Você está na página 1de 42

Eletrotcnica

Capacitores

Professor: Roldiney Alves Moreira Disciplina: Manuteno de Sistemas Industriais 11/10/2012

ndice
Definio de Capacitor Capacitncia Tipos de Capacitores Especificao Tcnica dos Capacitores

ndice
Definio de Capacitor Capacitncia Tipos de Capacitores Especificao Tcnica dos Capacitores

Definio de Capacitor
O capacitor um componente capaz de armazenar cargas eltricas, sendo largamente empregado nos circuitos eletrnicos. Um capacitor se compe basicamente de duas placas de material condutor, denominadas de armaduras, isoladas eletricamente entre si por um material isolante chamado dieltrico, como pode ser visto na Fig.1.

armaduras

dieltrico

Fig.1 Constituio de um capacitor.

Definio de Capacitor
O material condutor que compe as armaduras de um capacitor eletricamente neutro no seu estado natural. Em cada uma das armaduras, o nmero total de prtons e eltrons igual, portanto as placas no tm potencial eltrico. No existindo potencial eltrico em cada uma das armaduras, no h diferena de potencial ou tenso entre elas, conforme ilustrado na Fig.2.

OV

Fig.2 Diferena de potencial zero.

Definio de Capacitor
O fenmeno de armazenamento de cargas pelo capacitor pode ser compreendido mais facilmente analisando o movimento de eltrons no circuito. Por esta razo ser utilizado o sentido eletrnico da corrente eltrica no desenvolvimento do assunto. Conectando-se os terminais do capacitor a uma fonte de CC, o capacitor fica sujeito diferena de potencial dos plos da fonte. O potencial da bateria aplicado a cada uma das armaduras faz surgir entre elas uma fora eltrica, que nada mais do que uma fora de atrao (cargas de sinal diferente) ou repulso (cargas de mesmo sinal) entre cargas eltricas.

O plo positivo da fonte absorve eltrons da armadura qual est conectado enquanto o plo negativo fornece eltrons outra armadura, como ilustrado na Fig.3.

Definio de Capacitor

eltrons

eltrons

Fig.3 Absoro de eltrons da armadura no polo positivo e fornecimento de eltrons do negativo armadura.

Definio de Capacitor
A armadura que fornece eltrons fonte fica com ons positivos adquirindo um potencial positivo e a armadura que recebe eltrons da fonte fica com ons negativos, adquirindo potencial negativo, conforme ilustrado na Fig.4.

+
+ + + + + + + + + + + + +

Fig.4 Cargas em um capacitor conectado a uma fonte.

Definio de Capacitor
Isto significa que ao conectar o capacitor a uma fonte de CC, surge uma diferena de potencial entre as suas armaduras. A tenso presente nas armaduras do capacitor ter um valor to prximo ao da tenso da fonte que, para efeitos prticos, pode-se consider-las iguais, como indicado na Fig.5.

+
+ + + + + + + + + + + + +

1,5 V

Fig.5 Tenso das armaduras igual tenso da fonte.

Definio de Capacitor

Um capacitor conectado diretamente a uma fonte de alimentao apresenta entre suas armaduras uma tenso que pode ser considerada igual da fonte.

Definio de Capacitor
Quando o capacitor assume a mesma tenso da fonte de alimentao, diz-se que o capacitor est carregado.
Se aps ter sido carregado o capacitor for desconectado da fonte de CC, suas armaduras permanecem com os potenciais adquiridos, como ilustrado na Fig.6.

+ + + + -

+ + -

+ + + -

+ + +

+ -

1,5 V

Fig.6 Permanncia dos potenciais das armaduras aps a fonte CC ser desconectada.

Definio de Capacitor

Isto significa dizer que, mesmo aps ter sido desconectado da fonte de CC, ainda existe tenso presente entre as placas do capacitor.
Resumindo-se, pode-se dizer que quando um capacitor conectado a uma fonte de CC, ele absorve energia desta fonte, armazenando cargas eltricas (ons positivos e negativos) nas suas armaduras. Esta capacidade de absorver e manter a energia em suas armaduras que define o capacitor como sendo um armazenador de cargas eltricas. A energia armazenada no capacitor na forma de desequilbrio eltrico entre suas armaduras pode ser reaproveitada.

Definio de Capacitor
DESCARGA DO CAPACITOR
Tomando-se um capacitor carregado e conectando-se seus terminais a uma carga, haver uma circulao de corrente, pois o capacitor atua como fonte de tenso. Este comportamento pode ser visto na Fig.7.

+ + + + + -

+ + -

+ + + -

+ + +

+ -

Fig.7 Descarga de um capacitor sobre uma carga (resistor).

