Você está na página 1de 107
S0Ciologia do jornalismo Tavs Devoe brane motos ano! arcs tunes “Sei oleate sess a ‘Trmcnona. Soeore a tawratone ‘Sais La Denuserts, Pai 2001, 2004 3 big ree Abetltveleoae, 79013 Pee ‘spn 2707 IO4 ‘asnaraco: Mauro Baba Leal Dugeanagto Ronaldo Hide ode Revo: Cates A Bite Baigts Lain ua 1221 347 fpemae (4216-000 Sto Pala, (Gina Petal 2535 ~ 01218970 Ste Pans, SP ‘iy 102022 uy sissarts lane page « vere: wneioyola comb Eitri Ieycla@loyoacor. br Nene veneniyes come Iles ear marmeds Nehins port dat pate sere 8-15. 030624 (© FDIGOES LOYOLA, Sto Paso, Bi, 2006 | ee Sumario x Cchstéculosepistemolégieos LUmitineraro de anase : ssc de serosa protssto ‘aad neste vel ‘ Agen tema poset. modelo anglo-americano *Pocis, facts, fs” ‘lets, liga empreer feprotssnazapo— on *—Ojpmauerio a mancess ‘raze Ltcetare «pice Ua pafsioalnayio tance ¢dovsontinua —— Oslinies de ua oposigto Ura idertidade profsslnal Texivel? ‘Ure protsso tracamente netincraiads Yariagens enécos de ua pros ser rewire Citeosenadoc sobre des dels de jralinn “Sor” cera “efomaten™ 1 espn hs jets je Moriclogis de ura profissio Quetzoevlucces panes Seder ances As cateo galixiae do joralismo, ‘As revista erations eeepecalnade: moter das mucangat? nn -Atmocenss regina es! s ‘Atdentiésde conta do nals nzlonal db inforapie geal jerome aullvssia ea “agentes O campo jomaictic. i Mapose > compo. Crepe orn, campo asendeica, Boderes sii saee eeas ee Be ames lessen os rales ‘Aspresses do jomatse oat Dern to doe earpee Depandériseotarcianerto do fntes ‘as revi joralotcns ' dalisas nc ratato Quadros presstes organlzzctonass ‘Omaquingr racial opas»cinger. Aveeitorae trams das rotimas (peso dos seneasimente retire Sento valer da nfomeagho Aciruaebo dresar Jomalista e suas foes ‘A promsionaizplo de fonts (Ql opodor doe desridores prinaioo™ ‘Urea prose de pais nabites Eire do eng e wrens Esuutus eesiojoratitios ‘Algunasectrtigie da ones Cites aunt o atte? ' Aeciamattea Una criem de dsr eapentis =o Sisuzamesnex ‘Acrmedilhe do voroesimi (Ganivios narrativos movets ‘Uns errs sb press. (Gaumenio de wr discus de dominio ‘Gesragn cas neresis Sereewcate: un tual esac? (nes ot ermazte ‘etre jrnltase rtrdopendércaspofssios ‘Neonpazigha doe ermates: uma conttenenis! 1 (5 pide oan Umdebate a reformular. ‘isos encantatas¢ Nsérias de homo. _xtsrargaces"parscgmas dominates. Dintenstes do poder jomaistico SeeEan esa sobre a opto. ss # Bec ptc ood ees Floss paras mas fogs erates jaro CO actiulo de desatios ‘ano ae oman deere? ‘re jrnabeea de culeasBo ‘ne sgtimicede contestads ‘sspagos de renowagho? ‘ists “andar de baa” Fenovaro debate sceal vengagiee «ances enuva sreguagers ‘Testo das gas comereis: ‘sma oy ella? ects cater ‘Beposiinces de Pai Sparale” (Onna: acaigtitices Ge uns Seo de responsi Os ARS. se ete aii dott: ces Bresh Soba ge do Bstado ormagan de intelectual ‘Cerveamento, resistencia, promisculdade fe preearnaqa Perf era nreros ‘Trveaso enerepl Qu = | lefenes votgicas Sete Ince te ates cates, a + pm (nrodugao (eds sovisdae, cada ciiizacio valorisa personagers, papsis seclals ue a resamem, do cavaleiro medievel 20 operdio ca ‘Revolugho Industrial até o"barocrata ca weberiano, simbolo e raconaldade mocerra. Neda do eurpreendente entSo que, suru sosiedade freauentererde dita de “eomunicagao” on dé “formapao’,o Jomatcta terha ge tornado uma ura fabri. canis de mitologias conternporaneas (RUBLLAN, 1963)", Giote-reter, confdente des poderosos, nquiridor capar de desvelar os sezredos mais bem guards, pode ainda ter associado alo prestisio do esritor, da eminéncla para. Sera fii encker um masea de cera com jornaltas: Morton Stanley eencontrando Livingstone desaparecido no corapto da Africa, ‘Albert Londres (1928) descobrind os horrores do bash de Calera, Gtrther Wallraff (2004) dstarcarto de runeo para fazer ‘reporagens sobre a imigracio na Alemana. Estaviam tar 1Abcfetacs err patenie rete biogas emudtia.infs (Obenvatoice howe. ) Yor neler. 6-9, crimed . samaijdad. raf ser teen dhakidas pha sbi a 1 So eee ‘bem Rouletahite, Tintin? ou o& cagadores de eecindalos dos romances ois afvericanos ds ands 1930, que fara lama | ‘pare destobricnoticis, sem enqucaroequvaente eo sola. io deazonheid smtelizao pelo epee de nome esquecice ‘moro erm Sarajevo San também ce debstes socials gue sus | tem desde sus emeceénca, a MR FTG, Para dav | apenas eremplos recenes a eakertare da Gaeria To Golo Aepeis, a ds interrencéo emu Kosovo colocaram em questo 2 rmanipilagiedaintormagdo pce governeneetadoe maicres Alubldade de certos morinenins scias, mas tabér das ongartzagces terrorists — com golpesriiticos” que 80 ds eaptura de refs a acontecimentostrulado— de trane j (ocxae os rmaists om atsesoree de inprensa conriace tes cu decontorévels, amber pTONCEGT aie A evougas «ts Gobertara de Cachpantus ceteris convertices em corieas ‘ica ec aumento de repeiagers sobre negcios eran sur st vidas sour a resporsabikiade do jamalismo pee descr ¢antamento dee cdsdios com os polices Handa a questo ale alan on temos de consi dears OURO 2001) ea susp dessa convent cam ‘ospaciernsos (HALIM, THB), que se tornaram objeto de deba- tet rocertao ra Franca O ornaismo foments debate eas sneardre atacei por wna quanta etesente de disposlivosertced BAUD Fete spice fret peenigin ct pein -lsta Gaston Leroar (2888-1907) ee ‘Femur ero acon pr bo ene f lebastegnona Joenteperersngrtaee erence nae, ‘Que pasen por todo os pos de averturas, a tnaaio 13 tices. No fim de 2003 ft eradona France um sbseratirioda “iti, renin profssicras, pesaizedores¢usudrios (hpi ‘wor obeervatoire mesiasinve). Seainiento ¢ consti units Irimerto de vigliae debate etio sobre aprodugio eo ena deamento da infermagto. No Bras amibém ft eri recerte ‘mente 0 Observatéro da kupretsa(htip//bbsecvatoricakino eaurco g.combr) comaresma fnaiiate Aretexanemana também das eéaica semaneis os ombudsmen (no Moral, po anal France 2) de programas que demenstram a represe to da atualidade por imagers, como odrrét sur image" docana 6, ede sts na wamet em queso dabaidas as pr teas jmalistizas (con: bizp/lacrmed semizdat.nete Ht -ouraliom on). A tradigi corporatsta de complacercia ‘2 silinclo # reiiscutide pelas declacasdes de joralstas como Nicklas ones na Gr-Bretares G95), Daniel Séametderiann (4969) ov Danie! Carton (2008) na Franca, queconstoem um endo com naresicro dos eftas das pices de audntia on dis convéreias com as fontes, Um conhecarento revo do Jerralo sora un CARES pare a benatzapao? dicks sens etseulos wn conhecinento dsianctado das pratics joe Tasicas pemanecer, entretarto, numerosos Tata, pi Imerte, do peso dce preconceites normativas. Meso que Tr Pegrea Raots de evs ca tt poder tad pr Gaeta Hts cents ' emergéncia de uma imprensa lve esta hstorcamente he ‘ejada demozracs, condigio atesteda pei higar dado’ ben: dade de impronsa em diversas consttuigsea (1° emeatin on Constituicko dos Estados Unidos) e pela importana dor ve, Jones de transparércie ou de expressies como “quarto poder O see € tomar por indseutivel aqull que finniona larnbern Boke, 2000), Ae ie sio com freqiiéncia os proprios jor "Gue, paPtioular- ‘unten Fang, dverotem aa ona ip reee ee eeu pitas Ge esenls de tecomuste eer Jecestn Rai prescacs ov una eleto eon ‘tena abuse deunconPesimerts dentoode ons nso encantaca do jornlismo, de suas ‘de Sts poderes (Vax, 1988). aizm Dot razdes editorials evidentes, estes depdimentos si ‘quate sempre obras de estreias da profissio, Esse.ponto sugere un tareir cbstécalo. A pala for ‘alsa suscka quase ineviavelnente a sssocacio com fas {amesas ra profissto— apresertadores do omaltelevsivo cs "ate, etteralotas de renome. A mlor pare das vsde8.d5 or as r ats 5 robio;nor uabalos conhecids, teen part de una pep leggo ave no representa nem 5% cos omalstas em enerco, rele, un menso xr de correspandentes oss ce oma regions jamastas deaptozscenoiasedasrorenaesse: 2 sata etn rd al) a decane if A lita de obstéculos conten tarbem s ambighdade das cous enrelomatetas eprofessores universténos.Aevoly. & ode elacie de fora no campo intelectual se tradusiua tits Atcacas num aumento do poder de jmalisias, Ele se man. {esis no poder que alguns adquirram em termos de consegrs ‘tod obras cultura de transformaco seletiva einieonat < & cm ostdls, de vees até na possibildzde de inceri come au tore no debate pibieo por sue aria ou lives, saan e-so aus posi da qn! insets” ponsavarn cero etentres exchsvas Esta evolugiolimente ura vlc cres. ante dssconfenga, que se expressa,entre0sjomalistas, como un fregdenteanstnteletulismo laterte ou como priiees lado see intsloctutis macie in media. Ela se tag, man ‘az acacmis, omo uma onesie da denna ue too pees 24 gusador ge eau 0 joao deve arencer &eonraan. Sy Some-se a eta sta proisona de ebitéioe ta ce aue senda “ ojemalie nsopardvel das micas nas ais else deserve, See também com a itologis da comunioagio —contraditéras V ¢ confuses (NEVEY, 2008) — que se confcnta ode trabalho —«cbreojomalismo, Aigunas vezes tai mitlogig celeb, extn ‘una ingennidsde repetid, o andacio de revolagbes da ceri. ricardo ¢ do jomalismo clante da aparigio de qualquer nove ‘eta. Outasveans convidam aresumir uma essércts dos pro ‘lemas do jomulismo, sobre cs quais tudo teria sie da ha ‘um séowe @ meio, por Balen, em Musses peridas Estee masse Om erro ce ansice Bie lvro busca propor uma enplorage tao grande quanto pos- francis B propel ae s fae anil dejomasrios ro pir, ‘quo os termos "rede" ou “indercependécia’ soja atiizdos para da: cota de ir eartogralia social er que se atouiam as erarqissprprias ao oralsma eis empresas decom lca, as relages costa fntes, 2m 08 padres soci omos pine a6 Auta doitwastigagbes sobre ast "ia Go jomaiso, da rofologia da proto, das tas cok taras do trabalho jrnistice, que pode se tar posse Bordagern de questes des como as als ssn sobre “pocers" da profzoo, sou popel police ce