Você está na página 1de 5

21/02/2015 Artigo

Artigos,Pareceres,MemoriaisePeties

ALeiComplementaremMatriaTributria

ArturAlvesdaMotta
ProcuradordaFazendaNacional,EspecialistaemDireitoTributriopelaUFRGS,Membroinstituidorda
FundaoEscolaSuperiordeDireitoTributrio

Sumrio:1.Introduo.2.Opapeldaleicomplementar.3.Aexistnciadehierarquiaentrealeiordinriaealei
complementar.4.Relaesentreleicomplementareleiordinrianotempoenoespao.5.Concluso.

1.Introduo

OCdigoTributrioNacional(CTN)foirecebidopelaConstituiode1988comostatusdeleicomplementar,embora
sejaformalmenteumaleiordinria(Lein.5.172/1966).Odadorelevante.Antesde1988oCTNnoeralei
complementar,comobemfrisaMariadoRosrioEsteves,(1)"poisnoexistia,navignciadaConstituioFederalde
1946,pocaemquefoiaprovado,leiformalmentecomplementarConstituio".

PorestarazoMariadoRosrioEstevesdefendeatesedequeaLein.5.172/66(nossoCTN)foirecebidopela
Constituiode1967como"leiformalmenteordinriaematerialmentedecarternacional."(2)Opatamardelei
materialmentecomplementarderivadacircunstnciadequehojeoCTNestasalvodasinvestidasdaleiordinria,pois
paraseralteradonaquiloquedigarespeitoaqualquerdasmatriasconstantesnoart.146,IIIdaConstituiootexto
constitucionalexigeleicomplementar.

2.Opapeldaleicomplementar

Aleicomplementartemafinalidadedeservirdeguiaparanormasgerais,ouseja,traarasdiretrizesbsicas,os
princpiosquedevemorientarasnormastributriasquelhedevamaobedincia.SegundoIvesGandra,alei
complementarcomplementaotextoconstitucional,"esclarecendo,tornandoclaraaintenodoconstituinte".(3)Sendo
atonormativoprimrio,(4)assimcomoaleiordinria,aleicomplementardeveseconformarformalematerialmenteao
textoconstitucional,comodizJosAfonsodaSilva.(5)

Emborasejapossvel,nopapeldaleicomplementarestabelecermincias,aindaquedigamrespeitoaostributosda
Unio.(6)MuitasvezesaConstituiofuncionacomoumclientequeencomendaoquadroaumartista,dandoas
especificaesquequiser,tamanhodatela,motivo,coresetintas.Amolduradoquadro,ouseuslimites,socomoalei
complementar.Opreenchimentodoquadro,otrabalhodoartistareservadoleiordinria.

PorestemotivoVittorioCassone(7)afirma,comrelaoaleiordinriaealeicomplementar,quequandocadauma"atuar
dentrodeseucampomaterialexclusivo,nohaverdesefalaremhierarquia".DaconcluirSoutoMaiorBorges(8)que
"Avalidadedaleiordinriadecorre,emprincpio,dasuaconformaocomaConstituio.Apenas,aleiordinria
obrigadaarespeitarocampoprivativodalegislaocomplementar,talcomoestanopodeinvadirocampodalei
ordinria."

Entretanto,istonosignificaquetodootributotenhaqueserinstitudoporleicomplementarcomogostariaIvesGandra,
(9)tantoqueelemesmodissequeoSTFconsiderouvlidaainstituiodacontribuiosocialsobreolucronaformada
Lein.7.689/88(RE146.7339/SP).

3.Aexistnciadehierarquiaentrealeiordinriaealeicomplementar

Semdvidaestaumadasmaioresdiscussesemdireitotributrio.Hosquedizemclaramenteinexistirhierarquia
entreleiordinriaeleicomplementar(VitorNunesLeal,SoutoMaiorBorgeseMarcosAntonioCardosodeSouza),(10)
aquelesqueadmitemexistiraprimaziadaleicomplementarquandoestaforofundamentodevalidadedaleiordinria
(JosAfonsodaSilva,SachaCalmonNavarroCoelhoeMariadoRosrioEsteves)(11)eosqueafirmamabertamente
quealeicomplementarumatonormativointermedirioentreotextoconstitucionalealeiordinria(ManoelGonalves
FerreiraFilho,PaulodeBarrosCarvalho,IvesGandradaSilvaMartins,VittorioCassoneeYoshiakiIchihara)(12)oque
lhedariaumaposiohierarquicamenteinferiorConstituioesuperiorleiordinria.

