Você está na página 1de 89

As Leis da SinpIicidade

]cnn Macda



Tiaduo:
Ieinando Lopes Danlas

VIDA, NLCCIOS, TLCNOLOCIA, DLSICN



Iaia Kiis
Prcnc|c an4-|a nais c nunca ncncs.

2

5umrIn

SIMILICIDADL = SANIDADL 4
|ci 1 Reduzii 11
|ci 2 Oiganizai 18
|ci 3 Tenpo 28
|ci 4 Apiendei 35
|ci 5 Difeienas 43
|ci 6 Conlexlo 49
|ci 7 Lnoo 56
|ci 8 Confiana 63
|ci 9 Iiacasso 7O
|ci 1O A Unica 75
Sc|uac n1 DISTANCIAMLNTO 76
Sc|uac n2 ALRTURA 78
Sc|uac n3 LNLRCIA 8O
Vida 83

4
5IMPLICIDADE = 5ANIDADE

A tccnn!ngIa tnrnnu nnssas vIdas maIs cnmp!ctas, cnntudn, an mcsmn tcmpn,
tnrnamn-nns dcscnnfnrtavc!mcntc "cnmp!ctns".


Assisli ao piocesso peIo quaI ninhas fiIhas, aninadas, olliveian suas piineiias
conlas de e-naiI. Coneou cono una golcuIa ~ e-naiIs enviados enlie eIas.
Aunenlou paia una goleiia Ienla quando seus anigos adeiiian a esse fIuxo de
conunicao. Hoje e una enxuiiada de nensagens, cailes eIelinicos e
hipeiIinks que desalan solie eIas diaiianenle.
Insislo paia que eIas iesislan a lenlao de veiificai a caixa de e-naiIs ao
Iongo do dia. Quando foien aduIlas, digo-Ihes, leio inneias opoilunidades de
nadai nesse oceano de infoinaes. Afaslen-se, aviso, poique nesno sendo
un lecnIogo con piepaio paia as OIinpadas, naI consigo nanlei-ne na
supeifcie. Sei que no sou o nico a lei essa sensao de eslai conslanlenenle
ne afogando ~ nuilos de ns liavanos (ou no) cenlenas de lale-papos poi e-
naiI diaiianenle. Mas sinlo-ne un lanlo iesponsveI.
Meus piineiios expeiinenlos con aile conpuladoiizada Ievaian aos
gificos dinnicos conuns nos velsiles aluaInenle. Voc sale do que eslou
faIando: ludo aquiIo voando na leIa do seu conpuladoi enquanlo voc lenla se
concenliai e cuIpa ninha. Iosso sei consideiado paiciaInenle iesponsveI peIo
fIuxo incessanle de chanaiizes poIuindo a paisagen das infoinaes. Sinlo
nuilo. Iaz aIgun lenpo que queio nodificai essa siluao.
Alingii a sinpIicidade na eia digilaI loinou-se una nisso pessoaI e un
dos foco da ninha pesquisa no MIT. L I que eu ne divido pIos canpos do
design, da lecnoIogia e dos negcios lanlo cono educadoi quanlo cono
piofissionaI IileiaI. Ln ninhas piineiias eIuculiaes, olseivei que as Ielias I
e M ocoiien na paIavia SIMILICIDADL.
1
De falo, o nesno pode sei dilo da
paIavia COMILLXIDADL. Dado que o T en M-I-T significa lecnoIogia ~
que e exalanenle a fonle de giande paile do nosso senlinenlo aluaI de opiesso -,
senli-ne dupIanenle iesponsveI no senlido de que aIguen no MIT se
dispusesse a coiiigii a siluao.

1
Ln ingIs, lodas as Ielias do acinino MIT (Massachusells Inslilule of TechnoIogy) apaiecen
en seqncia nas paIavias SIMIL}CITY e COMILLXITY (N. do T.).

5
Ln 2OO4, dei incio ao MIT SinpIicily Consoiliun no Laloialiio de Mdia,
consliludo poi dez scios coipoialivos, enlie eIes AARI, Lego, Toshila e Tine.
Nossa nisso e definii o vaIoi coneiciaI da sinpIicidade nas conunicaes, na
assislncia nedica e nos jogos. }unlos piojelanos e ciianos lecnoIogias e sislenas
piollipos que aponlan paia diiees en que os piodulos oiienlados paia a
sinpIicidade poden Ievai ao sucesso de neicado. Na epoca da pulIicao desle
Iivio, un novo piodulo paia a iepioduo de folo digilaI liansnilida en iede,
desenvoIvido en paiceiia con a Sansung, seivii cono un inpoilanle
aigunenlo de dados coneiciais paia se leslai a vaIidade da posluia do
Consoiliun en ieIao a sinpIicidade.
Quando a lIogosfeia coneou a suigii, eu ieagi e ciiei un lIog solie as
ninhas ideias desenvoIvidas solie a sinpIicidade. Decidi enconliai un conjunlo
de Ieis da sinpIicidade e eslaleIeci dezesseis piincpios cono nela. Da nesna
foina que oulios lIogs, eIe len sido un IocaI en que conpailiIho ideias ainda
no ievisadas que iepiesenlan ninhas opinies solie un lpico peIo quaI eslou
apaixonado. L, enloia o lena do lIog conece piecisanenle no leiieno do design,
da lecnoIogia e da iea de negcios, descolii que o plIico Ieiloi ieveileiava o
lpico suljacenle a ludo: neu enpenho en conpieendei o significado da vida
cono un lecnIogo hunanisla.
Ao Iongo de ninha incessanle joinada, venho descoliindo ale que ponlo
chega a sei ieaInenle conpIexo o lpico sinpIicidade e no lenho a pielenso de
havei iesoIvido o quelia-calea. Depois de lei conveisado iecenlenenle con un
piofessoi de Iingslica do MIT de 85 anos de idade, que ven lialaIhando no
nesno piolIena duianle loda sua vida, senli-ne inspiiado a ne delalei con
esse quelia-calea poi nuilos anos nais. Meu lIog Ievou-ne a concIuso de que
no h dezesseis Ieis, nas as dez pulIicadas nesle voIune. Da nesna foina que
lodas as Ieis feilas peIo honen, eIas no exislen no senlido alsoIulo ~ no e
nenhun pecado liansgiedi-Ias. Conludo, voc pode considei-Ias leis na sua
pipiia lusca peIa sinpIicidade (e sanidade) no design, na lecnoIogia, nos
negcios e na vida.

A SIMILICIDADL L O MLRCADO

O neicado enconlia-se inundado de pionessas de sinpIicidade. O Cililank
possui un cailo de ciedilo de sinpIicidade, a Ioid possui o piogiana Keep
Il SinpIe Iiicing e a Lexnaik dedica-se a desconpIicai a expeiincia do
consunidoi. A difuso da lusca peIa sinpIicidade consliluiu una lendncia
inevilveI, dada a esliuluia do iano da lecnoIogia, que vende a nesna coisa

6
nova e apiinoiada, onde con fieqncia apiinoiada significa sinpIesnenle
nais. Inagine un nundo en que as enpiesas de soflvaie sinpIificassen seus
piogianas a cada ano foinecendo-os con 1O nenos de iecuisos a un cuslo 1O
nais eIevado devido ao gaslo con sinpIificao. Iaia o consunidoi, ganhai
nenos e pagai nais paiece conliadizei os piincpios econnicos lsicos.
Iioponha a una ciiana a diviso de un liscoilo e adivinhe que nelade eIa ii
queiei`
Ainda assin, apesai da Igica da piocuia, sinpIicidade vende, cono
defendeu o coIunisla David Iogue do Ncu Ycr| Tincs en una apiesenlao na
Confeincia de TLD (TecnoIogia, Lnlieleninenlo e Design) en Monleiey. O
inegveI sucesso coneiciaI do iIod da AppIe ~ un apaieIho que faz nenos nas
cusla nais que oulios pIayeis de nsica digilaI ~ e un exenpIo-chave que
coiioloia essa lendncia. Oulio exenpIo e a inleiface nodesla e decepcionanle
do polenle lus-cadoi CoogIe, que e lo popuIai que googIai loinou-se una
alieviao de fazei una pesquisa na Wel. As pessoas no s conpian, poien,
o que e nais inpoilanle, anan os designs que poden loinai suas vidas nais
sinpIes. Ln un fuluio pievisveI, as lecnoIogias conpIicadas conlinuaio a
invadii nossos Iaies e Iocais de lialaIho, e poi isso a sinpIicidade esl fadada a
sei una indsliia en expanso.
A sinpIicidade e una quaIidade que no apenas despeila a fideIidade
apaixonada peIo design de un piodulo, nas lanlen se loinou una feiianenla
eslialegica-chave paia as enpiesas confionlaien suas pipiias conpIexidades
inlinsecas. O congIoneiado hoIands IhiIips Iideia nessa iea con sua
dedicao alsoIula en coIocai en pilica senlido e sinpIicidade. Ln 2OO2, fui
convidado poi Andiea Ragnelli, nenlio do ConseIho Adninislialivo, paia fazei
paile do SinpIicily Advisoiy oaid (SA) da IhiIips. IniciaInenle pensei que
senlido e sinpIicidade fosse neianenle un esfoio paia se ciiai una naica,
nas quando ne enconliei con Ragnelli e seu CLO Ceiaid KIeisleiIee en
Ansleid na piineiia ieunio do SA, peiceli que havia una anlio naioi. A
IhiIips pIaneja ieoiganizai no s lodas as suas Iinhas de piodulos, cono
lanlen lodo seu conjunlo de pilicas de negcio en loino da sinpIicidade.
Quando ieIalo essa hisliia paia os Ideies da indsliia, o feedlack que senpie
iecelo e o de que a IhiIips no esl sozinha na lusca da ieduo das
conpIexidades da iea de negcios. A piocuia poi naneiias nais sinpIes e nais
eficienles de fazei a econonia ciescei esl a lodo vapoi.


7
A QULM LSTL LIVRO L DIRICIDO`

Sendo un ailisla, goslaiia de dizei que escievi esle Iivio paia nin nesno con o
espiilo de escaIai una nonlanha sinpIesnenle poique eIa eslava I. Mas a
ieaIidade e que o escievi en iesposla as inneias vozes de encoiajanenlo ~
lanlo poi e-naiI quanlo pessoaInenle ~ vindas de pessoas que desejan una
conpieenso neIhoi da sinp|icidadc. Ouvi nuilos lioqunicos, engenheiios de
pioduo, ailislas digilais, consliuloies, enpieendedoies na iea de lecnoIogia,
esciiloies de fico, coiieloies de inveis e funcioniios de esciiliio, e o
inleiesse paiece sei ciescenle. Con o apoio ven senpie o desencoiajanenlo:
aIguns se pieocupan con as conolaes negalivas da sinpIicidade que poden
conduzii a un nundo sinpIisla e inleciIizado. Voc vei nais adianle nesle
Iivio que consideio conpIexidade e sinpIicidade cono lendo inpoilncia
ieIaliva una paia con a oulia na condio de iivais necessiias. Dessa foina,
peiceli que enloia a ideia de Iiviai o pIanela da conpIexidade podeiia paiecei o
caninho nais cuilo paia aIcanai a sinpIicidade univeisaI, eIa pode no sei o
que veidadeiianenle desejanos.
OiiginaInenle, conceli esle Iivio cono una especie de Inlioduo a
SinpIicidade, paia liansnilii aos Ieiloies a conpieenso dos fundanenlos da
sinpIicidade confoine eIa se ieIaciona con o design, a lecnoIogia, os negcios e a
vida. Ioien, agoia peicelo que una fundao pode espeiai ale que eu lenha 85
anos cono neu anigo piofessoi, e poi enquanlo apenas un esqueIelo j e o
suficienle, que e o que voc len en nos nesse inslanle. Tanlen, en vias de
conpIelai neu MA, conslalei que a naioiia dos Iivios solie inovao e
negcios e pulIicada poi una nica fonle. } fui afelado poi nuilos
aconlecinenlos seiios que alingiian ninha vida poi oulio Iado exlienanenle
feIiz, de nodo que eslava piocuiando aIgo que fosse nais envoIvenle do que un
Iivio oiienlado especificanenle paia a lecnoIogia ou o neicado de negcios.
Meus lons anigos da MIT Iiess apoiaian un enfoque nais Ieve e ciialivo
do ceniio en desenvoIvinenlo da sinpIicidade e aqui voc len o piineiio
passo de una seiie. Os faloies pieo e design desses Iivios foian
cuidadosanenle oiienlados paia o Ieiloi sensveI que lusca aIgo novo e difeienle.
O nago desla seiie e o foco solie o canpo da lecnoIogia, con lase no
conhecinenlo de design de un especiaIisla e con un Ieve loque de cuiiosidade
solie a vida. Convido-o a desfiulai dessa expeiincia ciialiva.

8
COMO UTILIZAR LSTL LIVRO

As dez Leis esloadas no coipo desle Iivio so en geiaI independenles una da
oulia e poden sei uliIizadas en conjunlo ou individuaInenle. H lis lipos de
sinpIicidade disculidos aqui, en que o conjunlo sucessivo de lis Leis (I a 3, 4 a 6
e 7 a 9) coiiesponde a condies cada vez nais conpIicadas da sinpIicidade:
lsica, inleinediiia e piofunda. Desses lis agiupanenlos, a sinpIicidade
lsica (I a 3) e inedialanenle apIicveI a concepo do design de un piodulo ou
ao Iayoul da sua saIa de eslai. Ioi oulio Iado, a sinpIicidade inleinediiia (4 a 6)
e nais suliI en leinos de senlido, e a sinpIicidade piofunda (7 a 9) avenluia-se
en pensanenlos que ainda eslo anaduiecendo. Se voc quisei econonizai
lenpo (de acoido con a leiceiia Lei de TLMIO), sugiio que conece con a
sinpIicidade lsica e en seguida puIe paia a decina Lei ~ A UNICA -, que
sinleliza lodo o conjunlo.
Cada seo e una coIeo de nicioensaios que se agiupan en loino do
lpico piincipaI apiesenlado. Raianenle lenho as soIues, nas, poi oulio Iado,
lenho una poio de peigunlas, assin cono voc. Cada Lei conea con un
cone poi nin concelido que iepiesenla os conceilos lsicos apiesenlados. As
inagens no so a expIicao IileiaI do conledo, nas poden auxiIi-Io a
apieciai neIhoi cada una das Leis. H lanlen conledo de vel adicionaI no
sile |auscfsinp|ici|q.ccn, onde voc pode fazei o dovnIoad do lialaIho ailslico e
us-Io cono papeI de paiede caso eIe o inspiie.
AIen das dez Leis, ofeieo lis SoIues paia alingii a sinpIicidade no
donnio da lecnoIogia. Consideie-as cono ieas paia inveslii en iecuisos de
I&D
2
, ou sinpIesnenle paia ficai de oIho. De que naneiia essas SoIues e as
Leis se coneclan con a vaIoiizao do neicado e neu nais novo passalenpo.
Lsses expeiinenlos e as pievises adicionais de sinpIificai as lendncias da
lecnoIogia lanlen poden sei vislos gialuilanenle no sile |auscfsinp|ici|q.
InlencionaInenle, Iinilei o nneio lolaI de pginas en 1OO en oledincia
a leiceiia Lei de econonia de TLMIO ~ que eu eslino nuilo. Assin sendo, esle
Iivio inleiio pode sei Iido duianle a hoia do aInoo ou nesno en vos cuilos.
Mas, poi favoi, no se sinla piessionado a leininai esle Iivio depiessa. Quando
ne Iancei con enlusiasno juveniI paia alacai a queslo da sinpIicidade, senli
que a conpIexidade eslava desliuindo nosso nundo e linha de sei laiiada! Ln
una confeincia que fiz posleiioinenle, un ailisla de 73 anos de idade puxou-
ne paia o Iado e disse: O nundo esl scnprc desnoionando. Lnlo acaIne-se.

2
Iesquisa & DesenvoIvinenlo (N. do T.).

9
IiovaveInenle eIe len iazo. Ioi isso siga o seu conseIho e lenle ieIaxai
enquanlo I esle Iivio, se pudei.

ACRADLCIMLNTOS

Coslaiia de agiadecei a LIIen Iaian e Roleil Iiioi da MIT Iiess poi
aconpanhaien o piocesso de pulIicao desle Iivio a una veIocidade
iniguaIveI. A adequao da sinpIicidade cono un conceilo oiiundo do MIT
convenceu-os desde o piincpio. Dado o apoio que ollive da MIT Iiess, sei que
seu enlusiasno foi conlagioso, de foina que una laiefa noinaInenle lo
conpIexa pudesse sei execulada de nodo nuilo nais sinpIes. CIaio que saiu da
naneiia que senpie desejei,-).
As inspiiaes paia esle Iivio foian nuilas e a naioiia deIas loina-se
evidenle ao Iongo das discusses das Leis. No concelo a inspiiao fciI ~ eIa
fica deposilada no neio do neu CLRLRO, confoine exposlo na quaila Lei ~
AIRLNDLR. Conlinuo a luscai inspiiao a pailii de neus liiIhanles aIunos de
ps-giaduao, dos vilianles aIunos de giaduao, de un inciveI coipo docenle
e dos neus iniguaIveis coIegas no MIT, especiaInenle do Laloialiio de Mdia.
Meus lexlos foian afinados e sinpIificados peIa fanlslica nenle Iileiiia
de }essie ScanIon. Conheo }essie desde os lenpos da lircd Magazinc e senpie
iecoiii a eIa en lusca das infoinaes nais quenles con iespeilo as Ilinas
lendncias no canpo do design. }essie foi ninha Meslia no piocesso de iedao e
agiadeo-Ihe peIo seu lenpo e pacincia.
Una ieviso finaI nelicuIosa foi execulada pIos neus aIunos uiak
Aiikan, Annie Ding, ienl IilzgeiaId, Anlei Iiid-}inenez, KeIIy Noilon e
Danny Shen. Oliigado, pessoaI!
IinaInenle, agiadeo a ninha esposa Kiis e nossas fiIhas poi nanlei a
ninha vida naiaviIhosanenle conpIexa, ainda que infinilanenle sinpIes.

1O
DEZ LEI5

1 RLDUZIR ~ A naneiia nais sinpIes de aIcanai a sinpIicidade e poi
neio de una ieduo conscienciosa.
2 ORCANIZAR ~ A oiganizao faz con que un sislena de nuilos
paiea de poucos.
3 TLMIO ~ Lcononia de lenpo liansnile sinpIicidade.
4 AIRLNDLR ~ O conhecinenlo loina ludo nais sinpIes.
5 DIILRLNAS ~ SinpIicidade e conpIexidade necessilan una da
oulia.
6 CONTLXTO ~ O que ieside na peiifeiia da sinpIicidade e
definilivanenle no-peiifeiico.
7 LMOO ~ Mais enoes e neIhoi que nenos.
8 CONIIANA ~ Na sinpIicidade ns confianos.
9 IRACASSO ~ AIgunas coisas nunca poden sei sinpIes.
1O A UNICA ~ A sinpIicidade consisle en sulliaii o lvio e aciescenlai
o significalivo.


TRE5 5OLUE5

1 DISTANCIAMLNTO ~ Mais paiece nenos sinpIesnenle afaslando-se
paia len Ionge.
2 ALRTURA ~ Aleiluia significa sinpIicidade.
3 LNLRCIA ~ Use nenos, ganhe nais.

11


|ci n 1
RLDUZIR

A mancIra maIs sImp!cs dc a!canar a sImp!IcIdadc pnr mcIn dc uma rcdun
cnnscIcncInsa


A foina nais fciI de sinpIificai un sislena consisle en eIininai funcionaIidade.
AluaInenle, o apaieIho de DVD, poi exenpIo, possui loles denais se voc
quisei apenas passai un fiIne. Una soIuo seiia ieliiai os loles de Reliocedei,
Avanai, Ljelai e assin poi dianle ale que peinanecesse sonenle un lolo:
Tocai.
Mas e se voc quisei passai novanenle sua cena favoiila` Ou dai una
pausa no fiIne paia que possa fazei aqueIe pi| s|cp eslialegico no lanheiio` A
queslo fundanenlaI e: onde ieside o equiIliio enlie sinpIicidade e
conpIexidade`

12
Ioi un Iado, voc quei que o piodulo ou seivio seja fciI de usai, poi
oulio, voc quei que eIe faa ludo o que una pessoa goslaiia que fizesse.
O piocesso de aIcanai o eslado ideaI de sinpIicidade pode sei ieaInenle
conpIexo, poi isso peinila-ne sinpIific-Io paia voc. A nancira nais sinp|cs dc
a|canar a sinp|icidadc c pcr ncic dc una rcduac ccnscicncicsa. Quando livei dvida,
sinpIesnenle eIinine. Mas lenha cuidado con o que voc foi eIininai.

LLA LST SLMIRL CLRTA

Achaianos difciI eIininai quaIquei lolo do apaieIho de DVD se ieaInenle
livessenos de faz-Io. O piolIena e escoIhei o que neiece vivei, a cusla do que
neiece noiiei. Tais decises no so fceis de seien lonadas quando a naioiia
de ns no esl lieinada paia aluai cono despola. Nossa piefeincia naluiaI e a
de deixai vivei o que vive: escoIheianos nanlei loda a funcionaIidade, se
pudessenos.
Quando e possveI ieduzii a funcionaIidade de un sislena sen que haja
una desvanlagen significaliva, ieaIiza-se a veidadeiia sinpIificao. Quando
ludo o que pode sei eIininado e ienovido, una segunda laleiia de nelodos
pode sei enpiegada. Chano esses nelodos de LLA: LNCOLHLR, OCULTAR e
ACRLCAR.

LLA: LNCOLHLR

Quando un oljelo pequeno e despielensioso uIliapassa nossas expeclalivas, no
s ficanos suipiesos nas salisfeilos. Nossa ieao noinaI e aIgo cono AqueIa
coisinha fez ludo isso`. A sinpIicidade consisle no piazei inespeiado deiivado
do que piovaveInenle seiia insignificanle e passaiia despeicelido. Quanlo
nenoi o oljelo, nais condescendenles ns sonos quando eIe no funciona cono
deveiia.
Toinai as coisas nenoies no significa necessaiianenle apiinoi-Ias, nas
quando isso e feilo lendenos a lei una alilude nais condescendenle en ieIao a
sua exislncia. Un oljelo naioi que o sei hunano exige iespeilo Ieglino,
enquanlo un ninscuIo oljelo pode sei aIgo que neiea nossa piedade. Quando
conpaianos una coIhei a una escavadoia de leiiapIanagen, o lananho giganle
do vecuIo insliga o nedo, enquanlo o ulensIio aiiedondado paiece inofensivo e
iiieIevanle. A escavadoia pode aliopeI-Io e acalai con a sua vida, nas se a

13
coIhei casse en cina de voc, sua vida seiia piovaveInenle poupada. Ainas,
gs Iaciinogneo e pialicanles de caial so exceo a essa iegia de lenei o
giande, vaIoiizai o pequeno.
A lecnoIogia esl LNCOLHLndo. O podei de piocessai infoinaes de
una nquina que havia 6O anos alis pesava ceica de 3O loneIadas e ocupava 17O
nelios quadiados pode agoia sei conpaclado en una Iasca de nelaI nenoi que
1 decino do lananho da unha do seu dedo nindinho. A lecnoIogia do chip de
ciicuilo inlegiado ~ conunenle denoninado chip de conpuladoi ~ peinile
naioi conpIexidade en una escaIa exlienanenle ninscuIa. Os chips con
ciicuilo inlegiado enconlian-se no nago do piolIena dos apaieIhos conpIexos
aluais a nedida que peinilen que apaieIhos cada vez nenoies possan sei
ciiados. Una coIhei e un ceIuIai poden possuii exalanenle as nesnas
dinenses fsicas, e ainda assin os inneios ciicuilos inlegiados enlulidos no
ceIuIai loinan, con faciIidade, o apaieIho nais conpIexo do que a escavadoia ~
poilanlo, as apaincias enganan.
Dessa foina, enquanlo os ciicuilos inlegiados so o piincipaI piopuIsoi da
conpIexidade nos oljelos dos dias aluais, eIes lanlen possiliIilan encoIhei
una nquina assusladoianenle conpIexa paia o lananho de una laIinha paia
conlalei o nau hIilo. Quanlo nenoi foi o oljelo, nais laixas so as
expeclalivas, quanlo nais ciicuilos inlegiados esliveien inslaIados, naioi a
polncia. Nesla epoca de lecnoIogia sen fio que conecla o ciicuilo inlegiado do
leIefone a lodos os conpuladoies do nundo, a polncia loinou-se inpeialiva.
No h caninho de voIla paia a epoca en que os giandes oljelos eian
conpIexos e os pequenos oljelos eian sinpIes.
Os lels so exenpIos dessas nquinas conpIexas que, enloia pequenas,
exigen aleno conslanle a ponlo de Ievaien a naioiia dos pais a Ioucuia.
Conludo, no neio da devaslao que eIes causan, un nonenlo piecioso ocoiie
quando seus giandes Iindos oIhos ionpen sua cansada apalia liansnilindo un
apeIo de Ajude-ne! Ane-ne!. Afiina-se que esse encanlo iiiesislveI e o seu
necanisno-chave de aulopieseivao que, ao que eu saila, funciona de falo, pois
j passei poi essa expeiincia viias vezes. A fiagiIidade e una foia
neuliaIizadoia essenciaI paia a conpIexidade, pois pode insligai piedade ~
cujas Ielias, poi coincidncia, eslo quase inleiianenle conlidas na paIavia
SIMILICIDADL!
A cincia de fazei un oljelo paiecei deIicado e figiI conslilui una lecnica
pialicada ao Iongo da hisliia da aile. Un ailisla e lieinado paia despeilai
enoo en seu seneIhanle poi neio da olia que eIe ciia, quei seja piedade,
nedo, iaiva ou quaIquei oulio senlinenlo ou conlinao deIes. Denlie lodas as

14
nuilas feiianenlas a disposio do ailisla paia aIcanai a ninialuiizao
acenluada eslo a Ieveza e a finuia.
Ioi exenpIo, a paile de lis espeIhada do iIod da AppIe ciia a iIuso de
que o oljelo e lo fino quanlo a canada pIslica piela ou lianca fIuluanle poique
o ieslo do oljelo se adapla ao que esl a sua voIla. } os noniloies finos con leIa
pIana cono os de ciislaI Iquido ou de pIasna so feilos paia paieceien nais
Ieves, apoiando-se en esliuluias nninas de supoile ou, en caso exlieno,
fIuluando solie una pIalafoina invisveI de pIexigIas. Oulio enfoque conun
paia se aIcanai a finuia e peicelido na landeja chanfiada do Thinkpad
faliicado peIa Lenovo, confoine seu oIhai viaja paia laixo e paia foia da
exlienidade infeiioi do lecIado en diieo ao vazio. Una oulia coIeo desses
lipos de design enconlia-se disponveI no sile |auscfsinp|ici|q.ccn.
QuaIquei design que incoipoie Ieveza e finuia passa a inpiesso de sei
nenoi, insignificanle e nais huniIde. A piedade d Iugai ao iespeilo quando se
liansnile nuilo nais vaIoi do que o oiiginaInenle espeiado. H una foile
coiienle de lecnoIogias de ponla que loinaio as coisas nenoies, cono a
nanolecnoIogia ~ a cincia de consliuii nquinas que calen enlie o poIegai e o
dedo indicadoi conpiinidos un conlia o oulio. Mininizai o goIpe conpIicadoi
inevilveI dessas lecnoIogias poi neio de LNCOLHLR pode paiecei una foina
de engodo, o que ieaInenle e. Mas quaIquei coisa que possa fazei con que o
conpiinido de conpIexidade seja engoIido nais faciInenle e una foina de
sinpIicidade, nesno quando foi un geslo de engodo.

