Você está na página 1de 46

Cobra-coral

cobra coral
Cobra-coral

Micrurus corallinus

Classificação científica
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Classe: Reptilia
Ordem: Squamata
Subordem: Serpentes
Família: Elapidae
Subfamília: Elapinae
Tribo: Calliophini
Cobra-coral é uma denominação comum
a várias serpentes da família Elapidae,
da tribo Calliophini,[1] que podem ser
subdivididas em dois grupos: corais do
Velho Mundo e corais do Novo Mundo.
Existem 16 espécies de corais do Velho
Mundo, pertencentes aos gêneros
Calliophis, Hemibungarus e Sinomicrurus,
e mais de 65 espécies de corais do Novo
Mundo, incluídas nos gêneros
Leptomicrurus, Micruroides, e Micrurus.
Estudos genéticos indicam que as
linhagens mais basais de corais se
encontram na Ásia, indicando que elas
se originaram no Velho Mundo.[2][3] No
Brasil, podem ser conhecidas pelos
nomes cobra-coral-venenosa, coral-
venenosa, coral-verdadeira, ibiboboca,
ibiboca e ibioca.

As cobras-corais não dão "bote" e


apresentam hábitos fossoriais, vivendo
em sua maior parte escondidas embaixo
de troncos e folhagem. A dentição é do
tipo proteróglifa, característica que
certamente as diferem das falsas-corais,
que apresentam dentição opistóglifa ou
áglifa. Existe um antigo ditado para
distinguir corais-verdadeiras de corais-
falsas: Vermelho com amarelo perto,
fique esperto. Vermelho com preto ligado,
pode ficar sossegado. O ditado está
incorreto, dado que não existe um
padrão de coloração exclusivo das
corais-verdadeiras e muitas falsas-corais
conseguem mimetizar perfeitamente um
coral. A única forma de diferenciar os
dois tipos de cobras é pela dentição.

Apresentam uma peçonha de baixo peso


molecular que se espalha pelo
organismo da vítima de forma muito
rápida. A coral necessita ficar "grudada"
para inocular a peçonha pelas pequenas
presas. A cobra-coral é tão peçonhenta
quanto uma naja. A sua peçonha é
neurotóxica, ou seja, atinge o sistema
nervoso, causando dormência na área da
picada, problemas respiratórios
(sobretudo no diafragma) e caimento
das pálpebras, podendo levar uma
pessoa adulta ao óbito em poucas
horas. O tratamento é feito com o soro
antielapídico.

As corais são noturnas e vivem sob


folhas, galhos, pedras, buracos ou dentro
de troncos em decomposição. Para se
defender, geralmente levantam a sua
cauda, enganando o ameaçador com
sua forte coloração. As atividades
diurnas estão ligadas às buscas para
reprodução e maior necessidade de
aquecimento que as fêmeas grávidas
apresentam. Após o acasalamento, a
fêmea põe de 3 a 18 ovos, que em
condições propícias abrem após 90 dias
aproximadamente. Dada a capacidade
de armazenar o esperma do macho, a
fêmea pode realizar várias posturas
antes de uma nova cópula.

Os acidentes ocorrem com pessoas que


não tomam as devidas precauções ao
transitar pelos locais que possuem
serpentes. Ao se sentir acuada ou ser
atacada, a cobra-coral rapidamente
contra-ataca, por isso recomenda-se o
uso de botas de borracha cano alto,
calça comprida e luvas de couro, bem
como evitar colocar a mão em buracos,
fendas, etc. A pessoa acidentada deve
ser levada imediatamente ao médico ou
posto de saúde, procurando-se, se
possível, capturar a cobra ainda viva.
Deve-se evitar que a pessoa se
locomova ou faça esforços, para que o
veneno não se espalhe mais rápido no
corpo. Deve-se também evitar técnicas
como abrir a ferida para retirar o veneno,
chupar o sangue, isolar a área atingida,
fazer torniquetes, etc., sendo o soro a
melhor opção.