fio, ssa esc implica outrase, pmiramente, 2 valor «fo detrbalros sobre acimeraioct Compreender treat dos joatstas anes id, ve seco ft, den. tro dencalas eras runes de redo, as etrevists,nacape as images, no jogo das negociages indormagoes de auton dadesdvagadas nani A segunda excel consists em es tar senso a variedades Ge praten ormaltias las efron, profindemente de ura raft para ore Serd peresbie tae Deine importa das refertneas exrergers orpeianante de irguaiaesa. Se uma excelente soclogia do jcralisno erguese ra Franga desce os anos 198), riquesadaprodugao anglotona incamparével, tarto pels cortrbuigbes tedizas come pla dered do etuios de campo, ese abertre as trababes estrangeros ten valor também poraue a compara so se toma vse por seu podor de tomar exéties a3 rk iio P qu yorosemerderes por serem de nossa ltr. Bost ‘Sokaase)ustitatanben pea rtemacionalsagto dost jase kmpencae pla debaliasio ce inforeasan ‘festoene de dis cates etrtaram eta expres. supe primevarente pr ar genesoga da presto =pela uno fo ano 2000. A andes fe, em pu, s6z00¢ ‘oalts 20 trabalho, promarando decompo" a ree ds = Srerpendncias cine, cetando sen proto fal dsm ‘Ehncocesun sna Cente, pleas, gens). Os dos = ‘Ses captalesquestonam, enim, a qustesligndas 20 "o- Joram jomaistas ee etlogies da profs, ‘essa deems ta profit ates ese nue ‘Agere oralta que tabalna rama ages de noc. ‘neue: manele de sbordar un assunto, de valrzar uns d= ensto especfica nle (er: extant o impacts o2olic> (non peoblemas de conrce des nave apGsc newt do i i tumpetrcier) _Ascssor() dimers: epecilsa ase (ow consul Sac) porate empress ma adeustapio om a8 {edo pre promorer sun camaniago com aierenss. ‘Boy (ot ke, seal oxo, x) coer sae ‘ia com ante «carta rut varlrels— depen toca" ona rts infomagoes apical it lac ccmentroy sons otro sade, 9: consumts alas te qe produs 99). Bee es ntodepensmy Abjomalsna ies aro a decade onic entre‘or- also" e procs oa spreveearda de nvrayo (hip sevwttetiog sat) a 18 see pean Bauipe:c-s dos jomaistas qua acomparhan, como tier Tu cundidate oa un overt Bapahos decane qusarvecpao conte (aturae¢eero ‘ds aig © publiidodes) do pépises e dan Sterns ca cededo de srnl er reparaao, Fonue orga te ua informacio insta ou pessoa qe a (alga pura os jrnalisas, Freelancer protsscrai que castors come reagan dentro de ‘une empresayoralsae, sem incl empregatea rae ‘manera aprepe de tba gorelmente besa no nnero Gi caracores ou dollnas.O tam tarbém pode desert ‘excolaboraderes que tim uma profsto principal (seri, rofeor uve), Fuso: interno td com exchsiidade por un omalita cs ‘una publeapo (Dar un {"). Dine aie ojomatsttewe tus fro” cuando do obtér tna iormugze mereserate porn concercerte CGaveue sage nio pico, ou nro come reer, er bal por Saks d2 page. Hariire:tormaréo que rete os egteoedoimorevisto (Gatistrfe), do aeontedinente (gande botpetiao coor tha), de ura tuadade quent tanto gorse meds ‘qn pelo que abe em joo (caprara certs, det ea Late) Ver Sot meus. ope cree de ment ss bree na erie. Otero so- 22, por extensio, a impartncia dca & burs de suse a eco prog. Limprersa eiiargiona: por oposigo ave tals “naconas, ‘use, de capita {noma orale desire fax de texas oude report ers quecompber un mel Alomugio nats camo ‘one se opte 20 qu se poz fr daredagio gubecs- e,ecmanicados). A aposian design tamer a presen lerpresade comaniage de srg gue nao se de redo (Ganirietrato publi core jue, imprest.) pono vieigie 18 ah ek eet a eee ee See as acu peanenne i te ecucaberan Casein) Seg Ha eee ea eeceates ee ee pote ero ee ee ec cemt es ee Pe sommnareg erenee§ os theta vexinisscmnrertosbml ee pe ere eee ened SS acne ace en ee Mniesas ex pecoepureceneneaainoreatic ie ee eee [oe ee ee ee ete tile rouge miei neat fogs ieee penn rn eos ree nies es eerie ee ose eee come ‘ecliptic niente eee eS eneane shemenan 0 see rts orf: elle de atgsproduidesporum omnis Serve de carlo de vite profsioala ligiea de caret, Redatoral Gornalisito. design ut joraeme mis ont apace dome eo aie es ral on eomentino) de ura normaphe is lee co Isto, Corresponde do forma imperfsita bogie ingles de proosecor Br nets, ass (ete) epérer elevsvejrralisia de exo e imagens. Prossional ‘cope de produ negra Ge una reporagem Crges, 22, redgas) + ewnuaimenc,aeaetirsecigtoe sth achate ‘Sucunl:ruma etude, equperte ou menov mpertantdejor ‘alata ncarrogados do seb sstnldade lcd pre ua ublsagi regina Sofeneus informasbes nko detente retaas fa valde de quente, Engunieo hard winaportassoaconteciento, oscftse tases eras cms peri ets de via eveea ‘lo amadargas da compertement longo ou no pez, informapde de sergo ou soni, ‘abide format compacto de joel 27 ca ude ean ‘prensa poder bitiica (Sun). Deslgn no Redno Unio. = ‘nprersa pop, por cpospa son reat ce guide” de ‘rade osmato (anes) Deaoigemao terns paoratne tatlorezaio, que corctaaaca do snseceraim, Param Mico mais completo, ver ALEK, 1888 aan Crigens de uma profisséo Nem sempre tei, ou postvel. acompantiar as ediagdes pe- Tescuais opansade do jonas se rstrove em neoso presente Nesesse inluencia so herrea Oesiatuto ava cojornalta francis vere de uma de 1035 cujos ispostives podem and he exphcira pequena quancilade de joralstasrenceses for rnadee mama des osccla de jomalemo, Mas publica m= Portantes da imprense dria e especiaizaa so as herderas te veaosiletimes — dos jonaisrascios ne erindo entre aduasguerras rundiais. Oprémio Abert Londres, queretom penea anualmente um trabalho dereportager, az referencia 0 lima grace figura do jomalisro da Tercira Replica ucar a hittois social do jomaisne & porcanto, una ‘oessidade. Seas rscos fo evidentes:o de nm regression inkingo, que a st La nsec de Renato, (1680) procurar Hindrdias do jemaliswo;o de afundamento muna cronologis, ce sparigoes de tulose de formmiasedorais ode Lalango ds tiagens, Excalentestrabalhce sstio dicporsves ecbre essa5 ‘uesions (EELLANieC al. 1975: CHARO, 1991). Aopiaito man a 22 id mae tide aqui conaiate'untes em valorizar una comperacto entre 0 Jommatsi rancts o.6 de mana inglesa sim de colocer em ev Anca dos modelos opostas (Chas, 1998). Un segunco et Clarecimento Vira ce ama breve incur pele relexdo socio ica bree nogdo de profsstoaplcada ae farmaisms. (nodes ag-arercina Un nimero crescente de pesquisas sobre'a historia do jem. tismo ScHepSOX, 1978; CHaLABy, 1098) concorde em ocala ne GrB-Bretonba e, als anda, nos Estados Unidos « origem das prética jornalisticae que consticuem hojea norma de refe- rércia dessa profisto, Cineo pontes certs pocam staat ext0 modiele angi-americenc, “ato tb, Oprimeiro marca inpottancia da dimersio da eoleta de Intormagces (news gathering). 0 jomalstaarnzicano e de- fini antes de qualquer co's coma wm proissional da busca [Pornaticis As enearagies herdcas dest iurasd0 as do gran de repétier, do muciracter que detencava oc opedndslos. A sparigio de jrnais baratos da Penny Press, siebolzada pelo langamenzo do‘New York Sun em 1833, corsagra eave jot lino qrentace pace a coletaco fat, Osritatselomentares da Dritia omaliica— como as ids evindas &Gelegaca, atrds dhs noticias pales, «a preteiiF4 (onde acontecem oe case. mento na Franga) orm basen das fofoces sobre casamenies @ neste omnis. dlvtios — nasceram res Estados Uridos, Besa oxientacto Gefntu am modelo do proisicralisuo, Cer jocnaistasupde umn ‘elao de capo, aconstinipan cs ra sgerds do enerecone das haidecee igades a tomar nots, eapurar a infortaso, andi da stagione entrersta Ganerossomalisti=os gue parecom hoje evidents naseera nos Estados Unidos des Dusce pels informagac. O nascmence ca repertagern & gran- amontsligado & ccberture da Guerza da Secessdo. A erties vita também sed iventada ros anos 1860, « as polémicas susatadas ra Branga pls conduits inconveiente que corsisie ‘en questionar um presidente dos Estados Unidos cum papa (Sevns0N, 1998) masiramo quanto no era cls aceite sod novectoAssociand asin hprtica jrmallatiaseref, fermpetncis, ua esrituraimectvel 8 de atvkindes prem tentes (ceritores, polices), omodd andlo-americara fe do Jomnatsmo uma aide penstvel oro ute profissto pvt, hrndo a seus puaticartes peapectiva de careira. Sehadson (978) opsera esse processa através ca evoligio de ester os, Perecragern usunnentecaicalazado sob os rage do jor Talia superficial de cece paguena,negligente,aleodlat, pote cult, ojoralista americana adquie, a partir de 1880, Luma respetablicace que atastaavlensée do rpéeten -Acentralidade do factual ele igada a um segundo trago dojpmutsinanglosean a predomininsia do deeurso de 9b jetividad,conetruiéa em torno de uma deselada recent os fos, separando informapao ¢ coment. Um cartan ators redsgto do Chicago Tribune nos anos 1660 diz sin- Blesménie:"Quert?