LLA: OCULTAR

Quando lodas as funes que poden sei eIininadas j o foian, e o piodulo livei
sido nodificado paia ficai aliaenle, Ieve e fino, e hoia de se usai o segundo
nelodo: OCULTAR a conpIexidade poi neio de nelodos de foia liula. Un
exenpIo cIssico dessa lecnica e o canivele suo. Apenas a feiianenla que voc
deseja uliIizai fica exposla, enquanlo as oulias Ininas e chaves peinanecen
ocuIlas.
Dolados de una infinidade de loles, os conlioIes ienolos paia
equipanenlos de son/vdeo so noloiianenle confusos. Nos anos 199O, una
soIuo conun de design eia ocuIlai as funes nenos usadas, lais cono aceilai
o ieIgio ou a dala, alis de una lanpa nveI, nanlendo exposlas sonenle
funes cono Tocai, Iaiai e Ljelai. Lsse enfoque no e nais popuIai,

15
piovaveInenle devido a conlinao de gaslos de pioduo agiegados e a ciena
doninanle de que aliilulos visveis (islo e, loles) aliaen conpiadoies.
Cono esliIo e noda loinaian-se foias podeiosas no neicado de leIefones
ceIuIaies, os faliicanles dos apaieIhos foian foiados a enconliai o equiIliio
enlie a eIegncia da sinpIicidade e a conpIexidade do e pieciso fazei ludo.
AluaInenle, o design en c|ansnc|| (exlienanenle fino) e o exenpIo nais
adequado de cono ocuIlai funcionaIidade ale que voc ieaInenle piecise deIa.
Todos os loles so conpiinidos enlie o aIlo-faIanle e o niciofone de foina que,
quando eIe e fechado, fica do lananho de un sinpIes salonele. Muilos designs
iecenles j uIliapassaian o c|ansnc|| e enpiegan necanisnos desIizanles ou de
f|ip-cu|. Lsses avanos so oiienlados poi un neicado que exige inovaes e esl
disposlo a pagai poi foinas inleIigenles de OCULTAR a conpIexidade.
Mas no podeiia havei neIhoi exenpIo do nelodo de OCULTAR do que
as inleifaces dos conpuladoies aluais. A laiia de nenu na paile supeiioi ocuIla
a funcionaIidade do apIicalivo. L os oulios lis Iados da leIa conln paIelas e
nenus que se ieveIan ao seien cIicados e paiecen nuIlipIicai-se a nedida que o
conpuladoi aunenla en polncia. O conpuladoi possui una capacidade
infindveI de OCULTAR paia ciiai a iIuso de sinpIicidade. Agoia que as leIas
dos conpuladoies fican encoIhidas en ceIuIaies, foinos de nicioondas e en
lodas as foinas de apaieIhos eIelinicos doneslicos, o podei de OCULTAR una
quanlidade inaciedilveI de conpIexidade esl poi loda paile.
OcuIlai a conpIexidade poi neio de engenhosas poilas necnicas ou
ninscuIas leIas e una foina cIaia de engodo. Caso esse engano paiea nenos
naIvadeza e nais ngica, as conpIexidades ocuIlas loinan-se nais un pinio
do que una anoIao. O cIique que se ouve ao aliii o ceIuIai Razi da MoloioIa
ou o desenpenho cinenlico da apiesenlao de leIa no Mac OS X da AppIe
ciian a salisfao do podei isoIai a conpIexidade da sinpIicidade. Desse nodo,
a conpIexidade loina-se un lolo que o piopiieliio pode oplai poi coIocai en
ao a seu ciileiio e no peIa vonlade do seu apaieIho.
LNCOLHLR un oljelo dininui as expeclalivas e ocuIlai conpIexidades
peinile que o piopiieliio lenha conlioIe solie suas expeclalivas. A lecnoIogia
ciia o piolIena da conpIexidade, nas lanlen foinece novos naleiiais e
nelodos paia o design de nossa ieIao con as conpIexidades que conlinuaio
senpie a se nuIlipIicai. Lnloia insligai piedade e escoIhei cono conlioI-Ia
paiean aloidagens diaconianas en ieIao a sinpIicidade, poden sei vislas de
naneiia posiliva devido a sensao de salisfao que ciian.

16
LLA : ACRLCAR

A nedida que as funes fican ocuIlas e os piodulos encoIhen, loina-se cada
vez nais necessiio enlulii no oljelo o senlido de vaIoi que se peide aps
OCULTAR e LNCOLHLR. Os consunidoies s seio aliados peIo piodulo
nenoi e nenos funcionaI se peiceleien que eIe len nais vaIoi do que a veiso
naioi desse piodulo dolada de nais funes. Dessa foina, a peicepo da
quaIidade loina-se un faloi cilico no nonenlo de escoIhei nenos en vez de
nais.
ACRLCAR quaIidade consisle piincipaInenle en una deciso de oiden
coneiciaI, nais do que de design ou lecnoIogia. A quaIidade pode sei efeliva,
quando agiegada poi neio de lecnica avanada e naleiiais nais sofislicados, ou
a quaIidade pode sei apieendida, quando ielialada en una canpanha de
naikeling adequada. Lxalanenle onde inveslii ~ na quaIidade ieaI ou na
piessuposla ~ paia ollei o nxino ieloino e una queslo que no possui una
iesposla definiliva nica.
A exceIncia peiceplveI pode sei piogianada nos consunidoies poi neio
do podei do naikeling. Quando venos un supeialIela cono MichaeI }oidan
usando Nike, no podenos deixai de aliiluii aos lnis aIgunas de suas
quaIidades heiicas. Mesno sen a associao a una ceIeliidade, a nensagen de
naikeling pode sei una feiianenla podeiosa paia aunenlai a ciena na
quaIidade. Ioi exenpIo, enloia eu seja noinaInenle fieI ao CoogIe, fui
lonlaideado poi inneios coneiciais de leIeviso solie o |itc.ccn da Miciosofl
e o As|.ccn e agoia ne vejo usando o CoogIe cada vez nenos. O podei da
sugeslo e inpiessionanle.
Incoipoiai a un oljelo piopiiedades de ieaI quaIidade e a lase da
indsliia de lens de Iuxo e esl eniaizada no uso de naleiiais pieciosos e lecnica
avanada. AnaIoganenle, un piojelisla de caiios da Ieiiaii disse-ne una vez
que a Ieiiaii possui nenos peas do que un caiio conun, nas as peas so
significalivanenle neIhoies do que quaIquei coisa solie a face da Teiia. Lsse
ieIalo eIeganle de consliuo usa a fiIosofia sinpIes de que se loas peas poden
fazei un giande piodulo, peas inciveis poden liansfoin-Io en una Ienda. As
vezes h exenpIos de exageios exlienos, cono o neu Iaplop ieveslido de lilnio
~ piovaveInenle no piecisaiei da duieza do lilnio paia piolegei-ne de una
laIa. Mas e una salisfao pessoaI salei que un naleiiaI de neIhoi quaIidade e
usado en vez de un pIslico con quaIidade infeiioi. O Iado posilivo do
naleiiaIisno e que a foina cono aIgo que possunos se apiesenla pode nudai
cono nos senlinos.

17
AIgunas vezes nescIai as quaIidades ieais e as piessuposlas funciona len,
cono no design do conlioIe ienolo da ang & OIufsen. O apaieIho e fino e
eIeganle en sua conposio e faliicado con os naleiiais nais sofislicados, nas
e significalivanenle (e inlencionaInenle) nais pesado ~ cono un neio de
conunicai suliInenle quaIidade supeiioi ~ do que voc espeiaiia de sua
apaincia. TecnoIogias avanadas, cono lis chips CCD en una cnaia de
vdeo en vez de un nico CCD, so noinaInenle invisveis. Assin, a peicepo
necessila sei liansfoinada en visiliIidade de aIguna foina, infeIiznenle en
diiela conliadio con OCULTAR. Un adesivo suliI na cnaia indicando 3
CCDs ou una nensagen que apaiece quando o apaieIho e Iigado peIa piineiia
vez ajuda a fazei piopaganda desse podei exlia ocuIlo. L pieciso anunciai as
quaIidades que no poden sei liansnilidas de naneiia inpIcila, especiaInenle
quando a nensagen de agiegai diz ieaInenle a veidade.

LLA LNTRA LM AO

Dininuii o que voc pudei e escondei ludo nais sen peidei o senlido do vaIoi
ineienle. ACRLCAR naioi senlido de quaIidade poi neio de naleiiais
sofislicados e nensagens sugeslivas e un conliapeso inpoilanle e suliI paia
LNCOLHLR e OCULTAR os aspeclos conpieendidos diielanenle en un
piodulo. Design, lecnoIogia e negcios lialaIhan en conjunlo paia chegai a
deciso finaI solie a quanlidade loIeiveI de ieduo en un piodulo e a
quaIidade agiegada apesai de seu ieduzido eslado de exislncia. Menos e neIhoi
quando LLA enlia en ao.

18

|ci n 2
ORCANIZAR

A nrganIzan faz cnm quc um sIstcma dc muItns parca dc pnucns


O Iai e noinaInenle o piineiio canpo de lalaIhas que ven a nenle
quando enfienlanos o desafio diiio de adninisliai conpIexidade. As coisas
paiecen nuIlipIicai-se. H lis eslialegias consislenles paia aIcanai a
sinpIicidade no univeiso doneslico: 1) conpiai una casa naioi, 2) coIocai ludo
que voc ieaInenle no necessila en un depsilo ou 3) oiganizai seus lens
naleiiais de foina sislenlica.
Lssas soIues lpicas Ievan a iesuIlados nescIados. Iiineiio, una casa
naioi dininui a desoiden en una ieIao diiela con o espao. Mas, en Ilina
inslncia, nais espao peinile nais desoiden. A opo de ainazenai aunenla a
quanlidade de espao vazio, nas eIe pode sei inedialanenle pieenchido con
nais coisas que leio de sei ainazenadas posleiioinenle. A opo finaI de
inpIenenlai un sislena assune a foina de coisas cono oiganizadoies de
ainiio de ioupas, que auxiIian a esliuluiai o caos, conlanlo que os piincpios

19
de oiganizao sejan oledecidos. Consideio digno de nola que lodas as lis
indsliias de ieduo de desoiden ~ o neicado inoliIiiio, os seivios
convenienles de ainazenagen cono os da enpiesa Dooi lo Dooi e os vaiejislas
de nolIias iacionais cono a Conlainei Sloie ~ eslejan ciescendo de naneiia
acenluada.
Lscondei a nagnilude da desoiden, seja espaIhando-a ou ocuIlando-a,
consisle en una aloidagen sen nuanas que gaianlidanenle funciona de
acoido con a piineiia Lei: RLDUZIR. H sonenle duas peigunlas a seien feilas
no piocesso de desconpIicao: OcuIlai o qu` e Onde coIocai`. Sen gaslai
nuilo lenpo pensando e pondo a no na nassa, un quailo lagunado loina-se
Iivie da desoiden iapidanenle e assin peinanece poi, peIo nenos, aIguns dias
ou una senana.
No enlanlo, no Iongo piazo, faz-se necessiio un esquena eficaz de
oiganizao paia se ollei o sucesso definilivo no conlioIe da conpIexidade. Ln
oulias paIavias, a peigunla nais desafiadoia O que vai con o qu` piecisa sei
adicionada a Iisla. Ioi exenpIo, en un ainiio de ioupas pode havei
agiupanenlos de ilens, lais cono giavalas, canisas, leinos, jaquelas, neias e
sapalos. Un guaida-ioupa con niI peas pode sei oiganizado en seis calegoiias
e lialado en nveI agiegado e assin adquiiii naioi nanealiIidade. Organizaac
faz ccn quc un sis|cna dc nui|cs parca dc pcuccs. CIaio que essa Iei sei vIida
apenas se o nneio de giupos foi significalivanenle nenoi que o nneio de
ilens a seien oiganizados.
TialaIhai con nenos oljelos, conceilos e funes ~ nenos loles
coiiespondenles paia seien acionados ~ sinpIifica nais a nossa vida quando
eslanos dianle da aIleinaliva de leinos opes denais. No enlanlo, lonai
decises coiieias paia ollei a inlegiao enlie eIenenlos dispaialados pode sei
un piocesso conpIexo que faciInenle uIliapassa a laiefa liiviaI de oiganizai o
ainiio de ioupas. Aqui lenlaienos descievei as ideias nais sinpIes paia ajud-
Io a coIocai lais piincpios en ao.

SLII: O QUL VAI COM O QUL `

Sepaiai paies de neias assin que acalaian de sei Iavadas e fciI quando eIas so
da nesna naica e do nesno nodeIo. InfeIiznenle, a naioiia das siluaes que
lenos de enfienlai no so lo sinpIes quanlo un pai geneiico de neias pielas.
Lnxeigai a fIoiesla a pailii das ivoies consisle en una nela conun que e

2O
faciIilada peIo piocesso ad ncc que chano de SLII: SLLLCIONAR, ROTULAR,
INTLCRAR, IRIORIZAR.

SLLLCIONAR: Lscieva nas foIhas de un lIoquinho do lipo pcs|-i| cada un dos
dados que deven passai peIo piocesso de SLII. Mova-os en una supeifcie
pIana ale enconliai os agiupanenlos naluiais. Ioi exenpIo, deixe-ne passai o
piocesso de SLII peIa ninha nenle con ieIao as laiefas uigenles e ainda poi
fazei no dia de hoje: nil piess, nahaian, pelei, kevin, anna, annie, luiak, saeko,
ieelok, l&h, dvi e assin poi dianle. Movendo-as nanuaInenle e coIocando-as
pixinas unas das oulias iesuIla lasicanenle no agiupanenlo alaixo:


ROTULAR: Cada giupo len diieilo a un none ieIevanle. Caso no consiganos
decidii solie un none, podenos aliiluii un cdigo aililiiio, cono una Ielia,
un nneio ou una coi. Iaia doninainos a aile de SLLLCIONAR e ROTULAR,
necessilanos de lieino cono quaIquei alIela piofissionaI.


INTLCRAR: Senpie que possveI, inlegiai giupos que lenhan apaincias
significalivanenle pixinas. AIguns giupos iio se dividii nesla fase. Ln geiaI,
quanlo nenoi o nneio de giupos, neIhoi.

21


IRIORIZAR: IinaInenle, coIoque os ilens de piioiidade nais aIla en un nico
conjunlo paia asseguiai que iecelan nais aleno. A Lei de Iaielo e liI cono
iegia pilica: consideie quaIquei conjunlo de dados ~ geiaInenle 8O poden
sei nanejados con piioiidade nais laixa e 2O iequeien o nveI nais aIlo. Tudo
e inpoilanle, nas salei poi onde coneai e o piineiio passo cilico. A hiplese
de Iaielo loina sinpIes concenliai-se nos poucos vilais.

Cono exposlo acina, o SLII e un piocesso de foina Iivie paia enconliai as
iesposlas a peigunla O que vai con o qu`. Os inneios pedacinhos de pcs|-i|
solie ninha nesa consislen no sislena de caos que e oidenado peIa ponla de
neus dedos. Lnconliai o esquena oiganizacionaI que neIhoi funciona paia voc
e un slio inveslinenlo.
No exisle una cincia especfica paia o SLII, poi isso no h un nelodo
ceilo ou eiiado. Voc deve adapl-Io confoine achai necessiio. Caso conela
aIgun eiio, no h ninguen paia ieciinin-Io, poilanlo vaIe a pena aiiiscai.
Una feiianenla de conpuladoi paia jogai con o piocesso de SLII enconlia-se
disponveI gialuilanenle no sile |auscfsinp|ici|q.ccn, caso voc no apiecie un
nonle de papeizinhos anonloados solie sua nesa.

22
TA (LLAS)

Manlei a oiganizao e o lena desla Lei, e o piocesso de SLII e una das nuilas
naneiias de se coneai. Iazei una lusca no CoogIe poi nelodos
oiganizacionais ii piopoicionai-Ihe niIhes de vaiiedades, cono a lecnica
popuIai do napa nenlaI, en que eIenenlos ieIacionados expanden-se
iadiaInenle cono os iaios de una ioda. AIen disso, una pesquisa na vel
ieveIai aIgoiilnos de lis ou qualio dinenses paia oiganizai os pensanenlos
junlanenle con aciolacias visuais que inpiessionan. Texlos aninados nascen
de ivoies, inagens saIlan de un nodeIo de esliuluia con foinalo de espinha
de peixe e ideias fIuluan e voan en paisagens ieaIislas en lis dinenses.
A apiesenlao visuaI das infoinaes e un lpico que eu deveiia
conhecei nais piofundanenle, j que iepiesenla o aIiceice da ninha caiieiia.
Mesno assin, no inpoila o quanlo eu apienda solie as conpIicaes do design
gifico, senpie acalo no nesno Iugai: na lecIa lal. Na epoca da nquina de
escievei, eia a lecIa lal que conseguia enpieslai a ngica possiliIidade de
ciiai oiden a pailii do caos. A liadio da lecIa lal ainda peinanece viva na
eia do piocessadoi de lexlos, nas aqueIe son p|an| enilido peIa nquina de
escievei avanando paia fazei a laluIao infeIiznenle desapaieceu.
A naioiia dos aIunos de giaduao eslanpa en suas faces aqueIe oIhai
queslionadoi: nquina de escievei`.
A ieIevncia da lecIa lal paia o conceilo de oiganizao e que eIa e a
nica no lecIado que foi piojelada paia sinpIificai as infoinaes. Consideie a
seguinle Iisla de ilens:

veineIho Ieo iefiigeianle pinenla safiia
azuI uiso ni|| sna|c saI diananle
veide jacaie nailni gIulanalo lopzio
coi-de-iosa fIaningo expiesso aIho iuli
lianco giiafa Ieile coninho esneiaIda
pielo pingin ceiveja aafio anelisla
cinza cachoiio gua caneIa luiquesa

Assin exposlo, o sislena de oiganizao conceiluai no esl cIaio. A
conpIexidade e soIucionada poi neio de una geneiosa aspeiso de laluIaes e
enlo as calegoiias ganhan vida ~ a oiden eneige.

23

veineIho
azuI
veide
coi-de-iosa
lianco
pielo
cinza
Ieo
uiso
jacaie
fIaningo
giiafa
pingin
cachoiio
iefiigeianle
ni|| sna|c
nailni
expiesso
Ieile
ceiveja
gua
pinenla
saI
gIulanalo
aIho
coninho
aafio
caneIa
safiia
diananle
lopzio
iuli
esneiaIda
anelisla
luiquesa

A foina laluIai de olseivai os dados no chega a sei una cincia
avanada, nas e un iaio lipo de ngica visuaI que senpie funciona. No neio do
lexlo, as laluIaes quelian o espao Iineai de un docunenlo paia que os
paigiafos possan evidenciai-se cono piincpio oiganizadoi. Muilo aIen do
paiadigna da Ingua ingIesa, os cdigos de piogianao de conpuladoies so
esciilos en un diaIelo especiaI que caiece de inleIigiliIidade. Os cdigos de
piogiana len laluIados so ieconhecidos coino sinaI de una nenle iIuninada.
Quando usada eslialegicanenle, a laluIao ~ e o nodo siniIai de usai o
espao e as lecIas de ieliocesso ~ d ao caos da desoiden un Ieve loque de
design visuaI.
Que piogiana voc usa` e a peigunla que ne fazen fieqenlenenle a
iespeilo dos sIides que uso paia apiesenlai neu lialaIho. ConcIu que a iesposla
adequada a essa peigunla e sugeiii, en conliapailida, a eIaloiao de una
peigunla difeienle: Quc principic tccc usa`. A giade veilicaI e hoiizonlaI lsica
de infoinaes e desliluda de scx appca|, nas e un iecuiso exlienanenle
confiveI no vocaluIiio do design gifico. Senpie que fico confuso, Iano neu
oIhai paia o canlo esqueido do lecIado. O caninho ipido paia a sinpIicidade
esl a un dedo nindinho de dislncia.

A CLSTALT DO IIOD

Ao peiceleinos e iepiesenlainos visuaInenle a oiganizao naluiaI dos oljelos,
lenos cono lase a podeiosa capacidade da nenle paia deleclai e eslaleIecei
padies. No que se iefeie a nenle visuaI, a escoIa de psicoIogia da CeslaIl e
pailicuIainenle ieIevanle. Os psicIogos geslIlicos aciedilan que h una
vaiiedade de necanisnos no ceielio que se pieslan a eslaleIecei padies. Ioi
exenpIo, quando voc v una caixa feila con un nico liao que no se acha
conpIelanenle fechado, sua nenle pode essenciaInenle pieenchei a Iacuna e

24
inagin-Ia fechada. Oulio exenpIo de geslaIl e a lendncia a conlinuai
nenlaInenle una seiie de figuias desenhadas con cicuIo, cicuIo, cicuIo con
oulio cicuIo.
Ieinila-ne fazei una iIusliao que ajuda a conpIelai a foina da
psicoIogia da CeslaIl.