Quandosefalaemhierarquianormativa,contudo,nosepodedeixardeatentarparaoquedisseKelsen,tendoemvista
queomestreaustracoconcebeuoordenamentojurdicocomoumsistemahierarquizadodenormas.ParaKelsenh
hierarquiaquando"anormaquedeterminaacriaodeoutranormaanormasuperior,eanormacriadasegundoessa
regulamentaoainferior".(13)InteressantedesdobramentodessateorialevadaacaboporSoutoMaiorBorges(14)
pararejeitaratesedahierarquiaentrealeicomplementarealeiordinria.

Presentestaispostuladosquepodemosiniciaraindagaoparasabersehounohierarquiaentrealei
complementarealeiordinria.QuemdeterminaaediodeleiparatornarostributosexigveisaConstituio.o
textoconstitucionalesomenteelequecriaeprevashiptesesparaaelaboraodeleiordinriaedalei
complementar,tantoqueofundamentodeambasomesmo:aConstituio.Oconflitoentrealeiordinriaealei
complementarresolvidocombasenaConstituioporqueestaquedistribuiascompetncias.Quandoaleiordinria
dispesobrematriadeleicomplementarelainconstitucional,pois,porinvasodecompetncia.

Fixadosestespontosquesepergunta:aleicomplementarquedeterminaaelaboraodaleiordinria?No.a
http://www.planalto.gov.br/ccivil_03/revista/Rev_52/Artigos/Art_Artur.htm 1/5
21/02/2015 Artigo
Constituio.Oteordaleiordinriaditadopelaleicomplementar?No.QuemdizistoaConstituio.Oconflitoentre
aleiordinriaealeicomplementarumaviolaodestaltima?No.umaviolaoConstituio.JosAfonsoda
Silva(15)tambmconcluipelainconstitucionalidadedaleiordinriaqueingressenocamporeservado
constitucionalmenteleicomplementar:(16)

OSupremoTribunalFederaltambmtrilhouomesmocaminho:"Nopode,portanto,leiordinria,sobpenade
inconstitucionalidadeporinvasodecompetncia,ingressarnaesferadecompetnciadaleicomplementarpara
derrogla."(MS20.382/DF,Rel.Min.MoreiraAlves,Pleno,DJ09/11/90)eemperodomaisrecenteconfirmoua
jurisprudnciaanterior(AGRAG359.200/PR,Rel.Min.NelsonJobim,DJ13/6/2002).

Assim,senoaleicomplementarquedeterminaaelaboraodaleiordinriaseocontedodaleiordinriano
ditadopelaleicomplementareseaofensadaleicomplementarpelaordinrianoilegalidadeesim
inconstitucionalidade,ondeestahierarquiadaleicomplementaremfacedaleiordinria?

Aleiordinriatoleiquantoacomplementar,comadiferenaqueocampodestaltimafoiexpressopelotexto
constitucionaleoquorumparaavotaodaleicomplementarmaisrigoroso.Assim,aleicomplementarumalei
ordinriaadjetivadaconstitucionalmente.ComodizSoutoMaiorBorges,(17)oquorumsfazaexistnciadalei
complementar,masnolheconfereaeficcia.Daoequvocodizerquealeicomplementartemhierarquiasobrealei
ordinriaemrazodomaiornmerodevotantesnecessrioparaasuaaprovao.Permanecemvlida,portanto,atese
defendidapelosaudosoministroVitorNunesLeal.(18)

SoutoMaiorBorgesrefutaatesedasuperioridadeformaldaleicomplementarpelomerofatodequenoprocesso
legislativoaleicomplementarsejamencionadaimediatamenteapsasemendasconstituioeantesdaleiordinria
noartigoemqueaConstituioenumeraasespciesnormativas.(19)Aconclusodomestrepernambucanoe
tambmanossasoreforadasporumprecedentedoSTFondehouveinteressantssimaeacaloradadiscussoentre
doisdosmaiscultoseestudiososministrosquepassaramporaquelaCorte:LeitodeAbreueMoreiraAlves,
reproduzidanaobradeRonaldoPoletti(20)emboraesteautorsejapartidriodahierarquiadaleiordinriasobrealei
complementar.

