Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
INTEGRATIVASECOMPLEMENTARES:
ANTROPOSOFIAAPLICADASADE
MedicinaeHistriaI
Ahumanidadeenfrentaproblemasdesadedesdeos
primrdiosdanossacivilizao.
Asprticasqueprocurampromover,manterourecuperara
sadetmestreitarelaocomacultura,ossignificados
atribudosaocorpohumanoeoconhecimentodisponvel
emcadapoca.
Fotos:wikimedia
Medicinaesade:
Emcadapocaexistiuumaformadecompreendersadeedoena
Civilizao
greco-romana:
1200ac
Civilizao
americana:
600ac
PORTER,2002;MORAES,2007
Foto:PORTER,2002
Civilizao
chinesa:
1600ac
Civilizao
indiana:
2500ac
Civilizao
egpcia:
3000ac
Civilizao
mesopotmia:
3500ac
Modelosteraputicos:
Avisodecorponomodelobiomdico
NofinaldosculoXVIIIosconhecimentose
descobertastecnolgicasinfluenciamosabermdico
Acinciapassaaocupar-seeavalorizaramatria
concretaquepodesermedida,pesadaeestudadaem
partesedetalhes
Oconceitodecorpoinfluenciado.Adoenalocalizasenocorpo;paraexistirdoenaprecisohaveruma
basenocorpo(leso).Bastaremoveracausapara
quehajaacuradadoena
(GUEDES,CR;NOGUEIRA,MI;CAMARGOJr,KR.,2008)
MedicinaeCorpoI:
OmaterialismodosculoXIX
AMedicinaatual(chamamostambmdemodelo
biomdico)baseia-seemmquinas,instrumentose
emsubstnciasqueatuamquimicamente
Estembasadanoempirismo,naobservao
sensorialefoifortementeinfluenciadapelo
materialismodosculoXIX
Temocorpocomoseulocaldetrabalhoeentendeas
enfermidadescomooresultadodeforasfsicasea
interaoqumicaentresubstncias
MedicinaecorpoII:
Avisodaspartesseparadas
Omodelobiomdicodedica-secentralmente
dimensomaterial,corporal,doserhumano
Valorizaaespecializaoeosmtodosdiagnsticos
complementares(exames)
Tendeadesconsiderarenosercapazderelacionar
acomplexidadehumanacomosprocessosde
adoecimentoecura
NOSETRATADEDESCONSIDERAROCORPOMAS
DENOCONSIDER-LOCOMOPARTEDEUM
TODO.
MedicinaeHistriaII:
Umarefernciahistricadavisodotodo"
Paracelso,(PhilippusAureolus
TheophrastusBombastusvon
Hohenheim,1493-1541)
Mdico,qumico,alquimista,fsico
eastrlogo.Relacionavaa
naturezacomouniverso,falando
sobreasignaturadasplantas.Seu
pensamentoeseusestudosvo
influenciaromodelovitalista
Foto:wikimedia
Homeopatiaeadimensovital:
Empirismocomobaseparaointangvel
ChristianFriedrichSamuel
Hahnemann(17551843)
MdicofundadordaHomeopatia(do
grego"homoion",similar,e"pathos,
doena).Baseou-seemHipcratese
ParacelsussobreoprincpioSimilia
similibus curentur (cura pelo
semelhante). Surgeomedicamento
diludoedinamizadoeoconceitode
corpovital
Foto:wikimedia
Outrosmodelosteraputicos:
Avisodecorponomodelovitalista
Na condio de sade do homem, a fora vital espiritual,
(autocrata), a dinmica que anima o corpo material
(organismo), governa com poder ilimitado, e mantm todas
as partes do organismo em funcionamento harmonioso e
admirvel, com respeito tanto a sensaes como a funes,
de modo a que o esprito dotado de razo que vive dentro de
ns, pode empregar livremente este instrumento vivo e so
nos mais elevados propsitos da nossa existncia.
(Pargrafo9doOrganonouArtedeCurar)
Umacinciasobreotodo:
OsurgimentodaAntroposofia
RudolfSteinerJosephLorenz
(1861-1925)
Professorefilsofoaustraco.Ele
fundouaAntroposofiadogrego
Anthropos,homemeSophia,
sabedoria:sabedoriasobreo
Homem.Propsiniciativaspara
vrioscamposdeatuao:
educao,medicina,arquitetura,
agriculturaeoutros.
Foto:ArquivosABMA
AntroposofiaeoserhumanoI:
Microcosmoemacroscomointerligados
Steinervalorizaopensamentoobjetivoquepermitiuo
desenvolvimentodacinciaeoconhecimentoprofundo
dosprocessoscorporais
Aplicasuaformadepensarnadireonodaspartes,
masdeumavisointegradadoserhumanoemsiedo
serhumanocomomundo
Umavisoque,internamente,relacionaemostraa
interdependnciaentreosdiversosrgosdocorpo.
