiral em todo pls, que a herncestiar, ‘losament para € preservada plas mulheres do alto, et senda Inoueprad doce fmemente a0 patiménio cult de todos ost silos, em esa cada ver mor. Desejo agradecer, de touo 0 coralo, 40 eminente scholar (¢ candomblescio) dk Elton Camneio 0 vida © o ines com ie ‘evi reajustou € alon esta trade, em especial quanto a nomes € “pessoas, costumes e patiulrdade losis, Dede 0 come, et 1938. 939, a8 minhas pesquisa muito se enrguceram com a su ein © ajuda; mas as nteretagtes sho de minks responsabilidad, RL Orda © material para este liv foi colli drat vna pesusa ane tropoléica de campo na Baia» no Rio e Fano, mn 1938 e 1939, ge ‘ersamente apoinda pelo Consho de Pesos em Citcis Soci do Usivesidide de Colimbiaeaigid plo Departamento de Anopolosia a Universidade Moitas pesos, de divers mania, sudeam, J odo om, com aint, consloe ees indspendvi. Nos Extadon Unidos dr Rush Benedict ode rane Hoss, de Univeriade de Co ‘mba, flecidos,deram-me smyatineapoo sags. guamente an ‘ves insrtvos foram o dr. Chale S. Johnson, od, e sn, Donald Pron, o falco dr, Rober, Pack, da Univesiade de Fs, o falco St Waller White, dn Assocagdo Nicienal pata Progresso dow Hlmene 8 Cor, des, Margret Mead, do Musey Americano de Hits Natur (Oss, Mors Brat Alexander Lindy ¢ Drew Peation proporcionan me valoss apresenages, 'No Dsl ods a pessss que encom esnara me muita, Os meus constants tres, em ox gait me perdein-e ene indulgente ‘pscitnca sempre recordtel~ fram 9 elnlogo de, Elison Caretta, os minenis missions de wa, Hugh C. Tucker Helos Alero To £5, eato ditora do Museu Nacional, Dina Venn, que me enrnea povtugos, © minhas amigas partlsres no Rio, st. eld Pad, vn, Kate di Pier esa, (hoje sa.) Maia Jia Pour, Alm dio, mative, Bahia, vaioas convesn6es com od. Nestor Dunle, ee entso studnva © papel das mbes nepras na hiss tase, com o de, osannah de Oiiveirs, notivelespeciiata cm deena infants om

Você também pode gostar