OMinistroMoreiraAlvesaoproferirseuvotonoREn.84.994/SPdisseque"aleicomplementarfederaltambmestno
mesmonveldaleiordinriafederal.Oproblemaapenasdecompetncia.[...]Nohsubordinaohierrquica,seno
aleifederaltambmpoderiaserilegal."(21)EmboraoMinistroLeitodeAbreutenhasustentadoahierarquiadalei
complementaremfacedaleiordinria,eailegalidadedaleiordinriaquecontrariasseodispostonaleicomplementar,o
Min.MoreiraAlvesacabouformandoajurisprudncia.EsseinteressantedebateconstadaexcelenteobradePoletti.(22)

4.Relaesentreleicomplementareleiordinrianotempoenoespao

ConsiderandoqueaConstituioqueprevashiptesesemquedevasereditadaaleicomplementar,podeacontecer
queestasejaempregadaindevidamenteparatratardematriaqueotextoconstitucionalnoreservouaestaespcie
normativa.Nessahipteseessaleicomplementarnoalteraacondiodamatrialegislada:elacontinuasendomatria
deleiordinriaealeicomplementaremquestomereceestadenominaoapenasformalmente,poiselavalecomolei
ordinriacomodizSoutoMaiorBorges.(23)

Otratodematriaformalmentecomplementarematerialmenteordinrianoconfereleicomplementarizadaumstatus
dignitatissuperiorleiordinria,tantoquenestecasoaleicomplementarsemprevisoconstitucionalpodeserrevogada
pelaleiordinria.(24)

5.Concluso

Detudoistoseconcluinohaverhierarquiaentrealeiordinriaealeicomplementar,emquepeseaforadasopinies
emcontrrio.FicamoscomaliodeKelsensobrehierarquiaetambmcomaSoutoMaiorBorges,bemcomoaliode
VitorNunesLeal.Paraaleicomplementarexisteapenasumrigormaiornasuaelaborao.Leicomplementaruma
questodeformaedecontedo.Ondefaltarumdoselementos(previsoconstitucionalparaasuainstituio)no
haverespaoparasealcunharareferidaleidecomplementar.

Aleicomplementarestparaleiordinriaassimcomooacordemusicalestparaasnotasqueocompem.Oacorde
(conjuntodenotas)comoaleicomplementaradaraestruturabsicaaleiordinriaaquelanotaquequalifica,
acrescenta,dcoloridoaoacorde.AssimfalasenoacordedeSolquepodesermaior,menor,bemol,sustenido,com
stima,etc.Talfatonoodescaracteriza,poiselesersempreefundamentalmenteoacordedeSolpossibilitandoa
agregaodeumaoutranotaalmdesuaestruturabsica.

Portanto,damesmaformaqueasnotasacrescentadasindividualmentedimensionamedomaisvidaaoacorde,
tambmaleiordinriaenriqueceodireitoaoexplicitareconcretizarosrumos,princpiosediretrizestraadospelalei
complementar.Entendemostambmquealeiordinriapodedisporealargarprincpiosprevistosnaleicomplementar,
queraumentandooprazodecadencialparaoFiscolanarouoprazoprescricionalparaocontribuinterepetiroindbito.
(25)

Poressarazooart.56daLein.9.430/96podealterarvalidamenteaLeiComplementarn.70/91,umavezqueo
SupremoTribunalFederaldissequeestaltimaeraleimaterialmenteordinriaeapenasformalmentecomplementar.
(26)Entenderqueaediodeleicomplementaralaotemaforadoalcancedaleiordinria,paraasmatriasaquea
Constituionoprevexpressamenteoempregodaleicomplementar,contrariarotextoconstitucional.a

http://www.planalto.gov.br/ccivil_03/revista/Rev_52/Artigos/Art_Artur.htm 2/5
21/02/2015 Artigo
Constituioquemdefinequalocamporeservadoleicomplementar,sendoparaasleisordinriasorestante.

