Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Valoração Do Dano Ambiental - Freitas
Valoração Do Dano Ambiental - Freitas
1. Introduo
:/0#./)*#!7#$,&S.'/!-,!-/$#%!/#!7,'#!
ambiente, como uma das possibilidades
$#!($':,.%#!-,!%(/!.,=/./)*#1!,$:#0:,!
prticas de arbitramento que nos
.,7,&,7!/!(7/!%@.',!8(,%&'#$/7,$&#%2
#%!%,(%!,I,'&#%]!
d) Perdas transitrias: perdas resultantes do facto de os
.,5(.%#%!$/&(./'%!,j#(!%,.:')#%!-/$'K5/-#%!$*#!=#-,.,7!
.,/0'D/.! /%! %(/%! I($)[,%! ,5#0N6'5/%! #(! =.,%&/.! %,.:')#%!
a outros recursos naturais ou ao pblico enquanto as
7,-'-/%! =.'7S.'/%! #(! 5#7=0,7,$&/.,%! $*#! &':,.,7!
=.#-(D'-#! ,I,'&#%2! L*#! 5#$%'%&,! $(7/! 5#7=,$%/)*#!
K$/$5,'./!=/./!#%!7,79.#%!-#!=B90'5#2
?/%!$*#!@!%N2!!`(/$&#!;!%(/!,M&,$%*#1!$*#!%,!=#-,!-,'M/.!
de lado a anlise do dano ambiental sob o aspecto do
=.,C(>D#! $*#<=/&.'7#$'/0! #5/%'#$/-#! ;! %#5',-/-,! #(! /#! L#!7,%7#!%,$&'-#1!/!"#$:,$)*#!-/!E':,.%'-/-,!l'#0N6'5/!
'$-':>-(#!,7!:'.&(-,!-/!0,%*#!-#!7,'#!/79',$&,O!#!-/$#! -'D! ,7! %,(! =.,F79(0#! 8(,! o@! :'&/0! =.,:,.1! =.,:,$'.! ,!
5#79/&,.! $/! #.'6,7! /%! 5/(%/%! -/! %,$%>:,0! .,-()*#! #(!
/79',$&/0!,M&./=/&.'7#$'/02
=,.-/! -/! -':,.%'-/-,! 9'#0N6'5/p1! -,! &/0! %#.&,! 8(,! GS! #!
R! %,! /! .,%&/(./)*#! '$&,6./0! -#! 7,'#! /79',$&,! 0,%/-#1! o-,:,.! C(.>-'5#! -,! ,:'&/.! 5#$%(7/)*#! -,! -/$#%! /#! 7,'#!
com a conseqente reconstituio completa do equilbrio /79',$&,p!W?J"eJE_1!3ttc1!=2!c3<cQX2
,5#0N6'5#1! -,=,$-,.! -,! 0/=%#! -,! &,7=#! =.#0#$6/-#1!
$,5,%%S.'#! 8(,! %,! 5#7=,$%,! &/0! =,.-/O! @! #! 5G/7/-#! "#7!/!/=0'5/)*#!,I,&':/!-#!=.'$5>='#!-/!=.,:,$)*#1!9(%5/<
0(5.#!5,%%/$&,!/79',$&/01!&/79@7!5#$G,5'-#!5#7#!-/$#! %,!/!7/$(&,$)*#!-#!,8('0>9.'#!,5#0N6'5#1!CS!8(,!#!'-,/0!@!
8(,!#!-/$#!/79',$&/0!$*#!%,!5#$%(7,2!
'$&,.'$#!#(!'$&,.5#..,$&,2
J! E'.,&':/! 3ttijQ41! -,! 3P! -,! /9.'0! -,! 3tti1! .,0/&':/! ;! _!=.'$5>='#!-/!=.,5/()*#1!=#.!%,(!&(.$#1!:,7!/9/.5/-#!$#!
.,%=#$%/9'0'-/-,! /79',$&/0! ,7! &,.7#%! -,! =.,:,$)*#! ,! =.'$5>='#!P4!-/!E,50/./)*#!-#!f'#!-,!m/$,'.#!%#9.,!?,'#!
reparao de danos ambientais, do Parlamento Europeu J79',$&,!,!E,%,$:#0:'7,$!-,!Pqq3O
,!-#!"#$%,0G#!-/!Z$'*#!R(.#=@'/1!,%=,5'/07,$&,!,7!%,(!
