Você está na página 1de 45

Distbios hidroeletrolticos e cido-bsico

Enfermagem
Islane Costa Ramos
Enfermeira. Mestre em Cuidados Clnicos em Enfermagem pela UECE. Especialista em Nefrologia e Educao.

Quantidade e composio dos lquidos corporais Aproximadamente 60% do peso de um adulto so compostos de lquidos e eletrlitos. Os fatores que influenciam so: idade, sexo e contedo de gordura. A parte lquida do corpo est localizada em 2 compartimentos: o espao intracelular e o extracelular.

Eletrlitos
Os eletrlitos nos lquidos corporais so agentes qumicos ativos (ctions ou nions). Os principais ctions do nosso organismo so: sdio, potssio, clcio e magnsio e os principais nions so: cloro, bicarbonato, fosfato, sulfato e proteinato.

Regulao dos lquidos corporais

compartimentos

de

Osmose: difuso de gua causada por um gradiente de concentrao. Osmolalidade: nmero de partculas dissolvidas numa unidade de gua. Difuso Filtrao

Bomba sdio-potssio
Regulao do balano hdrico. Os rgos de sada de lquidos incluem:

Rins Pele

Urina: 60 ml/h 1 a 2 l /dia Suor: Na, Cl e K

Pulmes TGI

300 a 400 ml/d 100 a 200 ml/d

Mecanismos homeostticos
Rins: filtram 170 l de plasma no adulto. Corao e vasos: ao bombeadora. Pulmes: equilbrio cido-bsico Barorreceptores: responsveis pelo controle do volume circulante Renina: enzima que converte o angiotensina I em II. Glndula hipfise: fabrica ADH. Adrenais: aldosterona e cortisol. Paratireides: clcio e fosfato.

Distrbios no volume de lquidos Hipovolemia: vmitos, diarria, aspiraco GI, sudorese, hemorragia, diurese osmtica.

Hipervolemia: sobrecarga hdrica ou diminuio da funo dos mecanismos homeostticos ICC, IR e a cirrose heptica.

Sdio
O Na o eletrlito mais abundante no LEC e sua concentrao varia de 135 a 145 mEq/l. O Na o regulador principal do volume do LEC e uma perda ou ganho dele usualmente se faz acompanhar de uma perda ou ganho de gua. O Na tambm age no estabelecimento do estado eletromecnico necessrio para a contrao muscular e a transmisso dos impulsos nervosos.

Hiponatremia
Dficit de Na. O Na pode ser perdido atravs de vmitos, diarria, fstulas ou suor, ou atravs da ao de diurticos. Uma deficincia de aldosterona tambm predispe o paciente a uma deficincia de sdio. Manifestaes clnicas:
Nuseas e clicas abdominais; Edema celular e cerebral; Cimbras; Letargia; Desorientao; Hemiparesia; Convulses.

Hipernatremia
Excesso de Na Consiste num nvel srico de sdio acima de 145 mEq/l. Ela pode ser causada por um ganho de Na em excesso ao de gua ou por uma perda de gua superior de sdio. Manifestaes clnicas: - Inquietao - Fraqueza - Desorientao - Rubor cutneo

Cuidados de Enfermagem
Detectar e prevenir a hipo ou hipernatremia; Corrigir as alteraes com a administrao de solues endovenosas e monitorar as repostas, tanto clnicas quanto laboratoriais; Realizar BH rigoroso. Cuidado!!! Ao administrar lquidos a pacientes com doena cardiovascular, deve-se monitoriz-los quanto ao sinais de sobrecarga circulatria, tais como estertores na ausculta pulmonar.

Potssio
O K o principal eletrlito intracelular, 98% encontram-se dentro das clulas e apenas 2% esto no LEC, so esses 2% que so importantes para a funo neuromuscular. Ele influencia a atividade muscular esqueltica e cardaca. A concentrao srica normal de K varia de 3,5 a 5,5 mEq/l. A funo renal normal necessria para manter o equilibrio do K.

Hipocalemia
Concentrao srica de K abaixo de 3,5 mEq/l. A perda gastrointestinal de K provavelmente constitui a causa mais comum de depleo de K. Os vmitos e a aspirao gstrica levam hipocalemia. As alteraes no equilbrio cido-bsico exercem um efeito significativo na distribuio de K.
Manifestaes clnicas: -Anorexia e fadiga -Cimbras -Diminuio da motilidade intestinal -Disritmias

Hipercalemia
K acima de 5,5 mEq/l. A principal causa de hipercalemia sua menor excreo renal. Manifestaes clnicas: - Fraqueza da musculatura esqueltica -Disritmias

Cuidados de Enfermagem
Deve ser realizado ECG Restries de K na dieta Uso de diurticos Monitorizao cardaca Administrao de medicaes conforme prescrio (uso de glicose e insulina).

Clcio
Mais de 99% do clcio esto no sistema esqueltico. Tem papel importante na transmisso de impulsos nervosos. essencial na ativao de enzimas, alm de ter um papel na coagulao sangunea. O nvel srico de Ca 8,5 a 10,5 mg/dl. O Ca srico controlado pelos hormnios paratiroide e calcitonina.

