Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
zuELegos op ogsnyt © topsmusmuredxo assiznpar a8 wiougtiadxe ¥ as owlon sous nO {SUI “977]-Iaqes O AUIqOos9p ap vIOWI Wog UN 9 ‘nb oxapisuos na osst sod ‘oaneyuenb 2 oxnonjenb no [1 2p ofS 10d ‘rapusouduseD 19283 cL09 {98 na — svembred agus op open v ‘sesne> sens 9 192vj-0, +85 0 Jeaase|28 ‘ome ‘ossod “eanneanpa oeSemyfs © eUOWURY ottoa Jopusarduioa ap zedeo nos tia — wawey op soisugt2 yp t2qus op ORsnIt ® “rages op svZ¥j-Iaqe8 0 HzNpap ossod ‘na ‘omuvpiod (SIP Jeqes [M1 WO [a1 12G88 40ze] OWO op osuoaidusoo up xds0 NOs ua —— oomppHp 4aqus op ogsnIt & !wupiow up Joey 0 J99 no ‘etuauralUanbosuoD ‘oUNSSE O 128 nO — souydionp seqos ou oorBofepad J09es op civeaepuny op MNT, AP BUND 30Me O anb o opened os wis} ‘ox5eu0} 2p S0sin9 soy “opSe wu ‘soorFoepod saiaqes waznpord ep stevorssiyord sQ (gz:c661 ‘eXessn0} sear ‘2220f aaap 28 anb 0 2908 ur mayer 9 Ogu ‘enuguos v ow ordenuoy ep 2peproytoadsa Vy, “0: 1 oBupad saroqns wa seIRy © soide ogress oyu seu ‘vioSuped v aigos 2 opdnonpa D 2ugos savaqus sembpe ogropod @ sosmna so opuswonbosy 1 ‘oqwenbua ‘sages 0 anb 9seq esse a1qos ondod nos op ammud © opuas uazu-saqus gu yeuossyord oammny Q “P[au as-moyar Brougzayar owoD sUaIsIX> vonpAd v 1eWOD “eles no) sopeULos seayoudloce, entendendo, pois, a dependéncia da teoria em ppois esta the & anterior. Essa anterioridade, e implicar ums contreposicao absoluta em relugio & teoria, pressupGe uma intima vinculagao com ela, Do ‘que decorre um primeiro aapecto da pritica escolar: 0 estudo © a investigagao sistematica por parte dos educadores. sobre ‘sua propria pritica, com a contribuigo da teoria pedagégica (Pimenta, 1996a) Para isso, um curso de formagio inicial poderé contribuit nfo apenas colocando & disposigio dos alunos as pesquisas sobre atividade docente escolar (configurando @ pesquisa come principio cognitive de compreensio da realidade), mas procurande desenvolver com eles pesquisas da realidade escolar, com 0 objetivo de instrumentalizé-los para a atitude de pesquisar nas suas atividades docentes. Ou seja, trabalhando a pesquisa como principio fermative na docéncia. EntGo, 0 conhecer diretamente c/ou por meio de estudos as realidades escolares © 05 sistemas onde 0 ensino ocorre, ir as cscotas c realizar observagées, entrevistas, coletar dados sobre determinados temas abordados nos cursos, problematizar,, ‘propor ¢ deseavolver projetos nas escolas; conferir os dizeres ‘de autores © da midia, as representacies © os seberes que tém sobre a escola, 0 eusino, os aluaas, 03 professores, nas escolas. com a construgdo da identidade dos professores. Refletir na aco, sobre a agio ¢ sobre a reflexfio na acio — uma proposta metodolégica para uma Hentidade necesséria de professor Configorando-se como uma articulagiio possivel entre pes- ‘quisa ¢ politica de formaglo, as novas tendéncias investigetives, sobre formagao de professores valorizam 0 que denominam 0 professor reflexiva (Schin, 1990; Alarefo, 1996), Opondo-se A racionalidade téenica que marcou 0 trabalho e a formagao 2B de