© qué? Como? Quance? Onde, Oredaior do Phaladsiphia Titweesruncia que, seo ula dave expres. sarura opi, ste est habtado para. tareia (Seton % ‘sisqnsjomices Mopupswsr, 1900) Besa crenga na recorsituiclo obetvades fates ireaeulados¢ urna grande iusto (ver capitulo IV). Mas, trarsformada eranorma proissioral, produziu efeitos la es. ‘umula uma especte de dla chjetivo que procura uma descr- (Ho clea dos acontecimentos, pbs os individus e os Fates ‘como objets de obsarvacces tras, descontia do comentario, identiicado como palaéri. O resultado dessas orientagtes ‘:aesvaloriaac#a das formas empoladas ds expressio, cos r- sate polémicoe cu normativos, er nem de uma esertas6- ‘ria e descitva Fsge esti pode, eon parte, = explicar pela capacidade de concereapio de lingua ingles, deminads ror um léxico de palavras deus ou trésstsbas (PALN=R, 1996. ‘Mas ce ums cultura francers podd denunciar resea forma de ‘escrita uma auséncia de tempero, ela ndo é, contudo, privada te estilo, nom condenacia& baixeza de eto. Um joraista esciter como Hemingway ¢ prova diss, (srs ees psnalas uito cedo no seule XIK ce deservelve nos Estados Uni- (dos uma imprensa que responde as necosekades préicas © colidianasligedse ao mundo agricla em particular. Osjornais Alvis da costa Lesce do precocerrenta uma impor:ante stan. #0 As informages econémicas scbre os mercedes, scbre 0 spetenio dos ravios de comerdo, A basea por estares ge tra- ‘dua também na multiplicagic das edtorina de vervigo, que v80 de receitas de coina as cnleasreligiesas. Depois do uta rismo, um quart trago do jornaliamo anglo-americano de do siotus da impzensa como atividade empresatial. Omag- sata ca inprenca Roy Howard deslaray: "Ne viemese Detroit ba ‘eye apoio 25. sinpleemente como merradoresde noticias Rstarrosaavine- Javendere publccade,evendé 16 aU pogo watae59 Fe evel gue kvessirem nela. Mas ngs devertos antes pri {i a oral com iformapboeatracrt, quo asmmentaro Sua Gelato © dedearto a pablicidade mais ei” SaL0v0N ¢ Nooneatar 169). Ostardes do rmprensa (Pearson Nortr- (hf, Hearst serio os prineirosaconsinur grupos deornals- [ng geoomcarente podercsas. As casas desta sta S80 nditiplas (CHALABY, 1907), 880 econémicas: « concentrago tainprerea left odatenvelnmenco reas rgico do eae sno nes paler analo-eaxcen A luta pelos mercados pasa {iar palo ute precoce a pubiceiade. No fim do sérulo IX, esos ditio amerieanae encortram nea 80% de ausa re fits, quando Le Petit Parisien ultapassa com ial {5 10% O dito zag tern seu papel. A erdade dei esa 4 corcdada deste {79) nos Estados Unidos: eb ‘efi na Grt Brotanha ros ae 1890, Bsa sogurance ‘eles, que nlo serdextabelecida na Franca ates de 1881, erie a publeagio do umn jenal come atvcede eezean Ipod areaca de sanges. A ubarisacdo mals precoce cos tui um outro eloments de baixo custo de esao ce am- agao dos Itores. fas 0 que se eve endatizar si 6 eetos ‘eas concentra economies da prensa sore 9 ral: ‘no. Alcade maximizardc das audncias €inlssociéve do tdscurso Uttar oo toreste tata js obeervados. Ost 151s da imprensa sio empresérios captaistas antes de ser {eidscs ittacreclanios ce forgas Pleas, 0 que dssons 9 Jornalisas do engaiamento partir. Alissa empreseril ‘err ase par una prostrate forad. 0 Jor Uta aerican, ea esta tina de sus singulaicedes, no Be vapuene ce lie Ledod. hat de 8 scompascjat (um semi-artita cu um seguiderpartdévio, mas um asta ado. Suareriuneragio depende da riginaidate dasinformne, $520 coletadas inclanaczo de ra jorlista novaiocqune no fm do séenlo passedo o prova. o homem que accbarnos de #etirer do mar no porto nto morte... ot um simles avidents culo selao valerate déteres, nando um sulci bern euces Aiones daria cis! Essa recanalizagto reforga una hablidade Senicas, de capacidades ce investiga: #0, de uma ceortancrmatizads, que demarda desde o hao ‘s€ealo passado, cursos de jcrralisme nas universdadse, ‘jornaismn &fancese fae teabrvepmnce A Sigularidade inci do jorlemo tance poderia ser ‘exproona numa fésla paradoxa: até onascimentoca inpron, ‘popular Bee Epoque, os oral so fotos sem jorral tas: 98 artigo so redigides por colaboredores, Mes cles nig ‘raticam essa atividade como un trabalho a parte, com suas ‘rSpriae hebiidades, sua gies de carzcia, Rabalhas pars an, Jounal € wa posigio de expectativa peas verdadeiras care, 125 da literatura eda pltca. Balzae dascrere esse fendmexe em ltusdes pardidas , aie irda, em sua Momografiada im, Prensa parisiense (1849), que deservolve ura tipolaga de {248 colboradores de imprensa. Ba dealer visvelo slat “vazio"&p jomalismo, Ele bre o caminho pare 0 suceme: va ¢sterliz aqueles que se prendem a el. OS “pequenes jorna 4sta, debutantes, ais ou menos poe, co inguietan restos teste wens 2 hres tase bs oles enone Sambar ib eh “Um sero dome, ings reano 0s ue care tas ete ore oon ae sale eon fn quest oa emela amasCPreneheve Saeey ‘psi rate, 0) “A israel e eet | tansou o jomalumo, wor garam wig Go uct atu nes rs "a, eu cee tama eps te ect, bo eine ars ¢ PeGupes ae proce saltaeepeagense datas Se Ere 2 8) *Oqmvancoro rent ofits cada um ina conc. sto gue he wpe. Sek pes prac doar sen on feral erat Mo otnarte coma cr ane femonacmorrnent. Jose cama srs sear tal note, Mis, a Sra, reamed gems Sa ctr cone rat 8 dep, ocerareuiao pelts estes Ettrojral Bune ins enbemeneens ‘uber qua rerun nope bdornaro al bral Porno Sus tcemder renner erage, Confundo exctores Ge rte, em extn ae rar Sis gsc eso a pare purarenc itera rnd a, ‘bro dodoural, 8) mo ts op eejnomeansen Pat *Seesioainprenss de Pat pare mo cata Kio de Londres parame formar e mae precicamete posse! scbee os aontacimerto do meu tempo" (Theor RZ. corer Aonte de Nove Freie Presse de Vins, 1902), z “Os errs lees gles, eigas anes, spo oi ‘Jrnalvoso smut, mas geraknents ral overt sediones 2 sag ieee jor de Pars nt efor nada, pen de oma incre plots, nase berestante renee sin, porgse seus nalts isos prsos do miudorabsbiidade ds cons em arjece smesepirim arian (Edouard Secnémcomenpondertede La Gaeete de Lausarme, 1902). 0 deseo prohndo des jomalstas ences cota aguio que ees pear =e ser fverersenosertre acceveirent opettta Mess colegasdaqu rao pronurem coon a Alera ‘ant de uns anesa Soria, etatobin, Quarem fst pari ds Trager jo ces temeds Alcwarha" (comrespondonie de umst- rand seri, 183) ocd ast de fae rez longa reportagem, voc trene nie sen chee do redapse, que nto govta dela. Nos pases [Tglosaxday ojrralitavota scarp. Na Franca: t>we area ten seu egeriro, ie Denes" (Corenpondenta areca er Pace, Tso, 1862), f eta Pao rena 1993 Deon, 080 jornts conhende com posigoes elevadas, atzados por Paris ‘como rnosqhilos pelalu[.} Eles caem exsustos ose transfor. sham em erpeegacos dentro de qualquer mister”, Por autre Jado, se extuirmos os “camerihstas?, que registra er taqu gratia ce debetes porlamentres, nena comperéncia profs: ‘onal espeeifica é reculsitada, Nenfium dos personagons dex ‘lcs fz entrevistes, A competiacta ds jemalisiase teria, {eita de talon polenico, ce protecniaretrioa Maltiplas pre ‘misses manifesta essa incnogGo eres dojomaliso francés “AspublieagSes que fazam decolar ura unprense demasca (La Prosse, Ue Girercia, em 1899; Le Petit Journal, de Mile, ‘om 1862) se utiizam de umn produto de apeio que éofolhetim ramet redigido por eflebres panas (Balzac, Pumas, Hugo, Sue), De ola Camus;essa radian de couperagso tornou 20 um 80 fo joralisto francke, cujoe menstros sagrados (Lonhes, Sordacd) assoctam a Sgura do escrkor& do repérter. 10 segunda tropiate do Joralismo frances ¢ pobtico. A rmaioria das poblicagies se identifica core tondénciss pit ‘os iaistrde'com partie. Soba Tereira Republica, diver pe jomnalistas ermpreeridem carreizes politicas (PERENCZ, 3968), Para os plticos late, o controle de umm diério € uma pn estratgice nas latas parlamentsres, na poitica local ose tradicgo se impe duradourarnente na préica profiso «pal aponto de, até oie de Quinta Repsbsten, um jornalste Taleo omar ce um oral prtador de opines politics {Dares 1827. A permenblidade da ueprensa francesa po fen te dustra pela fed das tics de represtée, de comup- ffov de induéncia empcegedce pelos govertes. pritica re Peta. Guz, inventor deuin“esritério do eepinso pablo” ‘gaa acs jornelsts argos dos editorials esterectpades, om aopin media set seguida. O audiovisual continart fsa tendéncia (BOURDON, 1994) ‘Ojarnalismo francés marca assim sua difereng2 do m= ‘elo nago-americaro. A ditanste do news-gathering 9m téen pouos deser wclvida por am longo petiodo. A exceléncid Droflona se fia ecbreo dominic eobri do esto, acarac: fade de defender uma Linke editorial. Os contettos de Infie (raphe jomalitic, que valorizae erticas, pequenos artigos ¢ tronics, tracuzerno peso do comentério, dew metadiscnr0 tre a azulidade que prvlegia 4 expressio das opinides © transforma 0 acontecimento em pretexto para exercicios de ceil biantos e desersalios. fc 6 sont pa Urapfesaeicy aeescnfne ‘rabalhos recentes (MARTIN, 1891; RUELLAM, 1998, 1967; DetzoRra, 1999) enfaticam a lentidBo de processo de institu cenalizagao de ums identidade protssicnal de jomalistas na Fraga. A Jel de 1881 sobre a imprense pte fim ds mitinas formas de censura expifcita ou dlstatgada. Fase quadro jr’. ic Hberal falta aliberdade de imprenca dfrine odeses ‘wmente da populagao de jornalistas. Els so 4.000 em 1890, 6.000 em 1909. A especializacte dos slénios © a hierarauize- 80 s0 desenvolvern. Mas uma profissto organizeda pare hece cistante. Uma rede de amizedes, de reciprocicades, de assneiagdes se forma (DELEORTE, 1999). Mas nenfuma des- xs entraturas pode, rea protonde vordsramente, represen ‘ar uma profisszo cua Kdentidade se maniémn entraquecida, (Botti de Maupsssont (1885) augere eseaimprecisto da profissio. Iniroduzido no jornasno por urw amigo, esse velho ‘ubofieia se revel inkiatmente modlcersredator Soaprimairo aprendizado profissional consiste em “maquiar™ uma entre- vista, BeAr nde reanifeeta nentums expécie de vocagio. ‘Sea trabalho de joralista surge como un simples insiramen- to de ouceeco social, por vie do reunde paltice © do mundo os negécis obscures “A Primeira Guarze Mundial va servr de detonaddor pera Insttusionalzacao da profssio. A imprensa francesa sal de- sacreditada de um confio em que servu, sem pudores, 2 pro- ppaganda oficial. 