"#7! #! K7! -,! =.#&,6,.! #! 7,'#! /79',$&,1! #! =.'$5>='#!
J$,M#! dd! W8(,! &./&/! -/! .,=/./)*#! -#%! -/$#%! /79',$&/'%!
-/! =.,5/()*#! -,:,.S! %,.! /7=0/7,$&,! #9%,.:/-#! =,0#%!
5/(%/-#%!;!S6(/1!;%!,%=@5',%!,!habitats!$/&(./'%!=.#&,6'-#%X!
R%&/-#%1!-,!/5#.-#!5#7!%(/%!5/=/5'-/-,%2!`(/$-#!G#(:,.!
,%&/9,0,5,! #! 5#$5,'&#! -,! o.,=/./)*#! 5#7=,$%/&N.'/p1!
/7,/)/! -,! -/$#%! 6./:,%! #(! '..,:,.%>:,'%1! /! /(%\$5'/! -,!
justamente em relao aos danos interinos:
5,.&,D/!5',$&>K5/!/9%#0(&/!$*#!%,.S!(&'0'D/-/!5#7#!./D*#!
a) Reparao primria, qualquer medida de reparao
8(,!.,%&'&('!#%!.,5(.%#%!$/&(./'%!,j#(!%,.:')#%!-/$'K5/-#%!
/#!,%&/-#!'$'5'/01!#(!#%!/=.#M'7/!-,%%,!,%&/-#]
b) Reparao complementar, qualquer medida de
.,=/./)*#! /-/! ,7! .,0/)*#! /#%! .,5(.%#%! $/&(./'%! ,j
#(! %,.:')#%! =/./! 5#7=,$%/.! =,0#! I/5&#! -,! /! .,=/./)*#!
primria no resultar no pleno restabelecimento dos
.,5(.%#%!$/&(./'%!,j#(!%,.:')#%!-/$'K5/-#%]
c) Reparao compensatria, qualquer aco destinada a
5#7=,$%/.!=,.-/%!&./$%'&N.'/%!-,!.,5(.%#%!$/&(./'%!,j#(!
-,!%,.:')#%!:,.'K5/-/%!/!=/.&'.!-/!-/&/!-,!#5#..\$5'/!-#%!
-/$#%!/&@!/!.,=/./)*#!=.'7S.'/!&,.!/&'$6'-#!=0,$/7,$&,!
J!"#$:,$)*#!%#9.,!?(-/$)/!-#!"0'7/1!&/79@7!.,/0'D/-/!
$#!f'#!-,!m/$,'.#!,7!Pqq31!&./D!/!=.,5/()*#!,7!%,(!/.&'6#!
3:
Q2! J%! A/.&,%! -,:,7! /-#&/.! 7,-'-/%! -,! =.,5/()*#! =/./!
=.,:,.1! ,:'&/.! #(! 7'$'7'D/.! /%! 5/(%/%! -/! 7(-/$)/! -#!
50'7/!,!7'&'6/.!%,(%!,I,'&#%!$,6/&':#%2!`(/$-#!%(.6'.,7!
/7,/)/%! -,! -/$#%! %@.'#%! #(! '..,:,.%>:,'%1! /! I/0&/! -,!
=0,$/! 5,.&,D/! 5',$&>K5/! $*#! -,:,! %,.! (%/-/! 5#7#! ./D*#!
=/./!=#%&,.6/.!,%%/%!7,-'-/%1!0,:/$-#!,7!5#$&/!8(,!/%!
#(!5#$%&'&(5'#$/'%1!-,!,M50(%*#1!7#-'K5/)*#!#(!0'7'&/)*#!
-/! .,=/./)*#! /79',$&/01! 8(,! -,:,! %,.! %,7=.,! '$&,6./01!
/%%,6(./$-#! /! =.#&,)*#! ,I,&':/! /#! 7,'#! /79',$&,!
