Você está na página 1de 126
REFLEXOES E act i ne) is 2 Bo N.Cham. 907.1081 F676h 2. ed. Autor Thais Nivia de Li “il 1FRRI NP Pat. 3979/2008 i Dos hitonadowes perce nhc em a Fistrsyaia on pesmupcto.iéion meee Ener cremamo seu tabulbo, 25 ences de rveagpase, 0: pm ele na atrerto das fortes de prague. Arm de alo ao. dies que sip lanisin woleors de HiaGra. exerae fue cerhecam os comets, 38 brdtcas peas «os prec free ddstives, Ne eran, 0 ‘etal eps quo es conbeca, tombs a hia de dsiptin si peaqusim ou quo erena Sora, perém, cseve! que 80 “Oestars da hisa do ensino ie Hinhin pode eslorecer malo alec et ie sobre 28 ues que ersolam 0 tabalho {Ge hiconadores ee pofessues, testes que ern 50 acumuando os cation sss de aus. que opeam a eam necks pts Sonne 2 je rsh eine podkow se respi pala vbwragio dita opt redo sabre o fae ccoiiiana, Renser 0 cnsina Hiscna ms sr hss sig- fies Iabcat cena compreansio tras clara sabre 0 pe ies, Fes ens itera mas ec Tet i, seta volume de tos lexio stra & haleoo, ur terekio tales sve a te jesre do ersino de Hizora 29 Nonge do empa, ro Bas eae «sues lips faces, um otc logue zetende come paras rele popras de aca i doe Fotores prolesares © che pinse Indcar waves para squeles que ese plat sobre ete ee Una emt, ei, de ajo canhecer ut pour mabscheo Seu grin campo de talk. Historia & Ensino de Histéria HISTORIA 6... REFLEXOES, Thais Nivia de Lima e Fonseca Historia & Ensino de Histéria i Dos hitonadowes perce nhc em a Fistrsyaia on pesmupcto.iéion meee Ener cremamo seu tabulbo, 25 ences de rveagpase, 0: pm ele na atrerto das fortes de prague. Arm de alo ao. dies que sip lanisin woleors de HiaGra. exerae fue cerhecam os comets, 38 brdtcas peas «os prec free ddstives, Ne eran, 0 ‘etal eps quo es conbeca, tombs a hia de dsiptin si peaqusim ou quo erena Sora, perém, cseve! que 80 “Oestars da hisa do ensino ie Hinhin pode eslorecer malo alec et ie sobre 28 ues que ersolam 0 tabalho {Ge hiconadores ee pofessues, testes que ern 50 acumuando os cation sss de aus. que opeam a eam necks pts Sonne 2 je rsh eine podkow se respi pala vbwragio dita opt redo sabre o fae ccoiiiana, Renser 0 cnsina Hiscna ms sr hss sig- fies Iabcat cena compreansio tras clara sabre 0 pe ies, Fes ens itera mas ec Tet i, seta volume de tos lexio stra & haleoo, ur terekio tales sve a te jesre do ersino de Hizora 29 Nonge do empa, ro Bas eae «sues lips faces, um otc logue zetende come paras rele popras de aca i doe Fotores prolesares © che pinse Indcar waves para squeles que ese plat sobre ete ee Una emt, ei, de ajo canhecer ut pour mabscheo Seu grin campo de talk. Historia & Ensino de Histéria HISTORIA 6... REFLEXOES, Thais Nivia de Lima e Fonseca Historia & Ensino de Histéria opin © 2908 ty nisin de Lira Fontes Pre ico caps see avrenga Ponies B69] \endonhnes legs ‘Blan Prange Pan ont rs fn dea Bstorate eleronee Weitere Saris Atal Rove Ba Bir I Rear i 6h Wikia® onan ce Fool Tas Nii de FOO Fomeee 2d, romp taba rap sins re. 0 7 El bet ae ie cusibey HISTORIA 6 .. REFLEXOES: ‘Thais Nivia de Lima e Fonseca Histéria & Ensino de Histéria 2 edigao Preimpresst0 suMARIO Trop ehoitaivsiinea nen Corio Aisa do emsne de Bite: oho, Fontes c historia... Nai ies ora cnoasnee ‘Aten cin leet creen ‘Abita sia de es. is 1s 20 2s Carte tt [A ter do ensino de Hisria no Bras: tendncias... 29 apie ©2908 ty Finis de Lia Pssecn rset leo da eps Piette ecamagmemens [SR ‘oe teetmeiiemienmcasy |B) a escola: sles ‘Shard Prange Panes a. Bioraste elo Dow sre Saris Ale de Hits Ribceo Tes ray Nadine rir Monies § eran ce Fis at 206 tap iieane 8 ares 6) ‘Hininerade eT Se Seon pa ence eel 2 ‘cine cna ape wne Joi 821) Seas 3d ~ THLE aN: OM 2981322 onsidex SUMARIO ymmowvcte. Cuno Aisi densi de Histrit bio, Foes 6 HstoH Oa none Nini pins see. scssaees Atiesricone dbase ee ‘Abusi doerste de GH sm in exvireno th [A ates do ancina de Hira no Basle... 29 Carirene IIL _Exalar pati 9 formar ido. oo 3? ‘Alen somacespine nla Bra 0 Carimixo IV rovarande pitas, construnde comexses a dlifsio do conbesimanto..anene-nnn 1 Encrmanbon hs couecan z 10s Rownes ue nesses ‘ 107 Reronenciss mt iocsnicas ono) INTRODUCAO os historadores expense que conhegambem a son ogra, os presnapoeosfofico-metodalOaieas que onan sok trabalho, as Genoas de nvesigagao, os crocecimenies para tatanento das fortes de pescuisa Aldi de twc0 is, Alaguelos que sfo tambsm protescaras de Hstri, esperase ‘que conhosarn.cs contigo, a praca peck gogicas eos biimentesddasoos No granto, o éuualesperar que les ‘canhesam, tbs, ahisiia da cssphim.que pesquisan on {gos ensinam, Sri, ponén, deselvel que iss0 ore ‘ssid da histsria do ensno de Historia pode exelo- cormite mais do gue 9 imagina scene guns: que cave ‘yom trebaho de hstaradores ee pofestres questoes que ‘sane scorn nog cant da seas ce alas, queatioge= lave saminno deses profiiomas equ ne sete por ssc respondidis pola cservagio diem pela reflex soie 0 fer ciaidano Peso elsiode Visors a ss historic Ae significa busca se ufo soles definiivas. as menos wim ‘ompreersio nas elaa sobre 0 qoe significa, hoi, ensinar Hiskria nay escola. Assim pense este Ho, um exerctein seflexivn sone trajetcia do sina de Hata a longo do tempo 9 Bras «sobre nas rahipas faces, expreso dacomplenidd ue ‘ envolve desde que « Histéva tomousse disyplira escola ‘Unneavifeio gue poss combi para asreilencey prope ‘adam dos ears roaccoras eqns pos indzar HMDS at afin, de ajaditos « coahecer um poten mals sobre 0 4 proprio campo de taba A his doensins vem hi ito, costing x2 como Inypontane toma de cetadoe no campo da Histora da Edict. ‘fo, estando, suits veros, proxi da itera de cursculae ‘ha hatin Gas sieilina eseolares Ox wus nesses care ‘os lm pevilegitdn oF processos de claborasao de eu fos, de constspae de proces ten ipetndaLeicos eda det rigio de polticas voladas para © ensino de ésterninades ‘lciplinas nas escola, desde os nveis sfementtes até 06 ‘eis sperionss de escolarzaic. Mais rcemtementa, axpmeecupagbes cs hisoxiadores do sino tens vlad yam as peas quec caver histor Camere afentaeo paras nse po cotdine escola suas ‘lags con oman, sas kilos formas ce apeopra (Go hmescola estas lage com outrasstintas deisel (Bo edifice sees, como os meios de eomunicayzo de Trusste wanes, pr oxemplo. Hercebe-,poranto, um desi cane do foeo de analice em Foneno cis aproeinagies da stort do ensio com referencias uiizs por oes ca poss peseuist hstrce, sbretdo pela Hisiria Cateral ‘A proximidad ew a hiséria do ensino os iste das Aisciplins esoolares pode ser explicads pels privilegiaa reocuiucie dos pessuieaoros coma investiga doy proces fos de constiu de diversoe sherssem dicipinavescolaes ‘2c como se nsino em sido conizal pata wo kno ‘to temp. 9 andlse dh escola desis sabres implica, pols, eses das cme A sliscasioa respite das crete fasts investiggo sabre 0 ensine e sobre as discipinas ‘scoates tm leva ritos tors a emender eu o hist ‘esas dscns seria ora past do campo da hisoris densi. Mais abranzene, la dade se a9 estndo de rzodvel diverse eminem ae nai oto ax vex he INTRODUCAO Des hisgoriadresesper-se que conhesam bern histo ogra, os presnapaeosfofico-metodalOaieos que onan sok trabalho, as encas de mvoitiaagan, os erocedimenies para tatanento das foots de pescuisa Alétn de tuco 50, flagulos que slo tamosm protescaras de Histri, espernse us conhosam.t santos, a praca pedugtpies © biimentesdidasoos. No grant, 10 @usl esperar que les ‘canhessm, tambsmahistria da cssphinaque pesquisam om (gee ensinam, Seri, pont, dese}vel que isso ocomesse (eso da hisSra do ensno de Histria pode exes cormuite mais do gue 9 imazina acre at uss quecnvel- ‘yee trebaho ce histanadore oe pofestores guestoes que ‘an se azomiland 995 cans das salas ce alas, que lave samnno deses protsionaseque nem sempre poe sctrespondies pola chservago dete pei refed soe 0 fFverciaidane Papo o ens node Distria ma ss historic fe significa buscar se ndo sok definivas as menos um ‘compteersto nas clara sobre o que significa, hos, ensinar iskvia nan escola Assn pease’ es vo, um exerci reflexisa sebre a teeta do ansina de ister a longo do tempe, so Bra ‘sobre sas rathiplasfaes, expresso da comiplexide se ‘ envolve desde gue a Histva tomousse diseiplina escola ‘Umexcifeio gue poss combi para areileycey prone ances eaves roessres eqns pos indizar runs at agacles qe deseiom posguicar soe esteem Unis, 7 dealing; or métados de sino; a8 mata didteoy as formulasoas eurricalares 2 suas iypicazeas plilicas ide Isic 08 contends ensiado © ass Formas se apropiag A hisbia das oiscipins ecolares estar, assim, no inert dace campo, enfin anscontersos 860s mph possibiidades de anita, "Nota-i uma mor pradonsninciace pesquisa 5 n> do oensine com exo, analsan-no nos quadros de det rlos campos co sorkecimenin tornuas eateres excolaes rn proces de escoarizagto. xem disso s80 0 rumen sox tabaos soe as esis de Hist, Geni, CB cay, lve Psi, das “primeias ees" de Ung ete ‘eaizados tanto num prspectira essencisneate hisses, 106 sm andlise nama dada termpoelidade, quanto na pers pectva sociolésie, quo wo ons nos ques das ralagGos cients. As diciplinas écolaes tn sido extudadas no et pre eso decensltivie ede consoldasao, na gaa sbctes ans ‘sizes ao imbito da producto eienfica ou préprios de ou trae dimcusSes da vide soil ~ somo a prnisional,porexem: plo — desham por tamarse sberes exclu, eonstionnds onintos organizidos de eonhesimentos apropiados pa 4 S251, Comansb-se, asim, actin escolar: Nes pers ectva. las poder ser compendia tanioem seu proceso ‘Ae conkcrugio no tempo, coino en suas relies cama pre ‘0 ks saber ciifen, com os inereses pol ios do Ea tu de grupos espectices da socledee comes mecanismos de divalgnso cvulanzasio do sabe, com asintiuénsics do uni ‘verso eultumicerpetficos nes quais so prodaztar oa nos {quis atuam 2,6 lar, cam ss pitiess que se envelven 9 Upivets escolar proprisinenta dita. ‘Ahistria do ening, otcnida dessa form pun ant 0-8 primitiments numa tradi dada anlar es nfm, do ejntos @ coahacer um poco mais sobre 0 set Proprio campo de trabalho hissed ensins vem hi muito, constivindo-s2 como porta toma de eetados no campo da Histora da Edace- ‘io, estando, suites vores, proxima da histénia do ursculoe ‘ha ht Gas sieilina esclares Os exdasnesies cae ‘os lm pe wilegiado os processos de elaborasao de eri Ton de constapas de proceanestan peti igicos dade isi de poltieas voiadas para 0 ensino de deterininadas ‘iseipinys nas escola, desde os nei ements até 08 nF velcsupesiores de escolnrizag. Mais rentement, ax preccupaghes cs histviadores do _ssino tans voliado para priteasquecenvelvet histor amen aentando park sua sexo nn cetidino esol Soes ‘lags como imagndvo, sas ails forras ce apeoors ru nnescolie sis elagtes com cutasiancins de isle {Bo edifsio de steres, como os meios de eomunicayae de Tassie asares, por oxcmplo. Aeresbe- se, portant, um deslo- ‘amen do foco de anise om Fangio das apeosimagoes da istry do ensio co referencias uilizas por aes poss peseuisa hstrice, sobretudo pela Hisiria Caltr ‘A proximidids ent hist6ria do ensine oa histia das Aisciplinas escolares pode ser xplicads pela privlegioda encase dos esquire coma investiga dos proces $os de conn do divers sckereser dxipinasescobres {de vom seu ssn Io sd ganze pravo 0 ong Al tompo. A alse do escolanizagta desses saeres ingen, pols ese dns menses. A lscassioa respite das erect fesicas da investigigao saber ensing e sobre as disipinas ‘sseoates tm leva nites snes a tender eu » hiss ‘dss eas sia ws pat d campo da hist dl eno, ais abrngene, cla dedie-se ao estado de azodvel divers tha emsitia, como a instiwxées excoares a8 rlugdes lacus opamtes de ensino eas politica pens 9¢ sive ‘ekoldgieos,eoncommsando-se mina perspeciva que susienta dang maraism, acter essenolmsnie como reprocutort ‘mforgador dts esiguakaey-scias¢ da ieoloeia doa rune, elementos de anilise consistam, en, nas poe: ‘4s eucaconsi eas onraulagoes offcini, concentando-s2 fio pasconcepySe:poltinase deok pens aceraddaeseole sno Hed pst edacogo, Assim eaten, ahissrle ‘Toei: pooeo ov nia considera. o inter da propria es sole so aaa proeesosedtcativos liga odo um aniver So de lags do van nareasesibelects ate oy Se Isitos nels eovolvidos, Nepligenciades, ocotdiane acute ‘scalanes so pera ser desvendalos apropiadamete du Fane rio fermpo, deixanl-se, com isso, de ensigneces © ‘cimhecimenss wie « hiséri, wo apenas do ersino, mis da ropa ininicie escolar Five comportamento du histeriograta da educa pods sev observado cm varios paises, bron ene as Geode de 60 ¢ A do ssulo XX. No Bru la fol ada marca oor scenivade deolopzeguo, em conunturs piicas de wrande ‘mpoctneia sem Avia, para o debue sobre wedveagao em era esbre a scot em parila, com avelas que ono Soram o Regine Militar eo prosesso de. rademoctaizagao ‘Nac clea amt de haves ma coineidreia com o mov. ‘en mas zn a historicgrfia bia, que 56 camegen ‘tepenyar sous chjtosepacspestvasicterpretvas em mes ‘don da decada 6 EO, 30 « intueneia dos mevimetos hiss ‘iggtficsineeacionaisprncipaimes decd Histina Cura A hiss das dscplnasescoares no esau a 23505 ‘nesmos incyimenies¢ apreseniow, a9 Longo dos nos, ae ‘mas tesneias maa ou ncaas eviderten. Uns dela jt ‘sional anctadana Sociologia de Educacto,¢aqueaalis as Aliseiplinanessslart come conjunc &npiicados emis cee Dias ts cnnhaatronineciicos aentados dealing; ce métodos do ssing 9s mona dep as formulngoas eurricalares 3 suas iyplicageas plilicas ide gic o¢ contends ensinados eas Formas se propia isin das oiscipis escolors estar, assim, no meno dace campo, lenin anscontersios 28s cas mph possibiidides de ania. "Not so una maior predomsinvinia ce pasglias ys ton do oensine cm exo, analsar-no nos quadros de det ‘dos campoe do senkecimentn, tornados stares excolaes ro proceso de escolar, Exempt dst 40 08 ume sos mos sobee o ensios de Hiss, Gengrati, a8 las, bea Fa, das “primeira eras" de aguas, te realieaks (ano nas perspectiva esencisente hire, to saw andlise nami dada ermpoetidade. quar ma pers rectva scciolésiea que x80 ons nos quate das rlagdes Socialis. ‘As iting ecotaes tem sho extuadas no se pit cesrodecensnigic ce consol dagso, no gua) shores aes 35 bts da produgin cient fics ot pros de ox teas dense da vida socal ~ como prisional, porexcan- plo ~ gcabam por tomnarse sabres escolues,eonstcundo onjmtosoreanizdos de corkeeimentos apropiados pars & ‘tol, comand 39, asim, dibipana eeojens: Nesa pers eetiva las poder ser sompreendias tao em seu proses ‘de consruga0 no tempo, come em suas relagoes com pradh- {580 do aber clemfco, som os intersex poticos do Psd ude gruporespecticns ds sccteitvle, com or mecanisiay le divalga0 wlarapd9do saber. com asatienles deni ‘vers culumisespeificos nes quais se produzzar ou nos quis anuam e, € lar, cams préticas que us eavelvem no ‘univers escolar propisinente dito, ‘hist do ensina, cotetida des ame pl ako reves prineiramente mum tradigao dead amas se «cola ems elas com os aspects ecom}iicos, policos para ensna dos nei funamentas de escclaiagi! Des ‘forma, asiseilinasescolzes sera si plesmente sae rmentos de vulparzagio desabetes mais slaborados, Mion ‘indos partind dea prspactiva aeabaten pot entender, ‘se cetitulrom,e hepa enolareseariam sgn ‘down utr estat, distin de coajant de sabres que hes teria dado origar. [so signifies dizer, por exemplo, que a randicaensinada ms escola ria amaestrtura ue Me so ‘ia eipeaica pis ao proceso de san constuigzo em disci slinacscolaclatoria se formao comcamtestieasprbpras, Sem elementos muitas vetes cistints dagaclas que mercam, ‘nas fuce azelemicn Assim 9 cortaie a5 nemmas de astudo ‘de pani evcola seam mit dforenes da rumaten os tude pelos expecialistssaeadémices, Port, para maton osquisidees, ess distimo mo poder ser explizada sine esmene por um rpovinento de desyinvamento ou de si iia dea corp oz de sabes Andeé Chere er se esto jessica ~ 2 ala ry los poueos & distr ceoricarene © campo de hist as tiscipinasescolares ~ insite em que clas so “rage ‘ponies © originas do sistema e&ola" stando Longe do ‘ser aponaso resalglo de ust ansposigdo do conhecimento sentitia, Porno, seu stil rks gu Hava em coma a pitas dovents 5 discence, as finaliades de constitu fesse diseyplinas © oF tendrmenoe culture el relaciono dos, Eraborasente part ce contexts de const ds ie Cfplinas exclave, Chervel crating a necessiéae de suas Tse como eleneninsulCnonw no inerior da cular escola ‘como ocaminkomss fear pas comprssndet aia eau, Tana ph ites wr panne i FORQUAL ‘deoldgieos, eonsenmcando-te numa penspectiva que. susienta dang maraism, acter esencolmsnie como reprocutort ‘mforeador cs signa scias¢ da ieoloeia dom rune, elementos de anilise consisam, eno, nas pol ‘4s eucaconsi eas oyraulagoes offcinis, concentando-s2 ‘fico pas concepydes pollicis ideokigens acerca daescolt sno ine de prea edacogo, Assim eaten ahistrle Aoemin poco ona considera. o inter da propria es sole ss aaa process edteativos liga odo um univer So de lags do varia naureasesibelec ts nti oy S- Isitos nels eovolvidas, Neplgenciadrs, ccoudlanoe aculere ‘scalanee so pera ser desvendas apropiadamete du Fae mito tempo, dsicande-se, com iano, de enguscee 0 ‘conhecimanss sob «hike, wo apemas do ensino, mat da ropa ininigie escolar. Five comportamento du histerograta da educa pods sev observedo cm varios pases sobre ene as dcades de 60 e 8 do seule XX. No trai ela fl ainda nnaada or scenivade deolopzesso, em conunts piicas de wrande Imporineia, sem Avda, pao debae sabre a educagao em get e sobre aesool.em paricalnycom alas que enrol ‘oram o Regine Militar 20 process de redemoctaizagto, [Nao lelea atte de haver a coinsidreia.com 0 mov. ‘eu as ger historiografiabaeia, que 56 camegen ‘:repenyar sous chose p=cspectvas interprets em met ‘dona década de 60, so inte dos mo¥mentos so riggfiosinemacionsis principale da Hisina Cull A huts das sepinasescolares nl exapou 25985 ‘mesos movimenics © apreseniou, ao Longo das anos alg rac terancias maison ncaas evident. Unis delat ‘sional ancoradana Sociologia da Educacto, ¢ aque alias ticelplinaesolars com conjuntos i nplifiendos min ‘yeas Ciscidos — ds conbesinentescieiens, alaptabos oreo de uma cide mesaniaros de"terspsito cia ss earcteristcas © nus fangs paraalén de um ppel pt Trunenieredaior¢ reprocusvists. No enianto, uma enfase unite aceatieda net antonpmin pode, 2 meu ve, lear a0 isco de minimizagio das telagoes extemas como a8 con january poiteas Ossmbses hdeolgleos = as ingerénein de ‘oritercaltaral ras amplo. Dest fsa, meso suing linha suerte paeChervel sites amore tn cond doses fostcy sos 0 ema, procorande consider as mpl re tages posse, sbretudgemsuadimensiocltuta meer. as htrieasespecfcas. ‘Nese lito, a caloar em foc o enn de Mistrin em ua dimond historic, privilege algnmas dus perspeeivas Imencionadas, tendo na daciplina escolar © no seu ensino © ‘2 x0de ands, Por sso oeprne do Hina & aq considers Go nnconiesto de um proses ais sdmentaode escolar ‘ago, ja patit du iegunda meade le Selo XIX, quire tanto dicilin acatar qn oar da invextigage bis te adgurem estos mis bemdefnidese estan mais ‘lanoead. © feitor ver. que a histriedoensino de Hisriae ahistria di disepinaeaolnr Hite 8 raza, entrecors das plas cebutes pity eistoriogsic pls produc de mari litien, sobre 0s lint essa (0 qus prtendo & em primate liar abordar de fom von gente ete camp ca estigago cristiano {do ensnn em pation quo, por a Tadoapresenta prot ede esndos, por one caree de sstematiearSo quanto as sens esas mas ghibise sss tdci tricot flépcas, Pv segundo hogar ie ser impacanie, num ivr comes dscuistendénciaymafersenies da pri soe ‘ten, procurandopontat de gona com ontasdimensdest pesaaia istica, «aponsaraspossilifades de nova nas Investigagbss sobre a hisra dgersio de Hist. ‘scarey ests zo ive em masta as denies ese ses alae rod A aie: para ensina dos nei funamentas de ecclaiigi! Des ‘forma asiseiplinasescolres sera sim plesmente sae ‘mentos de vulparzagio de sabetes mais slaborados, Mion ‘sides, patindo dessa ptspectia. acabaran pot entender {se cetitulrom,e hee plingr engolares aria sgn ‘down utr estat, distin de coajant de sabres que hes teria dado oxigam. [so signifies dizer, por exemplo, que a tadica ens ms escola ria amaestrtura ue Me so ‘in expecica pin a process des cstui-zo erm disci slinacscolac cla teria se formado com camtestieasprbpras, Sem elementos muitas vere cistints dagaclas que mercam tna fuce azeemiea Assim 9 corte a5 nemas do astudo ‘de pam vcola seam mito diforenes da rumaten os tucads pelos expects: deademices, Por 30, para mits osquisidees, ess distimo mo poder ser explizada sine Plesineaie por um raovineno de desvinwamento ude sn ica de corn zi de sabes ‘Aandeé Chere erase esto latiea ~ ana os pens & distr eorkcamenie 6 capo da Maia das siscipinasescolares~ nse en te elas 0 “Stages ee oniguees€ originals do sistema ebcola,estndo long de ser aponaso resalglo deus ansposigfo do conhecinento ciatio, Porno, seu esta tes gue Tovar em coma prdbcas doventes © discencs, as finalidads de constitu testes dseyplinas e oe fendmenoe cultura eh relacione dos, Hraborasentepart ce coniextes de onstiso ds ie Cfplinas exclave, Cherel erating a necessiéade Jesus Tee camo elcneninaulénoma no inerior da cara exc ‘come oeatsinhonuisefiaz paws compresder a estar, T