Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
• Relembrar
f : [a, b] → R, continua, f (x) ≥ 0 ∀x ∈ [a, b] intervalo fechado e limitado
x
a b
Geometria
a A = ab
a ah
A=
2
32
y
f (c1 )
x
a c1 x 1 c2 x 2 ··· xn−1cN b
N
X
f (ci )∆x1 , ∆xi = xi − xi−1
i=1
N
X Z b
lim f (ci )∆xi = f (x)dx
N →∞ a
|p|→0 i=1
Soma de Riemann
Integrais Duplas
x2 − 4 (x−1)(x
+ 2)
lim = lim = lim x + 2 = 4
x→2 x − 2 (x− 2)
x→2 x→2
f (a) = ax + b
f (x) = x2
P = {a
x0 < x1 < x2 < ... < bN}
x
(
F 1 ) − F (x0 )) + (
(x F 2) −
(x F(x
1 )) + (
F 3) −
(x F 2 )) + ... + (F (xN ) −
(x F(x
N −1 ))
33
N
X
F(b) − F(a) F (x
i ) −
F
(x i − 1) = f (ci )∆xi
i=1
N
X
lim F (b) − F (a) = lim f (ci )∆xi
h→∞ h→∞
i=1
Z b
F (b) − F (a) = f (x)dx
a
c
a d y
x b
34
Vij = f (x∗i , yj∗ )∆Aij
Então
n X
m n X
m
Vij ∼
X X
f (x∗i , yj∗ )∆Aij = =V
i=1 j=1 i=1 j=1
relembrando −k ≤ a ≤ k ⇔ |a| ≤ k
35
INTEGRAIS ITERADAS
Sejam R = [a, b] × [c, d] e f : R → R continua. Fixando x ∈ [a, b] a função y → f (x, y)
é continua em [c, d]. Se A(x) o valor da integral da função y → f (x, y), isto e
Z d
A(x) = f (x, y)dy
c
Se A(x) é integral, então temos
Z b Z b Z d
A(x)dx = f (x, y)dy dx
a a c
a integral do lado direito da igualdade anterior é chamada de integral iterada de f e
é representada como Z bZ d
f (x, y)dydx
a c
isto e Z bZ d Z b Z d
f (x, y)dydx = = f (x, y)dy dx
a c a c
Analogamente Z d Z b Z d Z b
f (x, y)dxdy = f (x, y)dx dy
c a c a
Z 1 Z 3
Exemplo : Calcule o valor da seguinte integral iterada yexy dydx
0 2
Solução:
Z 1 Z 3 Z 1 Z 3
xy xy
ye dydx = ye dy dx
0 2 0 2
" #
1 3 1 y=3 3
exy exy
Z Z Z Z
yexy dy dx = y· − dy dx
0 2 0 x y=2 2 x
" #
Z 1 Z 3 1 y=3
3e3x 2e2x exy
Z
xy
ye dy dx = − − 2 dx
0 2 0 x x x y=2
Z 1 Z 3 Z 1 3x
2e2y
3x
e2x
xy 3e e
ye dy dx = − − − dx
0 2 0 x x x2 x
Outra forma Z 1 Z 3
xy
ye dy dx
0 2
du du
u = xy; y = 2 u = 2x; y = 3 u = 3x =x⇔ = dy
dy x
Z 1 Z 3 Z 1 Z 3x
xy u du
ye dy dx = ye dx
0 2 0 2x x
36
" #
3 x=1 3 Z 3
exy ey 1
Z Z
y dy = y − dy = (ey − 1)dy = (ey − y)|y=3
y=2
2 y x=0 2
y
y
2
(e3 − 3) − (e2 − 2) = e3 − e2 − 1
Teorema de Fubini
Sejam R = [a, b] × [c, d] e f : R → R continua.
Então
ZZ Z bZ d Z d Z b
f (x, y)dA = f (x, y)dydx = f (x, y)dxdy
R a c c a
OBS: R = [a, b] × [c, d], e f : R → R, dada por f (x, y) = g(x)h(y) (como por exemplo
f (x, y) = x2 y) então segue-se do teorema de Fubini
ZZ Z bZ d Z b Z d
f (x, y)dA = g(x)h(y)dydx = g(x) h(y)dy dx
R a c a c
Z d Z b Z b Z d
h(y)dy g(x)dx = g(x)dx h(y)dy
c a a c
Exemplo: Resolva
Z 1Z 2 Z 1 Z 2
x 1
dxdy = x dxdy
0 1 1 + y2 0 1 1 + y2
!
Z 2 Z 1 2 2
1 x
· |arctan y|10
xdx dy =
1 0 1 + y2 2 1
1 3 hπ i 3π
2− [arctan 1 − arctan 0] = −0 =
2 2 4 8
Exemplo determine o volume do sólido que se encontra abaixo do plano
4x + 6y − 2z + 15 = 0 e acima do retângulo R = [−1, 2] × [−1, 1].