AntroposofiaeoserhumanoII:
Microcosmoemacroscomointerligados
Comrelaoaomundoexteriormostracomoa
organizaohumanaenglobaeunificafenmenosque
ocorremnosreinosanimal,vegetaleminerale
tambmasinflunciasquepartemdocosmos,as
estaesdoano,einflunciasdosastros
TUDOESTINTERLIGADO,INCLUSIVEASDIVERSAS
DISCIPLINASOUESPECIALIDADESMDICAS.
AntroposofiaeSadeI:
Nossaeducaoenossaforma
decompreenderedeatuar
Adificuldadedeentenderqueohomemno,emsua
totalidade,oresultadodeforasfsicasequmicas
fortalecidapelofatodequedesdecrianas,muito
antesdenosdepararmoscomanecessidadedecuidar
depessoasdoentes,nossopensamentotreinado
medirecontar
Humatendnciadaeducaocontemporneade
formarpessoasquepossamserinseridasnaindstria,
naproduodetecnologia,daquiloquenovo
AntroposofiaeSadeII:
Nossaeducaoenossaforma
decompreenderedeatuar
Nasreasbiomdicasnosdedicamosmaisaoestudo
edesenvolvimentodemquinaseaparelhos,doque
aoconhecimentodavidaedanaturezahumana
Adimensoespiritualdoserhumanono
consideradacomoimportante
SOMOSEDUCADOSANOPENSARECONHECERO
SERHUMANOEMSUACOMPLEXIDADE
UmpoetacientistaI:
AfenomenologiadeGoethe
JohannWolfgangvonGoethe
(1749-1832)Poeta,escritore
cientista.Importanterefernciana
literaturaromnticadaEuropa,
suasobrassomundialmente
conhecidas.Nocampodas
cincias,desenvolveuestudosna
readafsica,especialmenteda
tica(TeoriadasCores)edas
cinciasnaturais
Foto:wikimedia
UmapoetacientistaII:
AfenomenologiadeGoethe
Comocientistanatural,seuladomenosconhecido,Goethe
desenvolveuummtododeinvestigaocompreensivo:a
fenomenologiagoetheanaouGoetheanismo
Fotos:wikimedia
SteinerpensaGoethe:
Adescobertadeummodelodeinvestigaodanatureza
doserhumano
Goethedesenvolveuumcaminho
deconhecimentoparaalmdos
sentidos....eassimpercebeuque
Aconteceumatransformaodas
Formasnanatureza!Comoser
issonossereshumanos?
EmsuajuventudeSteinertrabalhou,duranteumtempo,
organizandooarquivodeGoetheemaravilhou-seao
descobrircomoelepensava:umpensarvivo,orgnico.
Foto:ArquvosABMA
CinciaeFilosofiaI:
Opensamentoalmdoquesentido
AAntroposofiabuscaconheceroserhumano
observandoocorpoepensandoasleisqueatuam
sobreocorpoenopodemserobservadas
sensorialmente
Oserhumanonoapenasconstitudodecorpo,mas
tambmdevida,emoeseespirito
Noocorpoqueproduzapsique,assimcomono
avelaqueproduzofogo.Aocontrrio,ofogoque
desgastaavela.Umdependedooutro,masavelano
capazdeproduzirfogo
CinciaeFilosofiaII:
Opensamentoalmdoquesentido
Ocorponocapazdeproduzirpensamentose
emoes.Elesnosodenaturezamaterial.A
antroposofiaaplicadasadecorrelacionaas
emoeseospensamentoscomofuncionamentoe
comaestruturacorporal,nasadeenadoena
OHOMEMUMSERFSICO,ANIMICOEESPIRITUAL
UmaampliaodaMedicina:
OsurgimentodaMedicinaAntroposfica
ItaWegman(1876-1943),mdicae
responsvelpelodesenvolvimentodas
basesdaantroposofiaaplicada
sadeemconjuntocomSteiner.
