Fonic Digiial www.jaIr.org Todas as olras sao dc accsso graiuiio. Esiudci scnrc or conia do Esiado, ou nclIor, da Socicdadc quc aga inosios; icnIo a olrigaao dc rciriluir ao ncnos una goia do quc cla nc roorcionou." Nclson JaIr Carcia (1947-2002} 3
A TEMPESTADE
William Shakespeare 4
NDICE
ATO I Ccna I 7 Ccna II 12
ATO II Ccna I 37 Ccna II 56
ATO III Ccna I 65 Ccna II 71 Ccna III 80
ATO IV Ccna I 87 5
ATO V Ccna I 101
Elogo 118 6
Dramatis Personae
ALONSO, rci dc Naolcs. SEBASTIO, scu irnao. PRSPERO, o lcgiino duquc dc Milao ANTNIO, scu irnao, duquc usurador dc Milao. FERDINANDO, filIo do rci dc Naolcs. GON2ALO, un vclIo c Ioncsio consclIciro. ADRIANO, nolrc, FRANCISCO, nolrc. CALIB, cscravo sclvagcn c disfornc. TRNCULO, alIao. ESTFANO, dcscnsciro lclado. MIRANDA, filIa dc Proscro. ARIEL, csriio do ar. RIS, CERES, csriio. JUNO, csriio. Conandanic dc un navio, conirancsirc, narinIciros. Ninfas, csriios. Scgadorcs, csriios. Ouiros csriios, a scrvio dc Proscro. 7
ATO I Cena I
(A Iodo dc un nuuo no nu. Tcncstudc, con cunugos c touocs. Entun, o udos dccntcs, Un conunduntc dc nuuo c un contuncstc}
COMANDANTE Conirancsirc! CONTFAMESTFE Aqui, conandanic! Tudo lcn? COMANDANTE Dcn. Falai con os narinIciros. Pcgai firnc, sc nao, ircnos dar cosia. Maos olra! Maos olra! (Entun nunIcos} CONTFAMESTFE Vanos, coracs! Coragcn! Coragcn, ncus coracs! Fora! Coragcn! Anainai a nczcna! Prcsiai aicnao ao aiio do conandanic! Sora, vcnio, aic arrclcniar, sc Iouvcr csao lasianic! 8 (Entun Aonso, ScIustuo, Antono, Fcdnundo, Gonzuo c outos). ALONSO Cuidado, cuidado, londoso conirancsirc! Ondc csia o conandanic? Scdc Ioncns! CONTFAMESTFE Por olscquio, ficai la cnlaio. ANTNIO Conirancsirc, ondc csia o conandanic? CONTFAMESTFE Nao o csiais ouvindo? Mas, assin, airaalIais nosso iralalIo. Pcrnanccci nos canaroics; csiais nas c ajudando a icncsiadc. CONZALO Tcndc acicncia, anigo. CONTFAMESTFE Quando o nar iivcr acicncia. Vanos, fora daqui! Quc inoria a csics lcrradorcs o nonc dc rci? Idc ara os canaroics! Silcncio! Nao nos rcjudiqucis! CONZALO Dcn; nas lcnlra-ic dc qucn lcvas a lordo. CONTFAMESTFE Ningucn a qucn cu anc nais do quc a nin rorio. Sois consclIciro, nao? Sc udcrnos inor silcncio a csics clcncnios c csialclcccr ordcn incdiaia, nao iocarcnos cn una so corda nais. Fccorrci a 9 vossa auioridadc; nas sc cla for inocranic, dai graas ao ccu or icrdcs vivido ianio c ficai nos canaroics rcarados ara o quc vossa Iora vos rcscrvou. Coragcn, ncus coracs! Sa do caninIo, ja dissc! (Su.} CONZALO TcnIo nuiia confiana ncsic canarada. Nao icn cara dc qucn Ia dc norrcr afogado. Tcn nais cara dc cnforcado. Pcrsisii, londoso Fado, no cnforcancnio dclc. Fazci quc a corda dc scu dcsiino scja nosso calo, quc o nosso ncsno nao ofcrccc ncnIuna rcsisicncia. Mas sc clc nao nasccu ara a forca, nossa siiuaao c niscravcl. (Sucn. Votu o Conunduntc.} CONTFAMESTFE Anainai o joancic! Vanos! Dcrcssa! Mais laio! Mais laio! Ecrincnicnos dciar so a vcla grandc! (Ouuc-sc un gto no ntco.} A csic lcvc csscs griiadorcs! Fazcn nais larulIo do quc a icncsiadc c iodas as nanolras. (Votun ScIustuo, Antono c Gonzuo.} Ouira vcz? quc fazcis aqui? Scra rcciso largar iudo c crcccr afogado? Qucrcis ir ara o fundo? SEDASTIO Quc a lciga vos aiaquc a gocla, cao griiador, llasfcno c scn caridadc! CONTFAMESTFE Ncssc caso, iralalIai! 10 ANTNIO Vai ic cnforcar, nasiin! Vai ic cnforcar, griiador insolcnic c scn-vcrgonIa! Tcnos ncnos ncdo dc crcccr afogado do quc iu. CONZALO Sirvo cu dc fiador cn cono clc nao norrcra afogado, ainda quc o navio fossc iao rcsisicnic quanio una casca dc noz, c vazassc ianio quanio una raariga inconiincnic. CONTFAMESTFE Ora! Ora! Largai duas vclas! Virai dc lordo ouira vcz! Ao largo! Ao largo! (Entun nunIcos con ouus noIudus.} MAFINHEIFOS Esia iudo crdido! Vanos rczar! Vanos rczar! Esia iudo crdido! (Sucn} CONTFAMESTFE Cono! Tcrcnos dc ficar con a loca fria? CONZALO O rci c o filIo rczan; iniicno- los, quc o nosso caso c o ncsno. SEDASTIO iniolcravcl! ANTNIO A vida icnos ncrcc dc uns lclcdos, iraacciros no jogo. Aquclc lilirc dc loca cscancarada... So quiscra vcr-ic a afogar, c quc lcvado fosscs or dcz narcs! CONZALO Escra-o nas c a forca, nuiio cnlora a isso sc ouscsscn iodas as goias dc agua c sc alargasscn, ara iraga-lo dc una vcz. 11 (Hunocs conusos no ntco.} Miscricordia!" O navio csia alrindo! Naufraganos!" Adcus, irnao!" Esianos naufragando!" ANTNIO Pcrcanos con o rci. (Su.} SEDASTIO Dcscano-nos dclc. (Su.} CONZALO Daria agora nil csiadios dc nar or una jcira dc icrra csicril con urzcs longas, iojo cscuro... fossc o quc fossc. Scja fciia a voniadc la dc cina; nas rcfcria icr noric scca. (Su.} 12
Cena II
(A Iu. Duntc du ccu dc Psco. Entun Psco c Mundu.}
MIFANDA Sc con vossa aric, ai qucrido, as aguas sclvagcns lcvaniasics, acalnai-as. Dcrranaria o ccu cz cscaldanic, sc aic sua facc o nar nao sc clcvassc, ara aagar o fogo. Cono a visia dos quc sofrian nc cra dolorosa! Un navio iao lravo, quc, scn duvida, conduzia cssoas ccclcnics, rcduzido a cdaos! Transassaran-nc o coraao scus griios. Polrcs alnas! Pcrcccran. Sc cu fossc un dcus oicnic, cla icrra alsorvido o nar scria, anics dc naufragar iao lon navio con sua carga dc alnas. PFSPEFO Tranquiliza-ic. Acalna o susio c conia ao icu icdoso coraao quc nao Iouvc ncnIun dano. MIFANDA OI! Quc dia! PFSPEFO NcIun. Tudo o quc fiz, foi or ii, sinlcsncnic, ninIa filIa, or iua causa, filIa idolairada, quc nao salcs qucn cs, ncn icns noicia dc ondc cu icria vindo, ncn quc cu ossa 13 scr nais quc Proscro, ialvcz, o dono dcsia gruia c icu ai nao nuiio grandc. MIFANDA Dcscjos nunca iivc dc olicr ouiras infornacs. PFSPEFO icno dc salcrcs alguna coisa nais. A nao nc cnrcsia c dos onlros nc iira o nanio nagico. Pcrfciiancnic. (Tu o nunto.} Fica a, ninIa aric. As lagrinas cnuga; fica alcgrc. O csciaculo icrrvcl do naufragio quc cn ii fcz dcscriar a roria fora da conaiao, or nin foi dc ial nodo dirigido, con iania scgurana, quc, dc ioda cssa gcnic, cujos griios ouvisic c quc iua visia naufragou, ncnIuna alna, ncnIuna, ncn un fio dc calclo sofrcu ncnIun rcjuzo. Scnia-ic aqui; rccisas salcr iudo. MIFANDA Mais dc una vcz quiscsics rcvclar-nc qucn cu sou; nas aravcis, cnircgando-nc a vas cogiiacs, c nc dizcis. Escra nais; c ccdo". PFSPEFO CIcgou a Iora, nao, o ninuio jusio cn quc c rcciso icrcs o ouvido alcrio. Ora olcdccc-nc c aicnao rcsia a iudo. Tcns alguna lcnlrana da coca cn quc nos ainda nao vivanos ncsia ccla olrc? Nao acrcdiio, ois naquclc icno nao coniavas ircs anos. 14 MIFANDA OI! dcccrio, scnIor, osso lcnlrar-nc. PFSPEFO Por quc indcios? Ouira casa? Pcssoas difcrcnics? A inagcn nc rcvcla do quc ossas ainda icr conscrvado na ncnoria. MIFANDA Tudo nuiio disianic. nais un sonIo do quc ccricza o quc a rcninisccncia nc lcva a asscvcrar. Nao Iouvc una coca, Ia nuiio icno, cn quc dc nin cuidavan quairo ou cinco nulIcrcs? PFSPEFO Sin, Miranda; c nais, aic. Porcn, cono ic lcnlras dc scnclIanic coisa? Quc disiingucs, alcn disso, no cscuro do assado c no scio do icno? Sc conscgucs lcnlrar-ic dc algo aconiccido cn coca anicrior iua vinda, ianlcn odcs lcnlrar-ic cono ara ca vicsic. MIFANDA Disso, orcn, nao icnIo idcia alguna. PFSPEFO Ha dozc anos, Miranda, sin, dozc anos, cra icu ai un odcroso rncic, c Duquc dc Milao. MIFANDA Eniao, scnIor, nao sois ncu ai? PFSPEFO Tua nac foi un nodclo dc viriudc, c nc dissc quc, cn vcrdadc, ninIa filIa iu cras. Tcu ai cra, ois, Duquc dc Milao. Cono 15 Icrdcira unica iinIa clc una rinccsa, nada ncnos. MIFANDA OI ccus! Por quc iraiao crdcnos isso? Ou foi nclIor assin? PFSPEFO Anlas as coisas. Sin, or iraiao, cono disscsic, vicnos arar aqui; nas rcdundou cn nossa fclicidadc. MIFANDA OI ccus! O coraao nc sangra so dc cnsar cn quanio vos fui causa dc sofrincnio, do quc nao nc rcsia nada nais na ncnoria. Prosscgui, or olscquio. PFSPEFO Mcu nano, c, ois, icu iio, dc nonc Aninio... Pco-ic rcsiar-nc ioda aicnao. Concclc-sc quc ossa scr un irnao iao crfido a cssc onio? Dcois dc ii, cra a clc quc cu anava nais do quc iudo ncsic nundo, icndo-lIc confiado a dircao dc ncu Esiado, quc, na coca, rinava solrc iodos, ial cono Proscro cnirc os ouiros rncics. Cozando dc iao alia dignidadc, nao acIava rival no quc rcsciia s arics lilcrais. A csias dcdicando iodo o ncu icno, o cso do govcrno iransfcri a ncu nano, assin iornando- nc cada vcz nais csiranIo ninIa icrra, orquc s cicncias sccrcias dcdicado. Tcu falso iio, cnianio... Esias nc ouvindo? MIFANDA Sou ioda ouvidos, ncu scnIor. 16 PFSPEFO Havcndo ficado inicirancnic a ar dc cono saiisfazcr cdidos ou ncga-los, a qucn favorcccr, a qucn dc iodo lurlar nas rcicnscs, criou dc novo ninIas criaiuras, ou nclIor, nudou-lIcs a naiurcza, ouira fciao lIcs dando. A un so icno disondo dos ofcios c da cIavc do cargo, afinou iodos os coracs dc acordo con a ioada quc aos ouvidos nais graia lIc soassc, c na Icra sc nudou, ois, quc ncu irono rincicsco cscondia c quc lIc a sciva viial sugava ioda. Mas nao rcsias aicnao ao quc cu digo. MIFANDA Prcsio, sin, ncu londoso scnIor. PFSPEFO Nao crcas nada co-ic. Dcscurando dos assunios icnorais c vivcndo inicirancnic rciirado, a cuidar, iao-so, dos ncios dc acrfcioar o csriio con as arics quc, a nao scrcn sccrcias, no concciio dos Ioncns sulirian, fiz insiinios crvcrsos dcscriar no nano crfido. MinIa confiana, cono ai londoso, fcz nasccr nclc una iraiao iao grandc quanio ninIa loa-fc, quc cra, cn vcrdadc, scn liniics, incnsa. Assin, iornado scnIor nao so dc quanio ninIas rcndas lIc faculiavan, nas ianlcn dc iudo quc ncu odcr, cniao, lIc crniiia cono algucn quc o ccado da ncnoria concicssc, or dar iniciro crcdiio s suas rorias ncniiras, cnunciadas cono 17 vcrdadcs uras cIcgou clc a acrcdiiar quc cra, dc faio, o duquc, or scr o sulsiiiuio c csiar afciio s nosiras cicriorcs da rcalcza c aos rivilcgios incrcnics a cla. Tcndo sua anliao ionado vulio... Esias nc ouvindo? MIFANDA Esiou, scnIor, quc a vossa narraao curaria os rorios surdos. PFSPEFO Porquc anicaro algun sc inicruscssc cnirc o acl quc cniao lIc conciia c o aior dcssc acl, julgou rcciso iornar-sc dc Milao o unico dono. Eu, coiiado, ducado nuiio grandc ja nc cra a lillioicca. Elc julgou-nc incaaz da rcalcza icnoraria; confcdcrou-sc con o Fci dc Naolcs ial cra a sua scdc dc donnio! roncicndo agar-lIc anual iriluio c rcsiar- lIc Ioncnagcn, sujciiando sua coroa dclc, c, assin, dciando-a olrc Milao, quc nunca sc dolrara! na nais vil sujciao. MIFANDA OI ccus! PFSPEFO Fcflcic solrc cssas condics c as conscqucncias dc scnclIanic aliana, c ora nc dizc sc cra un irnao cssc Ioncn. MIFANDA Fora grandc ccado ajuizar nal dc ninIa avo. Ja sc icn visio nuiio nolrcs vcnircs dar luz ruins filIos. 18 PFSPEFO Mas cIcgucnos s condics. Scndo cssc Fci dc Naolcs ncu ininigo accrrino, a roosia dc ncu irnao acciia, isio c, cn iroca da vassalagcn c do csiiulado iriluio nao sci quanio conroncic-sc a nc culsar c aos ncus do ncu ducado, cnircgando Milao, a inconaravcl, con suas Ionras iodas, a ncu nano. Assin, rcunido un iraiociro ccrciio, cn ccria noiic aroriada ao fciio alriu Aninio as orias da cidadc c cn lcna cscuridao os scus asscclas nc iiraran dali raidancnic, coniigo, olrczinIa, csfciia cn lagrinas. MIFANDA OI, quc irisicza! Tcndo-nc csquccido cono cu cIorava cniao, dcscjos sinio dc cIorar novancnic; os olIos fora-nc csia ooriunidadc. PFSPEFO Alguns noncnios nais dc aicnao, ara cIcgarnos logo ao onio rincial, scn o quc fora ioda csia Iisioria assaz incriincnic. MIFANDA Por quc nao nos iiraran logo a vida? PFSPEFO Dcla crgunia, jovcn, susciiada or ninIa narraiiva. Nao ousaran, qucrida ianio o ovo nc csiinava r un sclo iao rulro ncssc assunio; nas cnrcsiaran corcs nais risonIas a scus ncfandos fins. En suna, rcssa, uscran-nos nun larco c a 19 algunas lcguas da cosia nos lcvaran, ondc iinIan rcsics una carcaa aodrccida dc navio, scn nasiros, scn cordoalIa, scn vcla, nada, cnfin. Os rorios raios o Iavian, or insiinio, alandonado. Cuindaran-nos ara a, orquc cIorasscnos s ondas nugidoras c susiros cnviasscnos aos vcnios, quc, icdosos, dcvolvcndo os susiros, nos fazian sofrcr or anizadc. MIFANDA OI! Quanio incnodo nao vos causci! PFSPEFO Un qucrulin iu fosic, quc a vida nc salvou. Eniao sorrias, cnquanio cu lorrifava o nar con lagrinas salgadas, a gcncr sol o ncu fardo. Isso nc dcu a irrcsisivcl fora ara agucniar quanio o fuiuro inccrio nc rcscrvassc ainda. MIFANDA E dc quc nodo fonos laicr raia? PFSPEFO A Providcncia divina nos guiou. Conosco inIanos alincnios alguns c un ouco dc agua oiavcl quc Conzalo, da nolrcza naoliiana, c quc incunlido fora da cccuao dc iodo cssc rojcio, or icdadc, iao-so, nos conccdcra, alcn dc ricas vcsics, linIo, anos c nuiias ouiras coisas, quc icn sido dc grandc uiilidadc. Assin, or ura gcniilcza, salcndo quanio acgo cu iinIa aos livros, irouc-nc dc 20 ninIa lillioicca voluncs quc cu rczava nais do quc ncu ducado. MIFANDA OI! Sc algun dia udcssc cu vcr cssc Ioncn! PFSPEFO Ora fico dc c ouira vcz. (Tonu u ucst o nunto.