Definio de Capacitor
Isto se deve ao fato de que atravs do circuito fechado inicia-se o restabelecimento do equilbrio eltrico entre as armaduras. Os eltrons em excesso em uma das armaduras movimentam-se para a outra onde h falta de eltrons, at que se reestabelea o equilbrio de potencial entre elas, como ilustrado na Fig. 8.
I
+ + + + + + + -

+ +

+ + +

+ -

I
capacitor carregado capacitor em descarga

I=O

capacitor descarregando

Fig. 8 Eltrons nas armaduras.

Definio de Capacitor
Durante o tempo em que o capacitor se descarrega, a tenso entre suas armaduras diminui porque o nmero de ons restantes em cada armadura cada vez menor. Aps algum tempo, a tenso entre as armaduras to pequena que pode ser considerada zero.

Quando um capacitor est em descarga, a tenso entre as suas armaduras diminui at praticamente zero.

ndice
Definio de Capacitor Capacitncia Tipos de Capacitores Especificao Tcnica dos Capacitores

Capacitncia
Capacitncia

A capacidade de armazenamento de cargas de um capacitor depende dos seguintes fatores : rea comum entre as armaduras, espessura do dieltrico e natureza do dieltrico.

Capacitncia

REA DAS ARMADURAS Quanto maior a rea das armaduras, maior a capacidade de armazenamento de um capacitor.

Capacitncia

ESPESSURA DO DIELTRICO
Quanto mais fino o dieltrico, mais prximas esto as armaduras. O campo eltrico formado entre as armaduras maior e a capacidade de armazenamento tambm.

Capacitncia
NATUREZA DO DIELTRICO Quanto maior a capacidade de isolao do dieltrico, maior a capacidade de armazenamento do capacitor. A capacidade de um capacitor de armazenar cargas denominada de capacitncia. (C) se define sendo a razo entre a carga eltrica a armadura (Q) pela diferena de potencial entre elas (V) :

Q C V
Quanto maior a capacitncia, maior a capacidade de armazenamento de cargas.

Capacitncia

A unidade de medida de capacitncia o farad e representada pela letra F. Entretanto, a unidade farad extremamente grande, o que leva ao uso de submltiplos dessa unidade.
A Tabela 1 apresenta os smbolos representativos de cada submltiplo e o seu valor com relao unidade.

Capacitncia
Tabela 1 Submltiplos do farad.
Denominao
Microfarad Nanofarad Picofarad

Smbolo
F nF pF

Relao com a unidade


10-6F ou 0,000001F 10-9F ou 0,000000001F 10-12F ou 0,000000000001F

Apresentam-se a seguir alguns exemplos de converso. 1) 1 F o mesmo que 1.000nF. 2) 22nF o mesmo que 22.000pF. 3) 68nF o mesmo que 0,068 F. 4) 150pF o mesmo que 0,15nF. 5) 820nF o mesmo que 0,82F. 6) 1.200pF o mesmo que 1,2nF. 7) 47.000pF o mesmo que 47nF. 8) 47.000pf o mesmo que 0,047F.

Capacitncia
TENSO DE TRABALHO
Alm da capacitncia, os capacitores tm ainda outra caracterstica eltrica importante: a tenso de trabalho. A tenso de trabalho a tenso mxima que o capacitor pode suportar entre as suas armaduras. A aplicao de uma tenso no capacitor superior a sua tenso de trabalho mxima, pode provocar o rompimento do dieltrico fazendo com que o capacitor entre em curto, perdendo as suas caractersticas. Na maioria dos capacitores, o rompimento do dieltrico danifica permanentemente o componente. Deve-se tomar cuidado de utilizarem-se sempre capacitores com tenso de trabalho superior ao valor que o componente ir trabalhar realmente.

ndice
Definio de Capacitor Capacitncia Tipos de Capacitores Especificao Tcnica dos Capacitores

Tipos de Capacitores
Tipos de capacitores

Atualmente encontra-se no mercado um grande nmero de tipos de capacitores, empregando os mais diversos materiais. Estes capacitores podem ser resumidos em quatro tipos bsicos: - Capacitores fixos despolarizados. - Capacitores ajustveis. - Capacitores variveis. - Capacitores eletrolticos.

Tipos de Capacitores
CAPACITORES FIXOS DESPOLARIZADOS Apresentam um valor de capacitncia especfico, que no pode ser alterado. A Fig.10 mostra o smbolo usado para representar os capacitores fixos despolarizados.

Fig.10 Smbolo dos capacitores fixos despolarizados. Capacitores despolarizados no tem polaridade especificada para ligao.

Tipos de Capacitores
CAPACITORES AJUSTVEIS

So utilizados nos pontos de calibrao dos circuitos. A Fig.13 mostra um capacitor ajustvel tpico e o seu smbolo.

SMBOLO

Fig.13 Capacitor ajustvel. Apresentam valor de capacitncia ajustvel dentro de certos limites, por exemplo 10pF a 30pF.

Tipos de Capacitores
CAPACITORES VARIVEIS
So utilizados em locais onde a capacitncia constantemente modificada. A Fig.14 mostra um capacitor varivel e o seu smbolo.