0 sindicato dos jornalsts ol riado era 1918, com 0 apoio des associngbes anteriores, Ble reagruparé 76% dos proisionals em 1838, Sua initia fundadora #8 reda- (loom 1918 de ura carta deontolégies. Thata-se de um itu tiresee moots 3} mento de reabiltagto moral da profisto, que buses consobder ‘arupoemtorna ce uma referenela éica eoorse aos “alos jomaliias amadores. B, entlo, dopo da goorre quo cojor ‘ta cates cram em lille em 1924, a primeira grande es- ‘cla dejomaliero. Sera deta aquimitasotapas (RUELLUY, 3007), serdtomadio o2no Ge 1885 comic dat-chave, com 4 agro Parlamento do extatuto dos joralstes, que deiaiu Trrconjunto de cireios naomdiié do tabalho eda peotecdo ‘seal Ble corstru sobretude uma frrtetr, reservando a éremiracio “jomalista’ as pessoss reconhecidas como tais jor uma "comissto da earteira de idonsitado profesional” ca ‘ual fazem parte os patrbes da imprensa e jomalsta. Re-o ‘had sem grandes mosiicacdes dos texios de 1985-1958, c satya arige L 7612 do Saigo do trabubo francs estabelece: 0 jermalsta profissional 6 aquote quetem poe ocuparao prt ips, regulare emunerada o exerciia de sus profisedo mae fw om diversas pubilezc0es didrizs oa peribdlces, cu dercro de ama oa mals agéncias de notfeia, que doa tim o prin pel de seus recurs03" ‘Basa vita coporativa¢ engangss. Ao mesmo tempo em (gue osindiato des jonalstas fate de ura “Ordem dos Jora- lista", a comizeBo da carceira néo dispte de nenhuma ferme 4e poder do tipo scplinar. Bando faz mais do que constatar tun fata material 6 jornalista aquele que ganha sua vida com seu trabalho, A defnigho exchui da profssdoaquetes que oxin- lento vem donunciano 4 anoe:*Camerciantes,lnreinos, cs tnxores, professores, secretirios de preeitura, funcionésios Ae todos 09 tipos [que] toman o ugar dos profiscionaic’. is _consagra também a inprecisio de ua profissdo para 3 qual nunhuma condigio de entrada 6 raquistada ha — i... 32 aj Astnes de una opto Acompareco doe todelosarglo-amerizano francis mostra (que muitos tragos que eapeciiceram o eralismo francés 380 Rhjundanente dicsonantes das noreasdojomalseo “smer- repo’ que ce torvaran,axeferércia ra maior parte dos paises cere onde, Bla cords tamnem a procurar o porqué das ci enae,a etic, por exemplo, a extzera inportancia des ‘Ringe de fore entejomaizmo, carp palin, capo cul: Jal ee pareeber que opeso do econémico sobre a profisso nso ops cou peinepo wa inovagao des ans 1900, Maa, a0 aii vos dzerengas para suscitar es questies, Md Orisco também. fe ausar dos contrastos (O jomatsmo ce lingua inglesa constitu na verdade um mori" mnie vasiado do que osugerem mas desergbes. 0 Jemaisnee que vence fnalnente em Londres ¢ Nova York no ‘hepa a esses cidades antes deter superado a forte coneor. ‘ino de uma prensa poltizade, cu sje, ura encrme ve ‘ularzo landestina de pubicagbes nap-egistradas ligadas 20 (undo operdri nascente na Gre-Bretanka (CHALAB!, 1998), tv, ros Estados Unidee, una longa tradigio Ge orale pe- tien, guco & consirugdo das méqaines purtiarias (G00%, 1668), Ocultar melo téeulo em que um joralismo eneiedo ‘eve an papel central equivale a reeserever historia Go pone te de vista dos vencedorss. Por outro lado, a base de princ: jpeg e wales propos ao modelo ameieano no-mpca ern Fade um modelo Grioo e pasteurzado de escrita, A orients- ‘lo para factual nao exclu uma gama de estos que se.ce- Goretanto bbbildades do escritr quanta bs do géfico. Bess igtemateas SS cogent, que Schudson (1078) fornia ro bineno Stor” JJonrasion, 3 ooseren dete os as 260. Th representago de um joralsm 8 americana, cronies: idesprovico de qualguer subjesivdade, ¢, enfin, sma Bia cara Nos ano 1020, ceri ra décce de 1960 rence, 178), 0 undo jomaisio smeicao DSS Tor rcteusso de aun prétics. Nos coisas, la se Tam dade coruciéneia do peso crescent ded i fortes eins ‘Soper cis ma faving da ormacao ica ct es tapi csobertasesusiacera do pagel co relagote-pulics, “Soy” ona fom” pater reogpta em 1883 0 New York Worl, onde va preme= eae Dchudzon cesigra com temo Stary, narrate ‘Sevemenacdo, ris ede aorta una rfomactoloeh ert dos esndsir es avonbcrners sense Pare dined formalmentes veoeiade eo poder de tr ceric do real de cra nrratiareaia Elzabeta Coohess SERS ante, cet por suas repoctgens: saad de Sraprante cl tesa a ovepgio em Staten Sind sata 20 ‘et ar ao pcaa Agua com tei ce erica ac rare J erego Ge seguranga. Hace mistara de emocinal fide sige am pli popula grate vss eet 28 manraven cist agua isles (po ino at Au go rloea breve ere vocal sunples). Esse oe. {agl jornataapresna re pola precace de pesca laes ‘erences ores ea receas publi. par dor mesos mares da ilifade edo fetus New oot ries prope un tent jornaistica mss sttieeaih 3t- swans "igocitos mas ditaciado-a ora deeper ao md sro ce td mote arias Seu toga, Al the nous Pong tte print Toda ainfrtagao que merecse: pabiacay ae Getee exude areeuraa urainiomecasiinarvenege a Dublicaco reunciestambim “nko manchats toes deca Ga art" (alasto ao pape! anuseo x0 cies da Posey ress. mas implctanerce tandem 20 nie! tcl dex eo 188 do Tires). 5 oie do Moria pertonce aoe nundee cg Fepser¢dainigraco, dos quis 6 pretisechanat izes 8 quem se deve explicare osha bana, 0 do Temes toe ebio ecmo mais proparado calm!» sosatmante, ls eto recta aca Geo roles, manna dena das ince, ‘eras do sanguec do escencilo dottns vd ez, Bom hon sronomous que precsace iformagtes predaas atresia, ‘eo atric, dels pars o8negécon. Fee Sova 1078 ‘jos comunicados ® pautas vém, as vezes, tomar conta da Ietsce do vonieido jomsitico dos dios nds ance 1900, ‘xasperagtones anos 1960 dante do alento do grupo plitien ‘ara eukiplicar os “gotpes miniticee, que so tambemamea, dihas pars jmaisas A resoosi a esse movimento, vite come ‘anipwlagio, toma majontariarente a forma de uit earns Trento as opiigee preconcebides por pesqusse, teorzad ner 8 contextunizacdo surge também cano uma outa resposte no ‘Joao des especilistso em “relaptes pibcas’.O manual elds §8¢0 Reporting for Beginnors, deMeDougall tomate, eosin, (m 1998, Interpretative Reporting, O New Journalion dex esse ma nisi 35 aos 1950 (ver capitulo TV) expressaré-um outro mpeto des savishosubjetiaeliterérie dojomabemo, Acrescerta-sea sso ‘lo de que una das maiores novagoes ds imprensa brits ica eadees anos 1980 (Tunsratt, 1966) reside no papel ers cente dos colunistas,cujos algo e edtanias correspondern aos goneros interpretativos reputadoo aoe frenceses. ‘Ao mesmo tmnpo, 8 histéria do jomalsno frances 6 tem. 4, béma de un processo permanente do impartagio ede adap- cho de fSrmulas joralisticas anglo-saxts. O feto vise! deste 1885, na maneira como Le Matin, de Xau, vem intr duzir ums stenpio maior &coleta dos ftos, a xeporeagem ‘wmbém patente no perioco entre ar cuse guerras mands, Amar parte dos sucessos editorials da época se deve as InpartagGes pelo grupo Prowvost PorisSotr (1681) eopiaas recelta dos tables brténicos; Parie-Maich decsla depois e 1988, nspirendo-se em Lye. Longe de se iolar nurs ar. ante marginaidade, ojornalzmo francks, entéo, 2 hitr- ou muivo, Mas suas importagtes raramente to fess ser. ‘una sensivel adaptagio dos empréstimes:valorizagdo da re- portagem, mas conilande-s & eseritones ou joralisiae reco ‘heoides por seu esto, ‘aiden ofa feel? ‘a oso face isan ‘As origens do jomalisco também impor a pergunta de que proisso de jomalsts,ro duple sentido de umagarua Aehabilidedes e de ana proflssio orgarizada por gras 38 sje nme “a eocslogia huiionaiata produzts ua abundanie Ue mana sobre ao de profilo (O5NPOUUE, 1978), Rea tnd ce maximo, omaremos quatoentros. Ura “prefs. ‘o"supte condlqdes fama de aessoBatvidade (plone, Certfsade). Ba deem un morepéo sobre a atincace que ‘ese, como o tran argariaco dos advozados ov ado me aces. Bla csp de una out que pede fezer ‘ale pelos los contrast que Bsao Be cutrea(£0 a9) das crdenspeoisscnas) Ble fore, er, ur comunidad reat gous membros alum a dao extencll desu energa soni sto bonscenes de er nteresses coms. ‘Bast procurar plac ess defies eras para ver ssambighdates dessa "pofsionalzacic” Bite un esatito Iezl do malt anes. Mas a aug a crtara dejo Talis nto depend Sailoamerte nem Ge ur el de fare Go ceterinado nam da ponte do un dipena depen. 0 Jato nto impede os emalivas de vide concretamente un repertrodecometéneiss. Be exiulaque ezze dono ped ‘sermmitodesigele que ests ecmpetencas se aprenden com frequéncia 10 local de babo. Ni exit, eno, um bihete de enrada stricta sons. Por ess rato, anopte de"rsnop6 1 nese aces ao eras ten apenas un sce fre ‘A corisde da ceria entre ue dopumerts ofl ¢ elo, Mas rao faz ras do ave reds a realdade de que et ne inprnee end probe oe rBo-Stulares da cara de pee tiaras sivas cs jomalsas com sana, 70 oprgao {alo de os ermedorss de taleviedo entevatrom drigontce poltece 4 exstanea do una “coruniie rea” € equvoca Go, os tidsres de carta wd jomalipas em “impo ine A ec mae pete igs tom ptt 51 ig Sch carne pons, oserimen de rinteresses om Sathados se verfca, coro mostaram, ot 1098 as reves Dafa reeclhimento fiscal de 3% reservados profs, Mab Cipro cas unbes, das mil, das especies, dos ge ose tempos do trabalho compreendics dentro de urns ie "es Empress tence, apesat ceo a deserwolver wa fag ‘Dhue (OsnnOs, 1985 do mundo joraisicn «a ugerc aut 9 Beinento de pertencimento » uma communicado funcione de rpndo ates 6e do Teatvo, em face da “erbica” que vem, de mteleciais, de ones, de pobtices. Reston cs riteros de una éicae de ura cukara compart: nada Os trebathes de Reny Rell (1984) basealos mua paie (hee dos Jommalists, sgerem tresidade de wsbes compar ads do pepel proficional Muitosenalsts vive seu aba ‘Foon una iio deservgp bpepuae, a quenelTeva tnrnapbes teks, So ota @sefoineiador que deira vsivel vida anual, "pedagogo”€@ “organizadr"que ple: ‘na cos dos aconteeanentos, A iene erepatheta {fzterbem tne ojanetbia coro peg da dacocraa,eaté eg ugerta ative conrapode? (Pune, 195) Veralnen'e, Samer o consensoproSecional eS tame sobre uri a boieada pol Carta ePrints de 1918 Uns senento ‘htomenosprezeo de una caltura onal eva também wre forma poderose de nvestiertoinseparevelarte PS “qui ¢proisionel Eaquecando suas cootaries plots, If abe cor os ares TR : de he OO ts—“‘i—O—O—SS 3B sowpenientom ‘ove curation refinance no ertaio,seus ines O prinnio va 8 ngrntnga esctaia domo. ‘eis lel am oraporsel por ura redaco de ua grea rede qu prs ograndorepsrermanter osentimerto ce ‘gr sre um acrtenentfnportante, asi como nas {ents pars ofrelarcr oo ua asta inertia do a8 ars ojmalsa polo seis coro wn auc dh demos fi tis cinds dave vr oborac isin de recesses Corporate sarges efeias in inracies una deoncoga fan esto osoantn que pvdieaexweres eget intercesiads