,5#0#6'5/7,$&,!,8('0'9./-#2!WlRLmJ?dL1!Pqqb1!=2!PqX
=.'$5>='#1!%*#!:,-/-/%!&#-/%!/%!I#.7/%!,!IN.7(0/%1!0,6/'%!
_! 0,6'%0/-#.! '$-'5/1! ,7! =.'7,'.#! =0/$#1! /! o.,%&/(./)*#p! 2.1. Reparao in situ (Restaurao e
do dano ambiental, o que implica, necessariamente, Recuperao)
/! =.,:/0\$5'/! -/! .,%&/(./)*#! %#9! /%! #(&./%! I#.7/%! -,!
.,=/./)*#!-#!-/$#2
J! g,'! $2U! q2qb4j3ttt1! 8(,! .,6(0/7,$&/! #! /.&'6#! 3341! TPU1!
'$5'%#%! d1! dd1! ddd! ,! rdd1! -/! "#$%&'&(')*#! +,-,./01! ,! '$%&'&('!
A reparao in natura! @! /! I#.7/! /-,8(/-/! ,! 7,%7#! #! k'%&,7/! L/5'#$/0! -,! Z$'-/-,%! -,! "#$%,.:/)*#! -/!
o'$-'%=,$%S:,0p! ;! .,=/./)*#! '$&,6./0! -#! 7,'#! /79',$&,2! L/&(.,D/! WkLZ"X1! -,K$,! o.,%&/(./)*#p! 5#7#! %,$-#! /!
Isso porque
restituio de um ecossistema ou de uma populao
%'0:,%&.,! -,6./-/-/! #! 7/'%! =.NM'7#! =#%%>:,0! -/! %(/!
#!-/$#!/#!7,'#!/79',$&,1!$/!5#$-')*#!-,!=.,C(>D#!8(,!%,!
5#$-')*#! #.'6'$/0p1! ,! o.,5(=,./)*#p! 5#7#! %,$-#! /!
,M&,.'#.'D/! 5#$5.,&/! ,! '7,-'/&/7,$&,! $/! -,6./-/)*#! -,!
restituio de um ecossistema ou de uma populao
9,$%1!.,5(.%#%!,!%'%&,7/%!$/&(./'%1!/.&'K5'/'%!#(!5(0&(./'%!
,%=,5>K5#%1! ,M'6,! 8(,! /%! 7,-'-/%! =.,:'%&/%! =/./! %(/! %'0:,%&.,!-,6./-/-/!/!(7/!5#$-')*#!$*#!-,6./-/-/1!8(,!
5#7=,$%/)*#! :'%,7! =.'7#.-'/07,$&,! ;! .,5#$%&'&(')*#! =#-,!%,.!-'I,.,$&,!-,!%(/!5#$-')*#!#.'6'$/0p2
-#!=.N=.'#!7,'#!-,6./-/-#!,1!/!=/.&'.!-,0,1!-/!8(/0'-/-,!
/79',$&/0! 60#9/07,$&,! 5#$%'-,./-/2! W?dffJ1! 3tt31! =2!
QtiX
J!.,5(=,./)*#1!5#$I#.7,!,%&/9,0,5,!/!g,'!$2U!q2qb4j3ttt1!
@!/!o.,%&'&(')*#!-,!(7!,5#%%'%&,7/!#(!-,!(7/!=#=(0/)*#!
%'0:,%&.,!-,6./-/-/!/!(7/!5#$-')*#!$*#!-,6./-/-/1!8(,!
"#$%#/$&,! :,.,7#%! /9/'M#1! 5/%#! $*#! %,C/! =#%%>:,0! =#-,!%,.!-'I,.,$&,!-,!%(/!5#$-')*#!#.'6'$/0p!W/.&2!3U1!wdddX2!
&,5$'5/7,$&,! /! .,=/./)*#! &#&/0! -#! /79',$&,! -,6./-/-#1! a! &/79@7! 5G/7/-/! -,! o%(9%&'&(')*#! =#.! ,8(':/0,$&,!
