Você está na página 1de 15

QUADRO DAS PRINCIPAIS TEORIAS CRIMINOLGICAS

(Adaptado de Cullen e Agnew, 2006, p. 5-8, por Trindade, J.):

Teoria de Base

Principais Representantes Beccaria, !!", 200#

Idia Centra

C !ssica

$ cri%e & u%a e'col(a li)re e acontece *uando, de)ido + au',ncia de puni-.o, o' /ene01cio' '.o %aiore' *ue o' cu'to'. $ (o%e% 3na'ce4 delin*5ente e e't6 deter%inado por cau'a' e caracter1'tica' %or0o-0i'iol7gica'. $ (o%e% n.o na'ce, %a' 3torna-'e4 delin*5ente. $' 0atore' do %eio (%e'ol7gico' ou ecol7gico') '.o a principal cau'a da cri%inalidade. 39e nu%a rua e'cura 'e co%ete %ai' cri%e' do *ue nu%a rua clara, /a'tar6 ilu%in6-la e i''o 'er6 %ai' e0ica: do *ue con'truir %a'%orra'4.

Positi"ista

2o%/ro'o, 8!5, 200

Socio o#is$o cri$ina

8erri, !05, 2006

Tra%os Indi"id&ais

;luec< e ;luec<, =owe, 2002, 2006> Ca'pi, ?o00itt, !!", 2002 e outro'. ;luec<e ;luec<, 8arrington, !#", !!@, !!5, !!8, 2000, 2002, 2006, 2008. Ac<er%an, !88

$' cri%ino'o' di0ere% de n.o cri%ino'o' por u%a '&rie de tra-o' /iol7gico' e p'icol7gico', *ue condu:e% ao cri%e *uando interage% co% o a%/iente 'ocial.

'atores (a$i iares

A delin*5,ncia & u% 0enA%eno %ulti0atorial no *ual a 0a%1lia & u%a )ari6)el de de'ta*ue. A autoridade parental l6/il, 0alta de 'uper)i'.o parental, e'tilo per%i''i)o (permissive parent) ou autorit6rio (authoritarian parent), di'ciplina e )igilBncia 0a%iliar 0raca 0a)orece% co%porta%ento' anti'ociai' *ue pode% e)oluir para a

www.sbpj.org

Andol0i, !82, !8@, !88, !!6 Cat:lawic<, !!#, 2008 ?inuc(in, !88 Dincu'-Eare, !8# Co%unidade' de'organi:ada' gera% cri%inalidade na %edida e% *ue o' controle' 'ociai' in0or%ai' 0raca''a% e a cultura delin*5ente e%erge. 8alta e0ic6cia coleti)a para lutar contra o cri%e e a de'orde%. A delin*5,ncia & %ai' ele)ada na' cidade' de)ido + de'organi:a-.o do tecido 'ocial. $ cri%e & u% co%porta%ento aprendido. Gnteragir co% pare' anti-'ociai' & a %aior 9ut(erland, !"! Associa%*o Di(erencia e Aprendi)a#e$ Socia 9ut(erland e Cre''eF, !#0> Col0gang e 8erracutti, 2006. cau'a do cri%e. $ co%porta%ento cri%ino'o 'er6 repetido e 'e tornar6 crAnico eIi'te pelo u%a re0or-a%ento. 'u/cultura Huando delin*5ente, delin*5,ncia e para a cri%inalidade 'e)era.

Desor#ani)a%*o Socia +Esco a de C,ica#o-

9(aw e ?ac<aF ( !6!, 2006), Tra'(er, !2#

%uito' indi)1duo' pode% aprender a co%eter cri%e' e a' taIa' de )iol,ncia, ne''a' 6rea', 'e torna% %uito alta'.