} Scniada coniinua, ara ouvircs o fin dc nossos longos dissalorcs nariinos. CIcganos a csia ilIa, c aqui nc foi ossvcl, cono icu rcccior, fazcr quc rogrcdisscs nais do quc ouiras rinccsas quc discn dc nuiias Ioras fuicis c nao conian con un ncsirc iao assduo c dcdicado. MIFANDA O ccu vos rcconcnsc. E ora dizci-nc, or favor, quc ainda icnIo inquicio o csriio. or quc cssa icncsiadc lcvaniasics? PFSPEFO Arcndcras nais isso. Por acaso nuiio csiranIo a Foriuna gcncrosa, ninIa scnIora nui rczada agora, irouc os ncus ininigos a csia raia. A cicncia do fuiuro nc rcvcla quc o ncu zcniic sc acIa doninado or un asiro ausicioso, cuja influcncia nc cunrc arovciiar, caso nao qucira quc sc aaguc dc vcz a ninIa soric. E agora lasia dc crgunias. Mosiras-ic inclinada a dornir, scndo rcciso ccdcr a cssc ioror cn iudo graio. Nao odcs cscolIcr, icnIo ccricza. (Mundu udonccc.} Scrvidor, csiou ronio novancnic! Vcn, ncu Aricl! Aqui! 21 (Entu Ac.} AFIEL Mcu grandc ncsirc, salvc! Salvc, gravc scnIor! Vin ara cn iudo olcdcccr-ic, ou scja ara voar, nadar, no fogo ncrgulIar, ou noniar nas nuvcns dcnsas. Tua voniadc foric c quc donina Aricl c scu odcr. PFSPEFO Eccuiasic, csriio, dirciio a icncsiadc, confornc ic ordcnci? AFIEL Ponio or onio. Assalici o rcal larco; ora na roa, ora nos flancos, na colcria, cn iodos os canaroics accndi o susio. Dividido, or vczcs, inflanava-nc cn divcrsos lugarcs. solrc o nasiro, no gurucs, nas vcrgas, cn disiinias cIanas aarccia, ara nuna, dcois, nc conccnirar. Nao sao nais raidos ncn nais ofuscadorcs os rclanagos dc Jovc, rccursorcs das irovoadas assusiadoras. Tanio fogo c o cnlaic do sulfurico csirondo arccian ionar dc assalio o nuiio odcroso Nciuno c ancdroniar suas lravas ondas. Sin, aic o iridcnic fornidavcl lIc ircnia nas naos. PFSPEFO Mcu lravo csriio! Qucn icra sido iao consianic c firnc quc a razao nao cndcssc cn ial rcvolia? AFIEL Nao Iouvc alna quc a fclrc da loucura nao rcvclassc c nao nosirassc ccrios sinais dc dcscscro. Con cccao dos 22 narinIciros, iodos ncrgulIaran na csunosa voragcn, dcscriando o navio, quc cn cIanas cu dciara. O Icrdciro da coroa, Fcrdinando, con os calclos cn c nais arccia junco do quc calclo dcu o ccnlo, c, ao aliar, cclanou. Ficou vazio iodo o infcrno; os dcnnios csiao solios!" PFSPEFO Muiio lcn, ncu csriio! Foi isso crio da raia, nao? AFIEL Dcn crio, ncsirc. PFSPEFO Mas Aricl, csiao salvos ncsno iodos? AFIEL Nao sc crdcu un fio dc calclo, ncn Ia nas vcsics con quc sc salvaran una nancIa scqucr; nais frcscas iodas csiao do quc anics. E, dc acordo scnrc con o quc rcconcndasic, discrsci-os cn landos or ioda a ilIa. O Icrdciro rncic, fi-lo cIcgar a icrra or si rorio. Dcici-o a rcfrcscar o ar con susiros, scniado a un canio csiranIo da ilIa, os lraos irisicncnic cruzados, dcsic nodo. PFSPEFO O rcal navio, con scus narinIciros, dizc ondc foi arar, c os nais da froia? AFIEL O navio do rci csia no orio, no golfo cn quc una vcz nc convocasic ara luscar 23 orvalIo das Dcrnudas icncsiuosas. Ali sc acIa cscondido. Todos os narinIciros csiao dcniro da cscoiilIa; con ncus cncaniancnios sccundando a fadiga dos iralalIos, dcici-os a dornir. Os ouiros larcos quc cu discrsara csiao dc novo junios. Pclo Mcdiicrranco agora singran, irisicncnic runando ara Naolcs, ccrios dc icrcn visio a caiiania, quc o rci lcvava, soolrar c Sua Crandcza crcccr. PFSPEFO Aricl, cunrisic iua nissao a onio; nas ainda icras o quc fazcr. Quc icno c agora? AFIEL Mcio-dia assado. PFSPEFO Pclo ncnos dc duas anulIcias. Prcciso quc arovciiar sailanos o inicrvalo dc agora aic scis Ioras. AFIEL Mais fadigas? Ja quc novos iralalIos nc dcsiinas, crniic quc ic lcnlrc una roncssa quc ainda nao cunrisic. PFSPEFO Quc! Zangado? Quc odcs dcscjar? AFIEL A lilcrdadc. PFSPEFO Anics do icno ccrio? Nunca! AFIEL Lcnlra-ic quc ic rcsici scrvios inorianics nunca ncnii, nao dcscuidci dc nada 24 ncn nc nosirci qucioso ou ralugcnio. Proncicsic alaicr-nc un ano iniciro. PFSPEFO Parcccs csquccido do iorncnio dc quc ic lilcrici. AFIEL Eu, csquccido? PFSPEFO Sin, csqucccsic, c julgas dc nais cso isar no lino do salgado clago, ir cnos do corianic vcnio noric, nas vcias, ara nin, dcsccr da icrra, quando o gclo a rccozc. AFIEL ScnIor, nao! PFSPEFO Mcnics, coisa naligna! Nao ic lcnlras da rcclcnic lrua Sicora, quc a idadc c a invcja cn arco rccurvaran? Ja ic csqucccsic dcla? AFIEL Nao, scnIor. PFSPEFO So arccc quc sin. Sc nao, nc dizc. dc ondc cra cla? Ondc nasccu? Fcsondc. AFIEL Na Argclia, ncu scnIor. PFSPEFO AI! sin? Prcciso iodos os ncscs rcciir qucn fosic, coisa dc quc ic csqucccs a ioda Iora. Essa lrua naldiia, Sicora, or crincs Iorrorosos c icrrvcis fciiiarias quc os noriais ouvidos nao odcn suoriar, sc viu lanida, cono salcs, da Argclia. 25 Una so coisa ia scr nac dc salvar-lIc a vida. Nao c vcrdadc iudo? AFIEL Sin, scnIor. PFSPEFO Por gravida cnconirar-sc, cssa ncgcra dc olIos azuis foi ara ca irazida c alandonada clos narinIciros. Tu, ncu cscravo, cono ic noncias, cras, cniao, scu criado. Mas or scrcs un csriio nuiio dclicado ara suas ordcns or dcnais icrrcnas c rcugnanics, nao ic sulnciias a quanio cla ordcnava, razao clara dc ic Iavcr cla, ouvindo o incraiivo dc scu furor incnso c con o aulio dc scus ninisiros dc odcr nais foric, fccIado nuna fcnda dc inIciro. Ncssa racIa dc ironco, aiorncniado, uns dozc anos ficasic, no qual icno vcio a norrcr a analdioada lrua, na risao ic dciando, ondc soliavas gcnidos iao frcqucnics cono as rodas do noinIo cn scu girar. Eniao, csia ilIa sc ccciuarnos o filIo quc cla icvc, un nosircngo nancIado forna Iunana ncnIuna a cnolrccia. AFIEL Sin, scu filIo Calila. PFSPEFO Coisa oliusa, c o quc ic digo. o ncsno Calila quc ora nc scrvc. Ningucn nclIor quc iu salc os iorncnios cn quc ic acIci. Fazian icus gcnidos ulular lolos c calavan fundo no coraao dos ursos indonavcis. Era 26 naririo ara os condcnados aos sulcios cicrnos, quc dcsfciio ja nao odia scr or Sicora. AFIEL Agradco-ic, ncsirc. PFSPEFO Caso vcnIas dc novo a nurnurar, fcndo un carvalIo c cono cunIa ic conrino dcniro dc scu nodoso coro, aic quc vcnIas ululado duranic dozc invcrnos. AFIEL Pcrdao, ncsirc; nas Ici dc confornar-nc a quanio nc ordcnarcs, crfazcndo dc grado ninIa olrigaao dc csriio. PFSPEFO Fazc assin, orquc dcniro dc dois dias dar-ic-ci a lilcrdadc. AFIEL Eis o ncu nolrc ncsirc, novancnic! Quc c rcciso fazcr? Dizc. Quc nandas? PFSPEFO A forna adquirc logo dc una ninfa, a nin c a ii visvcl, iao-soncnic, a ningucn nais. Assunc cssa osiura c volia ara ca. Vanos! Dcrcssa! (Su Ac.} Acorda, coraao, acorda logo; ja dornisic lasianic. MIFANDA (dcsctundo}. O ciraordinario dc vossa Iisioria nc dciou con sono. PFSPEFO Sacodc-o. Vanos vcr o ncu cscravo Calila, quc so icn alavras duras ara ninIas crgunias. 27 MIFANDA un vclIaco, ncu scnIor, cuja visia nc rcugna. PFSPEFO Coniudo, nao odcnos discnsa-lo. Accndc-nos o fogo, iraz-nos lcnIa c nos rcsia scrvios variados dc nuiia uiilidadc. Ola! Escravo! Dloco dc icrra! Calila! Fcsondc! CALID (dcnto} Ha nuiia lcnIa cn casa. PFSPEFO Vcn! Ja dissc. Vou dar-ic ouiro scrvio. Tariaruga, vcn logo! Vcns? (cntu Ac, nctunooscudo cn nnu do nu.} Quc linda aariao! Mcu rccioso Aricl, ouvc-nc aric. AFIEL Scra fciio, scnIor. (Su.} PFSPEFO Vcn ara fora, cscravo vcncnoso, clo rorio dialo gcrado cn iua nac naldiia. (Entu CuIu.} CALID Quc cn vos dois caia orvalIo iao nocivo cono o quc ninIa nac iinIa or Ialiio colIcr nos cIarcos uiridos con una asa ncgra dc corvo. En vos sorc o sulocsic c vos dcic colcrios dc fcridas. PFSPEFO Por isso, fica ccrio, Ias dc csia noiic sofrcr cailras coninuas c oniadas scniir quc ic Iao dc criurlar o flcgo. noiic, iodo o 28 icno cn quc udcrcn nccr-sc os ducndcs, Iao dc ccrciiar-sc scn ausa solrc ii. Tao dcnsancnic cono un favo dc ncl scras icado, scndo nais dolorosa cada una dcssas fcrrcioadas do quc quanias dccn as rorias alclIas. CALID Esia na Iora do ncu janiar. Esia ilIa c ninIa; Icrdci-a dc Sicora, a ninIa nac. Foulasic-na; adulavas-nc, quando aqui cIcgasic; fazias-nc carcias c nc davas agua con lagas, cono nc cnsinasic o nonc da luz grandc c da cqucna, quc dc dia c dc noiic scnrc qucinan. Naquclc icno, iinIa-ic anizadc, nosirci-ic as fonics frcscas c as salgadas, ondc cra a icrra fcriil, ondc csicril... Scja cu naldiio or Iavc-lo fciio! Quc cn cina dc vos caia quanio iinIa dc cncanios Sicora. lcsouros, saos c norccgos. Eu, iodos os vassalos dc quc disondcs, cra ncssc icno ncu rorio solcrano. Mas agora nc cncIiqucirasics ncsia dura rocIa c nc roilcs dc andar cla ilIa ioda. PFSPEFO Escravo ncniiroso, so ancada ic odc conovcr, nunca o lon iraio. Sujo cono cs, iraici-ic cono gcnic, alojando-ic cn ninIa roria ccla, aic ao noncnio cn quc iivcsic o ousio dc qucrcr dcsonrar a ninIa filIa. CALID OI oI! OI oI! Quiscra ic-lo fciio; nas no incdisic. Sc nao fora isso, con Calilas Iouvcra a ilIa ovoado. 29 PFSPEFO Escravo aloninavcl, carcccnic da ncnor cIisa dc londadc, c acnas caaz dc fazcr nal! Tivc icdadc dc ii; nao nc ouci cansciras, ara cnsinar-ic a falar, nao sc assando una Iora cn quc nao ic disscssc o nonc disio ou daquilo. Eniao, cono sclvagcn, nao salias ncn ncsno o quc qucrias; cniiias acnas gorgorcjos, ial cono os lruios; dc alavras varias doici-ic as inicncs, orquc udcsscs iona-las conIccidas. Mas cnlora iivcssc arcndido nuiias coisas, iua vil raa cra doiada dc algo quc as naiurczas nolrcs nao conorian. Por isso, ncrccidancnic, fosic rcsiringido a csia rocIa, scndo ccrio quc nais do quc risao iu ncrccias. CALID A falar nc cnsinasics, cn vcrdadc. MinIa vaniagcn nisso, c icr ficado salcndo cono analdioar. Quc a csic vcrnclIa vos carrcguc, or nc icrdcs cnsinado a falar vossa linguagcn. PFSPEFO Fora daqui, filIo dc fciiiccira! Vai luscar lcnIa c nao dcnorcs nada, c o quc ic digo, quc ainda icns scrvio. AI! Pouco sc ic da, dcnnio? Caso ncgligcncics ou faas dc nau grado quanio csiou a nandar, con vclIas cailras a iraios ficaras, cIcios icus ossos dc dorcs lancinanics, quc ic olrigucn a rugir dc ial nodo, quc aic as fcras Iao dc ircncr iua griiaria. 30 CALID Nao, or favor... (u utc.} Foroso c olcdcccr. Sua aric c iao oicnic, quc lIc fora ossvcl doninar aic Sciclos, o dcus dc ninIa nac c iransforna-lo cn scu vassalo, aic. PFSPEFO Vai logo, cscravo! (Su CuIu. Votu Ac, nusuc, tocundo c cuntundo; Fcdnundo o scguc.} CANTICA DE AFIEL. Solrc csia arcia anarcla saudai a lcla. E aos a icrdcs lcijado c o nar caiado, caniai, csriios lcdos, cn coro, vossos lrinqucdos. Ouvi! Ouvi! (Coo dscso.} Au! Au! Os cacs ladran cn sarau (Coo dscso.} Au! Au! Ouvi scqucr o canio do cIanicclcr. Co-co-ri-co! FEFDINANDO Dc ondc vcn csia nusica? Da icrra? Do ccu, ialvcz? Parou. dirigida, ccriancnic, a algun dcus dcsia lcla ilIa. Na raia cu nc cnconirava, a lasiinar-nc clo naufragio dc ncu ai, o rci, quando or solrc as aguas csia nusica cIcgou aic a nin, dciando scrcnada con o scu docc cncanio, a un icno, a furia dclas c a ninIa nagoa. AconanIci-a aic aqui, ou nclIor. fui arrasiado. Mas ja arou. Nao! Ei-ia novancnic. AFIEL cania. 31 Tcu ai csia a cinco lraas. Dos ossos nasccu coral, dos olIos, crolas laas. Tudo nclc c crcnal; nas cn algo crcgrino iransforna-o o nar dc coninuo O sino das ninfas soa. (Coo.} Din, din, dao! Escuiai cono rcloa. (Coo.} Din, din, dao! FEFDINANDO Faz-nc lcnlrar a ioada o ai dcfunio. Nao c norial caniiga, ncn icrrcnos sao csscs sons. Agora os ouo cn cina. PFSPEFO Afasia as franjas quc ic os olIos colrc c dizc o quc ali vcs. MIFANDA Scra csriio? OI ccus! quc olIar o dclc! Acrcdiiai-nc, scnIor, a forna c lcla. Mas c csriio. PFSPEFO Nao, ncnina; clc dornc, conc c lclc cono nos dois, c icn iguais scniidos. Pcrfciiancnic iguais. Essc nancclo quc ali vcs c un dos naufragos. Nao fossc ora acIar-sc algun ianio naculado cla irisicza o vcrnc da lclcza odcrias cIanar-lIc un Ioncn lclo. Pcrdcu os conanIciros c ora vaga cla ilIa a rocura- los. 32 MIFANDA CIanar-lIc-ia, dc grado, algo divino. Janais coisa naiural vi iao nolrc. PFSPEFO (u utc} Tudo narcIa cono na alna dcscjo. a lclo csriio, so or isio dar- ic-ci a lilcrdadc ncsics dois dias. FEFDINANDO Ccriancnic c a dcusa a qucn cra dcdicada aqucla nusica. Dai-nc salcr sc icndcs na ilIa a scdc c sc odcis insiruir-nc solrc o nodo dc conoriar-nc aqui. MinIa rincira crgunia, quc or uliino cnuncio, scra. naravilIa! Sois Iunana ou divina? Quc sois? MIFANDA Nao naravilIa, nao divina, scnIor; nulIcr, dcccrio. FEFDINANDO MinIa linguagcn! Ccus! Sou o nais alio dos quc csia lngua falan! Sc dc novo nc acIassc no as cn quc c falada! PFSPEFO Cono assin? O nais alio? Quc diria, sc ic ouvissc falar, o Fci dc Naolcs? FEFDINANDO Algo nodcsio, ial cono ora sou, quc sc nosira adnirado or ouvir-ic falar do Fci dc Naolcs. Elc ouvc-nc; or isso ncsno, cIoro. Eu, so, sou Naolcs, quc con csics olIos, dcsdc cniao cn ranio, vi o rci naufragar, o rci ncu ai. MIFANDA OI, dor! 33 FEFDINANDO ccrio; con scus nolrcs iodos. O Duquc dc Milao, ianlcn con clcs, c scu valcnic filIo, crcccran. PFSPEFO (u utc} O Duquc dc Milao c sua filIa nao ncnos valorosa odcrian coniradizcr-ic, sc nais ooriuna fossc a ocasiao. Logo rincira visia irocou con cla olIarcs. So or isio, ncu dclicado Aricl, vou lilcriar-ic. Una alavra, ncu scnIor. Fcccio quc dizcndo isso, vos rcjudiqucis. MIFANDA (u utc} Por quc ncu ai sc crcssa or nancira iao ouco dclicada? Esic c o icrcciro Ioncn quc janais vi, scndo o rinciro quc nc fcz susirar. Quc a icdadc ossa inclinar ncu ai ara o ncu lado. FEFDINANDO (u utc} Sc fordcs virgcn c sc nao iivcrdcs conronciido o coraao, dc Naolcs rainIa vos farci. PFSPEFO Mais dcvagar, caro scnIor. Una alavra, ainda. (A utc.