professores, entende-o como um intelostua continua de formagéo, Enquanto tal, significa pensé-le como um continuum de f que a formagto €, na verdade, ticas, cotidia neste confronto, € mum processo| {que 08 professors vito cons fou seja, aquele que constantemente reflote na e sobre a prati Deslocando © debate sobre formagiio de professores .de uma perspectiva excessivamente centrada nos aspectos cur- terrene sponta para a importincia do da reflextio na agiio, da triplo movimento reflexio sobre a profissio docente (desenvolv escola (desenvolvimento organiza contetidos de sua formagzo, sea trabalho as priticas que cealiza e sobre suas experiénrias compartifhadas. Nesse sentido, entende que a teoria fomeve pistat ¢ chaves de Iejtura, mas 0 que 0 adulto retém esié ligado sua experiancia Mas isso nao significa ficar 20 nivel dos saberes individusis, 29te ‘sauossajoxd sop etieynuap) opseoy -tuBisso2 owoo eprpuaue ‘opseuuo! amiomeurad sonbor ‘sapep ciss9o0u- 9 sassozaisy op ‘yauojea ap ‘Temifno oFSeuI0;suIEN ap ‘ossvooid aumsuo9 wie soja wipquiey ‘stsno[ 2 sedueUD ‘sounye sop ogSeunoy vu ‘soxnnpoxd sopearaut sou sopSeucysuen sep “ApEP|[eINI [Hon |AUr ep “oxSeztfeqo|s zp erprunynus epzpox0s up owuamcayuod 0 seyfegen anbiod ossy “onSew104 ap sogdmransur serino tos exroared we 9 ‘opSeuooyne 2p spa: UI 0] Cu “Sarossajord sop snut0? owo ogteuLoy ep seiopetordord oujeqen op soobipuse sodne atid zaq eum ‘sauejoase seoSimsut sep 9 saiossayoid sop [Puorssyord-tecsead ‘o1vauutajonuasap Op oxdezuoTea ap Dorrjad fun ood wInZyUoD aS WAINaYjex Biougptel eu saIOesajOxd ap oRbeuE, y "eR I20UL9p 2p ® 9pepieqt| ap osmasip O reonerd 2 mwoyner op sezedva OdfaIUt OLGOD SO}-ganpo ‘Ossy ere “[eI0s pEPIIEC 3 BloupyosuuD WoD sesoRsajond op opdeUNOS e WIaITIOTd 8 opour 3p ‘se|gndenuoo 822983 outo9 supIqaaUocas 198 luertssasau satossajord ap opdouures ap spjoosa se anb ap {p66 1) WIR % NOH tos opuepIosUd® ‘sosjed souarayIp Ura soispoid stemuaas snos 9 eiougpual tss9 aiqos sopmss soseou sounmepungozde wo woprsinbsed op soSiojse sossou opeplauia souier Os6! 10g -je100s Ponpud BU SaxD;ne oUIOD saxossasoxd SoU lumsode anb sreuotoeanpa-oansjod sagsised voxdurt erougpLa) essaul sesmbsed reatoauasaq “ougrediomens oseuny oeford wn spusaiduios soatxayas seuosscyord ap opsemmoy y “gst 9p ovafex wn suieoue oxfeuas0y anb opuapuaytia ‘wfonga0p Bp pos jaded 2 sossajoud op feorssyjoud 2 [wossad owwatttajoatas -ap ‘oarxayar-oongid sosseyoud 0 “aruD00p ogleqes Ou woNBId 3 e001 oUoD sogisaub =inosIp 9 sestnbisad wuocaide “soue Sz SOUS sou sasjed sajuarayp WH oprZsoUID opURy, “220 ‘ogseyord © o1qos seabsordunr sens 2 saxosrojoad ap agSews03 ‘auqos wuBrpesed oxou um emasaide eanoodsied wssy “oynoguin9 ‘onrscd “epewof “oupyes ‘oureqes 9p sooSiptios “opSeaiog anu opaiossrpuy oyaurEn 0 atone nb 0 -epeporoos wu 9 10089 ‘Wu sonpesaoeu ware} a6 anb sapbenoysuen sep sorrafns oWwoD of sossgjoud op oufeges weztoyea “wrzseat as anb uso setter 20K S205Ipued $e Ute wag ‘Protgoop ep sooroadse sasnges sop saquinat ottl09 oessyoLd 2 opSeuNo; anu> soxeu $0 "wotr20}09 OF ‘ontxayos sossayaud 