no oer de un cto orale ato essindeb dong ontaras, apoio er namo poder nen aventade dealer angees esse cemportaments ayes cs eum posse sen fra ntho o joralismo no entrama categoria sociclégica des “pronssces" orgarzades? Mas onde reste o problema? Uma. srimoir reeposta consictiie am ce perguntar ee ee no es. ce justamente nos peessupcstos da anaise funciona. Se ‘ra dosaidvel que ume profcetofoceo oxganizada. O jornalis ro sera relhor se sus pravcantes salsser de eséclas espe- alizcdao, 0 a prefissio controlssse meltor seus membros. ‘Semelhante ponto de vitapode ser defercido, Be supbe,en- tretento, quo eejam:pocecos ov inconveriontes das proisebes organizes (es ores profisionas frnceses sb tem visu dee?) ¢ que ni je dado cormo ur enunctado ciertifico oque ‘ vambéet ama vsdo noua das proissdes, ‘Uma eutrarosposta cpnsste em so colocar do panto de sta dos Jomalistas. A imprecisio de seu funcionaieato pro ae ———————— | t tipsteompopsan 3) sxnnalmosiow oles mai vantagons do que Pius, olan C199) argueta com a sop de “pros de en Jef Prone vle aga er sou sentido americana: nfo un ‘Enis batzadoe contrlede, mas una fixe mérel, Corea. rote aconduts ee relate arora consis paraoocta- foi em anerar 20 Tango do temp rows tas, gad es i (ico, TV, meme). Bssa Sova ce artes in faomipcorforter ogruc, A astra Ge exiginci de iplors teoecfins perma Regrar 8 profssso urna grande vidoe Se eomparencias que contbueum pare sun fica Gomais- ‘Suclertifin, Ea mea que profs terhade sportar aes: ‘ormlace de uma superpopulegio de iplemados dtados eum expécie de" de exercer’, sta éusradona Franca pelos tourae da cuperpopuago do méiers. Diao de ques exigércia de um diploma expen man ca tenia sido us palara de ordors dos profssonas ocr flaw se expica pare pela dmensto mimética de cettx Ererciades do jomaliamo. Ruclan obser também ue as ‘aera do Joralistofuaclcnarar como meios de prom tio ou de restabelecinento ocia para os antdiatas o> ‘ers de clase media er dlfcuKades com alice excel Fon Tine evadamente qua os agentes eas careias so eas 2s ‘ees dlando 0 cpiomastornamn-se 0s meses da quai {pelo ceclr Diferertamente do mtico on do riversac, ojoralta nfo deve seu presto soci aur curse longo 02 Seto, mags ostos revuroe:qualidace de expresso, = “ide soci, prose dos podezores, coragem do cores pondente de gusrs, A concluao desse econo central fobre 0 ponio de vista joralistico sugere o tem da forge d> frupos improsoamenta defines posta em evidence pot xe hb $8 sngomionr ‘oltanski (1984) a respeito dos qusdree preisionsis in. preciso profssonal tera, entéo,varvagers cotsiderevelmen'e Ialores do que seus incarvenientes, como afraquoza de urs registro decntogieo, Poderios sempre nos perguntar se ¢racicinio ido est a Ponto de tomar outros rumos. Ojornalismo & hoje contonta. de coma expansdo de profssoes capazes de inverer a die. ‘to de movimento és jromater, Encerregidos dacoxuanicacks, rredatores dos jornais de empresas © de coletidaces locas ‘consiuem grupos em ploro crescent que confundemt ire ‘Sem do jomabsmo, ocupam seu terreno, celaeam em aig lua independsneia que 6 tarabém um valor central de profi to, O cece da oferta de informacdo ra internet pode cevalver sentido &necessidade de uma forma de certicado de garen- ‘ia pare o profissicnalismo des jornaistas. Ao mesma tempo, ‘.erescimento dem exérelzo dejreelarcors (ACCARCO, 1998) fz psar sobre o jornalismo ura pressio salaval para bain. (Com os desvios deontoldgias, a magem dé proiedo.e depre- 2. Enfim, com 90% dosiniciantes dglomados em nivel spe toro debate sobre odiplama ss pode se fixer sobre sua nat rea, no sobre sua existéncia O belang> custo~eneficio da ‘mprecindo quesustentaa andise de Ruelan se pos er termos enovades, Eles podem suscitar na profisdo ura refiex20 80. bre aa vantagen que ela encontrar trensformanco ajromtior fem limite, sob forma de um bilaete de entrada ede disposi tis de eutocontrole das préicas. E {)espaco dos jomalismos hoje ‘Be capitulo visa 2 consirulr o maya de uma profissio, de ‘suas evelagBes eeeus cornponentes As premvssas frarcssae ce ‘api nos trabalhos conduaidospelaeaipe do Centro ie Pes- (qusas Adminisraivas o Pelticas (CRAP) da cidade de Renn ‘pela parsiense Instnio de Pormagdo Profsional ex 1989- 2001, a parts do dacosesttistoaedispontres ne Comisczo da Caria de Jomalsta Profssional — COUP — (Davitiaro, Laeosss at al, 2003; CRAP 2001), esa erpreitda passar por ‘uma revo ds grandes iendncas, ur panoremadosubraudo dojomatiame e, depois, por um ensaio da carogratia glabal ofa de una pres ‘A caractafstca mais sallente do mundo joralistico francs reside em sua expanséo. A profissdo tripiea seuefetivo efitre ‘1950 e 2000. 0 erescimento se realiza principalmente no pe: ‘rede de 19802 1999, quando os detentores de certaira prefs he _ 7 42 scones onde sional passam do 16.610 para 26.614. As cies podem, deinicio, suri a explicedo para certasaistugteseriticadas noone, 1m, Nurna profisto que se apsiagrandemante nurna trane missiode saberes dentroco lecal detrabalho, ure adluxo cara ‘esse impoe problemas de enquadramento, (sefetnscapfa 1697S 1080 1966 1660 1985 1960 teat 185 15619 22821 25614 28.900 91.92 ‘Asslaiedas ARO 11945 14.106 18489 16.350 24 Freimes 5S 520 1409 2044 2008 O70 ep sogrifecn 7B 991 Taal Ler? 1.200 1eot ep ce — 16 a 479 es ge) Deverprosdco 183 261 680 580 1300 1281 ut eres pips ‘As mudengas do oralismo francés podem ser situades @ parti de quatromareos, Os recrutamentos macigos, sebretudo os anos 1960, renovararn aprofiseda. Em 1999, 40% dos tits, laces de carters tinnar menos de cuaren‘a ano 14%, menos de trinta anos (essa ite chegau a ser ce 18K ora 1990), Ease ptlacéo mais jovern & também mais diploma. Bm 1990, 423 dc jomalistas quinguagendcics tna ure diploma ur versio, ao patio que acfra ora de 86% 1a fina dos 28 cos ‘Weare, » até de 946 entre mulheres nessa ida, Dntse osc Blomados 9 ensinoruperior (694 dos deteniores de carers), ae Aerentstuntsaesnie 12 son de foregte coerpandere eo nai doa Seuioos sie nesia orden urs ejorraismo (20% ca), {Ee estate poli (175), ne hors (159) fmarancomurcaro (614 ees (8), Fics aeanls pn fomrl ie eh poste slectiee abel Posepisieat teaaeeea 1etatnes fo foo err eran emulgrs Ars. Fits mulheres sio mais deqdentemerte formadas era cursos perSridE © Ge “info-com’, que mio slo os mais féceis de serem sncdixados nos empregos oferecidos pelaimprensa. Mesmoque ‘recite trta drum ohana mae (gener omedon nintendo (EP) {Sxevcos de oma rcooescan Est tro pono ‘pate nualengde cape peeve a usage: peo Es {pe caforalitas mat) sargetae cons ocartunor parspasa ne conotne derereanent a cote Ge ‘atovocdata cues dotm aera ca ‘ee QUART, 18), O foo dtm inne frmacbo ‘ea sos pois eri oon francs po ‘pulagdo com perfis pouco variadox. Sua formaggo intelectual peti can ages ds ns ota econo, us tapenade oes mandot sual com beg € teda 20 que alguns estégios do curso de formagao permitem Serecbl ocerputpeecliieame strtwoneee to roaealo ade a verse sarton es te 2 vena. lawpomene: ‘A ercelmmutaphado malio vende mu fexiaado ss uubererrproceiovam 1698 Sorat on ID, 20% em 14 ceann 9 em 168, Gonstve aguas ‘auth ca popu de novee tara Cu cee ol 4A anton onal e dos jrnalistee com menos de 25 anos. ssa femini- egho 6 abigna eeiferenciada. A presenga das mulneres 7 ‘Hasegun es meios de comuniceszo: 52% nas revistas, 4246 fot semandries informatvos, 994 ne imprenca eotdians na ional, 596 nas teleiebes nacionats, 26% nos didios regio ‘na Ag mulheres “saent” tambérn mais ripida ¢ trequerte- Tent da eaxruirajomalistca. De una forma previsive, as or ‘alstas Gepararn com as dificaldedes comuns 2s mulneres 20 trabalho. Corne mostra Christine Leteintarier in REPEL € ‘sina 2002), elas tém reais diicaldade> de rerer contrat (las Be 1099, 2494 dela integramn a hieraraia, contra 37% ‘dos homens. Menos numeroeas nas cepecialzaytes ce Tens teres ¢, prinipelmente, 110s cargos prestgiades, como of do feditrilstas ou edtores, elas fo, em compensa, amaio- ianas fungdes a0 secretéria de relagto, Mais freqoentemien- tereeencers (20.0% contra 18,195) eas também softer mas ‘emo desemprego do que seus coleges Homans. ciferenge li €de 10% entre os rencimentos masculnos e feininos (DEMILARD etl, 2001). Nas redagées Gee publiesgées de it. orcacées gerais (NEVE, 20000), acivisio do trabalho 0590 tia com freqtoncla as malheres 8 cebercara social © cule ‘dosmundo das aft news, fotas Ge adlises das tendéncias 30 tins @ dos conparamentos, de assunte einformacoes til tials, em oposigdo ds hard: news, centraias no ecortesimen: toma tensa da atualidade. ‘Um sltima evolugzo decsiva ver end, do ereseimento da instahlidade dentro do jomalom. Os free-lancers rept Ssentavarn§, 5 da profisa0 em 1975,14, 7% em 1000, passer. fara 1685 ein 1899 © chegam 83146 dos 2.100 jorralisas que ‘evoram em 1988 ann caret de joualiste, Mas ms conaigese esta txamerme sserasie Tals aa nse exealea de jomaliemo san recoiecss pela convene pv doo jrnelae, So so publoas: 0 Centro Univers ee ens do aber (CUED), ce Tatrasburte,cOELEA, 1 Untersidade Pas TUE, de Lani, Bordeaux ere oinroto a Gruaniacdoe ds Miia (Grenoble 2) ‘abecia de Joram ede Comnuricerdo de Mareeta. Qui ‘alias cecoles rsonneciss so particles oBacol So eror de domnlizo (ES) de Lale,o Cor de Formate + ser Drerfelgoumento doe Zomaietar (CPD) #0 Mstcuto Prd Sooo Joram (PS), er Pare al. do Boole de Jarre To de Toulase ‘Deo per eet des alsas com cate hm er 1986 umdnloma donasecsina,Exscem crs institsigbes fo cas plcn ou priradas (om Nanes, Nie) esto os Thin e especaiagdo, a xemplo db DESS de Pais VI, coe Sorma jomaistascerifens Thr etecas de joralsmo enfertam hee ura sre di caldades graves. Urn cen ofcial edie em 1008por Claude Ghtes (tap /imew ladoeumentatinfrencalse fftrpncticns ‘C0048 sr) textaara dagristin fpostveller abe 2 eSpoimerta de un jover formado no CHES GEN, 2008). ‘Gr prince ibeldace ets