?erton ( !"8) Ano$ia Eur<(ei% ( 8!#) Metas e $eios Co(en, !55 Cloward e $(lin, !60, 2006>

Au',ncia de nor%a' ou regra' 0raca' gera 0alta de coe'.o 'ocial e pro)oca% alta' taIa' de cri%inalidade. A 'ociedade e'ta/elece %eta' para todo' ('uce''o, ri*ue:a, status, poder), %a' n.o di'tri/ui o' %eio' igualitaria%ente. Cria-

www.sbpj.org

'e, ent.o, u%a de0a'age% entre %eta' e Agnew, 2006> %eio', e o cri%e & u%a 0or%a inade*uada de 'uperar e''a di0eren-a. A principal cau'a do cri%e & a 0alta de controle. $' %ecani'%o' de controle interno' ou eIterno' 0raca''a% na 'ua Jir'c(i e Contro e ;ott0red'on, !!0> 0un-.o de conten-.o gerando o co%porta%ento delin*5ente. K''e'

%ecani'%o' pode% )ariar de acordo co% o conteIto (i't7rico, 'ocial e geogr60ico. $ controle e0ica:, por 'ua )e:, pode ini/ir ou 0a:er o indi)1duo de'i'tir da anti-'ocialidade per'i'tente.

Labeling .esti#$a

;o00%an, !#", !#@, !80>

$'

indi)1duo'

'e

e'ta/ili:a%

no

co%porta%ento anti-'ocial *uando '.o

8oucault, !##, eti*uetado', de0inido' e e'tig%ati:ado' !82, !8@, 2000> pela' ag,ncia' de poder, de'en)ol)endo 2aing, !5!> u%a identidade cri%ino'a a partir de''a 2aing e Cooper, !6@. Ba'aglia, !#6. 3%arca4. K''a condi-.o, entretanto, 'o%ente 'eria )6lida a partir do 'egundo delito. A' in'titui-Le' totai' '.o ag,ncia' de controle e eti*ueta%ento. A 'ociedade cri%in7gena gera o' delin*5ente' e depoi' cria in'titui-Le' para to%ar conta dele' (cultura do da eu, da ruptura aMu'te' apre'enta-.o, eIpo'i-.o rela-.o %orti0ica-.o conta%inadora, de pri)il&gio',

(a/itual entre autor e 'eu' ato', 'i'te%a 'ecund6rio',

www.sbpj.org

'itua-.o anA%ica, e cultura do interno). Baratta, !!!, 2002> Cirino do' 9anto', 2006> Bergalli, !!"> 8erraMoli, 2002, 2006> Cr/tica 2Fra 8il(o, !#2, !80> Car)al(o, 2002, 200#> Andrade, 2002> Bati'ta, 2002> Na00aroni, 200 . $ cri%e & decorr,ncia da *ue/ra da %oralidade na 'ociedade e da tolerBncia do 'i'te%a de Mu'ti-a repre''i)o. A Conser"adora Cil'on e Oelling, 2006> 'olu-.o para a cri%inalidade inclui policia%ento in0ra-Le' e''e' )igoro'o contra a' %enore', poi' controlando pe*ueno' co%porta%ento' A' de'igualdade' cria% condi-Le' *ue le)a% ao delito de rua e + cri%inalidade organi:ada. $ capitali'%o e 'ua' 0or%a' 'el)agen' '.o 0unda%ental%ente cri%inog,nica', por*ue gera% po/re:a, inMu'ti-a, %eno' )alia, e eIplora-.o do' %ai' 0raco'.

de'rupti)o' 'e e)ita% o' delito' %aiore'. Desen"o "i$enta . Life-course-persistent delinquency e Adolescence limited delinquecy ?o00itt, !!", 2000, 200 , 2002, 200", 2006> 8r&c(ette e 2, A cau'a do cri%e pode 'er encontrada no proce''o de de'en)ol)i%ento *ue co%e-a ante' do na'ci%ento e continua atra)&' do ciclo )ital. 8atore' indi)iduai' interage% co% o' 0atore' 'ociai' e

www.sbpj.org

deter%ina% o in1cio, a dura-.o, e a gra)idade da conduta delin*5ente. A anti-'ocialidade de in1cio precoce & prediti)a da delin*5,ncia per'i'tente ao longo da )ida, en*uanto a de in1cio tardio & %ai' circun'tancial e pode 'er interro%pida *uando e''a' condi-Le' Blanc, 2002 de'aparece%. A delin*5,ncia pode 'er li%itada + adole'c,ncia (rea-.o con'iderada nor%al no %arco de u%a etapa do ciclo )ital) ou per'i'tente (patol7gica) precoce de de)ido + intera-.o de caracter1'tica' pe''oai'