%(.6,!/!=#%%'9'0'-/-,1!8(/$&#!;!=/.5,0/!$*#!.,=/./-/1!-/! '$! %'&(p1! 5#$%'%&,$&,! o$#! =0/$&'#! -,! #(&./%! ,%=@5',%! 8(,!
=#%%/7!%,!/-/=&/.!;!.,6'*#!,!5(7=.'.!/!I($)*#!,5#0N6'5/!
'$5'-\$5'/!-,!7,-'-/%!5#7=,$%/&N.'/%2!
%,7,0G/$&,!;8(,0/!-,%,7=,$G/-/!=,0/!Y#./!-,6./-/-/p!
WgRdVR]!gd?J!R!+RffRdfJ1!3tt41!=2!QQhX2
MPMG Jurdico Especial !13
2.2. Compensao
"#7=,$%/.1! %,6($-#! #! E'5'#$S.'#! l./%'0,'.#! -/! g>$6(/!
A#.&(6(,%/1! %'6$'K5/! o,%&/9,0,5,.! ,8('0>9.'#! ,$&.,]!
5#$&./9/0/$)/.]! ,8('0'9./.p]! o.,=/./.! W(7! 7/0X! 5#7! (7!
9,7!5#..,%=#$-,$&,p!We_gJLEJ1!Pqh41!=2!Q4QX2
E,:,!K5/.!50/.#!8(,!GS!6./-/)*#!,$&.,!&/'%!7#-/0'-/-,%!
de reparao do dano ambiental: primeiro se busca a
.,%&/(./)*#]! 5/%#! ,%&/! $*#! %,C/! =#%%>:,01! =/.&,<%,! =/./! /!
.,5(=,./)*#2
E,!&#-#!7#-#1!@!I/&#!8(,1!G'%&#.'5/7,$&,1!/!0,6'%0/)*#!$*#!
I,D!-'%&'$)*#!#$�N6'5/!8(/$&#!/!&/'%!&,.7#%]!=#.!'%%#1!$/%!
/)[,%!5':'%!=B90'5/%1!%,!GS!=,-'-#!-,!o.,5(=,./)*#p!-#!-/$#!
/79',$&/01!,!@!=#%%>:,0!8(,!%,!,%&/9,0,)/!/!o.,%&/(./)*#p1!
#!=,-'-#!-,:,!%,.!'$&,.=.,&/-#!,M&,$%':/7,$&,1!-,!7#-#!
a abarcar esta ltima modalidade de reparao do meio
/79',$&,!0,%/-#2
d$&,.,%%/$&,! =#%'5'#$/7,$&#! &./D! J09,.&! f(-/! s#$DS0,D!
/#!7,$5'#$/.!#!%,6('$&,O
u222v!parece acertado que se restaure el medio ambiente al estado
en que el recurso natural afectado se encontraria de no haber
sufrido el dao u222v no se trata as de regresar al estado pasado
del bien, sino de un verdadero regreso a un futuro hipottico2!
WfZEJ!s_L{xgR{213tt41!!=2!4itX
e#.&\$%'/! s#7,%! A'$G#! 5#$5,'&(/! /! 5#7=,$%/)*#! k,6($-#! A/&.'5|! VG',II.y! W/#! &./&/.! -/! E'.,&':/! 3ttijQ4!
do Parlamento Europeu), essa compensao consiste
,5#0N6'5/!5#7#!%,$-#!/
em apporter des amliorations supplmentaires aux habitats
7#-/0'-/-,!-,!7,-'-/!5#7=,$%/&N.'/!8(,!%,!:#0&/!=/./! naturels et aux espces protges ou aux eaux, soit sur le site
/!.,%&/(./)*#!-,!(7/!S.,/!-'%&'$&/!-/!-,6./-/-/1!&,$-#! endommag, soit sur un autre site, mas ne peut consister en
=#.! #9C,&':#! 5#$&.'9('.! =/./! /! 7,0G#.'/! -#! =/&.'7^$'#!
!"#$%&'"!()*+%!#,!)!$+-."#)$$%./0"#) #' 12+$p!WVedR++f}1!
60#9/0!$/&(./02!J!S.,/!-,:,.S1!=.,I,.,$5'/07,$&,1!'$&,6./.!
