Você está na página 1de 31

Universidade Federal Fluminense

Depto. Fisiologia e Farmacologia Disciplina de Farmacologia

FARMACOLOGIA DOS DIURTICOS


Profa. Elisabeth Marstica

INTRODUO
PRINCIPAIS FUNES RENAIS:

Excreo de produtos de degradao


(uria, c. rico, creatinina)

Balano hidro-eletroltico

Equilbrio cido-base
Regulao da presso arterial Excreo de metablitos e subst.

estranhas

INTRODUO
EXCREO RENAL (URINA) = FILTRAO REABSORO + SECREO

Filtra 11 x o vol. lq. extracelular/dia

99% reabsorvido
120mL filtrado/min 1mL urina/min

1,5 L eliminado como urina/dia


Unidade funcional do rim: NFRON (1,3 x 106 / rim)

Unidade Funcional do Rim - NFRON

Aparelho Justaglomerular

Cls. especializadas na arterola e no tbulo (mcula densa) Respondem a alteraes na veloc. fluxo e na composio do lq. tubular Controle da lib. renina: cls. granulares especializadas na arterola aferente

Unidade Funcional do Rim - NFRON

65 -75%

Mecanismos bsicos de transporte transmembrana

DIURTICOS
Aumentam a taxa de fluxo da urina

Aumentam a taxa de excreo de Na+ e H2O


Ajustam o volume e composio dos fluidos em diversas condies patolgicas (HA, IC, IR, snd. nefrtica, cirrose)

Classificao dos Frmacos Diurticos:


1.Diurticos osmticos
2.Inibidores da anidrase carbnica

3.Diurticos tiazdicos
4.Diurticos de ala 5.Diurticos poupadores de potssio

1. DIURTICOS OSMTICOS
Representantes: Manitol (I.V.) Uria (I.V.) Glicerina (V.O.) Isossorbida (V.O.)
Agentes filtrados livremente no glomrulo Sofrem reabsoro limitada pelo tbulo renal So frmacos relativamente inertes Adm. gdes doses - osmolridade do plasma Expandem o volume extracelular - renina

Efeito na excreo urinria: Na+, K+, Ca2+, Mg2+, Cl-, HCO3-, fosfato Usos teraputicos: Insuficincia renal aguda Crise aguda de glaucoma Edema cerebral (pr-cirrgico) Sndrome do desequilbrio dialtico
(hemodilise ou dilise peritoneal)

Efeito adversos: Trombose (uria) Hiperglicemia (glicerina) contra-indicado em Edema pulmonar (ICC) e
sangramento craniano

2. INIBIDORES DA ANIDRASE CARBNICA


Representantes:
Mecanismo de ao:

Acetazolamida
Metazolamida Diclorfenamida
Ef. na excreo urinria:
HCO3- pH (acidose metablica) Na+, Cl-, K+, fosfato

Outras aes:
Humor aquoso
anticonvulsivante

INIBIDORES DA ANIDRASE CARBNICA

INIBIDORES DA ANIDRASE CARBNICA

Farmacocintica:
Frmaco
Acetazolamida metazolamida

Absoro oral
100% 100%

t1/2 (h)
69 14

Via de eliminao
Renal 25% renal 75% biotransformado

Usos teraputicos:
Glaucoma Edema Alcalose metablica

Efeito adversos:
Acidose metablica

Clculos uretrais
Parestesia e sonolcia Hipersensibilidade

3. DIURTICOS TIAZDICOS E CORRELATOS


Representantes: Clortiazida
Hidroclorotiazida Meticlorotiazida Mecanismo de ao:

Bendrofluazida
Ciclopentiazida Clortalidona Indapamida Xipamida Metolazona
H reabsoro ativa de Ca++ por um canal apical e um mecanismo Na+/ Ca++ basolateral (PTH)

DIURTICOS TIAZDICOS E CORRELATOS


Ao diurtica moderada (+ seguros) Diminuem a reabsoro luminal ativa de Na+ e Cl- (cotransportador) das cls. epiteliais do tbulo contorcido distal

H perda significativa de K+
Compete pelo mecanismo de secreo tubular c/ o c. rico Efeitos extra-renais: vasodilatao e hiperglicemia

Interaes Medicamentosas:
*Reduzem os efeitos: Anticoagulantes, Insulina

*Aumentam os efeitos: Glicosdeos digitlicos, Diurticos de ala


*AINEs reduzem seu efeito diurtico

DIURTICOS TIAZDICOS E CORRELATOS

Efeito na excreo urinria: Na+, Cl-, K+, H+ , Mg2+ HCO3-, Ca2+ (adm. crnica) c. rico (adm. crnica)

Farmacocintica:
Frmaco Clorotiazida Hidroclorotiazida Clortalidona Absoro oral t1/2 (h) 10 21% 65 75% 60 70% 1,5 2,2 4,4 Via de eliminao Renal Renal 65% renal 10% biotrans.