0 2iqos seoSeSiasaaul ey “epepetoos eu 9 vjoos9 Bu szSnsalut seo sezani90 HF se “epepreodwtoo & zewsaxuo ap apepioedeo ens seyuoumne spod onb 294 wun ‘saiossjord op opbeiio} » neloyfaur exed wiqiense eu varxaljas ogSeuuios op wroUgpue} Bssau a09qU 00H “E8B6T ‘YouyoreZ) om esd ap onde e opuci ‘sqoro08 vetowe sonno sod wanigu! o en smioes sapSipuoy se 3 oulsu fee 08 ofSejor We earvayses apmue euin ummumsse sub sa106599 vord swisdaxd 9p sroupnodsar e enessex (eg61) Touareg, SI 40d “wrens apuo sare]09s9 sao: ‘sare[0989. soixaito9 sou S010 seas opustuoxsuoo ‘vongad wns ao alnztfsar onb saragrs sop ‘araesu09 opSezoqeyPo4 ep sued e ‘saross2joxd sop obSeuLojorty 2 © :osssooad ofdnp win anjoaua OpfOULIO) ¥ ‘Opitios 2ssoK, “enunuos ® 2 Jwioras v epungoffue ooran oyofosd wm ou 0583) 01d op opSettioy © sesusd 2p os-eyen ‘squoutayaanbasuocy ‘salojea ap oxyu0s ap » apepuyjnders "wemus0ut ‘apeprra(duioo spuex8 ap ousios tint sopsp>ap ulosanb 31 ab sconpuiejqard sopSerais weuedaioo sew ‘sreiwaxinrsul Suawieiour OFS CEU 2quar0p jeudrSstjoud woURId vp sowlajqord 80 stod ‘soucutaaquoa op opeqeor odioo ui wagdui0a ov ‘ub 9p opnuas ou ‘sooty ogs og anb soagjoedso saraqes =p S-opuriop “ami2cep opsnfead » a2npoud exed so3uautay9 90 ¥90|05 anb Q "worfigfepad us euin 9p soroqes “epeztyeroadso soa eu ap sataqes "waLxoyau onyd ewn
ronb rejoasa wSUpAtA Wlonssod
gab soupins woo oursta © aigos opunayar “eyo agos vey
28 onb ure oduo) owsew oF BoUE00p ep O1g}aI9x9 © -ro;NBUES
vonstayoeim wu ap 25-aIseaar eOHIPPIG ap soseaJod um 9p
wougtiadxe -y ‘wafezipuande-oujsua ap ossoo0id op opbemreay
P woo avoursiunf ‘epueyjeqen oyuaA pend w Wicd “ORFDIG
© 9 ovsaooid esse opuepmss wor onb mudlosip ex
“aiuao0p oyreqen o coqgeqen nas
2p oxsaooid © waurtiop amb sasossajoxd epuewsap vyO%"9 TEL
“ovdnonpe ep 2 outsuD Op WANa}® 2 fear OpfuznzroOWap ¥ 10 8
epepienb 9p ejoosa wum wioa wrednaoad 2s anb sajaube wed
eropzyessp 2 aueazjar owerseq ogisanb wun essa 198 sour
'— sowadns 9 oo1syq — siaxgu sewarayp suas wo sosszyoxd
op opSeuios # woo sour sono auelnp opueyleqel],
IY ves
.ca1GoBpped Jeqnos
Op opsnysuoo 8 DoKPPIP
DIWOUOIND :ajuesOp oYjDgDIL
Riri mle dion
661 “oUPA “FONSFT Seoeyfoud 2p mers opsonuioy —
R61 RN ‘Pure
2 2p sewaygoud & soasoadcing 9300) "Y
0N, Sopeny a sqenioe.seuop
3p muuojar a 9p olpow sod wamgoseD op
epre e| sefour vied seaneuioye roger "auUesy ENTIRE
‘gst “se-fartor
“eotoueay ens awormonng annoy aus Suooneg piB00c‘NOUDSFoi a partir dessa experiéncia © do acompanhamento da
Pritica pedagdgica de professores do ensioo de fundamental
ies iniciais — da Escola Piblica, por meio de pesquisa,
estimulada 2 estudar a matureza do trabalho
docente. Essas vivencias ‘vinham mostrando que 0 professor
imprime uma diree&o préptia a seu trabalho, que cle € 0
responsével direto, juntamente com seus alunos, pelo processo
de ensino-aprendizagem que ocorre na sala de aule. O professor
presenta © necessita de uma autonomia didatica que se expressa
no cotidiano de seu trabalho, pois s6 assim € capaz de enfrenier
08 desafics do processo easino-aprendizagem © da educuco.
