Você está na página 1de 3

UNIVERSIDADE FEDERAL DO RIO GRANDE DO SUL

INSTITUTO DE LETRAS DECLAVE - LNGUA LATINA

PARTICPIO
Trs so os particpios latinos:
PRESENTE
Forma-se a partir do radical do infectum, a partir do qual se acrescenta:
-ans, -antis
-ens, -entis
-ens, -entis
-iens, -ientis

- 1a conjugao
- 2a conjugao
- 3a conjugao
- 4a conjugao

Concorda com o substantivo a que se refere, sendo inteiramente declinvel, como se


fosse um nome de terceira declinao (ablativo singular em E quando funcionar realmente
com fora de verbo ou quando substantivado; termina em I quando funcionar como adjetivo).
- fervente aqua enquanto a gua ferve
- ferventi aqua com gua fervente
Corresponde, geralmente, a uma orao subordinada relativa:
- amans que ama.
Conserva a regncia do verbo:
- Homines amantes virtutem Homens que amam a virtude.

PASSADO
Forma-se a partir do radical do supino, ao qual se acrescentam as desinncias: -us, -a,
-um;
Declina-se como Bonus, -a, um, concordando em caso, gnero e nmero com o nome a
que se refere;
Traduz-se pelo nosso particpio;
Pertence voz passiva e nunca ativa; no pode, portanto, referir-se a sujeito agente.
FUTURO
Tem duas formas, uma para a voz ativa, outra para voz passiva:
O PARTICPIO ATIVO termina em urus, -ura, -urum (acrescentado terceira raiz) e
se declina como Bonus, -a, -um; concorda em caso, gnero e nmero com o nome a que
refere; e traduz-se, geralmente por uma orao relativa:
- Tempora ventura Tempos que ho de vir, tempos que viro.

O PARTICPIO PASSIVO, geralmente chamado gerundivo, termina em:


-andus, -anda, -andum 1a conjugao
-endus, -enda, -endum 2a conjugao
-endus, -enda,- endum 3a conjugao
-iendus, -ienda, -iendum 4a conjugao
Essas desinncias so acrescentadas primeira raiz. Declina-se como Bonus, -a um.
Sempre denota ao futura e quase sempre indica obrigatoriedade, isto , que a ao deve ser
realizada:
- urbes delendae - cidades que vo ser (devem ser) destrudas.
A expresso passiva, e a idia de vai ser, deve ser, est contida no prprio gerundivo.
PARTICPIO CONJUNTO
Ocorre quando o sujeito da orao principal e o sujeito da orao subordinada
coincidem, ou quando o particpio se refere a qualquer termo da orao principal, quando no
absoluto em suma; ento chamado particpio conjunto, pois passa a concordar com o
termo a que se refere em caso, gnero e nmero.
Hostis diripuit urbem captam. Tomada a cidade, o inimigo saqueou-a.

EXERCCIOS
Traduzir as frases abaixo e indicar as construes de particpio conjunto:
1- Caesar centuriones convocatos admonuit.
2- Dux occidit militem captum.
3- Plato scribens mortuus est.
4- Propheta maledixit urbi deletae.
5- Sol oriens tenebras fugat.
6- Gallus, escam quaerens, margaritam reperit.
7- Vidi eum egredientem.

8- Audivi eos loquentes.


9- Vidi puerum studentem.
10- Timeo Danaos et dona ferentes.
11- Magister puerorum audientium animos sermone movit.
12- Luna, incidens in umbram terrae, deficit.
13- Quid dicam de Socrate cuius morti illacrimare soleo Platonem legens?
14- Cincinnato aranti nuntiatum est eum dictatorem esse factum.
15- Ad rivum eundem lupus et agnus venerant siti compulsi. (Phedro)
16- Tunc fauce improba latro incitatus, jurgii causam intulit. (Phedro)
17- Cur turbulentam, inquiti, fecisti mihi aquam bibenti? (Phedro)
18- Dionysius, cultros metuens tonsorios, candenti carbone sibi adurebat capillum.
19- Dionysius tyrannus Syracusis expulsus Corinthi pueros docebat.

Você também pode gostar