QuaI e a difeiena enlie o agiupanenlo de 3O ponlos disposlos a esqueida
e aqueIes a diieila` A iesposla e sinpIes. A esqueida no h nenhuna oiden
paia os ponlos coIocados aIealoiianenle, a diieila, exisle un cIaio agiupanenlo
de ponlos cono un lodo, nesno que seja conposlo de nuilos ponlos
ninscuIos. Na veidade, junlando os ponlos no giupo a diieila, sinpIificanos
aqueIa disposio desoidenada de 3O ponlos, eslaleIecendo oiden paia o caos.
Os seies hunanos so aninais oiganizacionais. No conseguinos deixai
de agiupai e calegoiizai ludo o que venos. LIe e un nelido` LIa e una dondoca`
Sei que eslo viajando junlos ou sepaiados` Lsla lanpa seive nesla Iala` Os
piincpios da CeslaIl de lenlai enconliai o encaixe conceiluai nais apiopiiado
so inpoilanles no s paia a solievivncia, nas lanlen iesiden no nago da
discipIina de design. A AIenanha e indisculiveInenle o pas en que se oiiginou
o canpo do design poi neio de sua escoIa Iendiia auhaus, fundada en 1919.
Dessa foina, e nais do que una neia coincidncia que a paIavia aIen paia
design seja Gcs|a||ung. TiadicionaInenle, as enpiesas aIens, lais cono a MW,
Audi e iaun, ln defendido soIues de design que aspiian encaixai-se
peifeilanenle con a nenle. Seu oljelivo conun len sido enconliai
inpIacaveInenle a geslaIl nais adequada que alenda as necessidades.
A nudana da geslaIl do iIod da AppIe ieveIa cono pequenas nudanas
na oiganizao ciian giandes difeienas no design. Quando o apaieIho foi
Ianado peIa piineiia vez, os conlioIes eslavan disposlos cono alaixo:

25
Depois, laIvez cono una lecnica de ieduo de cuslos, ou devido a
iecIanaes feilas poi pessoas con dedos goidos, a AppIe sepaiou os qualio
loles que eslavan en loino do seIeloi en una disciela fiIeiia de loles na
veiso sulseqenle do iIod:

A AppIe havia deixado o iIod nais conpIexo. Ao desIocai as funes
pievianenle cenliaIizadas paia una fiIeiia sen alialivos na paile supeiioi, eIa
fez o novo iIod paiecei conpIicado. Lenlio-ne de lei coiiido ale a Ioja paia
conpiai un dos nodeIos anligos do iIod quando essa veiso con a fiIeiia de
loles foi coIocada no neicado. Iiquei exlienanenle iiado poique eIes havian
nudado aIgo que eia Iindanenle sinpIes paia aIgo desnecessaiianenle
conpIexo.
Nas veises nais novas, eIes ln osciIado en loino da exliena
sinpIicidade inlegiando lodos os loles en un nico conlioIe seanIess:

Olseivenos os lis designs disposlos Iado a Iado:

Da esqueida paia a diieila, podenos Iei essa seqncia dos passos
evoIulivos do iIod cono coneai sinpIes, depois ficai conpIexo e acalai sendo

26
lo sinpIes quanlo possveI. A liaduo dos conlioIes do iIod paia os neus
diagianas de ponlos asseneIha-se ao seguinle:

A esqueida, os loles so anaiiados en loino do seIeloi, no neio eIes so
sepaiados e, a diieila, so inlegiados en una nuven en que o seIeloi de
ioIagen (scrc|| dia|) e os loles so un s. O diagiana coiielo da nuven de
ponlos iepiesenla o Iugai en que lodos os eIenenlos individuais anaIganaian-
se en un, cono se ficassen oplicanenle luivos poi neio de una Ienle.
A eslelica do luivanenle e conun na hisliia da aile, aliangendo desde
as pinluias inpiessionislas de Monel e suas nuvens indislinlas de ninscuIas
pinceIadas ale as inagens esliIizadas das fIoies ciiadas peIa ailisla Ceoigia
OKeefe. Repiesenlaes con os conloinos suavizados possuen un encanlo
nslico e so, dessa foina, convidalivas poi naluieza. AnaIoganenle, a leiceiia
fase do conlioIe do iIod e desejveI poique luiva lodos os conlioIes en una
inagen de sinpIicidade.
H lanlen ponlos negalivos paia esse enfoque do luivanenle, cono se
evidenciou iecenlenenle peIa incapacidade do neu eslinado cunhado en opeiai
un iIod peIa piineiia vez na noile de NalaI. No ficou cIaio paia eIe cono
avanai ou ieliocedei as nsicas poi causa da inlegiao dos loles con o
seIeloi de ioIagen. A peigunla que deu incio a nossa joinada O que vai con o
qu` e iespondida peIa aloidagen do luivanenlo con, sinpIesnenle, Tudo.
Lnlo ne Ienliei de que ninguen piecisa sei ananle de aile alsliala e
inleipielao suljeliva. Todos deven lei a sua pipiia geslaIl, e e poi isso que
oulios pIayeis de MI3 ainda so vendidos. Mas, posleiioinenle, neu cunhado
conseguiu doninai o iIod, paia sua salisfao, piovando que o conlioIe en
foina de cicuIo do iIod pcdc sei una loa geslaIl.

DISTANCIL-SL IARA VLR MLLHOR

Tei viios giupos e lon, lei giupos denais e iuin poique eIes conliaiian
piinoidiaInenle a nela de agiupanenlo. Agiupanenlos luivos se ieveIan

27
podeiosos poique poden paiecei nuilo nais sinpIes, nas a cusla de loinaien-
se nais alslialos e nenos concielos. Ioi isso, a sinpIicidade pode sei una foina
ciialiva de encaiai o nundo novido peIo design. LIa aIinenla a fone naluiaI da
nenle paia soIucionai enignas e enconliai a geslaIl coiiela.
Os neIhoies designeis do nundo dislancian-se quando conlenpIan aIgo.
LIes se dislancian paia vei a fIoiesla a pailii das ivoies ~ paia enconliai o
equiIliio ceilo. LIes se dislancian paia vei o nundo. Voc vei nais, vendo
nenos.

28

|ci n 3
TLMIO

EcnnnmIa dc tcmpn transmItc sImp!IcIdadc


Una pessoa conun gasla peIo nenos una hoia poi dia espeiando na fiIa.
Aciescenle-se a isso os inconlveis segundos, ninulos e senanas gaslos
espeiando poi aIgo que no lenha nenhuna fiIa.
Un pouco dessa espeia e suliI. Lspeianos a gua saii da loineiia quando
aliinos o iegislio. Lspeianos a gua feivei no fogo e coneanos a ficai
inpacienles. Lspeianos as eslaes do ano nudaien. Un pouco de loda essa
nossa espeia e nenos suliI e pode, con fieqncia, sei lensa ou desgaslanle:
espeiai una pgina da vel caiiegai, espeiai en un congeslionanenlo de caiios,
ou espeiai os iesuIlados de un exane nedico lenido.
Ninguen gosla de sofiei a fiusliao da espeia. Assin, lodos ns,
consunidoies e enpiesas, lenlanos fieqenlenenle enconliai naneiias de
vencei o ponleiio do ieIgio. Iuginos de nossa iola paia enconliai a opo nais
ipida ou quaIquei oulio neio paia ieduzii nossa fiusliao. Quando quaIquei
inleiao con piesladoies de seivios ou foinecedoies de piodulos ocoiie

29
iapidanenle, aliilunos essa eficincia a peicepo da sinpIicidade da
expeiincia.
A olleno de un giau nolveI de eficincia en leinos de veIocidade e
exenpIificada peIo seivio expiesso de enliega da IedLx e lanlen peIo
alendinenlo a un pedido de hanliguei no McDonaIds. Quando sonos
oliigados a espeiai, a vida paiece desnecessaiianenle conpIexa. |ccncnia dc
|cnpc |ransni|c sinp|icidadc. L ficanos inensanenle agiadecidos quando isso
aconlece, o que e iaio.
Ioilanlo, exisle o lenefcio inpIcilo: a ieduo do lenpo gaslo con espeia
liaduz-se en lenpo que podenos gaslai con oulia coisa. No fin, passa a sei a
escoIha de cono gaslaienos o lenpo que iecelenos na vida. Coilai dez ninulos
do lenpo gaslo paia voIlai paia casa aps o finaI do expedienle liaduz-se en dez
ninulos a nais junlo aqueIes que voc ana. Dessa foina, una espeia ieduzida e
una ineslinveI ieconpensa con ieIao no s aos negcios, cono lanlen a
vida e ao seu len-eslai.
Lcononizai lenpo diz iespeilo ieaInenle a ieduzii lenpo, e o piocesso de
LLA, cono exposlo na piineiia Lei, pode ajudai-nos. De acoido con LLA,
podenos lei a peicepo da ieduo poi neio do LNCOLHLR e do OCULTAR, e
lanlen podenos conpensai o que e peidido ACRLCAndo, de foina suliI, o
que e nais ieIevanle. Vanos veiificai se LLA esl ceila de novo.

LLA: LNCOLHLR O TLMIO

Cono piollipo do caia ocupado que esl senpie lenlando nanlei-se so, sou
pessoaInenle faniIiaiizado con a nela de encoIhei o lenpo. Sou o caia que
desanaiia os sapalos e liia o Iaplop da naIa anles de chegai ao laIco de
seguiana no aeiopoilo, na espeiana de passai con a veIocidade de un
esquiadoi oInpico. Chegai en casa anles que os fiIhos eslejan doinindo e oulio
desafio diiio ~ paia o quaI enpiego aIgoiilnos sofislicados de iola que ne
Ieven do MIT ale ninha casa con a eficincia de un enliegadoi de Nova Yoik.
No piineiio caso, coiio o iisco de passai poi un conslianginenlo enquanlo ne
exponho na fiIa paia a visloiia da seguiana e no Ilino caso iecelo ninha
ieconpensa ao cosluiai aqueIe aloninveI canpo de lalaIhas do linsilo de
oslon. Meus iiscos pessoais paia econonizai lenpo, no enlanlo, so pequenos
conpaiados a dinenso dos iiscos que coiien as enpiesas.
A ieduo de una laiefa de cinco ninulos paia un ninulo e a raiscn dc|rc
do geiencianenlo de opeiaes, o canpo que nos inlioduziu en un nundo que

3O
nunca doine e e senpie ponluaI. As lecnicas supeiioies de geiencianenlo
opeiacionaI exeiceian papeI fundanenlaI na ascenso da Toyola en ieIao a
CM en 2OO6. Iionessas de uliIizao de lecnoIogia de idenlificao poi
iadiofieqncia (RIID), que e capaz de idenlificai individuaInenle cada piodulo
eslocado nas pialeIeiias, faio con que o Ievanlanenlo de esloque ocoiia
inslanlaneanenle. As enpiesas coiien giandes iiscos paia apeifeioai seus
piocessos peIa necessidade de solievivncia. No nveI individuaI, lenos,
lanlen, a pieocupao de solievivncia, nas lonanos ceilas Iileidades que
nos peinilen locai una neIodia difeienle.
Denlie os infinilos nodos de ieduzii o lenpo, a soIuo nais indicada e
eIininai lodas as Iinilaes, confoine apiendi con o Iananenlo do iIod ShuffIe
da AppIe. O ShuffIe difeiencia-se dos oulios iIods poique no possui nenhun
seIeloi aIen de un nico LLD, e dessa naneiia a inleiface do usuiio sofie
enoine ieduo en lioca de un pieo nais laixo e naioi iesislncia no uso.
Tonei conhecinenlo do ShuffIe poi neio de un coneiciaI de idio que
dizia aIgo paiecido con CoIoque os fones no ouvido e lenha acesso a una
vaiiedade conpIelanenle aIealiia da sua lilIioleca de nsicas. L isso nesno,
conpIelanenle aIealiia!. No consegui conlei neu enlusiasno e conecei a ne
peigunlai: depois de a AppIe lei invenlado o uso do lianco no design do
piodulo, sei que agoia invenlou a aIealoiiedade`
Aliii no do podei de escoIha ~ e deixai que a nquina escoIha poi voc
~ e una aloidagen iadicaI paia encoIhei o lenpo que podeianos gaslai con a
ioda de ioIagen do iIod. A aloidagen do ShuffIe e geiai escoIhas aIealiias,
nas ns podenos pievei un fuluio en que o iIod conhecei suas piefeincias,
seus hlilos e ale seu eslado de espiilo, e locai a nsica nais apiopiiada.
IinaInenle, a opo de lusca do CoogIe Lslou con soile no piecisai conlai
con nenhuna soile e enconliai a coisa exala que voc piocuia.
Una veiso desse fuluio j faz paile do nosso dia-a-dia. V ale a
Anazcn.ccn e o sile ieconenda una poio de Iivios pIos quais voc leiia
aIgun inleiesse, con lase nas piefeincias das pessoas que eIe consideia
seneIhanles a voc. Iiefeiii fazei pesquisa poi lodos os Iivios en esloque da
Anazcn.ccn seiia una laiefa que Ievaiia nuilo lenpo e, dessa foina, sendo
nenos exigenles, podenos econonizai lenpo. Deixai que oulia pessoa faa as
escoIhas nenos inpoilanles paia ns pode sei una eslialegia seguia de enfienlai
o piolIena.
Ln nveI nacioscpico, os goveinos e as enpiesas enpenhan-se laslanle
paia enxugai o lenpo e apaiai as aieslas cono neio de ieduzii cuslos, no nveI
pessoaI, fazenos saciifcios seneIhanles que nos liazen ieconpensas siniIaies

31
en none da eficincia. No finaI do dia, o dia ieaInenle leinina. Assin, escoIhei
quando dai nais inpoilncia veisus quando dai nenos inpoilncia esl no
ceine de se vivei una vida eficienle nas ieconpensadoia diaiianenle.

LLA: OCULTAR L ACRLACAR O TLMIO

LncoIhei o lenpo de un piocesso pode, as vezes, denoiai lanlo que un neio
aIleinalivo paia econonizai lenpo e ocuIlai a peicepo de sua passagen
sinpIesnenle eIininando os nosliadoies de lenpo do anlienle. Iaiei de usai
ieIgio de puIso h nuilos anos alis quando descolii, cono nuilas oulias
pessoas, que, cono iesuIlado, eu nunca nais senli que neu lenpo eslava se
esgolando. Mesno sen ieIgio de puIso, neu ceIuIai se dispe a ne nosliai a
hoia ceila. Coslaiia de podei desIigai o visoi.
Ioucos exenpIos supeian o goIpe aidiIoso que os cassinos en Ls Vegas
piegan en seus cIienles. Lnliai en un cassino piofissionaI peIa piineiia vez
pode sei una expeiincia desconceilanle. Ln geiaI, no h ieIgios ou nesno
janeIas que possan ieveIai a hoia do dia. Lssa sinpIes nonlagen anlienlaI
iefoia sua inpiesso de que voc esl suficienlenenle acoidado paia jogai.
Inagino que, se fosse IegaI, os cassinos iiian queiei iepiogianai lodos os
ceIuIaies da iedondeza paia exilii as hoias de foina disloicida a fin de segui-
Io poi I. CIaio que ocuIlai as hoias no econoniza lenpo, sinpIesnenle ciia a
iIuso de que o lenpo no e una pieocupao pienenle.
Quando venos os ponleiios congeIados de un ieIgio con laleiia sen
caiga e senlano-nos paia olseiv-Io, lenos a lendncia a nos senliinos
depiinidos. AIgo esl eiiado. Coslanos de vei o lenpo fIuii, una vez que e
naluiaI que eIe lusque sua piogiesso naluiaI paia fienle. Ioi oulio Iado,
quando o ieIgio esl conpIelanenle ocuIlo, lendenos no a queslionai o seu
fIuxo, nas a expeiinenlai una sensao de inceileza peiluiladoia en ieIao a
queiei salei as hoias. Vei o ponleiio dos segundos avanando e fazendo lique-
laque e un sinaI confoilanle de que ludo anda len.
No incio da eia dos conpuladoies pessoais, a liansfeincia de dados de
una neniia inleina paia un neio de ainazenanenlo exleino, cono un disk
diive ou un conpuladoi ienolo, podeiia denoiai desde aIguns segundos ale
nuilas hoias. aslava acionai o conando de liansfeincia e espeiai que
leininasse ~ sen salei quanlo lenpo iiia Ievai. Un conpuladoi inoliIizado e
seneIhanle a un ieIgio inoliIizado, e assin una eslialegia psicoIgica de Iidai
con essa expeiincia loiluianle da espeia suigiu na foina das laiias de

32
piogiesso. Quando a AppIe coslunava inveslii en pesquisa, fez una
expeiincia en que se aliilua a un usuiio una laiefa que exigia un lenpo
significalivo de piocessanenlo. LIes descoliiian que quando un nosliadoi
gifico de piogiesso ~ ou una laiia de piogiesso ~ eia exilido, o usuiio
linha a inpiesso de que o conpuladoi execulava a laiefa en nenos lenpo do
que quando nenhuna laiia de piogiesso eia exilida.
Iaanos una expeiincia, esl len` Alaixo, a esqueida, h una laiia de
piogiesso que e exilida cono fologianas conseculivos ao Iongo do lenpo.
Olseive-os de cina ale enlaixo e vei que no finaI a laiia esl conpIelanenle
pieenchida. A diieila, h una laiia de piogiesso que noslia o piogiesso
avanando pauIalinanenle ale alingii seu eslado de conpIelo pieenchinenlo,
exilindo o piocesso passo a passo.

O que voc descoliiu` No lenho dvida. Senle-se que passou nenos
lenpo na laiia de piogiesso a diieila. A esqueida, o lenpo liansloida de foina
alalaIhoada cono kelchup saindo de un vidio da Heinz, a diieila, o lenpo e
suavenenle espaIhado solie una falia de po cono se fosse naigaiina.
Dizei as pessoas quanlo lenpo ainda ln que espeiai e una pilica
hunana que se loina cada vez nais popuIai. Veiifique o nneio ciescenle de
sinais paia pedeslies que possuen sua pipiia laiia de piogiesso ou un
nosliadoi nuneiico do lenpo que iesla. Quando voc esl ao leIefone
aguaidando un alendenle, una voz giavada diz quanlos ninulos voc podei
lei que espeiai ale sei alendido poi un sei hunano de veidade. O lenpo pode
sei agiegado ao nosliadoi do ieIgio, de foina digilaI, ou en un nosliadoi
gifico alsliaio. H casos en que, en un nveI nnino de exilio, un sinpIes
LLD pisca nonolonanenle cono una especie de lalinenlo caidaco visuaI paia
indicai ao plIico que ludo vai len. Conhecinenlo e confoilo, e o confoilo
ieside na essncia da sinpIicidade.

33
O lenpo pode sei agiegado poi neio de una aloidagen ainda nais
enganosa ~ usando a nodeIagen paia ciiai a iIuso de novinenlo e
veIocidade. Aliilui-se a un designei dos anos 193O, chanado Raynond Loevy,
o ciedilo peIo conceilo de nodeIagen denoninado aeiodinnico (s|rcan|ining).
Voc pode no conhecei o none, nas piovaveInenle conhece a gaiiafa de Coca-
CoIa que eIe piojelou nuilos anos alis (iefiio-ne a cIssica gaiiafa de vidio e
no a esse conlinei goiducho de pIslico usado aluaInenle). Loevy e fanoso
poi lei sido infIuenciado peIa eslelica do vo e peIa piopuIso a jalo, e poi
liansfeiii o esliIo (no a funo) de vo paia oljelos doneslicos do dia-a-dia.
Ioi exenpIo, un aspiiadoi de p ou una loiiadeiia podeiian sei ciiados paia
paieceien nais geis e Ieves dolando-os con as caiacleislicas visuais de un
avio. Un caiio podeiia paiecei nais ipido acopIando-se lailalanas sen
nenhuna funo aeiodinnica. Os conpuladoies aluaInenle enpiegan nuilas
dessas dicas aiiojadas de nodeIagen con lase na indsliia aulonoliIslica paia
ieaIai a inagen de veIocidade. A AIienvaie, aluaInenle sulsidiiia da DeII,
Iideia essa lendncia de apIicai nodeIagen envenenada ao conpuladoi na
foina de aiiojadas aleiluias paia venliIao e iIuninao lealiaI.
A nodeIagen e una foina de engodo que, enloia enganoso, pode sei un
aliilulo desejveI do ponlo de visla do consunidoi. Iiecisanos de lodo iefoio
posilivo que pudeinos ollei a fin de senliinos que eslanos avanando. No e`

TIQUL-TAQUL TIQUL-TAQUL

Todo ano aIgo seneIhanle a islo aconlece: fico pieso na pisla de decoIagen de
un aeiopoilo poi 4 hoias no neio de una lenpeslade de neve, depois fico na fiIa
poi nais 3 hoias paia deleininai o deslino de neu fuluio vo, e enlo, na nanh
seguinle, espeio poi nais 2 hoias paia passai pIos seguianas a fin de espeiai
oulia hoia na pisla. A peicepo de que a vida iesune-se a espeiai ven nais
laide duianle a vida. Iaia una ciiana, a ideia de lei que espeiai e aIgo eslianho
e sinpIesnenle inloIeiveI. Conludo, espeiai e o que fazenos no nundo aduIlo.
A espeia no nos deixa en paz un s ninulo.
As vezes a expeiincia nundana da espeia pode alingii piopoies
ininaginveis, cono quando, poi exenpIo, voc esl piesles a fazei una
apiesenlao paia cenlenas de pessoas e esl acalando de copiai un aiquivo
inpoilanle a pailii de una unidade de disco exleina paia o conpuladoi da
apiesenlao. Todos eslo aguaidando voc coneai e a laiia de piogiesso
caninha pieguiosanenle... e... enlo... p4ra. L cspcra. Lsse evenlo lesla sua fe na
nquina e, de foina sulieplcia, insliga-o a apeilai CanceIai. Voc esl na

34
niia de cenlenas de oIhos. Sei que len coiagen paia ieiniciai o piocesso` Sei
que a espeia que o afIige pode sei posla en jogo conlia o que podeiia sei una
espeia nais denoiada` L o seu dia de soile`
Iazei con que piocessos cilicos sejan aceIeiados e un fanlslico lenefcio
paia a hunanidade. No enlanlo, iapidez no cusla laialo. O pieo paia enviai
un docunenlo peIo seivio noinaI do coiieio e 4O cenlavos, nas ienel-Io poi
Sedex cusla R$ 14,4O ~ quase 4O vezes nais caio paia envi-Io de naneiia
expiessa. Un vo diielo econonizai lenpo en ieIao a un vo con escaIas,
nas lei cuslo nuilo naioi. Aciescenle a isso o pieo do conluslveI senpie en
ascenso, e conle con o paganenlo de pinio exlia peIo piiviIegio da iapidez.
As lecnoIogias da vel so una exceo a essa escoIha lenpo/cuslo. O
CoogIe Nolcias exile falos ocoiiidos a apenas 3 ninulos, ofeiecendo a voc
un assenlo gilis paia assislii aos aconlecinenlos nundiais a nedida que eIes
ocoiien. A apiesenlao oiguIhosa do Ao Vivo de Nova Yoik do Sa|urdaq
Nign| |itc no paiece giande coisa quando so possveis velcasls ao vivo de
quaIquei Iugai do nundo. A veIocidade da vel coIoca nossas expeclalivas no
agcra.
Quando aceIeiai un piocesso no foi una opo, dedicai aleno exlia ao
cIienle loina a expeiincia da espeia nais loIeiveI. Apiecio os liscoilinhos e
oulios liia-goslos seividos na fiIa da Ioja WhoIe Ioods duianle a epoca do Dia de
Ao de Ciaas, enquanlo a fiIa do caixa seipenleia peIa Ioja inleiia. Lcononizai
lenpo e, dessa foina, a peinula enlie o quanlilalivanenle ipido veisus o
quaIilalivanenle ipido:

Usando a leininoIogia do LLA: LNCOLHLR as Iinilaes do lenpo, poi
un Iado, e OCULTAR ou ACRLCAR a dinenso do lenpo, poi oulio.
Lcononizai lenpo ou eslai sincionizado con o fIuxo do lenpo ~ aqueIe que
cuslai nenos paia inpIenenlai ~ noinaInenle significa ganhai o dia.
O LLA ajuda-nos a nanipuIai nossa ieIao con o lenpo de foina
vanlajosa. Quando se econoniza lenpo ~ ou quando paiece que isso ocoiie -, o
conpIexo loina-se nais sinpIes. A injeo do nedico di nenos quando e
apIicada iapidanenle, e nenos ainda quando salenos que saIvai nossas vidas.
Lsse Ilino fenneno e lialado na quaila Lei: AIRLNDLR. Assin, vanos paiai
de enioIai e passai Iogo adianle paia que voc no fique espeiando.