Embora certos estudos apontem a pecmeabilidade da escola
& divisto do webalho — tsl como ocorre no proceso de
rabalho material —, a qual € mites vezes useda para explicar
2 desqualificacio docente, isto é, 2 perda de sua autonomia ¢
contrale sabre 0 processo de trabalho, a pritica docente ob
servada ¢ as discusses nas salas de aula dos cursos de formagio
de professores suscitaram questGes que viriam constiteir 0 fio
investigasio, ditigindo nosso olhar para at possi
ites de autonomia ¢ controle que o professor
fem sobre seu process de trabalho, e como esses tém sido
exercidos,
‘© professor tem um espaca de decisdes mais imediato
— a sala de aula, Tal espago precisa ser ocnpado on mesmo
percebido pelo professor. Este, muitas vezes, apresenta um
Comportamento pragmético-utilitario, 0 como decoréacia da
diviséo do trabalho na escola, mas por limitagbes vinculades
2 sue qualificagie ¢ 8s condigtes de desenvolvimento de seu
‘trabalho, impostas por uma politica eccacional cue desvaloriza
© professor © desrespeita o principal elemento da educagao —
© aluno. {Nao se trata, pois, de acreditar que a qualificagdo
ovente pode, isoladamente, assegurar um ensino de qualidade,}
Ao contritio, seredita-se que uma politica de cemocratizaga0
da excola piblica que teahe como um de seus objetivos
ensino de qualidade, necessita, também, do professor de qua-
Jidade. Bste deve ser buscado no aproveitamento dos que af
estao, por meio de sua formagio continua e também do
investimento nia formaglo de novos professores. Entrotanto, a
36
ste elena tetra,
Poi a lene
maputengdo na escola do bom professor ¢ @ atragio de novos
dependem de uma politica de yalorizagio decente.
Foi, pois, acreditando na importincia da formagio do
ilares da escola de qualidade que tne
© trabalho docente, buscando na
apreenstio de sua esséncia a riqueza de possibilidades que ele
‘contém. Essa procura foi permeeda pela questo: como preparar
(0 docente para o seu trabalho, assegurando-Ihe uma formacio
‘que 0 ajade a captar a dimensio de tolalidade, de movimento
do proceso de ensino? Como gareatir a ampliacao da posse
do dominio de seu trabalho de forma que © professor assuma
seu papel de educador que pratica © cria um saber, voltado
para uma préxis criadoce?
Tal questo coloca-nos diante de vina situagdo que, si-
multaneamente, revela ¢ encobre algo muito importa
er uma préxis, mais especificamente uma pzsxis criadcra,
parentemente clara apresenta-se ainda obscura cm sua
significado.
da ag8o docemte © que esta se revela no seu cotidiano, o
desvelamento do trabatho docente demandou 9 conceito ¢e
coridiano € as caracteristicas que Ihe sie pr6ptias,
Ponto de partida
Acreditando no professor e defendende sue qualificagio,
condigdo também para sua profissionalizagao, € que afirmamas:
© professor, na escola publica do ensino fandamental — séries
iniciais —, possoi vin controle ¢ uma autonomia, mesmo
relativos, em seu proceso de trabalho, confetindo-Ihe uraa
singularidade prépria, decomrente ce. suas condighes pessoais e
do contexte onde atu, O professor, nos limites de sua autonomia
a76
-bw “Qw8 euoZewo omenbua) oyrecen ap oebeanaipe oun
‘ap auio99p aaui20op oyjeqear oxssaidico & onb sourapaanug
squaop ouequis,
‘aur
un ap
serugeagas
© wied War a1s2 anh opzoqTua[s o a oUe:pReD ap or:
‘eroug20p ep wougasiy aponyons jajar OWOD asa aII—90p
vongid wp asqyue Vy ‘TRIO0s eptA ep OURIPHOD OW 25-euLIOSSUED
9 s8-tpnsu0d aitianop oUfeqeN O -oRiezreuoTESyOxd ens ap
sopberats 2 suoSeur saiuarayip ‘soougien serusuOMr so]UNSTp WTO
“opuessandxe ‘os-wunoysuen 2 2s-oAfonuasop axt20p aypeqen
© “ysrpe:de> apeporo0s ep ofoq ot oprrmstc) “e!oug00p © —
epepiongyadse was ita 9 — oyjeqen — fers euoRore> oyrenbus
‘a5|put ans noptEMrap sIuoop oUFKEN op oEsHEa:dtCD y
‘apduosep uns ep ways 25503 anb asanyys earn ‘omeniod ‘2 aasaoop
‘oujeqen op wiougsse & assexdeo onb asngun eum wrermirqesod
— enuro0p sppad “szuaaep opsvayfjonb|sap} “ooigSinpad 42qns
— saptuyep unssa souofaws sy ‘voudus ogSeSnsaaar eu
sopago sopep sou aseq woo 9 vatnbsad up oamepuny oW0
‘epezysin e.0a) ep aied © sepluttap ure sezIpO "(ePEATOAUOSeP
3409 eb 1190009)
rauodwt ap &19P!)