} Anlos csiao rcndidos. rcciso, orcn, dciar un ouco nais difcil cssa conquisia, ara quc a viioria facil dcnais nao dcsncrca o rco. (A Fcdnundo.} Una alavra. Iniino-ic a cscuiar-nc. Un nonc usuras quc nao ic cricncc c cono csiao cIcgasic a csia ilIa, ara na ionarcs, a nin, o scnIor dcla. 34 FEFDINANDO Nao; or ninIa Ionra dc Ioncn, vo-lo afirno. MIFANDA Nada dc nau odc alrigar ial icnlo. Sc dc casa iao nolrc disuscssc o csriio ruin, iudo o quc c lclo sc csforaria ara norar ncla. PFSPEFO (u Fcdnundo}. AconanIa-nc! (A Mundu.} Dclc nao nc falcs. un iraidor. (A Fcdnundo.} Vanos logo. Hci dc rcndcr-ic con forics clos o cscoo c as crnas. gua do nar icras cono lclida; cono alincnio cnconiraras soncnic ncilIcs dos rcgaios, rcsscquidas razcs c folIclIos, ondc as glandcs icnIan fciio scus lciios. Vanos logo! FEFDINANDO Nao; vou oor-nc a cssc iraiancnio aic quc ncu ininigo nc doninc. (Sucu du csudu, nus, o cncuntuncnto, cu scn odc nouc-sc.} MIFANDA OI! Nao o rovoqucis, ai circnoso, con iania risidcz. Elc c cducado, nao icncroso cn nada. PFSPEFO Cono! TcnIo dc olcdcccr aos cs? Cuarda cssa csada, iraidor! Fazcs ncnao, iao-so, dc usa-la, nas coragcn nao icns, quc, assaz csada, ic rcrinc a conscicncia. Dcia logo dc ionar osiao, quc cu odcria con ncu lasiao fazcr cair-ic cssa arna. 35 MIFANDA Pai, conaiao! PFSPEFO Solia-nc a roua, digo! MIFANDA Picdadc, ai. Scrci iua fiadora. PFSPEFO Ncn nais una alavra! Do conirario, rcrccndcr-ic-ci, sc nao cIcgar a odiar- ic. Cono! Advogando dc un iraidor a causa? Silcncio, dissc! Pcnsas quc no nundo nao Ia ningucn assin, orquc so visic a Calila c a csic. Faariga scn juzo! Conarado a nuiios Ioncns, csic c ouiro Calila, cono sao anjos os Ioncns crio dclc MIFANDA Ncssc caso, nuiio nodcsios sao ncus scniincnios; nao anliciono vcr ningucn nais lclo. PFSPEFO Vcn conigo; olcdccc-nc. Tcus nusculos ainda csiao na infancia nao icn fora. FEFDINANDO Fcalncnic; cono cn sonIo icnIo o csriio. acorrcniado. A noric dc ncu ai, a fraqucza quc sinio, nun naufragio crdidos os anigos, as ancaas dcsic scnIor, dc qucn sou risionciro, iudo cu suoriaria, sc udcssc, una so vcz ao dia, dc ncu carccrc conicnlar csia jovcn. Quc nc inoria quc cn iodo o vasio nundo a lilcrdadc ossa cnconirar guarida? Assaz csao icrci ncsia risao. 36 PFSPEFO (u utc} Vai lcn. (A Fcdnundo.} Siganos. (A Ac.} TralalIasic a rinor, qucrido Aricl. (A Fcdnundo.} AconanIa-nc. (A Ac.} Aguarda as ninIas ordcns. MIFANDA ScnIor, ficai iranquilo; nclIor gcnio icn ncu ai do quc o inculcan iais alavras. O quc clc fcz agora c inicirancnic fora do naiural. PFSPEFO Scras iao livrc cono o vcnio, nas fazc caiancnic iudo o quc cu ic nandar. AFIEL Ponio or onio. PFSPEFO AconanIai-nc. Nao nc digas nada. (Sucn.} 37
ATO II Cena I
(Outu utc du Iu. Entun Aonso, ScIustuo, Antono, Gonzuo, Aduno, Funcsco c outos.}
CONZALO Por olscquio, scnIor, ficai alcgrc. Tcndcs noiivo, cono nos, dc julilo, ois dc nuiio uliraassa o quc salvanos a iudo o quc crdcnos. Nossa causa dc irisicza c conun. Todos os dias una nulIcr dc narinIciro, o cIcfc dc algun larco dc carga, ou ncsno o dono dcssc larco, o ncsnssino noiivo icn dc irisicza. Mas no quc rcsciia ao nilagrc, rcfiro-nc, scn duvida, nossa salvaao, oucas cssoas falarao cono nos. Por isso, cnso, caro scnIor, quc coniralalanadas csiao as crdas con o quc lucranos. ALONSO Cala-ic, or olscquio. SEDASTIO Essas alavras sao ara clc ial qual un caldo frio. ANTNIO Mas o visiiador ainda insisic. 38 SEDASTIO O rclogio do csriio clc arcsia; vai dar Ioras. CONZALO ScnIor! SEDASTIO Una! Falai. CONZALO Quando as irisiczas sao assin iraiadas, salcis o quc sc ganIa? SEDASTIO Sci; un dolar. CONZALO Isso ncsno. una dor. Falasics con nais accrio do quc odcrcis inaginar. SEDASTIO E vos inicrrciasics o diio con nais csriio do quc cu cscrava quc o fizcsscis. CONZALO Assin scndo, ncu scnIor... ANTNIO OI ccus! Cono clc c rodigo con a lngua! ALONSO Por favor, arai con isso. CONZALO Ja arci. Coniudo... SEDASTIO Elc rccisa coniinuar a falar. ANTNIO Qucn scra o rinciro a caniar. clc ou Adriano? Vanos aosiar? SEDASTIO O galo vclIo. 39 ANTNIO Nao, o novo. SEDASTIO Fciio. Quanio aosianos? ANTNIO Una gargalIada. SEDASTIO Acciio. ADFIANO Conquanio csia ilIa arca dcscria... SEDASTIO AI, aI, aI! Ja csiais ago. ADFIANO Inaliiada c quasc inaccssvcl... SEDASTIO Coniudo... ADFIANO Coniudo... ANTNIO Elc nao odcria dciar dc acIa- la. ADFIANO Prccisara scr dc suiil, docc c agradavcl icncrana. ANTNIO Tcncrana cra una raariga dclicada. SEDASTIO E suiil, cono clc dissc con nuiia crudiao. ADFIANO Scniinos-lIc o suavc lafcjo. SEDASTIO Cono dc ulncs odrcs. 40 ANTNIO Ou cono sc iivcssc sido crfunado or un aniano. CONZALO Tudo aqui c vaniajoso ara a vida. ANTNIO Sin, con cccao dos naniincnios. SEDASTIO Quc c o quc nao sc cnconira, ou nuiio ouco. CONZALO Quc aarcncia frcsca c agradavcl a dcsia rclva! Cono c vcrdc! ANTNIO Fcalncnic; o cIao c alconado. SEDASTIO Con una cqucna ionalidadc vcrdc. ANTNIO Elc quasc nao crra. SEDASTIO Fcalncnic; acnas afasia-sc or conlcio da vcrdadc. CONZALO Mas o nais raro dc iudo isso, quc, or assin dizcr, c inacrcdiiavcl... SEDASTIO Cono sc da con a naioria das raridadcs nuiio rcconcndadas... CONZALO ... c quc as nossas vcsics, nolIadas, cono o foran, cla agua do nar, nada crdcran do frcscor c do lusirc. Mais arcccn 41 iingidas cla agua do nar, do quc nancIadas or cla. ANTNIO Sc ao ncnos un dc scus lolsos udcssc falar, iacIa-lo-ia dc ncniiroso. SEDASTIO A ncnos quc cnlolsassc con Ialilidadc os scus dizcrcs. CONZALO TcnIo a inrcssao dc quc nossas vcsics csiao agora iao frcscas cono quando as uscnos cla rincira vcz na frica, no casancnio dc Clarilcl, a lcla filIa do rci, con o Prncic dc Tunis. SEDASTIO Foi un lclo casancnio, icndo sido nos, ao rciorno, nuiio lcn succdidos. ADFIANO Nunca Tunis iivcra a graa dc ossuir una rainIa iao inconaravcl. CONZALO ccrio; dcsdc o icno da viuva Dido. ANTNIO Viuva, cono? A csic quc a carrcguc! Por quc cssa viuva, agora? Ora, a viuva Dido! SEDASTIO E sc clc iivcssc diio ianlcn. o viuvo Encias? Cono inicrrciais as coisas? 42 ADFIANO A viuva Dido"; nao foi o quc disscsics? Lcvasics-nc a rcflciir solrc o caso; cla nao cra dc Tunis, nas dc Cariago. CONZALO Essa Tunis, scnIor, cra Cariago. ADFIANO Cariago? CONZALO Posso asscgurar-vos. Cariago. ANTNIO Sua alavra csa nais do quc a Iara niraculosa. SEDASTIO Nao lcvaniou acnas nuralIas, nas ianlcn casas. ANTNIO Qual scra o roino inossvcl quc clc vai dciar facil? SEDASTIO Sou dc cnsar quc clc acalara lcvando a ilIa no lolso, ara casa, a fin dc da-la ara o filIo, cono una naa. ANTNIO Cujas scncnics clc scncara no nar, ara quc nasan nais ilIas. ALONSO Cono? ANTNIO Sin, no icno ccrio. CONZALO (u Aonso} Esiavanos dizcndo, scnIor, quc nossas vcsics arcccn agora iao 43 frcscas cono quando nos cnconiravanos cn Tunis, no casancnio dc vossa filIa, Iojc rainIa. ANTNIO A nais conlcia rainIa quc ja foi icr quclas lagas. SEDASTIO Con liccna. sc ccciuarnos a viuva Dido. ANTNIO OI! a viuva Dido! Sin, a viuva Dido. CONZALO Mcu gilao, scnIor, nao csia iao frcsco cono no rinciro dia cn quc o vcsii? Qucro dizcr, dc ccrio nodo. ANTNIO Un nodo nuiio lcn cscado. CONZALO Quando o vcsii no casancnio dc vossa filIa... ALONSO Eniuis-nc os ouvidos con alavras quc dc iodo nc sao insuoriavcis. Anics cn ial lugar nunca cu iivcssc casado ninIa filIa, ois, volia, crdi ncu filIo, cono ianlcn a cla, orquc da Iialia csiando iao disianic, janais a rcvcrci. , ncu Icrdciro dc Milao c dc Naolcs, quc csiranIo cic icra dc ii fciio alincnio? FFANCISCO ScnIor, rovavclncnic ainda csia vivo. Vi-o or cina das ondas, a laic-las, as crisias cavalgando-lIcs. Das aguas a colcra afasiava, a avanar scnrc, c oondo o ciio 44 iunida corrcnic; naniinIa a ousada fronic scnrc acina das ondas conicnciosas c rcnava con os lraos forics nui galIardancnic, cn dircao raia, quc, inclinada solrc a lasc laiida clo occano, arccia, alaiando-sc, ajuda- lo. TcnIo quasc ccricza dc quc dc salvo alcanar a raia. ALONSO Nao; norrcu. SEDASTIO A vos, scnIor, c quc dcvcis dar graas or scnclIanic crda. Nao quiscsics nossa Euroa conccdcr a graa dc ossuir vossa filIa, rcfcrindo vir a crdc-la ara un africano, ondc lanida a icndcs, ara scnrc, dos olIos quc con causa ora a ranician. ALONSO Paz, or olscquio. SEDASTIO Todos nos, dc joclIos, insianics, vos cdinos, c cla roria lcla alna! vacilanic sc nosirava solrc o raio a cndcr. o da olcdicncia ou o da avcrsao. Pcrdcnos vosso filIo, rcccio-o, ara scnrc. Mais viuvas ganIou Milao c Naolcs con isso do quc Ioncns odcranos lcvar-lIcs ara consolo dclas, c foi iudo, iudo or vossa cula. ALONSO A naior crda ianlcn nc coulc cn soric. 45 CONZALO Sclasiiao, cssas vcrdadcs sao inooriunas c indclicadas; arranIais a ulccra, cn vcz dc r-lIc cnlasiro. SEDASTIO Muiio lcn. ANTNIO E cirurgicancnic douirinado. CONZALO Para nos iodos, ncu scnIor, o icno fica ruin, quando ficais nullado. SEDASTIO Muiio ruin? ANTNIO Horrvcl. CONZALO Sc cu iivcssc ncsia ilIa, ncu scnIor, una lavoura... ANTNIO Uriiga laniaria. SEDASTIO Ou nalva c grana. CONZALO E cu, quc faria, sc rci dcla fossc? SEDASTIO Nao vos cnlriagarcis, or nao icrdcs vinIo ara lclcr. CONZALO Nao; na rcullica faria iudo clos scus conirarios, ois nao adniiiria csccic alguna dc concrcio; dc nagisirados, nada, ncn ncsno o nonc; o csiudo ficaria ignorado dc iodo; suriniria, dc vcz, ricos c olrcs c os scrvios; coniraios, succsscs, qucsics dc icrra, 46 dcnarcacs, cuidados da lavoura, laniaao dc vinIcdos, nada, nada. NcnIun uso, ianlcn, dc olco c dc vinIo, irigo c ncial. Ocuaao, ncnIuna. Todos os Ioncns, ociosos, iodos. E as nulIcrcs, ianlcn; nas inoccnics c uras. Faliaria, dc igual nodo, solcrania... SEDASTIO Mas o rci cra clc. ANTNIO Da rcullica o fin csquccc o incio. CONZALO Todas as coisas cn conun scrian, scn suor ncn csforo, roduzidas cla naiura. Esadas, csingardas, facas, cIuos, iraics c fclonias, cu nao adniiiria. A naiurcza roduziria iudo or si ncsna, so ara alincniar ncu ovo ingcnuo. SEDASTIO E casancnios, Iavcria cnirc clcs? ANTNIO Nao, ncu caro scnIor; vadios iodos. vilaos c rosiiiuias. CONZALO Dc ial nodo govcrnaria, quc dciiara sonlra roria idadc dc ouro. SEDASTIO Dcus vos guardc, najcsiadc! ANTNIO Conzalo viva! Viva! 47 CONZALO E vos, scnIor, nao nc csiais ouvindo? ALONSO Para, or olscquio; ara nin nao falasic coisa ncnIuna. CONZALO Acrcdiio no quc diz Vossa Alicza; nas assin fiz, ara arovciiar a ooriunidadc dc nosirar a csics cavalIciros quc clcs sao dc ulncs iao dclicados c scnsvcis, quc ricn or coisa ncnIuna. ANTNIO Esiavanos rindo dc vos. CONZALO Dc nin, quc cn naicria dc graccjos, sou coisa ncnIuna ara vos. Assin, coniinuais a rir dc coisa ncnIuna. ANTNIO Quc golc ccriciro! SEDASTIO Sc nao laicu dc lado. CONZALO Sois cavalIciros dc Iunor valcnic, caazcs dc lcvaniar dc sua csfcra a lua, no caso dc vir cla a ficar cinco scnanas scn sc nodificar. (Entu Ac, nusuc, tocundo nscu socnc.} SEDASTIO Sin, faranos isso, ara dcois irnos caar norccgos con arcIoics. ANTNIO Nao vos agasicis, ncu caro scnIor. 48 CONZALO Tranquilizai-vos; nao vou crdcr o scnso assin con iania facilidadc. Sinio os olIos csados; qucrcis rir, vcndo-nc dornir? ANTNIO Dorni c cscuiai-nos. (Todos udoncccn, con cxccuo dc Aonso, ScIustuo c Antono.} ALONSO Cono assin! Ja dorniran? Tao dcrcssa? Qucn nc dcra quc os olIos, a un so icno, sc nc fccIasscn c csics cnsancnios! Mas arccc quc csiao rocnsos a isso. SEDASTIO Nao rccuscis sua csada ofcria; nui rarancnic clc visiia a nagoa, nas, quando o faz, c dc rcal consolo. ANTNIO Nos dois, caro scnIor, vos guardarcnos. Vclarcnos, cnquanio rcousardcs, or vossa scgurana. ALONSO Agradccido. Cansao ciraordinario! (Adonccc. Ac su.} SEDASTIO Quc curiosa fadiga sc aossou dc iodos clcs! ANTNIO Scn duvida c do clina. SEDASTIO E nossas alclras, or quc nao laia o clina? Nao nc sinio sonolcnio. 