3ttb1!=2!c3hX2
/! 7,%7/! 9/5'/! G'-.#6.SK5/! -#! %>&'#! #.'6'$/07,$&,!
-,6./-/-#1! %,! =#%%>:,01! /! 7,%7/! 7'5.#9/5'/2! WAdLe_1!
3ttb1!=2Q4bX2
R1!,7!.,0/)*#!;!-,&,.7'$/)*#!-/%!7,-'-/%!-,!.,=/./)*#!
complementares
ou
compensatrias,
continua
,%50/.,5,$-#!8(,!/!=.'#.'-/-,!-,:,!%,.!-/-/!;%!7,-'-/%!
8(,! I#.$,)/7! .,5(.%#%! $/&(./'%! #(! %,.:')#%! -#! &'=#1! -,!
8(/0'-/-,!,!-,!8(/$&'-/-,!,8(':/0,$&,%!;8(,0,%!/I,&/-#%!
=,0#%! -/$#%1! %,6($-#! #! 8(,! %,! 5#$:,$5'#$#(! 5G/7/.!
o(7/! ,8(':/0\$5'/! .,5(.%#<.,5(.%#! #(! %,.:')#<%,.:')#p2!
R7!5/%#!-,!'7=#%%'9'0'-/-,1!#(&.#%!.,5(.%#%!#(!%,.:')#%!
podem ser substitudos a tais danos, da mesma forma que
/!8(/$&'-/-,!=#-,!5#7=,$%/.!/!8(/0'-/-,2!"#7#!B0&'7/!
/0&,.$/&':/1! (7/! /:/0'/)*#! 7#$,&S.'/! =#-,! %,.! (&'0'D/-/!
=/./!-,&,.7'$/.!/!,M&,$%*#!-/%!7,-'-/%!5#7=0,7,$&/.,%!
,! 5#7=,$%/&N.'/%! $,5,%%S.'/%! WVedR++f}1! 3ttb1! =2! c3h<
c3bX2
k#9! /! N&'5/! -#! -'.,'&#! 7/&,.'/01! =#-,<%,! -'D,.! 8(,! /!
5#7=,$%/)*#!@!'$-'%=#$>:,01!-,%-,!8(,!'7=#%%>:,01!&#&/0!
#(!=/.5'/07,$&,1!/!#9&,$)*#!-#!.,%(0&/-#!,%=,5>K5#1!8(/0!
seja, a reparao in natura e in situ2!V/79@7!@!'$-'%=#$>:,0!
%,!I#.!-,%&'$/-/!;!.,=/./)*#!-#!7,'#!/79',$&,1!-,5#..,$&,!
-#! 0(5.#! 5,%%/$&,! /79',$&/0! ,! 7,%7#! ,7! .,0/)*#! ;!
.,=/./)*#! -#! -/$#! ,M&./=/&.'7#$'/0! W/$&,.'#.! $,5,%%S.'/!
;!'$-,$'D/)*#X2
"#7! ,I,'! %,! /! 5#7=,$%/)*#! @! 7/'%! :/$&/C#%/1! %#9!
o aspecto ambiental e de acordo com os princpios j
7,$5'#$/-#%1! $*#! @! =#%%>:,0! 8(,! %,C/! ,0/! =.,&,.'-/! =,0/!
'$-,$'D/)*#O!,!@!$,%%/!7,-'-/!8(,!%,!-'D!8(,!%,!&./&/!-,!
7,-'-/!'$-'%=#$>:,01!-,%-,!8(,!&,5$'5/7,$&,!=#%%>:,02
J sob a tica do direito processual, nem sempre a
5#7=,$%/)*#! -,:,! %,.! '$%,.'-/! 5#7#! o.,%(0&/-#! =.S&'5#!
,8(':/0,$&,pO! ,7! /06($%! 5/%#%1! ,0/! @! /! =.N=.'/! &(&,0/!
,%=,5>K5/1! =#.8(/$&#! $,5,%%S.'/! ;! .,=/./)*#! '$&,6./0! -#!
-/$#!/79',$&/02
V/0!#5#..,1!=#.!,M,7=0#1!$/!.,=/./)*#!-#!o0(5.#!5,%%/$&,!
