Você está na página 1de 12

MtodosFsicosAplicadosa

GeocinciasII
PotencialEltrico
POTENCIALELTRICO
A

lei

de

Newton

da

Gravitao

e

a

lei

de

Coulomb

da

eletrosttica

so

matematicamente

idnticas,

ento

os

aspectos

gerais

discutidos

para

a

fora

gravitacional

podem

ser

aplicadas

paraocasodaforaeletrosttica.
Como

a

fora

eletrosttica

uma

FORA

CONSERVATIVA,

podemos

atribuir

uma

energia

potencialeltricaUparaosistema.
U=

W
Quando

o

sistema

muda

de

uma

configurao

inicial

para

um

estado

final,

a

fora

eletrosttica

realiza

um

TRABALHO

sobre

as

partculas.

O

trabalho

realizado

pela

fora

eletrostticaindependedocaminho.
Ao

invs

de

trabalharmos

com

a

energia

potencial

eletrosttica,

definimos

a

energia

potencialporunidadedecarga
A

diferena

de

potencial

entre

dois

pontos

queequivaleaescrever
Por

convenincia,

se

adotarmos

Ui=0

no

infinito

como

nossa

energia

potencial

de

referncia,

entoo

potencial

no

infinito

tambm

ser

nulo.
Trabalho

realizado

pelo

campo

eltrico

sobre
umapartculacarregadaquandosemovedo
infinitoateumaposiofinal.
o
q
U
V =
o o
i
o
f
i f
q
U
q
U
q
U
V V V

= = =
q
W
V

=
SUPERFCIESEQUIPOTENCIAIS
Pontos

que

possuem

o

mesmo

potencial

eltrico

formam

uma

SUPERFCIE

EQUIPOTENCIAL.

O trabalho

realizado

por

um

campo

eltrico

sobre

umapartculaquandoelasemoveentredoispontos

localizados

sobre

a

mesma

equipotencial


nulo.

Considere

uma

famlia

de

superfcies

equipotenciais

associada

a

um

campo

eltrico

devido

a

uma

distribuiodecargas.
As

superfcies

equipotenciais

so

sempre

perpendicularesslinhasdecampoeltrico.
CLCULODOPOTENCIALAPARTIRDOCAMPO

ELTRICO
Podese

calcular

a

diferena

de

potencial

eltrico

entre

dois

pontos

em

um

campo

eltrico

se

conhecermos

o

vetor

campo

eltrico

ao

longo

de

qualquer

trajetria

que

ligue

esses

pontos.

Considereumcampo

eltrico

arbitrrio

e

uma

carga

deprovaq,quesemoveemumatrajetriaentreos

pontosief.
EmqualquerpontodatrajetriaatuaumaforaF.
POTENCIALDEVIDOAUMACARGA

PUNTIFORME
POTENCIALDEVIDOAUMDIPLOELTRICO
POTENCIALDEVIDOAUMADISTRIBUIO

CONTNUADECARGA
ORIGEMDOPOTENCIALELTRICOESPONTNEOEMROCHAS
CRISTALINASFRATURADASESUAUTILIZAONALOCAODE
POOS
W.E.deMedeiros1&O.A.L.deLima2
Medidas

de

potencial

eltrico

espontneo

(PE)

foram

realizadas

no

interior

de

poos

e

na

superfcie

da

terra,

ao

longo

de

sees

transversais,

em

aqferos

fissurais

em

rochas

cristalinasdoEstadodaBahia.EstasmedidasrevelamapresenadefortesanomaliasdePE

relacionadas

movimentao

da

gua

subterrnea.

Com

base

em

um

modelo

geomtrico

hidrulico

simplificado

para

um

aqfero

fretico,

numa

estrutura

essencialmente

bi

dimensional,eusandoasequaesbsicasparaosacoplamentosdefluxosdefluidos(oude

calor)edeconcentraoinica, mostradoqueosefeitoseletrocinticosdesenvolvidosao

longo

das

paredes

das

fraturas

podem

produzir

anomalias

de

PE

comparveis

quelas

observadas

no

campo.

Por

outro

lado,

as

estimativas

obtidas

para

os

acoplamentos

associados

aos

efeitos

eletroqumico

e

termo

eltrico

so

bem

menores

do

que

os

estimados

para

o

efeito

eletrocintico,

o

que

sugere

que

este

ltimo

constitui

a

fonte

dominantedasanomaliasdePEobservadasemzonasfraturadasderochascristalinas.Com

basenesteresultado,foifeitaainterpretaointegradadeseesderesistividadeaparente

eperfisde

PE

de

campo.Nesta

interpretao,

ficou

evidenciado

queo

mtodo

de

PE

pode

ser

usado

como

uma

tcnica

geofsica

complementar

ao

mtodo

de

eletroresistividade

na

distino

de

reas

com

permeabilidade

relativamente

alta

no

interior

de

aqferos

com

porosidadefissural.
OmtododoPotencialEspontneo(PE)constituiumadasmaisantigastcnicasdeprospeco

geofsicaetemcontinuamentesidoutilizado,comsucesso,numagrandevariedadedeproblemas

dehidrogeologia,geotecniaeprospeco.
GERAODEPOTENCIALESPONTNEONASROCHAS
EfeitoEletrocintico
Considereumaamostraderochaporosasaturadacomumfluidosalino.Seasextremidadesda

amostraforemsubmetidasaumdiferenadepresso,p,de
modoaproduzirumfluxohidrulico,q, tambmproduzidaumadiferenadepotencialeltrico

(d.d.p.),,dadapor:
= C

p
Aorigemdestefenmenoest

associadacomaformaodeumaduplacamadadecargaseltricas

nasparedesdosporosdarocha,comumentedenominadadeduplacamadadeHelmholtz.Estadupla

camadaseformaporqueasuperfciedosporosnoest

eletricamentebalanceada(geralmenteem

conseqnciadetrocasinicas)eadsorveonsdesinalcontrriodissolvidosnofluidodesaturao.

Formase,ento,nofluido,umacamadadeons,parteimvelepartedifusa.Apartedifusapodese

movimentar

se

o

fluido

for

submetido

a

uma

diferena

de

presso,

gerando

assim

uma

corrente

eltricaporconveco.

Você também pode gostar