49 ANTNIO Ncn cu, ianouco. TcnIo dcscrios os csriios. Caran iodos a un icno, cono or voniadc. Parcccn sucunlidos or un raio. Mcu digno Sclasiiao, quc odcranos... Sin, quc nos fora... Nao; solrcsicjanos nisso or ora. No cnircianio, lcio-ic no rosio iudo o quc odias scr. a ocasiao quc ic cIana. A ninIa vvida faniasia crcclc una coroa quc ic laia calca. SEDASTIO Esias dcscrio? ANTNIO Nao ouvcs ninIa voz? SEDASTIO Ouo. Coniudo, c una linguagcn sonolcnia. Falas do fundo dc icu sono. Quc disscsic? Fcouso ciraordinario, cssc; con os olIos alcrios, c a dornir; dc c, falando, novcndo-ic, c a dornir csadancnic. ANTNIO Mcu nolrc Sclasiiao, dcias a iua adorncccr, norrcr dc iodo, iscar, cnquanio ficas acordado. SEDASTIO Foncas disiiniancnic. Ha algun scniido ncssc icu ronco. ANTNIO Esiou falando scrio, nais do quc dc cosiunc, o quc dcvcis fazcr ianlcn, orquc nc conrccndcsscis. Assin, iua valia irilicara. SEDASTIO Sou una agua arada. 50 ANTNIO Vou nosirar-vos cono cla Ia dc corrcr. SEDASTIO Fazci-o; ninIa rcguia Icrcdiiaria nc cncoraja nais a rcfluir. ANTNIO OI! Sc soulcsscis quanio dais fora idcia assin zonlando dcla! Quanio, iorccndo aos icrnos o scniido, os dciais ajusiados a vos ncsno! E ccrio, qucn rcflui, or vczcs cIcga quasc a iocar o fundo, scja a causa disso o ncdo ou a rcguia. SEDASTIO Fala logo. O rosio c os olIos ic anuncian algo cujo ario ic cusia nuiias dorcs. ANTNIO Eniao, scnIor, ouvi. Conquanio aquclc nolrc ali, dc ncnorias un ianio fraca c quc nais fraca Ia dc ficar, dcois quc clc laiar icrra, icnIa quasc crsuadido o nonarca ois c o csriio da crsuasao, scn quc ouira coisa faa, a nao scr isso ncsno quc scu filIo ainda csia vivo... Tao alsurdo c quc csic nao sc icnIa afogado cono a cssc Ioncn quc ali dornc nadar. SEDASTIO Nao icnIo a nnina cscrana dc quc clc Iaja cscaado. ANTNIO OI! Cono dcssa nnina cscrana vos nascc una cscrana nuiio grandc! Nao icr solrc isio a nnina cscrana, c icr solrc ouira coisa una iao grandc, quc a 51 roria visia da anliao nao odc dcvassar-lIc os arcanos, duvidando dc quanio ali dcscolrc. Conccdcis-nc quc Fcrdinando crcccu? SEDASTIO Conccdo. ANTNIO Podcis dizcr-nc, cniao, qucn scja o Icrdciro nais roino do irono? SEDASTIO Clarilcl. ANTNIO A FainIa dc Tunis, quc dcnora dcz lcguas ara alcn da vida Iunana, quc noicias nao odc icr dc Naolcs, salvo sc o sol scrvissc dc corrcio fora lcrdo dcnais o Ioncn da lua anics dc un qucio rcccn-nado acIar- sc no onio dc larlcar-sc? Ela, or causa dc qucn fonos iragados clas ondas, cnlora alguns sc visscn voniiados or clas ouira vcz, ara quc aric ionar udcsscn nuna grandc ca cn quc o assado c rologo c o fuiuro dccndc so dc nos? SEDASTIO Quc iraalIada! Cono disscsics? vcrdadc. a filIa dc ncu irnao rainIa ora c dc Tunis; Icrdcira cla c dc Naolcs, Iavcndo algun csao cnirc csscs dois ascs. ANTNIO Sin, nas csao cn quc iodos os culiios nos arcccn griiar. Dc quc nancira Ia dc a volia ncdir-nos ara Naolcs cssa ial Clarilcl? Quc fiquc cn Tunis, c acordc 52 Sclasiiao!" Ora, adniianos quc a noric fossc quc a csics doninassc ncsic noncnio. Nao sc cnconirarian cn ior siiuaao. Vivc qucn odc Naolcs govcrnar iao lcn cono cssc quc dornc ali csicndido, cono Ia nolrcs iao faladorcs cono cssc Conzalo, dcsncccssariancnic iagarcla. Eu, ianlcn, sc o quiscssc, odcria aagucar cono clc. OI, sc iivcsscis ncu nodo dc cnsar! Cono csic sono cn vossa ronoao vos ajudara! Conrccndcis-nc? SEDASTIO Parccc quc conrccndo. ANTNIO E cono alaudircis a vossa diia? SEDASTIO Lcnlro-nc agora quc ja dcsironasics vosso irnao Proscro. ANTNIO vcrdadc. Vcdc cono csias vcsics nc vao lcn no coro; nuiio nclIor do quc anics. Os vassalos dc ncu irnao, ncus conanIciros cran; Iojc sao ncus criados. SEDASTIO Quanio vossa conscicncia... ANTNIO Ora, scnIor! Ondc c quc Ia isso? Sc fossc una fricira, olrigar-nc-ia a calar as cIinclas; nas no ciio nao sinio cssa dcidadc. Sc coulcsscn cnirc nin c Milao vinic conscicncias odcrian gclar c dcrrcicr-sc, scn quc nc nolcsiasscn. Ali sc acIa vosso irnao. En vcrdadc, nao valcra nais do quc a icrra solrc 53 quc rcousa, sc fossc o quc arccc scr. dcfunio, scndo quc cu odcria facilncnic, con csic ao olcdicnic usando acnas ircs olcgadas dclc ara scnrc dcia-lo rcso ao lciio. Dc igual nodo farcis vos, lanando nun silcncio quc nunca acalc aquclc vclIo irasic, o ial scnIor ConsclIo, quc, dcsia aric, nao nos ccnsuraria. Quanio aos ouiros, acciian sugcsics iao facilncnic cono os gaiinIos, lciic. Esiao disosios a fazcr soar as Ioras quanias vczcs lIcs disscrnos quc c icno. SEDASTIO Caro anigo, icu caso c o ncu fanal. Do ncsno nodo quc oliivcsic Milao, Ici dc olicr Naolcs. Saca da csada; un golc vai livrar-ic dc un iriluio, cnquanio cu, icu solcrano, ic voiarci afcio. ANTNIO Saqucnos junios; ao lcvaniar a nao, fazci o ncsno ara aiacar Conzalo. SEDASTIO Una alavra! (Conucsun u utc. Mscu. Tonu u cntu Ac, nusuc.} AFIEL Mcu ncsirc, graas sua aric, soulc do crigo cn quc csia scu grandc anigo. Por isso nc nandou quc, do conirario, lIc falIaria o lano orquc a vida ic conscrvassc ncsia conjuniura. (Cuntu uo ouudo dc Gonzuo.} 54 Enquanio dorncs iranquilo, a iraiao, cono do csiilo, csia dcscria. Sc ainda icns anor vida, c fin scsia conrida. Alcria! Alcria! ANTNIO Eniao, scjanos raidos. CONZALO Agora, lons anjos, anarai o rci. (Dcsctun.} ALONSO Quc c isso? Quc c isso? Dcscriai! Por quc arrancasics das csadas? Por quc cssc olIar dc faniasna? CONZALO Quc aconicccu? SEDASTIO Enquanio nos csiavanos a vos vigiar o sono, cuidadosos, un rudo cavo ouvinos, qual rugido dc iouros ou dc lccs. Nao acordasics? Para nin cra un rudo insuoriavcl. ALONSO Nao ouvi nada disso. ANTNIO OI! Un csirondo dc aavorar o ouvido aic dc un nonsiro, dc roduzir un icrrcnoio. Ccrio, cra o rugir dc lccs cn grandcs landos. ALONSO Conzalo, ouvisics algo? 55 CONZALO Por ninIa Ionra, scnIor, ouvi acnas un sussurro nuiio csiranIo, rcalncnic, quc, dc ronio, nc fcz ficar dcscrio. Sacudi-vos, scnIor, c vos cIanci. Foi quando os olIos alri, vcndo as csadas assin nuas. Houvc larulIo, c ccrio; c nais rudcnic dc guarda nos ficarnos, ou nudarnos dc lugar. Arranqucnos as csadas. ALONSO Saianos logo, ara rocurarnos ncu olrc filIo. CONZALO Possa o ccu guarda-lo dcssas fcras icrrvcis, ois c ccrio cnconirar-sc ncsia ilIa. ALONSO Vanos logo. (Su con os outos.} AFIEL O quc o ncsirc nandou, cunri con lrilIo. Paric, rci, rocura dc icu filIo. (Su.} 56
Cena II
(Outu utc du Iu. Entu CuIu, con unu cugu dc cnIu. Ouuc-sc udo dc touuo.}
CALID Quc quanias infcccs o sol asira dos aiolciros, dos auis c cIarcos, solrc Proscro caian, noric lcnia fazcndo-o adcccr. Ncccssidadc icnIo dc analdioa-lo, nuiio cnlora scus csriios nc ouan. vcrdadc quc clcs so nc lcliscan, nc ancdronian con visagcn dc ducndcs, so nc aiiran nos lodaais, ou do caninIo ccrio, no cscuro, nc dcsvian, sol a forna dc iics novcdios, quando Proscro os nanda assin fazcr. Mas or coisinIas dc nada solrc nin clcs sc aiiran, s vczcs cono nonos carciciros, quc os dcnics laicn c dcois nc nordcn; sol a forna dc orco-csinIo, s vczcs, quc suas onias crian, nacIucando-nc dcnais os cs dcsnudos. Ouiras vczcs, fico iodo cnvolvido or scrcnics quc nc sililan con suas lnguas lfidas, dc nc dciarcn louco. (Entu Tncuo.} Jusiancnic! Eis un dc scus csriios. So vcio ara nc aiorncniar, or cu scr iardo no 57 iransoric da lcnIa. Vou dciiar-nc rcnic ao cIao; odc scr quc nao nc vcja. TFNCULO Por aqui nao Ia ncn losqucs, ncn arlusios, ara a gcnic sc rcsguardar do icno, c ja sc anuncia nova icncsiadc. Ja ouo assoliar o vcnio. Aqucla nuvcn cscura la cnlaio, aqucla grandc ali, arccc-sc con un alforjc sujo, quc csicja rcsics a dcrranar o scu conicudo. Sc irovcjar cono da ouira vcz, nao sci ondc cscondcr a calca. Aqucla nuvcn nao odcra dciar dc dcscjar-sc aos laldcs. Ola! Quc icnos aqui? E Ioncn ou cic? Esia vivo ou norio? cic; o cIciro c dc cic, cssc vclIo cIciro dc rano, quc lcnlra nuiio a cic, no jciio dc lacalIau ncio assado. Mas, quc cic csquisiio! Sc cu csiivcssc agora na Inglaicrra cono ja nc aconicccu dc ouira fciia c fossc dono dcsic cic clo ncnos cn iniura, nao Iavcria iolo dc fcira quc nao agassc una nocda dc raia ara vc-lo. Esic nonsiro nc dciaria Ioncn. Naqucla icrra nao Ia aninal csiranIo quc nao faa Ioncns. Nao dao un cciiil ara auiliar un alcijado, nas darao dcz ara vcr un ndio norio. As crnas sao cono as dc gcnic; as larlaianas arcccn lraos... E csia qucnic, or ninIa fc! Alandono ninIa rincira idcia; nao c cic, nas un insulano quc a irovoada dcrrulou. (touocs.} Ai dc nin! Fcconca a icncsiadc. O nclIor quc icnIo a fazcr c ficar dclaio do nanio dclc; cn ioda a rcdondcza nao Ia ouiro alrigo. A 58 ncccssidadc nos faz Ialiiuar con csiranIos conanIciros dc lciio. Vou cscondcr-nc aqui, aic quc assc a lorra da icncsiadc. (Entu Estcuno, cuntundo, con unu guuu nu nuo.} ESTFANO Janais ao nar voliarci. Dcscjo norrcr na raia... Essa nclodia c nuiio lugulrc ara o cnicrro dc una cssoa. Muiio lcn. Aqui csia o ncu consolo. (HcIc.} O conandanic, o conirancsirc c cu, c o gruncic ianlcn, gosiavanos do Mcg, Islcl c Iscu; nas dc Kaic, ningucn, orquc nos csacIava con risoia. Vai ic cnforcar, idioia!" Nao gosiava dc icIc c dc alcairao; nas o alfaiaic ncla unIa a nao. Ao nar, raazcs! Ela quc sc cnforquc! Essa ianlcn c icirica; nas aqui icnIo o consolo. (HcIc.} CALID Nao nc aiorncnicn, oI! ESTFANO Quc scra isso? Tcrcnos dcnnios or aqui? Prcgai-nos cas, faniasiando-vos dc sclvagcns c Ioncns da ndia? AI! Nao cscaci dc norrcr afogado, ara icr ncdo dcsscs quairo cs. diio conIccido. nao Ia Ioncn dc quairo cs quc nc faa ccdcr icrrcno; o quc odcra scr rcciido cnquanio Esicfano rcsirar clo nariz. CALID O csriio nc aiorncnia, oI! 59 ESTFANO Dcvc scr un nonsiro da ilIa, con quairo crnas, quc rovavclncnic aanIou fclrc. Mas ondc dialo icra clc arcndido nossa linguagcn? Quc nao scja or nais nada, vou dar- lIc algun foriificanic. Sc o dciar lon c udcr doncsiica-lo c lcva-lo conigo ara Naolcs, scra rcscnic ara qualqucr incrador quc andc solrc couro dc loi. CALID Por favor, nao nc aiorncnics nais; lcvo ja a lcnIa ara casa. ESTFANO Esia con accsso agora, nao Iavcndo nuiio scnso no quc fala.Vou dar-lIc a rova da ninIa garrafa. Sc clc nunca lclcu vinIo, Ia nuiia rolalilidadc dc livrar-sc da fclrc. Sc o dciar lon c o doncsiicar, nao icra sido nuiio grandc o dcscnlolso; qucn ficar con clc, agara con solra. CALID Por cnquanio, nao nc aiorncnias nuiio; nas dcniro dc ouco iras fazc-lo, vcjo-o clo icu ircnor. Ncsic noncnio Proscro csia influindo solrc ii. ESTFANO Criai anino! Alri a loca. Isio, gaio, vos fara soliar a lngua. Alri a loca; isio vos sacudira o rorio ircnor, c o quc vos digo naravilIa. (Du dc IcIc u CuIu.} Ningucn salc ondc icn un anigo. Alri novancnic a nandlula. 60 TFNCULO Parccc-nc quc conIco cssa voz. Dcvc scr dc... Nao, crcccu afogado; csics aqui sao dcnnios. OI! Dcfcndci-nc! ESTFANO Quairo crnas c duas vozcs; c un nonsiro rinoroso. Con voz da frcnic, fala lcn dos anigos; con a dc iras calunia c ronuncia discursos Iorrorosos. Sc lasiar iodo o vinIo dc ninIa garrafa, Ici dc curar-lIc a fclrc. Vanos. Ancn. Vou r ianlcn un ouco naqucla ouira loca. TFNCULO Esicfano! ESTFANO A iua ouira loca nc cIanou clo nonc? Picdadc! Picdadc! Nao c nonsira, c dcnnio. Vou dcia-lo; nao icnIo conigo una colIcr grandc. TFNCULO Esicfano! Sc forcs Esicfano, ioca-nc c fala-nc, orquc sou Trnculo. Nao icnIas ncdo; sou o icu lon anigo Trnculo. ESTFANO Sc forcs Trnculo, vcn ara ca. Vou uar-ic clas crnas nais curias. Sc aqui Ia crnas dc Trnculo, icn dc scr forosancnic csias. s Trnculo, cn vcrdadc! Mas cono c quc ficasic scndo o ccrcncnio dcsic lczcrro da lua? Scra quc clc cclc Trnculos? TFNCULO Pcnsci quc clc Iouvcssc sido viina dc raio. Mas nao norrcsic afogado, 61 Esicfano? TcnIo cscrana, agora, dc quc nao iivcsscs norrido, rcalncnic. Ja assou a icncsiadc? Dc ncdo da icncsiadc, cscondi-nc dclaio da caa do lczcrro da lua. E iu, Esicfano, csias vivo? OI, Esicfano! Dois naoliianos salvos! ESTFANO Por favor, nao nc vircs dcssc jciio; nao icnIo o csinago nuiio firnc. CALID (u utc} Sc sao csriios, sao coisa fina. Aquclc c un dcus valcnic, quc nc odc dar licor cclcsiial; vou ajoclIar-nc. ESTFANO Cono cscaasic? Cono cIcgasic aic aqui? Jura-nc or csia garrafa cono conscguisic cscaar. Eu nc salvci cn cina dc una larrica dc crcz quc os narinIciros aiiraran ao nar. Juro or csia garrafa quc cu fiz dc una casca dc arvorc con ninIas rorias naos, dcois quc fui lanado raia. CALID Qucro jurar or cssa garrafa quc ficarci scndo icu vassalo ficl, orquc cssc licor nao c icrrcno. ESTFANO Aqui! E agora jura-nc. cono conscguisic cscaar? TFNCULO Nadando ara a raia, Ioncn, cono un aio. Nado cono un aio, osso jura- lo. 62 ESTFANO Aqui, lcija o livro. (Du u Tncuo u guuu.