tae Fp ics rpm i FORQUR, (Gaie alan co nencbee sacs paetelad aie a fam dnin (PO FORQUI Ja Sate Esolc rte shctline doses ora fe Ap: en ah cemeiano de pograduagio, no que se cefete Manin de tek tov indicators de dey Ses para leinra reflendes seorsa da ensino de Hiri. Por is julgue:farelanental emprcenl ‘© esorgo de anrimpagem de prodtsia sabe 0 toma e de sa aralise, mesma que lige Ao feo, sarpreen- sm 0 pe oer es fetzerdo mains de macs pei pass como professora &peaguisilora de Hicora, skiewzando qu es iat enfreaudas, ano nas seas de ls quant nox arguivesebibliotcas, Cro que ve Tne, pa mim © pan ‘anos outros, pedortcapresener © preenchimento de waa ‘mpoctnte lacuna ace tabelhos sob a Hintsrin dy eosino de Histgnae da Histena da Edusspio, ‘Seestesforo vale apena. aio posto deed hgrae- ‘era Car Maris Junho Arastasia #2 Edaailo Fran Pav ‘eordenadores d clogeo pele consis dso para cso ‘er este lwo, Ede er tember gt ¢ mens amigas compa ‘hea: do trabalho, Cynhia Greve Veiga, Lasiano Mendss (Ge Faia Filho e Lava War de Caste Sinan, por tans con ‘ers igtalmente Uesaliadoras Sobre a Histvia da Eéueze30 ocnsin de Hitria ss earcterfstcas © wus fangs paraalén ce um ppl pt Trunenie-redaior ¢ reprocusvists. No enianto, uma énfase fuuite aceatuoda nest antonpmin pode, a meu ve, lear a0 fico de mine i eles “cea come com janusras poteas ossmbses ideolgicos = as ingeréncin de ‘aries caltaral ras amplo. Dest frm, mesmo segundo linha suerte poeChervel nites amore tn cond. do seus estoy sos 0 ema, procorande consider as mapas re tages posscis, sbstdoem suadimensio cultural moot ata histrcasespecfcas [Nese lito, a colar en foc ocisine de istéria em sua dimen histories, privilege alga das perspeeivas Imencionndas, fend na diacipline escolar © no su ensino © ‘aod ands, Pores oeprine de Hin aq considera onncomexto dom proses wats sddmentalode escolar ‘aio, ja part segunda meade de silo XIX, quando tanto disci acotar quan o camps da investiga is tore adore esos is beredefnidos eet sais ‘laboeads © Isitor vert gue a histie do ensino ce Historia © hist da diseipina esolar Hite 8 raza entrecor ts pelos cebutes police cistoriogsien peta prosugac de material dito, sobeemdo os livres acolares, ‘0 que priende é em primera agar dborcar de forma regent ose campo dives ago cinta da edeag8> ‘edo ensiner patel quo, se por am lado apresent prof ‘Go de esdos, por onto sarece de sstemateagZo quanto cs seus relia nas glbei sss tdci tesco dalézcas: Bn segundo har erie ser impoxanie, rai iv somo ees essuaritendénciay malbreens da pala sae ‘toma, procurandopontas de eontencern omas dimensOes pesgaia histica, #aponaraspossbildades de novasio nas Investigagbss sabe «Wisin dorsino de Hisia. fo esetvor et vo tne em mente diiculdaes qe agreseate aos pofersres asudates ke curso» de prauago e mesmode rgd, mo qucse fee Mcbride oe (6 indicaores de dry Ses pare linea eeflenSes acorn de encino do His Boro jie: Falta eae © esforgo de surinpugem ca prodgs sabes o tema ede sa raise. mesme ge ger. Ao feel, srpesni rs pe Ceber es fetezerdo mutos ce me pois pass com rofesoae yequtedra de Bheia ahenatiandy gi {Ses hd muted, eos sen de ul gma 08 arivese biblioteca. Creio aie ct iv, para em e pa {amos cares, peed coresenur 0 prechimeno deta ‘mporents aca nes waelno soba Tin dy etc de Fiera eds Hiscra da Eduagso Seesteesforgo valewa pea. no posts gale cer Ch Mana anho Aracaia 03 Bévando Fung Pay oorenadores da colo, pel somite deifiaor pra acre {er evs Fe er tmbemn gatas me amiga samo. ‘er de ra, Cyahs Give Wega, Lacino Mendes Ge Faia Fi e Lana Wars de Cao Sou, por nts con ‘erasure desaialoces sobre a stad Baceg20 ens de tra A histéria do ensino de Historia: objeto, fontes e historiogratia 4 histéria das aiseipias escotares ‘A busca por uma defined de dscotina escolar € ym psto importante mi elaborate de ums anise da consi ‘ls Histcria come asciptinsnveecok. Nous port, é necsd ric conan com Domini ula, quand fia a ese os rseospresentes nesta iis dein escolar xa busou de "zenealogtas cnginesas,ifentificunl' 0 emeine de eterminados conjuios de saberes coin disciplias, qoando ainda nfo estayam esiabeectas com esse esate, 0 Ft, por exemple, de os jesuias ensnarem emis de His et suas ecalas nos sSoulos XVI XVIM no significa que este cunfecimienoj&estivasce ongantzado came dcipinaesce- J, segundo a dering contemporinaa que dela tenes A. Adcsignagdeubliculssulinene define coms decplina eee, Jar cenjunto dé conhecinsnton ential por ur eis ‘ubroa dotado d rzenizaes prdpia para esudo abi com inal especfess vo conics de uc ta formas proprins pars sa apresentaic CConcchidas des form, dic plinsexcars omgee Aoinerese de srapese de nstitiges,comocsagrpamis rosionis, entices reliioss, mas sobreuah di prejae 5 hep scar so ah mg Go Bs, gue 0s esi ira da ade Mbit a said primes engine de aber qu sons {Sham coma ciplnuscses Algoma tes pe feutarmors ies comv aghast ee vende ctu pfs epeties~ cor ‘itl dn newadores dsbngus sds sess — ie vans ogesvanen eerste ose eo a er por canto dicipion cairn Bo i Sis or crt ee Kt, do ck es gt ‘egos pois pac ques orosetsa coo a de ues de epremidaden i nop 1 Seas carps is, As psi acto 4 aa gtadesatay feresead sospesau eto Sinatra desmet et dere anatsocihkn Mh ceca qian ares dea i. stereos no etn stan stietalo 10 ctr oda em tog an cae crv mobi sca “Sac aoe WEGRAR Joe Aelia Se ney eve etegte 9 5117 LECETE aes GREE ence a Mla to a Maes Fes. 1 eee Sando qusdpen decries Abr Bes Sea ans ‘ow Sop, o tino de reorganizaga0 & de estrus do oahscimento, pormsiodedisposivos medidas, a fim de Aecar assent, po pablo esoolar, © conbeemsent> 910 divide ous ntti as como a wivesidade #08 com ‘ios pesquisa cientfies, Ao lado dos ispostivos medidas {ds waneposigio seta possvel identifier otro, Ngilos 20 qe so denominan:“inmpeatvg de. inercrizagaa". ow sia tmeice polos quai oe tonaria efevaainoorperao, a aoren izagem poptianent a dase ple altno Foss esau sive proposes conccinusesercetan grands inTueneis nos ‘sidos sabre asciniplnnseseoloes, ma Nez ie frmec Sitios pera ecompneenso dos sons processos acest (Geass slags com as hierargui socials «com clu, eos mecaniemc de fareforamenn Do ponto de visa hixoriogifice, os tbalos soe = isin escola dedicaamse,cobvonta até x cata de 50, ay estude da insiigo escolar dae polticas eure dh pensamento peeagegica samo comexts expiatvos pate ‘scones ensnaes masescoas epatiasmeedolewias ei feat a st ecno, Set ois ecoses Que nf as nstincias fies «fra de excaizagto, esas studs vam 8 se ims escola non quads ds frmoinees eursculare, em fungio de prssunestspodaséaicos ou de potas pablion, sein oestibelecimente do ovtas ruses. Psa forma de bor flagem da hina cs dsipinas ed ens mosis def an sineclagio com uma eliciohistoringrdfice ae vino Esta Go como y cen ds process histrce eevee, cvi- tegiaa foraes que «el etvesier lianas, come os projetos chase nine Feil, por excl. sa peapeciv mi consideew umn peocese nas am- ‘plo no qual as useiplinis escoircs exivesem envolvicas, (Gesde asin ons igo formal aé 9 aptopingde 0 pays ‘edcayio,deinaram dal aspects importantes do fern ro educative, fais como os cates te ensin, os sisters de evalagtic, us prices peigdzieas. Nfo obstnte, os gre es debates que se ttavaram em tornn da ques dis despa shades edicacionais eric, a pace dos anc 6, eons :10 desemolvimento do chamado “paraigmie de rpxbshi- fo". ue tevesigifieativa infludneis mas posquisas em 2 cogdo, bssescorins da eprexhigo, fonememt inffuenciadas polo stratus das dead de 60.70: solo XX, n= ‘avam escola o pupel do corto dae desigualdades, een fhecendo nels & tunes de pemetsors das mesma. O aprofundaments dos estos secil ica «pair da dgcada de 70, levaw A aiscussto sobre o conbevinento seb lar, suas bates Sociis sus ransmusso pole caoolae sis tel fies coma sociedade. Nesta perspectiva foi de ancamental iimportanci nenfoque volta para questa do processo polo ‘qual uu deteinain eonhaclmenia se exolarza sie €, se transforma eruconbesimento escolar Fs fo at pile _tado da "Soeiolog dos sabeces escolases', que consid “es saberes come produto de ma seleg cultural, orespon ‘endo amém aesturrase vlororsocais determinados Cada, ‘Sede tri, comm, seus propos referencias par deter ‘nar gue conhecinents paderiam eu neo, deveram ow rao ser oleitos para fazer parte Jo conjantoossiberes seem trans ‘tides pel escola. Eas shee eo consti das spl nas escolares qua ales coresponcem esti Higados ash ‘condicionanies sociis mao seen em sa slaboraedo como fa gua plicagNo pedagogic, conederando os gropos que 0+ comneebem = paa os quis concebean ‘lem da soley cultural dos bores, a elo ssolat realizatiatambém um arbalho de “acaptagayparaaue eles lommassem resists ascites ro errgo da esata e lasaledc-auls,processo danominado "zansposigto dksitiea, FORGOT aS Steno pent are It Str tm ven ini bs oh 10 ems dacphas cote emer at pt fl aad 70, cs i Cha venta de are dese ons congested con Fx eile sro ava os an ce tepascoeic isle, eaommate near dalle i Cou, com aladenes xa por esenpi Ao si der psquscos da ist da aoc ns das pitas onsersmesine sce flaca crea pets thls de ope Chater hse epemunoscahiaed Ie ode eke deers pont conor] nenet toy de Jen ant de ate Chee, hepa cs Saere em presses deewclataxte 4s andes team, goruma, no oxpeaor sos ‘hs te forme sce yvern neering a Ohtigioces cote aremeasins em sae cies meus ns 2 mane and tpi fas do ‘ecuriasdo pees pel vero sajeosarvedes dese ts gue cont x dhcpies eis. Lim unto inponts que se apnea ce, fads pesca ‘es yatinceme pte curas Aadté Choral no ercpojs Gia chanavat ena porous. Segoe le. sino stor esta paesta disciplines pee ‘40 9 Gras npn ica epeowecaachl ak ovrenine, deere uc 0 eveiacaz Tita presence ds conte. esr os gale ke spor mos liad pan leaner un fin Pemanece 9 ffs gue 6 ead ‘esenincsfemencut apenas ataslaeson ‘no ste aoe dcp” Nese somide que Chanel arituiu Aescola ut pico privleghyttno stud dchistredascisciplinescolees, wna ee et haa mraercias ee eee ee oon enone Se eee meres Tap Hh tes aetna Fritts ica cnehsinaecotisuns exch As tisha porte ena sbe cee > Abadia enntres to poraet coe cap de. fiestgutn neve quae x Svs pls chet tram hfs cosy dos oe patan Ce cts di tran tice eds ois ecole 6 feller no stn eer refers stone feats ply popsce paige on (orcertaucrecamete anaes mera pen pat Sesccbiure errs paacoarpratas cals Fic clave gue, em cansonineis coma tendenciasicto- ivgsicasconterperines, a hivona das disciplines escola fee teak gos apar seus isimmertos eonceltlse ampliar eu expect de fons, tompend9 a Hateita do com seneions lime do oficatismo, Par isso, ela tom sido vista como am idaceampos mais ceenisores da Histériada ect, aquete ‘ge tin procurade preoncher alaenna relat a cla exeo- fare as pritias cultaraie no imerioe da esooln. Segundo Do- ‘minigue fla, a bist dos siseplinasescobxes tent tues ano aka ca ptics do eine ‘staid masala de ala com aves dos gales bjtnon que prin a comity das nile Tus «ele dans ue po consti ra istria road dacthensin A Historia como discipline escoler ‘As caracterfaticas do conjunto ds conhcimentos etn 446 came Hist, no oniverse scolar nem sence form ‘nesses snaninsrim fig ema estura de organizagto scolar Teds om veaesses menses ea estcs es oc ‘nv eas decline escolres compa. op, pt de ‘ali cach de 70,2 Frc Ht Cal een de anal que desir cont: da complesidade cesses cee Fa Gordini da hisoiogai fia avanea os eis ‘emnasque sc insrevian, radeon mite, roca date Neo part © peagmatismo da polica,servindo, cada vex rm { edneagdo dos princices ee itimagio do pane: O discus istoriogsfico foi deizando de lade a genealogiaeskesii Pats fxarnasonsalogia de dina © de mages tga qu ‘manteve forte até inicio do véculo XX. Subowinada, dram aio tempo, a teolagin © Flos fie, somente no oigcentes « Hira alcangou estume cient Fico, cam prcedinentns metodokgicesguiadores cs. ivesi- elo, com objetvos fins, kevarxo aun mor pean ‘8 sradigdo ern des sécilos XVI XVML Sia athena lenifiea se fez portact, no rcmento om ques ecas de ‘aa forma gerlsleavan sigs mai sas cexxnbeci, head, ao final do sfcuio XIX, a fundamenlars6 0 pcs A trae ta istri ensinada mas exc mso cones pond, necessaramerce, cls Histria cane ds eo ie 1, mest porgue, dante muita tempo = da Kade Min a0 ‘evlo XIX parc dela con°andiv-s coma histia sap \stog, com a hse bien. que era csnnl as ec ‘ive de jes cist re senficatv, A hit "p> ‘an, pregnant sobre x Antitidad, cons AMDMLEG ver que tater ppel rath ne nite das apropriagoese das frticn qe as cnvolsera no cotdians escolar \rconsrag es frecesnachs por prufsace unos sobre contesics emétoe ‘os dn disepinasessclare sao imports como cto de invesogegao, chive quanio 30s objerivosptices cist fons de ia contigo. Estudos que param de outas di ‘mpstes streas da edazastoe das ssplinas escolar em prlicnor no se rssinger, gas, As enfoasistcionas = fexynais ~coliea pubeas, propostas pedhg?pien, formu ‘es crculres io entre otras ness para 0 ate ino csoolure pars amuliplcdade cess pats catia Fica clave gue, em cansaniis coma ten denciasicto- ivgsicasconterpertines, a hivona das disciplines escola fee teak gos apara ous seiomertos concise ampliar eu expect de fonts, rompend a Daeg Go convene ions liso do oficatismo, Par iso, ela tom sido vsta como am tas eampos mais croistores da Histiriada educogi, agate pe tein procade preoncher a nena elativad cltra exeo- fare hs petits cultarais no imerioe da escoln, Sezodo Do- inigue flags bist dae sieeplinas escobes te etuias ano akar6 pts do eine ‘iskasdas msl dala cone anes os geen btnon que pita a rosiicto das sil ri «ele date gue pos senna ama stra romvada dacthensin ‘A lista como diseipina escoler ‘As earacetstiens do conjunto dé conhecimentos etn: 4s como Hist, no onivese eco nem sempre fore as ‘ests ei se maniveram so uoa era de organzageo [Breeden ges Sh Sere riers ea kDa r os conkecints or meio de textes tdsicas, no efeneo do 5 Taolides no esti do in am peso da Teologsa, Camo onieado desfinnk ao ensino,s HistGes canara impor tia partidos tempos modemnos, par a forma das lites, sobvetnlo dos hereieot dos once eurgpets: Erm oat = ‘ices, oF solos joss 8 apreseneavan teats de Hst6- finem aos enrrieuoy amas que de funn algumeinteayam fim conjunio organtaace ve solwsese de procediments ewe poveria ser denorainas de discilina escolar ‘No séeulo XYiUl as peeooapagces ustraas com aed crx Levarar a gue Fisios conte, fossenn inireduridos pu alenso das matris exeolares, noconiextodo reformisms inspirtds peo Kaminstm, Pate das formas realizdas et ‘aris pases europea relacionavaye comaretraeio da pre- ‘Songa da igrejacaolicano siseme deensino, motive, pin- Cipalmenie_ pela exputyin da Compania ce Tess, Uma = eet, mesmo que parcial gos curieuos desenvelvidos pelts Festa impliceu sua substimigso por omiras ue, considera ‘doy nals ealista © pragmticos, conemplissen a eéacia jnodcina- as inputs nactonaise cs eoaheine tus histéeeos 1 geoutiens, A eriuea aps modelus edacativos meretdos 2 aos prirefpos lai poli inflagng da grea coadunavense avs pine Ebntes das proposis iluminsta e seas modelos para a ede ago peutuvan-se oe pexapoetiva de uma formagi para 9 fries ho! | Hist, wih lo ont Jare nda rao totalmente dosvencithada co sats provider alsa, passa ser ensinada, desde o final de Antigo Regi- sme, ene inita de explicar a origer das nagees. S=M a fnttubneia do Muninisma, seria cad vex menos « Wsdria swe dscplina asco" ma pean tacutn rretRcrE nocrA LOC semethante que conhecemas hej para ae dissin ew olt- ‘5. Na veal ¢ porn estat distri enquam can odo conficcimento mud com pteripo, conform tas ret- 825 com 0 debate ciatficn deur fora vera com os ‘inci hurnanas em putin. A tor srment pati ssculo XVIIL¢ que a Hsia comecou slit conomes ‘ais preisos, como saber cbjtivamentecaborad eed ‘wants fundamontado, Da Kade Metts 40 sécule VI predominev ean hsti- tin apoiada na ig » maread por ua comet prow encase, segunda qin 9 cus dy isla harman die nine pelaiotervensiodivina. A afiragito do Ewdo-nag deseo, pouce a pois, us chives de comheciment hist> No part © peagmatisimo da pole, servindo, cada vez mals, { edneagdo dos princces ee timagio do xe: O discus historiogrfico fo deitando de ldo a genealngiaeclesii Puts fxarnasonoalozia de cin © de mages tga ‘manteve frte até 9 incio do weulo XX. Subowinad, durante mui tempo, 2 welapin els sornente no citecenics « isi alcangou estate cfem Fico, com proedimemos metadokgices guiadoces ci Ives neto, com objtvossefiicis, sano an mk spunea ‘ergo erin des silos XVI XVM Sia avkenagan ‘Sensfice se fez portant, no memento om que as osc ds ‘aa forma gerlslgavan esis mai sls cicero, hand, ao final do sfsula XIX, fundamsnlar-se mx pik A trajeria da Historia ensinada mas excolac nso comes ponde, neessariamese, dls Mstia camo do conti et 'o, mesine porsue, dacanie maico temp = da ade Ma a0 ‘fevlo XIX -, pant dela con°urdin-secom a hista apr, 'stog. com a hséra bien. que era cesinnl as ec om ‘nines de eas criss ea sgnficatv, A hist "p> ‘an, prrepoiment sobre x Antilidae, cepa Aapaneee, a sagrada cada ver masa histria da hamanida, ey “come Aisciplina ensinvl, a bistévia & 4 maior parte ds vee wt passage slandestin nos programas fica ese as = suas pura discertgSesdo que maa gue soba spirit! [No obstame a edu ten ve toemall en Js gra vJerelevincis no perfado dt Revolugze Franeesi—com a pro- lug de mova egisiglo educicfonal ea daeiadcae dos prot spss de forms do novo eiduitio ~ a Histeia ai ‘comlnuaia com elemento secuniitio ns cures sala ‘es, com “completa dos esiudoselisicose de apreni 2agein do latin” Acoplaiads concedes uiversalstas dos ilunnisias, ca constiuts a Pranga revoluciendsa, inser sento de seferincia para a reflex sobre cviizagies © Sobre prostesso da hamanidads& pedagcgt revolucionse 1g, no enlznts,aposiaya rico mais as fests efvcas-¢ nas celebogies de mom cs Revoligfo da ue nt eee do cestudo do passe nacional, como eeariri,efstvaaents psird século XIX, Anda no jn doo toeentas om visa palses europe, aeduzapao passou ager vita soma competSnela do Estado, ominime cuan'o Adetinigio dos st objetivo es sont ts ages «ela telasionads. A orgnrazio dow sistemas de nso publicos Variou conforms as conjure racine Ppodo-a dizer que emcomum, haviaa preoeupasio-com aot ‘magi de um eidadae adequate ao sistema sociale econcimi> ansformuso places dagso do eapitasmo. como fete scimey ds idenlaiesnacinsis.Fotambém nese armen «ques His, como eumpo de eomnseimente omega a apne Sena maior ssternatzagto em termes ca !avesipac € de his fo db Ran mjd ens sos: loc den conkesinte Fs abo do un em en de Tota, a “ee det enunastra sn ang incumbent omapo dei “Shute sho or or seeps: Em ona Sm sean st aps es de Fe oe ce ote tems mente ee te omanntn teers de pesedimens ued ramen de dine scl Te cs esses oes come conde nar gue ve ado fin edu Se i ttanapnare aconestogs im tiple umn Peds asian ero sumone tion secon asset 6 ee Ripenestmcsnosienedecnina meta te CRESS Siccpttn da Compatible, Ua ieenrvns cup nrouaeedvetioepls ee piace mong proms cOMe Tvani btn wagestconceaennines ct studs aries acoiee coments Moire A eraca we ods lacs nacdos et i coathonne sn pets ot err paar bmisaye ox mole pasa os ee lecis a npc van orto prs aes nite? ec. lire dent amet dvrnstns sa rein cera erenind sco ale Ani Beg ae gee ie explora Bs. Sob 8 eee i mcnee seas métodos protunindo o equiv etre damensceserv- its flosfica Sogande Hrangols Furet, fi somente com ‘e558 proces, 93819 importants pura a constisa0 es Hise ‘asim, que foi pots 0 Sma exeolaizapto, Bio € a ‘zunsforrngo 8m aissiping escola A firmgao ds iersides macionais a legitimagdio ‘¢ podetespollikcos fzenum com que a Histria veupasse ‘puso cent no conjunte de dscplinas eveolues, pos Hine opreentac is erimyas © as joveasopassodo lonoso thax & os fet aon wrandes vultos da pitria, ses cram fos chjetivoy dy histoiioguaia compremetida cor 0 Estado & is preducioakeangva os uncos dus eseclay por meio dos piogramas ofcais¢ des lives diditegs,eaborados sob e= trite controle dos delentrae do poder Isto ocortau aa Euro ‘pec ambém na AmSsce, onde os paises oem 2mancipados hnetesstavam da constr down passa corn onde os ‘supos que eneaboyarim os procesos ce indepencincta ute ‘vam por sua lgitimapio. Cazosconkecios so, porexemph ‘of di Argentina © do Merion, ondo as lata pela ferment politic ipliaram também utes pole conteole sobre prod= ‘io hisoniogeiics s sobre o ensno de Historia, e do Res obverudodspors da furdaedo donsitto Histoicoe Geogti- fico Broil, do qua ra mas aan Assim, so ongndostoulo XIX. queszodométado dias respesinnso pens isigagac sttica propriaments dita ‘bolts ide, us emia erica document ~ mas também sagrada cada ver risa hisria da hamanida, ey “como Aisciplina ensinvel, abstr 6a maior parte ds vere wn passage elandestin nos programas fica loc se sum pura dissetgsesdo que maa gue soba piri! [No chstate a educa tent ve torn ests ra \Jerelevincia no perfado dt Revolugze Praneesi—com a pro- luge ce nova egicaga educucfonal ea daeigso dos pres spose de fortsgZ0 do novo cidade = a Hist sind onltusia ene elemento seeundaio os cures vsala- ‘es, com “eomplernto dos esiudoselasicos eh ape ‘agemndo lai” Axoplaiaas concepgdes universalsts dos iluminises, ela constiufa ne Frangt revolucicnsia inst eno de teferncia para a rflerto sabe y civiiagées © sole 0 pregtesso da humanidade pedagogtarevoiucsons- Ro entest, aposiaya ro mais as estas eovicas @ nas celebrogbes iia dh Revolugo da que na efce'e do extudo do pasado nacional, como dearer, clansmen, pnirdo wfeulo XIX, Anda no info do oioeenias cm vies paseseuropens, 4 eduzapio passpu a sor vista coma competes do Esta nominime cuam Adefinigio dos st objoivose uc sont ds ages. a ela telacionadas, A orgmrayio da sistemas de ‘nso publicos variouconfore as conjure pdo-o dizer qu emcornum,haviaa orescunayso com fat ‘agi de um eidedig adaquaik ao sistema socal © caine ‘o(anslormsdo pla cerschdaeio do epitasmae com foti- Jscimeno ds idonslaesnacionris Focambém nsssenanento qu His, como samp ce somhscimento, coinege ape ‘ela maior sineratzago em termes da inveatipacha e de st Nel i a0 sno de Historia ns escola pra © scundran que ddovern bedever a provesimenios wspesicos, com a ale ‘qee¢ioe lingwagem,aderingie ce presiadesem temas ‘ted, auilizayie de imagens uteisd coeprecnsdo da his: ein da raga serenta 3 partir da gus a Histria como ‘Gissiplin escolar se consi, fotamante marca jo Wnt Derspectiva macinraliia, srvineo a nttesses politics do Estado, mas categando também elarent euluats een sais cue, ieorporados, gerantam a eonucldasio dos lxos tre patel signifeaivas dae papules, no procesa de omg das idetidadesracienas ealetas. A his do ensine de Histris ‘Se hntra co easino em sido um eampocada ve mas sreseene no bio da Histérla da Edscagzo, incorporate “as refleoes real iadas pas endSocias isi iogréfieas con ‘emporéness, alitgando as fetes 9 langande novos olharcs tos restos objetcs e, om alguns cass, pat as mest foes", mest nto se pode aliemeitegralmente, paca h historia do ensino de Histone. & de fo, bastante recente a inovagio nesse campo de aes, pars aléry do exame formal de programs, conte cartes. Os nabalhos mais tte: ‘essanis tin paid, em geral do esd da Histon oot discipina cscolas par nals algunas densbes do seu en sino mas escola primdvia e secundares,privlgtand, por lunto, 05 séeulos XIX e XX, Alcs issn, eonceniramese a mabe das relacbes ert tonsa e daca coro foragi ve alo Fate ensnodeirce legen eee eine Nespas epeetede corse 2% te Th tna 1 Habe dx male av ios, ‘erm cree pedis tion co 7 ic. Oc tov ees pars rename come pris tenets nguzomav cian Sh, oes be i ia Rosa (que an ros centigke pedo eae dows ene concn de dbl eae ele po co cr de 20%, Ovid stl vee evinces eid porsoncoopese SQnctfiarsascipinaehatar His nese momento da ste cbesent + Pqeon on Cnegse (AMPED) © Cap It ia ett gn eg ga neni de ota mos es Soca Mus Cul san cone austin be tigen cone otc Durston Ca Gabry, ae ond tl de pdr Rogar Core? ~ nn se Fao ‘irxia mparzs ceca supontstiinaao noc wm a oath on extn penn Dio acre qu: seus: tomazeouarunpes elaine dees oreraas0- Pres pnlas autertes on ieo proa Ua duriree cps on sore gdest essine Sriluinn cx prove hugs, Cena bes t- setatedolopea i sda rcpt tag ea sere ane ya emacs rcatenocanpo dt ms prentpeio com 4 os Feaues eduesionl, qe € ads reo reece de aos sce envne na ole> Teton somes de cag inal Ut aaa eraser deduct een velo Nt “Econ nmap d prado sobre pees. mu coe tora fare aso nt a fala ior isto Rife ntrate quando eran de cts elias no stim: ne anor depts da cool de ap 2 sens foresees store csa ds alice eto me- sei No tal dov asad weg csion do Hi eee rare sce nua nus evloes, piglets pu dtcbumen nar lesa mec do pasate ‘aetme tia, go sea ere one ands eet tins doexparenctas em eve oma sf silt eas aang dean acorn Felsice Ain caren ova taihloe de ible are polos cas gies de aude einesonan sr mroceseo do contigo 8 iyi de Education Bras: Ainda asin, ato ocoreram estudas que mencionassem os condos de carer histioo inisimdos, por cxemplu, uo ensing esutico até 0 sScuho XVIII Os estes considera, portant suryinenta ca dis- . No strior da perdizapio ticional da hese aera, aparece priviosiados, em lag a i= pti, w sogunda metude do séeulo XIX nos moments Finals do repie wamicquico:¢ em reapap a Ropbblien © periodo ‘Varga: (1930-1943, sequico do periods potatoe § crise do Regime Militar 1680-1995) e 6 Primeira Repti (1899 1950), Nocenjunto os ecortestermperats mais conternpados so opera Vargas. as deeadasce #2 0 do sculo NX. Nao obstnte« msioria dos trabalho este o-Ambito da histéin das dseilinas escoles, punt signicativa ni exe plioma seas referencalsterico-metadokipioos nese campo ‘de pesquisa ous outs campo histringrtie, no indiind ‘orem mizado 0s autoree mas eeortertas, comma Andaé Cher= vole Jean Hebroré par a histéria das diseiplina scalars on ‘ew Cude Forquin para a Sociologia © 1 Hisiéia do cute slo. Mites trabalho sore os livros didices pSiem-se nos eudos de Roger Chaciocsobre istériado Uvioe du leit, ‘ou em siosconsideracoes Sobre oconceito de representa, Solmenade- quando se cata daquelos que tm i dimensio da Formagao cfviex «nacooainta do lve dvitieoo sau fo de incest: En mais darmzeade dos trabalaos anagem Figue, nas cance rica propos textos, tenis das bases referencias da hsta das csciplimsescolaes melo mio seus autores mio 9 ivasem expliitado, Assim doy 80 taal eomemplads,cetea de S58 ensontam 52 nes situa € someme cerca de 17S delaras eb #448 ‘A maori dos trabalhes oo prvikogia os programas Seulaes ¢ o ivr didtico, prooura anaist-los na pesspectiv ‘Seutilizagio do easno de Histérin pelo Fad © pekis elites Cetentoras do poder de come as formulagces pacaessa disci plinasstiveramassociada a idcohigias oa determines pro ‘amas poiticos. As vinculagSes ene « snsino de Hisiériae ‘sjesri da historografa ambém so cantempladas, ere bora. quase sempre, om andlses suerliias que procuran, rt pola justapcsigae, ora pela eposgi entze ume out, Assim, as peineipassfontes de pesquisa sto oy pripris prom ramas curicularese livros didaioos. ben eonnoa leislagk ‘cles ainente, Em alguns cass, que rate de perf is cents, fae-te 30 também de depoimentos amis e da im prensa eerie (Os estos demalor profindicede —getalmente dissec Bese teses ou anigos elas derivedor~preceuam-as como racesso de consituicto da dissipling wxeolar enn si relacio ‘om contexts hiktrieus espactcos, analisido-o com bese ‘em fundamentesexpliestivos mais bem-detinidos, Bouse de Uunkathos ue enfocam ideas poficas e idsotogas, imag ‘io © representagées,prevetes na eonetituiia histriee da isda come dsepling escolar, além daqueles gue pereor Fen 0 process de consiruedo da Historia como conjanta oF sanizado de scbetes para 524 etudo a. escola, com todos os Clemens que 9 confarmam, £ sobreeado ness timo} «a ssc x2 veriflea maior sintonia com tendGncias a histo ‘iograts conteriporines 2860, m geal, aud rela vos ans perfecos conseratos de male itervengic do pads aca ‘ag oom periode Vargas eo Regime Militar. Aqui verii- ‘esse ma uilizagao mais ayarsfisas ds fonts de pesquisa, ‘exigencia da definigio de objeto: e de formas de abondazem. ean go, Brn non es ar hen Bui Cue sham lsonade au feb > ptt on ttc Darvon Cas Grater a5 een pio Rogs Chrer sem sree a ESS iepncyns des seststagtonodenrasr ea ps danon gs hh ou ot ors re aan eee sens re cards te den iia yeas iia ni ssid pcs onsets en on hasan epost Ota box we rae pca nila ainipet radio ead eect ca a ewer arcane amp saa a pesto con os esau cova is seratcidae de node see o ens Wa solo vor conosco cacao sl Uw wraga t ‘ jucagtio entenle a reflexdio hist6- woraame ore ‘trcono iunnagiodo pasado sobree pes mascono Tae ca jacianmatie © ras tare Se raat ie ee Se creer fom, qc bu nc come natn aces Bais os ptt ene ae on (cei son bers acer a apa a8 o BEE Nati cago dm le aonperira esa Soo somo cilia act Bessa eeticlament ay eco, tm pegs magi ‘igrepemeagoes waver eatin de Hien pal ets Temra dan oped hmato doris Seu decease ees se ei tanbi como pres Pa see cz gue om emacnyan ccid 8 “pega ont sesiie, Ove ‘act hsiakuns pretone revel uier senee tomo exe cn eso dereonheio fe 8 SeegLMeam a eco da Play A te do io Eas nan et pens nays eal cs els == Dinu am ovis oan caasntine eich ee us cn fe com caeza, emi! ona ese cng de psa. hoje sr veiicas, So amb estes cs nian que exe lesa msioe deride do fortes, conto a documento ‘scolar manusria.ou impress roses jeri: fee fia, mafetil oe propaga: wero dices erat ald de a tacional documentagzo oe laos, programas cumeuiies less) Nao obstitea existeneia de lacuna no po dines ‘veo ensine de Hissin sj em margin ras seas de Hi I6ei © de Educagin, wo Dall, Prvegiade quanto a0 estilo ses pric de casino — nies, aallaoes, materi it 55 ele aindé poncoexplordo esta dimenste isc, ‘estas temporaidades, em suarcoutinuiles cmplaras Ay nnwngrestecrieo-metodelleasqu helm tego ca "atelyido ox chsraes earpos do pons da bistrioxtaa ce ‘educasgo Bras ests tabred intieeia sole galls liza, sobre osprocessxs mas peas escolanzag4o— i sido tna imidas cu relago srs cs enna dle Historia «© poco diversiicadas quart x0 objets ns espestficos Pre comsidertve dos pxquicsseonaeeferncia mene. a5 forles que apedenais resgeo ras ditets Gem 9 ‘ema cl educae3o e do ersino, tnineo pouco proveito de ou ‘axe qu, sem Gxarerninsesias reset “clegoni, pee ies eras do yeu pore pedap dics, quand Feline as a0 easino de Histéea, Nels, por exemple, caso dd ‘material produzide Unto pola mid imprcisa quan, ms Ieceniementa, polo ratio pela ielevisio. Desde ¢ désada do 30d séculd XX, os emmaladores depots cultura perce ‘eta opupel ena ser deserpennado pale propaga, eo sas mais dferites maifesagses, como isimento ds leg Aimago Ge poles, rabaltando cmeticsckacomofinag nto comasepresenacfescobtivas Ostberistica mcr vem, osdo enti, sendo vezulado no upenas por elo da esol, mus tbe por ese outros mecaniawos ct con bull pana sua éifustoe par eensodspso ds pai GaN Xs Exaltar a pétria ou formar 0 cidadio A Hisérla como discipline escolar no Brasil eiffel procisarensino de Histéen no Beal ass das ‘rimeinasdécadas do século XIX. quando se const Bsa do nacional sez elaborados es proetesparaa educazo no Inperio.No perfodo colonials educaye scolar no Bras Fo mmareada pela aivaydo da Conmpanis dc Jesus, soul shegade 1549 comm 0 Padre Manvel da Nebregs, Ela sua re ‘ponsabilidad pela conversa cos indgenas,espalhoo-ss pelo lento, peincpalrzote pel sal, a partir da va de Séo Paw lo de Pirasings (anda em 584) e pelo norte, no Gri: Parke n0 Marana, onde 0s jesuitas se estaieleseram em 1659, Nesses foes cles ergaizavam aldearenios nos spas skim da catoquese, dcscavalviam aividades agricola ¢ste- samais Ein outras regies funda seas elebres coligios, priveioais centos educasicnsis da Amética portugues, 10 ‘ais alm cla formagio religion, «nln rochian Ln ‘bém prepay hum antstea pura tigresso nas univeridar des portaguesas de Bvorae de Coinbr. 2 atuaglo dos iacianos em relagdo wos ndigans, no ‘campo daducagio, esaverovetica detum arsenal conser: yo} de procedimentos« de estratégas desinados a garair a -sfisdoa do proceso ovangaizader. Sua fons d arco 4 cmtoma de cenfomannosacirsna clave a= ee Comte te oad, Pr deen de Shaineaquecomenlemcsss psec ¢erm aa somes vine vit oral pe pai aan, ora ios, programas eri «ek u titans emer da i ete da ssn ackna vara papel seatvo usextapolion mares dacso> rae iam cunsbers acer apes an 00 “ESE Re patho cap, lam de corp atti ‘etigdincno cit sxc Draenei a feaument Go eu estdn, m pesos azn ee wetiagies etacom erin de Hsp Seach eure sre pein chamate d"poplis Seo te existe na mols ans 6p ere deine, de rst tabaci pes 7a ser tue qe tne seo an pgusadoes a tssrem a setinvesinetcn Osa Dereon ‘oxen lsd {Etedes yom enplrado cu euo deren a 8 see clean a Hexen Pneaglo A heu canine Evi mane pensar als cs ecole == Tee com ones omptn sini fais 8 ke esta soa ous fice, com eaezn,enrnece’€ oneness de oss. _Além da constrapio, por eri Iingusindfgniy out tus valor malgarns teas, a ciclo ral do suber ‘Quanto 0s colégios, revelaram sua quase hegemonia no controle da ecolarzi¢iofrial,eelescram formados clés gave leigos sn forts orienta cligosa. A coroa portage pouco stan no come co ehicatdo ecola, dersando ess ‘area & Comune Jesus. No stato inert om alg as quesces, com no impsdimento da erago de univers- tdades no Brasil, com ousted gerantizeeto ara de depen tencia © contole sobse a fermagio intelectual das elites ‘olaniais. Esa polities contrastava vivamente com da eoroa ‘Sronols que ainda Ho sSculo XVI jhaviacriato univers ‘Jades er seus dominios amettcanos, compa as Universidaes tle Méxieoe He Sli Meroos de Lina sueidacom 1551 € 1376, respectivamem, ‘As irtizes don sionls os jess extdbeleedas no ‘Rate Stadion de 1999, creizaram onsite re etabale cimentos brsicirersté a expalsio da Companhia Jesus ‘pelo Marques de Pombal, em 1759, ¢ nos s@0s colégios em so devi sh ss freon sited jerdarne et 2 XT Sh feL ETT Stn, Inia Cnon de Exaltar a pétria ou formar 0 cidadiio A Hisrirta como diseiplina escolar no Brasil eiffel pecisar ensino de Histéeia mo Brel aes das rimeizasdécaas do séculp XIX. quando seconsiula Bsa onacional sevanelaborado es proetes para educazone npetto No perfo colonial ede escolar Bras Fo mateada pela aivaydo da Compania de Fess, agul shepace em 1548 como Padee Mawel da Nebtega, Els sauna ree ronsbildil pela comversin cos indigenss,esplhoo-s nel lento, principale pe sf, a patra wade Sto Pane 1 he Pirauningd Guach em 1552) e pelo nore, no Gre Para e no Macanio, onde os jesuias se estaeleceram ent 1639, Nesses foals cles ergantzaram aldeamenos bos gals em da catequese, decay atiidades agricola estes samals Fin outrasrepies fundaram seus eSlebes colkpios principals cents edcacicnais da Améiica poruguesa, nos (quis alge dia formacay religion os nln recebiam tam ‘bém prepay tumantsea para tigresso nas universe de portguesas de Byars de Colne, ‘A atangfo des inacianos em rlagdo aos indizenn. 0 ‘campo da cdocagio, esaverovestia dum arsenal conser vyelde pincedimntos «de estatigis-desinacosa garantie a . A ilustrayie este ‘ales li rb Sc HANS A ‘ts nary stn bit ode SOE SDN, Dam Se SLESSEr AGL ey cr airtponeis ‘Einbow fndamentda no pensamentsihstrado, «te forma de Poribal ngedeixava de ser arora, pois nace 1802 educagio contiauava restrito Bs elites, que agra sefor- ‘mariam nos quadtos da modkernidade pedugéyica, cong ‘enfendid polo govemno.& pris. contwdo,ndesacompanhon sp idéizspoure avango houve no Bras fleandoo process rofundimentefrgmentedo pelo sistema cs las aval, pola fala de recursos, de prfessovese de mati. As fans Jigs mas abasiadas vian-se, 9 vato, ma contingtnein de agorem clas mesnras a semuneracio das professoes 1 ou do contratanem os estes particulars, levand a inst ‘gio para ocmmbionts privado, [Nie obstane es problems verficades; importante es- sallacsexpliciagto,pelas formas poms da preosape- ‘lo corm as fngdes que podevia: ser atrbuidas ae estado da Fistor, sobretie nos ctrsossuperare. Nas dnsicdes para ‘9 Prfersores ce Gramatien Latona, Gresa, Hebraica » de Resériea, do 1789, « goxeme racornendava. a erade da Hist’ rin da Reliito cis wniguidades grogas © romanas, emore ‘maniendo-se a preeearacse cl, por meio esse exido, erry tira oservtraia dis rams Uo humem esto,e do vase ee, ‘ate spiro eas, a presengade Deus edo sou Ral wer bene comarca us Paria, sees dose, pa ese fm. os exemples que fee en trans nos Lives da sc a, page desde ate ‘mais len vo tendo coin das ans Ye ude cogagoes? Four hPa OC A CARDOST eri de Pcs Ly Atha cet poten nc a es do proses de it Me punndid eeereng na vem secon pO" ts dono stra idle dooms conn Ap eating pars ororer rea apes sine Mina retorts pre mee doplunanenta cdo St ee sci deer ne fa ple ocr uc inan tgs cnt teste pens: evtcomno raoasvanental seo da plc sty tr Opals ceva perm assaairoseconls dein diez contolndo ape aston Parag gover Marge Poms 2 sional trnv-ve prin por ms pla deme Sacto agiuca yu vapid, bom Seda quan ainsi da brocace isa. sue Ts mgaredesnvalvnent do ps garannan a pls et Ay pte eropts de eng. A forge 60 ea be cculear denn fas kona cls rec a Compu do Jess, principal snladoa ren ebcecienal open partgaésulmiando coma Seria don ening dato uso, em 1730.4 Unive ‘ids de Comin anc por nye oman. pr ‘tak do goat foam raison mets, cis cals fe Mangers etoclesimetaywesosobsctand-seemp/eo : ‘afomas. Buse es eps der ie ron as Frauen formic nia een ge pues Knut para cero eeonamss sem cr estes forma jie, eta Hom Teane dem Exo frement logslador © flizade,O overnponbuli reco Hag ene alot edo oreiopoene Tegundecurener edo asa ce rtse de mans Sly Ta pesbgtne sealagan xtaarm.agors sh conte Seal Nfea Conca, cud er 178 etirando $4 Qa Gazsona sobre + cena vida teletext 1000 © unde pers fecaeab Fn Tat iva Lime ono ‘contigo Miki coo pin ecole x0 Brasil eam aden diese carezaca come cot anode ube agin da peda ceifen S80 far nest, de neo pdoees pop — eco whose o prose rua ee venedectn ps ctpia Na dae de 202 Odie Te RIX gia in pros aoa sa a Aetnginedactpnirgio ds cies aor deine SE hua, gve hella "Hits Sagrada HNGHa ‘Einbowe funamentada no pencarentyivstrad, 46 forma de Pemba nfo deixava de ser aratosrtin, poo ce ‘08 educaso continuava ese. As elites, ue agora se for- ‘marian nos qusdeos da modemidade pecagégica, convo enfendid polo govern. prtica, comtudo,ndescampanhont asidléiase pouceayango hove na Bras lana‘ peoeesso rofinamente fragmentado pelo sistem chs wile avaless, pela fala de recursos, de professorese de material. As fami Tias mas abastedas viamise, ni rao, ma eontingtneia 62 Dpagorem elas mesnras a semunerayao das peofesoresrégios ou de contrataesn os mestes patiealies,levande a inst G0 para o embicnteprivado, ‘Na obstans es problems verficades importante res> saltarsexpictag,pelas formas pomblinas, da preoeape- ‘lo com as funpies que podevian: sor atrbuidas a estado da Histon, sobretie noscros superores. Nos losses par ‘a Prafersores de Gramdtica Latina, Cresa, Hebralca ede ‘Retorea, da 1759, 0 govemo recomendavas ssiudo da Hist- rit da Religao e cas aniguidades grogas © romans, sermons ‘maniendo-s¢ a preocuracze dl, por meio esse exit do, ear tira observsrcia das rigaaes da homem erisdo,e da vaso o eed ats umpire elas. na resena ce Devs #0 ‘Ral ear boneicocemum do su Pin. exovitare 4-9, pam et fim, das scemples que fen se trai noe teen dase oso ora Que ede a ae ss ena eno um cintoimento dae sm ver Aides chases! ‘agian Ptsese ea tha. Ges Hern. ode et, en meee Dotea en rie Lo Xnges pus ies Ses Coal Ba SEDGE Spek 0th tears a en Universe 6a “Misia Part © dette om tom do que \deyeria se ensinado nas esol, camo isso sera foto, = ressara de cera forma, os enfremsamentcspolticos = sacs {e occrian entero Blas, envolvend os ieraisenx cane Seryaderes © Estado e Tera. 2 pina com Borugal em 1822, nico longo psiody \ediscusses, confronts definioes gered ber to & ser implaniado no pate Sndependonte. & proiferagao da in- Dens amplion & difusto 9 deste dos precsitor liber, ctneando-se, 30 mem ato neo do Segundo Relnad, a= vineipsiscaractericas do ibealisn no Beil uemie este perlodo, momentos dé maior rest pola © de fuse esdeexpcetatvas geraram descomtentanentose, por weses, revolts idradas pr lementos das elites, bem com ous ‘movimentor, do acento mms popular. que também ecldiramn ‘2m sas partes do pais, principalments durante as regen, Com diferentes colori, esse« movimento avidanci. vam instisfagdes diversas com o¢ rues polices + eam a insergf limftada ou com nso-insero de pare sonsiderivel «hs ponmlacio ness process Questees con a¢eatrigbes 0 Aieto de vato on mesmo 4 esses seuse8o saben & scravidin sa extingoayluinavn iresss reset ce anifstages vas on menos orga, Conti as -eybllas€costurales os vompiomisu ente as elites, pe 0 libcalisnn Frjado ens Prima Reina ea reganctas ter safecs ne cultura poitcabnaieca, defini algnnsdos nals importtes clemenios do discs das preties poli ‘easque se mantetiam até 0 séouks NX. Essas concepedes caractorizavam-s pelo apegodetons ‘ta propriacnde, implieando, mailas vezes, «rjc Me gue ‘dns juriicae potiies. No interior de ur sists que 08 ‘ut maior parts da populagdo do exerciein dees di, anand eso potas «Hiab aa sia dor sper du UnvesedeCointn ovens nmin Tae patie apne 05 = ‘enero nin ecomo" wt di Mae nbracem drugs aoa lina oo © atu mt nrersatcce asmescar m3 Sci donne porns (aerate Scarab Tat NivadeLinmeFenet ‘comin is Tiki como dsp esol v0 eul_eom objetivo definaos e arceaa come cot- fimo de sages ona da prod conics © dae, furs cnn de nied pdpéces props ~ aeons vides ndigerdeni, no process de xu den tthmdecrehes pa clap Nas cas e200 ew Isa asos pono ema po Ietninedecrgmirogio dr cucs aovduam esno ita, ove metuta "Mitra Sograda” a "istna ete cam cei ipsin cn Sins. ae Pesan tegen eae trl) iene mrpin a opengy doers earn. Tv enti 2 necesita oe anges ocmsrsment esr names 4 pop et penal assoc mantras a penne er mo oo KIX ein pepe srs ro endo fran dco profane Ene ai mesmonandoamedio de sere ies ce A coiorn tinny 4 dao psi ae carauraga deur sivema de dig acon Ph pe sia om nk possi sees em so ropa © em seu cures Se na eno teense dinate pe ahaa wanes no tam de ene io ter dey fact, ro Bras 9 ptosis sere uty at extn oan eran an Ss rete gor fom ede omnes © aes At ree sual une ncaa pn rai & oxo starr, cents, pitas 2 bos te arRcown Fnsegunn mtd eu XK. 25 seta one, pra poplgio de ig antes 20> eugene indaloon prolate no se 0 Fis dpe cbs sa 0B ca ax ene gs cere prorat Stoumag can reinen mile ernie = sent ne de mde gum cera reser risa ure oe eh das pe