NessalinhadeidiasajurisprudnciaqueoSTJteriaconstrudocomfundamentonasuacompetnciarecursal(art.105,
incisoIII,letraa,daConstituiode1988),afirmandoainvalidadedoart.56daLein.9.430/96emfacedaLei
Complementarn.70/91,naverdade,vulneranosasuaatribuiodecompetnciasconstitucionaismastambmoart.
102,2.,umavezquedesafiaajurisprudnciadoSupremoTribunalFederal.Vivelaoempregoderescisriaparaos
processosjtransitadosemjulgadoe,inclusive,paraosoutrosprocessosareclamaoaoSTF(27)(art.102,incisoI,
letral)porflagrantedescompassocomojulgadonaADC1/DF.

Bibliografia

AMARALJNIOR,JosLeviMellodo.DecretoAutnomo:questespolmicas.RevistaJurdicaVirtual,Braslia,n.49,
jun.2003.Disponvelem:.https://www.planalto.gov.br/ccivil_03/revista/Rev_49/Artigos/art_Levi.htm#II.

BORGES,JosSoutoMaior.Leicomplementartributria.SoPaulo:RT,EDUC,1975.

CANOTILHO,J.J.Gomes.Direitoconstitucional.5.ed.Coimbra:Almedina,1992.

CARRAZZA,RoqueAntonio.Cursodedireitoconstitucionaltributrio.8.ed.SoPaulo:Malheiros,1996.

CARVALHO,PaulodeBarros.7.ed.SoPaulo,Saraiva,1995.

CASSONE,Vittorio.Direitotributrio.10.ed.SoPaulo:Atlas,1997.

COELHO,SachaCalmonNavarro.Cursodedireitotributriobrasileiro.3.ed.Forense:RiodeJaneiro,1999.

ESTEVES,MariadoRosrio.Normasgeraisdedireitotributrio.SoPaulo:MaxLimonad,1997.

FERREIRAFILHO,ManoelGonalves.Doprocessolegislativo.4.ed.SoPaulo:Saraiva,2001.

ICHIHARA,Yoshiaki.Direitotributrio.7.ed.SoPaulo:Atlas,1997.

KELSEN,Hans.Teoriageraldodireitoedoestado.TraduoLusCarlosBorges.SoPaulo:MartinsFontes,2000.

LEAL,VitorNunes.LeiscomplementaresdaConstituio.RevistadeDireitoAdministrativon.7,jan./mar.1947.

MARTINS,IvesGandra.SistematributrioNacionalnaConstituiode1988.5.ed.SoPaulo:Saraiva,1998.

POLETTI,Ronaldo.Ocontroledaconstitucionalidadedasleis.2.ed.RiodeJaneiro:Forense,1997.

SANTI,EuricoMarcosDinizde.DecadnciaePrescrionoDireitotributrio.SoPaulo:MaxLimonad,2000

SILVA,JosAfonsoda.Aplicabilidadedasnormasconstitucionais.3.ed.,SoPaulo:Malheiros,1998.

SOUZA,MarcosAntonioCardosode.Ahierarquiadaleicomplementar.JusNavigandi,Teresina,a.4,n.45,set.2000.
Disponvelem:<http://www1.jus.com.br/doutrina/texto.asp?id=136>.Acessoem:31jul.2003.

ZAVASCKI,TeoriAlbino.Eficciadassentenasnajurisdioconstitucional.SoPaulo:RevistadosTribunais,2001.

______________________________________________________________
(1)ESTEVES,MariadoRosrio.NormasGeraisdeDireitoTributrio.SoPaulo:MaxLimonad,1997,p.106.

(2)"Realmente,umaleivotadaeaprovadaporumdeterminadoprocessolegislativonopodeterestefatomodificado.Dacontinuarcoma
naturezadeleiformalmenteordinria.Porm,devidonovaordemconstitucional,porcuidardematriareservadaleicomplementar,sser
revogadaoualteradaporleiformalmentecomplementar."(ESTEVES,MariadoRosrio.Op.cit.,p.107).

(3)MARTINS,IvesGandra.SistematributrionacionalnaConstituiode1988.5.edio.SoPaulo,Saraiva,1998,p.68.

(4)Nessesentido:CANOTILHO(CANOTILHO,J.J.Gomes.DireitoConstitucional.5.ed.Coimbra:Almedina,1992.p.832.)eAMARAL
JNIOR(AMARALJNIOR,JosLeviMellodo.Decretoautnomo:questespolmicas.RevistaJurdicaVirtualn.49,jun.,2003.Disponvel
em:https://www.planalto.gov.br/ccivil_03/revista/Rev_49/Artigos/art_Levi.htm#II).