} Podcs nadar cono un aio, nas fosic fciio cono un ganso. TFNCULO Esicfano, ainda Ia nais? ESTFANO Una larrica inicira, Ioncn. MinIa adcga fica nun rocIcdo crio do nar. Foi la quc cu cscondi o vinIo. Eniao, lczcrro da lua, cono vai a fclrc? CALID Nao casic do ccu? ESTFANO Ca da lua, osso asscvcrar-ic. Ja Iouvc icno cn quc cu cra o Ioncn da lua. CALID Eu ja ic vi dcniro dcla c nc rosirci dianic dc ii. MinIa ana nc nosirava ondc iu csiavas, icu cao c o fcic dc lcnIa. ESTFANO Vanos; jura or isio; lcija o livro! Dcniro dc ouco iornarci a cncIc-lo. Jura! TFNCULO Por csia loa luz, cssc nonsiro c lcn sinlorio. E cu iivc ncdo dclc! Muiio fraco, cn vcrdadc, o ial nonsiro. Ora, o Ioncn da lua! Quc nonsiro ingcnuo! Doniio irago, nonsiro, or ninIa fc! CALID Todas as olcgadas vou nosirar- ic. Dc icrra fcriil da ilIa. Os cs ic lcijo. Sc ncu dcus, or favor. 63 TFNCULO Por csia luz, c un nonsiro lorracIo c nuiio crfido. Quando o dcus dclc csiivcr dornindo, clc lIc roulara a garrafa. CALID Dcijo-ic os cs c qucro vassalagcn crnancnic jurar-ic. ESTFANO Eniao vcn; ajoclIa-ic c jura. TFNCULO Hci dc rir aic norrcr, cusia dcsic nonsiro dc calca dc cacIorro. Nao odc Iavcr nonsiro nais indcccnic do quc csic. TcnIo gana dc dar-lIc una loa coa. ESTFANO Vanos, lcija. TFNCULO Cono csia lclado o olrc nonsiro! Quc nonsiro aloninavcl! CALID Hci dc nosirar-ic as fonics nais saudavcis; cscarci ara ii, colIcrci lagas, irarci lcnIa lasianic. Possa a csic carrcgar o iirano a quc csiou rcso. Ja nao lIc lcvarci fcics dc lcnIa; sin, vou scguir-ic, o Ioncn rodigioso! TFNCULO E un nonsiro cccssivancnic ridculo; fazcr dc un olrc lclado un rodgio! CALID Pcrniic quc ic iraga naas lravas; con ninIas unIas grandcs vou iirar-ic da icrra lclas iularas; un ninIo dc galo vou nosirar-ic c o ncio facil dc arnar ciladas ara os nacaquinIos. Irci coniigo aos losqucs dc 64 avclciras c algunas vczcs ic irarci das rocIas filIoics dc gaivoias. Vanos? Vanos? ESTFANO So qucro agora quc nc indiqucs o caninIo, scn naior alavrcado. Trnculo, una vcz quc o rci c iodos os da nossa conanIia crcccran afogados, ionarcnos ossc disio. Aqui! Lcva a garrafa! Anigo Trnculo, daqui a ouquinIo iornarcnos a cncIc- la. CALID Adcus, ncsirc! Adcus! Adcus! (Cuntu, cnIugudo.} TFNCULO Un nonsiro quc uiva; un nonsiro quc sc cnlriaga! CALID Ja nao farci larragcn ara cic, ncn fogo irci luscar, quando clc nc nandar. Nao lavo raio ncn carrcgo fcic. Da, la, la, Calila! ouiro ncsirc ananIa! Lilcrdadc! Viva! Lilcrdadc! Lilcrdadc! ESTFANO Va lravo nonsiro! Vanos; nosira-nos o caninIo. (Sucn.} 65
ATO III Cena I
(Duntc du ccu dc Psco. Entu Fcdnundo, cucgundo un cxc dc cnIu.}
FEFDINANDO Ha jogos faiiganics, nas auncnia-lIcs a fadiga a airaao. Muiios scrvios dc laia qualidadc sao lcvados a calo con nolrcza, c assunios nninos a ricos fins odcn lcvar or vczcs. Esia iarcfa Iunildc odcria scr- nc iao rcugnanic quanio odiosa; nas a dana a quc sirvo anina os norios c cn razcr nc iransforna csias cansciras. Dcz vczcs nais gcniil cla sc nosira do quc o ai iniraiavcl, iodo fciio dc ascrcza c rigor. En olcdicncia sua inosiao, rcciso agora carrcgar c cnilIar alguns nilIciros dcsias acIas dc lcnIa. MinIa docc scnIora sofrc, quando nc conicnla ncsic ascro iralalIo, c diz quc nunca inosia foi iarcfa assin iao laia a un ial iralalIador. Sou csquccido; nas csics cnsancnios agradavcis as foras nc csiinulan; quanio ncnos cnso na siiuaao, nais roduiiva sc nc iorna a iarcfa. 66 (Entu Mundu; Psco u scguc u cctu dstuncu.} MIFANDA OI! Por olscquio, nao iralalIcis assin! Anics o raio qucinassc ioda a lcnIa quc olrigado sois a cnilIar. Quando cla for qucinada, Ia dc cIorar or vos Iavcr cansado. Agarrado ncu ai csia con os livros. Dcscansai, or favor. Ncsias ircs Ioras clc nao aarccc. FEFDINANDO , nui rczada scnIora, laiara o sol no ocaso, scn quc cu ossa concluir ninIa iarcfa. MIFANDA Sc vos quiscrdcs asscniar, un ouco carrcgarci as acIas. Por olscquio, dai-nc cssa; cu ncsna a dcorci na ilIa. FEFDINANDO Nao, rcciosa criaiura; rcfcrira quclrar o dorso, arrclcniar os ncrvos, a vos vcr dcgradada nun scrvio iao IunilIanic, cnquanio cu fico ocioso. MIFANDA iao digno dc nin cssc iralalIo quanio dc vos, solrc nc scr ossvcl cccuia-lo nuiio nais dcrcssa, orquc nao nc rcugna, cono vcjo quc aconiccc convosco. PFSPEFO (u utc} Polrc criana; ja csias iocada; csia visiia o rova. MIFANDA Parcccis faiigado. 67 FEFDINANDO Nao, nui nolrc scnIora; ara nin faz nanIa frcsca, na noiic cn quc dc vos csiivcr crio. Dizci-nc, or olscquio, vosso nonc; so dcscjo inclu-lo, dc ora cn dianic, nas ninIas oracs. MIFANDA ai! Fcvclci-o, dc cnconiro ao quc ordcnasics. FEFDINANDO Adniravcl Miranda! Sin, rcnaic dc ioda crfciao, digna dc quanio no nundo Ia dc nais raro. A nuncrosas danas ja dirigi olIarcs icrnos, or vczcs icndo-nc ficado rcsos os aicnios ouvidos na Iarnonia dc scu docc falar. Doics variados nc fizcran gosiar dc ouiras nulIcrcs, scn, coniudo, cncnIar nisso a alna ioda, orquc scnrc sc ounIa algun dcfciio s suas qualidadcs nais sullincs, ara o valor nancIar-lIcs. Vos, no cnianio, aI! iao crfciia c inconaravcl, fosics fciia dc iudo o quc dc nais cusioso odc Iavcr na criaao. MIFANDA Nao nc rccordo dc ningucn do ncu sco, ncn vi nunca fcics dc ouira nulIcr, iiranic as ninIas, quando ao csclIo csiou. Do ncsno nodo, janais iivc anic os olIos, dcnirc os scrcs a quc cu odia dar o nonc dc Ioncn, scnao vos, caro anigo, c ncu lon ai. Cono a gcnic c la fora, dcsconIco. Mas or ninIa urcza a joia rara dc ncu doic dc noiva nao quiscra icr ouiro conanIciro cn iodo o nundo 68 scnao vos iao-soncnic, ncn conigo criar na inaginaao ouira cssoa a quc cu udcssc anar. Mas falo nuiio, vcjo-o agora, olvidada inicirancnic das rcconcndacs dc ncu lon ai. FEFDINANDO Por osiao, Miranda, cu sou un rncic, ou, orvcniura, rci anics nao o fossc! a qucn fora ianouco suoriavcl csic scrvio vil dc carrcar lcnIa cono scniir nos lalios una nosca. MinIa alna c quc vos vai falar agora. no ncsno insianic cn quc vos vi, voou-nc do ciio o coraao, ara scrvir-vos, razao dc cu nc icr fciio vosso cscravo. Por vossa causa, acnas, iransfornci-nc nun acicnic lcnIador. MIFANDA Anais-nc? FEFDINANDO ccu! icrra! Scdc icsicnunIas do quc ora vou dizcr, c con rocio rcsuliado coroai ncu jurancnio, sc cu falar a vcrdadc. Scndo cu falso, or dcsgraas irocai quanio o fuiuro nc rcscrvc dc lcns. Mais do quc a iudo ncsic nundo cu vos ano, csiino c Ionro. MIFANDA Sou iola or cIorar do quc nc alcgra. PFSPEFO (u utc} Dclo cnconiro dc dois afcios raros. Possa o ccu cIovcr graas no quc cnirc anlos ncsic insianic gcrnina. FEFDINANDO Qual a causa dc cIorardcs? 69 MIFANDA Dc ninIa dcsvalia, quc nao sc aircvc a ofcrcccr-vos iudo quc cu dcscjara dar c, nuiio ncnos, a rccclcr o quc nc fora noric nao cIcgar a ossuir. Mas c criancicc iudo isso; quanio nais icnia cscondcr-sc ninIa afciao, naior sc aicnicia. Fora, fora, cscricza vcrgonIosa! Sania inoccncia, cnsina-nc a crcssar-nc! Sou vossa csosa, sc nc dcsosardcs; caso conirario, norrcrci scrvindo- vos; odcis nc rccusar or conanIcira, nas vossa criada odcrci scr scnrc, qucr o qucirais, qucr nao. FEFDINANDO (uocIundo-sc} MinIa qucrida, ninIa scnIora! E cu scnrc assin, Iunildc. MIFANDA Mcu narido, orianio? FEFDINANDO Sin, acciia-vos o coraao con o ncsno cniusiasno quc a cscravidao acciia a lilcrdadc. Eis ninIa nao. MIFANDA E a ninIa aqui; con cla vos dou ncu coraao. E agora, adcus, or una ncia Iora. FEFDINANDO OI, or nilIarcs! (Fcdnundo c Mundu sucn o udos dccntcs.} PFSPEFO Tao alcgrc quanio clcs nao rcsuno quc ossa csiar, ois foran 70 surrccndidos or quanio aconicccu; coisa ncnIuna nc dcia nais alcgrc. Mas c icno dc voliar a ncu livro, ois rcciso rcalizar aic ccia nuiia coisa dc circna rclcvancia. (Su.} 71
Cena II
(Outu utc du Iu. Entu CuIu con unu guuu, Estcuno c Tncuo.}
ESTFANO Nao nc falcs! Quando o larril ficar vazio, lclcrcnos agua.Anics disso, ncn una goia. Por isso, cricnos coragcn c vanos alorda-lo! Monsiro-criado, lclc ninIa saudc. TFNCULO Monsiro-criado! A loucura dcsia ilIa! Dizcn quc so Ia cinco Ialiianics na ilIa. Trcs aqui csiao; sc os ouiros dois iivcrcn o ccrclro cono nos, o Esiado nao ira la nuiio lcn das crnas. ESTFANO Dclc, nonsiro-criado, quando cu nandar. Tcns os olIos quasc cnfiados na calca. TFNCULO Ondc qucrias quc clc os iivcssc? Scria un nonsiro nuiio fanoso, cn vcrdadc, sc iivcssc os olIos na cauda. 72 ESTFANO Mcu scrvo-nonsiro afogou a lngua cn crcz. Quanio a nin, o nar nao odcra afogar-nc. Scn iocar c cn icrra, osso nadar, dc ida c vinda, irinia c cinco lcguas. Por csia luz. Monsiro, scras o ncu icncnic, ou o ncu oria-landcira. TFNCULO Tcncnic, sc quiscrdcs, ois scgurar a landcira c o quc clc nao odcra. ESTFANO Nao Iavcrcnos dc corrcr, nonsicur Monsiro. TFNCULO Ncn andar, ianouco; ficarcis dciiados, cono cacs, scn dizcr alavra. ESTFANO Dczcrro da lua, fala una vcz na vida, sc forcs un lon lczcrro da lua. CALID Cono assa iua Honra? Dcia-nc lanlcr a sola dc icus saaios. Nao Ici dc coniinuar no scrvio dclc; nao c corajoso. TFNCULO Mcnics, nonsiro ignoranic! Enconiro-o cn condics dc cslarrar nun oficial dc jusiia. Vanos, rcsondc, cic dcvasso. ja Iouvc algun covardc quc lclcssc ianio crcz cono cu lcli Iojc? Nao qucrcras dizcr una ncniira nonsiruosa, scndo, cono cs, nciadc cic c nciadc nonsiro? CALID Vc cono clc zonla dc nin! Conscnics isso, rncic? 73 TFNCULO Prncic", foi o quc clc dissc! Cono un nonsiro assin odc scr iao ingcnuo! CALID Vc! Vc! Vai rcconcar! Por favor, naia-o a dcniadas. ESTFANO Trnculo, ara con cssa lngua suja. Sc rovocarcs dcsordcn... a rincira arvorc! O olrc nonsiro c ncu sudiio c nao sofrcra ncnIuna indignidadc. CALID Olrigado, ncu nolrc lordc. Qucrcs nais una vcz ouvir ninIa roosia? ESTFANO Qucro, scn duvida. AjoclIa c rccic-a. Eu c Trnculo ficarcnos dc c. (Entu Ac nusuc.} CALID Cono ja ic dissc, sou scrvo dc un iirano, dc un fciiicciro, quc or ncio dc sua asiucia nc dcsojou dcsia ilIa. AFIEL Mcnics! CALID Tu c quc ncnics, snio lolo. Por nin, ncu valcnic ano ic naiava. Nao ncnii nada. ESTFANO Trnculo, sc o inicrroncrdcs nais una vcz cn sua Iisioria, or csia nao, arranco-vos alguns dcnics. TFNCULO Nao falci nada. 74 ESTFANO Eniao, siu! Ncn nais una alavra. (A CuIu.} Coniinua. CALID Foi or fciiiaria, cono dissc, quc clc ficou con a ilIa. Caso iua Honra sc disuscr a casiiga-lo ois sci quc icns coragcn, quc c o quc falia quclc iio . ESTFANO Isso c vcrdadc. CALID Scras o dono da ilIa c cu icu criado. ESTFANO Mas dc quc nodo lcvarcnos a calo o cnrccndincnio? Podcs conduzir-nc aic ao ininigo? CALID Posso, sin, ncu scnIor. Hci dc cnircgar-io quando csiivcr dornindo, ondc ossvcl ic for ncicr-lIc na calca un rcgo. AFIEL ncniira! Nao odcs. CALID Dolo sarainiado! Tio inundo! Sulico iua Alicza dar-lIc golcs c ionar-lIc a garrafa; cla conosco, clc quc lcla agua do nar, soncnic, ois nao lIc nosirarci as fonics frcscas. ESTFANO Trnculo, nao cnfrcnics ouiro crigo. Sc inicrroncrcs nais una vcz o nonsiro con una unica alavra, or csia nao, nandarci cnlora a ninIa niscricordia c ic farci virar lacalIau. 75 TFNCULO Mas quc fiz cu? Nao fiz nada. Vou nudar dc lugar. ESTFANO Nao disscsic quc o nonsiro csiava ncniindo? AFIEL Mcnics! ESTFANO Minio, nao? Eniao iona isio. (Hutc cn Tncuo.} Sc gosiarcs disio, dcsncnic- nc nais una vcz. TFNCULO Eu nao ic dcsncnii. Alcn dc iransiornado do csriio, ficasics con os ouvidos criurlados? A csic scja dc vossa garrafa. Tudo isso c cfciio do crcz. Quc a csic carrcguc vosso nonsiro c o dialo vos arranquc os dcdos. CALID AI! AI! AI! ESTFANO Agora, rosscguc a iua Iisioria. Tu, a, coloca-ic nais longc! CALID Daic-lIc con voniadc! Mais un ouco, quc cu laicrci ianlcn. ESTFANO Mais longc! Adianic! CALID Ora, cono cu ic dissc, clc icn o Ialiio dc dornir ioda iardc. A, ic fora ossvcl asfiia-lo, aos o icrcs rivado dc scus livros; ou, nunido dc un au, lIc ariiras cn dois o cranio; sc nao, o csiriaras con qualqucr vara, ou a 76 gargania con faca lIc scccionas. Mas, rinciro, c rcciso quc ic lcnlrcs dc lIc ionar os livros, ois, scn clcs, c un alcrna cono cu, ja nao disondo dc csriio ncnIun solrc quc nandc. Todos, cono cu, lIc icn odio cniranIado. Dasia qucinar-lIc os livros. Uicnslios valiosos ianlcn icn assin lIcs cIana ara cnfciiar sua fuiura casa. Mas o quc c solrciudo dc csiinar-sc c a lclcza da filIa, quc clc rorio considcra scn ar. MulIcr ncnIuna janais cu vi, iiranic Sicora, ninIa nac, c cla ncsna. Mas iao longc dcia cla Sicora cono o quc c grandc ao quc c nuiio cqucno. ESTFANO Assin loniia? CALID Muiio, scnIor; Ia dc cnfciiar-ic o lciio, osso jurar-ic, c dar-ic lcla rolc. ESTFANO Monsiro, vou naiar cssc Ioncn. Sua filIa c cu scrcnos rci c rainIa. Viva nossa Craa! E Trnculo c iu rorio scrcis vicc-rcis. Agrada-ic a roosia, Trnculo? TFNCULO Ecclcnic. ESTFANO Da-nc a nao. Enirisiccc-nc Iavcr-ic laiido; nas cnquanio vivcrcs, guarda una loa lngua na calca. CALID ccrio clc dornir ncsia ncia Iora. Qucrcs, cniao, dcsiru-lo? 77 ESTFANO Por ninIa Ionra. AFIEL Vou coniar isso ara o ncu scnIor. CALID Translordo dc razcr; dcias-nc alcgrc. Fcjulilcnos, ois. Caniar nao qucrcs o csirililIo quc Ia ouco nc cnsinasic? ESTFANO Farci o quc nc cdcs, nonsiro; farci iudo o quc nc cdircs. Canicnos, Trnculo. (Cuntu.} Zonlcnos dclc, oI oI! Vanos rir dclc! Vanos rir dclc, oI oI! Zonlcnos dclc! O cnsancnio c livrc. CALID Nao c cssa a nclodia. (Ac tocu u ncodu nun tunIo c nunu uutu.} ESTFANO Quc significa isso? TFNCULO a nclodia dc nosso csirililIo, iocada clo faniasna dc Ningucn. ESTFANO Sc forcs un Ioncn, nosira-ic sol a iua vcrdadcira forna; sc forcs o dcnnio, assunc a quc lcn ic arouvcr. TFNCULO OI! Quc os ncus ccados scjan crdoados! 78 ESTFANO Qucn norrc, salda as dvidas. Dcsafio-ic! Miscricordia! CALID Esias con ncdo? ESTFANO Nao, nonsiro; cu, nao. CALID Nao icnIas ncdo; csia ilIa c scnrc cIcia dc sons, rudos c agradavcis arias, quc so dclciian, scn causar-nos dano. Muiias vczcs csirondan-nc aos ouvidos nil insiruncnios dc ossanic lulIa; ouiras vczcs sao vozcs, quc nc fazcn dornir dc novo, cnlora dcscriado icnIa dc un longo sono. Eniao, cn sonIos rcsuno vcr as nuvcns quc sc afasian, nosirando scus icsouros, cono rcsics a solrc nin cIovcrcn, dc ial nodo quc, ao acordar, cIoro orquc dcscjo rosscguir a sonIar. ESTFANO Quc rcino c ianio nc vai scr csic! Vou icr nusica dc graa. CALID Una vcz dcsirudo Proscro. ESTFANO O quc sc dara dcniro dc ouco. Nao nc csqucci da Iisioria. TFNCULO O son csia sc disianciando; aconanIcno-lo, ara dcois liquidarnos o nosso ncgocio. 79 ESTFANO Monsiro, vai na frcnic, quc nos ic aconanIanos. Quiscra vcr cssc ianlorilciro; icn ialcnio, dc faio. Nao vcns? TFNCULO Eu ianlcn vou Esicfano. (Sucn.} 80