35

|ci n4
AIRLNDLR

O cnnhccImcntn tnrna tudn maIs sImp!cs


Manuseai un paiafuso e aIgo enganosanenle sinpIes. asla encaixai a ponla de
una chave de fenda do lipo IhiIIips ou conun na calea do paiafuso. O que
ocoiie en seguida nen senpie e sinpIes, cono voc j deve lei peicelido ao
olseivai una ciiana ou un aduIlo conpIela-nenle disliado giiai a chave de
fenda no senlido conliiio.
Minhas fiIhas nenoiizaian essa iegia poi neio de una fiase nnennica
ensinada poi ninha esposa: diieila diieilo, esqueida esquece. IessoaInenle
uliIizo a anaIogia a un ieIgio e piojelo o novinenlo no senlido hoiiio dos
ponleiios na cuiva de peneliao posiliva do paiafuso. Os dois nelodos eslo
sujeilos a un segundo nveI de conhecinenlo: salei dislinguii diieila de
esqueida, ou salei en quaI senlido giian os ponleiios do ieIgio. Ioilanlo,
nanuseai un paiafuso no e lo sinpIes quanlo paiece. L e un oljelo
apaienlenenle lo sinpIes!
Assin, enloia o paiafuso lenha una concepo sinpIes, voc piecisa
salei en que senlido deve gii-Io. O ccnnccincn|c |crna |udc nais sinp|cs. Isso e
veidadeiio paia quaIquei oljelo, no inpoilando o nveI de dificuIdade. O

36
piolIena con o falo de gaslai lenpo paia apiendei una laiefa e que voc, con
fieqncia, senle que esl peidendo lenpo, una vioIao da leiceiia Lei. Lslanos
lodos cienles da aloidagen aliiai-se de calea: Lu no pieciso de insliues,
deixe-ne apenas faz-Io. Mas, na ieaIidade, esse nelodo Ieva noinaInenle nais
lenpo do que seguii as insliues do nanuaI.
AIgo que seja lo sinpIes quanlo ensinai un conceilo lsico a una oulia
pessoa paiece lanaI en conpaiao con geienciai una cadeia conpIexa de
alaslecinenlo ou piogianai un supeiconpuladoi. No enlanlo, quaIquei un
que lenha lenlado ensinai a una ciiana a laiefa apaienlenenle lanaI de anaiiai
o coido do lnis pode suspeilai que escievei o cdigo paia o aIgoiilno que
oidena as pginas do CoogIe seja nais fciI. Na posio de piofessoi do MIT,
confesso con fianqueza que ainda lenlo enconliai a neIhoi foina de ensinai. A
coisa nais liI paia a ninha caiieiia de piofessoi foi a expeiincia de eslai do
oulio Iado da apiendizagen: ingiessei cono aIuno no piogiana de MA.
O falo de loinai-ne aIuno peiniliu-ne ieavivai a huniIde expeiincia de
sei caIouio no MIT e senlii-ne cono o nais idiola do canpus. Sei piofessoi e a
coisa nais fciI do nundo ~ voc apenas piecisa agii cono se soulesse lodas as
iesposlas. Sei aIuno e nuilo nais difciI poique voc len de no s aiiancai as
iesposlas do piofessoi ciplico, nas lanlen fazei con que eIas lenhan senlido.
Cono aIuno e educadoi, apiesenlo aIgunas de ninhas aloidagens con
lase en design paia o que consideio a loa apiendizagen. LIas iepiesenlan o
lialaIho-en-andanenlo que pacienlenenle aguaida iefinanenlo poi neio da
evoIuo naluiaI de un conceilo vivo.

USL O IROCLSSO RAIN

A apiendizagen len nais sucesso quando exisle o desejo de se aIcanai un
conhecinenlo especfico. AIgunas vezes essa necessidade e a de edificao, que e,
poi si s, una nolie nela. Lnloia, na naioiia dos casos, lei aIgun lipo paIpveI
de ieconpensa ~ quei seja un conceilo escoIai ou una laiia de chocoIale ~
seja necessiio paia nolivai as pessoas. Quei haja nolivao inlinseca cono
oiguIho ou nolivao exlinseca cono un ciuzeiio con ludo pago paia o Caiile
aguaidando cono pinio finaI, a joinada que devenos enpieendei paia
conquislai a ieconpensa e neIhoi quando foi loIeiveI. No enlanlo, os ieaIily
shovs cono ig iolhei ou No Linile ~ que eu confesso lei assislido ~
conpiovan que, as vezes, sonenle a ieconpensa juslifica a joinada
independenlenenle do desconfoilo do caninho que a pessoa livei de peicoiiei.

37
A douliina da cenouia ou poiiele conduz a una escoIha enlie nolivao
posiliva e negaliva ~ ieconpensa veisus punio. Discoido quando os
piofessoies do laIinhas paia os aIunos e oulios vilian con as iesposlas ceilas,
nas lanlen discoido de un coIega no MIT que aliia apagadoies nos aIunos que
caen no sono duianle suas auIas.
Ao conliiio, os dados ollidos en dez anos cono piofessoi denonslian
que ofeiecei aos aIunos un desafio apaienlenenle insupeiveI consisle no
neIhoi nolivadoi de apiendizagen. Diz-se que quanlidades voIunosas de
laiefas de casa e una especie de ieconpensa paia o aIuno acina da nedia do
MIT. Mas, aps a iecenle expeiincia pipiia cono aIuno, peidi un pouco da
ninha alilude nasoquisla en favoi de una aloidagen hoIslica:

SICO e o incio de ludo.
RLIITA-se con fieqncia.
ASTLNHA-se de se desespeiai.
INSIIRL-se con exenpIos.
NUNCA deixe de se iepelii.

A essa aIluia do canpeonalo, voc j deve eslai saluiado dos neus
acininos LLA e SLII, enlo no vou Ihe dizei que as piineiias Ielias do neu
nanlia acina conpen a sigIa RAIN (ceielio).
O piineiio passo en liansnilii o SICO e assunii a posio do apiendiz
de piineiia viagen. Cono especiaIisla, desenpenhai esse papeI no e inpossveI,
nas nais apiopiiado paia un giupo de esludo ou quaIquei oulio conjunlo de
pailicipanles exleinos. Olseivai o que deixa de fazei senlido paia o no-
especiaIisla e seguii a liiIha sucessivanenle ale o finaI da cadeia de conhecinenlo
e o caninho paia o sucesso. Reunii essas veidades vaIe a pena, nas pode
consunii lenpo ou nesno sei feilo de naneiia insalisfaliia. Conlialai
especiaIislas paia o esludo de pessoas, cono anliopIogos e piojelislas de faloies
hunanos, consisle en un nelodo eficaz conpiovado peIo sucesso de neus
anigos na IDLO, enpiesa de consuIloiia de design inleinacionaI. Lnlo,
novanenle, se voc no livei condies de conlialai a IDLO e esl disposlo a
vioIai a leiceiia Lei gaslando un pouco nais de TLMIO, a naneiia nais fciI de
apiendei o lsico e ensinai o lsico a si nesno.
H aIguns anos, visilei o neslie do design lipogifico suo WoIfgang
Weingail no eslado do Maine, paia dai una paIeslia en seu cuiso ieguIai de
veio. Iiquei naiaviIhado con a capacidade de Weingail de dai exalanenle a
nesna paIeslia de aleiluia a cada ano. Iensei conigo nesno: Sei que eIe no

38
fica enlediado`. Dizei a nesna coisa iepelidas vezes no linha vaIoi paia nin e,
honeslanenle, conecei a queslionai a capacidade do neslie. Mas, laIvez na
leiceiia visila, eu peiceli que, enloia eslivesse dizendo exalanenle a nesna
coisa, Weingail a dizia de foina nais sinpIes a cada vez que apiesenlava a
paIeslia. Ao nanlei o foco no lsico do lsico, eIe eia capaz de ieduzii ludo que
salia a essncia concenliada do que desejava liansnilii. Seu exenpIo singuIai
ieacendeu neu enlusiasno paia ensinai.
RLILTIR-se pode sei consliangedoi, especiaInenle se voc foi aulocilico
~ caiacleislica conun a naioiia das pessoas. Mas no piecisa se senlii
enveigonhado, poique a iepelio funciona e lodo nundo faz isso, incIuindo o
piesidenle dos Lslados Unidos e oulios Ideies. SinpIicidade e iepelio eslo
ieIacionadas, confoine conpiova a hisliia do sile S|a|c.ccn solie a ieeIeio de
Ceoige W. ush en 2OO4 que apiesenlava en sua nanchele: SinpIicidade,
sinpIicidade, sinpIicidade. Ao Iongo da canpanha, ush piofeiiu a nesna
nensagen sinpIes solie leiioiisno e o Iiaque iepelidanenle.
O ailisla Mike Nouise iefoiou esse ponlo en seu vdeo de 2OO4 inliluIado
Tcrrcr, |raquc, Arnas. Nouise coneou con o discuiso de ush na leIeviso, na
vespeia da invaso do Iiaque, e edilou lodos os nonenlos en que eIe iepeliu
enfalicanenle lis expiesses: leiioi, ainas de desliuio en nassa e
Iiaque. Quando Nouise ieuniu apenas esses cIipes, o vdeo iesuIlanle chegou a
dez poi cenlo do discuiso. No e suipiesa que os Lslados Unidos enliaian
posleiioinenle en gueiia con o Iiaque, con lase na peicepo conun a nuilos
aneiicanos de que o Iiaque delinha en seu podei ainas de desliuio en nassa
que iiian sei usadas en opeiaes leiioiislas conlia os Lslados Unidos. Na
epoca eu eslava devidanenle convencido e apieensivo cono nuilos oulios, e no
linha ceileza do poiqu disso. Agoia sei. Repelio funciona.
ASTLR-se do desespeio e aIgo a sei aInejado en se lialando de
apiendizagen. Todos ns queienos que as pessoas digan uau desde o incio
con os nais novos sinos e apilos de un novo piodulo espanloso, nas as vezes o
uau loina-se ue e voc piecisa de una aspiiina paia Iidai con a ansiedade
anle os aspeclos inpiessionanles do novo. Tenho ieceio de fazei a aluaIizao de
un piogiana no neu conpuladoi poique sei da avidez desse novo piogiana
en ne apiesenlai seus aliilulos nais iecenles e nais espanlosos. A eslialegia do
chocai e suipieendei pode desencoiajai aqueIe que ficou chocado e
suipieendido, confoine apiendi poi expeiinenlai o enoine piecipcio exislenle
enlie o conhecinenlo do piofessoi e o do apiendiz na ninha condio de aIuno
de MA. Tanlen peiceli cono os piofessoies poden loinai-se
invoIunlaiianenle insensveis en un anlienle univeisiliio. Un incio suave e

39
inspiiado e a neIhoi naneiia de aliaii os aIunos ou nesno un novo cIienle paia
o piocesso de ineiso da apiendizagen.
A INSIIRAO e o calaIisadoi fundanenlaI paia a apiendizagen: a
nolivao inleina liiunfa solie a ieconpensa exleina. A fe piofunda en aIguen,
ou nesno una foia podeiosa cono Deus, ajuda a aIinenlai a fe en si e aponlai
a diieo ceila. Meu pipiio nonenlo de inspiiao en design ocoiieu duianle
neus anos de giaduao quando, poi acidenle, enconliei un Iivio esciilo peIo
auloi e designei epnino IauI Rand. As conliiluies onipiesenles de Rand ao
panoiana dos cones coipoialivos aneiicanos, lais cono os Iogolipos paia IM,
AC, Weslinghouse e UIS, foineceian nelas de inspiiao paia Iegies de
designeis. Lnconliei Rand en seu esldio exalanenle dez anos aps lei
liopeado en seu Iivio e guaido paia senpie e con nuilo caiinho essas
Ienlianas. LIe faIeceu un ano nais laide, con 82 anos de idade, e a inagen
que lenho deIe en ninha nenle e o seu conslanle e leino aliao en Maiion, sua
esposa. Rand ensinou-ne lanlas coisas en lo pouco lenpo!
Senlii-se seguio (alslendo-se do desespeio), senlii-se confianle
(doninando o lsico) e senlii-se inslinlivo (condicionando-se poi neio da
iepelio) salisfazen as necessidades iacionais. A inspiiao piovenienle de
oulios funciona cono una nela nais eIevada que, peIo nenos paia nin,
consisle na veidadeiia ieconpensa. A pilica da educao e a foina nais
eIevada de fiIanliopia inleIecluaI.
Ioi Ilino, NUNCA deixe de iepelii-se. Sei que j disse isso`

RLLACIONAR ~ TRADUZIR ~ SURIRLLNDLR!

Conlinuo a desenvoIvei ninha aloidagen de cinco passos paia o piocesso de
apiendizagen cono educadoi, nas conecei ninha caiieiia oiiginaInenle cono
engenheiio lieinado no MIT. Duianle esse peiodo de ninha vida, neus
conpanheiios ensinaian-ne una inpoilanle iegia paia a apiendizagen de
sislenas conpIexos: CIDM, una alieviao paia ConsuIle a I**** Do ManuaI.
AIguen len un piolIena` Diga-Ihe: CIDM. Caso enceiiado ~ a Ilina
paIavia en sinpIicidade. L cIaio que a soIuo no e peifeila. Iode nen havei
un nanuaI disponveI paia sei consuIlado, e ninguen ieaInenle gosla de un
loca-suja.
Una aIleinaliva paia essa giosseiia da aloidagen da engenhaiia e a
aloidagen de design nais sofislicada paia faciIilai o piocesso de conpieenso.
Os neIhoies designeis casan a funo con a foina a fin de ciiai expeiincias

4O
inluilivas que conpieendenos inedialanenle ~ sen necessidade de auIa (ou
xinganenlo). O lon design ieside de aIguna naneiia na capacidade de insligai
un senlido de faniIiaiidade inslanlnea. Li, j vi isso anles! e ieao
pielendida que conslii a confiana paia fazei-se una lenlaliva. Cono voc deve
Ienliai-se da segunda Lei, os piincpios da CeslaIl do design dependen da
capacidade de nossa nenle en pieenchei as Iacunas ao sinlelizainos ieIaes
pIausveis. O design conea poi aIavancai o inslinlo hunano paia fazei ieIaes,
en seguida poi liaduzii a ieIao paia un oljelo ou seivio langveI e enlo
ideaInenle poi aciescenlai un pouco de suipiesa no finaI paia ieconpensai o
esfoio do plIico. Ou escievendo esses passos de foina laquigifica:
RLLACIONAR-TRADUZIR-SURIRLLNDLR!
A peisislncia da nelfoia da iea de lialaIho, inlioduzida nos anos 198O,
consisle en un exenpIo onipiesenle do inpaclo de RLLACIONAR-TRADUZIR-
SURIRLLNDLR. Anles dessa inleiface gifica con o usuiio, a noina eia una
leIa sinpIes en foina de giade e con lananho suficienlenenle giande paia
apiesenlai 24 Iinhas de 8O caiacleies de lexlo. Todo o nundo inleiioi do
conpuladoi eia iepiesenlado cono un fIuxo Iineai de cdigos aIfanuneiicos
digilais. Iesquisadoies na Xeiox aIavancaian o podei gifico eneigenle dos
conpuladoies junlo con o paiadigna conun de una nesa de esciiliio paia
eslaleIecei una ieIao ieconhecveI enlie una pessoa e suas infoinaes.
Ceilos aspeclos de una iea de lialaIho fsica liaduziian-se faciInenle na iea
de lialaIho na leIa: paslas conlendo papeis associadas con paslas conlendo
aiquivos de dados e a Iala de Iixo fsica associada con una Iala de Iixo viiluaI
paia dados apagados.
A ieIao conhecida con a iea de lialaIho fsica foijou a adeso cogniliva
inediala, que foi iefoiada poi conceilos len liaduzidos. Mas havia a
necessidade de una ieconpensa sulslanciaI ou nesno un a-ha, fiulo do alo
de SURIRLLNDLR-S, paia gaianlii una nudana paia essa lecnoIogia assin
chanada de desoidenadoia. A suipiesa nanifeslada peIa capacidade de
coIelai, calegoiizai, iedisliiluii e iedefinii nuilo nais docunenlos do que se
inaginava anles sei possveI ao se passai paia o geiencianenlo digilaI de
infoinaes.
AIguns casos len-sucedidos, cono a nelfoia da iea de lialaIho, e
oulios napeanenlos enlie coslunes anligos e lecnoIogias nais avanadas ln
aleilo o caninho paia loinai nais faniIiaies expeiincias anles consideiadas
eslianhas. RLLACIONAR-TRADUZIR-SURIRLLNDLR depende da exislncia de
una expeiincia conun a iespeilo do que voc nesno deseja napeai, o que,
infeIiznenle, Iinila a aloidagen a cuIluias e coslunes especficos. Ioi exenpIo,
o cone oiiginaI da Iala de Iixo na iea de lialaIho do Macinlosh da AppIe eia

41
iiieconhecveI paia os japoneses que nunca havian vislo una Iala de Iixo
nelIica con ainao veilicaI. As nelfoias seiven paia RLLACIONAR-
TRADUZIR un conceilo-chave, nas o SURIRLLNDLR pode sei indesejveI
quando a nelfoia no funciona.
A cuIluia do design pode da nesna foina afelai o nodo de opeiai do
RLLACIONAR-TRADUZIR-SURIRLLNDLR. Una aloidagen de design
lipicanenle aIen nais iacionaI ii diIigenlenenle RLLACIONAR-TRADUZIR,
enloia no necessaiianenle gaianla o SURIRLLNDLR no finaI. Un laileadoi
iaun funciona peifeilanenle e ponlo finaI. O design liilnico conlenpoineo,
poi oulio Iado, pode sei caiacleiizado cono foile quanlo ao faloi de
SURIRLLNDLR confoine conpiovado pIos designs inovadoies da AppIe
Iideiados peIo liilnico }onalhan Ive. A quaIidade inlensanenle agiadveI do
design ilaIiano conduz a inveiso do RLLACIONAR-TRADUZIR-
SURIRLLNDLR IARA O SURIRLLNDLR-TRADUZIR-RLLACIONAR, laI cono
o sof do Sludio65 inspiiado nos Ilios de una nuIhei. Assin sendo, h lanlas
naneiias de RLLACIONAR-TRADUZIR-SURIRLLNDLR quanlo h goslos
difeienles.
As nelfoias so pIalafoinas leis paia liansfeiii una giande quanlidade
de conhecinenlo exislenle de un conlexlo paia oulio con esfoio nnino, con
fieqncia inpeiceplveI, poi paile da pessoa que aliavessa a ponle conceiluai.
Mas as nelfoias so piofundanenle envoIvenles caso eIas SURIRLLNDAM en
una dinenso posiliva e inespeiada. Ioi exenpIo, os ieslauianles do cncf AIain
Ducasse eslo senpie suipieendendo ~ quando voc acha que sale o goslo de
aIguna coisa, acala descoliindo saloies inusilados. Ciandes fiInes, cono
aqueIes diiigidos poi M. Nighl ShyanaIan, seduzen-no paia sua zona de
confoilo poi neio de eIenenlos idenlificveis na liana de foina que ludo faa
senlido peifeilo ale a ieviiavoIla no finaI. Una nelfoia uliIizada cono alaIho de
apiendizagen paia un design conpIexo e nais eficaz quando sua execuo e
ieIevanle e deIiciosanenle inespeiada.

A RLAL RLCOMILNSA

Quando adoIescenle, achava eslianho que neus coIegas de cIasse fossen
ieconpensados con licicIelas e incenlivos en dinheiio poi leien ollido loas
nolas. Quando apiesenlava esses falos concielos a neus pais, eIes coslunavan
dizei: Que soile seus anigos ln!. L fin de papo.

42
AIguns sislenas de ieconpensa advn do falo de ieconhecei no pipiio
piogiesso a conpensao. Teslenunhei isso en ninha fiIhinha a nedida que eIa
passou de engalinhai paia andai poi a cono as nais veIhas. No caninho da
cozinha paia a saIa de janlai h un nico degiau paia se passai ao nveI infeiioi.
Quando eIa engalinhou da cozinha paia a saIa de janlai, lenlando descei de
fienle, descoliiu iapidanenle o peiigo da nanolia. Mais laide invenlou una
foina peIa quaI viiava o coipo paia fazei con que as peinas descessen piineiio
e assin a passagen len-sucedida loinou-se possveI.
Quando eIa coneou a andai, lenlou descei o degiau uliIizando seu
piocesso de andai ainda no apeifeioado. CIaio que eIa caiu. Tenlei nosliai-Ihe
que se eIa lenlasse descei de qualio, podeiia fazei uso de seu nelodo
pievianenle ideaIizado paia supeiai o olslcuIo con seguiana. De nodo
inespeiado paia nin, eIa se iecusou a faz-Io e quis descei o degiau cono lodo
nundo. A ieconpensa, nesse caso, foi o ciescinenlo. Quando ficanos nais
veIhos, lendenos a esquecei essa nolivao sinpIes, nas essenciaI, que lnhanos
quando ciiana.
Achei eslianho que o leIefone ceIuIai que uso fosse nuilo nenoi do que os
nanuais que o aconpanhavan. L veidade que aquiIo que e difciI de usai e
piopoicionaInenle difciI de apiendei. Assin, un oljelo conpIexo gaianle un
nanuaI de insliues iguaInenle conpIexo. Mas o nanuaI que aconpanha o
neu caiio e len nais fino do que aqueIe da ninha cnaia digilaI. No e una
conpaiao jusla, e cIaio. Iaia diiigii un caiio, nos Lslados Unidos, pieciso
passai poi insliuo foinaI duianle un seneslie, dedicai nuilas hoias de
pilica e, nais do que ludo, passai no exane de noloiisla. Sendo assin, o falo de
eu lei feilo o cuiso de Lducao no Tinsilo no ensino nedio dispensou-ne de
piecisai de un nanuaI de insliues nais giosso paia neu caiio.
As laiefas difceis paiecen nais fceis quando so necessidade de salei
en vez de loas de se salei. Iaia un adoIescenle, un cuiso de hisliia,
nalenlica ou qunica e liI paia salei, nas concIuii o cuiso de educao paia
noloiislas salisfaz una necessidade fundanenlaI paia se ollei aulononia. No
incio da vida, Iulanos poi independncia e no finaI da vida e a nesna coisa. Na
essncia das neIhoies ieconpensas ieside o desejo fundanenlaI de Iileidade
paia pensai, vivei e sei. Apiendi que os designs de piodulos nais len-
sucedidos ~ sejan eIes sinpIes, conpIexos, iacionais, iIgicos, doneslicos,
inleinacionais, lecnofIicos ou lecnoflicos ~ so aqueIes que eslo
piofundanenle Iigados a un conlexlo naioi de apiendizagen e de vida.

43

|ci n 5
DIILRLNAS

5Imp!IcIdadc c cnmp!cxIdadc ncccssItam uma da nutra


Ninguen quei conei sonenle a solienesa. Mesno una ciiana que len
peinisso paia conei soivele en lis iefeies diiias, cedo ou laide ficai
cansada dessa guIodice. Na nesna noeda, ninguen quei lei apenas
sinpIicidade. Sen o conliaponlo da conpIexidade, no sonos capazes de
ieconhecei a sinpIicidade quando a venos. Nossos oIhos e senlidos acenden-se,
e as vezes se apagan, senpie que expeiinenlanos difeienas.
Reconhecei o conliasle auxiIia a idenlificai quaIidades que desejanos ~ e
que eslo fieqenlenenle sujeilas a nudanas. IessoaInenle no piefiio a coi
iosa, nas goslo deIa cono una pilada de liiIho en un nonlono nai de veide-
oIiva. O iosa paiece audacioso e vilianle quando conpaiado a sua ceicania
escuia e nuda. Salenos cono apieciai nais una coisa quando podenos
conpai-Ia a quaIquei oulia.

44
Sinp|icidadc c ccnp|cxidadc ncccssi|an una da cu|ra. Quanlo nais
conpIexidade houvei no neicado, nais essa coisa nais sinpIes se deslaca. L
una vez que a lecnoIogia sonenle ciescei en giau de conpIexidade, exisle un
lenefcio econnico cIaio en se adolai una eslialegia de sinpIicidade que
ajudai a ieaIai seu piodulo. Dilo isso, eslaleIecei un senlinenlo de
sinpIicidade en design iequei loinai a conpIexidade conscienlenenle
disponveI de aIguna foina expIcila. Lssa ieIao pode sei nanifeslada lanlo no
nesno oljelo ou expeiincia, ou en conliasle con oulias ofeilas na nesna
calegoiia ~ cono a sinpIicidade do iIod en conpaiao con seus concoiienles
nais conpIexos no neicado de pIayeis de MI3.
Denlio da nesna expeiincia, enconliai o equiIliio coiieio enlie
sinpIicidade e conpIexidade e difciI. AIcanai una siluao en que as
difeienas ieaIcen, en vez de eIininaien, quaIquei oulia exislncia e aIgo
peilencenle a una aile suliI que ainda ne e neluIosa. O indcio nais pixino a
una soIuo que consegui enconliai e o conceilo de iilno, que esl laseado na
noduIao da difeiena.

Iense en un gifico nalenlico sulindo en diieo a conpIexidade,
depois descendo en diieo a sinpIicidade, depois sulindo en diieo a
conpIexidade e novanenle descendo, ad infinilun. Voc pode pensai nisso
aconlecendo en una Iinha do lenpo, cono una cano que nuda ao Iongo do
seu desenvoIvinenlo, ou voc pode lanlen pens-Io cono ocoiiendo no espao,
cono una pinluia en que seus oIhos viajan peIa inagen e a expeiincia se
nodifica. O iilno cono sinpIicidade e conpIexidade ocoiien no lenpo e espao
e o ponlo ciuciaI.