Espécies de corais do Velho


Mundo

Calliophis bibroni
Calliophis nigrescens

Hemibungarus calligaster

Gênero Calliophis

Espécies:

Calliophis beddomei M.A. Smith, 1943


Calliophis bibroni (Jan, 1858)
Calliophis bivirgatus (F. Boie, 1827)
Calliophis castoe E.N. Smith, Ogale,
Deepak & Giri, 2012
Calliophis gracilis Gray, 1835 –
Calliophis haematoetron E.N. Smith,
Manamendra-Arachchi & Somweera,
2008
Calliophis intestinalis (Laurenti, 1768)
Calliophis maculiceps (Günther, 1858)
Malásia, Vietnã, Camboja, Laos
Calliophis melanurus (Shaw, 1802) –
Índia, Bangladesh, Sri Lanka
Calliophis nigrescens (Günther, 1862) –
Índia

Gênero Hemibungarus
Espécies:

Hemibungarus calligaster (Wiegmann,


1835) - Filipinas

Gênero Sinomicrurus

Espécies:

Sinomicrurus hatori (Takahashi, 1930)


Taiwan
Sinomicrurus japonicus (Günther, 1868)
– Ryūkyū
Sinomicrurus kelloggi (Pope, 1928) –
Kellogg's coral snake Vietnã, Laos,
China
Sinomicrurus macclellandi (J.T.
Reinhardt, 1844) – Índia, Nepal,
Myanmar, Tailândia, Vietnã, China,
Ryūkyū, Taiwan
Sinomicrurus sauteri (Steindachner,
1913) Taiwan

Espécies de corais do Novo


Mundo

Micruroides euryxanthus
Micrurus browni

Micrurus corallinus

Micrurus diastema

Micrurus frontalis
Micrurus fulvius

Micrurus hemprichii

Micrurus lemniscatus
Micrurus mosquitensis

Micrurus mipartitus

Micrurus paraensis
Micrurus serranus

Micrurus spixii
Micrurus surinamensis

Micrurus tener

Gênero Leptomicrurus

Leptomicrurus collaris (Schlegel, 1837)


– norte da América do Sul
Leptomicrurus collaris collaris
(Schlegel, 1837)
Leptomicrurus collaris breviventris
(Roze & Bernal-Carlo, 1987)
Leptomicrurus narduccii (Jan, 1863) –
Leptomicrurus narduccii narduccii
(Jan, 1863)
Leptomicrurus narduccii melanotus
(W. Peters, 1881)

Gênero Micruroides

Micruroides euryxanthus (Kennicott,


1860) – Arizona e Sinaloa, no México
Micruroides euryxanthus australis
Zweifel & Norris, 1955
Micruroides euryxanthus
euryxanthus (Kennicott, 1860)
Micruroides euryxanthus neglectus
Roze, 1967