OST ae entanglements inst ar esi em oration phous tesa. a oars puke eres iret TaN anova casa et prin aa atten dachuagi Gree natone 0d Univers & a “Histria Paria 0 etite em toma do que \deverin se cnsinado nas esol © come iano ser fet, ee brossava, de eern forma, es enfrenementcpoltcas= sacs |e oscrian entero Blas, envolvende os raises cane Serraderes, © Estado ea Teria, ‘capt com Bocugal em 1822, inclu longo pasiody \dediseussées,conftomos definigees gered ber to & ser implaniado no pats Sependonte & proiferagao da in preasa amplin a cifisto @ 9 debite dos pmesstos liber, ‘etneandorse, 30 mem «to no do Segundo Reina, a= brineipais ceracteriias do ibealinn ts nisl rane coe pevledo, momentos de maior rest poli © Me rs Borde expectivas geraran descontentancios, por vezes. revolts, ideradas por lementos cis elites, bem conn Guus ‘moviments, de acento mau poplar, que tamBén eclediram ‘#9 Saas partes do pas, orneipalments durante as regents, ‘Cam diferentes colori, esses movimentnsavidoncis- vam istisfagdes diversas coxn os nuns polices & com a insergo imitada ow com a nvinsenao de pave coraider sve da populacto nesse process. Questées coma ax cestigbes deto de voto on mesmo a esistncis 2 diseusso sobre & escravidioe sua extingwoaxluinsvamn interesses = resaltavan cm manifestagées mais ou menos oeparizadas. Combats as -evoltas¢costurades os compromisss ents ascites, poe Jibecalisme forjado ent 0 Primeira Reinada e as rege dota raf2s ma cultura piven bnaiiza, dono alguns dos ‘mais mportante elnentos de discus © das prétcis politic "aque se mantaiam até o seule MX. [seas concepoaas canactesizvam-se peloapegoa deena ‘dapropride, implicands, malta vezes, 5 sje As dake juioa potties, No tector de ur sista qe x ‘lua a mor part ds popnlapto da.exeriein deses dren, qualqucr seiczo de opnsig, sobeiud se via doe stores soars, repeseatavac la ama ibe dass “énigentes puree no haver diva. A prssuqufo prima ‘com emsio super sobretndo com os ess adic & po ‘demas conhecida na isterografia da eduesgdo risleia © o> ‘asa claramento sens vines seo poltios. Noe ‘emt inquieuo desta ete com er du edaeaea tr {bem aponta pars a complesidhce do quien sect ealtral do ‘Brasil dowels poca ede como govemants, legslades ne Jecmaistentavam soluvionar © problema da ako do Keto liber mum sociedad esr ecomervtk ‘A estravidio erm, desea forma, quastgo cena para os intelemeisbrasileios, desde tempo das consoiragis ia tundas” do final do século XVI 16 a uhobgto cm 1888. De fato, 2 populasio esctave sempre eepeesenin periga poten cial, pots era numericamante superior} populasao livre em ‘éslas putes do Bras, sm contre comtingen es de nesrose ‘de mest lives espremicns ane o mundo dos senkores co ‘ds esas. Os rieos vistumbrados pele ees no estavam apenas rs posible as revoinge explosces de violencia cexplicia dessa popalagt. mas tanbéry mar intense ns dela advindas,corsideracnsdegenetadoras e bérbaras Desde periods colonial havin proocupasio com 08 labelecimento de meciaismes de contol sobre esse populs fo © no sfeulo XIX a edueaeto aicolir iparsia como vi Possbiidale, nx media em gue abrindo-re para ae csmades ns baa. asia elena piri amar ne seni onfermagio social ¢ cultural. & mecha que 0 secu XIX ‘chegeva ao fim, © pocessode diminvigio da ponulago eseri= ‘vs asantuava a quetio da ineorporagia doses grupos 4 0 dem socal peas vis formals seb 05 auspicios 6e Esta, Misa aewiacto da popiliao negra e mestiga live ou i as esos an Uomoraria © soa coat com 09 seers ‘suas convenciemaise com talfabe zaio econ ma te ventemente nove da vida iva Pros mess, de deo perfodo colonial as possibile ra po pocamocesdsbbvizee i Ons acts hse Poeun tegen oars tena seme) auepin a open debs sean. rv pent 2 nce oer oe imple vlna seers ms ampks poet er aponmela asda roel 2 Se jose il wo XK atin pete sri no snus fran doco profahoe Sen ain mesmonandoamedio desserts etc A coder tinny aa cl pin aS curry deur stoma de dies aioe Ehlert fac niente ESP nes, cm sas repr oom seus Cun Se ha Se on lana lates tian waahacs anes ose de nino «> ae aes dena tcuta to Bas 9 poles i ser eulogy een open ean SS are eon fom dey onc tn} epics AS ree al ve mucada pn eral oro = aaeciges Jr ecntmic, poles bln ce Uicineo Fenacnuntamtdedo se XEC ais sect bn, pr polio deni as 20> sien intlover potest no se do. this das popnncacsis oases v0 Bi tae eee em ping cena poe ee sem artes cove ene tli ere mus de atm ag eer eth earl sen un oe spent agro 2 SAN see i foil cores iss a xi kn eave ei arpa ti me ie cee pits noes ecm ab a i eme paca cosrur eo DHE aa ered, Quote 0 ans prineendensn foros scott gntaenestea tems bs AP ees omaise coma omnia nr prpnas de aga 0 eats but aver i iene cual? Erg die rte de one ee oma enfoicor wie impéie aoe oe apne te do chaa, a 2 i stages) Se aan vee fa oF re Nntranor ea agacs seis pues ntti, re era glocattaarunanents nec r- ‘Shyness or so Gada dime at quetremeduee dena sa tls kn saseta de slo SX cae een aqme da nae vo cn ee crate dato. mena se imo pLtema da esiagem, Vo 8 eeaStameonat ae en Mixancncno cen aoe re i lb INGE, eee 9m pop ete she lon te por See asedeastdwxeepurexplr «for agi snake nwo clenntoba aaa et tmpryennotenpeimntcooocaniahe de ct, Ui ver piss, hl eee ees feiodoseacor mined fable Te CD ce ptr anees aa ee enon pops cnrciacs det mona sian cm gn tes lo pos soa don, eee nai “énigetes parece no haver diva: A proseuqufo primordia ‘com pensio super sobretndo com os esd ards & pe {errs comecida na stcrogrfia da edueado ssa © de ‘msraclaramento sens vines seokeyicosepaltioos. Nos tant, inquieagao dessa ite com 9 era dees tar {bem apoeta pars compesidce do quien soc ealtral do ‘Brasil dowel poca. ede como govemants (eysladness ie Jecimastentayam olueionar 0 problema da akxfo do Keto tive mama sociedad ciraisa ecemservan. ‘A eseravio er, dessa forma, quaszo cena pars 0s intcleemaisbrasileios. desde tempo das conspiragie ia tradas do final do séeulo XVIM a6 a abolg go cn 1888. De fat, « pepalasio esetave seme represen. perigo pote cial, pots ru numericamante superior} populasao livre em ‘éslas putes do Bras, sem cones somtingones ce nesrose ‘de mesg lives espremicas ane o mundo dos senkores 60 ‘os estas Os iscos vslumbeados pela ees nao esavam, ‘apenas na posi das revolige explosoes 3 vioéncia expla dasa popalagio, mis tambeéry as inns cult ‘ns dela advindas,considerades depeneradras bésaras Desde o pero colonial havia x preccupaso com 3: labelecimento de mecanismas de canto sobre ese popul 20 © no séeulo XIX 4 educagio eseolir mnrsin como vi Dossbilidede, na medida em que, abrindo-te prs as camels ‘ais baa. instru clement para war no sent cconfermagio sociale cual, & media que o secuks XTK ‘cheguvao fim, © pocesso de diminuigie da pongo csere= ‘i acontuavt a questo da ineorporaia doses grupos & or len socal, peas vss formals sob 0: aspicios 6a Beta, Musa acciagao da popaaedo negra © mestga, livre 03 iy nas exo, ind demorarae son coat coms 0s seberee sso comvencicnaise com alfabetizagaioccoita rs re ‘ientomente ne bio david privad Pin os mest de ‘de periodo colonial as possibidades cra inn pou msl fos, mda que exeepeionais, © mats cheparatn a frealeniae apresontadas neo anos que se seguitam 2 proclamato d independkrciaembceacstvessmatetar part sepalegio for ‘mal nea Hisia sagas ew istorn proton, on ev ach ‘nava pos Cadi, decerea forma, alguns olieivs ds duns. ko ‘ovorna porque a Hiss abs a aga deforma ho tal do erangas © ovens, fose pelos prncios css poke dour da aligso eat, fesse pelo conbesincnto dos fos notes da ists dc Imperio* Reso. de oon for problema de eoveli of itresies do Kstado © ct Issa ‘readetcacio, rum mcrencocm ques wenden ea deat buir cada vex ms a priv 0 soxtoke sole Dave praieamente toda seulo XIX accmetan ds. sie mangas os gras ena ose elements 9, svundérias€profissionais 20s objtivm doesn de His ‘és fram se dafnindo com maicenitdes, Ao mesmo temp) ‘emaue eu papel ordenador ecivlizadorerscaés ver maiscon- Sens, seus cemiendos ¢ format Ge sbordagen tesa os ‘cataei cca prodaeo historiogfca enti em cso, sh ‘6s auspicios do INC, Presinse ening dos Programas e pelos textos dos livos dios, una Hisiri ‘eminentemsentepottica, amcionalins e que cxakava a eolonize- ‘30 pormguesa, a agzomussionans dare catSice oa mona ‘ia. Dest fe eucaeona de 1827, alguns dos pressupostos ‘ess Toran rsa poli lFcavate aidentes, Acomie- Thava-se que ela econess por msi ds “pips mol xt da doutrina da eligi atl cepa as eta os ‘meninos fossom utlzadas 3 Consinicde do Impérioc sta do Trail Os contetiéos, por sus v2, nip foram definidcs Si Denne ee cscoae ramen meso nen ese eos. ABE tarda tite fone do cosane Como, inal sana propa deca suo Xi oa quate de tl dive socal oie cr? Con pensar de ne roto Je Bae) p40 Seen panpectveanformbasora, wel imétio ae pl gare sonatas oon passe eects cmalomasgss? Se lies vn pak oF re reatcentges arog: elt pin nee ‘ee ocine cridaar aa ienstoqueco ear ‘Corals prs owen, € dh consagso na er fenaeleal gue tecenedacaso um os rit on Dereelo XK us adeata de 0 sso XX Eee Siercalecmam a qpetodaeiale w cexko de se tic coe neous da apf, 0 gn 8 BVO 8 Spr deamon © plena ca essa vita oe Hae agel que envi sea pees me cheng in 64 ery afecbeiia, Nope eco et eo oo Serbo Hise eGzogice Base (HA, i Pn 18trem enmcstce sabe uri hia mason see rmutis poms cx obra as pressures POC cdo endnote Hist. Boa rseupeto explo a A5- ei ai nae Kara oer Mar noeoncrs de 20% fas power plo THGB, sso melhor piano pa Soper es a en te props rah stag cent To toe ee dais as Ss prem toa suacenhdads bai asain cleenoaa aor niet pogo eenepenents com caine ane tpi rays ana 000 ore tain ‘lmenane torus AHN rac cma Porras retention eaters wee er erastes sobe ater ae ceo eee ait oat ox mln coer om i Sitolatecesm ees tete Deco io no 1 nena phn ic nino a {Stave ferulresse open co aie Se seer anes de Hira or Tre init uoqete hoen ce oa Meow. seu AAs dren para 0 ensino ds stra comsoantes nos bjebvosdfintks pelo HGF: para este sanpaca coabeciant, parecom nas popoxigdes 6e autores de lives pata emt ‘secundio, adbtulos em mumeresa eseoas bracras, Caso xemplr € 0 de Youquiry Manuel de Macedo, séciv avo do UGB darane cécada e ator d2 wm dos lvts discos ie ‘mor sicesso, da seunda metade do séeulo XY 2s prin tas dada do soulo 30%, Emiora i ooetase om paris de ‘stu ose 1838, oensino de Hits sind carci de mai fialede metodologiaquen onentsse.Etovesina motinasaoie Joaquim Manuel de Mace, também professor de H sr oligo Peto I, par esrovaroLipdes de Uskiéa do Broth sara uso dos abso pariah Calin de Pero Hens 186), Sus reacties esvam sci na eprescutag do ve ‘Poles dese aus ase « Hitch do Bras ay “perl Colo de Pero reconhacemos no ‘weve expertacia ques fai set ita do un com iid dessa matiaque far esxioe mete de hamnon com osstemds os adtalonxpele Trvtonmesielsneney tab cesprecndos ie ‘como tesco sade et Spc as ie sexo racist ma aera se livto, que se tonriaveforsncia, Macedo eae Joost a ligogao ent produgso hstorcgfiea do IGS ‘exon clara ss eferncias na obra de Vara — ms, ‘sobretneo, contin pare a conainigde da Hiiria xan iscipinexcoar no Bra efinindo métocos' poced met losers se“colter em pouco tempo ampamtantes tesliadis °? porte cat, algo das direrizes de formagdo morale ivicn ‘ud MATOS. oi us 2 srt em eras yy a ‘tart oni Maree Sd fn es cee pa ign el Mi ‘Um dos mais slcbres cone esses autores, Reka Pombo, ex tevendo desd= a segunda décath donovacentas,ficmava nr neeesndri desenvolver nas jovens 0” gosto plain rican 9 Dit 3 criagid de um “aspiito de pro", Segunda le, setia presiso At eomeone pave dase do fac Iohisrco etivinloe aaragioecs esos alsa rifeatvus ce mo aeseunsara cereal ‘ir-sertineio, joupando © mses qe for posse & eméria depos aqiclesys-desapem ena vale finda ts carne maisampancyerixaksinoe que Fecounan ans args fouls pie ahi mai nee, $9 da mosine oun «no hislingbehc como apa tein defends bona Aapcos nesxaemaiies, dig do nose sul,” Essar conceneies também estan prasentes nas orci tigbes gevernameialy para o ensine de Histéra, desde 0 Se ‘ule XIX, quando és discutina questie da histia nacional, 4 discuss2o temou-se mais imtensa no infcla do século XX, ‘quando se procureva temper com ulna cert sobrepasicis en tne histia saga hisériaprofana, Foi com esse objetivo ‘98s intrkivi, x partir da segunda déeaa do nowexentos, 3 Aisciplina escolar “Instracio Morale Civica, que, anievda, amensino de Histri, visavaarefiryaros sentimentespatié tioos da porulagic. Ft fnsrucao pare a Jormagéo de eddio Vina diregao cert, segundo Joao Ribeico, no peffeio qne es ‘reven par livre diditico de Silvio Romero, Ea Aseria set feita por maio do nico ‘eeu venairunente fice psa fetta os jovens, oersiuo de Histria apnescntaria a marca de preo- tupigio corn os msiodes, deineandorse mais cararneat set perl somo diserplina esolar io se ode aftmar rigor. que 0 abyento da Republin lib asst do ensino de Histéra, ao que di rexecito ‘eospyes predeminants nesta campo do éceimento, Mas € inporanlecesoem ues recupagn mi Met ono rnigwdos enprcgados, Provasdisso so os numeresos textos de ‘vientaydo publicados nos Tivos dilticase destinados ons pr fessorese aos estidanies, sobre a melhor forma es melhores eons para 2 obteros esiltados coperuds, vn ungto dos jotives definides para oensino de Hist. ‘Desde o inkio do sGualo XX, diversas autores de tives ‘paniosensinos primire'esecundéro ~detre os quai alguns seman formas ogre coo ents Ser jn do ensina de Hisieia na forma ‘ano = apostavam na efiescin do en ms ‘Gio de um eidadio adapta Aondem scciale politica vine ISTORIA to BRASIL | 3 ive sscolafstna i avd. eee Ponb, TWresigh od Ckezods ars ee caren Ee ee aere oe eee oe eee ee ee oe re erecta ‘Um dos mais slcbres cone estes autores, Reka Pombo, ey tevendo desd= a segunda décath do novacents,ficmava ny eeosndri desenvolver nas jovens 0” gosto plain 6ri'camny condo prc de um “expinto de yor Seginda le, setia presiso At comegance po aie dams ofa ose tohisknic. seizing sne sos muisne rietives ce mods nex gcreiénia, i ‘ir sentineio, joupando © mais qe for posse & ‘memoria. depos gules ye degen ener ras finda nas cats msisampiancaen-xassinog ue Fecoinan anes ngs fous prin van 29 Smsnsnerescene, 6 ase aide mosice coun) x nowe hiscringboh.c como apa tein, dele hana ‘a poosnessas mais, dige d nota sul! Essar concepetes también estar presents mas eri tagbes sovernumeniais para a ensine de Histéra,cesde 4 ‘lo XIX, quando se discutn a questie da histéia nacional A diseuss2o tomou-se mis into po inicin do séeuls XX, ‘quando se procurava temper com nna certasobrepasicas en tse histor sagrad his6ria profana, Foi com esse objetivo ‘95s intro, a partir da segunda deni do nowecenios, 3 Aiseiplina escolar "nstracig Morale Civiva, que anid, neni de Histria, visava a reforgaros sentimentespatrié tices da populage, Et insirugt0 pare a formagie de ciao Vina diregdo cert, seguich Joao Fibeio, no prctSsio qnces- ‘reven par olive cditico de Silvio Ronnero, Ea ever set feita por meio do inico ‘eeu vesadsirnee ofc ens cul ‘escola aexnduta cinienepauiticn Bo exempio dh "TOO Rest Fins ty rd asad Sty ‘Coupamis eornents (Apes clit oly naclata compreensto das nceessidedes de owen coletivae no conhecimenta das crigans, dos caracteres da estitura day analy Hnscitoigbes pulcss eedmiistatvas,” Roo -mrendavarse que fxs tedizido ap minim assess 0 tudo da sucesso de goverios, ds uestesdplamiticas da histéeta militar, may adaita-se a orienta dos estudos ara historia bioyréfica © episSdica, sobretsks nas pri melias sGres. Estimlava-se, taabém, a wilzagio de te ‘cursos visuals, "aterdonds se A curinsidade natotal dos ele fos alas imagens. Essa eforma, no ubstane efflsse a Hiiéria do Bras 3 da America como 6 contro do ens, foi duane ete ada por muitos professes. Pars eles, na pica, a Misra ‘do sil tve seuespagorasuzide, pos estayaciaida ne Hise ‘oa da Civifizagao econ a sua carge horde daminuida. Os ‘hates poo resahasimento de snsino autonowno da “is {tia Pati” acsbaram por envelve, tami, ¢ IHGB, lira esi india les aya fda nu cupezniodos “grandes aconterimentos” olla para. fortalecimeto Us ssorimentos de eivsina ox direitos © os daveres das novas germgSes parm oom patria humanidad™ ‘Progrtrasenriculres«orentagbes metodologieas rat tavany 9, sim, pla ida cu comalsngdo nacional que = par- tic das noeées ds pate, s363¢30, famiia « napio, forma oo capiito do patrictiemo eda paricipagio cons ‘nxpapulaco o cspiito do ptr f tienie Meso com a adagdo de maior grav de “ientficid pata o ensino = Histria,alguraas mattizes da Wstia agra foram extravegicamiene taatidas om atenéimento 2 resets de stores catelcns lizados b edveacio, nls murtacjrsy ono sentir oes SE ee cee hota in Ress 7. 1 ua Crome tte, SUNARTEMAN, ROeRG es hreorcgen CONTA tals i st Zn Mi Sata foc fr nig ct Ve. al de ua Proc ST BK concedes insenen neem, no oat ah eo teaastomagdes, end permunceido eran tina detent sonenl psa gees dine tcadons dessa concep te Histeia pemancceram r( Bape mihare sores enfnizndo-sos tes paicos PN oer doc "hase es entre ais agora Egunvanespnsinas poe gens 970 [ApS 164 o ens de Hisrioaprotnos ess Gon> copoly combina com inadios de restigfesfrmasio © ‘Tag des professors e com wna edsirigte dos cet osdheeapagpe, 09 dicen Dooksna de Segoranga Na Sonal e Desens tsa desea cle idoolégcoe eliminar qualquer posible de resist Soon stoi. Vist dea form» Histiateleo- oe aati, na m= sid adeguav se a tress do sre {lds om quo epecentivno guar de uma sociedad stale, caja ida seria eondviga deca para bao. em wisn gra una maim nx seuida pelos 908 Mem cqener rer tos Sem espago paraa nterpetagio mile erica no Favela como mirrenttizas info para questions fro dsordem Arenas sine deste, fs, conta polions pasando a ser de compan dos frelon lice, seonicmente apstelianos park aeseadegaen selena, "Amdo, oregime scape cspecient2 eo > axis dacdnsgte sien, rdevindo oy pape a = Silas enitenes~"Eoveaao Moral e Cie cgenai- Go Sonal ¢ Polen Braise” (ao nivel 8 ensino funda seal eons mdi) ~ orman-m obrignias xh todos ies denn, con trio de "Exados dos Pose = “Rrasibeiros” no ensino umivers‘tdtio. Exsas meslidas, soba a ‘consieanee Nacional. cinham claro pape {bm 1951, 0 Ministérin da Fevcaeao promaveu alguiiae sieragdes nos programas para 0 nsino de HES fend tue recistibuigdo da scriasdo ds coiwetdes para o¢ euros Eiasal © colegial, Una redeiniczn dos pressuposio dase entino, nv entamo foi cealzads pelo Cole D Paseo I que ecupetaria. nests moment. sus pretrgetivas na claboragtio e pronramss priprios, Apesar dp ricesso de eentralizagc Aevago st efeito pelasreformus anteriores, o Colgioera, ind ‘efertncia np sisoma edacacional do pais e sets programas volta‘ a ter enviodos paa os demain estbeleeimento, pic boas ou privados. Consilerack: ui avango, © pmgermy de 1951, elaboredo pele Colégio D. Pe Morienva o eso 6 Hisétia para as ages mais importantes © svas epencus- ‘tes, parma foalzagto de individuos como expressties do meio ‘octal para tozistr> as manifestagies da vida muerial€ spiritual, individuaise coletvas. Vsavanese, yim, "0s fe tos cults e de civilizag, eviceneiacas« unidade ea nae Unuidads da hist ‘Nao obstme esas diferengas em relay sos pregrems ‘ntorore, durante cia de $09 ansinnde Estes pouco se afasou das conceppoac e cee pti raccionais, se consid armos ui andllse dos Uvrot ddaticos en. uso nesta Epc, {ian como ont pcs Zoos eadern de lunes, mtr 1 apoio dito, planos de aula de professes trabalhos ex «olares, eno a compesiesese os desenhcs de ohinos 1 resime mili insalalo om 1964, 6 fee aprotundat lgamas das curactersicus jd prescntes no sino de Hise ‘soseolsfandamental e media do pas. Nou di respeie 8s * Ap NOLLANDA, Cay fu deka drone ie ‘Stein de Etc Pola, 57 9 a ‘ene ie fe 4 pote cmos PONSECA Ths {foe tn ira ae tte at foresee foralainent ©» oes on Yaleteseciritais «ease acinar: ‘imenio da nidace nacional «de sontinsate devo Abed bun ‘uo A Pir, es se snbelos, nape, ini ese mnsarandee lice desis hstiie © propio do cdadio pam o excicico daw alidadey ‘viens com fundanettoms moral. opus na ‘90 const wsisdoo bean coum: 9 sue da obedicin Ld stile wo waa e dhuincegagao ma commie,” Considevando que aquela Douttina tatave a edacagio e ‘as pessous nels envainicls corneum de seus "publiccs-al vo!" ~passivcis de coniralsideo'ogico pelos rissa que represent van seguranga do pats, entende-s a rao ds reform {Pes dos contetdese seus tespectivos objetivo de casi. AS ges de preseryagan da seguranga. de manutongée dos seme iments partias, do dever eda obodignca ds leis denctny orn Lora as fnalidades politico -idool6sioasdadas a0 ensi= np de Bistora dscipinas ulin, A anilise dos cartier, dos ejetvo ¢ fangs lebeetidos pars oensinn de Femdos Soziaie—a nova dieiplt: na origins cs (UsKo ene a Historia © « Geoeratia-,enplo band af a ucar30 Morale Civics, daixa enroveraherenes tradicional fo fiea ancy mais oaze quando fata partie dosconjelose arvicades peedeterminados, imporama visio Iharminics 6 sociedad, em que a “sspontcacolasoregs” de todos os grmpos soviais apurace corsa & orden neta da soisas, Segundo o deverminagoes do pesprin Conselhe Fede val de Eicasio, 2 fnaicee basin dos Epudos Soci tia justia aluno an sex meio, preparande-o pan ‘senvivénla concepySes de Histea insrenten nessensino, no Kowve gran ides