(pro/le%a' de te%pera%ento co% /a'e neurol7gica e gen&tica) e 0atore' do conteIto 'ocial e educati)o. Inte#racionista T(orn/errF, !!@, A 200@, 2006> Cullen e Agnew, 2006. cri%inalidade & u%a condi-.o

co%pleIa *ue 'e eIplica pelo controle, pela aprendi:age% 'ocial, pelo' tra-o' indi)iduai'. Toda' a' teoria' contri/ue% co% u%a parcela de eIplica-.o para o 0enA%eno da cri%inalidade, e, Munta', torna% po''1)el a concep-.o de u%a no)a teoria *ue integre toda' a' outra', poi' a' cau'a' do cri%e '.o u%a 'e*5,ncia ao longo da )ida. Huando a conduta de')iada aparece e% idade precoce, 0a%iliare', interage% e 0atore' pe''oai', *ue '7cio-e'truturai',

de/ilita% a' rela-Le' co% a 0a%1lia e

www.sbpj.org

co% a e'cola, 0a)orecendo a a''ocia-.o co% grupo' de iguai' in0ratore'. A' rela-Le' interpe''oai' pode% 'e con)erter nu%a 0onte de e'tre''e ou de ten'.o ao n.o per%itir *ue o 'uMeito alcance 'ua' %eta' ('itua-Le' ad)er'a' Rec&pera%*o da Ano$ia ou *ue le)a% + perda de algo )alio'o). A Agnew, !!# e'ta/ilidade ou a %udan-a da conduta anti-'ocial depende do te%pera%ento e do entorno 'ocial, 'endo *ue o adole'cente te% e'ca''a' condi-Le' para en0rentar 'itua-Le' con0liti)a', %a' a %aturidade 0a)orece o aMu'ta%ento.

Mode os Bio 0#icos

Representante C !ssico Neo1c !ssico +#entica2o%/ro'o ( 8!5) 9and/ert, !6 > ;ra)e', !68> Cit<en, Jaco/', !65 =utter e ;iller, !#6, !!", !!8> 8rota-De''oa, !!

Idia Centra $ delin*5ente nato Cro%o''o%oP4 91ndro%e de Oinen0leter (QPP). Cro%o''o%o 'upera)it6tio, ta%/&% deno%inado cro%o''o%o 3a''a''ino4.

www.sbpj.org

T(erani e ?ednic<, 2002 Reurotran'%i''ore' BaiIo' n1)ei' 'erotonina e alto' n1)ei' de te'to'terona> ?o00itt, !!", 2002, 2006> 8atore' ;en&tico': 0il(o' Nuc<er%an, !!!> Neo1c !ssico +#enticaJol%e', 2002, 200#> Ea%6'io, !!@, 2006> /iol7gico' de pai' co% Tran'torno de Conduta apre'enta% alto' n1)ei' de concordBncia (TC), %e'%o *uando adotado' ao na'ci%ento e criado' por pai' *ue n.o t,% tran'torno. Dater'o(n, !5@> Neo1c !ssico +or#2nico?aFer, !8#> Clec<leF, !#6> KF'enc<, !##, !8", !8#> Neo1c !ssico +or#2nico8arrington, !!8> 2000, 200", 2006, 2008 HuaF, !6@ =aine, 2002, 200", 200@ Neo1c !ssico Jodgin', 2002 8onte' pr& e peri-natai' C7rteI 0rontal 9i'te%a 21%/ico

www.sbpj.org

+or#ano$enta e parenting-

Mode os Psicossociais

Representante

Idia Principa Co%porta%ento' anti'ociai' '.o e'ti%ulado' pelo' /ene01cio' ou gan(o' i%ediato' para 'eu' autore', a''ociado' ao /aiIo autocontrole e ao d&0icit de 'ociali:a-.o na 0a%1lia.

Jir'c(i e ;ott0red'on, Teoria Gera do Cri$e !!0, 2006. 8on'eca e 9i%Le', 2002.