Fig.14 Capacitor varivel e seu smbolo.

Tipos de Capacitores
CAPACITORES ELETROLTICOS A Fig.16 permite uma comparao entre as dimenses de um capacitor eletroltico e um no eletroltico de mesmo valor.

Fig.16 Comparao entre os volumes de um capacitor eletroltico com um no eletroltico.

Tipos de Capacitores
O fator que diferencia os capacitores eletrolticos dos demais capacitores fixos o dieltrico. Nos capacitores fixos comuns o dieltrico de papel, mica ou cermica. O dieltrico dos capacitores eletrolticos um preparado qumico chamado de eletrlito que oxida pela aplicao de tenso eltrica, isolando uma armadura da outra. A utilizao do eletrlito permite a reduo da distncia entre as armaduras a valores mnimos, o que possibilita a obteno de maiores valores de capacitncia (desde 1 F at os valores maiores que 200.000 F). O capacitor selado em um invlucro de alumnio que isola as armaduras e o eletrlito da ao da umidade. Os capacitores eletrolticos apresentam algumas desvantagens que so decorrentes do seu processo de fabricao. So elas: - Polaridade. - Alterao de capacitncia. - Tolerncia.

Tipos de Capacitores
POLARIDADE
A formao da camada de xido entre as placas depende da aplicao de tenso nas armaduras com polaridade correta. A ligao com polaridade incorreta sobre as armaduras do capacitor provoca a destruio do eletrlito, permitindo a circulao de corrente entre as armaduras. O capacitor sofre um processo de aquecimento que faz o eletrlito ferver, podendo inclusive provocar uma exploso do componente devido formao de gases no seu interior.

Tipos de Capacitores

Os capacitores eletrolticos polarizados so utilizados apenas em circuitos alimentados por corrente contnua. Nos circuitos de corrente alternada a troca de polaridade da tenso danifica o componente.

Tipos de Capacitores
O smbolo dos capacitores eletrolticos expressa a polaridade das armaduras, como pode ser visto na Fig.17.

+ -

Fig.17 Smbolo dos capacitores eletrolticos.

ndice
Definio de Capacitor Capacitncia Tipos de Capacitores Especificao Tcnica dos Capacitores

Especificao de Capacitores
Especificao tcnica dos capacitores

Os capacitores so especificados tecnicamente por:


- Tipo. - Capacitncia. - Tenso de trabalho.

Por exemplo : capacitor de poliester de 0,47 e 600V e capacitor eletroltico de 2.200 e 63V.

Especificao de Capacitores
APRESENTAO DAS CARACTERSTICAS NOS CAPACITORES

A capacitncia e a tenso de trabalho dos capacitores expressa no corpo do componente de duas formas:
Diretamente em algarismos. Atravs de um cdigo de cores.

A Fig.22 apresenta alguns capacitores com os valores de capacitncia e a tenso de trabalho expressos diretamente em algarismos.

Especificao de Capacitores

Fig.22 Valores dos capacitores expressos em algarismos.

Especificao de Capacitores
Os valores so apresentados normalmente em microfarads ( F) ou picorafads (pF). Quando os capacitores so menores que 1 F, como por exemplo 0,1 F, 0,0047 F ou 0,012 F, o zero que precede a vrgula no impresso no corpo do componente. Nestes casos aparece diretamente um ponto, que representa a virgula, como ilustrado na Tabela 2.

Tabela 2 Valor real e valor impresso no capacitor.


Valor real 0,1F 0,047F 0,012F 0,68F Valor impresso .1 .047 .012 .68

Especificao de Capacitores
CDIGO DE CORES PARA CAPACITORES A Fig.23 mostra o cdigo de cores para capacitores e a ordem de interpretao dos algarismos. 1 ALGARISMO
2 ALGARISMO N DE ZEROS TOLERNCIA TENSO NOM

PRETO 0 MARROM 1 VERMELHO 2 LARANJA 3 AMARELO 4 VERDE 5 AZUL 6 VIOLETA 7 CINZA 8 BRANCO 9

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

+ 20 % 0 00 000 0000 00000


Valores em pF

250 V 400 V 630 V

+ 10 %

Fig.23 Cdigo de cores para capacitores.

Especificao de Capacitores
O valor de capacitncia expresso pelo cdigo de cores dado em picofarads (pF).

Exerccios Especificar os capacitores identificados pelas seguintes cores : a) Amarelo - Violeta - Laranja - Branco Azul b) Laranja - Branco - Amarelo - Branco - Vermelho

Soluo
(a) 47nF, 10%, 630V (b) 0,39 mF, 10%, 250V

QUESTIONRIO

1- O que acontece com um capacitor em descarga ? 2- Quais so os fatores que influenciam na capacitncia de um capacitor ? 3- Cite os tipos bsicos de capacitores.

Você também pode gostar