gnds Aratures ca frm. usb onareagho cease fo esino aor ae aprecia- ‘She proBsigai,o dein dos instrumestos ede téeicas BEN cp sla de que aormagao acadecs. A efsécia deo (Gotham ermos d olocapio norsersae de ibaa duh ‘Sout opeacionl pega contreparidas nde-aegigentivels Daprenaagn das tcnicas de eerita prog sare €0Te- feet, dfomeato compas, dt ves da ecg. Bash lado a pevivas eas ferdbnca 8 que conta un Motea ure de bor orahamo agota a crate expres 46 sckigea sine ‘cf priar um mpeatve de Genciso sobre ode imprint snaisintlighildad nos ecoteciteruns As encase yom ‘redo acusaighemads formapa irtlctal gerd gue ve hace eeacaoa os elehes a preaerar es dshna cee as fontes Basa "grande" eseoa pode funciona: por vmeaes com abiblctecsfechada para sefoms, sem que site pons en coring Oinvesierco ma faragt tena genera ‘os carte ¢ 2 concurs de recrsmertaeertnco pera ‘un Trivial Prous sobre astsiiac doano passace tavbers avientatam o rnin par of biahdee de Sglomades te TER querepresentm 42 20% «55% casratiala das porrin scl de erat, Mes cs desafin nfo so apenas pesargeas. Bice so fam também raadequogio da fonnayao ts orelapee dons impren se rancema cule certo de gravcado etre universe dares, O grupo Prama-Bertelsmann regi a eis caténca nvune sua prdpria"aaceri’ Ha, ada, or problamas de erdem fnncwita, Orereer soe seudartescqipamertosconowavetiane Que ols ated noe radngdes ¢ muito ca, e al resuta pte dis dies do sesido de ceria esnlas (CFP. Responder com aumento dos repose msenicso (at 800 curve) cia pobiras de slegao Sota O apelo aun eiorgefaunceirosupleeentar cas empee, 186 pode sutitar gr parte dla a tena d maior sone sobre o conetida de fxmarto,oesabelecorene de interven. ese eté a possbidede de wiser ce sctaante ese lo ormugan corto min de-obea granu ode (Rrra 2005) (O sugimonto des ‘mertades" nas unvverifaesfancenas organo fd 2002, «ura roornonstpo do send de ferwagio.OIEP de Paris cits spite em ane redes ns ‘undo das mids para cir sus propia seca de joan. Amato os nave IEPs Ge ours elds tera prover de tm mestrado om orale ou de scarcos can eseas dee ‘alisno, Esse proceso dé ais aun ba cntuso de nage r ‘ese impnetresip 47 Ses resorts cnacoais ere esos couiinetiitos, pintpobésco das negerigaoe cond, por part ds ‘nis de oral, ore valdarem sous curd e eau sum ano de estlaricade em IBPs parcire, auc a atsiem sata, de atratégias de concorrénca Mio ha ceva equ etonprocesse acompanhado depoucas perma poepectine etre on entrées posses de reetnigtoo de aver (#o de formacao de Jomalistas,garacs ira rercvayao sen {ivela era ce formasio, e concessio do registro fendem s exchur da estatisica ira bea pate Gos Jernalistas sem estabidade empregaticia. N30 | s@brecerseaccs, por exertpa, ox profissonaie que por sia | Hes r226es de sobrevivincis — sio obrizndos a encontrar a f intr garte de seus rencimentas em trabalhos fora de jorna- £ tsmo (Hnprensa instituctoral et.) Alzuns omallstas podem 2 encontrar nesse sistema de pagaimento por artigo publcads F _(remtarce), uns independéncia que eles julsaru mals impor. ‘tio d que oferecida pelo perenemente aun tedeae. aumento macigo dos roe lancor dea os anos 1950 tema ‘so send, Bie assnala un desenotumentaeoptacua ipicaredade on emergénca de um verdadero xersnn ce $207 Healeniemente composi prlevers,nelando atre He crorctesigenrsereinte: es Aisin cheer ceramics | ‘instabilidade ¢ explorada, no sem cinismo, pelas empresas de comniesgéo e também pelos colegas, Fla permite mitigar oases selarinis,dispor dernao.ce-obra pelo valores mevos ‘aliieantes tages, troduais ume rotativdede extrema, ‘uliplicando os contratcs por durapao detarminads, que pode he $B seongeen maine reppr sec de 24 hors nas fas uci Bl serve at Frirrera dblaro ceo socal fique wnyree lancer force ver clic pagar om Aisitosaoras®diminutoe pr s#us cas sooas. Essa precaiedade tab trt felis sobre Sede da inforogSo, on porgue o.Yelancer Bo pede Soar como: Gepartamentcsde pesquisa dena redagio bare confer una ifgrmagéo e moni asim precisa TACar 0: cor para asseguar seem cerrés.ouporqueclese encanta | agbsee tanto dare ds forces quelheforecerunmate- | sasrrreh ae troneformar em ruztrla como dlarto de una ie- Teron a qual ditcnerte poderbrecuser narepadage cu | carr jdoseré mais Tesposa ama ordem a print do gue © ‘Sito de raters chservadas em campo, Bssas evelupbes em ‘enrarn ur vaso Inge huano iss fvoreces LOMAS erage de oralstas,oaurtento de 7slagbe8 SASSInIERS: were cnicas na profisae eablar todas as crenges fandodo- ee da citar jomabstica (respeta 20 fate isngto ete jo, false e relagbes bless). 2 Sgantatesfaneses Dose sngatardadestrancesas werecen ia senso par tioute bor pelos, ocxploto cs efeizas 6 contre wpuhninta na carte de 61% da papal de jomalstas samatenes ts ace 1070. ace crescent € separ ser te ma madange erundnen do cenéro miiseo ants, ee oaurmenc dp mimero de ros de eamunicaro aul aoe eae set dada argoda er 1981 come ris Pa'e Tease e aaservolvinerto de um stor piado de ee temoecomsis ie 1S time? cera coquour a eee conserve entre ae ofertas te sens es cerenpybs cosas prepran nada aS Wee Be enonratrbér no coteros (WEAN 1999), A una feraizghoereoente de proOsso (LAY “gute 20) Sex prcenagem demaberes entre or: Saree waar serstreimerce (14 ne Corts do Suh, 25% sas Pde, de steve Nova Zelinda obra), oer isie era tamerocor pies (Cara, Bsa ser po aumento da guantasce de moleres corperdrel 2° oon otana Fang. Oras core com 0 rTeRD G8 $e ep ocaamicn Se 0% on jor birics etm ee eee ciple urierstano, acta se spre hop dos 7% Fa de B06 nos Beads Unidos ema Espa, Ci suas tie hnenaconal Hgaca 20 tessargverto co debe cebee 0 senna tedbubo es umapebeura maior por ucatvidse Por (re das express de comanicagio, A pooentagen ce 8 Tiers sm ent, com else isnt, assur pe 0198560 128 225% Cosjomalstas brides RANGA 1Bp) New eta Unto, a Dasa creer por ents etunbée 2 radasa um espetacuar acxésemo doers career rar iaatiace prossial neg (DEAE fn ats, 2000, ‘Sprceas fanclsGerenoraco a protest sige CaM mypeerse nvangadas Sena mic pare dee pare ane Plc dos joraistas entero & Gs popdasBo sia a8 Ss erro fedienernete essa ingen ee $0 seem ones fecentes © procnsn te dove om certo cane (Panga Estados Unstos nos anor 1070) «moverentco major ds reensamen to Bie se origina ris reuestenente de fenéenos de exedo ‘op prnalistas de ade madu para otras roses (como & fcruniagac)emibusca deur zaathe menos paso erals ‘bemrerunorsce (Suoete a fsa ePstacos Unidos nae). visio. Mes avordedcreonguleridade dnjomaliemo fiancé ex “nber emprear dese etao maloia de sus profssionalsn0 sezor de revista omvallrios one imprense capectuienda. De ‘inida por oposicao acs didrios, essa imprensa ren OS sema- nfsios do informagée, ab publcog6ce de "grande oblico” dir ids aeitcesefinldos por suas propriedadescbetivas (pi blce fersrino ovens) ow intereseestemdticos (ead vigers, ‘eonomia), eaimprensanigidaz piles peofisionals (ain. artica, de profisbes médics). Have tipe de publicago em regnta, em 1899, 42% dos orabstas tranceses quarco acta correspondente chegoua 20% na Alemarha exo Canad, ‘As raapes para esa singulardade sao mips (CHARON, 1908), Asrevistasjomalticas eos periicostraram proveko ‘de um regime de ajudas pobiies aimpronca,iietimante con. cetidas apenes aos dirios, 4 legisiacdo protecionstaaplica 4a Ro demir dos ari, logo ap6s a ocupagto do Franea por slemdesra Segunda Guers, tambéin fez deieso nic setor ere ‘que podiam se desenwoiveros grupos ce imprensa estargeira Por opasigao aos métodos de gestdo freaentemente ester 2dos de imprensa dia, els foram um terreno de incvagSer edloriais fortemente baseadas nos moviventos do wanketirg, ‘enquante urns poitioa do soresitizaggo dos encargoe salarais eee _ {recursos macicns ps va ‘eseq tlontnsiee $1 on freelancers, tercsiiaeglo da im- ‘preeedo, Selo ern que os dros deverar administra oentter< famenta com a pederooa forge sircical de Corfodoragéo Garal Go Maballo) ababeava custo, amplianco oriniero deleiores felazendo-oe atrativoe para os publiitéri. O centro de gra vwoade da profssdo entdo se deslocoa, ‘Outta earacterstica francesa deve ser dbservade. S095 gs ornalistas trabalhar ainda pare a impzense didia, 10% as verdas dos dinos sao feas pelos jor regionais. Com 80.000 exemplares por dia, Quest Fravice 6 ¢ primeira pu papto francesa do po, Acie lis ejamasne (Cerne tamaice parte dos mandos profssiondie, quando s an seal das generaidades umn mosalco de avidades se revel cexrude elisico do Tunctall (1071) sobre os jornlsas end revo astra. A escelha dos jornalistasespecializados dos dit ee londrinos "de qualidade” ee fxava,contui, num grupo de ‘oscar aps ‘As casilcages produsias pelo inatibte Nase! de Bsie~ {ion e dos Bsuxdos Boodedsos (INSEE) pare ar uma Daleg das proisbes lar muito quanto’ ager scales Jomranias ‘Ne versio dot anes 1080 do Cogn cas Catagonce sasopo fasionai, 0 jemalita Ggararn ene 08 prokirais néice ! 