Pert&r3a%4es do "/nc& o

9pit:, !6", !8" Bowl/F, !58, !6! Ain'wort(, !6!, !#8 Balint, !6!, !##, !!" Cinnicott, !5", !85, !!6, 2005 (pseudoself) ?ucc(ielli, !#!, 2002, 2005

A do' u%a do

delin*5,ncia )1nculo' patologia )1nculo

e't6

a''ociada a pertur/a-Le' precoce'. )incular: precoce. Dode 'er entendida co%o u%a pertur/a-.o acentuada Eelin*5,ncia co%o 'inal de e'peran-a5

www.sbpj.org

CFrulni<, !8! 96, !!0, !! , !!5, !!# AMuriaguerra, !8"

K't1%ulo e re'po'ta. 9<inner Processo de socia i)a%*o Bandura ( !# , !#", !80) A<er'on ( !66) $ co%porta%ento delin*5ente & apreendido e decorre do 0raca''o no proce''o de 'ociali:a-.o pelo re0or-a%ento de conduta' anti-'ociai'. Condiciona%ento operante. A delin*5,ncia relacionada a preMu1:o' da %oral Racioc/nio Mora Diaget ( !"2, !66, !#0, !# , !!0) (eteronA%ica e da %oral autonA%ica e ao 0raca''o na tran'%i''.o do' )alore' da 'ociedade con)encional. Identidade Identidade positi"a e ne#ati"a Kric<'on ( !66, !68, !6!, !#5) Blo', !#! =ec<le'' ( !56) A%aral Eia', !8@ A adole'c,ncia en*uanto etapa de /u'ca de identidade pr7pria au%enta a eIpo'i-.o a 0enA%eno' oportuni'ta', tai' co%o o u'o conduta' de droga', di'0uncionai', co%porta%ento' de ri'co,

www.sbpj.org

anti-'ociai'

delin*5,ncia', *ue pode% 'er li%itado' a e''a etapa )ital. $ adole'cente pode delin*5ir delin*5ente. 'e% 'er

A' pr6tica' inade*uada' da crian-a na pri%eira in0Bncia '.o re0or-ada' e o %undo e'colar 'e apre'enta repleto de di0iculdade pra Datter'on e Ei'(ion ( !85, !!5) T(orn/errF ( !8@, 200@, Associa%*o co$ Pares De in67entes 2006) 2, Blanc ( !8#, 2000, 2002) ?o00itt e Ca'pi, 2002, 2006 u%a crian-a in6/il, au%entando a pro/a/ilidade de 0raca''o e'colar e de'aMu'te. $' pare' co% co%porta%ento anti-'ocial contri/ue% para aper0ei-oar a' pr6tica' de de')ia-.o, *ue depoi' tende% a per%anecer na' di0iculdade' de u% tra/al(o e't6)el, na' rela-Le' co% a 0a%1lia, no contato co% a' droga' e nu%a inade*uada rela-.o co% o %undo. A conduta anti-'ocial 'e torna per%anente. Con( &8ncia de Tra%os Ei'(ion, Datter'on ( !!5, www.sbpj.org Eelin*5ente' crAnico' e

p'icopata' po''ue% tra-o' con0luente' *ue 'e encontra% no' in0ratore' !!6) ?acCord ( !!#, !!!) co%un': pre'ente1'%o, /u'ca do pra:er, da 'ati'0a-.o i%ediata, indi0eren-a a0eti)a, egocentri'%o, 0alta de e%patia, dentre outro'. Huando 'e de'cre)e u% p'icopata, de'cre)e-'e u% Allport ( !"#) Tra%os de Persona idade KF'enc< ( !#0, !##, !8", !8#) delin*5ente e 'eu' tra-o' de per'onalidade '.o eIe%pli0icati)o' do *ue 'e encontra e% outro' delin*5ente' de enrai:a%ento cri%ino'o. 8alta de per'pecti)a de 0uturo, 0alta de %e%ori:a-.o do pa''ado, car,ncia de pen'a%ento B&sca do Pra)er +Presente/s$oCu''on ( !!8) Born ( !8") a/'trato, agita-.o co%pen'at7ria, pre'ente1'%o e 0unciona%ento p'1*uico pre'o ao Sa*uiT e SagoraT '.o algu%a' caracter1'tica' do' 'uMeito' delin*5ente' e anti-'ociai'.

www.sbpj.org

$ proce''o de agra)a%ento da ati)idade cri%ino'a Enrai)a$ento Cri$inoso 2e Blanc ( !8#, !! , 2002) pa''a por cinco e't6gio': a) apareci%ento> /) eIplora-.o> c) eIplo'.o> d) con0lagra-.o> e) tran'/orda%ento. Eelin*5ente' li%itado' + adole'c,ncia e delin*5ente' de carreira versus a ?o00it ( !!", 2002) Contin&idade +continuity2oe/er ( !!0) delin*5,ncia per'i'tente e co%o e'tilo de )ida.