/79',$&/0p1! ,7! 8(,1! /0@7! -#! -/$#! ,7,.6,$&,! W-/$#!
Ao contrrio das medidas de reparao in situ!W.,%&/(./)*#! ,5#0N6'5#! =(.#X1! .,=/./.<%,<S! /! =,.-/! #(! /! -'7'$(')*#!
,! .,5(=,./)*#X1! /! 5#7=,$%/)*#! &,7! 5#7#! K7! /! -/%! I($)[,%! ,5#0N6'5/%! -#! ,5#%%'%&,7/! $#! =,.>#-#! -,!
o%(9%&'&(')*#p!-#!9,7!/79',$&/0!/I,&/-#!=#.!,8(':/0,$&,1! #5#..\$5'/! -#! -/$#! /&@! %(/! ,I,&':/! .,5(=,./)*#1! 5#7! /!
$,5,%%S.'/!5#7=,$%/)*#!,5#0N6'5/2
-,!7#-#!8(,!#!,8('0>9.'#!,5#0N6'5#!%,C/!.,%&/(./-#2
A#.!'%%#1!/!5#7=,$%/)*#!5#7#!I#.7/!-,!.,=/./)*#!'$&,6./0!
-#! 7,'#! /79',$&,! 0,%/-#! /=.,%,$&/! ,:'-,$&,%! :/$&/6,$%!
,7! .,0/)*#! ;! '$-,$'D/)*#O! &,7! ,I,'&#! =.,:,$&':#! W%#9! #!
/%=,5&#!-/!5#$%,.:/)*#!,!.,=/./)*#!-#!7,'#!/79',$&,X1!,!
.,=.,%%':#!W=,.7'&,!/!/-,8(/-/!'7=(&/)*#!-#%!-/$#%!/#!
%,(!5/(%/-#.X2!R7!5#$%,8z\$5'/1!&,7!5#7#!I($-/7,$&#%!
#%! =.'$5>='#%! -#! =#0('-#.<=/6/-#.! W%,C/! %#9! #! /%=,5&#!
=.,:,$&':#1!%,C/!%#9!#!/%=,5&#!.,=.,%%':#X!,!-/!.,=/./)*#!
'$&,6./0! -#! -/$#2! J0@7! -'%%#1! =#%%('! o#%! 5/./5&,.,%! -/!
5,0,.'-/-,! ,! #9C,&':'-/-,! $/! .,%#0()*#! -#%! =.#90,7/%!
/79',$&/'%!u222vp!WJLEfJER!,!rdggJf1!Pqqq1!=2!PqqX2
a!=#-,.!#(!-,:,.n!R7!8(,!7#7,$&#!,!,7!8(/'%!5/%#%n
k,!@!=#%%>:,01!,7!=.'$5>='#1!8(,!%,!/.9'&.,!(7/!,8(':/0\$5'/!
.,5(.%#<.,5(.%#!#(!%,.:')#<%,.:')#1!/!:/0#./)*#!7#$,&S.'/!
-#!7,'#!/79',$&,!-,6./-/-#!$*#!@!o-,:,.p1!7/%!o=#-,.p1!
desde que se respeite o ordenamento jurdico ambiental,
L,%%,! %,$&'-#1! /! =#%%'9'0'-/-,! -,! %,! :/0#./.! '$50('$-#! #! =.'$5>='#! -/! .,=/./)*#! '$&,6./0! -#! 7,'#!
monetariamente! %(.6,1! C(%&/7,$&,1! 8(/$-#O! /X! I#.! /79',$&,2
'7=#%%>:,0! W&#&/0! #(! =/.5'/07,$&,X! /! .,%&/(./)*#! ,! /!
.,5(=,./)*#]!9X!&./&/.<%,!-,!-/$#!/79',$&/0!'$&,.5#..,$&,]! L#! 7#7,$&#! ,7! 8(,! %,! K.7/! V,.7#! -,! JC(%&/7,$&#!
5X!&./&/.<%,!-,!-/$#!/79',$&/0!,M&./=/&.'7#$'/02
-,! "#$-(&/1! =#.! ,M,7=0#1! @! 5#7(7! 8(,! %,! /.9'&.,! /!