EscreveramjuntosolivroElementos
fundamentaisparaumaampliaoda
artedecurar.Propsaplicaespara
enfermagem,massagemediversas
terapiasantroposficas
Foto:ArquvosABMA
Antroposofiaaplicadasade:
Integraoeampliao
Aantroposofiaaplicadasadereconhece,estudae
sebaseianosconhecimentosdaBiomedicina
Ocorpohumanoestsubmetidoaleiseforasque
interagemerespondemsleisdabiologia,dafsicae
daqumica.Mastambmpossuisuasforasinternas
deauto-regulaoerecuperaodasade
Deacordocomadoena,sernecessriousarsempre
asabordagensdaalopatiacommedicamentos,
cirurgia,radiao,etc
Antroposofiaaplicadasade:
Forasdeauto-regulao,vidadesentimentoseindividualidade
Aantroposofiaaplicadasadeprocuraidentificare
apoiarasdiversasdimensesgeradorasdesadeno
serhumano
Reconhecequeosaspectosrelacionadosesferados
sentimentosedavidaemocionalestoimplicadosem
qualquerprocessodeadoecimento
Enfatizaquecadaserhumanonicoesingular.Sua
essnciamaisprofundaatuasobreotododesuavida
Antroposofiaaplicadasade:
Abuscapelodiagnsticoampliado
Diantedeumadoena,omdicoantroposficovai
consideraroquadroclnicodopacientecomoqualquer
outromdico:sintomas,dadosdeanamnese,de
examefsico,exameslaboratoriaisoudeimagem
Masbuscartambmdiagnosticarcomoesta
vitalidadedessepaciente,oseudesenvolvimento
emocionalecomoeletemconduzidosuavidaatravs
dosanos,suahistriadevidaoubiografia.Busca-se
umdiagnsticomaisprofundoeindividualizado
Antroposofiaaplicadasade:
Abuscapelateraputicaampliada
Diantedeumdiagnsticoomdicoantroposfico
poderprescreverouindicarumagamaderecursos
medicamentososouno-medicamentosos
Entreosrecursosmedicamentososelepoder
prescrevermedicamentosalopticos,seconsiderar
necessriosouhomeopticos,fitoterpicose
antroposficos
Entreosrecursosnomedicamentosospoder
recomendarumaoumaisdasTerapiasAntroposficas
ououtrasterapiasnoantroposficas
reasdaSadeeTerapias:
CuidadomultidisciplinarampliadopelaAntroposofia
EnfermagemAntroposfica
OdontologiaIntegralAntroposfica
PsicologiaAmpliadapelaAntroposofia
MassagemRtmica
BanhoseAplicaesExternas
TerapiaArtstica
AconselhamentoBiogrfico
Euritmia
Quirofontica
CantoterapiaeMusicoterapia...
Fotos:ArquvosABMA
MedicamentoAntroposfico:
Umafarmciadinmica
Frmulademedicamentoscomsubstnciasda
naturezaeinspiradaemseusprocessos:minerais,
plantaseatdealgunsanimais(abelha,corais,etc)
Osprocessosfarmacuticosampliadospela
Antroposofiapossuemtcnicassemelhantesao
mtodohomeoptico(diluioedinamizao),porm
possuiprincpiosemtodosespecficoscomoocaso
dosmetaisvegetabilizadosemetaispraeparatum
Fotos:ArquivosABMA
Antroposofiaaplicada
Oconhecimentoaplicadoaalgumasreas
Agriculturabiodinmica:compreendequeaterra,asplantas,os
animaiseossereshumanosestointerligados.Observaosciclosda
natureza,estaesdoanoeascaractersticasprpriasdecada
alimento
PedagogiaWaldorf:Consideraqueaaprendizagemd-sede
maneiraintegradaatodasasatividadesinfantis:cognitivas,artsticas
ecorporais.Apoiaodesenvolvimentoglobaldascrianasecombase
norespeitoindividualidadeeincentivaacriatividade
PedagogiaSocial:apoiaodesenvolvimentohumanoeaorganizao
socialcombasenacompreensodopotencialdecadaindivduo,de
cadagrupodetrabalhooucampodeatuaodecolaborarpelobem
comum
Emresumo...
Umolharparaaintegralidadeeacomplexidade
VimosnessaapresentaoqueaMedicinaeasTerapias
AntroposficassurgiramnaEuropanoinciodosculoXX,
baseadasnaimagemdohomemtrazidapelaAntroposofia.O
trabalhoconjuntodofilsofoRudolfSteineredamdicaIta
Wegmangerouummodelodecuidadosemsade
contemporneoeessencialmenteintegrativo.Atualmentea
antroposofiaaplicadasadeestpresenteemmaisde
sessentapases,noscincocontinentes
Referncias:
BRASIL.MinistriodaSade.PolticaNacionaldePrticas
IntegrativaseComplementares.Braslia,MinistriodaSade,2006
IBEZ,N.MARSIGLIA,R.MedicinaeSade:umenfoquehistrico.
EmCANESQUI,A.M(org.):CinciassociaiseSadeparaoEnsino
Mdico,SoPaulo,FAPESP,2000,p.49-73.
Porter,R.Medicina:histriadacura.LivroseLivros.Lisboa,2002
GUEDES,CR;NOGUEIRA,MI;CAMARGOJr,KR."Ossintomas
vagosedifusosembiomedicina:umarevisodaliteratura."Cienc
Saude Coletiva13.1(2008):135-44.
MORAES,WA.MedicinaAntroposfica:umparadigmaparaosculo
XII.AssociaoBrasileiradeMedicinaAntroposfica.SoPaulo,2007
BIBLIOGRAFIACONSULTADA