SLM RITMO NLNHUM

Na eia do nc|ucr|ing, con seivios cono LinkedIn e Iiiendslei, a pilica de lioca
de cailes de visila esl giaduaInenle peidendo vaIoi.
Conludo, lendo sido ciiado na cuIluia enpiesaiiaI do }apo, onde a lioca
de cailes conslilui-se en alo foinaI, eslou ainda vincuIado ao coslune de

45
apiesenlai neu cailo de visila seguiando-o enlie o poIegai e o indicadoi das
duas nos enquanlo fao a ieveincia poIida. Duianle neus piineiios dias
passados I, iecoido-ne de lei sido adveilido inneias vezes poi neus
supeiioies peIo falo de no Ievai os cailes conigo. Apiesenlai-se a un eslianho
sen cailo de visila eia consideiado un lienendo insuIlo.
Os lenpos nudaian no }apo e o coslune do cailo sendo ofeiecido con
as duas nos esl dando Iugai a una inveslida nais infoinaI, feila con una
no, da gIolaIizao. A quaIidade e aile de inpiesso dos cailes de visila
decaian junlanenle con sua inpoilncia. A expiesso usque-ne no CoogIe
paiece naicai o piovveI desapaiecinenlo da fina liadio da lioca de cailes de
visila.
Mesno assin, os cailes de visila paiecen fIuii en ninha diieo en seu
foinalo ieguIai de un ielnguIo geiaInenle nedindo 5,O8 cn poi 8,89 cn nos
Lslados Unidos, ou 55 nn poi 9O nn na sia e Luiopa. Minha nesa e, en geiaI,
Iinpa e oiganizada de acoido con a segunda Lei. Dessa foina, quando os cailes
de visila conean a se anonloai, e hoia de lonai una nedida uigenle. A piIha
de cailes e seIecionada de acoido con o piocesso do SLII, inseiida na lase de
dados e en seguida diielo paia o Iixo iecicIveI (supondo-se que os cailes sejan
feilos de papeI e no de nelaI ou pIslico, cono ocoiie aIgunas vezes).
No inleiesse da sinceiidade lolaI, devo adnilii que vioIei a segunda Lei:
ORCANIZAR. H un cailo de visila que nunca foi jogado na Iala de Iixo. L un
cailo fino, coi ciene, con a iIusliao de una oveIha nlica. Iiineiianenle
aliilu ninha incapacidade de jog-Io foia a apaincia do aninaI
que paiece eslai senpie aIeila. As vezes, os cailes de visila so
inpiessos con a fologiafia da pessoa, e no lenho nenhun
piolIena en vei esses cailes picolados, poilanlo ninha
ieIulncia en jog-Io foia no eia poi causa da piesena de una
leslenunha. No conheo len a pessoa ~ apenas enconliei-a
una vez -, poilanlo no len nenhun vaIoi senlinenlaI. Ainda
assin o cailo peinaneceu lianqiIo solie ninha nesa poi nais
de sele anos e piovaveInenle conlinuai I.
CoIoque seu cailo de visila junlo con esse cailo. A
inpiesso nonocionlica desle Iivio no ieveIa o anaieIo
deIicado do papeI, ou o deslaque en veineIho no canlo infeiioi
esqueido, na naica do seu iIusliadoi. Mas sua nenle e capaz de
conpIelai os delaIhes. Ieinanece en ninha nesa poique no
enconliei nada seneIhanle a eIe, en leinos de lananho ou de
caiacleislica picliica. L o cailo de visila que no se paiece con

46
nenhun oulio. Caso cailes finos con folos de aninais da fazenda viiassen
noda, eIe ceilanenle peideiia seu vaIoi.

CH COM TANAKA

Tive o piiviIegio de conhecei o pai do design gifico japons nodeino ~
Ikko Tanaka. (Seu piineiio none en kanji significa sinpIesnenle una Iuz.)
Ceila vez, enquanlo noiava no }apo, eslive en una ceiinnia do ch pailicuIai
na iesidncia de Tanaka junlo con o fanoso aiquilelo conlenpoineo Shigeiu
an. As paIavias ceiinnia do ch evocan una inagen de guaidanapos
finanenle lecidos e pc|i| fcurs, nas a ceiinnia do ch japonesa e aIgo
sinpIesnenle sulIine.
Tanaka foia un aIuno pialicanle do cnancqu, a ceiinnia do ch, e ns
eianos suas colaias. L difciI de se inaginai que aIguen lo supeiioi conlinue
sendo aIuno con a idade na casa dos 7O, nas na sia h nuilos exenpIos desse
conlnuo cicIo de apiendizagen. Na aile naiciaI do caial, poi exenpIo, o
snloIo de oiguIho paia un faixa piela e us-Ia poi lenpo suficienle paia que a
eslanpa desvanea paia o lianco a ponlo de sinloIizai o ieloino ao eslado
iniciaI. Tanaka eia faixa piela en design japons.
A ceiinnia iniciou-se, cono de coslune en aIguns esliIos de cnancqu, con
una veiificao dos ulensIios paia a confeco do ch. Iassanos as xcaias de
ch (nais paiecidas con ligeIas fundas) paia adnii-Ias. Se no ne engano,
ieceli una xcaia do secuIo XVIII que paiecia nais un leiiveI acidenle no foino.
Lia una ligeIa de ceinica piela funda e liiIhanle en que lodas as supeifcies
exleinas paiecian se envoIvei inluilivanenle no esliIo de un quadio de
SaIvadoi DaIi. Lu no linha ceileza quanlo a onde deveiia coIocai neus Ilios na
ligeIa.
L eslava eu na casa do neslie japons nais fanoso do nodeinisno
leleiicando de aIgo lolaInenle inpeifeilo, con geoneliia no-pIalnica (sen
ciIindios, esfeias, culos paia seien enconliados), desliludo de lodas as
caiacleislicas de una xcaia. VisuaInenle eia lodo inpeifeilo, sen as supeifcies
Iisas e liancas da sinpIicidade conunenle vendidas na seo de Iouas da Ioja
Ikea.
Ioi essa iazo, lodavia, os oulios eIenenlos dos ulensIios paia o ch de
Tanaka paieceian puia peifeio. Cono, poi exenpIo, o iecipienle Iaqueado do
secuIo XVII paia ch cuja lanpa piela fosca encaixava-se con seu pai con a
pieciso inpossveI de lIocos de Lego. Ou nesno os delaIhes sulis das

47
supeifcies feilas de nadeiia na sua saIa de ch que ieveIavan una Iinhagen de
ivoie que no exislia. A xcaia passou indiielanenle a sinloIizai paia nin a
essncia da eslelica japonesa, que aspiia alingii a peifeio Ilina. Sua
conpIexidade inespeiada fez con que ludo, j inpossiveInenle sinpIes, se
loinasse ainda nais sinpIes.

SINTA A ATIDA

Taa |aa |i |i |aa. No se liala de Ingua esliangeiia, nas a iepiesenlao fonelica
do iilno que apiendi con neu piofessoi de nsica na escoIa fundanenlaI. Ti |i
|i |i |aa |aa. Descanso. Ti |aa |i |aa |i |i |i |i |aa. Tudo ven a ninha Ienliana. Ouvii
o conliaponlo enlie o son Iongo, o son cuilo e a ausncia de son e o lipo de
seqncia que un laleiisla de jazz e capaz de ciiai envoIvendo o coipo inleiio na
dana. Ioi oulio Iado, se voc ciiai un iilno sinpIisla cono |aa |aa |aa |aa |aa
|aa |aa |aa |aa en que os |aas conlinuan en una seqncia inleininveI paia
expiessaien una lalida nonolnica, seu plIico no agenlai ficai ale o
Ilino |aa.
Consideie que ocoiia un dia a seqncia de evenlos de acoido con o
seguinle padio: ccnp|cxidadc, ccnp|cxidadc, ccnp|cxidadc, ccnp|cxidadc,
ccnp|cxidadc, ccnp|cxidadc, ccnp|cxidadc, ccnp|cxidadc, ccnp|cxidadc, ccnp|cxidadc,
ccnp|cxidadc, sinp|icidadc. A sinpIicidade loina-se a saIvao.
Sinp|icidadc, sinp|icidadc, sinp|icidadc, ccnp|cxidadc, sinp|icidadc, sinp|icidadc,
ccnp|cxidadc, ccnp|cxidadc, sinp|icidadc, ccnp|cxidadc, ccnp|cxidadc, sinp|icidadc,
sinp|icidadc, ccnp|cxidadc. L o iilno enlie o sinpIes e o conpIexo que inpoila
nais.
Sinp|icidadc, sinp|icidadc, sinp|icidadc, sinp|icidadc, sinp|icidadc, sinp|icidadc,
sinp|icidadc, sinp|icidadc, sinp|icidadc, sinp|icidadc, sinp|icidadc, sinp|icidadc,
sinp|icidadc, sinp|icidadc, sinp|icidadc, sinp|icidadc, sinp|icidadc, sinp|icidadc,
sinp|icidadc, sinp|icidadc. No h cono coneclai-se con a sinpIicidade una vez
que a sensao de conpIexidade lenha sido esquecida.
De nodo aIleinalivo, no donnio espaciaI, consideie uina enoine leIa
pinlada conpIelanenle de pielo veisus oulia enoine leIa coleila
conpIelanenle con pingos de linla espaIhados cono una pessina inleipielao
de }ackson IoIIock. As duas so expiesses nonlonas de sinpIicidade e
conpIexidade en suas foinas dislinlanenle sepaiadas. Coiiendo o iisco de
loinai-se enledianle, eu penduiaiia quaIquei una das pinluias na paiede da
ninha casa poi un dia peIo nenos, poique goslo de lei a nenle aleila. TaIvez

48
una dose sinpIes de inaginao apIicada a una das olias pudesse pioIongai
neu inleivaIo de aleno. Ioi exenpIo, una nica inagen en que as pailes so
cuidadosanenle pinladas de pielo sen liiIho e oulias pailes delaIhadas con
iespingos piovaveInenle piendeiia neu inleiesse poi nuilo nais lenpo. A
vaiiedade lende a nanlei nossa aleno quando o iilno da difeiena nos caliva.
Ln aIguns iilnos aceilanos a nonolonia, cono na nudana das eslaes:
inveino, piinaveia, veio, oulono e de novo o inveino.
Cruncn, cruncn, cruncn. Lenlio-ne de caninhai peIa neve, no neio da
noile, peIa vizinhana quiela s paia ouvii ninha pipiia iespiiao e neus
passos. RefIelia solie o falo de que a neve do inveino iiia posleiioinenle cessai e
dai Iugai ao veide da piinaveia. A conlinao de una noile siIenciosa e o neu
avano iiieveisveI a neia-idade oliigou-ne a peigunla ieliica: Ioi quanlos
anos nais conseguiiei expeiinenlai una noile de inveino sossegada cono esla`.
Agoia sou nais cuidadoso en senlii o iilno piecioso de cada ano de vida. Ouo
a lalida da sinpIicidade e da conpIexidade len dislinlanenle en cada coisa
que expeiinenlo. Voc lanlen consegue ouvi-Ia`

49

|ci n6
CONTLXTO

O quc rcsIdc na pcrIfcrIa da sImp!IcIdadc dcfInItIvamcntc nn-pcrIfrIcn


H aIgo solie cono nossos oIhos e nos funcionan en hainonia. Inagine-se no
loino de ceinica, escuIpindo cada delaIhe con inlensa concenliao. Tudo que
inpoila esl aconlecendo en piineiio pIano, na ponla de seus dedos, e enconlia-
se inleiianenle denlio do seu canpo de viso. Seu ceIuIai ou a canpainha da
poila loca e esse conlioIe iigoioso e ionpido, fazendo o segundo pIano saIlai
paia piineiio pIano. IeIiznenle voc peicele que una chaIeiia no fogo esl
feivendo ou que coilou sua no e esl sangiando.
Lnquanlo as paIavias eslieileza e foco significan essenciaInenle a
nesna coisa, a piineiia expiine una conolao negaliva enquanlo a Ilina
expiine una posiliva. Un alIela que chega ale as OIinpadas, poi exenpIo, no
e eslieilo nas focado. Conludo, o foco nen senpie e una loa coisa.
Una vez fui aconseIhado poi neu piofessoi NichoIas Negioponle a loinai-
ne una Inpada eIeliica en vez de un iaio Iasei, con una idade e en una
epoca na ninha caiieiia en que eu eia lodo foco. O seu ponlo de visla eia: voc

5O
consegue fazei liiIhai un nico ponlo con a pieciso de un iaio Iasei, ou
uliIizai a nesna Iuz paia iIuninai ludo a sua voIla. O enpenho paia alingii a
exceIncia noinaInenle inpIica o saciifcio de ludo que exisle no segundo pIano
en pioI da pieocupao con ludo de inpoilanle en piineiio pIano. Assuni o
desafio de Negioponle cono una nela nais eIevada, a de enconliai o
significado de ludo que esl a nossa voIla, en vez de apenas daquiIo que
enfienlanos diielanenle.
O quc rcsidc na pcrifcria da sinp|icidadc c dcfini|itancn|c nac-pcrifcricc. A sexla
Lei enfaliza a inpoilncia do que podeiia peidei-se duianle o piocesso de design.
AquiIo que paiece sei de ieIevncia inediala pode no sei lo inpoilanle
quando conpaiado a ludo ao nosso iedoi. Nossa nela e alingii una especie de
supeificiaIidade iIuninada. L coeienle coneainos a liiIhai esse caninho
faIando solie o nada.

O NADA L ALCUMA COISA

A cincia defende que a enliopia no univeiso esl senpie aunenlando. O que
isso significa en leinos nais sinpIes` Una ciiana alie un Iivio de hisliias
iIusliadas, viia as pginas con as figuias e v una paile vazia da pgina. Con o
Ipis en punho, eIa nove a no en diieo ao espao en lianco. O que eIa fai
piovaveInenle` Iieenchei o vazio, e cIaio.
Lsle e o oilavo Iivio en que eIaloiei os designs e escievi, nas e o piineiio
en que nais escievi do que eIaloiei os designs. Todos eIes conseivan a
piioiidade conun de naxinizai o espao en lianco ~ essenciaInenle lodas
aqueIas ieas vazias da pgina que iodeian o lexlo. Tais supeifcies so un
convile paia o caos, da nesna foina que una pialeIeiia en casa e depsilo de
noedinhas, chaves e assin poi dianle. AnaIoganenle, podeianos iascunhai
anolaes nesses espaos vazios ciicundanles e lanlen nos espaos que sepaian
as Iinhas do lexlo.
Consideie o sinpIes desafio da pgina que no diz nada nais do que No
escieva nesla pgina. Voc consegue conlioIai essa conpuIso` V paia a
pgina 57 e faa o lesle.
O espao en lianco e convidalivo da pgina despeila seu oiguIho conlia a
suposio de que qualio paIavias inpiessas poden nanl-Io sol donnio. Sua
incIinao naluiaI e peigunlai: Ioi que no`. Sen ieceleinos nenhuna
expIicao, lenos ns nesnos que pieenchei o espao en lianco seja
IileiaInenle con naicas de Ipis ou nelafisicanenle con concIuses. TaIvez seja

51
devido a ieIigio do auloi` Ou laIvez seja una nedida iadicaI paia conseivai o
alaslecinenlo gIolaI de linla` As vezes, podenos eslai Ionge do aIvo, nas de
acoido con esla sexla Lei de CONTLXTO, isso significa que eslanos de falo no
aIvo.
Duianle visila a un IocaI sagiado no }apo, nolei una enoine iea
ielanguIai que eslava cuidadosanenle isoIada poi una coida decoiada con
naicadoies de papeI lianco. O ielnguIo eslava vazio e exilia un ai de nolieza
poique eslava inedialanenle pixino a un lenpIo. Seiia un IocaI paia enleiios
sagiados` Iiquei duianle viios ninulos conlenpIando o significado do vazio,
enliando no nesno lianse caIno que havia expeiinenlado en un jaidin
pixino de pedias de esliIo zen. Un saceidole apioxinou-se da nisleiiosa zona
ielanguIai e acenou paia un caiio que enliava no IocaI. A coida foi desanaiiada
e o caiio enliou naqueIe espao paia iecelei sua lno anuaI cono pioleo
conlia acidenles e feiinenlos. AquiIo Ienliou-ne que no e pieciso sei un
nonge zen paia apieciai o espao vazio ~ especiaInenle se voc esl lenlando
eslacionai en una iua novinenlada de Manhallan.
Caso iecelessen un espao en lianco ou una iea exlia, os lecnIogos
invenlaiian aIgo paia pieenchei esse espao, de foina seneIhanle, os honens de
negcios no iiian queiei aliii no de una opoilunidade polenciaI peidida.
Ioi oulio Iado, un designei escoIheiia fazei o seu neIhoi paia pieseivai o
vazio poique de sua peispecliva o nada e a|gc inpoilanle. A opoilunidade
peidida peIo aunenlo da quanlidade de espao en lianco e conpensada peIo
aunenlo de aleno solie o que peinanece. Mais espao en lianco significa que
nenos infoinaes foian apiesenladas. Ioi sua vez, deve-se pieslai
piopoicionaInenle nais aleno aquiIo que se enconlia nenos disponveI.
Quando h nenos, apiecianos ludo nuilo nais.

A ATMOSILRA LST IOR TODA IARTL

Levanle os oIhos do Iivio poi un nonenlo e d una oIhada a sua voIla. O que
voc v` Vejo oulios passageiios cansados no espao apeilado en que eu digilo
esle liecho no neu Iaplop. O son dos noloies e lo aIlo que e difciI ouvii
quaIquei coisa aIen do laiuIho de fundo. L a aIluia dos assenlos inpede-ne de
vei nais do que a caIvcie do passageiio a ninha fienle. A expeiincia de viajai
en un avio pode sei a de un isoIanenlo desconfoilveI en quase lodos os
senlidos. H lo pouco significado paia sei apieendido que cada nnina
sensao paiece iiiilanlenenle anpIificada.

52
Ioi exenpIo, lenlo no neuliaIizai o iudo anlienle poi neio do uso de
pioleloies de ouvido. Conludo, en vez do siIncio, ouo a Iileiao do ai dos
neus puInes. Uso una nscaia paia coilai a Iuz de cina, nas o lecido da
ninha nscaia causa aliilo no neu ioslo, Ienliando-ne de sua piesena e de
sua finaIidade piincipaI. Iequenas coisas no anlienle inpen-se nais quando
voc e foiado a pieslai aleno a eIas. Assin sendo, o segundo pIano, ou a
alnosfeia do anlienle, lei piioiidade solie o piineiio pIano, ou laiefa en
foco, quando no h nada paia fixai excelo ludo que nos iodeia.
Ao saii en feiias liopicais con o nico piopsilo de ieIaxai, envoIvei-se
con a alnosfeia do IocaI de deslino liaz o iepouso necessiio. A sona lolaI dos
inneios pequenos delaIhes da expeiincia ~ ai nais puio, naioi poicenlagen
de soiiisos, as deIcias dos saloies e assin poi dianle ~ ludo conliilui paia o
que e especiaI. A indsliia holeIeiia e oulios negcios laseados en vivncias
iequeien inlensa aleno aos nuilos delaIhes que passan despeicelidos no
nveI individuaI, nas de naneiia cunuIaliva alingen una ieIevncia ieaI.
Una vez enconliei un anigo designei en un apailanenlo sossegado en
Iaiis con paiedes liancas e nolIia lianca. Un aInoo con susni eslelicanenle
piepaiado foi seivido. Alun veineIho, saIno iosa, IuIa lianca, cavaIa pialeada
e una liia de aIga envoIveu ousadanenle neu senlido visuaI quando Ievei a cena
conpIela paia a ninha nenle. Ieguei neus pauzinhos paia coneai, quando o
anigo disse: O saloi desla iefeio e afelado peIa saIa en que eslanos.
Veidade. Con ludo a ninha voIla en coi lianca puia, incIusive a liavessa en
que o susni foi seivido, as falias finas de peixe ciu en cina da nassa de aiioz
lianco paiecian fIuluai no espao. Iude inaginai que o saloi seiia nuilo
difeienle en un anlienle equipado con pialos, nesa, decoiao e nesno
pessoas difeienles. A alnosfeia e o noliio noIho secielo paia quaIquei
giande iefeio ou inleiao nenoiveI.
Ciiai espao en lianco ~ ou, liaduzindo paia un quailo, espao
despojado ~ peinile que o piineiio pIano se deslaque do segundo. No enlanlo,
a veidade e que en nossa vida diiia sonos incapazes de Iinpai ludo con a
faciIidade de apeilai a lecIa deIelai no piocessadoi de lexlo. O saloi de
quaIquei alividade que enfienlanos podeiia sei nescIado con o dissaloi da
desoiganizao de nossa nesa de lialaIho. Mas coincidenlenenle o soiiiso
edificanle de una ciiana peilo de ns pode, as vezes, ajudai-nos a ajuslai
quaIquei desaiiunao a nossa voIla. Lslai sinlonizado con o que nos iodeia na
alnosfeia do anlienle pode, as vezes, auxiIiai-nos a conlioIai o que h
inedialanenle a nossa fienle. Sinlelizai a expeiincia do anlienle de
sinpIicidade necessila de aleno a ludo que apaienlenenle no inpoila.

53












NO LSCRLVA NLSTA ICINA.

54
CONIORTAVLLMLNTL ILRDIDO

Ln 2OO5, o CoogIe Ianou un seivio que peinile a voc IocaIizai seu endeieo e
vei un napa feilo poi saleIile da sua vizinhana. L eslou eu! e a piineiia
inpiesso, seguida de L ludo nais!, poique voc v lodas as casas e iuas que
eslo a sua voIla. Lnloia noinaInenle no necessile de napa paia infoin-Io
solie sua IocaIizao enquanlo esl senlado en casa, exisle ceila sensao de
confoilo en salei que voc consegue enxeigai o Iugai que ocupa len I no napa.
O inleiesse peIa pgina da vel dininui aps voc lei veiificado sua IocaIizao.
A sensao de confoilo cede Iugai a de nonolonia.
Coneai un Iivio e fciI, nas, en aIgun Iugai no neio, voc no len
ceileza do quanlo avanou na Ieiluia. Una sinpIes laiia de piogiesso, con un
X paia naicai o IocaI, pode dizei-Ihe exalanenle o quanlo avanou e quanlo faIla
paia acalai. Livios digilais iequeien esses indicadoies, nas paia Iivios
inpiessos, cono esle que esl en suas nos, una ipida piesso nos Iados
esqueido e diieilo pode foinecei-Ihe a IocaIizao geiaI. O nneio das pginas e
oulios eIenenlos liadicionais de navegao cono o caleaIho dos capluIos
consliluen oulia canada de infoinao que evila que voc fique peidido. Una
laiia de piogiesso inpiessa en cada pgina desle Iivio, enloia fosse
favoiaveInenle |i|scn, seiia un exageio.
Lxisle un inpoilanle inleicnlio enlie eslai conpIelanenle peidido no
desconhecido e conpIelanenle IocaIizado no faniIiai. O faniIiai denais pode lei
o aspeclo posilivo de fazei senlido conpIelo, que, paia aIguns, pode paiecei
enledianle, desconhecido denais pode lei a conolao negaliva de peiigo, que,
paia aIguns, pode paiecei leneiiio. Dessa foina, h un inleicnlio enlie o
eslai IocaIizado tcrsus peidido:

Sua sensao de juvenlude, eslado de sade e senso de avenluia dilaio
sua piefeincia poi seguiana veisus enlusiasno paia enconliai o equiIliio
exalo en que voc pode ficai confoilaveInenle peidido.
IessoaInenle, expeiinenlei essa sensao de eslai confoilaveInenle
peidido en una iecenle caninhada duianle feiias no Maine. Ieiceli que as
liiIhas eslavan naicadas con ielnguIos de linla azuI liiIhanle. Cada una deIas
eia aIlanenle liansilveI devido a sua loa condio, nas, de vez en quando, eu

55
paiava e ne peigunlava: Iaia onde vou agoia`. L quase cono ngica un
desses naicadoies azuis que pievianenle eslavan en segundo pIano do neu
canpo peiceplivo saIlavan IileiaInenle paia o piineiio pIano. Con ninhas
iefeincias ieslaleIecidas, voIlava-ne Ienlanenle paia as vislas Iindas e
conlnuas da fIoiesla con o confoilo e a salisfao enocionaI que aIguen senle
ao Iongo de una caninhada peIas nonlanhas.
Se a fIoiesla eslivesse coleila con dez vezes nais naicadoies azuis do que
havia vislo en ninha caninhada, a piolaliIidade de eu ne peidei ceilanenle
seiia ieduzida. Iode-se inaginai os naicadoies oiganizados en aIgun foinalo
nais sinlIico ~ diganos una sela ieaI, en vez de un naicadoi Iineai
codificado. L se quiseinos ii nais Ionge, poi que no apenas pinlai o lexlo nais
expIcilo: Ioi aqui, nas pedias, usando a fonle HeIvelica lananho 1OO ~ assin
no haveiia nenhun lipo de anligidade. Mesno assin, en aIgun nonenlo,
con o aciescino sucessivo de eIenenlos nais sofislicados, o vaIoi veidadeiio
dessa fIoiesla inacuIada de iepenle se esvai.
A expeiincia de liansposio que conecla o conlexlo do piineiio pIano ao
do segundo pode sei feila de naneiia expIcila cono en un napa, ou nenos
expIcila cono nos naicadoies pinlados de azuI da fIoiesla. A anpIa
incoipoiao de espao vazio eIinina a necessidade de uina ponle especfica
enlie o piineiio e o segundo pIanos poique a navegao e inpIcila ~ nac n4
ccnc tccc sc pcrdcr.
ConpIexidade inpIica a sensao de eslai peidido, sinpIicidade inpIica a
sensao de eslai IocaIizado. De acoido con a quinla Lei: DIILRLNAS, as
liansies do sinpIes paia o conpIexo so a consideiao-chave no iilno da
sensao. Na sexla Lei, peigunlanos o que ocoiie enlie as lalidas, e a queslo de
onde voc podeiia eslai no piogiesso da cano. Una vez que lenha se siluado
adequadanenle, voc esl conpIelanenle Iivie paia peidei-se no iilno.