8r&c(ette e 2, Blanc, !8#, Dode (a)er u%a lin(a de continuidade entre a 2002. delin*5,ncia oca'ional e a delin*5,ncia per'i'tente e gra)e. 'atores (a$i iares ;luec< e ;luec<, !50> Eelin*5,ncia co%o u% produto da' condi-Le' e rela-Le' na 0a%1lia e en*uanto u%a pertur/a-.o da co%unica-.o 0a%iliar. $l'on, !#!> Cat:lawic<, !#2, 2006 ?cCord, 2002 2e Blanc e Jano':, 2002 Rapla)a e $/erwittler, www.sbpj.org 9i'te%a 0a%iliar de'co%pro%etido e ca7tico.

8arrington, !!2/, !!#> ?inuc(in, !88

2002 OurF e Coe''ner, 2002 ?ucc(ielli, 2002, 2005 Jo(n'tone e Coo<e, 2002 Dincu'-Eare, !8# A delin*5,ncia & Jir'c(i, !6!> Pr!ticas Ed&cati"as (Parenting) 2oe/er, !!0> ;luec< e ;luec<, 8arrington, !!2/, !!2c decorrente da 0alta de i%plica-.o e de co%pet,ncia de )igilBncia por parte do' pai', di'ciplina eIce''i)a%ente tolerante ou a%/1gua, (0alta de 'uper)i'.o parental, neglig,ncia). Psicana /tico 8reud, Olein, !6", !6@, !#0, !#6, !8 , 2006 A'Ua, !@#, =o'olato, !#@, =a'co)'<F, !#0, !#" 9egal, !#5 9andler, !!0 8raca''o do 'uperego co% u%a de/ilitada internali:a-.o da' no-Le' de lei, tran'gre''.o e culpa. $ adole'cente tran'gride por cau'a de u% 'uperego eIce''i)a%ente co%placente e tolerante ou eIce''i)a%ente r1gido, arcaico, e puniti)o. Dode-'e e'ta/elecer a di0eren-a entre delin*5,ncia por

www.sbpj.org

'enti%ento de culpa (neur7tica e reati)a) e delin*5,ncia por 0alta de =ouanet, !8" T(i', !8# 8enic(el, !8 8edida, !68, !88 ;ar%a, !60, !8@ ;old'tein, !60, !8# ;in/erg, !#" Jei%ann, !82 ?artin', !#" Bion, !6", !8!, !! , !!2> A%aral Eia', !8@, 2000> Oern/erg, !8", !!5 ?ato', !86, !! , !!6 'enti%ento de culpa (per)er'a e per'i'tente). $ adole'cente age por u%a incapacidade de pen'ar. Trata-'e de u% 0raca''o do i%agin6rio. $ acting e a' ati)idade' de ri'co pode% de 'er u%a %aneira e'conder

(negar) a depre''.o, e o adole'cente pode delin*5ir 'e% 'er delin*5ente.

$ agir repre'enta o 0raca''o do pen'a%ento ao n1)el da concep-.o e do conceito: incapacidade de de'en)ol)er o aparel(o de pen'ar o' pen'a%ento'. $' ato' '.o e'/o-o' de pen'a%ento' n.o pen'ado' + procura de u% int&rprete. 9.o 'igni0icado' e% /u'ca de 'igni0ica-.o, por*uanto ainda n.o no%eado'.

Passa#e$ ao ato

8eld%an ( !##, !!", !!#)>

Al&% da l7gica da racionalidade, o ato

www.sbpj.org

tran'gre''or carrega u% 'entido, u% 'igni0icado *ue 2agac(e ( !@8, !5 )> Cinnicott, !85, !!6, 2005 e'capa + con'ci,ncia A delin*5,ncia pode 'er u% 'inal de e'peran-a. Huando u%a crian-a 0urta u%a caneta, ela n.o e't6 0urtando 'o%ente u%a caneta. ?ecani'%o' de nega-.o do dano, da re'pon'a/ilidade, Mini$i)a%*o do ato ?at:a ( !5#, !8 ) da )1ti%a, condena-.o do' condenadore' e p'eudoideali:a-.o da' 3lealdade' 'uperiore'4.

www.sbpj.org

Você também pode gostar