wembsad vp soowsyq saxsyid sop wn
oypegos 9 (osinbsad wun Ute ferpH
jowwa sup ondB0U
-uapt y ‘ogsuaaidy ens wereyyiqissod anb seuogaqes srumiye
‘PIURIPOUE E19] fy OPS ap O2/qo OssoU ap UraBepr0gE W
vwoupsodusayuos wasipendeo
apepo1o0s ep enxsqo ou sIU2e0 oyreaER op apeplagroadse
ixo fo} “WISIN “BOENq Je Ted opIAjoauasep pms
ewody — aquaoop ouegan ap onowe> op
vosng v — msodord opisonb ep sywwip vinysod vssoU op oseIuys
un wessaidxa onb oduisy owssut ov 'soysodnssaid sie],
8
{21u200p oxSe vp ousIpnoD 0)
somjnonned 9 (eopeiey estoy ouroo oypeyes 0) steal
seaLgnsty sag5:puoD SUS ap ‘252uQ8 ene ap opniss 0 sode
afzawo anb ‘owr2ouce nas ap opbezoqeyo ap ossz0oad out
3331090 apod 9 ayuz00p oypeqen op oxsveaxdui0D ¥ «
ressyenides © ‘ose
ou ‘opSnposd ep opows ou oneqen op oxSezt
8p 9 sW;0089 opbeztutsio ep orxaWW02 ou ope:
too 28 opipusasdtua> 495 apod 9s arusoop oud
rovde-opxoyor-opse apd waaioerea as eonpid 9 euoa
speprun v nb we sixpid wim 9 1200p oyegen Oo
ssoisod
-assard sane ap sownzed ‘epynnsuoo aiuoureoroysty apeptane
‘cuueribua ‘ewacep oueqen sp oHfeouos © xmnsuos exe
“opetope oo119=
wrouarayas Op cIpxn8 0 09 — vonts ep ootoSepod tosyzadae
© 2 saiossajoid syP1 woo sagrinay 9 seistaamua ep oro 10d
vies “D]a0 ep Bes ap OFSEAIDSG0 ap ofauI 10d vfos — Pane
uedoy 98 sagyayat seseg “anuso0p oupeqes
BU sepLAtoAUasap IEE] anb sopxayar soureoeasap
“onal ais9p oanolgo 6 ‘omens ou ‘opmerspisuoy ~eousdura
tonb ‘woupay sanb ogSeainsaaur eam nopLrEWIOp YonsIo Ye,
“amus20p oyregesn o
‘osm ou ‘or9fQo nas ap ons e wos ofsou9 ‘oIMeRKtsoyUOD
©p oinposci wn ew09 ‘owraou09 seq -wisteRes apeperoos
"DP o1xawun> ox epepioyredss ens — yu200p o¥fBqeN ap
‘onraauoa op opéansueo & yedtotsrd oanalqo owed s4ai sinbeod
¥ ‘ossr 10g “oprpucardutes aiduias wou sew ‘omosap soza5
seimur 9 ayaeoqp oyjeqen O “oueqen oudgad nas 2p orrafns
‘nurs 95 Você também pode gostar