tansfornagder, tendo permanecids evangelion dle longa uta a orientélo Tso signifi que as dioriaes not tendoras dessa concep (ie Histira permanceeram ti. £4 imag de mihares de jovens,cnfarizando-se os Ztospaltens tan biografias doe "bensieios celees" ene 03 quais AgOE Fgura os principais parsoragens do n0¥0 reine ‘Ap6s 1568 6 ensino de Histério aprafundow essa con: ‘eepoio, combinada com mesidas de restrghes &fonmigz0 © js aznagao des professores.e com wma redefiigho dos cbjti- ‘or di edupagio, sob a éica da Doutrna de Sexaranga Na {ional e Desenvelvimento, no sentido de exereer 9 controle idcoldgico e eliminar qualquer possiilidade de resiiéncia fo regime antoritiro, Vista dessa forma, « Histxiatricieio~ wid adequava-ce aos iveresses do Esta antoritrio, namie dda om gue epresentsya 0 quad de uma sociedadehietar~ igoizade, cija vida seria conuzida de cna para baRoe em tine wordem seria uma maxima ase seuida pelos seus mem thos, Sem espage para aimterpretagio ea andliseeniten, 130 hhaverla come msiumenlizaro indvfo para © questions font da urdem A reorgcnizacae do ansine de Histriateye, ‘pois, cemoiagSes poltions, pustande 4 ser de competincia fs brghs pdblices, fecnicamante apatelindos par os Fins qe sb edequassem iguela Doatri. “slémn disso, regime peeocupm-so especialmente cot ‘ensino da edocasio ofica, redefinindo oy papéis do duns dit- tolines j@enistentes —“Educapao Moral e Civica c Organ (fo Social ¢ Politica Brailera” ao nivel do ersine funda Frental edo crsivo médio)~ Cormanco-ns obrigatriasemntodos te grnis doensine, com inrodugio de “Estadas dos Probie thos Brasileiros” no ensinouiversii. Esses medidas 500 ‘tica da Doutrina de Seporarge Nacional ciuham claro paps orfizadore Weolbgico, observaves mas finalidadas defn ‘as em fet para estes contedigos 6 foresee foralainent ©» oes on Yaleteseciritais «ease acinar: ‘imenio da nidace nacional «de sontinsate devo Abed bun ‘uo A Pir, es se snbelos, nape, ini ese mnsarandee lice desis hstiie © propio do cdadio pam o excicico daw alidadey ‘viens com findanettoms moral. noputisnt ena ‘0 conse wstedoo bean coum: 9 sue da obedicin Ld stile wo waa e dhuincegagao ma commie,” Considevando que aquela Douttina tatave a edacagio e ‘as pessous nels envainicls corneum de seus "publiccs-al vo!" ~passivcis de coniralsideo'ogico pelos rissa que represent van seguranga do pats, entende-s a rao ds reform {Pes dos contetdese seus tespectivos objetivo de casi. AS ges de preseryagan da seguranga. de manutongée dos seme tos partic, do devere da obodgnca s leis denen orn Lora as fnaidades politico -idool6sioas das a0 ensi= np de Bistora dscipinas ulin, Aredia cto dos oupon daca — lhc prt enn de ode Soc dg ‘see nen Hetona os Googe ame Dans aa Bkcaso Woe Given utacntovura ete radio fe fea ath mln ued taper ‘oscil adn perma spore ede Dante sine op a npoen cas de tr cx gira spec oe don al cokes Ses deerme ob ro Cela Fle Velde Edge, ld sie dos on Sai ‘iano ei, oped uae he Seo DDS. 971 Ap ONGELA Sa srs Mensa Coop Pag a cout ean sas tins esponsabildalos como cide iio, no sertie do “cumprinento dos deyeres isioos para ‘com acomunidads, Bseado.en Nacio”, Nessa concepséo, 08 homens ay aparssem come constrores da histea} ela & conaise pelos “grandes euler euluados e glocificalos ‘como os daicossujtoshisisrices- A preocpayao desss ens rn er fier om que © alunoJocaizasse imlerpretase as ociis, nao de mansitssnalitigner‘Tenv, was defornando 4 Historia como campo do saber, dilind- nes Estados So- bias, nto cancels pneticonde Geograv, Poin, Socio Jogta, Hilosofia, te. Este eri. eamninhio para a fonnasae do sibs" cdo omer ideal ue methoeservrin aos interes Sosa. A disciplina escolar Hise assceinds 8 Coogee: fia esta organzaca no Programa claborado pelo Ministerio (ta Eavcagaoe isl por cio das Secretaras Estas. ‘Aesiutara desse program eel tendencies emo eclomsante no sina de ict, uh um ensio rete ‘Yo, ns-eieo, na qu a Bisa apateia come ura sucessto linear de fates considera signifies, sredominantemente de carter poltice-nstinconal, enn gal sobrssaiam 0s =p tos posives ne conan H sia, Nese concep t+ ttn sah ive de conto, sri ete de progress eat Gest ‘alles sera leeds coro ftos uwversise atari (Os metoces pedagtigios eo elagt oofesovalun sia am ralmente mateados pelo aortas, als cancenago ch po= ‘de © do saber na figura do prfessar © da autora dy Hora ‘buco, pleat pasiva.eracaiva dol, susentarskose al lomentos lives, eleva eertizos ma process easno/ aptendizagem. A orgnizagao des cones obedeciaprinia~ ‘lente ptiod.zacgo mais distin Geral (adivisio quae dopant as Idades Asp, Média. Moderrs.eContemporines) 1a Hsien ds Bil (a visbes de Bast Celene, lmperin e Repuiesy cada wie dessaspatesestria oganizad onole eo. ee Se oo ee eee eee oa pee ‘esquema divigich", “disseragivgrientad : "eonoiussesori: No fi ds anos 7, com a aise do tee mie proceso de tedemocratizagao e 0 advento de sbi ‘sent de nov posi Snes de se pecs a ala basi, feou mus as dexewie des promoverommdagal ne cin de Hin ‘ia, Eye proces fr nod mo pci dks as ea Alcan xian Psi, ceniindo ra olaborapio Je nds Porimtsctovas rasta odes par Cemhiorkon Aiscilina ns eco findamonale meen wheats ostracism str noes popons preety tin delta atta poreondeser ass nal peal zed mci m4 ir ale do 005 teacinns gic elven eos me prema som os pressupestostradicionais, Alen disso, foram expicitaéss também algsimas orientagdes me'oda6e alcas fs ais os profescoros devenam lar aes ile ke ‘acexuassem 20s seus fundumertos 6:42, io €.» male lism hisérieo. Sendo cssim, sea neeeasérin ateng4y pv @ Uisingdo ene 0 tempo erenoiggico © & (ipo histrien 0 extudks ct Hiscria levaria em conta as scicdedes que tn ‘mancras andlogas de produzi © do te orpanicare que devex riam se esas conjumiamente, © program enftizava, ainda, ingortinca ¢ a neces sidade do dominio, pelo aluno de algusconceitoscomsicerads Tundamentais.em fungée do eixn terica adovade: slagbes Soci odes de produ, amigo, clase rsanve, cles ornina,eproprincéo do excelente, et. Procuranta ternaro ‘ensino de HistGriagiferencinds em relago wo programa trad ional, hava, nese proposta, a expicitago ds preceupasto om a anal histowiogrifia, wt sea, sabre “ns thvencas cor rentee de interprtaggo”. O programa de 1986 peetendia que honvesse uma pritica totalmente inovadlora = diferenclada por parte Ge professorese ahinos. ror nso de wma rwanda Pontos de reteréncia, de visio do processohistxico que dee ‘ando de privlegier cs srancks fos politicos as grands Petsonagens da histita oficial, partici ths hase classe © as transtormagdes infr-esrutuais para explicar » hisiria, ‘evelando, asim, sua clan frdamentagio uo itarxisno, Nie dead, assim, que mam momento em ques ies comers ‘© regime autontirio pelo process ss redenmacraizagzo do as, es80 proposta para oensino de Histia angertasse sim: tas, Aina, importantes zrupos que lidar aquele pro- ‘sso ligavam se ondéncis politicns deesquetda, vino es 108 movimentos de inspira socialists. A adkgdo deasa ropesta extrapolou, posta, si imensio oficial no exalo de Minas Gerais, sleaneando ous pares do Bris) por ona As mangas curicuares ocoeides na Brasil partir da Sc de 80 sraram a necoasiade de ratesis condizeneg am os noXos programas e, evidentemente, tal Nima £0) apeoveiads por importants editors do Fais © mute cole ‘es destined ao ensino fundaranal ~ sobrtuda de 9 a8 Séties~ foram laxgadas. Um dos esemples mais comenladané © das cologes Consruind o Miztorta 8 Os eaminos do ho ‘men ambas de Adletnar Marques, Hlivio Heute Kicurds ara.” A puimeita fi Feit especialmente para acompianhirc programe de Minas Gerais e 9 segunda aparece como sve ova vero, adapiada para consamo mais ampli, em ves ‘egies do Brasil. Erm ontrs eases autores lib ras ra- ional, gu pnlicovam lies hi mules anos tela acom- pnine as novas tedéncis, promovendo reesiaturagdes ey Sas obres, adaptanco.28 25 aovte oroposts, agora tam vas neeessidades do mercado, Exemplo disa foram 0 I> ‘es gue passatan a er wna inguogen nis *metoialisa", ‘um enfaque que acoetauvs os fetoresevondmves sem, oct tanto, aban domar suas ingpiagdeshistorigtiticas tadionais {Cais metclooglas baseadss em resume, qacstioninos $= -opsescronolGgicas ct. Breasts eatos Ue adeptages bias tradicicnais pnde-se menclonair a colegio Historia Conseténcia, de Gibesto Couim, © Hisséria do Homem, be Franeisco ds Assis Sila.” Se nus primsive momento «neva histrla user ensinada -ms escola apoiava-se tzoreamente 0 rateraismo histérie o—e a maneito polities favorecen, sem avid, essa eseo- tha logeno final dos anos 80 infeio cos 90. historogriia brasileira aeekesva un signficava processo de renov ago, “SAIARQUES Asie UTI Fe FARIA ord, Cua Vice oon Le WME MARQUSS Alle BESTT Pes aR vias que poiam seros livros dis que seorientavam por fae que eteulavem racionalmente, oa elaborarao de pro: ‘grumas inspirados no “modelo” mineiro |Ascaniterticas dessr propesta, no encanto, rlezarim @ proceso hiséris brasileiro, de cera Ferma “eneaixado" mam. rocesso unis amgloc sjeto ts mesmas "es" © generalizagoes Fmposts pelo neo testo adotado.Além dss, a substitute (gh aacronologa linea a histciawadiconal pala cvolugae dos Thode lag acon porno einer substance om 6 prepa etapa lo poograma cadicional, apenas bandon fdemesquera fetaasm fare de om, rien deter rad, Align esas eonctetos da aad dese program fo. Tam anaisaths ori kisordor, integreme da Comssdo de ‘ertbular cla Cnversde Federal de Minas Gerascomena do respostas de candidates nas provas disertatvas de iste ddaquea Universe, em meados de décad de (Guunde stlhn com et roar com eine TRodode poduyie gs tstivin do cpislsrin aio Fadeisade er fatned erupts, Cua sozasteol fieie abst, fncionndo com base na statu, ‘Bess ema no po esplearwis pore ng eur ge Auto, 1) B06 saion No ‘Serdadceninem its atres:o Estde pervert gue m9 von ved rose bugtestusio VSAM mcm cia) ergvesae lace opi, A Dt [uss pervers» clawe pera bain ea HtSna flrvem torn cise, Ad de sts do cape hoes nese pote Eto oc mos pm compar theme o refetencal, ls ai 2m li, vars die, donators dla ygo do asreses, ue Bruato masque huge lero etlaneniis™ SRSA Sn Norn srl ‘panes hr sens Beet Fale la, Ue ‘Dinar wea ces 8 Goce Md) ‘expando-ainflenca sda ver mais nti da chamada “nova histiria pasticularmente a tendéncia de rigem francesa. A. ‘stv romnento em que @ debate sobre oensine de Hiscria ‘onsideruvacada yee mais conseientemente seus Winculosom a prodaydo hintonogrétien, mig damarou muito para que as ntbpestas curialarespassasom por avllugdes crease que roves oropestas sargicem, foster alas de carter ofl oo Formuladee na pita docente. Nao mais hwvendo epalren- le, acbriitoredacle douse dos programas oficias, cs inte sores 08 aufores dos listos édateos dpa de maior liber de aga, 0 que contr ix ara aor ous nap psig de programas ede concedes era o ensino de Hist ria a escola fundamental [importante slienear que a disiptna escolar Mistria, corn mantvesse parte consderdvel do suas coracerstieas ‘ origem —devle que ae consttaia come tal no s6ealo XIX incorporcu ce forme cad vezsrais expla apreccupapso de _rofessores autores de livros didticoseeloboradores de pro- ‘tamas coma snioni antre omer cieiice eo saber eto: Tir [so significa dizer quo, para muitos a qualidade do ens- tno de Histia minisirado nas eseolas estar dirtamente telicionada 2 copacigade dasa disciplna em levar para os ‘ensinos fundamental ¢ mééio as dscuss0es hisorageéfiew sais recenies 2m euteo:no Brel Por sso, ornou-seinda mais descivel, apartirde meu- ‘dos daca de 90, qe os programas currculaes €68 lvres Aisticos insorponissem as temdéncias da hstrvozcfiacon- ‘emporfnea, como fi ocase dahistoria das memtlidades eda isin do cotidiano, ainda hoje predomnimantes quando se fal een inovagl no exsino de Hira. Mais on mevoy a parti de 1964, antes mest doaparecinento dos Parsmetrs Cunteala- es Nacinnais pa oensino Fundamental sungiim proposts Ac mls curls nets 0 Basia pris xd 0 st sees de ei ono Com 0 novos portunes eileen sagt ‘proven por mportats editors Jo a mule ele {es dnd ws ein fea de 9 lesa lana Undo hele museca Oasys Conrtind 4 Mace Or sake rer ais ce Adon Nags, Fis Bete Re Fire "A pli i eiaapsiirne pr omgehara brogana de Mins Cerise sogndn spray ot tova res ipa ars cone mai apo. mise ‘eat do Bl Ev ues con ue alee cir uc elation enn Pins nora temic, proven esratagn em ‘Sts ob, ederioas A has fps ages tbe tovasnecnidadexdo mien Enenpl aio foment Ste ate psa erm Inguagen a “etre Urlogie gue crtve ofits econtcose, noe abdomen gis songs ana {sted tcada ner, etn rose cronogea c ite ces os de aoges er Chios adore pe meio a ele Hats Consstnve, de Geto Cat Haier ds Hone de Franco de Axi Siva Se num primsno momento 2 eva hiss serensinasa ‘nas eseolasapoiavarse toriearente no materiaismo Nistor 0-86 mama politico frvorecey, sim divide esa oreo. tha legen final dos anos 8 info sos 9 histarogratia brea ceeiena vin significativo processo de renavig0, MARQUES; Asie: BRUTE Pic PMA se Cad ates one ha EOP e, ene carn Sn Pay SH SIVA setae ion Aarons ea Hae ‘oicularesoficins inicitiva pari, nests enso, ds poo fessones evolvidos em sou prticasceidianas € de editors "que pooesravam a alanine mated editorial desta eale~ goria, Lm movimento assim capitancade, tendo mitral die ‘itien de qualidade rtzaevel A disposigia dos professones acabou por esponair a demaade por waa ensino de iris {que nao mars privileginsse os fats pelitices singlare, 0s ‘randes nomes © cronolegialincace gus enibém fa cves- © cano aliceree uma andlise essenelalmente evondmis processo histénc. Rapidamente stv des mewaidades a histre do «tian tomarary se ens de inoveeéo no exsino, ¢ ot fongeo elas estava. disposigo d professor am clenco x= siderivel de publicagdesdidticus eperdiltcas que se pue- Sentastim come vinelodasAguelas tend clas. Colegbes = sndiitins como O cridane da Hise co tikes som, Histdria ~ coritiaig « mentalidedes signiticavim, mura po ‘cto momento, aexperinea;0 niimcaape ainda inexple= ‘ado nos esos fundamental e mei. Cera gempo, amid dado aprofendamento do dbate isso pussou significa srl ‘ntlange de paradigmas:no ensino ds Hiatria, Obsorvoo-se ‘un Boom editorial na ares, combinsdo, Sovinrents, Sv movas pleas ecueactomis,sobnetuse na quetoea a ariaezo do Pro- rama Necionil do Livro Didetco (INLD) &-do sistema de ‘compris de lias, pelos governos federal estaduais, para lsribatgto nas edasptbicas ds onsino. A existcia de um sistema de wvalegio do livre didsico aninel nacional ea vin- jeulagdp das comers do govemoa esieavaliagi etinuarmn a predapip editorial, carto-a0 que diz respete & baseade me- ‘Hor qualidade ds publiagses, quanto 20 munaent cs tne _gense do volume de veadss dos us preva pelo PND, ‘expando-ainflenca sda ver mais nti da chamada “nova histiria pasticularmente a tendéncn de rigem francesa. A. ‘rtd rnento em gue o debate sobre o ens de Hise ‘onsideruvacada yee mais conseientemente seus Winculosom 4 prodaydo histoogréticn, mfg domarou muito para que as ‘nopestas curialares passasom por avillugdes crease que roves oropestas sargicem, footer alas de carter ofl oo Formulades na pita doconte. Nao mais havendo egalren- le, acbrigitoredadle do use dos programas oficias, cs inte sores 08 aufores dos listos édatieos aispaniam d maior libertad de aga, 0 que conte aux para ior outs nap psig de programas edo concedes pra vnsino de Hin ria escola fundamental E inporante slienear ae a diseiptina esclar Historia, certs mantvesse parte consierdvel de suas coractorsticas ‘de oigen — dese que se comsttia como tal no séealo XIX incorpor cle forme cad veasrais expla apreccupapio de _pofessores autores de livros diditicoseelaboradores de pro- ‘amas coma snjonia one o saber cienifica eo saber e520 Tir [sso significa dizer quo, para muitos, qualidade do ensi- no ds Histéria ministrado nas escola estaria diretaments telicionada 2 copacidade dasa diseiplna em levar para 08 ‘ens fundamental ¢ mééio a dscussoes historogréfieas ans tecentes em eutso:no Bre Por sso, tomou-seainda mals descvel, pastirde mee dos da dead de 90, qu os progrvmas cricnlies es livres Aidtioos insnrperassem as Lenlencia da istriograia con temparénes, eomofoL ocsso dah stra dss memtlidades eda nisi ocotidiano ada hoje predoninantes quando fla ‘em inovagio no ersino de Hivéria Mais ou menos a parr 1984, anes mestne do aparecinento dos Patémetros Curia tes Naconais prs oensin Fanaa 8 surgi proposes te ensino de Hiscra que procurayam incorporar aquelisten- encins, inependenreinente de sa exstncia nos programas ‘cient, o-obgatiras, masquetEmseapresentao cada ve mils tortensente como norigelras dis aes nes en5i005. fundamental € medio, Ise signifies que esti cada vex mus lara sn fungho, na prtes, cnr unyh expécie de og mma cuznoular” pars 0 ansino de storia ¢ de detinidar da es teurun cos livros giticos« paradidaticos que, a0 enrsrer «an prosesso de produgdoy xém tena ponaids em conform ‘se com os PCN ¢ com os ritéries de avalinggo do PLD, ‘Mas que vedas priteas do sino de Hiri, conc amen, als dea? E nro que uma das caracteisticas ‘des progeamas eurisulares saad indicar para professor o mae mimero pessivel de procedimentos, de metodologins ‘alequadas bs propostas apresencaas. Tl a lvros di ticos ao cuidadonox nn elahorasio dos “manuais do profes soy” -nox quis podem ser encontadas oviestag es metedols> cas para taal comescaniciiose-parie aprvelamrento dou rus apreveniados pel material. No entani, nas ds ‘6 gor rigor, aleragSes eensiveis ns piticescotdianas dos professeres, madangos significaivas nas eoncepgoes de trie predomninnes, controle sobre a diversidade de apo pris ce conteidos ¢ de metodelosias. afim, as prtieas scolares in soar eta fe} dos planciamentos, A disci pling escolar Misti, nto nbstante0s movimentos:a dregdo ‘4 ontas Foemas de borhigewsckste campo do conhesinieae ‘eamdaynantm oa prions, os elements was remiouns que a conformarian 299 tl ge, enneu ver un dostragostnais marcantesdo ens na ce Hisisit,sobreiido apes 0 tubotento- movimento de danges que o ating partir da crisedo Regn: Miia, Os cure eotstrados desde o tinal do séevla XIX, suse dos mia coneepgao tradicional de Hist, foram fortes © ‘oicularesoficins inicitiva pari, nests enso, ds poo fessones evolvidos em sou prtieasectidianas € de editors que poneravam a dianeir ac more editorial desta eale- sgoria, Lm movimento assim capitancade, tendo msteril die ‘itico de qualidade rtzaével A disposivia dos professors acabou por esponair a demiada por waa ensino de Hisiria {que nap mars privilegisse 05 fats politicas singulanss os ‘tandosnomes © cronolegia linear e que eibém nao eves © cano alceree uma andlise essenelalmente exondmis processo histéco. Rapidamente hist des menaidades a histrie to otdiano tomarary se cnn de novagéo no ersino, ¢e8 fongeo delas estava.a disposipaa do professor umeleneocex= sideravol de publicasdssdidticaseparadiclteas que se xpme- Sentavam como vinculadasAgielas tendclus, Coegbes pa suites como © colina da Hise co ticeas com, Histdria ~ coring & menalldades signicavam, nur po ‘cto momento, axperinatas 40 num.arspe ainda inexple- sudo nosensinos fundamental e medio. Corn tempo, a med ‘dado uprofundamente co debate isso pussou significa srl ‘nuvlaiga de poradigmas:no ensino de Hiatria, Observoese ‘un Boom editocial na sees, combined, vines, As movas Dliens emesetons,sobretude no quo toeadariagaa do Pro grams Necional do Livro Didktco (PNLD) ¢ do sisterna de ‘sompnas de lias. pelos goveros federal exadis, pre listabutgio nes das pfbics deensino. A exisiBcia de am sistema de valet do livre didico ancl nacional ea vin- celagdo das comeras. do govemoa esta avaliagao estima predapdo editorial, ntc-xa que diz reupste a busea de ms thor qualidade das pobliagmes, quanto ao aumento dat ins sense do volume de ven dosfilos apeovnos pelo PND. A asocagda cessas dans dimonsfes vsio wail pos Parimetos Cumcalates Nacomiis PCN), denizes de eiitoe fortenste reve exeploess em daprimentos ds profess de casino fundamen, colndox ern meados da cea de 0, 0 mxmento de seu mae envolvimemto com us mudangas ‘mricuenes que propuntam nova sberdagem da Hist oa sscola. Em sen dseirso, esas profesoresgutantiam ales incondicionat 40 nov easine da discipline, us cand \eanagens do programa sustertae no mateialisen hist, diziam ales que li, eo professor tem a capcidade de fret ua rela, de estaeleer a eucnia de Joos onseqiénciace umprcsro contin, oalvnoan saree nese press, CO proztana pate, annem do ine da Hvis daTfomensi: doenvoherdooaspeetoas euongie do homers, ds fens das lage; ces ise "1c tor Serpe ure sa, a tuna eomecin ‘ia, amalurecend c poses de raion Ico de tno. Eno, dos os enceton ies, tc ao eta tds fra soca 89 um prone da relia continue." INA0 noconstio grande esfoxgo para perce uma cone ep tradieional de Historia, borccra do sult XIX, noise ‘780 gue, vivimente, a sondenayae queaderia uma abort po “evolaslonana” de Hist ne escola fondarnental, que Ro mais enftizaris ox fates peicns, mas sin os mode IwexugTo.Alesngaressas pratieascotdianas, as laos lei- ‘imenteestobelecida de protessaras ede alunos eo @ ie lina escolar Histia, sig ainda 3 ser fit. A mon es ‘agin los abathos avalos sobre o ensino de Tis "oc spo ie were tnehisrinee oa rend nto anga si, mis quetbmsearscnatoced tee mals pee