Cena III
(Outu utc du Iu. Entun Aonso, ScIustuo, Antono, Gonzuo, Aduno, Funcsco c Outos}
CONZALO OI! Por Nossa ScnIora! -nc inossvcl, scnIor, dar nais un asso. Os vclIos ossos nc docn dc racIar. Isso c un crfciio lalirinio, ora rcio, ora con volias. Con liccna, rcciso dc dcscanso. ALONSO Nao ic ccnsuro, vclIo, orquc cu rorio faiigado nc sinio dc ial nodo, quc os csriios icnIo olnulilados. Asscnia-ic c dcscansa. Ncsic onio, dcio ioda cscrana, rccusando-nc a ouvir-lIc as vas lisonjas. Ja nao vivc qucn ianio rocuranos; afogou-sc, rindo-sc o nar do nosso afa na icrra. Pois quc sc va! ANTNIO (u utc, u ScIustuo} Alcgro-nc or vc-lo iao dcscscranado. So or causa dc un rinciro nalogro, ccriancnic nao Iavcis dc alrir nao dc vosso inicnio. 81 SEDASTIO (u utc, u Antono} Arovciicnos o rinciro cnscjo. ANTNIO (u utc, u ScIustuo} Quc scja noiic, ois csiando iodos rosirados dc fadiga, cnlora o quciran, nao odcrao ficar iao vigilanics, cono quando disosios. SEDASTIO (u utc, u Antono} Dcn, noiic. (Mscu socnc c cstunIu. No uto, Psco, nusuc. EnIuxo cntun guus Izuus, quc cucgun unu ncsu con guuus; dunun u uotu du ncsu, suudundo gcntncntc; dcos dc conuducn o c c us dcnus cssous uu conc, dcsuucccn.} ALONSO Quc Iarnonia! Escuiai, ncus lons anigos. CONZALO Quc suavc c dcliciosa nclodia! ALONSO ccus! Dai-nos lons guardas. Quc foi isso? SEDASTIO Sao faniocIcs con vida. Agora crcio quc Iaja unicornios, quc na Aralia scrvc una arvorc dc irono ara a fcni quc a rcinar la sc cnconira ncsic insianic. ANTNIO Crcio nos dois; c iudo o nais quc dc Ialiio icn sido osio cn duvida, rocurc- 82 nc; jurarci quc c vcrdadc nua c crua. Os viajanics nao ncnicn, nuiio cnlora na airia os iolos os acoincn disso. CONZALO Sc cu rclaiassc cn Naolcs iudo isio, algucn nc acrcdiiara? Sc coniassc dc quc jciio sao csics insulanos ois sao, scn duvida, Ialiianics da ilIa quc cnlora scjan dc cicrior nonsiruoso olscrvai lcn! rcvclan gcniilcza nuiio naior do quc o farian nuiios nclIor, ningucn da gcraao Iunana? PFSPEFO (u utc} Falasics con accrio, nolrc Ioncsio, quc nuiios do quc csiao Iojc ncsia ilIa sao iorcs quc o dialo. ALONSO Ao fin nao cIcgo dc ninIa adniraao anic csias fornas, csics gcsios c sons, quc, cnlora do uso da fala carcccnics, concrciizan una linguagcn nuda c cloqucnissina. PFSPEFO Elogio sada. FFANCISCO Elcs suniran or nodo nuiio csiranIo. SEDASTIO Pouco inoria, una vcz quc as viandas nos dciaran, ois fonc nao nos falia, Sois scrvidos a rovar o quc Ia aqui? ALONSO Muiio olrigado. 83 CONZALO Ora, scnIor, nao icnIais ncdo. Quando nos cranos ncninos, qucn crcria, orvcniura, quc Iouvcssc nonianIcscs con larlcla dc iouro na gargania, a cndcr-lIcs do ciio cono saco lalouanic dc carnc? Ou gcnic Iouvcssc con a calca no ciio? Ora, iudo isso nos c rcscnicncnic asscvcrado clos viajanics solrc os quais aosias corrcn dc un conira cinco. ALONSO Vou scniar-nc ara concr, cnlora crca a vida. O nclIor ja assou; iodo o rcsianic nao valc nada. Mano, nolrc duquc, vindc, iniiai-nos nisso. (Touocs c cunugos. Entu Ac soI u onu dc unu Iuu, ugtu us usus soIc u ncsu c uz dcsuuccc us guuus o nco dc un utco cngcnIoso.} AFIEL Trcs ccadorcs sois quc ora o Dcsiino quc icn cono insiruncnio o laio nundo c iudo o quc clc cnccrra fcz nas raias voniiar clo nar nunca saciado, jusiancnic ncsia ilIa quc nao dcvc conicr scrcs Iunanos, or nao scrdcs dignos dc convivcr con os ouiros Ioncns. Vou dciar-vos rivados da razao. (Vcndo Aonso, ScIustuo, ctc. sucu dus csudus.} con valor cono cssc quc os Iunanos sc cnforcan c sc afogan. Loucos iodos! Eu c ncus conanIciros sonos scrvos do Fado. Os 84 clcncnios dc quc vossas csadas sao conosias, odcrian iao lcn fcrir os vcnios sililanics, ou naiar con ancadas irrisorias as aguas quc nao ccssan dc rcunir-sc, cono csiragar dc lcvc una cnugcn, scqucr, dc ninIas asas. Igualncnic invulncravcis sao ncus conanIciros. Mas cnlora udcsscis fazcr algo. ora as vossas csadas sc iornaran nuiio csadas ara vossas foras; nao as lcvaniarcis. Mas lcnlrai-vos quc csia c a ninIa incunlcncia ncsic insianic quc vos ircs o lon Proscro culsasics dc Milao, cnircgando-o, c sua filIa, ao nar quc ora vos unc. Foi or cssc fciio facinoroso quc as Poicncias quc iardar odcn, nas janais csqucccn conira vosso sosscgo conciiaran ianios narcs furiosos, ianias raias, sin, iodas as criaiuras. Dc icu filIo, Alonso, ic rivaran. Pcla ninIa voz ic anuncian dcsiruiao norosa, ior do quc qualqucr nodalidadc dc noric rccniina, quc vos Ia dc asso a asso scguir or ondc fordcs. Para vos rcscrvardcs dcssa colcra quc solrc vos Ia dc cair scn falia ncsia ilIa dcsolada so dc aulio vos scra coniriao nuiio sinccra c, dc ora cn dianic, una cisicncia ura. (Dcsuuccc cn nco dc touocs. A scgu, uo son dc unu nscu uguduuc, tonun u cntu us guus Izuus, quc sc ocn u dunu uzcndo nonccs c contoocs c dcos cucgun u ncsu.} PFSPEFO (u utc} Con nuiia crfciao ionasic a forna, ncu Aricl, dc Iaria. cra 85 graciosa, a un icno, c ancaadora. En icu discurso, nao ic afasiasic cn nada do quc cu dissc. Do ncsno nodo, os criados sccundarios, con nuiia caiidao c scnrc a onio, dc scus acis saran. Eficicnics csiao scndo ncus alios soriilcgios, acIando-sc csics ncus inigos rcsos sua roria loucura. Todos clcs csiao cn ninIas naos. Mas vou dcia-los con scus dclrios, ara ir vcr o noo Fcrdinando, quc norio iodos crccn, c ninIa c sua anada csircnccida. (Dcsuuccc.} CONZALO En nonc dc quanio Ia dc nais sagrado, or quc, scnIor, olIais iao fiancnic? ALONSO nonsiruoso! nonsiruoso! Parcccu-nc quc as ondas iinIan voz c nc falavan, quc vcnios nc caniavan c quc o rorio irovao orgao rofundo c avoroso o nonc vinIan nc dizcr dc Proscro c con voz gravc a noric nc anunciavan. ccrio, cniao. lciio cnconirou ncu filIo no cIao lodoso. Irci, ois, rocura-lo aic ondc nao cIcgou sonda ncnIuna c na lana con clc sculiar-nc. (Su.} SEDASTIO Da-nc dc cada vcz un so dcnnio, quc as lcgics vcnccrci. ANTNIO Esiou coniigo. (Sucn ScIustuo c Antono.} 86 CONZALO Aquclcs ircs csiao dcscscrados. Tal qual vcncno, cuja aao dcnora ara sc aicnicar, o crinc dclcs so agora os roi or dcniro. Assin, conciio-vos or icrdcs iodos junias nais flcvcis a ir airas dclcs, ara os rcsguardarnos das conscqucncias a quc odcria lcva-los a loucura. ADFIANO Vindc, co-vos. (Sucn.} 87
ATO IV Cena I
(Duntc du ccu dc Psco. Entun Psco, Fcdnundo c Mundu.}
PFSPEFO Sc vos uni con nuiia ausicridadc, fario rcnio os iralalIos vos concnsa, ois o fio vos dou dc ninIa vida, dc quc cu rorio dccndo. Novancnic nas naos ia dcosiio. Todas cssas vcacs nao assavan dc ccricncias a quc iua afciao foi sulnciida. CalIardancnic rcsisiisic a iodas. Faiifico anic o ccu ncu rico nino. Fcrdinando! Nao nc julgucs fuiil or clogia-la assin, ois vais cn lrcvc convcnccr-ic dc quanio cla uliraassa quaisqucr louvorcs, quc a cocar sc csforan, nas cn vao, or scgui-la. FEFDINANDO Crcio nisso, cnlora o conicsiassc algun oraculo. PFSPEFO Eniao rccclc ninIa filIa, cono rcscnic ncu c iua aquisiao dignancnic alcanada. Mas sc acaso o lao virginal lIc 88 dcsaiarcs anics dc Iavcrcn sido cclclradas, scn onissao, as sanias ccrinnias c scus riios sagrados. nuiio longc dc alcnoar cssa uniao o ccu, dciiando solrc cla o graio orvalIo, Ia dc o odio csicril, o dcsdcn dc olIo nau c a airoz discordia o lciio vos juncar dc crvas daninIas dc ial nodo nojcnias, quc rculsa or clc scniircis. Acauiclai-vos, or isso, c quc vos iluninc a lanada dc Hincncu. FEFDINANDO Pclo ncu dcscjo ardcnic dc vir a icr, con ial anor, iranquilos dias, vida nui longa c lcla rolc. as cavcrnas nais ncgras, os lugarcs nais ooriunos, os nais odcrosos arguncnios dos gcnios da naldadc quc cn nos rorios Ialiian, nunca nc Ia dc nudar a Ionra cn luuria, ncn dciar-nc scn fio o gunc dcssc dia sanio. Anics dc ial cnsar, ficarao nancos os cavalos dc Fclo c acorrcniada nos alisnos a noiic. PFSPEFO Dcla jura. Scnia-ic, ois, c fala-lIc; cricncc-ic. Aqui, Aricl, ncu scrvo diligcnic! (Entu Ac.} AFIEL Quc dcscja ncu ncsirc odcroso? Aqui csiou. PFSPEFO Muiio a onio rcalizasic con ncus scrvos ncnorcs ninIas ordcns nais rcccnics. Prcciso novancnic dc iodos vos, ara una ca idcniica. Vai luscar-nc os csriios, 89 dcrcssa, solrc os quais ic dci fora, c aqui os rcunc. Conciia-os a novcrcn-sc dc ronio, orquc dcscjo arcscniar aos olIos dcsic anoroso c jovcn ar algunas iluscs dc ninIa aric. Proncii-lIcs quc o faria, c dc nin isso ora cscran. AFIEL Ncsic noncnio? PFSPEFO Sin, nun iscar dc olIos. AFIEL Scn quc digas Muiio lcn!" ou nc griics Vai c vcn!" Vclozcs cono ningucn aqui csiarao scn orcn. Anais-nc, ncsirc, ianlcn? PFSPEFO Dc coraao, ncu dclicado Aricl. Anics dc cu ic cIanar nao ic aroincs. AFIEL Muiio lcn. Conrccndi. (Su.} PFSPEFO OlIa, sc vcrdadciro; nao afroucs a rcdca dos carinIos; os nais forics jurancnios sao alIa ara o fogo dos scniidos. Procura concdir-ic; do conirario, loa noiic, jurancnios! FEFDINANDO ScnIor, ficai iranquilo; a lranca c fria ncvc da virgindadc quc ora irago no coraao nc alaic or conlcio o calor dos scniidos. PFSPEFO Muiio lcn. Agora, ncu Aricl, volia dcrcssa! Anics dc Iavcr csriio dc 90 solra do quc faliar-nos un. Sc rcsiinoso. E agora, acnas olIos; ningucn falc. (Mscu sccnu. Muscuudu. Entu s.} FIS Ccrcs, dcusa lcncfica, arcssada dc icus canos ic afasia dc ccvada, dc irigo, avcia, crvilIa c dc ccnicio, dc icus rados vircnics, ondc, cn ncio dc forragcn, runina o lcnio gado; dos corrcgos dc nargcns con lordado dc cnias c canios, cn quc alril faz nasccr, ao icu gcsio, florcs nil, orquc coroas casias as udicas ninfas ossan icccr; das naias ricas dc sonlra, a quc sc acolIcn nanorados do dcsdcn das zagalas ja cansados; das vinIas csccadas, das ruidosas raias do nar, c, assin, das alicrosas nonianIas ondc ao sol cosiunas r-ic... A rainIa quc no alio icn a coric. dc qucn sou onic dc agua c ncnsagcira, ic ordcna dciar iudo c, ncsurcira, sua graa juniar-ic solcrana, ara quc aqui, con coricsia lIana, lrinqucs con cla. Scus avcs, dc vc-la ja sc ufanan. Vcn, Ccrcs, rccclc-la! (Entu Cccs.} CEFES Mcnsagcira dc corcs varicgadas, quc a consoric dc lcvc scnrc agradas, quc con iuas asas dc aafrao s florcs dciias orvalIo c rcsiiiuis as corcs c con icu arco azul linda coroa nos losqucs cs c na suiil lagoa. linda cIara da icrra dadivosa, quc qucr dc nin iua rainIa airosa? Por quc nc nandou vir ara o granado? 91 FIS Porquc un coniraio scja cclclrado dc anor sinccro, c ara quc sc arcsic voluniario rcscnic. CEFES Arco cclcsic, salcras infornar-nc sc con cla csiao Vcnus c o filIo? Dcsdc aqucla vcz cn quc, or asiucia, a filIa anada nc iiraran, cn rcsa coliada dc Dis a iransfornando, a cscandalosa conanIia aljurci da dcusa airosa c dc scu filIo ccgo. FIS A conanIia dos dois nao ic ancdronic, quc na via dc Pafo os cnconirci; nun carro lindo dc onlas ia o filIo. Nao sorrindo sc ariiran daqui, orquc fciiio lilcriino icniaran, anics disso, lanar ncsic casal dc nanorados quc Iavian fciio voios sullinados dc nao sulircn ara o casio lciio scn quc accndido ja iivcssc a jciio sua iocIa Hincncu. Mas foi cn vao; ariiu scn rcalizar sua inicnao a acolorada ananic dc Mavoric. Scu ciulanic filIo, dc ial soric ficou zangado quc quclrou as scias, juras fazcndo claras c sccrcias dc nao lanar ncnIun disaro nais, orcn, cono os cralias, con os ardais gasiar o icno iodo. CEFES Pclo andar crcclo quc a alia Juno csia a cIcgar. (Entu Juno.} 92 JUNO Cono vai indo ninIa irna? Conigo vindc alcnoar csic casal anigo, orquc scjan fclizcs c calados nos filIos or nasccr. Cuntgu JUNO Honras, filIos c riquczas, vida longa scn surrcsas, Ioras fclizcs scn conia Juno agora vos aronia.