32 side amis, (rape 4, nel de tormacan seguro gra complete) a9 to ooinatateas racatgara Sprofuaees ntoictuié verse ‘ern que ee enconteavam tabém iodatorso devenhiis ‘Areformade 162 spromere 20 grape 3, que rene as po- _asoes com vel de etudesseperior erao'mas apenas dese- find gra, Os jomalstas ganar tants en vse, que spare ues satsgoia 3. “pofiebes de formato, Je soe do capetieal’- Os etatencee co INSEE que atualizan ‘cus categoismastan un certa malice: ve deterinassen ‘que lo da categoria fsse"jomlias" 9511), precedendo 2s estore (512) ees renetaram os apreseradores de ‘lees 2 wltma da “protesbes co espace”, aqule ce “arta de vrindie” (535), ra quale eneontram oe "ats- ts ds cree", "Uusinietar menequine A daeaticago de 12082 crioutartbes una categoria especlica pare os “sser~ ‘es ericos publics eas relates plies” 4681), ce ‘nek as assessresdemprers,clusitescos tamed neo tage emprecs” do grupo 4 Gut sealando en pre con Donnie Meme aparéncia homowEnea, Mas ¢ um mundo de dierencas equele ‘quese dereckre. partir da pesquisa dasigualdades considers. vals de prestigo socal enire as edloria nobres— correspon dentes extrananzos¢ jomalisise do plitica —¢ das eiterisa ‘deespecildares como anvoivele wea, prvebidas cor ni baternas ou como simplesinstrurentos derecuperagio de uma sca publcsra; dferengas de romuansrage; citron defor acto entre 0 dplomado de uma escola pablice com cargo ext Washington eo artigo jgados do furl profesional da etria esportive, Esses jomalisas expecialzades que oe cruzam nes Ceseotsieaisside 8) puredores da redaglo vivem em mondos eociaieaierentng 9 ‘iota dos jmmalistas hortens que trabalhacn nas ehtoras de (Gporteeautonéves cascu com searetinaseendermers, i andeias que rio sear bons partidos paca.seus colegae dao ‘etorias nobres Ta Prana, 0s trabalhos de Jeex-Marie Charon, tanto 6o- reas tendéncine gorsis do joralsmo (1962, 1999) quanto fobve 08 Segzuentos de imprensa particulars (1066, 1990), frouxeram 8 luz uma “Tragmencacuo”erescente da proisseo ava ere. de fortes diferencas entre cinco universos (a mete fora da gaia sugere 2 avis interna) ligaos a midias sis tinlas, enre as ais objrrlisigeeicalarn pouco: sem 190 [86% dos Jomatstas francesestinharw muudado de empresa fm ua vida profissional, sé 82% trham vivid a experiencia Ge mucer de mela Sto as earaccerfsicas dessa cinco galt Sas, evjas presses produzem as maneira Ge ser jorrlis., (que taressam a. ‘soviet ejects: emt ds mua? isto uma pecularidade francesa em termoslaimprensa ‘os fiancesee ste eimutanoamente os malores llores de revi ‘domino e encontran-se mura nivel muito madiane paras (Gis. Em 1968 a imprensa especiallzada de grande publco (esporte, televisio, lazer feeining et.) contabsinava | 26 p ‘bleagéas, 2s quis érecesstri que se acrescenter 1.490 publ (egtes de imprenss especialcada técnica e profesional (ast fla obras e serviga pblins esc). Base setor irnowse 0 > ragio de geracdo de emprogos.no jomalisma francés. J8 em- pega 42% dos profissinals com Cartera de joalista, Pela 4 seed pao wersdade de seus compantentes, peas tferengas enores de peso ebonémico ¢ Hola difuedo de publiagses (mis de 2 {os de exemplates pr das revise do ¥,menes de 10a paaraitasdotcadaé cage ouapexts), cave river eveca imagem dala Résecr, 2901), et ert ome Sra ot qual se drige essa imprensa ndo € mais caupieenddo na t= {ure total Go cidadzo, mas através de sous componentes de ‘ertidece (eposentado, hamossexual, pals de alunos) ou um 4) deseus averes Garcnagem, Sper). Atendinciaproposta por ‘um jornaliomo cera enge una rlagko de eervico,freqdente- mere de ajuda 20 consumo, além de ure modo dese airigir20 etor com cdadio. *Oomalimo de revstas também 60 ret. Se umia parte deste inprenss deve seguir 0 calendio dos |<, acontecimentes que se inpoern 2 ea, como as competigces es. | porta, a maior pate das revstes (coir, sade) pode cans. tras sets contetesomnlistcos de una forma elativanerts dasconectada ca stndads do aconisseintoc impresses ‘Avreraracdo das edicts, especialmente para as mersals © teiestrai ee reaiza com meses de anecudéncla Bo que cb: serva Ohare (1988. 82-65): "Cabe ao orzalistaKeneear 2 tendenciaeosfeémanos emorgentea, para ‘amlee com> tema de extrevistas, eportagens,matétas~O Vflsta de revista deve serena, magirativo, ules sal a tae 0 ue se mexee posa intecessar aos lone. La terseira mara dose jornalisa éazer de soutext> | laboratério das lisicas de marketing. A loclizavo do ca r co jomstisbien nas paginas lava er cons Hontcagdo de temas promisrores como a deftizan dos t= anki: ges a rapos de imprense (Davee, Te Pisa) dotades detns serio 6 estos de marketing, at publicagdea mais conhecdas desse seat SRERTSTE prense sho aqueanen quea trabalho dojomalsta Genatrado aparcs de carocertiaspredsas, ecu tar | ahojamalstin ¢ rato ae uma grarce atengic ao sepecto sisal do produto Sn ~ Ouira particularidade desse jornalismo ¢ condensar, ds ve- og caricature, as ensdes das relagbes de forge cam sues foe tea sous rurcans pubditce Liter, fontes e anan- cartes se superpbe is vovesintersamerta: Plea ie para «ge rests da exclusvaonto por prosioaiswultiplicar as algns orcs sobe os problemas das rormas de higiene plas guns eeu litres — que ade também anunciartese fxr es — per Sores respenséveis, Um iterese mute isi tarts areagera preaciceros stores estatéioos co star. que fie ambém compradoes das plginas de publeidide ss dvds indeweras revistas epeciazaas em qe otrabino do crmalsta ferent pouco do uma aidade dereeseria dos speumentos promocionas produstos plas erapresss do so: tere questio. Nals que tio, ent, ojoraksmonesias mia expec liacasleraa eas profisioraisovsc de uncionar coro uma ‘treversivel clausura. Um portifélie composto por taxtos sobre oTienflho suai ou artes doses jogos de ceo ana revelaco uma sluglo pouco eas pata as as de mobildade protien eam eset 5S BB eae emt Aimpewaregm etal segundo maior emregator (236) dos joa tan son on dria resonas —¢ 9 sarerios lca — const. tuem um uriverso que conten inportarespaicwcidedes Be permanece naismaseuling (74% e199, contra #66 6 opt do jorelomo exe) e com de maievareada (en {bpo, 20% tee mais de ington ans quando ess grupo tg ac erro 16% © 18% eri, levis revista), Os {frmllas da inprensa regional tender ser também pl Rocce en menor rimero do que aria danprens coer {90M sam eotoceupeiones entra £226, rspectiramen- {oy om 900) Bssascaracerntosreretar uma igea de ‘Shree 6 eve 70% doe jomebstas Ges Aris reponasf- Serum toa ss vd profiel rawprenn en que orem srnpresos pla primeira ih perticardade do jomalsm local ésobretude ara ‘gfode proximidade que ele maniém com suas: fontes € seus Iel- fore Camo chserva our deur meanualprefisional (CUES? 18@, p.61 e 54), eso stuagto pode “celcar o jornalista mals cuiteon isonet Ge suas fates einfreio.J-A ret sao que se execce sobre ojoenalistaloeal ¢ mals sile, conse Ghertenent, rls dif de e combster Bb ect ssapiacs Si ferter qin ce onebaleem nomalmene rua pequere tiaateon’e tas conheceme,petanto frequent ar {SSbnoe une doe outror” A regan de prondade eres fanbem an “acta deta inplto dese tipo deimpren ue define oo letares peo petencrenio au erie ‘erate pls publcaten Le Dauphin ber, Les Der ‘tive Nowecig dAlsae) Be vada aseecora oper | ee geist 5 socors, os aconsccncerts que valonarn ur “nos" erie Sp por its a amportancia dada ds vitrias Yona © a yaivae, covrelatiragnento, oxtyema prasenesa na cober- de tndo o que pce gererconflzo entre os azores de local Thm és quaseinezisiéneia ce furos sobre os"escandalos” que Soahem em czeuseso os poderes locas. prematuro, entretant, zeociaresmprenss dia rego: at imagem tnica € um jomnalistarisdgrado ¢ cortés. Af fsa dy “eorrespondente” adquire xeproventagbos bem dfe- tes 2s cidades Smportante, nas quai a dverstdade dos Flores soctls ver afvcunar es presse da proximidade, Nat Pluacees centraa, a8 condigiee de trabalho dos Jomallsta e- psialzados (2ooromla, pltica) se parecidas com squelas fos ris parsienses, “Aimnprensa regina francesa foi também um dee eentros shal tvs da rrodemnizagdo da geet e das téenieas de tra ‘athe, com euss mevagnes ern terinos de informatioagdo das pbleaghes e de descentralizgio da paginapao peas rede ‘hes locals (RUBLLAN e THIBRR, 1998) 1 este ec feomase ete hifrarnge os semandvios¢ s immprenea éiria nacional, mio em ‘ais do que 1396 dos Jornalistas, constituer @ coro frit] da préica joralistca © eo 08 herdeiros do sis muto- tes profssionss. Apeear da cancorréncia como auiovsutl, tee joralsmo conserva uma eutoridade mora e wns Jet Tuade oferecidas ao mesmo tempo pai Neranca da WistSria © pia natureza dos formatcs da imprensa, eyo contetdo per | BE scietcinae rite dg anise, rt qual os toxins narmativantes do ea torial ou das pigiras de opiniso permitam araintarvengéo np aabate pli, Eneretanco, ¢ grande orisco de perceber essa Jornal, atcim come um ieetorg, por aun pete mals visi s.elmersao épica do jomalismo investigative 0 eflnaments da andliso dos ecitoraisas politicos. Contra redusionismg de chservas esse omallsm pelo prima da edzoriaspoiticas de tris.ouquare pablsapécs, ob- fewvase a dvisBo, a diversdade das edltoras e das-espece- Szagées que trabalhar dle fora contrfuga. A cbsarvaglo 22 ‘hard iam na peradoval combinardo entre presto e ra. tlidade desso coragio histrico da proisio, Uma de su co racterstcas reside em suas cificuldedes econtmices agudes (s ctaros da Uniao Européia perderam trés milhoes Go com predores desde 1994 O fendmeno abala uma imprensafencesa {A pouee ida (27 lugar no mun) core um doe de panei ‘io de 149 dries por 1 mil abitantes em 1999 Nerucga, 1 SK, Ramo Ui, 9, $21; Bstades Uredos, 16,202). as aie ‘aldades finarceres de diveroce cir parisenoes (’Huria- ‘nti Pramce-Soi) so conhacida, assim cor os esfreas a9 Monde © 80Figar 2000 €2005 os dais) ado Libération (1004, } 2004) para reconqpistar leltares com madangas senstvels no projet grice. As vendas das revistas estagram porte de 1,4 rato de exemplares por sernana. Qs jomaliscas da imprensa nacional de informagi simbolzarn orta0'¢ ientdade trad ‘oval da profisso esto subeneldos a enorves pressbes rara modifica radicalmente éuas formae de trabalho © o cantetso Jomalsico qe elaboram. 