(5)"Asnormasordinriasemesmoascomplementaressolegtimasquandoseconformam,formalesubstancialmente,comosditamesda
constituio.Importadizer:alegitimidadedessasnormasdecorredeumasituaohierrquicaemqueasinferioresrecebemsuavalidadeda
superior.Solegtimasnamedidaemquesejamconstitucionais,segundoumprincpiodecompatibilidadevertical."(SILVA,JosAfonsoda.
Aplicabilidadedasnormasconstitucionais.3.ed.SoPaulo:Malheiros,1998.p.55).NomesmosentidoRoqueCarrazza(CARRAZZA,Roque
Antonio.Cursodedireitoconstitucionaltributrio.8.ed.SoPaulo:Malheiros,1996.p.406).

(6)"oart.146daCF,seinterpretadosistematicamente,nodmargemadvidas:acompetnciaparaeditarnormasgeraisemmatriade
legislaotributriadesautorizaaUnioadesceraodetalhe,isto,aocuparsecompeculiaridadesdatributaodecadapessoapoltica."
(CARRAZZA,RoqueAntonio.op.cit.,p.408).

(7)CASSONE,Vittorio.Direitotributrio.10.ed.SoPaulo:Atlas,1997.p.39.

(8)BORGES,JosSoutoMaior.Leicomplementartributria.SoPaulo:RTEDUC,1975.p.21.

(9)MARTINS.IvesGandra.op.cit.,p.74.

http://www.planalto.gov.br/ccivil_03/revista/Rev_52/Artigos/Art_Artur.htm 3/5
21/02/2015 Artigo
(10)atesedefendidapeloilustreprofessorJosSoutoMaiorBorgesnomaisamploecompletoestudosobreotema(BORGES,JosSouto
Maior.op.cit.,p.21)bemcomonoestudoprecursordeVitorNunesLeal(LEAL,VitorNunes.LeiscomplementaresdaConstituio.Revista
deDireitoAdministrativon.7,jan./mar.,1947).Adoutrinamaisrecente,comoMarcosAntonioCardosodeSouzatambmsegueestalinha:"A
princpio,hdesecontestarapretensasuperioridadedaleicomplementar,emfacedalegislaoextravagante[...]Comoescopodeconferir
contornosslidos,acercadosrequisitosnecessriosparaacaracterizaodedesnvelhierrquico,compilarseapalavradojuristaCelso
RibeiroBastos,sobreaquesto.TalestudiosodoDireitoressaltaquenahierarquiaoentehierarquizadoextraasuaexistnciadoser
hierarquizante,(...)aespcieinferiorsencontravalidadenoslimitestraadospelosuperior.Encontraseopatrocniodeteseunssonaora
explanada,narespeitvelobradoutrinriadeMichelTemeroqualafirmaquehierarquia,paraoDireito,acircunstnciadeumanorma
encontrarsuanascente,suafontegeradora,seuser,seuengatelgico,seufundamentodevalidade,numanormasuperior.Com
supedneoemtaisensinamentos,verificaseainexistnciadehierarquiaentreleiordinriaecomplementar.Obtmsetalconclusoaose
considerarquetratamse,ambas,deespcienormativas,cujoscontornosessenciaissoditadosnaConstituiosendoque,noseinsere
nocontedodenenhumadasmesmasofundamentodevalidadedaoutra."(SOUZA,MarcosAntonioCardosode.Ahierarquiadalei
complementar.JusNavigandi,Teresina,a.4,n.45,set.2000.Disponvelem:<http://www1.jus.com.br/doutrina/texto.asp?id=136>.Acesso
em:31jul.2003).