cr entra eM emis fandaner «ae, qe ck ex tr shan se foun nen cn usespioe te “pee in ural” pho sasin 2 sre e denier dx tutu cos ion ios eparaticos qe 0 eneer ten rosso de odin, sn sed pnsios em ann aecom osPCR¢e com a catses de avaigg go PNLD Max oe des pes amine Hic coe ‘tamente, nas sitlas de ula? E noicrio que wna das caracteristicas: ox roger eterna dena pasos Ir nliner pes de prssieston ce metals trun poponia pesnad Tein vos di torso cams a eaborsio do “maa do profes sor nos aya podem ectadar eed ie at so eee arnt ant pr taetO toxin spreads plo sell No eu, ei Se arta ior akenoos enters pies canes dos poestome, mugs ighbestivs nas conapges de Hise predooinints, contac veda de ar rages de cntidos ed msbcclonas Eat, patie {Seles io sam erie dos plans A plo cho stn costa cs movimento ra digo {ours frase thon gen cot canyo dcoaesie tend nt spicy ose eros Ue Tse amex ver dosimeter 1 6 intr sobeada ws talento movie do nian pe ting aor da reo Regine Mile Os cures eonstrudos dele o final so sévle XIK, sustenta- dos mima coneepn tadiccmal de Hist, Fara fotes 0 sufiiente para manter um edifielo que, apesoe das refixmes: das propostas Ge therago a si coneepyto, mo se abala Ho @ dicu-se a suas dimensbes formas, ow sci, s frmelagtes ios programas © das deetizes cutscultes, & produ dos livros diditcos o pamdidaticas. sso semeonsidetarosconhe- ‘dos “relates de expzréncias',qusatam da constauyio de ciminhes allemativos pan o ensine de Hist, etal de carter Tosaizado c, nfo ro, lade, -Aqullequs dz respite toss, centide, nfo parse chs sor muito tts dos pesglesdores do acing ds Hina, {sa & como oeomenn pcg, aprcriagdes de programas © eddies enone de ros dees e pasion, dae propostas de inavag39, Ainda Sto mit eipentes as pesqu- S35 eS Sig, mig obeanle sj um campo de invesigaio lemente propia fat de possiblidases A dhscipling escolar Hiner certimente niko € main smesne dese sua consiuiedo no sfculo XTX, ruta emibora ainda guarde alam elemenios de origer, alguns ligeds 8s Drticasceensinoe omtos as concepete isoriogeicas. Mas deva-se eonsiderar ques neste tempo, osorreram procestos limporantes que contrib an paras mudangs em su pert ‘2 ems stator elaconados a transformer da prairie ‘eampe do coahacimento hiktrco, a rma des presto 1, poitearpublias elas edueasto de forma gel so ensinode Hist mn pticulr, ernie escoer, etre ‘i ban nds sas al pe a aa Dende cus acon scoring tata ager fotensrte Breve exe ess em daprimentos ds profess csino fundamen, colndos ern meados da cea de 0 momento de seu mai envolvimento com as muidangas Srienloes que piopuntam nova sberdagem de Hist ba sco Em sen dseurso, esas profesoresgurantiam aso incondicional 40 nov easine da discipline, Just camdy ‘erage de rogram uti oman hie, lian eles que no, 0 profesor tem a eapeidadt defer ua rela, de etabelecer a sequeeta defocus Sonzeqagnelusn umprocesid cna. Oslin sare sexe pects, Oprogtana pat, rlneen do eines dati F fundamental, orento,diseutr as suas dimensties como garde memGrae como formadoc de ientidads, evidersineca siberes i coe ‘solids, setts scialmenie corn as “vests autora” ‘da historia x magao# regemhezidos como repesentativos ke lms ongem comm, A tesa civics, po su vez, confit ex Ieroriapso dos valores iseitor no ensio de uns hide ‘ucionalistse, a9 envolver a eso, compre ve papel ele ‘dor, de ard com os ineresae do evs ergunizadoses, Ave si, por mein dos livres ddatcose dae festa eiens,poce-ie petcrber at slapbes ene politic, cular eens, pels 10> preseayfex constredas pelo agin, quad no (il calles de base elgiosa dos riiames © historiadores vp blicenos da final do sézalo XIX devem ser considerate na anise das fonmlagSes sacral consnikis eo toma di Tiradentes.* A aba aceitgdo como her epublicang seria fi ds, muna Sociedade de ferte frmoyio catia, pela sae Sociagap enue v ssricioerisla © sarilicio patie, Os Tanta didticos, até, pelo manos, meados do Slo XX, ‘manteriamessasconsiughes, pets imporicnte das coneepedies ‘edhcacionets. de formagae elvea smal dos ovens braslek 10s dests étece Civismo ¢ metal etabelsctam o bigo entre politics reigio. vse! também no dieu police do po- sed Texrse af umn conunto de represeniacoesém ono do pis Innfidénc a Minira ede su principal personage, spsopriadas ac longo do sfeuln XX por grupos poiieos eso ‘is 08 mais diverses, em diferentes momnea4os, com r= ples inceroases eobjctivos, ‘Na buns tecupert do pessode ne quad do ied tio maconalist,s nfisa em grandes fis © grandes herbi nap poderia dein de ser considersda, Unie da 48 ris ‘ares a essa perspectiva € do iabalho em pol do celeivo, © servigo presale nayio © 0 sseiTelo pela pra. O dls arse scraizadoser, poriano, perfeiamente atequedo os objetivos do Blade, sclretide quando, no fine) da deeds de 1930, estaria em eurso a eabilitag0 da mem dos ine esfongade: ie at ma felgonds ia libero. figura vmalfrexde cavers esgui oseca Sa Save ‘9 Teadenes. vu home pub, de erste ane oseninsligenia via, aan Go peop =sr,u E> Aicats chee de edo caps de rans empress [o] Moers ner sontatr ae eas ula Th tl eno0 ea read, este pxdeco,raiadon rods gus rade arse, oade se cultvavam ac leva, emprantan-iecepnizgtes. haces cent suseeterddateraeancoutavase dsciplinarafor= calluens d base ligiosa dos ritames © hisriadores ropa Dlicenos da final do sézalo XIX devem ser considerate na analite das SonmlagSes sacral consniks er toma di Tiradentes.* A aoa acest como her epublicano seria fi ‘lds, muna Sociedade do fert fonyin cic, pela sae ‘ovina enteo sscneio enitio eo sarificiopattidtien, On ‘manuals didtiens, at, pelo manos, meados do sSulo XX, ‘maneriamessas constughes, ets imparicnte das concepydes ‘educaciots. de formagee clea > moral dos ovens brave 10s deata Epc. Civismo ¢ meral estabelasam o kigo entre politica € ceilgdo. vse) tamIvn no dienes pottica do po- soo Terns af nm conunto de rpreseatactes em yore do episéio Inonlidéacia Minit ec sa priipal personage, apropriadas ac longo do seula XX por gripes politica «so. ‘ith 05 mais diverses, em difoyenes manents, com mali- ples icerease e objctivos, Na busca da recuperxto do passido no quacre do ie ‘io mcioaalista, a nfs em grandes fois 2 grandes herp nap poceriadcisur de sor considerada Ue das ds mais ares a essa perspectiva€ 2 de trabalho en pol do colsivo, © sorvigo presado i napto ¢ 0 saciicin pela pati. se curse sacriaudo ser, portant, peftamente adequad 0s objetves do Estado, sckretido quando, n9 final da dec ‘de 1930, estaria em euro reabistago da meméria dos ine ‘cnfiemes de Minas Gerais, com 9 repatriament das cin as dos que morreram ro exilioafrcano ¢ com 8 ering co ‘Museu di Inconfi:érei, em Ouro Peto, Vastoslveos did ticos publicados. principal, durante 0 Estado Nove re- ‘oryariam 9 tom saceaizado e épica da eonspiragta mines, ‘ies ls Ss coengte caer anaes de Tan, ZOMG at N ti td cs uh 4 afi ts pss tc ec a a ac neo Tenn Sk ul oad fe Pli Ee © titi tn sais 39) ede Dona hedarar, nos su comatirenion wens el ‘exegto mora select e eondiea do Bales luc esquais cians on Beall Cai, ee pogat 9 uate cus, © A valorizagto do abalto nese isco doa dition de ‘ne Viana encom cla ressomaneia ma oa donnie do ‘Bxado Nova em gac esta ues Figura coma amt das en ‘mise defini da nova cia que ge dvsjva consti” A repesnaagio de brnbasiro, cars ao rogmneerajutamen- ‘a doteabulhadoyc lemiica Tilers coms home tabi ‘Thador 36 wefrearia st irgetn coeno exemplo 2 ser epuido pele vents As iad pores hana, progrets, in ‘ide, capaci empresndeda e epi coletiva apace Carer da sib jentade no Ese Novo (OP, ‘Musa da ele de Minas Gena, Fs Pass Niner bee nfuizando a bestia de Tisdewes, valorirand «atinede bagada dn her Assim, 9 lav ds retorts cult ‘de pice teliginsa,veifea-s a Gnifese mo clvism © mo pat sta de Tiradentes, elementos plorados pela propegan= vfs aegis, au esfergo de prog de sentiments ap ‘2s de coldaras relagdes skis no processo de construcso ‘de uma iden dace nacional coeta que toma dia de ‘snr cio pal ir lene vo precoso aa pedagosts do Es tao Nova, A iia dem sentiment patsitco,nasionaise 1a, convergent, ue ustificatino eallho erm prot da pea fe a mgm o scr fio supremo por eld encontra no epi co da Tnconfdéncia Minera esabrewdo na auto de Tie racenteso terreno Adel pa Geli as raaes das eitettizes morse ofvieas do regime 0 que, por xemplo, nos textos diicos monacquistas parccin como falta de hubilidade, de realieagio provisional © de sucesso material ds Trademies, surge para os repubies- ‘ios, como Um conjume de qualidades de um Homem com nukes ales, etre quas politico c orevolaciniio Pras Fstadu Novo, preccupado com a yalorizagdo do treba io, Trades sarees. em divide, como prestipo do bra silo lahorios, ales > esfongade: ie at mn efelgonds isa tide. malfre de cava Jesgua tose Sa Navi fo Teadeaes.Erun vem pobre, de crab gone ‘esc niigene via, nano oreo =r, E> itched eto capa de arandes pei Io) Naoera in sontador ace entail TH th vento read, cote precedes prota que ede oe mew, oade se cutvavam a8 Teen, enpmendam-iccegniagdes, Marae cia sioyaiceadaters oprocervase cipliarafom na || Emotipo oprsoniativedo asta dost Sala XVI, es vata equlidades os pes fetus vies textes da propaganda do Esto Novel come fo techy sckckonade.Nofina dacaggo,oautesabslexe uma te ene basins do $60ulo XVII och culo XX nc ‘endo aeqnagio do madeloesclhido Entrees "tas uios" ‘ode item figura © propio Geilo Vargas “A essoriineis dos lementos dirtives do edvcago mo- tale polities poca rer sen er alos ealizados pore fucanies das escolas primiias © secundiris, malas vezes publeados nas jomais de maior ciculago, como pace des nrsSeias pedacdpicts nos mewtentes eomemnoriives, Unt alana do 3 ano ginishal de Gindso Sto Bento, co Rio de 8: io, xorevia sobre Tienes, x sua cOmpOsigED, VE sun a efica aut om Cra ect ers parauue aulesenuporar equa dots Tongs anos do iso «in etnias enragen sues pac. fowaken drm cudide d= us companies tein, ACE que serevela seu grand cores ‘fo, aoire egando; 06 ekio ue Trent wasce ura peste dh imontsicadst Node 21 de abril de 1732, eampo ca Lampadosa, Roc are ube fe) foes © ars ei: Kune mn a eg fedminved em sa rendcea ray ait qua r= ‘hone am seieng 0 erg evarionse ara 8 ‘lane some sim nota i iewae™ rnd Noe no efi asi ike cavity sored Hino ‘Siabes rar Nr eh pate ent a ee lctoy nce lena 1 TRS OZT Sti dele om nests eo wee cat com opel deinen hedarar, nos su commtirenion cmp pel ‘exegto mora select e eondinkea do Bales to os quasars os Bene Ca, Mi ee gat 9 aaa cus, © A valvicagto do uae ness veo do iva dtien de ‘Anne Viana encom cla ressomapeia ma oa doniinss do ‘Bxado Nove em gac esta ues figura coma uns das en ‘mist dfinigzo da nova cain que e dosejva consti A repesereagio de bomber, cans ao mgine rajutamen: tea dotraalhadoy. ieniicn Tnnertes con homem taba Thador 36 refrearia st iagetn coeno exemplo a ser epuido pelajuentude. As ias depo hone, pogressn, tert ‘ide, capac emprecndedxae espiio coletivaaparcom Canard ati serene fed MD, ‘wo da ela de Mina Gea, Tass Nic ar Fee ‘i CSP=LATO, Nar es Ro Mae cme lle ‘wwe panne Can a ” Linseed pelea Calh Ne Ok Blne edt, 197. Clecaode er ‘sm, sorapresentico como medels decondats deal. tem plo da comtinuidae © da forse estan represenagBes est nd lmgevidade é intos comod peiria byaslia, de Olavo Biba © Conlho Net, que, em 1957, ji ns sua 28° eign, lem 105 unos da escolasprimées sea lconidéncia Mini a “primeira tenitiva de independéaca pti” ¢ Tedetes 0 Seu mani, jas gotas do cargue “nfo ceiram cin een es si, porque a vere do secicio se fe dvore de fedengin, € Replica oo da semente de rato lana tera most anh ge Ati"2? Essa represenisto fot faramente sproprinda pelo di ‘corso potioa © cifunait ne universo escola entre 1930 & 1960. verdade,nescotajaparecia no inicie do povernnde sen vine deride Eid Nov, tomo Seach Nota dca camrenabbce ans tor ae dao VT os 0 Xe ve curds mettle tats 0 ute ea Ber orto cello Wass Recs cements cies ena rng pansesaniseibele aldo pre ae cons paar sential es ee a eaapees ns opt comers sib mo sale Onin Sto on cof SSS Stee Takes su compose gi» si a fica, a8 2 Cis dente er paras ules ruporar aquoes dois Tango nos do isi ainda entntrasse coreg sucess Fact Fowaleeer fri cuide de wus companties the iforadni, ACE que we evala seu gran caret ov aoe egande; 26 eta €cue Talents wesce paras pated dh iors! No dic 2 de abril de 1792, amp ca Lamnpadoa. Riss ari, ube Ae} Foca © svi hei: nme em se nivel so iondeza en mas toauea fr a onde oma soieng 0 cepa eariouse pam ‘Paar caro smb fmora ca Taberdae!™ ‘Apt o Estado Novo nio se verifcarain rixaneas 9x65 nels nas cotzer para o ensina de Histri ou par 2 for. trl dos manos, Na vardade, parte sinicativa des t= ‘vos gue foram progusides nesse perio contiauarnm 1 39f iitzardos sé o infeo da Aseada de 0, em sucesivas seed ‘ies. sempre preocupados com 0 papel de Tadentes a fo naga matal e polities dos ovens braieiros, Fle continuo ‘Gesdlio Vareas, coma eapays piilegne para piticn do Guinn, Conectanés 2 exch e es tneios de comizagto, 9 ‘Mim stro da Baucarto tlc avuclarn gampliudede suas aes ‘equul seria sen drscionameni. No momente em que o 2 ddode guts desornent ds cniites iter com 08 opt ts do regime esvaricea as as, ana ms apropriao do we fnternar a clebragio do dia de Tider: rasiissOes Ce io se encarreasamn do fevara comemorastn pare dentro ist das escola, pr meio de palestine» diss sob & toms, derlamagdes de poems ee3eei de ino» patios ‘acca arf instindo 9 Bsado Novo, comeman- 0 do 21 de abil axpandi-tee diversficon-se qaanio as te ates Inccrporadas & celebyogde. Temow-e, 00 entanto, teonoitca, repetindese todas 0s anos, em praticament to- doses ugaes, segunde amen stratus, A espontaneidade qe ainda pods set vita ag festas dos peiodos aneires. ‘vganizadas pr obra. arga de associagses ee eidades de Sociedade civil com fnodew itervensea do Esto, ase ‘lesapacecn, Em eeu agar, a comemoragto comands de creda, indaida gue, se nao obedecia un ual fino. pe GhubelciSe como verernaea past do govern de Tuscalno abit, seuss claremont» princtpiosnormativos de ir iho ideolsso police, Sa Sone pioordial era de tor. fn conscianca ivca do clio uabalhador, moi tod fede a tansfcrrs-lo en) uma bareiracfiaz as smeagis #2 eosin (ano interns quanto exiemes; Em wodo rssaltava a dela dose, nfo impertundo se 0 objeto én celebrago sta nas menos paGxina, hdres e coltrane, ces ‘queers chamades a celsori-lo Essa homogeneidace cfnervoda en's 1937 © 1085 er, sin, resaltante da eoncepyo ds uma nagio unas oes que Lives ie sen Cal Ne eine Bike 2a, 1957, cestode ter. snr apse come ade cone em 1 da conte ea og dna moet et Inge ce ines nod pra baane de Oee Bie Cilio Neo, qe om 95H mn 2 ede eds 1 ics doles ac seranconrese Ms “inci eit de ndgendtona de ue cae stars cas gos neque ato tar an renee iiyopes aver do steno ovine ee edengbn ea eet cofuocn sett dentine lava ena wai Ab Ea repel fl frament spn pe sero police edd no uiveno ecole ete 1930 106d Emvedade acs, ninl do govomode tesa en oa ha ean een cea. A ida dono a id, no se aul ses sci brain a que Baio plo Edo Novel wlth conan onsale demi: estan arcade malls dhreseasinsagtesmilres Eas gop nei como Ihomenageat os grandes vultos brasisitos” * Gaundacas 2s cesporiiiciades de cada momento, esas priicas se manive= rea para além do Estado Nevo. ‘Nas eseoa, em que ts celebrages do 1 de abril sexy sem de preeao paraiCen pede, seo fcaveainda mae ‘lam ondea lei cxlica estove envalvida dietomente com ‘oensins, Na salen comemorativade 21 de abel de 1950, 9 Caléio Santo Agostino de Helo Herizome, um dos pe tres da e320, discursando para os shuns exatava amen rin de Tusdentes €o ex2nlo dado pore: ‘No su Sg londii, veeramos eutuamos nae iy deus igo bers dos que daa aus en ue pel engran decane da pi pela Fibedade de Dt pel seu progress plore frandes eects de po oan Taenies € un Simin, ura mice que « mecidade nfo pode ex {qusseeper ri gus erguei es ideal t= fie ee hss, ao devere feliz, resis api Frascino prio, ina poreses meses fx Thos ingstce que tad recbran Gela eagore nak ‘ere he co 1 verdad puriot tom sue ele ‘atta cana ec pie 0 joten de excite pein= oninove 9 nee exer oa i ibrar cor [etree esr dessa nin souk da nei do cael. A ih dos mst ada nod fe ates ses a weciteratan a gpe ‘hid, eo Exo Noo, pel levine moo onsale damien, asset Hal dhreseasistates mites Paes gps esi como {% puns oogenesis pore am eles cero dns te se esa enamine las gates mesos saat cm fl tedeendo mesa sai fase dae sx sence Ha a Harn co Ho Neco pte Jor estaneyctoahaders great etal Cole ste Tedesco d pea aha soviet esos at pone prseges ae Saito de poomar pss om pac le a Digrthde Trent ata dlrconise Macn cxrpsgesesprien A eranar do poy an peas ita aoa asempladespe fen redo san to XVII ance nbs, asco ae dep dn Bras m Sepa era Manda Osan ae Tues ever raga pores compu a dose pute dnt cons ofctno Boop So igo do 19, jompis mca digas Basil eam os ir do Eiko mmc cad Yer *spectativ d entaceS t ajvtn Nas comeing {2 ae atl de 9, enc elegy aa sca, ps otens om gens dace ae Tales i sen canoe exenpods neice x aber treet ie fee us hes rss, Nua ec ele Cine ence Horr bail compares pane bis, en asic apse safe du at to dst do peenant ox dts de eels sey ‘rad cae, Depots dure pg soi o mati Tren, odes apt ene jal Eva de uma olde gue € sperma raw, ors res alo do> agentes divlyeme ds Seatines cach €Fetreoe gue oo cle fuer gurbar nade,” eter asec ds nen dol Evade dea, 1548 Po. Tas Mra Lane Fre Preocupado com a aco dos “agentes cstolvenes das Sentiments estos — leiwse, ov comnts 9 padre fee lm jogo desssociagbes que obizai ox ovens estudiantes de 1m: solo eatdie = maatetem a cociénca ene wat ope relizioss estas obxigag6es patric. Ls figmo pliwie. ligido permeava, mum sentido mais ample, as concep ca mse wet 1 aren Tunduments 0 ensinw de Hisidria. sa Miner como “exemple 2 juventede, quer a aia seen, nase do que munca fi necess. Sua ona do detor] Foi toma conclamago a wociled, par qpe mar jramenio sole fe, esumisseo compromisso ieee} de a0 sacri. io ~ se presisn— para detesa de nosa evilizagt eter. ‘ce, Sngestvamente te encertamentodssessto, acabou endo ciads 0 Cantro do Calo Civica da Juventud Bina. cm ‘oie ra escola nits pele mesino orale, “Som o fim do hhomenagest os grandes vultos brasictos’ Gaundadas 2s esporiiiciades de eada momento, esas riicas se manive= ram para além do Estado Nevo. twacescoas, em ue a celebrates 21 de abil seev- ram de preesio paraistes pide, nso eave sinda mae lana ante Fre eaica este envolvida drelemerte com ‘oensino, Nasclenidade conemorativade 21 de abi do 1950, tio Colegio Santo Agostino de Belo erizoate, sm dos pe ‘res da exe0a,discursando para os alunos exatava seri rin de Tsdentes 0 exzrmplo dudo pore: ‘Nou gu lenis, vesrams sultuamos na ‘yd das igucberaleas dos que ani ran sev sen ele engra ec aca dap pela figcdade de Drs pol sew progrenso e ple Se trades eecigtns de poo oso Traders € un ‘mn, orm mini ge « mecidade nfo pode ex (qusse cpr ri gun eegoei ese ident =a pie ee hse, ap dever = dello, recs api traci om peso, alas por eves mess fe hon ingaes gus ha ecceran ota e gore man tgucten Ihe ca verdad paroe tm gue ‘ore cna ese pian O joven de exe Te oninente 9 ney exc, aa gu bar Ge or ate esr des nein esgotabea ds nai 2 | parted 1952, «eet ho 2 de byl passou por lum proeesso de reorganizayao promovide por Tusestino ‘Ralisctik, niclalnenke quando governou westalo de Minss Geraise depots com presidente daRephlica Sus ao fl ho sear de costar ung tradi cornamorativa, segundo ritual preesbhelecilo que, an de mansr mutes ascectos ‘lis comemionig esas décadas anteriores incorporou eats, ‘amos tsterécia simbics da eartal mineia para Ouro Pict oa cragio da Modal da nconfidneis, © ear pe agdsien dexsa colebrasiofieava putts nos aos e aps die ‘uiscs pranunciadas noguelas ceases, sempre alsiv08 40 morse polio e veltad i exetag dos veavientos p= ‘cos < ma festa utlizngo do snivers escolar como inst- eno de edacagao morale polite A presensa ds estden- tes ds scolts publics c pviclares dsixou de ser oeasional ganhou papel de destaque, com arsgioe fungbes bem det hide. Fram ene estaantes, poe exerpo,o= eondtores dae ‘nue de Ttaentes~can gral ma frma de cates ps Gis —edos pavilhdes nacional eextadais [Nuaescols 0 os dics ainda se merlin com asmesmas corsteristieas das dacodes anteiones mene 6 ensne de Hlssca come instrament de Faonscdo ioral & pelea, no es nactonntist fl dicado. Mas no ceixavam, ‘commis, de aendec também asenigercis da conjurtirs poll ica como pedemos perceher em alg Tvs wilizadoe mt dacs de 50, darane a govern de Sasceino Kubitschek. ve {alevan sone os miners que estas na Fang, onde ens flava ito em democraia e 6 hv atora de govene am go 9 per # deen a por homens cho rele ror pov. E oun Fembra que angie Epes. em quae tooo mundo, popsicle 6 uma olde gue € sperma raw, ors res alo do> agentes divlyeme ds Sentineuos ea © prtene que 4s ute Auer garbar anise,” Deir nal secede ds nen dol Evade dena, 1588 Poa Th Na Lint mcs ovapale con gh dos “gones ct vones ox fevimsnos cst — eae os comunstan “v0 gue fo um jogo de asain qc om oens saute de ‘m seli atten s manrem acowrénch ene sa pps iliglos © was bgato patties, Ena ato pone lito permease aryl as concept ctsknsie ma pint mace doen Xk irpaptandopi Tunduments 0 ensing de Hisiéria, a Dare de Mee aoe 2 CET