CEFES Cclciro scnrc rclcio, dc iudo, do cIao ao icio, vidcs ao cso cncurvadas, lanias scnrc carrcgadas; so vos cIcguc a rinavcra csiando a colIciia cscra. Fclicidadcs scn conia c o quc Ccrcs vos aronia. FEFDINANDO Nunca vi csciaculo iao lclo. Fascinanic Iarnonia! Tcncrario nao scrci or dcnais inaginando quc sc iraic dc csriios? PFSPEFO Esriios quc cu conjurci dc scus confins longnquos, or ncio dc ninIa aric, ara darcn coro s ninIas rcscnics faniasias. FEFDINANDO OI! Dciai-nc vivcr scnrc aqui ncsno; un ai iao raro c salio, cn araso iransforna csic lugar. 93 (Juno c Cccs uun Iuxo c nundun Is cxccutu unu odcn.} PFSPEFO Silcncio, anigo. Juno c Ccrcs cocIicIan gravcncnic. Algo ainda Ia or fazcr. Silcncio agora; caso conirario, ficara quclrada ioda nossa nagia. FIS Naiadcs ninfas das corrcnics lcdas, dc coroas dc junco c crcsscs qucdas, sa dc vossos lciios c na grana vindc danar; c Juno quc o roclana. Ninfas udicas, nada vos inca dc caliar csic cnlacc. Dcn dcrcssa. (Entun ugunus nnus.} Scgadorcs iosiados clo sol, dc agosio lassos, rcuniao dc cscol conarccci alcgrcs, c con vossos cIacus dc alIa dc ccnicio nossos fcsicjos aninai, orquc Iojc c dia fcriado. Dando nosiras dc alcgria, vindc iodos iirar una das ninfas quc, dc ouco, dciaran suas linfas, ara danar na grana. (Entun uguns scgudocs, con ucstcs nus, c sc cncn us nnus, cn dunu gucosu. uusc no n du dunu, Psco cstcnccc suItuncntc c uu, con o quc todos dcsucccn dcuugu, no nco dc un udo cuuo c conuso.} PFSPEFO (u utc.} Por ouco nao nc csquccc a iraa infanc do aninal Calila c dc scus cunliccs, conira a ninIa cisicncia. Esianos quasc no ninuio da irana conlinada. 94 (Aos cstos.} Muiio lcn; c o lasianic; idc-vos iodos. FEFDINANDO Curioso cono vosso ai sc cnconira sol violcnia aiao! MIFANDA A nao scr Iojc, nunca o vi cicrnar iao foric colcra. PFSPEFO Parcccis, caro filIo, un ianio inquicio, cono qucn scnic ncdo. Criai anino, scnIor; nossos fcsicjos icrninaran. Cono vos rcvcni, cran csriios iodos csscs aiorcs; dissiaran-sc no ar, sin, no ar inalavcl. E ial cono o grossciro sulsiraio dcsia visia, as iorrcs quc sc clcvan ara as nuvcns, os alacios aliivos, as igrcjas najcsiosas, o rorio glolo incnso, con iudo o quc conicn, Iao dc sunir-sc, cono sc dcu con cssa visao icnuc, scn dciarcn vcsigio. Sonos fciios da naicria dos sonIos; nossa vida cqucnina c ccrcada clo sono. FcconIco, scnIor, quc csiou irriiado. Suoriai- nc, vos co; c da fraqucza. Eniurva-sc-nc o ccrclro ja vclIo. Nao vos anofincis con ninIa docna. Caso vos for do agrado, cnirai na ccla, ara a rcousardcs. Enquanio isso, darci algunas volias, orquc ossa iornar-nc calno. FEFDINANDO E MIFANDA Paz vos dcscjanos. (Sucn.} 95 PFSPEFO Faido cono o cnsancnio, vcn ncu Aricl. Agradco-ic. (Entu Ac.} AFIEL Sigo scnrc dc crio iuas inicncs. Quc qucrcs? PFSPEFO Prccisanos, csriio, csiar ronios ara quc Calila nao nos surrccnda. AFIEL ccrio, ncsirc. Quando irouc Ccrcs, cnsci cn ic falar; nas iivc ncdo dc causar-ic dcsgosio. PFSPEFO Dizc-nc ondc dciasic csscs lacaios? AFIEL Cono dissc, scnIor, iodos csiavan vcrnclIos dc lclida c iao valcnics, quc o rorio ar aiacavan clo ousio dc lIcs sorar no rosio, o cIao calcavan or lIcs lcijar os cs, c scnrc aicnios na iraa conlinada. Ncssc insianic ioquci ncu ianloril, ao quc clcs, logo, cono oiros sclvagcns, con as orclIas cn c ficaran, olIos csaniados, c as narinas alcrias, cono o cIciro dc nusica a scniir. Enfciiiados lIcs dcici os ouvidos dc ial forna, quc, cono lczcrrinIos, os nugidos nc scguian or cnirc os iojos duros, os csinIciros c as nordcnics saras, quc nas crnas nui fragcis lIcs cniravan. Por fin dcici- os no aul colcrio dc inundcics, airas dc vossa 96 ccla, ondc aic ao qucio sc coniorccn, ara da lana sc livrarcn cgajosa. PFSPEFO Muiio lcn, caro assaro. Conscrva-ic invisvcl or nais alguns noncnios. Vai a casa c nc irazc o quc cnconirarcs dc ladulaqucs; con isso cngcndrarcnos arnadilIa ara csscs nalfciiorcs. AFIEL Vou ja! Vou ja! (Su.} PFSPEFO un dcnnio, un dcnnio dc nasccna, cn cuja naiurcza janais dc aiuar a cducaao. Foran crdidos iodos os ncus csforos; sin, crdido conlciancnic, scnrc, quanio Ici fciio a clc or anor Iunanidadc. Scu coro con a idadc fica Icdiondo c cada vcz nais ulccrado o csriio. Aiorncnia-los vou aic quc rujan. (Votu Ac, cucgudo dc ucstncntus IIuntcs, ctc.} Vanos, cndura iudo ncssa corda. (Psco c Ac sc tonun nusucs. Entun CuIu, Estcuno c Tncuo, ntcuncntc noIudos.} CALID Agora, or favor, isai dc lcvc, orquc a ioucira ccga nao crccla quando nos cacn os cs. Esianos crio. ESTFANO Monsiro, vossa fada, quc dizcis scr una fada scn naldadc, roccdcu sinlcsncnic conosco cono con naroios. 97 TFNCULO Monsiro, csiou scniindo o cIciro dc urina dc cavalo, o quc nc causa grandc indignaao ao nariz. ESTFANO Ao ncu ianlcn. Esias ouvindo, nonsiro? Sc nc causarcs o ncnor alorrccincnio... Tona cuidado! TFNCULO Nao assaras dc un nonsiro crdido. CALID Conccdci-nc, ncu lon scnIor, un ouco nais dc vosso favor; scdc acicnic, quc o rcnio ronciido vai dciar-vos csquccido dc ianios coniraicnos. Por isso falai laio; iudo sc acIa iao sosscgado cono ncia-noiic. TFNCULO Sin, nas crdcnos as garrafas no aiolciro! ESTFANO O quc nao consiiiui ara nos, nonsiro, acnas una dcsgraa, nas crda irrcaravcl. TFNCULO Quc cu sinio nais do quc ioda csia unidadc. Isso, nonsiro, ainda c iralalIo dc vossa fada scn naldadc. ESTFANO Hci dc rccucrar a ninIa garrafa, ainda quc nc aiolc aic s orclIas. CALID Acalna-ic, ncu rci. Esias vcndo isio? a loca da cavcrna. Enira scn lulIa c o 98 lon crinc concic dccidido, quc dono ic fara dcsia lcla ilIa c dc nin, Calila, icu lanlc-c. ESTFANO Da-nc a nao; ja conco a icr cnsancnios sanguinarios. TFNCULO Fci Esicfano! ar! digno Esicfano, vc quc lclo guarda-roua aqui csia ara ii! CALID Dcia isso, iolo; sao lugigangas. TFNCULO OI, oI, nonsiro! Salcnos nuiio lcn o quc scjan acoiilIas. Fci Esicfano! ESTFANO Tira cssc nanio, Trnculo. Por csia nao, qucro cssc nanio ara nin. TFNCULO Tua Craa o icra. CALID Na Iidrosia sc afoguc csic aicia. Quc csiais cnsando, ara assin ficardcs dianic dcsscs andrajos? Dciai isso. Princiro, a noric dclc. Caso acordc, dcsdc os cs calca vai dciar-nos a clc iriiurada, dc nos iodos fazcndo lcla aa. ESTFANO Fica quicio, nonsiro! ScnIora linIa, csic gilao nao c o ncu? Prcscnicncnic o gilao ja assou a linIa. Agora gilao, vais crdcr os calclos c iornar-ic gilao carcca. 99 TFNCULO A clc! A clc! Con liccna dc Vossa Craa, nas salcnos roular cn linIa rcia. ESTFANO Muiio olrigado cla ilIcria. Fica con csia roua. Nao sc dira quc o csriio nao c rcconcnsado cnquanio cu for rci dcsic as. Foulanos cn linIa rcia!" Mulio lcn diio, rcalncnic. Tona nais csia ca, cono rcnio da frasc. TFNCULO Vcn, nonsiro; assa un ouco dc visgo nos dcdos c sonc con o rcsio da roua. CALID Nao qucro nada; crdcrcnos icno con isso, c nos iransfornarcnos cn nacacos ou cn aios lravos, dc icsia acanIada c ara laio. ESTFANO Monsiro, csicIa os dcdos. Ajuda a lcvar isio ara ondc csia o ncu larril dc vinIo. Caso conirario, culso-ic do ncu rcino. Minos, carrcga isio. TFNCULO E isio ianlcn. ESTFANO Sin, c nais isio. (Ouuc-sc IuuIo dc cuudu. Entun ducsos cstos soI u onu dc cucs, quc sc ocn u cscgu Estcuno, Tncuo c CuIu. Psco c Ac os cscuun con gtos.} PFSPEFO Pcga, MonianIa! Pcga! 100 AFIEL Praicado! Por aqui, Praicado! PFSPEFO Aqui, Furia! Aqui, Suliao! Pcga! Pcga! (CuIu, Estcuno c Tncuo sucn cscgudos.} Vai, incunlc os ncus ducndcs dc iorcc-lIcs con sccas convulscs iodas as junias, dc con cailras os ncrvos rcuar-lIcs, con lclisccs dciando-os nais nancIados do quc os gaios sclvagcns c as anicras. AFIEL Escuia. csiao rugindo. PFSPEFO Quc scjan crscguidos scn icdadc. Mcus ininigos, ncsic insianic, sc acIan dc iodo ao ncu disor. Dcniro dc ouco icras o ar voniadc. Alguns noncnios, ainda, nc aconanIa c cunrc iudo quc cu ic nandar fazcr. (Sucn.} 101
ATO V Cena I
(Duntc du ccu dc Psco. Entun Psco, con suus ucstcs nugcus, c Ac}
PFSPEFO Concrciizan-sc, cnfin, ncus lanos iodos; ncus fciiios nao falIan; ncus csriios nc olcdcccn c o icno scguc cn linIa rcia con sua carga. Quc Ioras sao? AFIEL Scis Ioras, ncu scnIor; rccisancnic a Iora cn quc nc disscsics dcvcrian ccssar nossos iralalIos. PFSPEFO Sin, dissc isso, quando fiz lcvaniar a icncsiadc. Mas agora nc inforna, ncu csriio, cono csia o rci c a sua coniiiva. AFIEL FccIados iodos clcs, ial qual cono inIcis dcicrninado; jusiancnic cono os dciasics, risionciros iodos no losquc dc linciras quc roicgc, scnIor, vossa cavcrna. NcnIun dclcs sc livrara scn vosso asscniincnio. 102 O rci, o nano dclc c o vosso sc acIan conlciancnic fora do juzo; os dcnais os lasiinan, iransassados dc dor c dcscscro, salicniando-sc aquclc quc cIanasics dc O lon vclIo scnIor Conzalo". As lagrinas lIc corrcn clos fios da larla cono goias do invcrno nos canios. Dc ial nodo vossos cncaniancnios os iralalIan, quc, sc os vsscis agora, cra ccricza ficardcs conovido. PFSPEFO assin quc cnsas, csriio? AFIEL Eu, scnIor, sc fossc Iunano, dcccrio ficaria. PFSPEFO Pois o ncsno conigo vai sc dar. Scndo ar, acnas, cono cs, rcvclas ianio scniincnio or suas aflics; c cu, quc nc incluo cnirc os dc sua csccic, c as dorcs sinio, cono os razcrcs, iao rofundancnic ial cono qualqucr dclcs, nao odia nosirar-nc agora ncnos alalado. Muiio cnlora scus crincs nc iivcsscn iocado iao dc crio, cn ncu aulio cIano a nolrc razao, ara sofrcarnos dc iodo ninIa colcra. nais nolrc o crdao quc a vingana. Esiando iodos arrccndidos, nao sc csicndc o inulso do ncu inicnio ncn scqucr a un sinlcs franzir do solrcccnIo. Vai, lilcria-os, ncu Aricl. Vou roncr o cncaniancnio, a razao rcsiiiuir-lIcs c fazc-los voliar a scr o quc cran. AFIEL Vou lusca-los. (Su.} 103 PFSPEFO Vos, clfos das colinas c dos corrcgos, das lagoas iranquilas c dos losqucs; c vos quc rasio nao dciais na arcia, quando caais Nciuno nas vazanics, ou dclc vos furiais, quando rciorna; vos, anczinIos lrincalIcs, quc crculos, luz do luar, iraais dc crvas anargas, quc as ovclIas rccusan; c vos ouiros quc criais or lrinqucdo os cogunclos noiurnos c vos alcgrais con o ioquc solcnc da nanIa; con cujo aulio nuiio cnlora scjais ncsircs fraquinIos fiz aagar-sc o sol ao ncio-dia, cIanci os vcnios rcvoliados, gucrra susciici airoadora cnirc o nar vcrdc c a aloloda azulada, o rilonlanic irovao rovi dc fogo, o ironco aliivo do carvalIo dc Jovc alri ao ncio, dc scu rorio corisco nc valcndo; alalado dcici os rononiorios dc forics aliccrccs, os inIciros c ccdros arranquci clas razcs... Ao ncu conando, os iunulos fazian dcscriar os quc nclcs rcousavan, c, alrindo-sc, dciavan-nos sair, iao foric cra ninIa aric. Mas aljuro, ncsic noncnio, da nagia ncgra; una vcz conjurado nais un ouco dc nusica cclcsic o quc ora fao ara quc nos scniidos lIcs aiuc ial c o odcr do cncaniancnio acrco quclrarci a varinIa; a nuiias lraas do solo a cnicrrarci, c cn lugar fundo, janais iocado or ncnIuna sonda, afogarci ncu livro. (Mscu socnc. Votu Ac; Aonso o scguc con udcnuncs cnctcos, uconunIudo o Gonzuo; ScIustuo c Antono, 104 no ncsno cstudo, uconunIudo o Aduno c Funcsco. Todos cntun no ccuo cto o Psco c u sc conscuun soI u uuo do cncuntuncnto. Psco os contcnu c uu.} Quc una canao solcnc, o nais ossanic consolador das ncnics criurladas, o ccrclro ic curc, quc no cranio ic fcrvc, agora, inuiil. Para a ncsno, orquc inolilizado ora ic cnconiras or ncus cncaniancnios. Inccavcl Conzalo, Ioncn Ionrado. ncus olIos, conassivos con a aiiiudc dos icus dcian cair goias anigas. O cncaniancnio sc dcsfaz aos oucos. Assin cono a nanIa, roulando a noiic, dilui a cscuridao, do ncsno nodo a dcscriar concan-lIc os scniidos c a culsar os vaorcs ignoranics quc a niicnic razao lIcs rcvcsiia. Mcu salvador sinccro, lon Conzalo, scrvidor dcdicado dc icu ano, Ici dc agar-ic cn casa os lcncfcios con alavras c olras. Por nancira crudclssina, Alonso, roccdcsic conigo c ninIa filIa. Fosic nisso lcvado or icu nano. Essc o noiivo, Sclasiiao, dc sofrcrcs ianias dorcs, c vos a, ncu sanguc c ninIa carnc, ncu irnao, quc anliao dcsic acolIida, culsando o rcnorso c a naiurcza razao dc scrcn nuiio nais inicnsas as conuncs inicrnas lancjasics assassinar aqui vosso nonarca. Enlora scjas un dcsnaiurado, rccclc o ncu crdao. O cnicndincnio ja conca a crcsccr c a narc roina dcniro dc ouco colrira a raia da razao, 105 quc ainda csia cIcia dc lana. NcnIun dclcs nc vc ncn rcconIccc. Aricl, vai aic ccla c dc la irazc ninIa csada c o cIacu. (Su Ac.} Troco csia roua c vou ficar cono cn Milao cu cra. Esriio, dcrcssa! Falia ouco ara ficarcs livrc. (Votu Ac cuntundo, c uudu Psco u ucst- sc.