Hipocalcemia
Ca Vrios fatores podem deflagrar a hipocalcemia. O hipoparatireoidismo. A hipocalcemia transitria pode ocorrer com a macia administrao de sangue. A pancreatite. Manifestaes clnicas: -Tetania -Formigamento nas pontas dos dedos -Espasmos dos msculos de extremidade e da face -dor -Convulses

Hipercalcemia
Ca As causas mais comuns de hipercalcemia so as doenas malignas neoplsicas e o hiperparatireoidismo; os durticos tiazdicos; uso do ltio. Manifestaes clnicas: - Fraqueza muscular - incoordenao - anorexia - constipao -Nuseas e vmitos - letargia

Cuidados de Enfermagem
Administrao de lquidos para diluir o clcio srico e promover a sua excreo pelos rins. A administrao EV de cloreto de Na dilui temporariamente o nvel srico de Ca. A administrao EV de fosfato pode causar uma queda recproca do Ca. Uso do Lasix (Furosemida). CUIDADO! Hipotenso, tetania e IRA.

Magnsio
Age como ativador de muitos sistemas enzimticos intracelular e tem um papel no metabolismo dos carboidratos e proticos. importante para a funo neuromuscular. O Mg exerce os seus efeitos sobre o sistema cardiovascular, agindo perifericamente e produzindo vasodilatao. O nvel srico normal de Mg 1,5 a 2,5 mEq/l.

Hipomagnesemia
Mg Uma via importante de perda de Mg atravs do trato gastrointestinal: aspirao SNG, diarria e fstulas. Outras causas de hipoMg incluem a administrao de aminoglicosdeos, ciclosporina, diurticos, digitlicos, anfotericina e cetoacidose diabtica. Manifestaes clnicas: -Tremores -Convulses -Disritmias -FV, taquicardia SV

Hipermagnesemia
Mg A causa mais comum a IRA. Manifestaes clnicas: -Nuseas - vmitos -Rubor facial -Letargia -Disartria -Depresso respiratria

Cuidados de Enfermagem
Monitorizar SSVV Hipotenso Hidratao ECG mostra intervalo QT prolongado e bloqueio AV

Fsforo
elemento fundamental para todos os tecidos do corpo. essencial para a funo muscular e das hemceas, formao de ATP, manuteno do equlibrio cido-bsico. O nvel srico de fsforo normal varia entre 2,5 e 4,5 mg/dl.

Hipofosfatemia
Causas: abstinncia alcolica, desnutrio, cetoacidose diabtica e grandes queimaduras. Manifestaes clnicas: - Paresias - Parestesias - Alcalose respiratria - Convulses e coma

Hiperfosfatemia
A causa mais comum a menor excreo de P na insuficincia renal. Manifestaes clnicas: - Taquicardia - Anorexia - Nuseas e vmitos - Formigamento nas pontas dos dedos e ao redor da boca.

Distrbios cido-bsico
H 04 tipos de distrbios cidos-bsicos:
Acidose e Alcalose metablica Acidose e Alcalose respiratria.

Acidose Metablica
As alteraes esperadas na gasometria incluem um nvel baixo de bicarbonato < 22 mEq/l e pH < 7,35
Manifestaes clnicas: desorientao Aumento do ritmo e profundidade respiratria Cefalia Nuseas e vmitos OBS: A vasodilatao perifrica e o baixo dbito cardaco ocorre quando o pH cai para menos de 7.

Alcalose Metablica
pH alto e bicarbonato. pH acima de 7,45 Bicarbonato acima de 26mEg/l
Manifestaes clnicas: Formigamento nos dedos das mos e dor nos ps Taquicardio Respirao deprimida

Acidose Respiratria
pH abaixo de 7,35 PaCO2 acima de 42 mmHg
Manifestaes clnicas: Freqncia corao e respiratria, PA, confuso mental e sensao de presso na cabea. Tratamento: Melhoria da ventilao Agentes farmacolgicos

Alcalose Respiratria
pH acima de 7,45 PaCO2 abaixo de 38 mmHg
Manifestaes clnicas: Vasoconstrio, Anestesia, Zoneira, Perda da conscincia.

Anlise Qumica
Gasometria arterial
um mtodo capaz de fornecer uma variedade de informaes significantes em relao a comprometimentos renais, respiratrios, metablicos e outras patologias sistmicas. A anlise da GA usada para identificar o distrbio cidobsico.

Valores normais
A GA mede as concentraes de oxignio e dixido de carbono no sangue arterial.

pH
determinado pela relao entre o bicarbonato e o dixido de carbono. O bicarbonato a base do sistema, pois consome ions H, enquanto o CO2 funciona como cido j que libera H, aps se transformar em cido carbnico.

Presso Parcial de Gs (PaCO2)


A tenso parcial de CO2 no sangue arterial (PaCO2) define a existncia e o grau de distrbio respiratrio, relativo eliminao do dixido de carbono. O valor da PaCO2 no sangue arterial normal de 35 a 45 mmHg, j no sangue venoso varia entre 41 a 51 mmHg.

(Dixido de Carbono Total [TCO2])


No plasma sangneo normal, mais de 95% do contedo de CO2 total [TCO2] so fornecidos por on bicarbonato (HCO3-) que regulado pelos rins. Os outros 5% so fornecidos pelo gs de CO2 dissolvido e pelo cido carbnico (H2CO3).

Saturao de Oxignio (SatO2)


Saturao de oxignio a razo entre o contedo real de oxignio (O2) da hemoglobina (Hb) e o potencial de capacidade mxima de transport-lo.

Presso Parcial de Oxignio (PaO2)


O oxignio transportado no sangue dissolvido no plasma (<2%) e combinado com a hemoglobina (98%). A presso parcial de um gs determina a fora de que ele exerce na tentativa de difundir-se atravs da membrana pulmonar. PaO2 exprime a eficcia do transporte de oxignio entre os alvolos e os capilares.

Excesso de Base - BE
a diferena entre as bases presentes no fluido extracelular e as bases normais. Valor normal: -3 a 3.

Interpretao dos exames

Você também pode gostar