ET «8 escomemae gra oe ata de Minas i> as auetianingtane, no Beas om govema dee ries, neue aiaeavaa deena cu aetine ho domi prague se lento encontrva clare sintonia em odiscutsepole {ico dminarts na epoca, comagr pelos gus fren poi ida pe'opnfero Kabitehok om todas comemerages le 21 de abv ds qs prtiipoe dorans seus mandtos No cobstire Fir do Esto Now tena aio tempos ds maine INberdade paticixgao polio, a concepese predominante (de Hist io abtenva dh iia de ue cs dstincs 4 hoe ‘mans se condsides pots "yrandes als, ces com "ava nenfatizac esa perspectiva, Guido pelos Tivos di "eos, pels alas rigid epelas comemuraghs efvicas, 6 ‘sitdanes continarvam a sloborar composites como a 9 mein cided Ones don 0 onesie ‘sfaSes coma cuca portugness o final do seul a pougnesa, no final do solo XH, telart gin tase Ps dn a oat ives naira Ahern af civ. ahaha gue es trtecontva ox rss ngs meri ‘che de Rete sq fosene cater en lta decors do Bran sue gsr Gee dente ue in onsros use Ja tee mala cong Tee ets Unfors ahh ali Ph ‘eeacenfe na vstsYlenes cama ds ik Altes se Na, Bits, ls da Sr Sos 9 | parted 1952, «eet ho 2 de byl passou por lum proeesso de reorganizayao promovide por Tusestino ‘Ralisctik, niclalnenke quando governou westalo de Minss Geraise depots com presidente daRephlica Sus ao fl ho sear de costar ung tradi cornamorativa, segundo ritual preesbhelecilo que, an de mansr mutes ascectos ‘lis comemionig esas décadas anteriores incorporou eats, ‘amos tsterécia simbics da eartal mineia para Ouro Pict oa cragio da Modal da nconfidneis, © ear pe agdsien dexsa colebrasiofieava putts nos aos e aps die ‘uiscs pranunciadas noguelas ceases, sempre alsiv08 40 moments policy e veltado texerta dos veavientos pac ‘cos < fasta vlizngo'doumivers escolar come insts- eno de edacagao morale polite A presensa ds estden- tes ds scolts publics c pviclares dsixou de ser oeasional ganhou papel de destaque, com arsgioe fungbes bem det hide. Fram ene estaantes, poe exerpo,o= eondtores dae ‘nue de Ttaentes~can gral ma frma de cates ps Gis —edos pavilhdes nacional eextadais [Nacescois 080s dios ainda asmesmas corsteristieas das dacodes anteiones mene 6 ensne de Hlssca come instrament de Faonscdo ioral & pelea, no es nactonntist fl dicado. Mas no ceixavam, ‘commis, de aendec também asenigercis da conjurtirs poll ica como pedemos perceher em alg Tvs wilizadoe mt dacs de 50, darane a govern de Sasceino Kubitschek. ve {alevam sone os miners que estas na Fang, snaniohancan nie en 4 flava ito em demozraia te 6 hv atora de govene am go 9 per # deen a por homens cho rele ror pov. E oun Fembra que angie Epes. em quae tooo mundo, {5 poonigden Geedsciam an #85, eo poser er ‘nsderde alguna cols ce sarees. Apovelandy es ‘Aalto escolar produ, and, no Ambito do ening Ae Hint e em sss relacdes com a pedagosia mionali, ‘wabulhos escolar, deseabos fetes pela erangas, erates, progremogacs fess, com 9 intite ds eoksbrar 9 pasado ‘nacional seus arandes eri. Q resultado dassa produce espresisva ae milla: rtaréncias prasentes neste mnivrso provenientes da histeriogratia, da frmagao religicea da cle= ‘lage erara sla, da difusao de obras de arte pelos aai eoolares das festas popalares ent ours. Fm rie tox desenhos Feito pelos alvaos da essa pier publica ‘dos em oma da Ria ds nei ede Mans Gera, tes eruroproventa em ius poi saeraisaa, ds ‘ele es magne prasenes ns livros dios, esc strafeencias proveniontes de otra fle, comes Nes eS Ji «no univeso inkl, como as ustragdes de carfhas de aieclamo, tepresentando Jesus Crist, Tamoresses desenhos ‘quo 0s textos esritos pels xiang, a iin da sala & poste love, mulias yezesorpaizada na esta rare vadosconts de fis, tb eles elementos fexenies as sxcois © no coin infant As priticas eselaresqus esultaram dese processoeque secnmmeaeam iio podem 97 vss pana como o proto da sede dp dteionsaanto imposte pela Estado naquele ma- ‘ent, ras ambem com sgh dada so encomtrs ds eke ‘meno cultorale que se oxganizaYam, dando senido 9 ua historia que quer, fost mse edo 08 racleras. Livrak digiticos, composigres, deseanos infanis, pinto e obras historigeatcas spancam pam ims peso cin bisa da ‘igo como obra de espiites etevadox ede aos hetero, dese ads ser mais caleba cdo gue compreendida Urabe tei de carter sacrazado,vstel, por exemple, na interpte- Lago dos episéios que cerca o makin de Tiradentes,ind= undo 4s bases de in universe entra fortemente marca dene «8 escomemae gra oe ata de Minas i> as auetianingtane, no Beas om govema dee ries, neue aiaeavaa deena cu aetine ho domi prague se lento encontrva clare sintonia em odiscutsepole {ico dminarts na epoca, comagr pelos gus fren poi ida pe'opnfero Kabitehok om todas comemerages le 21 de abv ds qs prtiipoe dorans seus mandtos No state fi do Eso Novo tena edd tempos de moe INberdade paticixgao polio, a concepese predominante (de Hist io abtenva dh iia de ue cs dstincs 4 hoe mens s conduzides polos "grandes vlc”, e4sxcolacont ‘ava nenfatizac esa perspctiva, Guido pelos ivos dl "eos, pels alas rigid epelas comemuraghs efvicas, 6 ‘sitdanes continarvam a sloborar composites como a 9 Iino cidade ce Dotes do Inds ue, ao expicar asin ‘sages coma a cote potugnesa, no final do sSeulo XVII, resualttea que faara quem dase ois de revi, ota gue usssecem que astrainicessunicen num aie al rer 6 bet, Fohava quem nce guise qe ‘este conduat a bmeleeseageolea men robe dle. Ee qo, deere da taste lee do cova do Bran, sue una Figs herd ‘re esteisa qu na coda os passes dls lew nage conspire Trt! Lis 6 are esse herd. Un or gus lho na cs Pin ‘que azzndea nos soaps Sraaeiros chem dl Teele” Aus Mas Ms, Fa ‘me Cina Ses ht 5 de Thademes no univers escolar demcnsta, aia con a ‘edhicayaa é um pederoso istrumanco de leitieniio pli, ‘ou fi pereebie com mata sides pele prupas i ass> ‘miramo pacer em, 1930, bas de form viene nasi halvit por eles langadas dasa rine prondes, sober Yemloan epime que as eaarae, com: cated, vind proazem, efelios nos elias sis, Mies transtormagses cconera we hioviogati, na ‘tos; no ensno de Histéia, desde aguela eye, Nao obstne 2g, melas das unig ins ainda ceoar en rsscn ds &, mesmo que, aparetementc, nic desper(e mais interes, ‘contianay 1 ser ropetidase, de certs Torna fer Seno. ‘Aczam que, sob os auspfios do goveino do sao Maas Gora, as escola piblicus minsirasrecekeram, cm abil be 20, um liveinho inttlada Joan Jon Msi de Tran entes pars cranes Eseioeiaszado por umpubliiria artist plastica do Bolo Horizonte be corprova oquanto ds ‘epreseataeBes tradcionals de Tinientes winds so carts nt setesa de uma idotidade, nacional on regional — neste cas, sobrerido da dima © » gua anda serve 9 inerses politicos. O lives foi publica e disibuldo como pane das ‘SitlGsiasde propagundado govemestaduil, quensva ms luna vee, winconfdéacia Minciia como instirnente de are bite e de Ieetiracto celtic © Tiradenier-Crisio est pre= se no Fexto, mes sbretado nas primkrosis Mseniges ‘kor, que a9 mesma tempo hevwificam e sactliar 0 perx0- ‘age, apresertando- mitane,bandsira sao, greyinna 1 revoluedo, eecade per sens eompansiror-dicpllon, le= ‘a a sactlidade po anjinhos orient ‘No conjume da titra traicimal do Basi, tives 0 Aico personage que possa se aprondmac de ‘Tiraenes em ‘Aalto escolar produ, and, no Ambito do ening Ale Haka com sus laces conn a pedagosia miconalisi, ‘wabulhos escolar, deseabos fetes pola crangas, erates, progremogacs fess, com 9 intite ds eoksbrar 9 pasado ‘nacional seus arandes eri. Q resultado dassa produce espresisva ae milla: rtaréncias prasentes neste mnivrso provenientes da hsteriogratia, da frmagio religicea da cle= ‘lage teratura infantil, da difusao de obras de ate pelos saai soolares das festas popalares ent oro. Fm rie tox decenhos Feito poe avaos da essa pista ublien dos em oma da Ria ds ane ede Mans Gerais, Teaden- tes eruroproventa em ius poi saeraisaa, ds ‘ele es agen prasenes ns livros dios, esc strafeenciasproveniontes de ott foes, coms Nes eS ‘a © no universe fn, como as tustragoes de carifhas de aieclamo, tepresentando Jesus Cristo Tamoresses desenhos, ‘quanto nos textos eserios pela evans, a Wein da sale poste welevo, mulias yezesorgaizada na estate raate dos conte de fis, tab eles elementos fcsemies ns sco no coin infant As pttcas eselaresqus resultaram deste proeetsoe que secnmmeieam ito podem 97 vsis apenas como o proto da ‘fede dp dteicnamentsimposte pelo Estado naquele mo- ‘sient, ras também comic a solgto dada so encontrs dee ‘mentor eultorale queso oxganizaYam, dado sentido 9 ura historia que, quer, fone mse edo 05 Hraceras. Liv digaticos, composigres, deseanos Infanis, pinto & obras historigeafcas sponcam params porsepo ot bul ba ‘mage como ota de espiitesebevados ede tose hers, lesa sr mais calebada de que compreenida, Uiahise tei de carer sacrazado,vstel, por exemple, na interpte= tage dos epinddios que cercam a matin de Tian, ind cad as bases de um universo cultural fortemente rma Pelocaoticisnn.& anilise do movimento hs represents 6 tonnes de exaleagan patridicn nn éyoca do populism sein 1D, Pedro [Mas com a desvaniegent de aly ter vivo 0 ealviti que evar o afer Jonguir José de Silva Xavier 8 hercifiapso sucalizadi. A exaltacio ae primeira imperador ‘de Brasil envolvends nensing de Histr'aeacomemoresio. ‘Siviea, sustentaya-ce mi ida da ida nacional, cjacons: tri ele teria inicinda. A valrieagto de D. Pedro T seria fosta em asso alimervam, ‘A anise furtanentacs em apomes Weiees da iris Cultural expe, asim, oZmbico puramente pedigégien as tem cirateizaco bos pate das ruthos sabe 0 ening ke Historia Tense. aq,» pecspeetiva ie ampliage do expec ‘ode Fontes eda cversidadede su atameino, do desenvok- ‘iments de anlises gue conskirersmiltphns temporal des e0s inleios de penmangrcias ede roptras ms pricy ‘escolaes, que si também pitas cliurais. Procurando pistas, construindo conexdes: 4 difuso do conhecimento histérico A bisiisdacesino de Higa aprecentalnhes decom tinuidade cde mypuuras quan i suas caraelerstica, metodo Togs, conieidasemuerins dios. As tenativas deen 5 de mais longa duracZo passa pela constugs0cesonexses nite a produsio historioerificy, a claboragio de ogra ‘uriulires a produ devs dios as pric de en ‘sno insertasba coca das prizes oreleres Einpertane, commesfiyode avange, svergtres formas de aproorigo de conhsiinemoisico esr evs pemmanncas ra mend ia colet worm de represea;rexonbocia como yer das histnenscomprovadas Pax empieener evs foro, ‘nas como iavestiga um tems. que tem passa po peo ‘modifeagdes em ters de posisa eanise na historiogratin rai comenporines, mes ue te mantien pouco ultetada ‘No casino de Htéia- a eseravkigo exitene no Brot enie os sfaulos XVEc XIX 4 € basene dnundics a ero rear pela histvie fia baler bre 0 orm 6a eseravidie, proses ai let entes propos enrriculaes que defendem maior sitonin tne este cnsinee a tndéncos da hstriogrfiscontampo- nea. A breve anise que propemho neste capita, como exe cleia de aberagem histérica do ensino de Hist6ris no Bri ttilizon como prinetpis Fotos livros ddticos uses era di foremes morals, duanis» <éeulo XX, por tere 9 mate- Fal impresso mais prximo ¢intluente nas praca escolres otiianas © por pedersn ser ecapturodes pela ssirulagio ‘de ama "ern asclae, pormaio das lethrencasdnqueles ‘que 9 waar na eso, Conforme jf coment, a reson do seul XX a pro= ‘dug Mioriogrificy beileira caracterizavi-se or eu ago tunicional, cormarnente chamalo de yenitvisia © os Hves ‘tien: prides acompanbavany esse tendereia de ume history ssevcialwnente poltica miliar,épiea © exalacora ‘do grandes fet dos grandes vos da nga. Erewle dis- ‘0 est no espago consider vel reserva, tanto nos progre= ras curiculares quanto nos Hazes didfticos dacuela €pos8 & temas como a expalsio dos hlandeses do Pemnanouce, ne seule XVI 0 Guerna de Parana final do séeulo XIX. -Esses tomas pei smaabordagen profurdamente mae nals, dando dgueles sccrtecimentos w vandler de finode- reso dc eunsolivadores da idensdade nacional cletiva Nesta gpoei, a reerdncias & esravidao no ensico de istéia gram apenas ponte, send elt apresemza,sobre- to, comy elemento coaseeaime enecessiio da organizz0 ete Jonac (1950190) fe ari Pas Teor 986 LIBBY, Doogie Pree aar nye eerie | Procurando pistas, construindo conexdes; 4 difusao do conhecimento histérieo A hitdra do ensio de Hissin presenta iis de con: fimtiésde edemupauras quan is suas craceriticns metodo. fogles, contesdoe w maerai iditicos, As tonativas de un sede mais ona duragdopassam pela consirugao ce conextes cre a produgao hiseriogritisy¢ elahoragto do programas rile a prelugo clan dios & as praia doen sino insets oto dpe excolrs E mporane, como esforods avange,averistirss formas de aprgragso do ‘conheeimentohities esol e suis prmanéscias ra mem acolo, pornico de cepresetyZestsrnhoc ik como tates" hiscseascomprovads. Para empicener ese ef, nals como ivosea um tema que tem pasado por refines tmodificagdes em trros de pesquisa canst isorograia ‘rai comierrportnes, mis ue ce mantem poucs alterady ‘No ensino de Histéia- a eservkdgo existe no Bros ene ‘oe stouloa XVEe XIX 14 € bone dunia a ero eral pela histori fia baler bre 0 orm 6a eseravidie, proses ai let entes propos enrriculaes que defendem maior sitonin tne este cnsinee a tndéncos da hstriogrfiscontampo- nea. A breve anise que propemho nest capita, como eer {ck de aberagem hstria do ensino Ue Hist6ra no Bras, ttilizon como prinetpis Fotos livros ddticos uses era di ferenies morcatos, cunts 0 séeulo XX, por fefem 9 mate- ‘al npresso mais primo e invents nas praicasescolaes otiianas © por pederin ser ecapturodes pela ssirulazio ‘de ama "morn esclae, pocmsio das letrhrencasdnqueles ‘ques wilzaram naeseo Confarme jf coment, a mesos do seul XX a pro dug Mioriogrific besileira caracterizava-se por vu ago tmuicinal, commarmenechamalo de pestvsia, © Hwes tidiens produidos zeompanavan essa tendereia de una histéris ssencislwentepoltica © militar, égica © exaltora ‘os grandes feos dos grams vos dado. Fremple dis- ‘0 eA no espago covsider vel reserva, tanto nos progre= rns cuticular guiamio nos lire cies dau Epo, & temas como a expulsto dos lanieses dy Pemsiriouee, me seule XVM 0 Guerna de Parana final do séeulo XIX. Exes cemas peritian ma abordagem profinsamente nacior nls, dao dgueles sccrtecimentos ander de finode- 1c de consolidadores da identiad nacional cletiva Nesta gpoei a reordacias & esersvidao 16 ensivo ds isteia cram apcnes ponte, send elaapresemada,sobce- tudo, como elemento consteaime enecessino da organiz§z0 Lc Ce lsc ee nace (501400 he dere ae ar LRN Sea anced mesa: Mn Ca, 161789 Hae Eas 6, nds, comadores do gence ais raraniente apareclam r= fertacias as les no quilombo de Palmares como Unica lem= brnnga des agdesprotaganzadas pelos nag fora de marn- doco tabalhoescravo Issosignfica que efetivanient, ao se valrizavara outta dimenstes de suas vidas, Vigando-os, necestariamente. ao itabalho pesado, aps casigos fisioos¢3 vielencia. (Quanto 3¢ mage, o¢ tivtos publica ne mec do século XX cram ands pobres fo que se cefere a leonogrfia sobre af neprose sore a escravidlo.Raroserur ages qe Inchvam epneengdee de gravara antigs, sora a de Fon ‘Mori Rugendas ona de Jean-Rapaists Debret. 2 ve7es de ‘Seto felis po estiadores que easiavam abs dean c0- niceldas ou inventavamn cemas do bilo dos excivos ne Brasil principalmente nas faeras ‘Nip obetante us inovogdcr metodel6ieas operadas nat ‘iGreins sos a partir da dscada do 60 do século 2X, ave ‘reluta novasabordagenshistoriograica, 0 ensino de It. Fia 06 hivros diatiens praticamance nao ellararam sans ‘etacrtieas na Forma de ttimeni do tema i eseravido, A ‘ygoncie do Regime Miter, cbvimente, mpadiuque a and Tes acsoemicas et iaadss naguela meric, sustetadas poo -margoo, Fostem insoeporcas aos texto iatcos e aes vito permanecen urs tema secunia.com as crseensteas ica alguna ‘iererciagao a paticdesta aca, €n0 que se refere 2 ma ralor reacupacao com iniiueZo de imagens, ane com sensfel pedomingnchdespravuasprocuidasr século XIX, ‘as sem nen discs crease respite em inte ‘gio con otexo eert, aginds, gortante, como mers usta yes pare o conto aprescatade ‘© procesto de ecemocestiaaeta patties» suas implica ‘cna dacs achilles Preis aeahatain no nfaene cis seis aponcadas Se paces de dda pracegto agncaema no Bri feito quaseineyiivel amon tagem di colonizagto pentane na América, Os asters dos lino ices noe delsavar,contido, ds menesone 9 she destino os negra taraces eeravos no nl © tm dadoas textos, mo enka, soximara.se muito mais de umn discus piecow de fundo riso, eelsive nas reference aa man (agbes dares sich compa farmacte dos qian ‘Desde os primo tenpus do eine se rears ‘i séelo XVI) comesata 9 spars pctn c- {i inpleade dos seus aprescres No tino gr dl nisi ignames, © vere eat plas oie em ena votugem procuravam afogar acne ‘Snsingo sou nfo, 6 auraestinham desi. ‘Soi goto pinipneneqsandaesiam aba Imansple de vente desuraans ce lnc sen neni veslaraann, Dotimpor oo want “enregues ede caprctosda lors 0 tice teh odo ses desespers ert 0 reese the Moen, om Seen dy ments. ond am dpe te eras ‘ennse da slide? Derene mencionan tums, as espenese palawras de lonvor i princons Iahel como a moxpansvel pela aboligan da ‘soravido no Brasil a sedertora do shimano des inflices 10s, Nesses hives, «responsabilidade pea exci ‘sseravido ca, mits vezes, au sutilimenteaos xis africans, pos tein o costume de exravizarscus pos amex aa Africa Hos frcanos maus vendesana outros Os bons, agueies que wiiam pat © Brasil, Por ist, 0 neeres, ‘sorayizalos seria vias ceva propia ater dads fee bs bancos: As qulidades eles reconfecis seria as da esperteze, da forga fic, cba, da conisidade, ‘08 iferencaya dos fos, mas sevagens, mais 3 4a oleada de 80, nos quis aesctavidis erased ice a economia mcreaniis, enfatizando-ce © importéneia 00 ‘tifeo ce oscravos'e de sous lueros seme motivadores di ‘wodugae des weear9s atricanor no Bal, One, seme ‘tov cera repreentado nicamente mo er=adera mle ‘Gesobray chive por mei das imagons quo iasravar) ses lives. les s6 deizariam esses papels nos momentos de lath ‘conta eave, mals una vee seed a formate dos ‘ailorbes Agus texto, mesmo cusndo sae Bem edo, ‘conceitavamse nen perapetiva cd puraexpl rag, aime ‘tendo una visto maniquctstsdahisérie «de at, Grado dos negros;eseravos ou fc, as combiidads de cuts sivas ‘-apSer em su Vide no Bras formas de esisncin que a ‘envolyemaviolEnsia- como algunas mailestagses eats ram trtadas neste Hb 03 como apenas siabelicas, sem re= suadoseftivs, er conmoposigi arisen "eal" "Yor dude emo as fugas ea formato ds quilombos: Fy t4es oS aah ee ese ven see rs "pau: pan ep, E reagan a tos tormertos swkidondo se eid a profinls aeastnea let toes sles deo, opi, Sm es eRe preseoy sien, snolcamerte, ening, A ‘scabs in ctida 6am cal eld oe teeagi acres do Dead ress Rab "Hr CEng c cama erm mete le vat i scan. Acesencia aces abe i ed © te aga dar Gaordas 0 mu Tyagi do guiloaton saa de nee Frais ue enter rsanciahe ‘as ats Pres i i om, Cage ‘sua *Auwela jana. ors pewens AND A imagom dos tr5s "ps ficou mareada no envino de ssa na déeada de $0 seul XX. Atrmatis como" 6, nds, comadores do gence ais raraniente apareclam r= fertacias as les no quilombo de Palmares como Unica lem= brnnga des agdesprotaganzadas pelos nag fora de marn- doco tabalhoescravo Issosignfica que efetivanient, ao se valocizavar outtas dimensbes de suas vidas, necestariamente. ao itabalho pesado, acs casigos vielen. (Qoants ae imagen, o¢ tivt0s publica te messes do século XX eran ainds pobres to que se cefere 2 ieonografia sobre af neprose sore a escravidlo.Raroserur ages qe {ncvam epneeagdee de gravara antigns, sora a de Bom ‘Mori Rugendas ona de Jean-Bapaste Debret. 