Solução:
15
Neste caso, isolando z temos 2z = 4x + 6y + 15 → z = 2x + 3y +
| {z 2}
f (x,y)
15
∴ f (x, y) = 2x + 3y +
2
ZZ ZZ Z 2Z 1
15 15
V = f (x, y)dA = (2x + 3y + )dA = (2x + 3y + )dydx
R R 2 −1 −1 2
Z 2Z 1 Z 2Z 1 Z 2Z 1
15
2x dydx + 3y dydx + dydx
−1 −1 −1 −1 −1 −1 2
Z 2 Z 1 Z 2Z 1
15 2 1
Z Z
2 x dydx + 3 y dydx + dydx
−1 −1 −1 −1 2 −1 −1
Z 2 Z 2 2
15 2
Z
y 1
2 x · 2 dx + 3 |−1 dx + 2 dx
−1 −1 2 2 −1
37
Z 2 Z 2
x2 2
1 1
4 | +3 − dx + 15 dx
2 −1 −1 2 2 −1
| {z }
0
2 2
2 2 (−1) 2
4 − + 3 · 0 + 15(x|−1 ) = 6 + 0 + 15.3 = 6 + 45 = 51
2 2 | {z }
2−(−1)
3
a b
38
INTEGRAIS EM REGIÕES DO TIPO I
Dizemos que uma região R é do tipo I se for da forma
R = (x, y); a ≤ x ≤ b; g1 (x) ≤ y ≤ g2 (x)
Onde g1 , g2 : [a, b] → R são funções continuas.
ZZ Z bZ g2 (x)
Neste caso tem-se f (x, y)dA = f (x, y)dydx
R a g1 ((x))
Exemplo: determine o volume do sólido que se encontra abaixo do paraboloide
z = x2 + y 2 e acima dda região Ω do plano xy limitada pela reta y = 2x e pela pa-
rábola y = x2
y2
Λ = (x, y); −2 ≤ y ≤ 4, − 3 ≤ x ≤ y + 1
2
ZZ Z 4 Z y+1 Z 4 Z y+1 Z 4 2
x y+1
xy dA = xy dx dy = y 2 x dx dy = y | 2 dy
Λ
2
−2 y2 −3 −2 y
2
−3 −2 2 y2 −3
Z 4 " 2 #
1 4
Z 2
1 y
y x2 |y+1
y2
dy = 4 (y + 1)2 − −3 dy
2 −2 2
−3 2 −2 2
1 4 1 4
Z 4 Z 4
2 y 2 y 2
y (y + 2y + 1) − − 3y + 9 dy = y − + 4y + 2y − 8 dy
2 −2 4 2 −2 4
Z 4 5 Z 4 5
1 y 3 2 y 3 2
− + 4y + 2y − 8y dy = − + 2y + y − 4y dy
2 −2 4 −2 8
y 6 y4 y3
2 y=4
− + + − 2y |y=−2
48 2 3
40
Jnteqnacáo em Regiõa do
Tipo I
b
+y2
Exemo
e m Regióa do Tipot
Una gia RCR e dita do Jipo
I de da fonme
h)<x<h,(9)
Ra
sow cont<nuCA
R
Jete co)0
h,iy)
odhfoands dy
Jh)
kxewnplo: Detramir
ne
no xy
x+6.
ax+b9+c
a>o
X_ay+by+c
2+6) 2
-2<y<43
4 o+1
Xudrdy
p4 pY+1 P4
-3
J
)(HAP
sh
t
)
Om coode.
radar olaea
-
2
-2
1:1
Am
Ax=b-o
R
R
2
Ris
2
(-)
2
A?
R=A.af
A R
Swpomon oin da que aslsb
- <?|
m
quaudu A,se;>o
- Jreoso, Treng)Tdedr
xemplo:Caleule(o49ldA
onde De'o negiow nono nemipon
NMpaioaIimilada pelon
pe lor circulo,
xty' 4
4 2
Ost<TT
D=(,9): 1s(42
entoo
((oao)44((hent)dr
Cos a - en a
P2
3
4r
3
4r°Tdr rdr
4 -):
46
4
de. aqua volde
me Enconheo
ede.extemidade meho)
no
na themialdade
meh
onmente
de ete
pna de
netan den
Iongo
tande conb profand
metoa 40 de
meao did tem
ln cupibcina
cun Uma uesta
2 m
5m
f4=ay+ b
S6s)= 4
(,0) :0<5
rdodr
|*Aplcaçós dá Jntogl Dapla
de nnidade linean
d
tttHHH- Xn
Axj>0
n;*/
A%0)4
pl,v) denidade e
momo no
(,0
m a
mo
maCA
de 4-dade
m=
Porlim Am
AA
AA
Exe mplo:Deemine.
ine... a aa da
laminn negiä.
D-L4,3]Jti,47 e tem. funcow
denaide (de mona) px,w= ay'.
Selucaa: p3e4
4
2dydx
w
4
3 4 J
-21]=8t:kg
1:
t Cenhode Hama
Momento linea
dt
PM.U M-mytm,+Mg
R
(=
(H
(X4 (4), 441,
Rt M
M
X
X 4
MJde'
M
(*9)=4[fane,orudd
onde
Fxe mplo:Dedemne o cenho de
monada La mina
a neiao D=L4.3]×4,4]
tun cas de noidad
albemon
M.Rewt|9da84.
P3p4
X
21
p P3
3
3
ó- 224xdy= 42 xdx 42
P4
y= 2y°dyddy
4
3 3
4
64
4 4
4
2sS dx 2 s . , 2 S S
2
J
?SS = 84 y
y= 2ss
84
Rortnta
2 ) 84