56

|ci n 7
LMOO

MaIs cmncs mc!hnr quc mcnns


A sinpIicidade pode sei consideiada un hoiioi. Veja o exenpIo de ninha ne,
que despieza conpIelanenle quaIquei coisa que lenha coi neulia ou foina
nininaIisla. LIa piefeie fIoies de neon, sapos enfeilados e oulios ilens de
oinanenlao. Quando se liala de eslelica, eIa e loda exilida.
De una peispecliva iacionaI, sinpIicidade faz un lon senlido econnico.
Oljelos sinpIes so nais fceis e nenos caios paia seien faliicados e essa
econonia pode sei liaduzida diielanenle paia o consunidoi con pieos laixos
desejveis. Cono conpiovado peIa Iinha exlienanenle acessveI de piodulos
sinpIes da Ioja vaiejisla de nolIia Ikea, a sinpIicidade leneficia o conpiadoi
conedido. No enlanlo, h aIgunas pessoas, cono ninha ne, que diiian que a
sinpIicidade no e apenas laiala, nas aciescenlaiia que eIa paiece lanlen de
quaIidade infeiioi. Un foile senlido de aulo-expiesso esconde-se en lodos ns
seies hunanos e nuilas das decises que lonanos no so oiienladas apenas
peIa Igica.

57
A selina Lei no vaIe paia lodo nundo ~ havei senpie os nodeinislas
ieIulanles que iecusan quaIquei oljelo que no seja lianco ou pielo, ou que
lenha supeifcie cIaia ou espeIhada. Minha ne consideia o iIod lolaInenle sen
giaa. L enloia a geiao nais veIha no seja o neicado-aIvo da AppIe (poi
agoia, peIo nenos), sou ainda o fiIho que senpie se conpoilou de nodo
oledienle e, poi isso, consideio a selina Lei un conponenle necessiio na caixa
de feiianenlas da sinpIicidade. Mais cnc5cs c nc|ncr quc ncncs. Quando as
enoes so consideiadas supeiioies a quaIquei oulia coisa, no lenha ieceio de
aciescenlai nais oinanenlos ou canadas de senlido.
Ieicelo que isso paiece conliadizei a piineiia Lei: RLDUZIR. Mas uliIizo
un piincpio especfico paia deleininai apenas o lipo ceilo do que deve sei a
nais: senlii e senlii enpalia. Tudo conea con sei sensveI a seus pipiios
senlinenlos. Voc sale cono se senle` Nesle nonenlo` Ao coneclai-se con a
inleIigncia enocionaI denlio de voc, o pixino passo e senlii enpalia peIo
anlienle que o ceica. A foina oledece a funo d Iugai a una aloidagen do
design nais diiecionada a enoo: O senlinenlo oledece a foina. Nesla paile
faIaienos solie enoo e seguiienos ale a conpIexidade (e dislanle da
sinpIicidade) que as vezes e necessiia.

SLNTIR L SLNTIR LMIATIA: LTIQULTA

Uso o e-naiI desde 1984 quando cheguei ao MIT cono caIouio. Lnloia aIguns
de neus coIegas livessen expeiincia con o Conpuseive, o anlecessoi das
enpiesas de seivios onIine cono a AOL, o conceilo de iede de conunicaes
(nc|ucr|) paiecia laslanle eslianho paia nini. Logo peiceli que lodo nundo que
eia inpoilanle linha esse disposilivo esquisilo chanado noden paia coneclai-
se con a iede de conpuladoies. Lnlo conpiei un e iapidanenle fiquei
esciavizado. Coslunava veiificai neu e-naiI no apenas cono un hlilo, nas
en vez de iespiiai ~ ninha fixao insaIulie ainda ne apavoia. Isso ne
Ienlia... Prcn|c. Lssa iespiiada piofunda que acalei de dai seivii paia o ieslo
do dia ,-).
A caiinha (sni|cq) no finaI do paigiafo anleiioi faz con que a calea
incIine-se paia a esqueida e evidencia un Ieve loque de enoo visuaI. A
inleinel ne infoina que as caiinhas poden lei sido invenladas en 1982 peIo si.
Scoll IahInan, aluaInenle na Cainegie MeIIon Univeisily. Acho eslianho que, na
Ionga hisliia do lexlo lipogifico, iecuando ale Culenleig, essa inveno no
livesse ocoiiido nais cedo. O alo de escievei a no no se piesla paia o uso das
caiinhas, no enlanlo, na eia da Ielia daliIogiafada, eia de se espeiai que aIguen

58
liopeasse solie a conlinao engiaada de caiacleies que fazen una enoine
vaiiedade de caielas cono :-) 8^) ,-o =) |-D e assin poi dianle.
Ioi que os sni|cqs se desdoliaian` Ioi que o neio lexluaI necessila que laI
laiioquisno fIoiesa` Devido a necessidade hunana de expiessai neIhoi as
enoes ~ paia caplai as nuanas da conunicao que consideianos lvias no
discuiso. LslaleIecendo a inleiface poi neio do lexlo, faIando con oulias vozes
incoipieas, e fciI desviai-se das convenes sociais conuns. Os sni|cqs se
desdoliaian cono una naneiia de nodeiai e suavizai as conveisas sen os
sinais faciais que os faIanles usan paia se expiessai quando eslo s liincando.
L enloia o envio de folos seja possveI aluaInenle, o lexlo conlinua a doninai.
Minhas fiIhas envian-ne e-naiIs con lexlo de lodos os lananhos, lodas as
coies e, as vezes, TODO LM MAIUSCULAS! Isso no s paiece loinai seu
lialaIho de digilao de e-naiI desnecessaiianenle conpIexo, nas nachuca
neus oIhos! Conludo, eu aceilo de coipo e aIna suas nensagens de aIla-
fideIidade j que sei que sua exuleincia joviaI no pode se conlei sonenle en
sinpIes nensagens lexluais. Sei que a expiesso Lu le ano! no len un
senlido nais inlenso quando digilada LU TL AMO!` Inagine isso sendo
digilado con fonle lananho 36 en coi-de-iosa e anaieIo liiIhanle e lei o
nxino de inpaclo.
Muilo se faIa solie o desenvoIvinenlo da ciiana ale a fase aduIla cono
un piocesso giaduaI de neuliaIizao das ieaes enocionais. Ioi lei o
piiviIegio de fonenlai nenles e desenvoIvei a caiieiia de jovens diaiianenle,
consigo olseivai pessoas piessionando o lolo nudo nas enoes lodos os
dias. Una vez peigunlei a una de ninhas aIunas no MIT poi que eIa nunca
soiiia ao se conunicai con os oulios. LIa iespondeu: Ioique no queio passai a
inpiesso de que no sou piofissionaI.
Lsse falo fez con que eu iefIelisse solie ninhas pipiias lenlalivas de
piojelai piofissionaIisno cono piofessoi, que ne Ievaian a una incIinao
naluiaI en diieo ao esleielipo da seveiidade e do auloiilaiisno. Cono ailisla,
consideiei os iesuIlados da ninha aulo-anIise ofensivos. Dessa foina, lenlo
lodos os dias iespondei as ninhas fiIhas usando as Ielias lodas naiscuIas e
coIoiidas quando ninguen esl oIhando: LU TL AMO TAMLM!!!.

59
SLNTIR L SLNTIR LMIATIA: LLLTRNICA NUA

Quando iniciei o neu lIog no MIT, descolii que o lpico acessado con nais
fieqncia eia o inliluIado eIelinica nua. Iiquei inaginando a fiusliao que
un fanlico poi conpulao senliiia con ninha piosa inleiianenle veslida.
Con eIelinica nua iefiio-ne a lendncia de faliicai oljelos eIelinicos
doneslicos poilleis hainoniosos, lianspaienles e pequenos paia salisfazeien a
denanda do neicado peIa sinpIicidade. UliIizando nelodos cono o LLA, os
designeis conseguen sinpIificai un oljelo ale chegaien a sua essncia e
poupaien o nisleiio. Mas cono una oveIha que foi losquiada, voc no pode
deixai de peigunlai-se se o LLA no e iesponsveI poi fazei con que esses
oljelos pequenos e iaqulicos sinlan un liquinho de fiio.
O neicado en expanso paia os acessiios decoialivos e de pioleo do
iIod iesoIve esse piolIena ~ nas lanlen Ievanla una peigunla eslianha. Ioi
que, depois que as pessoas so aliadas paia a sinpIicidade de un apaieIho, eIas
coiien paia conpiai os acessiios` Ioi que, quando enlio en una Ioja de
acessiios no aeiopoilo, enquanlo espeio neu vo, eu vejo lanlos honens de
negcios escoIhendo capinhas pioleloias paia ceIuIaies, paIn-lops e iIods feilas
de nelaI, pIslico, couio e lecido con a nesna inlensidade que as ninhas fiIhas
escoIhen as ioupinhas paia suas ailies`
Levai capinhas paia os oljelos da sinpIicidade salisfaz duas inpoilanles
nelas. Iiineiia, enquanlo o LLA consegue loinai un oljelo nenoi, aIiviando
dessa foina o lenoi naluiaI associado con nquinas naioies e nais conpIexas,
a apIicao len-sucedida do LLA pode insligai un lipo de lenoi difeienle: a
pieocupao con a solievivncia do oljelo. Ioi exenpIo, un dos neus aIunos
len ieceio de andai poi a con seu uIliafino iIod Nano con nedo de queli-Io
poi acidenle. Una capinha paia o iIod foinece a pioleo necessiia paia esse
apaieIho figiI e IanenlaveInenle desnuliido.
A segunda iazo esl fundanenlada na aulo-expiesso e na necessidade de
equiIiliai a fiieza alaixo de zeio do apaieIho eIelinico doneslico ideaI con a
sensao de caIoi hunano. Lnquanlo o oljelo na sua essncia nanlen sua nudez
puia, sinpIes e fiia, sua veslinenla pode nanl-Io aquecido, vivaz e
sinpIesnenle depIoiveI se essa foi a inleno. A conlinao de un oljelo
sinpIes con una seiie de acessiios opcionais d aos consunidoies a chance de
expiessai seus senlinenlos e os senlinenlos en ieIao aos seus oljelos.

6O
SLNTIR L SLNTIR LMIATIA: AICHAKU

Quando ciescenos, ninhas fiIhas e eu apiendenos que ludo en nosso anlienle,
incIuindo oljelos inaninados, possua un espiilo vivo que neiecia iespeilo.
Mesno una xcaia`, peigunlvanos. Mesno una nesa` Mesno o
papeIzinho que enliuIha o chicIele` Mesno a casa en que vivenos` A
ieposla senpie foi: Sin.
De acoido con esse igido cdigo de vida, se eu pegai una foIha de papeI
en lianco, anass-Ia e jog-Ia foia, neieo sei punido. Lu eslaiia negando a
exislncia do papeI paia laiefas leis e a vingana divina iesuIlaiia desse neu
desiespeilo denonsliado ao papeI. O sislena de ciena da ninha fanIia foi
laseado na foina exliena do xinlosno, que e una anliga liadio japonesa de
aninisno.
A ciena de que lodas as coisas a sua voIla ~ pedias, iio, nonlanha e
nuvens ~ eslo de aIguna foina vivas eia aIgo que eu no conseguia enlendei
quando ciiana. No enlanlo, cono aduIlo, piefiio o nundo con seus nisleiios
inlaclos e sinlo-ne confoilveI con esse pensanenlo. Ln nuilos lialaIhos
aninados do }apo, cono o lialaIho do acIanado aninadoi Hayao Miyazaki, a
ciena no espiilo vivo ineienle a lodos os oljelos esl, liocadiIho inlencionaI,
vivinha en foIha. A lecnoIogia len nos ajudado a expandii a iIuso de vida en
un senlido IileiaI con iols que andan, faIan e nesno danan. O co-iol
Ailo, da Sony, e feilo de pIslico, noloies e un conpuladoi sofislicado.
Olvianenle no e un cachoiio vivo, ainda assin, aIguns donos do Ailo
ieIacionan-se con eIe cono se fosse un aninaI de eslinao ieaI ~ afagando-o
e nuinuiando paIavias cono se eslivessen Iidando con un piodulo de
consuno aninado enloia sen vida.
A felie dos Tanagochis, no finaI dos anos 199O, denonsliou lanlen que
quaIquei un podia apaixonai-se poi un apaieIhinho eIe-linico pieso a un
chaveiio que ansiava poi aleno hunana. Nosso anseio poi cuidai do que e
puianenle inaginiio chega ale os Neopels (nctcs oicninncs dc aninaac) na vel
aluaInenle, en que niIhes de peisonagens de desenho aninado so ciiados,
aIinenlados e anados. Lnloia enlie en conliadio con as cienas ieIigiosas
liadicionais ocidenlais piedoninanles, una especie de aninisno digilaI paiece
sei una pilica aceilveI e ciescenle enlie nossos jovens dolados de podei
lecnoIgico. Se una pessoa e capaz de anai un nonslio na leIa ou un lele
digilaI encapsuIado en una caixinha eIelinica, sei que e un exageio anai e
iespeilai un pedao de papeI`

61
O nodeinisno e o novinenlo de design que Ievou a apaincia indusliiaI
c|can de nuilos oljelos en nosso anlienle. LIe iejeilou o oinanenlo
desnecessiio en favoi da exposio da veidade de un oljelo poi neio das
naleiias-piinas que o pioduzen. A iica liadio japonesa de oljelos de nadeiia
e de aigiIa, quase peifeilos, nanufaluiados, paiece consliuda con lase nos
nesnos piincpios do nodeinisno. No enlanlo, una facela ocuIla do design
japons e esse lena aninslico. As supeifcies Iaqueadas con pieciso de una
ocn|c ocx japonesa so nais do que fina pioduo, essas supeifcies ~ e as ocn|c
ocx que eIas conpen ~ so essenciaInenle vivas. A caixa inaninada esl de
acoido con sua pipiia exislncia espiiiluaI. Iode havei un apego enocionaI
naluiaI a foia vilaI do oljelo que e una especie de oinanenlao piofunda e
ocuIla conhecida apenas poi aqueIes que conseguen senli-Ia.

Aicna|u e o leino japons paia o senlinenlo de apego que una pessoa
senle poi un ailefalo. Quando esciilo con seus dois caiacleies kanji, pode-se
peicelei que o piineiio caiacleie significa anoi e o segundo significa
encaixe. Anoi-Lncaixe descieve un lipo piofundo de apego enocionaI que
una pessoa pode senlii poi un oljelo. L un lipo de anoi sinlilico poi un
oljelo que neiece afeio no peIo que faz, nas peIo que e. Reconhecei a
exislncia do aichaku en nosso anlienle consliudo ajuda-nos a aspiiai a ciiai
design de ailefalos pIos quais as pessoas iio senlii enpalia e lanlen cuidai e
possuii duianle a vida inleiia.

A ARTL DO MAIS

Ln novenlio de 2OO5, una exposio da ninha aile digilaI foi ieaIizada na
Ioundalion Cailiei en Iaiis. Ao nesno lenpo foi ieaIizada a exilio da olia
do ailisla ausliaIiano Ron Mueck, un honen de voz nacia e inlensa, fanoso poi
suas escuIluias en giande escaIa nas inciiveInenle pixinas do naluiaI. Os
caleIos individuaIizados, os oIhos liiIhanles, a peIe pinlada con as veias ~ lodo
delaIhe e peifeilo.
To peifeilo que, a nedida que se apioxina de una pea de Mueck, voc
se peigunla: L ieaI`. Quando eslende a no paia confiinai o caIoi da foina

62
hunana dianle de voc, sua nenle Ihe diz que aqueIe giganle escuIpido no pode
exislii.
A neIhoi aile faz a sua calea giiai con peigunlas. TaIvez essa seja a
dislino fundanenlaI enlie aile puia e design puio. Lnquanlo a giande aile o
faz inaginai, o giande design loina as coisas cIaias.
As vezes, no enlanlo, sonenle a cIaieza no conslilui a neIhoi soIuo de
design. Na ninha tcrnissagc en Iaiis, un veIho anigo de MiIo conlou-ne solie
una sociaIile podeiosa que ieceleu un diagnslico de cncei. Lnquanlo eIa
ainda eslava se iecupeiando do choque da nolcia, o nedico infoinou-Ihe solie o
Iinile de lenpo de dez ninulos poi consuIla. Mesno en seu eslado de
fiagiIidade, eIa leiia que saii, paia que eIe pudesse liansnilii nensagens
seneIhanles paia os pacienles que eslavan aguaidando. Nesse caso, o design de
exliena eficincia de seu sislena de conunicao eslava despiovido de quaIquei
avaIiao das dinenses anlguas dos senlinenlos ~ naleiia da aile.
Depois disso, essa senhoia coiajosa apaieceu con una soIuo que
conseguia pieenchei a Iacuna enlie nensagen e enoo. Reslando-Ihe cinco
neses de vida, eIa aliiu una fundao paia ciiai cenlios con inlensa
engenhosidade e Iindos designs pixinos as unidades de oncoIogia, en que
aqueIes que eslivessen enfienlando a noile pudessen neiguIhai suas nenles e
seus coiaes. Aile ~ una iazo paia vivei ~ esl nisluiada con design ~ a
cIaieza da nensagen.
Alingii a cIaieza no e difciI. O oncoIogisla da ilaIiana alingiu-a faciInenle.
O veidadeiio desafio e aIcanai o confoilo.
A inleIigncia enocionaI e consideiada una inpoilanle facela dos Ideies
aluaInenle, e a expiesso da enoo no e nais consideiada una fiaqueza, nas
un liao hunano desejveI, da quaI lodo nundo pode Ianai no. Nossa
sociedade, sislenas e ailefalos exigen conpionelinenlo alivo no cuidado, na
aleno e no senlinenlo ~ o vaIoi coneiciaI pode no sei visveI de inedialo.
Mas a ieaIizao de se vivei una vida significaliva e o RSL (Reloino Solie as
Lnoes). Un ceilo lipo de nais e senpie neIhoi do que nenos ~ nais
cuidado, nais anoi e nais aes significalivas. No acho que pieciso dizei
ieaInenle nada nais.

63


|ci n 8
CONIIANA

Na sImp!IcIdadc ns cnnfIamns


Inagine un apaieIho eIelinico con apenas un lolo na supeifcie sen
quaIquei especificao. Acionai o lolo cunpiiiia sua laiefa inedialanenle.
Voc quei escievei una caila paia a Tia MaleI` V en fienle e acione o lolo.
CIique. A caila foi enviada. Voc sale con alsoIula seguiana que foi enviada e
eIa expiessa con exalido o que voc necessila. Isso e sinpIicidade. L no
eslanos nuilo Ionge dessa ieaIidade.
Todos os dias o conpuladoi loina-se giadalivanenle nais espeilo. LIe j
sale seu none, endeieo e nneio do cailo de ciedilo. Salendo onde a Tia
MaleI noia e lendo olseivado voc escievei una caila paia eIa anles, o
conpuladoi consegue enviai, poi voc, un e-naiI caiinhoso paia eIa len
seneIhanle ao que voc enviou. L s cIicai o lolo e o falo eslaiia consunado ~
fini|c. Se a nensagen e coeienle e voc conlinua na Iisla de NalaI da Tia MaleI e
una oulia hisliia, nas esse e o pieo de no lei que pensai. Na sinp|icidadc ncs
ccnfiancs.
Iossuii una conla de e-naiI no Yahoo! ou no MSN significa que voc pode
faciInenle acessai seu e-naiI de quaIquei Iugai do nundo. Oulia vanlagen e

64
que o seivio de e-naiI e capaz de peisonaIizai-se con lase na sua Iisla de
conlalos e no lipo de nensagens que voc envia con fieqncia. Ioi exenpIo,
un lolo enviai paia a Tia MaleI pode apaiecei aulonalicanenle un pouco
anles do dia do aniveisiio deIa. L fciI esquecei, no enlanlo, que lodos os
delaIhes da sua vida e-sociaI fican exposlos paia una enpiesa, ou
polenciaInenle un goveino, sen que voc lenha conlioIe solie isso.
A peigunla e ale que ponlo voc se senle confoilveI con o falo de a
enpiesa salei cono voc pensa e ale que ponlo voc sei loIeianle se (e quando)
o conpuladoi conelei un eiio ao adivinhai seus desejos. A naioiia das pessoas
desisliiia con salisfao de aIguns delaIhes iolineiios de sua vida a fin de lei
nais lenpo Iivie, confoine exposlo na leiceiia Lei. Mas o iisco de deposilai
confiana en apaieIhos a sua voIla vaIe a sinpIicidade ollida` A queslo da
piivacidade na eia digilaI no pode sei iesoIvida neslas pixinas poucas pginas
e, assin, aloidanos a queslo da confiana de una naneiia nais sinpIes.

RLLAXL. RLIOUSL.

Apiendei a nadai na fase aduIla no e fciI. Cono aIuno de giaduao do MIT,
linha conseguido sei dispensado da nalao ao nosliai que salia ficai en pe na
piscina. Depois de saii do MIT, lenlei lodos os lipos de piogiana de nalao sen
nenhun pioveilo. A expeiincia con a nalao na voIla ao MIT foi nais len-
sucedida. Confesso que, cono piofessoi, fazei auIas de nalao con caIouios foi
un pouco eslianho. Lu linha acalado de enliai no coipo docenle da facuIdade, e
esse negcio de sunga e cuIos de nalao fazia con que eu paiecesse nais cono
un aIuno de nais idade do que un piofessoi, de nodo que eu consegui ne
nisluiai aos aIunos sen piolIenas. Os oulios aIunos ne peigunlavan na saIa:
Que cuiso voc esl fazendo`. Lu no ieveIava o neu segiedo.
Meu piofessoi de nalao no-oilodoxo no nos ensinou cono nadai. Ao
conliiio, eIe passou a naioi paile do seneslie ensinando-nos cono iepousai e
confiai na gua. Iiquei espeiando paia apiendei a nadai e, enquanlo isso, fiquei
nais a vonlade apenas iepousando ou loiando de laiiiga paia cina na gua. Un
nonenlo decisivo ocoiieu quando eIe nos disse paia iinos en fienle e laleinos
os liaos e os pes e, de iepenle, eu eslava nadando! Ieiceli que senpie soule
nadai ~ eu s no confiava na gua.
Recoidei-ne da ninha epifania na nalao iecenlenenle quando live a
soile de conhecei o diieloi de inovao da enpiesa dinanaiquesa faliicanle de
apaieIhos de son ang & OIufsen. Consideiada a Maseiali dos apaieIhos

65
eIelinicos doneslicos en leinos de esliIo, alilude e pieo, a &O causou-ne
foile inpaclo cono un aigunenlo inpoilanle na ninha lenlaliva de enlendei a
sinpIicidade. Seu Iendiio conlioIe ienolo (disculido na piineiia Lei) agiega
quaIidades de sinpIicidade cono oiganizao e aleno ao conliasle. Lslava
ansioso paia delalei solie sinpIicidade, pois isso podeiia ajudai-ne a
conpieendei a Igica, ou neIhoi, o cspiri|c da fiIosofia do design que consideia
os apaieIhos eIelinicos doneslicos cono aile supeiioi. A iesposla, quando
suigiu, foi sinpIes.
A &O no se concenlia na quaIidade do son, nas na quaIidade de
ieIaxai... e apenas cuilii aIgo. Lssa foi una Iio inespeiada, nas e consislenle
con o foco peiifeiico da sexla Lei. A nela de RLIOUSAR e alingii o ieIaxanenlo
cono o eslado desejado, que o udio e o vdeo poden giaduaInenle ocupai, nas
sen a inleno de se inlionelei. S conseguinos ieaInenle ieIaxai quando
confianos que eslanos nas nos das pessoas nais capaciladas e sonos lialados
con a neIhoi das inlenes. Un apaieIho da &O inspiia a nesna confiana na
ineiso que deposilanos na gua da piscina quando lenos que iepousai e
fIuluai.
Sei capaz de iepousai e ieIaxai paiece, con fieqncia, inpossveI en
nossa sociedade conpeliliva. O design sofislicado da &O nos inspiia a laixai a
guaida. A exliaoidiniia aleno que eIes do aos delaIhes liansfoina ieceio en
seguiana ~ fazendo con que voc fIulue sol seus cuidados.
Islo e, ale que a sua feIicidade seja inleiionpida peIo seu cnjuge e un
dedo iepiovadoi seja aponlado paia o delilo exoililanle na faluia do seu cailo
de ciedilo. O eIevado pieo da expeiincia de ieIaxanenlo piopoicionada poi
un piodulo &O e assonlioso, nas inagine que eIa esl disponveI a pieo
nais laixo en un paique pixino a voc, en un dia de caIoi agiadveI en que
a giana veide len un espao ieseivado paia voc. asla iepousai, de giaa.