DIURTICOS TIAZDICOS E CORRELATOS Usos teraputicos:

Hipertenso *
Edema (ICC, hepatopatias, d renal, glicocorticides) Diabetes Insipidus nefrognico (resist. ADH)
(paradoxalmente vol. urinrio)

Efeito adversos:

tolerncia a glicose
LDL, colesterol, triglicrides Alcalose metablica hipocalmica Interao com quinidina fibrilao Contra-indicados hipersensibilidade a sulfonamidas Impotncia masculina (reversvel)

4. DIURTICOS DE ALA
Representantes: Furosemida Bumetamida cido etacrnico
Torsemida
Ef. na excreo urinria:

Mecanismo de ao:

Na+, K+, Ca2+, Mg2+, Cl-, H+ e cido rico (crnico) Furosemida (AC) HCO3- e fosfato

Ca2+, Mg2+,

Outros efeitos ao:


PGE2 venodilatao

K+ gera potencial positivo, responsvel pela absoro de Ca++ e Mg++

DIURTICOS DE ALA
+ Potentes/ diurticos de alto limiar 15 25% do Na+ do filtrado Local de ao: segmento espesso da ala ascendente de Henle Inibe o carreador Na+/ K+/ 2Cl- na membrana luminal Inibe o transporte de NaCl para fora do tbulo Diminuem o potencial positivo normal na luz tubular derivado da reciclagem do K+ aumento da excreo de Mg+2 e Ca+2 No h concentrao do interstcio, no h do gradiente osmtica, no h reabsoro de gua pelos tbulos coletores Ao venodilatadora Furosemida e cido etacrnico aliviam a congesto pulmonar e reduzem a presso de enchimento do VE na ICC presso

DIURTICOS DE ALA

Farmacocintica:
Frmaco Furosemida Torsemida Bumetanida Absoro oral 60% 79 91% 59 89% t1/2 (h) 0,3 3,4 0,8 6,0 0,3 1,5 Via de eliminao 60% renal 40% biotrans. 30% renal 70% biotrans. 65% renal 35% biotrans.

Usos teraputicos:
ICC, edema pulmonar agudo (furosemida) Hipertenso Edema, ascite (IRC, heptico) Hipercalcemia e hipercalemia

DIURTICOS DE ALA

Efeito adversos:
Desequilbrio hidroeletroltico Arritmias ( K+, Ca2+, Mg2+) Alcalose metablica hipocalmica (perda de H+) Ototoxicidade (> c. etacrnico)

Interao medicamentosa:
Digitlicos arritmias Probenicida e AINES resposta diurtica Tiazdicos sinergismo

Altera lig. protenas plasmticas

5. DIURTICOS POUPADORES DE POTSSIO


5.1.Inibidores Canal Na+ Renal:
Amilorida Triantereno
Efeito na excreo urinria: Na+, Cl-, K+, H+ , Ca2+, Mg2+ reabsoro de cido rico

Mecanismo de ao:

Usos teraputicos: Associado com espoliador de K+ Pseudoaldosteronismo Diabetes Inspido (p/ Li+)

5.1.Inibidores Canal Na+ Renal Ao diurtica limitada Atuam sobre os tbulos e ductos coletores, inibindo a reabsoro de Na+ e diminuindo a excreo de K+ Bloqueio dos canais luminais de Na+

Promovem excreo de c. rico


Incio de ao lento, vrios dias p/ se manifestar Efeito adversos: Hipercalemia * tolerncia a glicose nusea, vmito

DIURTICOS POUPADORES DE POTSSIO

5.2.Antagonista Receptor de Aldosterona: Espironolactona Canrenona Eplerenona


Ef. na excreo urinria:
Semelhantes bloq. canais de Na+ Depende da aldosterona endgena

Mecanismo de ao:

5.2. Antagonista Receptor de Aldosterona Ao diurtica limitada Compete pelos receptores intracelulares de aldosterona nas cls. do tbulo distal terminal Inibio da reteno de Na+, reduo da secreo de K+

Incio de ao lento, vrios dias p/ se manifestar Ef. na excreo urinria:


Semelhantes bloq. canais de Na+ Depende da aldosterona endgena

Antagonista Receptor de Aldosterona: Usos teraputicos: Edema, hipertenso

(associado com diurtico espoliador de K+) Hiperaldosteronismo primrio (adenoma, hiperplasia suprarenal) Aldosteronismo secundrio (ICC, cirrose, ascite) Cirrose heptica (1a. escolha)

Efeito adversos: Hipercalemia Acidose metablica hiperclormica Efeitos esteroidognicos:

Ginecomastia Irregularidades menstruais Impotncia, libido Hisurtismo, alterao da voz

DIURTICOS

ALGORTMO DE BRATER P/ DIURTICOS

Você também pode gostar