2 veres de ‘Seto felis po estiadores que easiavam abs dean c0- niceldas ou inventavamn cemas do bilo dos excivos ne Brasil principalment nas fess ‘Nip obetante us inovogdcr metodel6ieas operadas nat ‘iGreins soca a partir da dseada do 60 do seule 2X, eve ‘nelufa novasabordagenshistorogrfica, 0 entino de Hit. Fa ¢ 08 kivros éidatiens praticamance nao cltararam sans ‘etalon na forma de ttimen do tema di eserivido, A ‘ygincie do Regime Mier, cbviemente, mpadiuque a and lee acsdmicas et izads naguela meric, sustentadas peo -mraisono, Fostem insoeporcas aos texto atcos ese vito permanece ms tera secunia.com ascarsetensteas vrlcionaie selma aponvadae Se pxeanesideniiear algara iferenciagao a panic desta cad, & no que se refer 2 mma rnalor reacupacao com iniiueZo de imagens ale com sense predominfncadesgravoasprotkssro século XTX, nas sem nen discs crease respite em inte ‘encom ovex escrito, agindo, porante. como mers iuste yOes pas o conto aprescntade ‘© procesto ds recemecrstiaaetapottica suas imprica g8as na prduedo acadBmiea bret acabaram poe infuene ir a eahoragdo de algune lites diddiees,# partir do nia “ go enn ma sosiedadobrasilia como extra domi ‘esagud™oceluem mpartanesCormas de nsergao dessa po lego na sociedade ruses deide 0 porto colonial, de fi evades, ditt, ain hoe, asecieto. anensino de “isin, de outs abordagens jo presente na isoriogaia lar os masta como sees aan ra vida coiana do asl. pat akSndo uakao compulsri, serelaeicrand com nates Sepentos da papal, procursnd conta saaspré- pias vidas, enti age seus destines, ssqsshotdagens, mais recemes de caret revisienisa, team sido incomporihs Fede niemente plas cules para= ‘teas, mois ue pelas didaica, em eral pelo fate das pe ‘cms sere, erent scias por espeialista. Os ist0s ‘Situs; mesmo quarde anunciam «v9 preceupasi com ‘nor sinfoni'cora istriografa centemporina, soo mas resistonts a um abereageis que ns veja 9 near somente ‘cine gee a come tir 8 mosm irae quess2pesen tum vines herria do cotidlanoe das mentalidades a= zor lengos feos sobs esrvidio meden, nos ls SeUs ‘spectos comerciais so enfarias e guands render tr ‘do cad, eafogem apenas as StuagbesTigadas 20 tr ‘tho peste, aos castins, 2 ionic, ao sotimento, ncasi= ‘ve pela seu iconoarifiee realizada, [Em viru dessie olepnes,cujo subeiul € exitamente cotdiano © mentaidades™, o wena dh escravidia € trate em dis capulas, um eue abordao Fico nsgrco © ont, a Sociedade mineradora. Ei ambos, na seyde “Cenas cotcin- nas omen a dureza do irabalo €leyads em con a and Tse da vide satidiann dos eters. No piri cagfile, 0: seis picdzrafos da seo fola da capiuta Gos atricanos na 4a oleada de 80, nos quis aesctavidis erased ice {a economia meteors, enfatizando-se 2 importéneia do ‘taeo ce oscravos de sous luerosccme motivadones a ‘Woducio des eters atricanos no Brasil, O negro, sompre 8 ‘tov cera repreentado nicamente mo er=adera mle ‘Gesobray chive por mei das imagons quo iasravar) ses lives. les s6 deizariam esses papels nos momentos de lath ‘conta eaivelf, mals una vee seetizade a formacte dox ‘ailorbes Agus texto, mesmo cusndo sae Bem edo, ‘concetavanse nese perspetiva di puraexpl rag, alien ‘tendo una visto maniqucistsdahiséris «de at, Grado dos negros;cseravos ou rc, as combiidades de cuts avis ‘-apSer em su Vide no Bras formas de esisncin que a ‘envolyemaviolEnsia- como algunas mailestagses eats rar tuzdas nests bos como apes simbelias, vem re= ules eftivos, er contoposigi Arista "eal" "Yor dude emo as fugas ea formato ds quilombos: Fy ues oS a ee ese ven rae rs pg pau pao © pl. F ela eon tonrrtos os eid s prodotti fe ee dos, opt. Se a eas resets xsien, sinhenmert.deminag, A inchs cin ctinda um cual ela Ve teeagdo Acres do Des dos res Reza "Hr CEng c cama erm mete le vat i scan. Arena acres arb 9 ed = te faga dar Gaordas ou Syma do guiloates ica de neres Forge ertcrn rsancihe 80 mats Prise sis rem. ace qlee ‘suuna*Auwela jana. & ome pewens AND A Imagom dos 5s "ps* ficou mareada no envino de isola na éeada de $0 séeulo XX. Atal como" Atria cla nlneta dur agdes do traficaes, dossiers no percrso sta América, dx axposiglo dos neers ies mit ‘axdos de escravos a6 tkoalbrasie, des manifesta vie~ Jentusde esata sia a cativate Todas ams elec ls pura est capita resiam siusgoas de orton, caso, ansionamento, gas No oneeo capt, « sesso “Cones cctidiana voiaataat dow ravore seu diode deta somente rt dimensio des herores eset Logo depois to cere, sora 2 sans area gu ‘as vores ke polnngmaes roa ete, Mest ieland ns gs ecient jorpadas gue esrvo¥ css giam mia seus scons ‘ealuor vada st racras apse eneeramen ‘eden aetos Cros domingose ds ator quand pe dois dam la (1A inal do da os 2 ‘os formavam ams eng lap us eres dos ale ek ess janie que pci a tscindido Ales dels omeguian napa Levi th estondenéopaqunar antec do mela moc ma ous, 0 mvt Peabo, Des de vines caegavan os acon de laa comes 0 onto ptnide gs sei nous oo propre dal ‘mAlgurms Neon on cigs dar an ps pa mine om qiosnavam tabahans sigue done ‘qutinesi novomeieapetnnente Nase samme. thin fegRsers emlhane x ato, fm suid, em caren predomi! Nena mento aon stivdades cu, seme eram sdeyempenhadaspeosescavos ras dudes damgiaominsrad 1a: ou meso nas clio do Breil. Tamosin neni pal ‘aon imagem — sobre setos aspects do eaiclnn com festa, batho, proeisres, converges osorids ma to etn isd ri como cure demina hoguasoccveippoutactomande rete paleo ra eit tres ese «pvc Sewer eicotn, tds alaso temo ‘in seas abrdage esos a coogi Eo en rm ie tines a So Brau ynsatende bal compan, sseloceeando com urs tcp dppaarn parce sr pens via, et cee inn ss soragee mae comes de crt evi, tmsdo ncogrias Deateienens poly ern pnd ins, elsqpe peas die em ra lo idem tas ce geen rs pores Os ‘Silos eso quad anim sun preceipsto com ‘lr sions coe nope srtporne, tite a une oot qu rset ones sone Tomocoitou como iin At inna lero temp tamitealaor ico doco dr maria ern kngo teres cob serie no ess Bees coer eis yards ‘itd cua, regen peas stages igus 20 tulips as anion hint mime an vets ok bono ela Em uma isi sagan, co td € eaten Haus set Hiies Cmte cacti ae tds cpt, wna aod os neg ae seve miner Et ann yo Con eon nas somenia deca Goal evad rca aN cd vl care do avs. No prise et te pwianfos du sf ln dh capes oreaa) m2 %6 Alguns tivo ddsices mais cents, pubscados denis ‘de 1997, apesentan wins cssussio mts ampla sobre 2 que lo dacscravidioen yi‘ios moments da bist —inspiradas elas sugesites te ritamanco dos temas transverse das Pa ‘nettas Curcnfares Nocionais~ mas ainda dadivam poco exgage A incorpo sas abordagers hisorignifces ras erfleas que apeesencan o negro, eserave ou foro, como um sujito que ni € 0 temp to Vita oa esta, And agua ‘vonograla-apaece expressando 4 preccupagio dy astores ‘am estes cmos aspesioe © € postive perecbor quise gue lua hegernonia das yeav as produzicas por vijunes estan pros no Brasil no século XIX, Una dessa colesses, Hid ie temdita?. nao obs:nte a mai deangéren da abotdagem £0 privilegiamento de aspactoseultmislgados & presenye ‘dos afticanos na Rrasl— bem comodo temas comsltos como fica de escravicao no Brasil contsmporineo, a questo do reconcelio & di discriminagio —,algumsidSine fovea ainda ‘ecmancce,prncipalmant em rele & predominance da sesisténva por mei dh voienes, Ete ripido pereun pola trate deo ensnocle Hiss ‘ats poe msio des ives didticse de sexton do em 4h estevidlo nes permite peroher a insistente petusnéncia dp um abordagen:hisorcyeics jf ulapassadh em seats de seus iyaetos. Ess concept inaicional cerca dotemaé ainda reforg por outtes mecanisms de difuso de core iments hide, gue Fuze sinclar aqviandose, sobre uso, no saber escola, Eave esses msanisns, aulmente ‘iguram as ccasides eomenortivas os micios de comune ‘do ds mass, prneipahnenie a televise, que tinge uma po= palagdo maior que cuties como, porexcmpl, a inyrense ese enta, Novelas © miniséries, dacumentitios ¢ reportagens Ati cla vnlncta dar agdes do trata, dosent no percrso sta América, dx axposiglo dos neers ies mit ‘axdos de escravos a6 tkoalbrasie, des manifesta vie~ Jentusde esata sia a cativate Todas ams elec ls pura est capita resiam siusgoas de orton, caso, ansionamento, gas No oneeo capt, « sesso “Cones cctidiana voiaataat dow ravore seu diode deta somente rt dimensio des herores eset Logo depois to cere, sora 2 sans area gu ‘as vores ke polnngmaes roa ete, Mest ieland ns gs ecient jorpadas gue esrvo¥ css giam mia seus scons ‘ealuor vada st racras apse eneeramen ‘eden aetos Cros domingose ds ator quand pe dois dam la (1A inal do da os 2 ‘os formavam ams eng lap us eres dos ale er ess janie que pci na sscindidy Ales dels cmmegsian napa Lev th etondenéo paqunar antic do mela moe mas ows, 0 mvt Peabo, Des de neds, stegavan ssaces de lend comes 0 conto snide gs ce nea eo propre dal ‘eA guns sees erm cigs dar aap amine om qo snavam tabahandesgne0done ‘tines nev mais rapetnnente Nasenaloen samme. thin etegi3ers semlhane x ato, fm suid. a seconds pra dom Nenora mento aon ativdades cu, sees eram sdeyempenhadaspelosescravos ras dudes daieiaominsrad 1a ou mesng nas do lial do Brasil. amosin neni poli ‘aon imagem — sobre sos aspects do eaiclnn comm festa, hates, peices converges osorids na [GUHE fcro TOLEDO. aA hmm main bestim 4o cms negtes Is lo arigedas cobw & vida ds escravos no Brasil a6 0 site XIX Fla ais pesquisa sobre a apopriaes do combs iments hisériceessolur 2 soe sua permanPncia na mem’ Hic cokesita. $30 malts poucas e anda icipente attest las nese Campo de mvasigas, mas algunas inka Indica a peninéncis eso tipo do estado, pois atc ro para de buscar compreencer de que forma e saber hire seo Sapreendido por aquaes que pasar pola scala ‘umhém de come ele pasa fazer parte do um imexindtzoco- letiva sobre hsv do Bras, alimentace por infonnagies «que © reforgam e queso proveniente do um univetoo eats Scolar Tata-te;n verdad ce aes asciversas dicots Seguidas por esto saber. de sus ove aeactmnica passindo pr sun ansformgdo na escola, si apropriagso no imerice ills e sua creulapl fora dela, decom a escole amibém se Teaprepria do saber j@ uanefarmado pelos wecaninos nao, scores de difosdo do conhecimento, Efi, se comma tn saber que reconhecido coma produto deeflexdo adenicn ‘Sconia-s ewnhsonfermado porexperacis inva» Seletivas nem sempre consklerac pla acaera, mas qos "asclam ew confem mas pritias ears, EEmpreonser esc tipo de ineestigapio implica ama ex ‘lagto cusdadosa das fonts poss pars verified de elementos pretenes no movimento de civlagao e de ape is do aber hitriceeseclar, Nao hast paraiso trom ‘mis programas curieulars,livcos Wildes e oFientagaes meteoligicas para oensing de Hsia. O mesial prods Ao eutlizado ne otdiano escolar —cademes esha le aloes. fotografia, desenhos, caxtass,programayao de vo. memeragtes cries, provas, ele, ~ consti: umm comjnto do fontes de importneia capital pars uma pesquisa cio est Alguns tivo ddsices mais cents, pubscados denis de 1997, apesentan wins css mst ampla sobre 2 que i dacscravidioen yirios moments da bisa —ispiradas elas sugesites te ritamanco dos temas transverse das Pa ‘nettas Curcnfares Nocionais~ mas ainda dadivam poco exgage A incorpo sas abordagers hisorignifces ras erfleas que apeesencan o negro, eserave ou foro, como um sujito que na € 0 temp to vita oa esta, Anda agua ‘vonograla apace expressando 4 preccupagi dy aatores ‘am estes cmos aspesioe © € postive perecbor quise gue lua hegernonia das yeav as produzicas por vijunes estan _pitos no Brasil no século XIX, Una dessa colegses, Hiss ie temditei?. nao obs:nte a mai deangéren da abotdagem 0 pssilegiamento do aspactos cuts ligados & presenge ‘dos afticanos no Brasil bem comodo temas const como fica de escravicao no Brasil contsmporineo, a questo do reconcelio & di discriminagio —,algumsidSine fovea ainda ‘etmanccem,prncipalmant em rele & predomi nancia da ‘esis por mei dh voiene, Bute ripido pereur pola trata do ensinoce Hisar ‘ats poe msio des ives didticse de sexton do em 4h estevidlo nes permite peroher a insistente petusnéncia dp um abordagen:hisorcweica jt uliapassadn em seats de seus iynetos. Essa vonzept iraicional acerca do temae ainda reforg poe ouies mecaninris de dice do core iment hide, gue zene sinclar aqviand-se, sobre tuo, no saber escola, Eave esses msanisns, aulmente figura as ccasidescomenontiva os mcios de comune ‘fo ds mass, prneipabnente a telesisi, que tinge ama po- palagdo maior que cuties como, porexcmpl, a inyrense ese ‘enta, Novelos © miniséres, documentos e reporagens "WOMTATIO Sr AHN Ca CELIKNE. ee ” 4 mongager de um qustra-eaboras que nos emia sampte: ender @ movimentagio do aber histrico escolar em diferen tes dimensdes a sociacade Pars peiedoe mals cones, & Dossbel sind lanear mae des exporceeias peyton con For ty de aprenncin de ssa elagoes como conecmonie his tico escolar de sun pertinénen soma puts da emir. Recents peteuisa com esses objetvos prov aroa invest gras forms do exculasio « upropriie ds sabes hstriee ‘escola tendo 0 tema da eseravidlio como Um de sens feces centr. Yanas pessoas qu raqderarar sxcola Adame ‘ale média durante 9 Regime Militar ents 1971 © 183. ex Presta. por mess de depoinsitos gravador« de custo ‘aris por ota, suaxpersengbes sobre aescravidinenMenie 0 Dias ai 9 séouo XI, asociando ses memarnescbze esse abe, dua forms ger, as zoe acess que uth 2avan na épcea = nas aus exponiivasdox seus protesones de eati>. Noernto alguns depormenos indeams haver via percepsao razaveloiene cla dee ons fuser do cox ‘hese hisreotém fort responsabilidad na coin 9 dessa memeriahistrin da popslagioe sia anise dena lara funcmaataedo hstoriogséica predominate quanto’ bordagem sobre 9 tema ‘Com etapa a excandanox io sa seo gue eu ne Jembrs¢de cola men sw eve ko felsste Mas qus hows 9 exponen, “in ana sc post der, doe negrs aces pins Falere, os (sn, mas picialineme dos egret in vada mane Nas ene las elescrem monrmasnacidos 84 As multe en Hlvalessealmene al usavan dee spec pars bestim 4o cms negtes Is lo arigedas cobw & vida ds escravos no Brasil até 0 site XIX Fla ais pesquisa sobre a apopriaes do combs iments hisériceessolur 2 soe sua permanPncia na mem’ Fic woletiva, Si mato powessc ainda Fciiente ae mest las nese Campo de mvasigas, mas algunas inka Indica a peninéncis eso tipo do estado, pois atc ro ‘para de buscar coampreendcr de que forma e saber hire seo Sapreendido por aquaes que pasa pola sola tos ‘umhém de come ele pasa fazer parte do um imexindtzoco- letiva sobre hsv do Bras, alimentace por infonnagies «que 0 refoream e queso provenienies do um univeiso eats Scolar Tata-te;n verdad ce als as diversas dicots segeidas por es saber de sia orgem acacia passinds Dr sun onsformgdo na escola, si apropriagso no interior ills e sua creulapl fora dela, decom a escole amibém se Teaprepria do saber j@ uanefarmado pelos wecaninos nao, ‘escolres de difesdo do conhecimento, Etim, de comma tin saber que reconbecido coma produto de reflexdo aidan ‘epconiti-setmpsen formado por experfacis inlvidna» Seletivas nem sempre consklerac pla acaera, mas qos "asclam ew confem mas pritias ears, EEmpreonser esc tipo de ineestigapio implica ama ex lragio cusdadosa das fonts possvs pars verified de lemenios pretense ino movimento de cicilagao e de apr ig do aber histrice exec, Nao hast paraiso trom ‘mis programas curieulars, livros diléticis orientagaes Imeteologicas par 0 ensing de Hits. O matesal prod Ao eutlizado ne otdiano escolar cilemes ewabalios de anos, fotografia, desenhos, catass,programayao de vo memoraytes vies, provas, ele, — constitu: ui conto de fontes de importneia capita pars uma pesquisa can est ‘Além disso, resists, jomais, pega publiciteiay, presi, tdi edetelvisti siosind otras Tones nocessira pth ‘er um con. guns peqenss repair ass ize que massed dls sade secon [at eal FU estima ce ain flv ps neg da usahisias josioda eee a Bab nic or flmes usa soba We ed. emo (enon a gre ae sus ose ncnsEyocté exces bane hon Prsoa..pas Meneecaneserorgu. esa fone, se mies exergves, ame sm fe er dh ple mse. Eats us ad ont de fngen a um pora inde qué 9 pore bse ok neice. ea ag no id ge te una pessoa ple weg com oselsclaes oh |quesemam sept dstagordohesdoe eno pore tha $m povo nid, gags sees ogre gis vasrum pus Bras devide Seta [Este depoiinento # muito sgstve scersa ds com 36 iiNerpenetram 2 escola e 0s meios de comunicage no tela 0% 0 conhesineao histslco, A visio da vida do esezmo ‘conto pends am steer desalmmentos vem sendo sige Bele stsino de Hite, como morte, desde ofnal do seal XIK e os ENtes adsiens tem sido, cetamente, um do seus pincipasinsuicenens, Pine palmarte «pari <éeeda de 60 do século XX. ponhansn ofefirgda tolevisho, B itares Sante goo o depoininto aca indea, em do's omentes 3 Poisvelnfugnei esse meio comnicapio, sls econ hee ia pelo propmo entrevista. A sin afinasto de que as ilies escavas peocuravar benefici-ve mesmo no con texto daenplora3o seu queetavnn submetidastemele os a ecenlesestudos she lis, realizes por alguns Hor ‘adores brassirs: Como as pessoas enesstis falivum de suas meméras ce studamies do ensno fundsmental ea ‘in em reader da €seeda de 70, no podetin ido aceso Rapin ion ed de 16. Aa Fos 8 pea 4 montage de um qustra-caboras que nos emia snmp: ender « movimentagio do aber histrico escolar em diferce les dmensdes a sociacade. Para peiedos mais ocanes, & possi zinds neat mods experienc pessouiscomofor ma de apreencin de ssa elas com ¢ conhecimenie hits tipo escolar e de sun pestanénen soma puts da erin. Recents pesauisa com eses objetvos oe 00 level ganas formas de exculasio © uprprigie ds saber histricd ‘escolar tendo 0 tems da eserevidio como Un de sens focus entra. Varas pessoas qu aglenarar reclame ‘al emédin durante 9 Regime Militar, ene 1971 © 983, ex press. por mex de depoimantos granados¢ de questo aris por ose, suas porsengses sobre acecrvidinenMenie fo Brasil ste séeuio XIX, arsociande sss memmirias sebre se abe, doer forms aor, as zoe disses ue uth ‘ayan na Gpoes # vas ulis expostivas dos seus profesores tieenti Noertnty laums depermenisindkams haverwina petecpsg0 raznvelmene cars deque omy dfvsres do co recite hisric ém foo responsabiidade ne conforms ‘fo dex mountain da populagsoe sia anise des ‘La funsarentaedo hstoogtficapredominantsquanco 2 ‘bordagem sobre ott ‘Com slap & scandnotno e0 gus ou me emo € ue etc mesa cts eve Ho a felvste, Mas qa houee a explora ass, “in. ‘ane is Lormas plas qua no paso, psoas representa sus ise Seren arm mere. ical ecole re. Iinagees, es mca sa neessramene exp ‘as slean deesprecentarder do vive edo 00, rns, corti, do imsginaco, do eoneo do ioeady Essa = _Braggesdememnainegam bis gefomegane de ssier- tego de imagine sits, com 9a, 88M Ow HH, “sonvtvemes etdoramene Historia & Misiea = Histone eulewat da masica popular Alors Massa Nstiano Marcos Napotian,apoiadd en sis bases ees, faz trmandise hidricadas vers yeroaes musions oul ‘is que comstraam a nisin popular etc, om 380d ‘vores forms, gener © estos, L356 io tesa 0 fa de (yi o Brau ers dav ums das tances uns sonceas ‘planes im Inga rilegla no apenas para our tnisie mostarsn ponupenser arms que lata sido ‘inespot oedema ncionse eu Jouapas sai. ‘Arise, sobstude 3 enaiacemvsiea popula”, seapn © agar dames. asbeencontr iverson. lae screregizesqueforamonoseo grandemraice nacional A. Fat de uma iad lal, 6 posal poner om repent 0 ‘napa mundi ch naees aiden Histiria & Livro e Leitora “Aatoe: andr Bel 2 Weraor compara 2 soot de Irs, sit da ides hin da ecveagte Lar om un Hr sie do lr Fate etn ao debat alc incest hie utr: ii iso Ieee eos sploe als Ip rmentacne distin © qua paarosaransercoms Hoh ems aeerss gu sn esses neem ata eimagens nein, pines oxca cuos tins? Con lee le gunn Cuicasery cious inpronsa eo und tie rouse menore stakes amp — shin? =— Hiséria & tmagem Aloe Eduard Fran Paiva dando Paiva uo2-as ness veo ura emia iments purzosazsssdas: anagem. Astra ve fezcom fonesea Jmazom Suna orto quo ofereos bulracprofsin deseathos do passdoycontnbul, amber, para rlh etetiment ss formas peas quis, no paso. pessoas representa sug vise seepeparam do merce. nse coletnae ‘mens. Inageassde, ode meni so nesesrumens epl- ‘a. sleans deesprerentardes do veri edo 09, ts, corti, do imsginaco, do cone do ready Essa = _Emagoes de memsnainepram bisa ge fomegane de sser- taggo do imagine sia, com a, que Ms Ow HAD, sonvlvemes adaranene Histéria Se Misiea = Hissin ewe da wasieu porudar Autor: Mars Nhgaitans Marcos Napotitan,apoinde em siday bcs eects, faz uamandise hitricadas vorss yess musios oul ‘is que contra a musien popular esc, om 388d ‘ore forms, gener = elon, 13S ia tesa 9 fo de quo Bras ser duvia, ue as atarcts uns sonoras ‘hy planes vm Hor rile nto apenas para oie ‘nice mesa pempensor a mirca qi el tem side ‘intspot de diem ncions ecu! Jo usps socials ‘A rei, sobvnud a chamiack “msi populi, seapn 0 Ign das mei, apdes.escontsd= diversas etal scheresizesquefomam onosco grande miyaio nacional A ati de ena iad loa, & possvotporsr on repens 0 ‘napa mn of mate aiden Histéria & Lipro e Leitura ‘Astor: Andis Belo (0 ls de Andié Belo condar aos ones em samp em fue 9 inunars a produges soe ahs doe € da Tour nase eras Cente i aferiad era, ‘Quslquer tro ds Eiors nto enone ‘as lima pode se padido por cara, fa, telfone eu pla Internet. _Auréntion Eaitora Rus Si Darolomeu, 160 Bairro Nova Movesa Belo Horizonte MG — CRP: 3140-250 -PABX: (0X31) 3423 3022 mat; ventas@aenicoedos.com br Visite a linda Antica naTntemet ‘yirwiaurtentiencditora.com.br ‘1 ligue gratulamente para oe0o.2431322 2 Wier compara 2 soeologis ds tars say is ahi a eccagto Ler un vo a sti o> Hr, farstes ctr ao debut alc incessant bis eh utc: ei so Ieee eos splot dale Lp rmentacne distin 0 que pederossr2ntercoenes 0b Senos antepsase sem esse ps interpola ata eimagens nocinone, cmpintuss ou cra culos ios?Can0 lee de gunn Cuieaserg cious imprancae outdo tie rise mensr ei —talvez um pouco ghia? Me... 0 saree ne ere es Se, Soe ae ‘Nea qusas em Historie da Educagae: oe ue orn a aes eee Soa 2 peg le Peorteerrir See Sore Sc sae aa own son Leis eumbe d Cleg eri Refleson “HISTORIA & DHAGINS. ease Pro Po “HISTORIA & MUSICN Marc: Nepae “HISTORIA & LIVRO LErTURA, sie Be “HISTORIA & FOTOGIANA Mani in isn ns Ole Ouslguer da Edtra ado ensoninde sis eum, a Cie Worm attentiennvrscom Or iste nlgn patent para TearO Aen soo. Pn Phew i 4 ae I} tse rorgcum Este livro aoe uma reflexao sobre a tra- jetoria do er de Histéria ao longo do tempo, no Brasil, e sobre as suas mUltiplas faces, expressdo da complexidade que o envelve desde que a Histéria tornou-se uma disciplina colar. Partindo de uma dis- cussdo metodoldgica sobre a historia das di aT eeme oO kame on Comec Tel nite ie} exploragdo sobre a histéria do ensino de Hist6ria na Europa e nas Américas, verticali- zando o olhar sobre este ensino no Brasil

Você também pode gostar