CONIIL NO MLSTRL

O podei da ndia negaliva en ieIao a indsliia aIinenlcia faz con que a
ninha nenle iepiesenle una cena a Ia Woody AIIen senpie que lenho que
enfienlai un nenu de ieslauianle. Ioi exenpIo, caine lovina e liaduzida poi
doena da vaca Iouca, fiango se nelanoifoseia en giipe aviiia, peixe se
ieconpe en envenenanenlo poi neiciio, e a opo vegelaiiana loina-se
senenles genelicanenle nodificadas. Lslou indeciso enlie quaI escoIhei e,
aIen disso, en quen confiai quando livei feilo ninha seIeo.

66
Una aIleinaliva paia laI esliesse de nenu enconlia-se disponveI nos
neIhoies ieslauianles de susni en que voc pode pedii o pialo cna|asc, que pode
sei liaduzido de naneiia apioxinada cono Voc escoIhe, en que voc se
iefeie ao susninan. O piocesso e sinpIes. O susninan oIha paia voc, faz una
lieve anIise do seu eslado de espiilo, iefIele solie a eslao e o cIina do dia,
Ieva en consideiao a vaiiedade de peixe que eIe len disponveI en seu aisenaI,
concele una ideia apioxinada do neIhoi nenu, inicia o piocesso de seivii a
iefeio en piopoies nedidas, olseiva con aleno a sua ieao e ajusla a
iefeio de acoido con eIa.
NoinaInenle h un pieo fixo paia esse seivio especiaI ofeiecido peIo
susninan, nas no e veigonha nenhuna especificai o quanlo voc se dispe a
gaslai. O liuque paia a salisfao cuIiniia do cna|asc no esl diielanenle
Iigado ao cuslo, nas, ao conliiio, a confiana do susninan en sua capacidade.
Lssa foina de auloconfiana pielensiosa esl fundanenlada no oiguIho
nscuIo do Meslie, ou |cnjc ~ que e piovaveInenle nais inpoilanle do que
sua pipiia vida, ou peIo nenos e assin que ieza a sua cailiIha.
O equivaIenle ocidenlaI do cna|asc e o nenu do cncf. Desde o liia-goslo
passando peIo pialo piincipaI ale a solienesa, una escoIha iequinlada de duas
ou lis opes e ofeiecida a cada passo da iefeio. Dessa foina, o nenu do cncf
iesuIla en una eslupenda iefeio poique os neIhoies pialos so coIocados en
cena.
No enlanlo, exislen aIgunas difeienas enlie o nenu do cncf e o piocesso
do cna|asc. Ioi exenpIo, o nenu do cncf consisle en una aloidagen de nenoi
iisco poique a cuIpa piincipaI de quaIquei eiio e do cIienle, que faz a escoIha de
lodos os pialos, a aloidagen do cna|asc e un iisco naioi poique loda a
iesponsaliIidade ieside no Meslie. AIen disso, na aloidagen do nenu do cncf, o
cozinheiio esl na cozinha, dislanciado do piocesso da ieaIizao do pedido e
incapaz de avaIiai se a iefeio ofeiecida supiii peifeilanenle as necessidades
do cIienle. No caso do cna|asc, ao conliiio, o cIienle senla-se apenas a aIguns
nelios de dislncia do Meslie do susni e, assin, o enlale do Meslie poi
conquislai as papiIas guslalivas do cIienle len una conolao de vida ou noile.
A vaidade e un espoile de aIlo iisco que pode coIocai ludo en jogo
quando as nicas coisas que voc pode ofeiecei ao cIienle so a sua paIavia e a
sua iepulao cono Meslie. Confiana denasiada e en geiaI o ininigo da
giandeza e h pouco espao paia o ego quando a salisfao do cIienle e a ieaI
piioiidade. Mas h aIgo que len de sei dilo solie a confiana do Meslie do susni.
LIe sale con 1OO de pieciso que seivii ao cIienle o que o cIienle deseja caso
esle esleja disposlo a sulnelei-se a sua naesliia e ao seu conhecinenlo.

67
TaIvez o cna|asc seja una foina de sujeio ao sadisno cuIiniio ~ un
desvio gaslionnico en exlino en un nundo piogiessivanenle con aveiso
a iiscos. Un Meslie do susni no adnile iisco, no lene nada. Ou eIe ganha a
confiana do cIienle ou Iulai IileiaInenle con suas nos Iinpas paia conquisl-
Ia quando Ihe foi concedida a opoilunidade. A sinpIicidade e ollida poi neio do
heiosno do Meslie confiveI poique, en seu susni, ns confianos.

L S DLSIAZLR

Chegaian as feiias de inveino e voc vai conpiai piesenles paia un anigo. Iaia
cada piesenle voc iecele un iecilo que eIe uliIizai paia DLSIAZLR a conpia,
liocando-o poi oulio difeienle. Ao lioc-Io, eIe pode iecelei oulio iecilo, con o
quaI eIe podeiia liocai o piesenle de novo.
Salei que a aquisio pode sei coiiigida posleiioinenle loina o piocesso
de conpia nais sinpIes poique voc sale que quaIquei deciso lonada no e a
definiliva. Na veidade, os conpiadoies de hoje no espeian sei
iesponsaliIizados poi suas conpias. Ansiosas paia foilaIecei a confiana dos
consunidoies en suas naicas, as enpiesas eslo disposlas a assunii o iisco
exlia en conpias que poden sei devoIvidas. As peidas peIo cuslo das
neicadoiias devoIvidas so supeiadas pIos ganhos na confiana do consunidoi.
Lsse e o podei de desfazei.
As feiianenlas do conpuladoi nos do a opo de desfazei, con
fieqncia, e agoia infinilanenle. A ndia digilaI e una ndia conpIacenle.
QuaIquei naica visuaI, decIaiao veilaI ou paIavia esciila inseiida no donnio
digilaI pode sei faciInenle ienovida. As pessoas ln difeienles opinies a
iespeilo da ngica de desfazei. AIguns aciedilan que essa caiacleislica loina as
pessoas nais ciialivas, peinilindo que assunan nais iiscos, oulios afiinan que
o desfazei loina as pessoas nenos ciialivas poique no pensan poi neio de
ideias nas ciian poi acaso. A posluia a sei lonada depende se voc e o Meslie
do susni ou apenas o haliluaI Ze da cozinha.
De vez en quando, eu ne pego devaneando solie a uIliapassada nquina
de escievei e os vidiinhos de coiieloi lianco ~ o equivaIenle inpiesso do
desfazei. Mas o nodeino piocessadoi de lexlo e un consoIo do quaI eu seiia
idic|a... DLSIAZLR... ncg|igcn|c se desislisse. Un piodulo que pode coiiigii
nossos eiios confoine ocoiien desenpenha una inpoilanle funo e conquisla
nossa confiana. Desfazei e o anldolo len-vindo paia a faIla de olinisno do
Ze da cozinha haliluaI. AfinaI, nen lodos ns conseguinos sei o Meslie do susni.

68
A quaila Lei expiessa que o podei do conhecinenlo e suljacenle a
capacidade do Meslie en execulai con confiana quaIquei laiefa sen essa
aIleinaliva do desfazei. Tenos confiana de que suas haliIidades so alsoIulas
e infaIveis ~ caso conliiio, poi que e que o chanaianos de Meslie en
piineiio Iugai` De naneiia anIoga, o design auloconfianle do sislena de son
da &O peinile que voc RLIOUSL e ieIaxe sol os cuidados da nquina do
Meslie. Confiai en un podei naioi do que o nosso e uina pilica inculida desde
o nascinenlo, quando os aduIlos lonan conla de ns, piopoicionando a
piincipaI expeiincia de sinpIicidade. Toda necessidade e lodo o desejo so
supiidos pIos pais e, de nossa paile, aIen de apenas ofeiecei confiana,
enlieganos nosso anoi.
Ao conliiio, desfazei no diz iespeilo a anoi, nas sinpIesnenle a una
ieIao de convenincia. O podei e iguaInenle equiIiliado enlie a expeiincia e o
usuiio de nodo que nenhun dos Iados Ieve vanlagen. No pode havei
ieIacionanenlo de piofundidade poique cada inleiao pode sei conpIelanenle
ielolinada paia o coneo. Assin, o conpionelinenlo e consideiado sen
senlido quando paia cada ao houvei una ao neuliaIizadoia. Ln
conliapailida a ieIao de confiana con o Meslie, o podei de desfazei iesuIla
na sensao de sinpIicidade eniaizada, en no se inpoilai nen un pouco.
Lnloia exisla aIgo noiaInenle liisle nessa inleipielao, desfazei no e o
ininigo. AcoIha o desfazei cono un aIiado iacionaI en nanlei as inneias
ieIaes conpIexas con oljelos en seu neio. Mas coIoque, se possveI, o lolo
DLSIAZLR Ionge do aIcance quando eslivei Iidando con pessoas de veidade.

CONIIL LM MIM

Cono pievislo na leiceiia Lei, o lolo Lslou con soile do CoogIe, que len o
oljelivo de Iev-Io a exala pgina que voc esl piocuiando, nunca eslai eiiado
e no necessilai nais de soile. Ao conliiio, o CoogIe dependei do
conhecinenlo que possui solie os hlilos que voc desenvoIveu no passado paia
pievei suas necessidades e seus desejos. Iiocuiando sopa` Voc
piovaveInenle esl luscando a sopa CanpleII poique e a sopa que enliou nais
iecenlenenle en esloque nas pialeIeiias da sua despensa. Iiocuiando lon
Iivio` IiovaveInenle voc esl lenlando enconliai Iivios seneIhanles aqueIes
que adquiiiu no passado. O sile Anazcn.ccn j possu esse necanisno de
sugeslo e, enloia no lenha a pieciso de 1OO, o podei fuluio de
piocessanenlo de infoinaes apenas auxiIiai as nquinas a lenlai enlendei
cada una de nossas pecuIiaiidades.

69
Quanlo nais o sislena soulei solie voc, nenos voc lei de pensai. Ln
conliapailida, quanlo nais voc soulei solie o sislena, naioi o conlioIe que
voc sei capaz de exeicei. Assin, o diIena do uso fuluio de quaIquei piodulo
ou seivio e soIucionai o seguinle ponlo de equiIliio paia o usuiio:

No Iado esqueido, necessila-se de esfoio paia apiendei e doninai o
sislena, no Iado diieilo, deve-se deposilai confiana no sislena e essa confiana
deve sei ieconpensada de foina consislenle. A piivacidade e saciificada poi
convenincia exlia ao seguii a Iideiana do Meslie. Cono aIleinaliva, desfazei
peinile que ns pipiios nos loinenos os Meslies ao apiendeinos
giadalivanenle a confiai no conhecinenlo que lenos de un sislena. H diveisas
foinas de deposilainos nossa fe.
Una olseivao finaI solie confiana: anos alis, na univeisidade, live un
coIega con una viso pailicuIainenle cnica. Un dia eIe ne disse: }ohn,
quando aIguen Ihe dissei: 'ccnfic cn nin, sulslilua cada leino dessa fiase poi:
'f-sc. AIguen que Ihe pedisse paia deposilai sua confiana eslaiia, segundo a
opinio de neu coIega, ofeiecendo-Ihe o piecipcio. Na epoca eu eia a
ingenuidade en pessoa e depois live dificuIdade en DLSIAZLR esse conceilo
naIefico da ninha nenle. Ln none da sinpIicidade, apiendi a confiai sen
quaIquei conleslao, apesai do conseIho desse neu coIega, nas eslou disposlo a
DLSIAZLR essa confiana senpie que foi necessiio.

7O


|ci n 9
IRACASSO

A!gumas cnIsas nunca pndcm scr sImp!cs


A confiana deposilada nesla nona Lei e aIgo que eu podeiia lei oplado poi
OCULTAR, nas a oilava Lei, CONIIANA, conpeIiu-ne a faIai. A|gunas ccisas
nunca pcdcn scr sinp|cs. Salei que a sinpIicidade pode sei fugidia en ceilos casos
e una opoilunidade de fazei uso nais consliulivo do seu lenpo no fuluio, en
vez de peiseguii una nela apaienlenenle inpossveI. No enlanlo, no h
nenhun piejuzo en iniciai a lusca da sinpIicidade nesno quando o sucesso foi
consideiado denasiado cusloso ou foia de aIcance.
Lxisle senpie un RSI (Reloino Solie o Iiacasso) quando voc lenla
sinpIificai ~ que e apiendei a pailii de seus pipiios eiios. Dianle do fiacasso,
un lon ailisla, ou quaIquei oulio nenlio da cIasse ciialiva, apioveila esse
aconlecinenlo infeIiz paia una nudana iadicaI de peispecliva. A expeiincia
fiacassada de una pessoa en ieIao a sinpIicidade pode sei a expeiincia len-

71
sucedida de oulia cono una Iinda foina de conpIexidade. SinpIicidade e
conpIexidade aIleinan-se poi neio de vaiiaes sulis de ponlo de visla.
Concenlie-se na leIeza piofunda de una fIoi. Olseive os fiIanenlos
deIgados e deIicados que enanan do cenlio e as giadaes sulIines de nalizes
que ocoiien nesno no desaliochai nais sinpIes. A conpIexidade pode sei
Iinda. Ao nesno lenpo, a leIa sinpIicidade de pIanlai una senenle e s
aciescenlai gua ieside no incio nais conpIexo da fIoi. Un lil ieIalivanenle
sinpIes de un cdigo de conpuladoi e capaz de ciiai aile visuaI
suipieendenlenenle conpIexa. Ln conliapailida, a iede conpIexa de seividoies
e de aIgoiilnos do CoogIe ciia una expeiincia sinpIes de lusca. Consideiai
aIgo conpIexo ou sinpIes exige una iefeincia.
Lxislen ceilas coisas que, se dependessen da ninha vonlade, nunca
seiian sinpIes ~ isso incIui neus ieIacionanenlos pessoais e ninha coIeo de
aile. ConpIexidade e sinpIicidade consislen en duas quaIidades sinlilicas.
Confoine expiesso na quinla Lei, DIILRLNAS, una necessila da oulia ~ sua
iespecliva definio depende da exislncia da oulia. Ieicelei un nundo
inleiianenle sinpIes significaiia que a conpIexidade leiia de sei eiiadicada poi
conpIelo. L, ieslando apenas a sinpIicidade, cono e que voc saleiia o que e
ieaInenle sinpIes` Assin sendo, ao fiacassai en alingii a sinpIicidade, piesla-se
un inpoilanle seivio a hunanidade.
Iiacassos ocoiien. Se no 3,4 vezes en un niIho, enlo, peIo nenos, una
vez poi dia paia voc ou paia nini. Conecei ninha enpieilada pessoaI en
diieo a sinpIicidade apenas na viiada do secuIo e sou o piineiio a adnilii que
no possuo lodas as iesposlas. AIguns de neus pensanenlos seio
inevilaveInenle consideiados eiiados. Mas a inpacincia agiegada a leiceiia Lei,
TLMIO, conpeIiu-ne a pulIicai esle Iivio agoia, nesno conlendo faIhas no
iesoIvidas.

AS IALHAS DA SIMILICIDADL 1: SORLCARCA DL ACRNIMOS

1 RLDUZIR ~ A naneiia nais sinpIes de aIcanai a sinpIicidade e poi neio de
una ieduo conscienciosa.
2 ORCANIZAR ~ A oiganizao faz con que un sislena de nuilos paiea de
poucos.
3 TLMIO ~ Lcononia de lenpo liansnile sinpIicidade.
4 AIRLNDLR ~ O conhecinenlo loina ludo nais sinpIes.

72
Ao desenvoIvei una nelodoIogia paia dai supoile a piineiia Lei, eu linha
a escoIha de LLA (LNCOLHLR, OCULTAR, ACRLCAR) ou LLL (LSCONDLR,
LNCLOAR, LLIMINAR). Iionone feninino veisus nascuIino e a piineiia
difeiena e eu pensei en inlegiai os dois na discusso. Ioi exenpIo, joguei con
iefeincias a LLA e LLL de nodo inleicanliveI no desenvoIvinenlo da
piineiia Lei. Mas foi o LLIMINAR en LLL que ne fez eIininai LLL en favoi de
LLA. Consigo peicelei que fiz a escoIha ceila, cono o loido de un seiiado
cnico de leIeviso en que o naiido, ieconhecendo sua infeiioiidade no
ieIacionanenlo, dizia: LIa senpie Ieva a neIhoi.
Mais adianle, na segunda Lei, ORCANIZAR, inlioduzi SLII
(SLLLCIONAR, ROTULAR, INTLCRAR, IRIORIZAR), liouxe de voIla LLA na
leiceiia Lei e, enlo, lenlei discielanenle inseiii o leino RAIN na quaila Lei:
AIRLNDLR, quando nolei que voc no eslava oIhando. Os acininos so una
lina foina de sinpIificai ideias conpIexas, nas a nonolonia do LAVOA (L
VLM OUTRO ACRNIMO) e denais paia a sua pacincia.

AS IALHAS DA SIMILICIDADL 2: CLSTALTS INLIICAZLS

5 DIILRLNAS ~ SinpIicidade e conpIexidade necessilan una da oulia.
6 CONTLXTO ~ O que ieside na peiifeiia da sinpIicidade e definilivanenle
no-peiifeiico.
7 LMOO ~ Mais enoes e neIhoi que nenos.
8 CONIIANA ~ Na sinpIicidade ns confianos.

A nedida que as Leis avanan nesle Iivio, os lenas loinan-se
giadalivanenle anlguos. Na segunda Lei, inlioduzi o conceilo de geslaIl ~ ou
a capacidade da nenle de pieenchei a Iacuna ~ que juslifica ninha
aloidagen paia peinilii inleipielaes ciialivas. No enlanlo, essa expIicao
vaga pode sei confusa, caso seja consideiada do ponlo de visla Igico.
A quinla Lei, DIILRLNAS, inpIica que exisle una hainonia enlie o
sinpIes e o conpIexo que pode sei alingida poi neio do inslinlo hunano. O
inslinlo de cada pessoa e difeienle e, dessa foina, una nica iesposla no se
enconlia pionlanenle disponveI paia aIcanai esse equiIliio peifeilo enlie
sinpIicidade e conpIexidade. IeIa nesna iazo que exisle una vaiiedade de
esliIos nusicais cono cIssico, iock e hip-hop paia salisfazei difeienas de
cuIluia, cuiiosidade e noda, o iilno da sinpIicidade e vaiiado.

73
Ln seguida, na sexla Lei, CONTLXTO, digo-Ihe paia evilai os piolIenas
exislenles e, en Iugai disso, exaninai o conlexlo geiaI da siluao. Lssa
aloidagen pode soai un pouco iiiesponsveI poique paiece inpIicai que voc
deve ignoiai a laiefa a no. Na veidade, a sexla Lei no sugeie un caninho de
negIigncia diiela, nas, en vez disso, defende a concenliao no alisno invisveI
que une a laiefa en piineiio pIano e seu conlexlo en segundo. Conludo, una
vez que essa Iigao a que ne iefiio e inpeiceplveI, no ne paiece juslo pedii-
Ihe paia diiecionai sua aleno paia o que paiece sei insignificanle. Inagino,
lanlen, que no adianla nuilo afiinai que o nada e aIguna coisa poique
paiece que eu eslou invenlando aIgo laseado en alsoIulanenle nada, que sou eu.
Quando as enoes so una piioiidade, e os senlinenlos piofundos
enlian en jogo, eu evilo a inpoilncia da conpIexidade expiessa peIa enanao
de nais oinanenlo, nais g|ancur e, geiaInenle, nais saloi. Assin, a selina Lei,
LMOO, pode sei naI inleipielada cono que afiinando que expeiincias
puias e sinpIes so esleieis e desliludas de senlinenlo. Tudo depende da nossa
peisonaIidade e do nosso eslado de espiilo no exalo nonenlo do
conpionelinenlo. As vezes piefeiinos cIaieza e, as vezes, caos. A selina Lei
ieseiva-Ihe o diieilo de nudai a sua opinio.
IinaInenle, na oilava Lei, CONIIANA, iefiio-ne ao Meslie do susni
cono una pessoa digna de lolaI confiana. IguaInenle, defendo o DLSIAZLR
cono o podei desejveI de no lei que confiai en nossas pipiias aes. AIivi-Io
da piesso pode sei fanlslico, enlo poi que un Meslie do susni no desejaiia
sua pipiia foina de lecIa de desfazei junlo do laIco de susni` Indivduos
excepcionais en enpiegos que exigen o nxino desenpenho lenden a ienegai
a fiaqueza piesunida no ailifcio do desfazei, nas no significa que eIes no
sailan con ieIaxai. AfinaI, isso e o que ieaInenle inpoila.

A IALHA IINAL: LLIS DLMAIS

9 IRACASSO ~ AIgunas coisas nunca poden sei sinpIes.

Quando eu, de incio, eslaleIeci ninha nela nas Leis da SinpIicidade,
conecei con una nela de dezesseis ~ salendo que eian denais. Aps aIgunas
ieileiaes do SLII, ieduzi o nneio paia nove Leis, que se enconlian na
calegoiia alialiva de un nico dgilo. Suponho que seja viveI una inlegiao
posleiioi das Leis en un conjunlo nais conpaclo, nas no e necessiia nesle

74
exalo nonenlo poique sua evoIuo conlinua no velsile de apoio
|auscfsinp|ici|q.ccn.
Iaia deIeile do puiisla da sinpIicidade que exige nenos piincpios
oiienladoies, pioponho una nica Lei paia sei nenoiizada cono desciila na
seguinle decina Lei: A UNICA.

75

|ci n10
A UNICA

A sImp!IcIdadc cnnsIstc cm subtraIr n bvIn c acrcsccntar n sIgnIfIcatIvn


A Lquipe NacionaI }aponesa de Rgli foi una foia podeiosa que decaiu en
anos iecenles. Lideiada peIo novo lecnico fiancs }ean-Iieiie LIissaIde, eIa paiece
eslai en aIla. Quando LIissaIde chegou, fez una avaIiao do piolIena lsico do
line ~ os jogadoies eian pievisveis denais. Confoine eIes se novinenlavan
en canpo, a loIa eia passada enlie os conponenles do line con una pieciso
necnica que eia fciI de seus oponenles pieveien e, dessa foina, desliuien de
nodo consislenle. LIissaIde incilou seus jogadoies a loinai-se loIhinhas en una
laa de chanpanhe, fIuluando no alaque con fIuidez inespeiada e eIeganle. O
line japons leve que apiendei cono funcionai laseado na inluio veisus
inleIeclo.
A sinpIicidade e iiienediaveInenle suliI, e nuilas de suas caiacleislicas
definidoias enconlian-se inpIcilas (olseive que paile desse leino se esconde
na paIavia SIMILICIDADL). elei da aloidagen do chanpanhe de LIissaIde
Ievou-ne a una expiesso nica e sinpIificada: A sinp|icidadc ccnsis|c cn suo|rair
c cotic c acrcsccn|ar c significa|itc.
Dez Ieis (1O: un, zeio), ienova o zeio (O: zcrc), e voc fica con una (1 : un).
Se eslivei en dvida, voIle-se paia a decina Lei: A UNICA. L nais sinpIes dessa
naneiia.
Aps inseiii ninhas olseivaes nas dez Leis da SinpIicidade, descolii
que viias ideias no se encaixavan en nenhuna Lei. LIas, no enlanlo,
agIoneiavan-se en loino de lis lecnoIogias especficas con ieIevncia

76
pailicuIai ao lena da sinpIicidade. OiiginaInenle, pensei en RLDUZIR o Iivio
eIininando essas lis pailes. Mas duianle discusses con una seiie de Ideies
enpiesaiiais peiceli que eIas no eian conpIelanenle lvias, assin, seguindo
A UNICA Lei, nanlive-as aqui.