(11)Pareceseratesedamaioriadosdoutrinadores,dentreelesJosAfonsodaSilva:"Emregranosohierarquicamentesuperioressleis
ordinrias.Todavia,talhiptesepodeacontecersealeicomplementarforofundamentodevalidadeparaasleisordinrias."(SILVA,Jos
Afonso.op.cit.,p.232).SegundoSachaCalmonNavarroCoelho:"aleicomplementarssuperiorsleisordinriasquandoofundamento
devalidezdestas"(COELHO,SachaCalmonNavarro.Cursodedireitotributriobrasileiro.3.ed.RiodeJaneiro:Forense,1999.p.103.Itlico
dooriginal).AposiodeMariadoRosrioEstevesbemsingular:"aposiodaleicomplementarnodireitopositivobrasileirodeveser
analisadasobdoisprismas:odahierarquiaformaleodahierarquiamaterial.AConstituio,nopargrafonicodoart.59,consagrou
hierarquiaformalleicomplementarrelativamentesleislatosensu.Entretanto,nemsemprehhierarquiamaterialdasleiscomplementares.
Emmuitashipteses,pormnoemtodas,alegislaocomplementardofundamentodevalidadeleiordinria."(ESTEVES,Mariado
Rosrio.op.cit.,p.122123).

(12)ManoelGonalvesFerreiraFilhoquedefendeseraleicomplementarumtertiumgenusentreaConstituioealeiordinria(FERREIRA
FILHO,ManoelGonalves.Doprocessolegislativo.4..ed.SoPaulo:Saraiva,2001.p.243).CARVALHO,PaulodeBarros.op.cit.,p.139.
MARTINS,IvesGandradaSilva.op.cit.,p.69.CASSONE,Vittorio.op.cit.,p.39.ICHIHARA,Yoshiaki.op.cit.,p.90.

(13)KELSEN,Hans.TeoriageraldodireitoedoEstado.TraduoLusCarlosBorges.SoPaulo:MartinsFontes,2000.p.181.

(14)"Acarnciadeumanooprecisadosentidoemqueempregadootermohierarquiatemlevadoaoentendimentogeralasustentar
indistintamenteasuperioridadehierrquicadaleicomplementarsobrealeiordinria.Parans,otermohierarquiastemsentido
juridicamenteparasignificarqueumanormainferioraoutranormaquandoasegundareguleaformadecriaodaprimeiranorma.Esse
diversoposicionamentohierrquiconoexisteindistintamenteentrealeicomplementarealeiordinria,nodireitobrasileiro.Deregra,a
validadedaleiordinriaseverificaemfunodoseucotejocomaConstituio,nocomaleicomplementar.Tantoaleiordinriacomoalei
complementarnoexistemisoladamentemasintegramoconjuntosistemticodenormasqueconfiguraoordenamentojurdicopositivo."
(BORGES,JosSoutoMaior.op.cit.,p.56).

(15)"leiordinriaqueofendaumaleicomplementarestvulnerandoaprpriaConstituio,vistoquedisciplinarinteressesqueesta
determinasejamreguladosporela.Tratarse,ento,deconflitodenormas,subordinadoaoprincpiodacompatibilidadevertical,
entroncando,pois,nanormademaiorsuperioridadehierrquica,queaqueficouofendidaaConstituio."(SILVA,JosAfonso.op.cit.,
p.248).

(16)RonaldoPolettitambmendossaessapostura:"[...]atesedailegalidadenopodeprosperar,poisseriaestapafrdioconsiderarumalei
ilegal,porcontrariarumadeterminadaleicomplementar.Aprpriaexpressoindicariaumacontradio:seleinopodeserilegal,deigual
formaseleinopodeserinconstitucional.Poroutrolado,comoseriapossvelresolveroproblemadaantinomiaentreumaleiordinriae
umaleicomplementar,considerandoquesodiplomasdehierarquiadiferentesenopelatesedainconstitucionalidade?Seassimnofosse,
aleiordinriaposteriorleicomplementararevogaria,oqueseriaumabsurdo"(POLETTI,Ronaldo.Ocontroledaconstitucionalidadedas
leis.2.ed.RiodeJaneiro:Forense,1997.p.189190).

(17)BORGES,JosSoutoMaior.op.cit.,p.45.

(18)"Adesignaodeleiscomplementaresnoenvolve,porm,comointuitivo,nenhumahierarquiadopontodevistadaeficciaem
relaosoutrasleisdeclaradasnocomplementares.Todasasleis,complementaresouno,tmamesmaeficciajurdica,eumaseoutras
seinterpretamsegundoasmesmasregrasdestinadasaresolverosconflitosdeleisnotempo."(LEAL,VitorNunes.op.cit.,p.382).