Gênero Micrurus

Micrurus alleni K.P. Schmidt, 1936 –


leste da Nicarágua, Costa Rica, e
Panamá
Micrurus alleni alleni K.P. Schmidt,
1936
Micrurus alleni richardi Taylor,
1951
Micrurus alleni yatesi Taylor, 1954
Micrurus altirostris (Cope, 1860) Brasil,
Uruguai, Argentina
Micrurus ancoralis (Jan, 1872) –
Panamá, oeste da Colômbia, e oeste
do Equador
Micrurus ancoralis ancoralis (Jan,
1872)
Micrurus ancoralis jani K.P.
Schmidt, 1936
Micrurus annellatus (W. Peters, 1871) –
sudeste do Equador, leste do Peru,
Bolívia, e oeste do Brasil
Micrurus annellatus annellatus (W.
Peters, 1871)
Micrurus annellatus balzanii
(Boulenger, 1898)
Micrurus annellatus bolivianus
Roze, 1967
Micrurus averyi K.P. Schmidt, 1939
Micrurus bernadi (Cope, 1887) - México
Micrurus bocourti (Jan, 1872) - oeste
do Equador e norte da Colômbia
Micrurus bogerti Roze, 1967 - Oaxaca
Micrurus browni K.P. Schmidt & H.M.
Smith, 1943 – Quintana Roo e
Honduras
Micrurus browni browni K.P.
Schmidt & H.M. Smith, 1943
Micrurus browni importunus Roze,
1967
Micrurus browni taylori K.P.
Schmidt & H.M. Smith, 1943
Micrurus camilae Renjifo & Lundberg,
2003 Colômbia
Micrurus catamayensis Roze, 1989 –
Equador
Micrurus clarki K.P. Schmidt, 1936 –
Costa Rica e Colômbia
Micrurus corallinus (Merrem, 1820)
Micrurus decoratus (Jan, 1858)
Micrurus diana Roze, 1983
Micrurus diastema (A.M.C. Duméril,
Bibron & A.H.A. Duméril, 1854)
Micrurus diastema aglaeope
(Cope, 1859)
Micrurus diastema alienus (F.
Werner, 1903)
Micrurus diastema affinis (Jan,
1858)
Micrurus diastema apiatus (Jan,
1858)
Micrurus diastema diastema
(A.M.C. Duméril, Bibron & A.H.A.
Duméril, 1854)
Micrurus diastema macdougalli
Roze, 1967
Micrurus diastema sapperi (F.
Werner, 1903)
Micrurus dissoleucus (Cope, 1860)
Micrurus dissoleucus dissoleucus
(Cope, 1860)
Micrurus dissoleucus dunni
Barbour, 1923
Micrurus dissoleucus melanogenys
(Cope, 1860)
Micrurus dissoleucus meridensis
Roze, 1989
Micrurus dissoleucus nigrirostris
K.P. Schmidt, 1955
Micrurus distans (Kennicott, 1860)
Micrurus distans distans
(Kennicott, 1860)
Micrurus distans michoacanensis
(Dugės, 1891)
Micrurus distans oliveri Roze, 1967
Micrurus distans zweifeli Roze,
1967
Micrurus dumerilii (Jan, 1858)
Micrurus dumerilii antioquiensis
K.P. Schmidt, 1936
Micrurus dumerilii carinicaudus K.P.
Schmidt, 1936
Micrurus dumerilii colombianus
(Griffin, 1916)
Micrurus dumerilii dumerilii (Jan,
1858)
Micrurus dumerilii transandinus
K.P. Schmidt, 1936
Micrurus dumerilii venezuelensis
Roze, 1989
Micrurus elegans (Jan, 1858)
Micrurus elegans elegans (Jan,
1858)
Micrurus elegans veraepacis K.P.
Schmidt, 1933
Micrurus ephippifer (Cope, 1886)
Micrurus ephippifer ephippifer
(Cope, 1886)
Micrurus ephippifer zapotecus
Roze, 1989
Micrurus filiformis (Günther, 1859)
Micrurus filiformis filiformis
(Günther, 1859)
Micrurus filiformis subtilis Roze,
1967
Micrurus frontalis (A.M.C. Duméril,
Bibron & A.H.A. Duméril, 1854) – do
Brasil ao nordeste da Argentina
Micrurus frontalis brasiliensis Roze,
1967
Micrurus frontalis frontalis (A.M.C.
Duméril, Bibron & A.H.A. Duméril,
1854)
Micrurus frontalis mesopotamicus
Barrio & Miranda 1967
Micrurus frontifasciatus (F. Werner,
1927) – Bolivian coral snake
Micrurus fulvius (Linnaeus, 1766) –
leste dos Estados Unidos
Micrurus hemprichii (Jan, 1858)
Micrurus hemprichii hemprichii
(Jan, 1858)
Micrurus hemprichii ortoni K.P.
Schmidt, 1953
Micrurus hemprichii rondonianus
Roze & da Silva, 1990
Micrurus hippocrepis (W. Peters, 1862)
Micrurus ibiboboca (Merrem, 1820)
Micrurus isozonus (Cope, 1860)
Micrurus langsdorffi (Wagler, 1824) –
Micrurus langsdorffi langsdorffi
(Wagler, 1824)