4 alorza;ao deur componente v= ‘ual (fotografie, infografse), a cormpactagio des formatos das Inatéslase o crescimento de eitoras de soft nems inca a : ihe davencadeia novidades, as wenes sucessos coms eseesidade de Wiovagao, Essa mudanca sob press Gprodustrawreforma gréfica do Monde. Ble carregatarabém erie de fazer com que a irprensa eeerta sign omodlo do [pal televsivo, de alimentar uma hestagio de idertidade de Wp erraltse, percenida mndietamente na crOnica servanal ddoombudsman de Monde, que étambémn um trabalho de Sisto {ejanicagio daa novidades junto auma parie dos llores. fda redacZo (CanMPAGNE, i Actes, 2000) peck leomismlcl ‘o tesbetho ds eucureal urn terreno de comerci’, una agen- ede contaioe com nterceutore e vida local responsive porsindcats,agriealtones de bse, peleturns, guarda mi. Fis epoeatambém trabém una relagio de configs tue te fee 20 lexgo de tebe e anes como inericutores Gevida eo, eso quer dizer nade detielgts, honed a2 ‘ugde:, Quercose etd malin ce rents em fae ouaotade Geaguse, ete una prodnais obgatoral” (redatr res econ pa ecbertura deuma cubprefeittrano Telaymmme Ge Brot, 1086, “rst uma coee que no peso fee eo ae commpras no supermercada No peso ca wanglie sem queme abordern pra fr de uma fuanifestarde ou para fazer comentarios {bre uma mata” Ceomesponderce leea de Ouest-France, ‘ade de orm havent, 1966) "Ne no podemos ns permis za poiris de quetmar oc arcuies tom debar radia un evertul usar Niop>- ‘os alae com as pessoas © dopa fazer» cue pasta por fsa eabog, porgue omen que force ver munca mais nos G0 caper And worengpen Ne nko poiemoe caro ferns tra mute, que estas sats; commesso papel, Apo reeper No Dodemos fazer so porque néa sores (Bmamonte lgecos [) Para ser Garo, 6s ao nos pete noo rerum corventino, De fate ns rears [mos Sie jornal sbrigatoriacerta consensual, Terbs una tare de Denetrard muito alana nota free, quo ¢pequera S231 toms ese noe de penetrgho,merremoe[..] Dizenes: “em, ibe acergeces alsin” depois, em nel de coments en, disemow-“areenpescecomentais0" Qmmaits Ja Press Gi ka Marcha, arespete dbs debates sore use de re clear do La Hague, 1998) Ponte Baie deals, Guten Nas onnism adie 1s Jormalists de televisto representam em 1990 129% a profisao, 08 a rio 8.5% e 022% os ce Internet. Oseiore ‘menos feminino (32%) do aue-a coajuneo de profisedo E tar bbémmaip orem, com acifrarecorde de cerca de 40%6 comme: ros de trntae cinco anos (orimero 6 de 26%6 no conjunto a limprersa difria) Se o sléro rato mecto ds jornalsas ete leviso era em 1988 o maisalio da profisto (3.660 euree), {que se observam também 28 grandes separaghes cos rend tes, entre estreles e jomalistas, eas diferengas mais sensiveie entre conecioras locas (0 salir hretomediog de 2400 urs fem reds locals). O carder quase revel éa passager artviot ‘ot outa experidneias profssionais ou por ue Série de ia bales como ree lancer, sem carterade jmalita,eararide is esoe do aces dro as fungoesccupacis (21% contra | tenotsimmisenie SI seeps era) marca ingrid somes 1 retnmalrems reqs canta de entaral a eens Ge saan be eet enue ura lle eras joa eae eran econ pues asonon AL ss nazar 108). Te a toacor en esc deals ecobes a a ein era $1090 enorme elie nas tardbes acs Onde € ao ena ris 1) 0 fn ot wants coda mis hpi (128) e ales aa emia Dunc mao terpesotds pl re eens tes pric rages des a ors do goveroefealiun deo? tha 2 inca olepniadeac ios doses lees severe seu bao,a ria aan er rial 28 tsa Sy master centage smal ae pelos oacecnerto ples ecopertie Sean omic, yates Cbagentes (6% dos jomalisas em 1898) constituema t- mais desconhecida do pblico, Nio ha estreato pars esses rvsives da jomasmo. €, enezetanto, sem eles a maior parte ogmetos de communicagdoestaria eer condigdes de funconar, = auc € 2 pati dao noticias que passem pelo “fo” das zran- "decagenctas (France Presse, Reuters, Associated Press.) que ‘Seconecimento penctra nas ealas de redaglo © 28 municia 2 scoge de ais Desc osetia 85 ram cane Awa it a fs ppp Sepia, para aerate de conuicaan es Taps ori, ape ein frncedor cj ne do marca pods Se cosmcons ve eases Beer, APTI crete —aepce | BM Uta rn cd de cate Seba elt ar vm ZA ee ET ns ie te ee cae ‘cher as paginas de jamal ou da revista contratante (PALMER, sementa de um pereamento duplamente racional. Ele convida 1083), Esse status cria enonraes pressoes para 0 agente, Bie pensar espaco dojorralisme compo um universo estrutarede Soro remeron | eee ore: Te eens bi ot oe es ian eart | TEE as Ieee yi tect tiagcontege cecum memory tren fer se ea etna tes ang betae terns Sr kepeativs. | -~ F cps Be dae feats EG Ere, carr ae SE He A Nt elias | Toor ae a pee es Got a Croce peptee alie taecnmeas Glas 10) Sess,” | 2 Satta en dere tos Ge roe ee Hoke coda eee gsteade crea sresrcaent: |) Tae, plficncheshcua? Obj ca im etousee ceo (2p caer cet jemasno fetta, acoso em op akrapasa os lntas da Prenga us ligne sakenanes cara a alin so onentade pare oe tzmasde ais. fF Emcre Neve 200) a prkiouiies tncapopiont a nenraedila carte nosainis excita demiiia yodemontr ff jeretamio sock rapanr multe opodehon eeecinn Pe protao ca mati mais iterpriaties por un fz [jus abarativs, Como iastinm cx eons Acsoen ety fee dcorain Bae eo neous cis sate dingreno a Acaeria tance) Unser. ‘tna des pelaceds — ua tinen Ge daca en tapao jornalistica “comercial” implica também uma forma de _presas, A potigic jornalietioa ae Gistancia desse ves do plo da srtzcipaioe demsmeso das opttesdoteralye dh rede Sita vain ue papel de dire de ccm cue erro de cia eons O win Cuorm nos ones vale 2 oer en espe de proidae onde aig at entio, mie do qve ure retonpetira de Glniber Rocha. Un ‘an seus ees, esti Ge ura voce retnte (ses paisa pernenertes, un “efornador protons « ‘eportagam picante sobre ws "mafia" da Geéegis, roe Bois Aes fetSgrafoe na Matton ot Praveue) parmts tomar dita os Unies, vale mats em auciéncia do que-uma investigagan ‘lamento en relagio ae diacarodosfabcanes: an noticia to [recs sobre ocesmantelamanco do Estado rusio.A busca pee selsacs,crtcadas a retsieaornalistica se eno emai = P sone ojossse gaa p 73 Sereletracechverersuenececdads vaprvetarcomts. | yy coettur um segundo princoi de oposkgto dentro scree tecits ann ene carapeorralision Hic cononta uma prdtica dojocnalsmo se crstii sce dsposlosdestisaie a preservar aan. tin ir vengan ces conto ceros na gal veus deo sos we a ‘ress seb uma forms Afererta casa qu as ougtem tana de propo ca nformagio frente todos op poderes os forcedcres. “Nes somos mals do sac Noa oss camas prétieas ej esukado¢, anconaro, wrap. réndodetnbiondoseressinge zara a tvereapa" ragsbllgece da: rodastee aos dssursesnatitcineis, Un ds (chete Se edag,saaione fanclameio ds nies supbe ivestimentes contrirics 2 isho da maxinizaplo de lust: equipes jomalisticas rumeross & stv, servges de pesquste arquivo autsnomos, orgamento ‘uma mangern deluero mexcma (eeplcitamante revindicadarog pig Besa. Requer uma rede complexa dé coliexbes cam ‘andes grapoe mulimidin ver [RLNENBERG, 2000) © 9 yeaa infojies de areas cferentes,trico meio de evtar a pub e receles publctrias racer eonsttuiroxtcs indeadores caxionconecente, ioprudente ou revignada de paginas que 2 Ga presslo da audktncia de rerdimenta, 100% das receltasos fied das fontes inetitucionais transforma em informes pu: “oral sataits" vim da publeisade, 60% na Marie-Clain, Diatios. A iersficardo dos setres Ge avid de grupos 50% to canal Prats 2, ecarmito, qu oglctam hoje ue pare crescente de emo A egos jalan de mercado te opbem etrutualnette tesdesomalsro, consul utr varie desea reagto com 2s ‘a2 publicagbes © as piéticas Ule prociiram préservar a gutono. ‘ontes, Para um conglomerado que intervéim 80 mesmo tenipo ‘mis @ liga de informagho:valerizagio des eaitorlas rence hrativas, mas capazes de escarsoer se eronigbes soci, ef ‘agio de urea visto eis, nstiticko de dspostvesvisende Alimitar 9 peso do campo seanbmieo. Alternatives economt- > saimprerss, naconstrugio civ ra aerordurea ence merzadoe ‘ques Jornal de andl cia de econcrmia) rechiz2 10% 0 0: pibles;& grande a tentacto de utilizar esoas midis 0s jogos {etzoca cam polices ou empresas (NICK 8 PEAY, 1907), ‘das receiias publicitérias, que € Ge 0% no eemandrio setirico wanineee Cana enchaind. Neste pl “lect” do expe oma toes de capo jomalitio se exces tant co, oteomheciento pls clea jralsas constuttanto fF envisbesconatartes a excdlnea prota ho role lero de idetdee rosin quanto um epealde.&. unjomalnonreso a bresde jedan cg onto tio coktsanente «valance pos ses, = lye, destancamort erie edasrdie, ve cpoercottes So la contin purcanente o precedente — porque ain sees Povese ibaa oparadow qe consti: ne (a tenesdo pel pede pbliiede —e distinc tat fon. ‘oa de gure ntlendc oo rnatacotomot 14 singe eism ‘emerginvlo de um merogd de tevistas om leno crescimenta, ara ligar essa constatarao de um jormalsmo sem fibrads pres, as ces recaitas de marketing. E também por mate da telex soe de suas esitsizs ques afzma um motel de egtsnidsoe ‘atornativ. Ble inroce de bom grado os valores do antigo mo. elo, mas sobrepde a ele novas formas de enceléncia O prance Brofissional 98 mede ent8o por sua capueiece de gerar ‘Dencta, de tabalhar ao vivo, de exprescar a atualidade sain ‘uagem do emocionale sé do sersaclrtl A nto ser por tomay exencial como garartis do profundisade ede vittude, essa conssgragio pels audéncia ro ¢ em s escandalesa. Ela cons a ao debate quando a capacidade de anecipar os veredict Aormerendo ede valense do suoesso programade tome-ce arin loa qualidade joralstica, on quando, segundo ur atts ‘for rotinero, a andencia 6 apreservatia corto o equivalente famccoral do veto uriversal (Le DseROER ¢ cet: CERDAN, 1958 (Cuuseraan, in Actes, 1864), Jornalistas no trabalho ‘Lengo de ficar no anedbtico, a etensSo is inceraghes rovineiras as redagCesou2srelagbes com a ents consul um osc ras fecurdes de compreender as reabdades do trabalho jonra tio. bibbegraia fil sugere (elmbclo #)algurs textos pat- Uoalantente props a aprotuncar no exame deste queso, ‘comoo ive de Laurence Lacour (1996) respeto de sua expe. sttnia coro reporeey, sobre um eélobre fata de xtc do assas- sinato de una cranga conhecldo coms o caso "petit Gregom ooiirio do um zepércer cinerstogrfico da televsto pabice (Bausesrie; én ACDARDO, 1995). A explorapo proposia aqui se organize em ts grandes martenies parte uma evocagdo ass mtaragees dentro de uns rodogio, Sxaoe em sega no sperente aradoxo do Joralismo coms trabalho ce retinas Anaimerts, aborde as relaobes com as fonts de ifoemagao

Você também pode gostar