Filosofı́a e cidadanı́a

1o Bacharelato

Emilio Navarro

2008
2
Índice general

I O ser humano: configuración e dimensións 5

1. O proceso humano 7

2. Natureza e cultura 9

3. Individuo e sociedade 11

4. A linguaxe 13

II O saber filosófico: sentido e finalidade 15

5. A racionalidade 17

6. A racionalidade cientı́fica 19

7. A racionalidade filosófica 21

8. A racionalidade práctica 23

9. Os problemas filosóficos 25

III Da filosofı́a moral á filosofı́a polı́tica 27

10.Liberdade e responsabilidade 29

11.Heteronomı́a e autonomı́a 31

12.Felicidade e xustiza 33

13.A idea de cidadanı́a 35

3
4 ÍNDICE GENERAL

IV Estado, cidadanı́a e democracia 37

14.O estado 39

15.Os dereitos humanos 41

16.A lexitimidade democrática 43

17.Os retos da democracia 45

18.A igualdade 47
 Parte I

O ser humano: configuración e

dimensións

5
Capı́tulo 1

O proceso humano

O dobre proceso de evolución biolóxica e cultural: hominización e human-

ización

7
8 CAPÍTULO 1. O PROCESO HUMANO
Capı́tulo 2

Natureza e cultura

A dialéctica entre natureza e cultura e as diferentes concepcións do ser

humano a que dá lugar

9
10 CAPÍTULO 2. NATUREZA E CULTURA
Capı́tulo 3

Individuo e sociedade

A dialéctica social da persoa e a dialéctica entre persoa individual e so-

ciedade

11
12 CAPÍTULO 3. INDIVIDUO E SOCIEDADE
Capı́tulo 4

A linguaxe

A relación lingüı́stica e simbólica do suxeito co contorno: categorización

do mundo e comunicación social

13
14 CAPÍTULO 4. A LINGUAXE
 Parte II

O saber filosófico: sentido e

finalidade

15
Capı́tulo 5

A racionalidade

A racionalidade: elementos e procedementos que a definen (conceptual-

ización, inferencia, argumentación, coherencia, etc.), fronte a outras modali-
dades de coñecemento (crenzas, mitos, tradicións, etc.)

17
18 CAPÍTULO 5. A RACIONALIDADE
Capı́tulo 6

A racionalidade cientı́fica

A racionalidade cientı́fica e a súa demarcación

19
20 CAPÍTULO 6. A RACIONALIDADE CIENTÍFICA
Capı́tulo 7

A racionalidade filosófica

A dimensión teórica da racionalidade filosófica: a busca da verdade e o

sentido da realidade a través da gnoseoloxı́a e a metafı́sica

21
22 CAPÍTULO 7. A RACIONALIDADE FILOSÓFICA
Capı́tulo 8

A racionalidade práctica

A racionalidade práctica da racionalidade filosófica: a busca de directrices

para a acción a través da ética e a filosofı́a práctica

23
24 CAPÍTULO 8. A RACIONALIDADE PRÁCTICA
Capı́tulo 9

Os problemas filosóficos

Preguntas e problemas fundamentais da filosofı́a

25
26 CAPÍTULO 9. OS PROBLEMAS FILOSÓFICOS
 Parte III

Da filosofı́a moral á filosofı́a

polı́tica

27
Capı́tulo 10

Liberdade e responsabilidade

Os fundamentos da acción moral: liberdade e responsabilidade

29
30 CAPÍTULO 10. LIBERDADE E RESPONSABILIDADE
Capı́tulo 11

Heteronomı́a e autonomı́a

O tránsito da heteronomı́a á autonomı́a moral

31
32 CAPÍTULO 11. HETERONOMÍA E AUTONOMÍA
Capı́tulo 12

Felicidade e xustiza

As teorı́as éticas ante os retos da sociedade actual: felicidade e xustiza

33
34 CAPÍTULO 12. FELICIDADE E XUSTIZA
Capı́tulo 13

A idea de cidadanı́a

A idea de cidadanı́a: xénese histórica e fundamentación filosófica

35
36 CAPÍTULO 13. A IDEA DE CIDADANÍA
 Parte IV

Estado, cidadanı́a e democracia

37
Capı́tulo 14

O estado

O estado: orixe e lexitimidade do poder polı́tico

39
40 CAPÍTULO 14. O ESTADO
Capı́tulo 15

Os dereitos humanos

Os dereitos humanos e a súa positivización constitucional por parte do

Estado

41
42 CAPÍTULO 15. OS DEREITOS HUMANOS
Capı́tulo 16

A lexitimidade democrática

Fundamentos filosóficos do estado democrático e de dereito: a lexitimidade

legal-democrática

43
44 CAPÍTULO 16. A LEXITIMIDADE DEMOCRÁTICA
Capı́tulo 17

Os retos da democracia

Os retos da democracia no mundo globalizado e intercomunicado actual:

diversidade e identidade, cara a unha cidadanı́a cosmopolita

45
46 CAPÍTULO 17. OS RETOS DA DEMOCRACIA
Capı́tulo 18

A igualdade

Principio de igualdade e a súa realización efectiva

47