} AFIEL Cono as alclIas voliio cn lusca do ncl lcndiio. Nuna corola dorniio, quando o lufo solia o griio. Mcu cavalinIo loniio un norccgo scnrc inciio a icr o vcrao lcn fiio. Vou vivcr, vou vivcr alcgrcncnic sol os ranos da sclva florcsccnic. PFSPEFO OI, rcconIco o ncu gcniil Aricl. Vou scniir iua falia... Pouco inoria. Ficaras livrc. Assin... Assin... Assin... Cono cs, scn scrcs visio, vai ao larco do rci, ondc acIaras os narinIciros a dornir na cscoiilIa. Dcscriados o conandanic c o conirancsirc, olriga-os a vir ara csic onio. Isso, dcrcssa. AFIEL Engulo o ar no caninIo c aqui rciorno anics dc o ulso vos laicr duas vczcs. (Su.} CONZALO Todas as dorcs, confuscs, csanios, iodos os dcscscros aqui noran. Algun odcr cclcsic nos rciirc dcsic as icrrvcl. 106 PFSPEFO Aqui vcdcs Proscro, scnIor rci, o aniigo Duquc dc Milao. Cono rova dc quc un rncic vivo coniigo fala ncsic insianic, alrao-ic c ic dou as nais sinccras loas-vindas c a iodos dc icu scquiio. ALONSO Sc cs clc ncsno ou nao, ou qualqucr nagico faniasna, cono os ouiros quc aic Ia ouco dc nin zonlaran, cono dccidir- nc? Cono dc carnc c sanguc icns o ulso, c dcsdc quc ic vi sinio acalnar-sc-nc a inquiciaao da ncnic, quc a loucura, nuiio o rcccio, cn nin nasccr fizcra. Tudo isso sc isso iudo for vcrdadc icn una Iisioria or dcnais csiranIa. Fcsigno o icu ducado c ic conjuro a nc crdoar as falias. Porcn cono odc csiar vivo Proscro c ncsia ilIa? PFSPEFO Princirancnic, nolrc anigo, dcia quc ic alracc a vclIicc, ois iua Ionra nao conIccc ncdida ncn liniics. CONZALO Sc isio iudo c rcal ou inaginario, nao odcrci jura-lo. PFSPEFO En vos aiuan ainda algunas suiilczas da ilIa, quc nao vos dcian crcr na rcalidadc. Dcn-vindos sois, anigos. (A utc, u ScIustuo c Antono.} Sc o quiscssc, ncu ar dc nolrcs, cu udcra agora fazcr quc conira vos sc condcnsassc a colcra do rci, dcsnascarando-vos 107 cono dois vis iraidorcs. Mas nao qucro ncsic insianic coniar coisa ncnIuna. SEDASTIO (u utc} O dialo fala cla iua loca. PFSPEFO Nao; a vos scnIor crvcrso, a quc nao osso dar o nonc dc irnao scn quc nc sujc, a falia nais Icdionda vos crdo... Pcrdo iodas, nas ncsic noncnio rcclano o ncu ducado quc, or fora, icrcis dc nc cnircgar. ALONSO Sc forcs Proscro, rcalncnic, cniao rcvcla-nos algunas ariicularidadcs solrc o nodo cono, cnfin, ic salvasic; dizc cono nos cnconirasic aqui, nos quc Ia ircs Ioras, acnas, naufraganos ncsia raia, ondc crdi cono c ungcnic o aculco da lcnlrana! ncu caro Fcrdinando. PFSPEFO Sinio nuiio, scnIor. ALONSO irrcaravcl a crda, c diz-nc a acicncia quc cla roria nada conscguc ncsic caso. PFSPEFO Pcnso, ao conirario, quc nao rocurasics scu aulio cficicnic. En crda idcniica, or sua docc graa, conicnlado nc vi con sua ajuda solcrana, ficando saiisfciio. ALONSO Pcrda idcniica? 108 PFSPEFO Tao grandc cono a vossa, c iao rcccnic. E ara suoria-la nao disunIa dos ncios dc consolo quc vos rcsian, ois crdi ninIa filIa. ALONSO FilIa? O Ccus! Sc cn Naolcs os dois ora csiivcsscn, cono rci c rainIa! Para ianio, dcscjara cnicrrado ora cnconirar-nc no lciio ccnagoso cn quc ncu filIo rcousa ncsic insianic. Ha quanio icno sofrcsics cssa crda irrcaravcl? PFSPEFO Na uliina icncsiadc. Mas crcclo quc csics scnIorcs or ial nodo sc acIan csiucfacios anic o nosso cnconiro, quc a razao crdcn, nao acrcdiiando quc os olIos usan no scu rorio ofcio c quc sua faia c naiural ancliio. Porcn, or nais quc iodos dcslocados Iouvcsscis sido dos scniidos, crcdc cono ccrio quc cu sou, dc faio, Proscro quc dc Milao, Ia icno, fui culso c quc dcscnlarquci or nodo csiranIo na ncsna raia cn quc ora naufragasics, ara scr dono dcla. Mas solrc isso, or ora, c quanio lasia; c larga Iisioria, ara coniada scr dia or dia, nao rclaao ara fazcr-sc ncsa c nuiio ncnos ao rinciro cnconiro. Sois lcn-vindo, scnIor. ncsia ccia quc icnIo ninIa coric; ncla oucas cssoas nc aconanIan, scn quc sudiio ncnIun icnIa aqui fora. Eaninai-a, or olscquio. Una vcz quc o ncu ducado nc rcsiiiusics, vou rcconcnsar-vos con un 109 rcscnic rccioso. Pclo ncnos vou fazcr un nilagrc quc vos Ia dc iao conicnic dciar cono culianic fiquci con ncu ducado. (AIc-sc u otu du ccu, dcxundo uc Fcdnundo c Mundu, quc ogun xudcz.} MIFANDA Esiais usando dc cscricza, rncic. FEFDINANDO Nao, qucrida; or nada ncsic nundo odcria fazc-lo. MIFANDA Sin, or un ar dc rcinos odcrcis alicrcar, c cu vos juro quc cIanara a isso jogo corrcio. ALONSO Sc iudo isio for ouira vcz una ilusao dcsia ilIa, duas vczcs crdi ncu caro filIo. SEDASTIO OI Milagrc csiucndo! FEFDINANDO Muiio cnlora ancaccn scnrc, os narcs sao icdosos. Analdioci-os scn razao ara isso. (AocIu-sc cn cntc dc Aonso.} ALONSO Quc ic cnvolvan as lcnaos inconiavcis dc un vcniuroso ai. Ala-ic c dizc cono aqui vicsic icr. MIFANDA OI! Quc nilagrc! Quc solcrlas criaiuras aqui vicran! Cono os Ioncns sao 110 lclos! Adniravcl nundo novo quc icn iais Ialiianics! PFSPEFO Para ii isso c novo. ALONSO Qucn c a jovcn con qucn jogavas? Vossas nais aniigas rclacs nao icrao nais dc ircs Ioras. A dcusa quc nos scarou, or quc ora dc novo nos rcunira? FEFDINANDO criaiura norial, scnIor; nas cla Providcncia inorial nc foi dada. Fiz a cscolIa, quando o conscniincnio nao odia cdir do ncu lon ai, csiando ccrio dc quc ai ja nao iinIa. Ela c a filIa do nui fanoso Duquc dc Milao, dc quc ianio ja ouvira, nas quc nunca cIcgara a conicnlar. Fcccli dclc una scgunda vida, c ora un scgundo ai nc fcz dclc csia gcniil ncnina. ALONSO Sou iodo dcla. Mas cono nc c csiranIo icr dc cdir crdao ao rorio filIo! PFSPEFO Parai a, scnIor; nao nos dolrcnos sol o cso do fardo das lcnlranas do quc ja sc assou. CONZALO Dcrranci lagrinas inicriorcs; sc nao ja nc icria nanifcsiado. dcuscs! Inclinai- vos or uns noncnios, c solrc csics jovcns fazci dcsccr una coroa lcnia, ois fosics vos quc a 111 csirada nos iraasics ara aqui nos rcunirnos ncsic insianic. ALONSO Digo ancn, lon Conzalo. CONZALO Assin, Milao foi dc Milao culso, orquc vicsscn scus dcsccndcnics a scr rcis dc Naolcs? OI! Alcgrai-vos solrcnodo c o faio gravai a ouro cn crduravcis laidcs. Foi acIar Clarilcl, nuna viagcn a Tunis, o narido; Fcrdinando, scu irnao, una csosa, ondc clc rorio sc dava or crdido; o Duquc Proscro, o ducado nuna ilIa iao nodcsia; c iodos nos nos cnconiranos, quando ja nao cranos donos dc nos ncsnos. ALONSO (u Fcdnundo c Mundu} Dai-nc as naos. Quc a irisicza c os csaduncs o coraao acricn dc qucn voios nao fizcr dc alcgria. CONZALO Scja. Ancn. (Votu Ac con o Conunduntc c o Contuncstc quc o scgucn con snus dc cstucuuo.} OlIai, scnIor! OlIai! Mais gcnic nossa. Dcu ccrio a ninIa rofccia. caso forcas Iouvcssc cn icrra, csic sujciio nao norrcria na agua. E ora, llasfcno, quc ao nar jogavas a divina Craa, aqui cn icrra csgoiaran- sc-ic as ragas? Quc novidadcs Ia? CONTFAMESTFE A nclIor dclas c icrnos cnconirado saos c salvos o rci c os dc scu scquiio. A scgunda c quc nosso navio, quc Ia ircs Ioras, 112 soncnic, acrcdiiavanos crdido, csia firnc c arvorado, cono quando inicianos a viagcn. AFIEL (u utc, u Psco} Fiz iudo isso, ncsirc, ncsic inicrvalo. PFSPEFO (u utc, u Ac} ncu csriio Ialilidoso! ALONSO Naiurais cvcnios nao odc scr iudo isso. A un faio csiranIo, scguc ouiro ainda naior. Dizci-nos cono cIcgasic aic aqui. CONTFAMESTFE Caso cu iivcssc ccricza lcna dc quc csiou dcscrio, icniaria fazcr calal rclaio. Morios dc sono csiavanos, cnlaio das cscoiilIas iodos nao salcnos cono isso aconicccu quando, dc suliio, dcscnconirada confusao sc clcva dc rugidos airoanics c dc guincIos, larulIo dc cadcias arrasiadas c ouiras csccics varias dc rudos, iodos Iorrvcis, quc nos dcscriaran. No ncsno insianic livrcs nos acIanos c cn ioda galIardia crcclcnos nosso rcal, galanic c lravo larco c nosso conandanic, cnlaslacado, quc ulava dc alcgrc. Dc rccnic con vossa crnissao cono nun sonIo nos scaranos c irazidos fonos ara aqui, aiordoados. AFIEL (u utc, u Psco} Foi lcn fciio? 113 PFSPEFO (u utc, u Ac} Oiinancnic, ncu zcloso csriio; cn lrcvc scras livrc. ALONSO E o nais csiranIo lalirinio quc os Ioncns ja isaran uliraassa iudo isso a naiurcza no scu curso nornal. Scra rcciso luscar a clicaao nalgun oraculo. PFSPEFO Nao aflijais, ncu solcrano o csriio, rocurando clicar con ianio cncnIo a csiranIcza do caso. Mais dc csao o quc vai scr cn lrcvc Ici dc coniar-vos con ariicularidadcs quc vos Iao dc arcccr acciiavcis, iudo quanio sc assou or aqui. Ncssc cnircncnics, ficai alcgrc c cnsai lcn dc iudo. (A utc, u Ac.} Aroina-ic, csriio; lilcria Calila c os dcnais; dcsfazc o cncanio. (Su Ac.} Mcu gracioso scnIor cono sc scnic? ainda csiao faliando alguns sujciios csquisiios dc vossa conanIia, dc quc nao vos lcnlrais. (Votu Ac cnuundo CuIu, Estcuno c Tncuo, con us ouus ouIudus.} ESTFANO Cada un cuidc so dos ouiros, scn sc inoriar consigo ncsno, orquc iudo so dccndc da soric. Coragcn, nonsiro-raio! Coragcn! TFNCULO Sc o quc cu irago na calca forcn csics dc vcrdadc, icnos aqui una aariao adniravcl. 114 CALID OI Sciclos! Quc csriios noiavcis, cn vcrdadc! Quao lclo csia ncu ano! Tcno quc nc casiiguc. SEDASTIO AI! AI! Quc coisas ora nos surgcn, ncu scnIor Aninio? Podcrcnos conra-las con dinIciro? ANTNIO Dcccrio odcrcnos; una dclas c uro cic c, scn ncnIuna duvida, vcndavcl no ncrcado. PFSPEFO Vcdc acnas, scnIorcs, as rouagcns dcsics Ioncns. Dizci-nc agora sc clcs sao Ioncsios. Essc iio disfornc quc ali vcdcs, icvc or nac una icrrvcl lrua, c dc odcr iao grandc quc aic ncsno na lua iinIa influcncia, c rovocava narcs c laia-narcs, rcalizando da lua o ofcio, scn o odcr dcla. Esscs ircs indivduos nc roularan; c aquclc ncio-dialo ois c filIo lasiardo, ja sc vc iranou con clcs assassinar- nc. Dois dcsscs naroios sao vossos conIccidos; csic lloco dc cscuridao c ninIa roricdadc. CALID Dcliscado scrci dc ficar norio. ALONSO Aquclc ali nao c acaso, Esicfano, ncu dcscnsciro lclado? SEDASTIO Esia lclado; nas cono arranjou vinIo? 115 ALONSO Canlalcanic dc lclado csia Trnculo. Mas cono icrao clcs acIado cssc adniravcl cliir quc os dciou iao rcnoados? Cono vicsic a cair ncsia salnoura? TFNCULO Dc ial nancira cu nc ncii na salnoura dcsdc a uliina vcz quc vos vi, quc icnIo rcccio dc quc nunca nais nc saia dos ossos. Agora osso dcsafiar as icadas dos nosquiios. SEDASTIO E iu a, Esicfano! Cono vais assando? ESTFANO OI! Nao nc ioqucis! Nao sou Esicfano, nas ura cailra. PFSPEFO Qucrias scr rci da ilIa, nao, naroio? ESTFANO Daria un rci lcn docniio. ALONSO (uontundo uu CuIu} a coisa nais csiranIa quc cu ja vi. PFSPEFO E iao disfornc nos cosiuncs cono no fciiio cicrior. Idc, naroio, ja ara ninIa ccla, aconanIado dc vossos dois anigos. Sc quiscrdcs scr crdoado, arrunai-a con lcn zclo. CALID o quc farci; c dc ora avanic qucro nosirar-nc nais razoavcl c olicr graa. 116 Mas quc asno rcforado cu fui, ionando or un dcus csic lclado c inclinando-nc dianic dcsic inlccil! PFSPEFO Vai logo. Fora! Idc rcor cssas quinquilIarias no lugar ondc csiavan. SEDASTIO Dc ondc foran rouladas, c o nais ccrio. (Sucn CuIu, Estcuno c Tncuo.} PFSPEFO ScnIor, convido Vossa Alicza c os vossos a cnirar cn ninIa olrc ccla, ara dcscansar csia noiic, rcicndcndo aric dcla cnrcgar con narraiivas dc iao grandc airaao quc nao o duvido dcrcssa assara. a Iisioria ioda dc ninIa vida c, assin, os acidcnics or quc assci aic cIcgar a csia ilIa. Logo cla nanIa Ici dc lcvar-vos ao vosso larco c, logo aos, a Naolcs, ondc cscro assisiir ao nairinnio dcsics dois cnics quc nos sao iao caros. Da nc acolIcrci ao ncu Milao, ondc cada icrcciro cnsancnio scra dicado ninIa sculiura. ALONSO Esiou ansioso or ouvir a Iisioria dc vossa vida, quc Ia dc csiranIancnic rcndcr- nos a aicnao. PFSPEFO Coniarci iudo, roncicndo-vos narcs calnos, auras ausiciosas c vclas iao 117 vclozcs quc alcanarcis, dcniro dc ouco icno, vossa rcal csquadra. (A utc, u Ac.} Mcu Aricl, dcio isso a icu cuidado, c, aos, sc livrc nos clcncnios. Passa lcn, qucrido. Por olscquio, scnIorcs, cnirai logo. (Sucn.} 118
Eplogo
(Dto o Psco.}
Mcu cncanio icrninado, rcduzi-nc ao rorio csiado, quc c lcn rccario, cn vcrdadc. Agora, vossa voniadc aqui odcra dciar-nc ou a Naolcs cnviar-nc. Mas c ccrio quc alcancci ncu ducado, c ja crdoci qucn no roulara. Por isso, nao qucira vosso fciiio quc cu ncsia ilIa crnanca iao csicril c rcvcssa, nas dos cncanios nalsaos livrai-nc con vossas naos. Vosso Ialiio dcvc inflar ninIas vcias clo nar; caso conirario, ncu lano dc agradar scra vcsano, ois dc iodo ora carco da aric ncgra dc alio rco, quc os csriios fazia surgir dc noiic ou dc dia. Fcsiou-nc o icnor cscuro; or isso, o aulio rocuro dc vossa rccc quc assalia aic ncsno a Craa nais alia, aagando facilncnic as falias dc ioda gcnic. Cono qucrcis scr crdoados dc iodos vossos ccados, crniii quc scn violcncia nc solic vossa indulgcncia. 119
coylcfi 2000 Fidcndo Casiigai Morcs
Vcrsao ara cDool cDoolsDrasil.con
__________________ JunIo 2000
Proilido iodo c qualqucr uso concrcial. Sc vocc agou or cssc livro VOCE FOI FOUDADO! Vocc icn csic c nuiios ouiros iiulos CFTIS dircio na fonic. www.cloolslrasil.con