(19)BORGES,JosSoutoMaior.op.cit.,p.21.

(20)POLETTI,Ronaldo.op.cit.,p.189.

(21)ApudPOLETTI,Ronaldo.op.cit.,p.194.

(22)POLETTI,Ronaldo.op.cit.,p.195.

(23)"SealeicomplementarinvadirombitomaterialdevalidadedelegislaoordinriadaUnio,valertantoquantoumaleiordinria
federal.Sobreestepontonohdiscrepnciadoutrinria.Aleicomplementarforadoseucampoespecfico,cujoslimitesestofixadosna
Constituio,simplesleiordinria.Semacongregaodosdoisrequisitosestabelecidospeloart.50daConstituio[olivrofoiescritoao
tempodaConstituiode1967comaEmendade1969notadoredator],oquorumespecialequalificado(requisitodeforma)eamatria
constitucionalmenteprevistacomoobjetodeleicomplementar(requisitodefundo)nohleicomplementar."(BORGES,JosSoutoMaior.
op.cit.,p.26.Itlicodooriginal).

(24)"SeregularmatriadacompetnciadaUnioreservadaleiordinria,aoinvsdeinconstitucionalidadeincorreemquedadestatus,pois
tervalnciadesimplesleiordinriafederal.Abremseensanchasaobrocardoprocessualnenhumanulidade,semprejuzo,porcausado
princpiodaeconomiaprocessual,tendoemvistaaidentidadedorgolegislativoemitentedalei.Quempodeomaispodeomenos."
(COELHO,SachaCalmonNavarro.op.cit.,p.99).

(25)tambmaposiodeMariadoRosrioEsteves(ESTEVES,MariadoRosrio.op.cit.,p.111)masnoadeEuricoSanti(SANTI,
EuricoMarcosDinizde.DecadnciaePrescrionoDireitotributrio.SoPaulo.:MaxLimonad,2000,p.93).

(26)"Sucede,porm,queacontribuiosocialemcausa,incidentesobreofaturamentodosempregadores,admitidaexpressamentepelo
incisoIdoartigo195daCartaMagna,nosepodendopretender,portanto,queaLeiComplementarn.70/91tenhacriadooutrafontede
rendadestinadaagarantiramanutenoouaexpansodaseguridadesocial.Porissomesmo,essacontribuiopoderiaserinstituda
porLeiordinria.AcircunstnciadetersidoinstitudaporleiformalmentecomplementaraLeiComplementarn.70/91nolhe
d,evidentemente,anaturezadecontribuiosocialnova,aqueseaplicariaodispostono4.doartigo195daConstituio,porquanto
essalei,comrelaoaosdispositivosconcernentescontribuiosocialporelainstitudaquesooobjetodestaao,
materialmenteordinria,pornotratar,nesseparticular,ematriareservada,portextoexpressodaConstituio,leicomplementar.

http://www.planalto.gov.br/ccivil_03/revista/Rev_52/Artigos/Art_Artur.htm 4/5
21/02/2015 Artigo
AjurisprudnciadestaCorte,soboimpriodaEmendaConstituion.1/69eaConstituioatualnoalterouessesistema,sefirmou
nosentidodequesseexigeleicomplementarparaasmatriasparacujaadisciplinaaConstituioexpressamentefaztal
exigncia,e,seporventuraamatria,disciplinadaporleicujoprocessolegislativoobservadotenhasidoodaleicomplementar,noseja
daquelesparaqueaCartaMagnaexigeessamodalidadelegislativa,osdispositivosquetratamdelasetmcomodispositivosdelei
ordinria."(VotodoMin.MoreiraAlves,Pleno,j.1/12/1993.Negritei).

(27)ConclusoobtidacomapoioemTeoriZavascki:"oefeitovinculanteconfereaojulgadoumaforaobrigatriaqualificada,coma
conseqnciaprocessualdeassegurar,emcasoderecalcitrnciadosdestinatrios,autilizaodeummecanismoexecutivoareclamao
paraimporoseucumprimento."(ZAVASCKI,Teori.Eficciadassentenasnajurisdioconstitucional,p.52).

http://www.planalto.gov.br/ccivil_03/revista/Rev_52/Artigos/Art_Artur.htm 5/5

Você também pode gostar