Micrurus langsdorffi ornatissimus
(Jan, 1858)
Micrurus laticollaris (W. Peters, 1870)
Micrurus laticollaris laticollaris (W.
Peters, 1870)
Micrurus laticollaris maculirostris
Roze, 1967
Micrurus latifasciatus K.P. Schmidt,
1933
Micrurus lemniscatus (Linnaeus, 1758)
Micrurus lemniscatus carvalhoi
Roze, 1967
Micrurus lemniscatus diutius
Burger, 1955
Micrurus lemniscatus
frontifasciatus (F. Werner, 1927)
Micrurus lemniscatus helleri K.P.
Schmidt & F.J.W. Schmidt, 1925
Micrurus lemniscatus lemniscatus
(Linnaeus, 1758)
Micrurus limbatus Fraser, 1964
Micrurus limbatus limbatus Fraser,
1964
Micrurus limbatus spilosomus
Pérez-Higaredo & H.M. Smith,
1990
Micrurus margaritiferus Roze, 1967
Micrurus medemi Roze, 1967
Micrurus mertensi K.P. Schmidt, 1936
Micrurus mipartitus (A.M.C. Duméril,
Bibron & A.H.A. Duméril, 1854) –
redtail coral snake
Micrurus mipartitus anomalus
(Boulenger, 1896)
Micrurus mipartitus decussatus
(A.M.C. Duméril, Bibron, & A.H.A.
Duméril, 1854)
Micrurus mipartitus mipartitus
(A.M.C. Duméril, Bibron & A.H.A.
Duméril, 1854)
Micrurus mipartitus semipartitus
(Jan, 1858)
Micrurus multifasciatus (Jan, 1858) –
many-banded coral snake
Micrurus multifasciatus
multifasciatus (Jan, 1858)
Micrurus multifasciatus hertwigi (F.
Werner, 1897)
Micrurus multiscutatus Rendahl &
Vestergren, 1940
Micrurus nebularis Roze, 1989
Micrurus nigrocinctus (Girard, 1854)
Micrurus nigrocinctus babaspul
Roze, 1967
Micrurus nigrocinctus coibensis
K.P. Schmidt, 1936
Micrurus nigrocinctus divaricatus
(Hallowell, 1855)
Micrurus nigrocinctus mosquitensis
K.P. Schmidt, 1933
Micrurus nigrocinctus nigrocinctus
(Girard, 1854)
Micrurus nigrocinctus ovandoensis
K.P. Schmidt & H.M. Smith, 1943
Micrurus nigrocinctus wagneri
Mertens, 1941
Micrurus nigrocinctus yatesi Dunn,
1942
Micrurus nigrocinctus zunilensis
K.P. Schmidt, 1932
Micrurus pacaraimae Morato de
Carvalho, 2002
Micrurus pachecogili Campbell, 2000
Micrurus paraensis da Cunha &
Nascimento, 1973
Micrurus peruvianus K.P. Schmidt, 1936
Micrurus petersi Roze, 1967
Micrurus proximans H.M. Smith &
Chrapliwy, 1958
Micrurus psyches (Daudin, 1803)
Micrurus psyches circinalis (A.M.C.
Duméril, Bibron & A.H.A. Duméril,
1854)
Micrurus psyches donosoi Hoge,
Cordeiro & Romano, 1976
Micrurus psyches psyches (Daudin,
1803)
Micrurus putumayensis Lancini, 1962
Micrurus pyrrhocryptus (Cope, 1862)
Micrurus remotus Roze, 1987
Micrurus renjifoi Lamar, 2003
Micrurus ruatanus (Günther, 1895)
Micrurus sangilensis Nicéforo-María,
1942
Micrurus scutiventris (Cope, 1869)
Micrurus silviae Di-Bernardo et al., 2007
Micrurus spixii (Wagler, 1824) –
Amazon coral snake
Micrurus spixiii martiusi K.P.
Schmidt, 1953
Micrurus spixii obscurus (Jan,
1872)
Micrurus spixii princeps (Boulenger,
1905)
Micrurus spixii spixii (Wagler, 1824)
Micrurus spurelli (Boulenger, 1914)
Micrurus steindachneri (F. Werner,
1901)
Micrurus steindachneri orcesi
Roze, 1967
Micrurus steindachneri
steindachneri (F. Werner, 1901)
Micrurus stuarti Roze, 1967
Micrurus surinamensis (Cuvier, 1817)
Micrurus surinamensis nattereri
K.P. Schmidt, 1952
Micrurus surinamensis
surinamensis (Cuvier, 1817)
Micrurus tamaulipensis Lavin-Murcio &
Dixon, 2004
Micrurus tener (Baird & Girard, 1853) –
Micrurus tener fitzingeri (Jan,
1858)
Micrurus tener maculatus Roze,
1967
Micrurus tener microgalbineus
Brown, & H.M. Smith, 1942
Micrurus tener tener (Baird &
Girard, 1853)
Micrurus tricolor (Hoge, 1956)
Micrurus tikuna (Feitosa, Da Silva, Pires,
Zaher & Prudente, 2015)
Micrurus tschudii (Jan, 1858)
Micrurus tschudii olssoni K.P.
Schmidt & F.J.W. Schmidt, 1925
Micrurus tschudii tschudii (Jan,
1858)
Mimetismo