5#7=,$%/)*#! .,5(.%#<.,5(.%#! #(! %,.:')#<%,.:')#1! %,7!
8(,1!$,5,%%/.'/7,$&,1!%,C/!KM/-#!(7!quantum!:/0#./&':#!
2.3. Indenizao
-#!9,7!8(,!%,!=.,&,$-,!5#7=,$%/.2
J!'$-,$'D/)*#!@!I#.7/!'$-'.,&/!-,!.,=/./.!/!0,%*#!/#!7,'#!
/79',$&,! ,! -,:,! $#.&,/.! /! .,=/./)*#! -#! -/$#! /79',$&/0! R$&.,&/$!$#%!5/%#%!5#7=0,M#%1!,7!8(,!&/0!/.9'&./7,$&#!
%#7,$&,! %,! $*#! I#.! =#%%>:,0! /! .,=/./)*#! in situ ou a $*#! @! &*#! %'7=0,%1! /! :/0#./)*#! 7#$,&S.'/! %(.6,! 5#7#!
5#7=,$%/)*#!W&#&/0!#(!=/.5'/07,$&,X2
/$&,5,%%#./! $,5,%%S.'/! ;! 5#7=,$%/)*#! #(! 7,%7#! ;!
'$-,$'D/)*#2
"#$:@7!I.'%/.!8(,!#!-'$G,'.#!-/!'$-,$'D/)*#!@!.,:,.&'-#!/#!
+($-#!-,!f,=/./)*#!/#%!d$&,.,%%,%!E'I(%#%!g,%/-#%1!$#%! mS! $/%! /)[,%! 5':'%! =B90'5/%1! ,7! 8(,! GS! =,-'-#! ,M=.,%%#!
&,.7#%!-#!8(,!,%&/9,0,5,!#!/.&'6#!PQ!-/!g,'!$2U!h2Qihjb41! -,! '$-,$'D/)*#! -#%! -/$#%! /79',$&/'%! W'..,5(=,.S:,'%X1!
o%,$-#!%,(%!.,5(.%#%!-,%&'$/-#%!;!.,5#$%&'&(')*#!-,!9,$%! '$&,.5#..,$&,%!#(!,M&./=/&.'7#$'/'%1!/!:/0#./)*#!7#$,&S.'/!
pode se mostrar como necessria, com a descrio clara do
0,%/-#%p2
7@&#-#!#(!-#%!7@&#-#%!,7=.,6/-#%!=/./!&/$
16 !MPMG Jurdico Especial
~~~~~~2!J$&^$'#!e,.7/$!r/%5#$5,0#%!,2!A.'$5>='#!-#!=#0('-#.<=/6/-#.!
,!/!.,=/./)*#!-#!-/$#!/79',$&/02!d$O!l,$C/7'$1!J$&^$'#!e,.7/$!W_.62X2!
=#-&'#./0!-1#2O!=.,:,$)*#1!.,=/./)*#!,!.,=.,%%*#2!k*#!A/(0#O!f,:'%&/!
-#%!V.'9($/'%1!PqqQ2
"JAARggd1!k'0:'/1!?Jf"eRkJL1!J$/!?/.'/!?#.,'./!,!kVRdsgRERf1!
J$$,0'%,! ?#$&,'.#2! =0 !01&' >./0!-1#22! 42! ,-2! A#.&#! J0,6.,O! r,.9#!
m(.>-'5#1!3ttb2
kRLEd?1! m#%@! -,! k#(D/! "($G/02! 5!("&-(#/020,#,!' )0C02' "& ' ,#-&('
!)&2Q80)&(O! -/! .,=/./)*#! -#! -/$#! /&./:@%! -,! .,%&/(./)*#! $/&(./02!
"#'79./O!"#'79./!,-'&#./1!Pqqb2
"_kVJ! LRV_1! L'5#0/#! E'$#! -,! "/%&.#! ,2! Proteo Jurdica do Meio
>./0!-1!'?<@A2& !(1#(B4!l,0#!e#.'D#$&,O!E,0!f,y1!3ttQ2