Sc|uac n 1
DISTANCIAMLNTO

MaIs parccc mcnns sImp!csmcntc afastandn-sc para bcm !nngc


No consigo esquecei o nonenlo, en una noile fiia passada na Nova IngIaleiia,
en 1984, no confoilo do quailo de doinii de un anigo, quando o vi digilando
aIgun encanlanenlo ngico no leininaI do conpuladoi que peiniliu que eIe
puIasse de un conpuladoi de giande poile no MIT paia oulio de giande poile
na CoIunlia Univeisily. De jeilo nenhun!, disse eu. Sua iesposla nelIica foi
un Ten jeilo no esliIo nonolnico a Ia Keanu Reeves.
} que os enoines conpuladoies cenliais da univeisidade eian nais
podeiosos do que os novos conpuladoies pessoais da epoca, nuilos dos aIunos
fanlicos poi lecnoIogia oplaian poi leininais de dados con cuslos nais laixos
~ una leIa de lexlo sen seu pipiio podei conpulacionaI, nas con a
capacidade de se coneclai a nquinas nais podeiosas. Havia una especie de
nachisno en se lei nenos na iea de lialaIho ieaI, nas sendo capaz de fazei
nais ienolanenle.
Conpuladoies de nesa aluaInenle possuen lanlo podei de
piocessanenlo quanlo o conpuladoi cenliaI de giande poile do MIT que
possuanos decadas alis. No enlanlo, nesno con nenos de I poi
cenlo da capacidade de un conpuladoi de nesa conun, seu piocessadoi
de lexlo e apIicalivos de pIaniIhas eIelinicas conseguen funcionai
confoilaveInenle. Apesai desse falo, con lanla neniia e polncia disponveis,
os apIicalivos aluais loinaian-se inensos. AquiIo que anles podia sei inslaIado a
pailii de un disco fIexveI expandiu-se a ponlo de pieenchei un CD inleiio,
depois un conjunlo de CDs, depois un DVD e agoia nIlipIos DVDs.
Quando esses ieseivaliios de dados naslodnlicos so despejados no
conpuladoi, e piovveI que ocoiia o equivaIenle a un vazanenlo acidenlaI de

77
Ieo no oceano de infoinaes viiluais. O iesuIlado e un conpuladoi que no e
nais giI cono no dia que foi desenpacolado ou, no pioi caso, no consegue nen
nesno sei iniciaIizado. Conseivai un conpuladoi aluaIizado pode paiecei un
lialaIho en peiodo inlegiaI paia seu piopiieliio.
Una ievoIuo esl ocoiiendo e asseneIha-se un pouco a una invoIuo
~ o nodeIo nais sinpIes do leininaI de dados esl ganhando popuIaiidade
novanenle, no poi seus aspeclos nachislas e fiios, nas poi seu apeIo ao senso
conun. Ln vez de Iidai con una piIha de CDs ou dovnIoads en iede paia
nanlei o conpuladoi funcionando na sua nesa, poi que no acessai
sinpIesnenle un piogiana en un conpuladoi ienolo`
Iense no podei do CoogIe, que, a pailii da caixinha sinpIes paia enliada
de lexlo no seu navegadoi da Wel, peinile o acesso a exlensa iede de
conpuladoies e lase de dados do CoogIe. Lvila-se que voc lenha que
ainazenai enoines pialeIeiias de equipanenlos de conpulao exigidos paia
piocessai una lusca do CoogIe. Mais parccc ncncs sinp|csncn|c afas|andc-sc para
ocn |cngc. Dessa foina, una expeiincia e sinpIificada nanlendo o iesuIlado
IocaI e novendo o lialaIho ieaI paia un Iugai que apiesenle un
DISTANCIAMLNTO da oiigen.
Lsse nodeIo de apIicalivos de conpuladoi funcionando ienolanenle
conlinua ganhando popuIaiidade e e denoninado scf|uarc-as-a-scrticc. O CoogIe
e gilis (poi enquanlo), nas pode-se inagin-Io cono un seivio fuluio peIo
quaI paganos poi lusca ou poi ns poi causa do vaIoi que se iecele. No se
esquea da convenincia de no lei que nanlei ou geienciai a polncia
conpulacionaI paia fazei funcionai o piogiana IocaI. Os sislenas de piogianas
diiecionados paia os negcios paia iodai pIaniIhas eIelinicas, geienciai piojelos
e nanlei ieIacionanenlos con cIienles, cono o popuIai Sa|csfcrcc.ccn,
enconlian-se disponveis cono seivios na vel. Lsses sislenas no s paiecen
nais sinpIes sendo hospedados a una giande dislncia, nas lanlen
ieconhecen piincipaInenle o falo de que vivenos en un nundo nveI en que
eslanos, con fieqncia, Ionge do esciiliio ou de casa.
IundanenlaI paia a eficcia do DISTANCIAMLNTO e nanlei una
conunicao confiveI con una laiefa leiceiiizada. Un leIefone disponveI peIa
vel e lon sonenle enquanlo consegue acessai a iede de naneiia confiveI. Ao
conliiio, un seivio hospedado ienolanenle necessila sei iesislenle ao hackei
ou vius nais iecenle. L ieconfoilanle pensai que, nesno no secuIo XXI, a
queslo de cono nanlei un ieIacionanenlo a Ionga dislncia conlinua a
fIoiescei.

78
Sc|uac n 2
ALRTURA

Abcrtura sIgnIfIca sImp!IcIdadc


Sei una pessoa con ieaI ALRTURA en nossa sociedade aleila pode sei un
negcio aiiiscado. As pessoas, de nodo iolineiio, aiiiscan a doi enocionaI
quando se expen con as sinpIes paIavias: Lu le ano. Quando a iesposla e
posiliva, os anjos canlan e as fadas danan no ai, quando a iesposla e negaliva,
os anjos e as fadas saen da cidade paia nunca nais voIlai. No Iinguajai do
nundo dos negcios, decIaiai seu anoi poi aIguen e una opoilunidade de aIlo
iisco e aIla ieconpensa. Cono una pessoa conpionelida e feIiz con un
ieIacionanenlo que j duia quinze anos, sinlo-ne salisfeilo poi lei coiiido o iisco.
As enpiesas lenden a no decIaiai seu anoi da nesna naneiia, nas h
una piesso ciescenle nas enpiesas paia piojelai piodulos que apiesenlen
naioi ALRTURA. Aliii un sislena piopiieliio, len paiecido con decIaiai o
anoi poi aIguen, consisle en una alividade de aIlo iisco que a enpiesa,
pulIicando os iesuIlados das opeiaes liinesliais, con fieqncia no pode se
dai ao Iuxo. Quen podeiia deluipai as infoinaes` L se os concoiienles
descoliiien os segiedos da nossa enpiesa` Ioi que un consunidoi conpia o
que eIe pipiio podeiia fazei` ReveIai o que e peicelido cono vaIoi essenciaI a
sei piolegido ~ i.e., conhecinenlo lecnico ou piopiiedade inleIecluaI ~ no
faz senlido quando inveslinenlos e esfoios giganlescos foian gaslos na
concepo de un piodulo len-sucedido.
No nundo da lecnoIogia, o nodeIo de cdigo aleilo (cpcn scurcc) ~ en
que o cdigo-fonle, o equivaIenle ao piojelo de un piogiana, e disponiliIizado
paia o plIico ~ e defendido cono una foina de geiai piogiana que no e s
gialuilo, nas nais ioluslo do que a naioiia dos piogianas disponveis no
neicado. O exenpIo nais conhecido e o Linux, un sislena opeiacionaI que
concoiie con o Windovs da Miciosofl. Lnquanlo o Linux e gialuilo, o Windovs
e pago e con cdigo fechado.
Una vez esculei un especiaIisla en Linux expIicai na idio que quando o
Windovs apiesenla un piolIena, voc no pode conseil-Io poique o cdigo e
fechado, ao passo que pode faz-Io con o Linux.

79
Na veidade, isso e laslanle enganoso, poique, cono quaIquei oulio
piogiana de conpulao, o Linux e exlienanenle conpIexo. Mesno con o
acesso ao cdigo, o usuiio conun do conpuladoi no seiia capaz de iesoIvei o
piolIena. Seiia necessiio un especiaIisla. No enlanlo, exislen niIhaies de
especiaIislas en Linux na iede que poden, a quaIquei nonenlo, iespondei aos
piolIenas nais conuns cono as faIhas na seguiana. Tais especiaIislas iio
piovaveInenle enliai en ao anles que voc consiga faIai poi leIefone con un
funcioniio da Miciosofl. Aocr|ura significa sinp|icidadc. Con un sislena aleilo, o
podei dos nuilos pode supeiai o podei dos poucos.
Un segundo nodeIo de cdigo aleilo que e nais paIalveI a enpiesa que
no deseja divuIgai o seu cdigo-fonle e ofeiecei una AppIicalion Iiogianning
Inleiface ou AII. A Anazcn.ccn foi pioneiia nesse lipo de aloidagen ~
ofeiecei acesso aleilo aos seus concoiienles diielos, en vez do cdigo-fonle ieaI,
poi neio da AII da Anazcn.ccn. Lssa AII peinile que quaIquei pessoa na vel
piojele e consliua sua pipiia lilIioleca. Oulio exenpIo e a AII do CoogIe Maps
que peinile que piogianadoies consliuan novos apIicalivos cono un
oiganizadoi de iolas paia coiiedoies ou un napa de inveis.
Una AII consisle en una aloidagen seIeliva paia sislenas aleilos en
que a funcionaIidade, en vez dos piojelos ieais cono en un cdigo aleilo, e
ofeiecida a conunidade geiaI a ponlo de a capacidade excessiva de
piocessanenlo loinai-se disponveI. Olseive que essa funcionaIidade e
noinaInenle ofeiecida a conunidade sen quaIquei cuslo.
De acoido con a oilava Lei, una foina piofunda de sinpIicidade
enconlia-se eniaizada na CONIIANA. QuaIquei Iivio solie o laIenlo de vendei
Ihe dii que a confiana foina a lase de una ieIao coneiciaI consislenle.
Sislenas aleilos deposilan exigncias singuIaies solie a econonia da confiana.
Se o dilado: L neIhoi dai do que iecelei soa veidadeiio paia voc, enlo os
ganhos en Iongo piazo associados a un sislena aleilo lanlen paieceio lvios.
Se o capilaIisno convencionaI foi a sua lssoIa, e se a expiesso confie en
nin foi liaduzida poi f***-se, enlo voc piovaveInenle escoIhei a
aloidagen fechada. No enlanlo, h sinais de que una aloidagen aleila de
giaa pode conduzii a una aloidagen paga. Ioi exenpIo, o popuIai fianevoik
de desenvoIvinenlo paia inleinel Ruoq cn Rai|s, ciiado peIa 37signa|s, e gialuilo,
nas seivios pagos ieIacionados so vendidos sinuIlaneanenle. A ALRTURA e,
de falo, aleila.


8O
Sc|uac n 3
LNLRCIA

Usc mcnns, ganhc maIs


Todo apaieIho iecaiiegveI que possuo e cono un novo aninaI de eslinao
que piecisa sei aIinenlado. A ngica dos sislenas sen fio ~ lais cono ceIuIaies,
Iaplops e oulios ~ e Iileiladoia, nas ainda assin exisle un nus a sei pago a
cada novo apaieIho adquiiido. Sei que se no aIinenlai cada apaieIho con
eneigia ieguIainenle, as laleiias coneaio a descaiiegai e sua eficcia
desapaiecei posleiioinenle.
Lu lenho un iIod nas, ieaInenle, nunca pieslo lanla aleno as nsicas
quanlo noinaInenle goslo de pieslai aos sons a ninha voIla. LIe fica solie
ninha nesa e cosluno Iig-Io una vez aps viias senanas, s paia conslalai
que a laleiia esl descaiiegada. Con a sensao iiluaI e eslianha de lialai un
pacienle giavenenle enfeino, coiio paia coneclai o canaiadinha a fonle de
eneigia e sinlo-ne aIiviado quando o seu puIsai loina-se visveI novanenle. Mas
sei, no fundo da ninha nenle, que un dia eIe no iessuscilai de seu sono
piofundo devido a naluieza finila da lecnoIogia de laleiias iecaiiegveis. Ns
nos desgaslanos cono seies hunanos, assin, nada nais juslo e naluiaI que as
laleiias devan se desgaslai lanlen.
Meu coIega piofessoi }oseph Iaiadiso esl desenvoIvendo novas soIues
paia o piolIena de LNLRCIA. LIe e sua equipe do MIT invenlaian un
conpuladoi sen fio e con fonle de aIinenlao aulonlica que alsoive a
eneigia geiada duianle o acionanenlo de un lolo paia enviai eIeliicanenle un
sinaI de iadiofieqncia. Dilo de oulia foina, o disposilivo da chave que aliva o
sislena de aIaine do caiio no necessilai de laleiia, pois uliIizai apenas a
eneigia iecupeiada do alo de apeilai o lolo. L apenas un ninscuIo conuladoi
que cale na paIna da no, nas e sen dvida una das invenes nais popuIaies
do Laloialiio de Mdia. Un ailifcio seneIhanle paia a vida da laleiia pode sei
enconliado en ciicuilos eIelinicos con consuno de eneigia exlienanenle
laixo que capacila ceilos apaieIhos a funcionai con una nica laleiia duianle
decadas. ApaieIhos eIelinicos nunca podeio sei ieaInenle sinpIes a nenos
que eslejan Iivies de sua dependncia da eneigia. Un apaieIho eIelinico que
apaienlenenle no necessila de fonle de aIinenlao pode soai cono un
oxinoio, nas e cilico paia sei ollido.

81
Os Lslados Unidos enconlian-se en un ponlo ciuciaI de seu
desenvoIvinenlo. O cuslo osciIanle do conluslveI e sua Iigao inevilveI a
geopoIlica loinan conpIexa quaIquei discusso solie eneigia. Necessilanos
deIa e, con a popuIao nundiaI en conslanle ciescinenlo, iienos senpie
queiei e necessilai nais. Una laleiia iecaiiegveI, ou, poi faIai nisso, quaIquei
lecnoIogia de laleiia, possui una apaincia de Iileidade ~ paiece Iileil-Io da
dependncia de una eneigia exleina. Mas loda fonle de aIinenlao pioven de
aIgun Iugai e usa eneigia en seu caninho ale o consunidoi ~ as laleiias
piecisan sei nanufaluiadas assin cono os paineis soIaies, e o peliIeo piecisa
sei lianspoilado enlie giandes dislncias. A nica soIuo viveI e que a
hunanidade uliIize coIelivanenle nenos eneigia e uliIize-a de naneiia nais
sensala. Usc ncncs, gannc nais. Un saciifcio pessoaI pode ieveilei en un alo
fiIanlipico peIo nundo que, enloia no possa sei deduzido do inposlo de
ienda, faz senlido.
Lu pialico neu pipiio lipo de conpulao suslenlveI. Recenlenenle
conecei a jogai un jogo paia honens de negcio leslaien sua coiagen na
lonada de deciso en que eu peicelo o quanlo de vida consigo exliaii do neu
Iaplop duianle una viagen sen lei Ievado o calo de eneigia. No canpo do
design, exisle a ciena de que, con nais Iinilaes, ieveIan-se neIhoies soIues.
Con sonenle 14 ninulos de caiga ieslanle en neu Iaplop nesle nonenlo,
desculio que de falo nuilo nais pode sei ieaIizado quando a eIeliicidade esl
disponveI sen iesliies. Necessidade e espiilo ciialivo caninhan de nos
dadas, e a inovao cono un ieloino posilivo e un lenefcio desejveI. O
nneio de pessoas que peiceleio o lenefcio dessa aloidagen deleininai o
ponlo leininaI na laiia de piogiesso de nosso gIoiioso pIanela Teiia. O aunenlo
das pilicas sociais que iesuIla na uliIizao de nenos eneigia ~ aIen de seivii
de apoio paia as inovaes de lecnoIogia paia alsoio e conseivao de eneigia
~ seive paia naleiiaIizai un nundo en que os exenpIos nais podeiosos de
sinpIicidade so aqueIes que paieceio iionicanenle inpolenles.

As lis SoIues: DISTANCIAMLNTO, ALRTURA e LNLRCIA so
inpoilanles sinaIizadoies de lecnoIogia paia o fuluio da sinpIicidade. Delales
solie as lis SoIues e oulias SoIues poi vii piosseguen no sile
|auscfsinp|ici|q.ccn.

82



83
VIDA

Tccnn!ngIa c vIda snmcntc tnrnam-sc cnmp!cxas sc vnc pcrmItIr


Lnquanlo desenhava con canela e papeI na escoIa de ailes e lenlava aIcanai a
lecIa inexislenle de DLSIAZLR paia coiiigii un eiio, conecei a peicelei que a
lecnoIogia eslava ne noIdando nuilo nais do que o conliiio. Nessa nesna
epoca, un anigo conlou-ne solie o pensadoi Ivan IIIich e seus esciilos solie
cono o suiginenlo de piofisses loinou a pessoa conun incapaz. Os advogados
iesoIven piolIenas enlie pessoas que no passado ns pipiios iesoIvanos, os
nedicos cuian pessoas, enquanlo no passado salanos quais pIanlas na fIoiesla
possuan piopiiedades nedicinais. A Iio que apiendi a pailii da olia de IIIich
e que enquanlo a lecnoIogia e un capaciladoi eslinuIanle, pode sei lanlen un
incapaci|adcr eneivanle.
Ioi exenpIo, iecoido-ne de lei espeiado poi viios dias paia ollei un
iefiI paia ninha inpiessoia de eliquelas quando ne ocoiieu que eu podeiia
apenas escievei solie a pasla de aiquivos con una canela. Ou senpie que h
una queslo solie una paIavia desconhecida, neu piineiio inslinlo e ii ao
dic|icnarq.ccn. Mas no nonenlo en que despeilei neu conpuladoi paia digil-
Ia, aIguen na ninha casa j a havia enconliado foIheando un dicioniio de
veidade. Iiquei neivoso dianle de un plIico de cenlenas de pessoas enquanlo
neu conpuladoi conveisava sen sucesso con o da|a sncu, enlo Ienliei-ne de
que ieaIizaiia un lialaIho neIhoi apiesenlando as ideias sen usai o IoveiIoinl.
O efeilo incapacilanle da lecnoIogia pode sei hiIiio ieliospeclivanenle. Mas, as
vezes, fico inaginando se ludo o que nais inpoila no e sei un cyloig
caiiegando un leIefone inleIigenle Iackleiiy.
Todos os dias aIguns dos jovens nais inleIigenles do nundo vn visilai-
ne en neu esciiliio no MIT. Lnloia oficiaInenle eu seja o piofessoi deIes,
consideio-ne, con fieqncia, seu aIuno. Ioi exenpIo, iecoido-ne de un aIuno
chanado Maic que se voIunlaiiou paia lialaIhai en aliigos paia polies j no
finaI de suas vidas. Lnloia eIe viesse de una fanIia pispeia e pudesse
faciInenle fechai os oIhos paia os nais polies, Maic afiinou que senpie se
senliu conpeIido a ajudai os necessilados. Conlou-ne que, enquanlo lialaIhava
no aliigo, peiceleia que cada pacienle linha una nica pialeIeiia junlo da cana
conlendo o lolaI de seus peilences nundanos. Iiesenciai laI siluao fez con que
eIe se peigunlasse siIenciosanenle: Quais so as poucas coisas pieciosas que

84
voc se d ao Iuxo de guaidai no finaI de sua vida quando voc j len lo
pouco`. Un aneI, una folo ou quaIquei oulia pequena iecoidao foi o que eIe
enconliou conslanlenenle. Maic, de naneiia pungenle, concIuiu que as
neniias so ludo o que inpoila no finaI.
Quando loda a sua vida e ieduzida a una nica pialeIeiia de veIhaiias,
que Ienlianas voc conseguiiia pieseivai` A vida pode sei conpIexa, nas, no
fin, a vida e sinpIes se voc dei ouvidos ao Maic.
As dez Leis e as lis SoIues no so o fin dos neus pensanenlos solie
sinpIicidade. Lncoiajado poi aqueIes con quen lenho conpailiIhado esses
pensanenlos ale o nonenlo, pIanejo dai conlinuidade a essa nisso. A MIT
Iiess possui oulios lluIos a seien pulIicados nesla seiie solie sinpIicidade. O
pixino Iananenlo ~ Tnc Va|uc cf Sinp|ici|q, esciilo peIa eslonleanlenenle
peicepliva }essie ScanIon ~ adolai un ponlo de visla nodeino dos negcios. Se
voc quisei pailicipai dessa discusso eneigenle, poi favoi visile o sile
|auscfsinp|ici|q.ccn. Iionelo nanl-Io sinpIes.

85
DEZ LEI5

1 RLDUZIR ~ A naneiia nais sinpIes de aIcanai a sinpIicidade e poi
neio de una ieduo conscienciosa.
2 ORCANIZAR ~ A oiganizao faz con que un sislena de nuilos
paiea de poucos.
3 TLMIO ~ Lcononia de lenpo liansnile sinpIicidade.
4 AIRLNDLR ~ O conhecinenlo loina ludo nais sinpIes.
5 DIILRLNAS ~ SinpIicidade e conpIexidade necessilan una da
oulia.
6 CONTLXTO ~ O que ieside na peiifeiia da sinpIicidade e
definilivanenle no-peiifeiico.
7 LMOO ~ Mais enoes e neIhoi que nenos.
8 CONIIANA ~ Na sinpIicidade ns confianos.
9 IRACASSO ~ AIgunas coisas nunca poden sei sinpIes.
1O A UNICA ~ A sinpIicidade consisle en sulliaii o lvio e aciescenlai
o significalivo.


TRE5 5OLUE5

1 DISTANCIAMLNTO ~ Mais paiece nenos sinpIesnenle afaslando-se
paia len Ionge.
2 ALRTURA ~ Aleiluia significa sinpIicidade.
3 LNLRCIA ~ Use nenos, ganhe nais.


86
Lxislen aIguns Iivios que inspiiaian cada uina das sees, os quais lenho o
conpionisso de nencionai aqui. No usei a pilica de ieIacionai una enliada
lilIiogifica paia cada ilen, poique a Wel sinpIificou o piocesso paia se
enconliai un Iivio: enlo, poi que faz-Io paiecei conpIexo`

SIMILICIDADL = SANIDADL
Tnc Tipping Pcin| |O pcn|c dc dcscqui|ioricj, de MaIcoIn CIadveII (2OO2)
A necessidade de sinpIicidade aIcanou o ponlo de desequiIliio.

RLDUZIR
Tnc Paradcx cf Cncicc, de aiiy Schvailz (2OO5)
Ioinece o fundanenlo paia se conpieendei poi que poucos conseguen sei
neIhoies do que nuilos.

ORCANIZAR
Nc|cs cn |nc Sqn|ncsis cf |crn, de Chiislophei AIexandei (1964)
Ideias solie a oiganizao de acoido con as que liveian oiigen na aiquileluia.

TLMIO
Tcqc|a Prcduc|icn Sqs|cn |O sis|cna Tcqc|a dc prcduacj, de Ohno Taiichi (1988)
Un esludo oljelivo solie a olinizao da pioduo da Toyola Maslei.

AIRLNDLR
Mc|ita|icn and Pcrscna|i|q, de Aliahan MasIov (197O)
O que ieaInenle noliva as pessoas`

DIILRLNAS
Tnc |nncta|crs Sc|u|icn, de CIay Chiislensen (2OO3)
LxpIicao sinpIes solie os efeilos de conulao piovocados peIa lecnoIogia.

CONTLXTO
Six Mcncs fcr |nc Ncx| Mi||cnniun |Scis prcpcs|as para c prcxinc ni|cnicj, de laIo
CaIvino (1993)
Iensanenlos Iindos e liiIhanles solie sinpIesnenle ludo.

LMOO
|nc|icna| Dcsign, de DonaId Noinan (2OO3)
O guiu da usaliIidade defende o inliI.

87
CONIIANA
Tnc |cng Tai|, de Chiis Andeison (2OO6)
Aciescenla lodas as pequenas coisas que ieaInenle inpoilan.

DISTANCIAMLNTO
Tccnnics and Citi|iza|icn, de Levis Munfoid (1963)
Olia piescienle esciila poi un honen en conlalo con o seu lenpo.

ALRTURA
Tnc lisdcn cf Crcuds |A saocdcria das nu||id5csj, de }anes Suioviecki (2OO4)
Defende que o giupo supeie o indivduo.

LNLRCIA
Crad|c |c Crad|c, de W. McDonough and M. iaungail (2OO2)
Nossa eneigia esl se esgolando e devenos fazei aIgo.

VIDA
Disao|ing Prcfcssicns, de Ivan IIIich (1978)
Lenlia que voc esl se loinando cada vez nais inliI.

MA|DAM|D|A (2OO1) c Crca|itc Ccdc (2OO4) docunenlan ninha pipiia
gnese ciialiva.

88
2 DE FEVEREIRO DE 2005

Coslunava enconliai-ne con un veIho anigo na piscina do MIT quase lodos os
dias. LIe eia, confoine ne disse, piofessoi de Iingslica aposenlado.
Hoje eu o vi no vesliiio aps un Iongo lenpo e livenos una lieve
conveisa solie inseguiana, un lena solie o quaI lenho iefIelido.
O piolIena con a inseguiana e que, se voc e inseguio denais, enlo
voc no ciesce ~ poique esl paiaIisado peIo nedo do fiacasso. Disse-Ihe do
nada. Ioi oulio Iado, se voc no len inseguiana, enlo lanlen no ciesce ~
poique sua calea e lo giande que no consegue ieconhecei seus fiacassos.
LquiIilie ludo, iespondeu o eneiilo piofessoi.
Afiinei: Se voc eslivei no neio, no enlanlo, voc len de novei-se na
diieo das naigens e nexei-se un pouquinho paia salei se esl cenliado.
Voc pode se peidei no neio, as vezes, disse eIe.
Ieinanecenos quielos e leininei de aiiunai as ninhas coisas.
Lnlo, enquanlo eslava anaiiando neu lnis, dispaiei: Menloies.
O eneiilo piofessoi disse con voz fiine: Voc piecisa de nenloies paia
dai-Ihe coiagen.
A fui pesaiosanenle conlundenle: Mas lodos os seus nenloies lenden a
ii enloia quando voc fica nais veIho.
O eneiilo piofessoi fez una pausa e enlo iespondeu: Sin, poique voc
no necessila nais deIes.
Apeilei sua no e disse: Oliigado peIa Iio. O piofessoi neslie soiiiu,
ps as neias, coIocou o lnis e eu sa do vesliiio pensando: Lxeiccio faz nuilo
len paia o coiao.

89

Você também pode gostar