Lampropeltis triangulum

Oxyrhopus trigeminus
Oxyrhopus melanogenys

Anilius scytale

As corais-verdadeiras são mimetizadas


por outras espécies de cobras,
conhecidas popularmente por falsas-
corais, espécies com veneno menos
tóxico e até mesmo não venenosas.
Estudos mostram que essa é uma
estratégia eficiente de defesa, dado que
a coloração aposemática das corais-
verdadeiras detém o ataque de muitos
predadores, sendo que elas servem
como "modelo".[4][5] Isso é corroborado
pelo fato de que em regiões onde não
ocorrem corais-verdadeiras, espécies
que mimetizam sua coloração não são
menos predadas.[6] As espécies que
mimetizam corais-verdadeiras
pertencem às famílias e aos gêneros:

Família Dipsadidae
Gênero Atractus
Gênero Apostolepis
Gênero Phalotris
Gênero Hydrodynastes
Gênero Hydrops
Gênero Boiruna
Gênero Clelia
Gênero Drepanoides
Gênero Mussurana
Gênero Oxyrhopus
Gênero Pseudoboa
Gênero Siphlophis
Gênero Erythrolampus
Gênero Xenodon
Família Colubridae
Gênero Cemophora
Gênero Chionactis
Gênero Lampropeltis
Gênero Pliocercus
Gênero Rhinobothryum
Gênero Simophis
Gênero Rhinocheilus
Família Aniliidae
Gênero Anilius

Ver também
Lista de cobras peçonhentas do Brasil

Bibliografia recomendada
u*Campbell JA, Lamar WW. (2004). The
Venomous Reptiles of the Western
Hemisphere. Ithaca and London:
Comstock Publishing Associates.
pp. 870 pp. ISBN 0-8014-4141-2

Grantsau, R. (2013). As Serpentes


Peçonhentas do Brasil 1 ed. São
Carlos, SP: Vento Verde. 320 páginas.
ISBN 978-85-64060-02-9
Silva Jr, N.J., ed. (2016). As Cobras-
Corais do Brasil - Biologia, Taxonomia,
Venenos e Envenenamentos 1 ed.
Goiânia, Goiás: PUC- Goiás.
416 páginas. ISBN 9788571039131
Roze, J.A. (1996). Coral Snakes of the
Americas: Biology, Identification, and
Venoms. Malabar, Florida: Krieger.
340 páginas. ISBN 978-08-9464847-2

Referências
1. Castoe, T. A., Smith, E. N., Brown, R.
M., & Parkinson, C. L. (2007).
«Higher‐level phylogeny of Asian and
American coralsnakes, their
placement within the Elapidae
(Squamata), and the systematic
affinities of the enigmatic Asian
coralsnake Hemibungarus calligaster
(Wiegmann, 1834)». Zoological
Journal of the Linnean Society. 151
(4): 809-831. doi:10.1111/j.1096-
3642.2007.00350.x
2. Slowinski, J. B. &Keogh J. S. (2000).
«Phylogenetic Relationships of Elapid
Snakes Based on Cytochrome b
mtDNA Sequences». Molecular
Phylogenetics and Evolution. 15 (1):
157–164. PMID 10764543 .
doi:10.1006/mpev.1999.0725
3. Slowinski, J. B., Boundy, J. and
Lawson, R. (2001). «The
Phylogenetic Relationships of Asian
Coral Snakes (Elapidae: Calliophis
and Maticora) Based on
Morphological and Molecular
Characters». Herpetologica. 57 (2):
233–245. JSTOR 3893186
4. Brodie III, Edmund D. (1993).
«Differential avoidance of coral
snake banded patterns by free-
ranging avian predators in Costa
Rica». Evolution. 47 (1): 227–235.
doi:10.2307/2410131
5. Brodie III, Edmund D., Moore, Allen J.
(1995). «Experimental studies of
coral snake mimicry: do snakes
mimic millipedes?». Animal Behavior.
49 (2): 534–6.
doi:10.1006/anbe.1995.0072
. Pfennig, David W., Harcombe, William
R., Pfennig, Karin S. (2001).
«Frequncy-dependent Batesian
mimicry». Nature. 410 (6826): 323.
PMID 11268195 .
doi:10.1038/35066628

Ligações externas
«Instituto Butantan»
«Coral Snakes of the World» (em
inglês)
Obtida de "https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Cobra-coral&oldid=59630904"

Última modifi cação há 4 meses por Boteco

Conteúdo disponibilizado nos termos da CC BY-


SA 3.0 , salvo indicação em contrário.

Você também pode gostar