Você está na página 1de 4

UNIVERSIDADE FEDERAL DE UBERLNDIA CURSO DE ENGENHARIA AMBIENTAL

FICHA DE DISCIPLINA
DISCIPLINA: MICROBIOLOGIA DO SOLO CDIGO: PERODO/SRIE: 5o OBRIGATRIA: ( x ) OPTATIVA: ( ) OBS: semestral UNIDADE ACADMICA: ICIAG CH TOTAL TERICA: 30 CH TOTAL PRTICA: 30 CH TOTAL: 60

PR-REQUISITOS: Microbiologia ambiental

C-REQUISITOS:

OBJETIVOS Geral: no final do semestre os estudantes devero ser capazes de interpretar os processos biolgicos que ocorrem no solo como promotores de transformaes bioqumicas que influenciam o sistema de produo e o manejo sustentvel do solo e a qualidade do ambiente. Especficos: conhecer os gneros mais importantes de bactrias, fungos e actinomicetos envolvidos nas transformaes bioqumicas de compostos orgnicos e inorgnicos existentes e adicionados ao solo; conhecer os principais mtodos utilizados para avaliar a diversidade de organismos do solo; detalhar os ciclos dos principais nutrientes (carbono, nitrognio, enxofre e fsforo), os grupos de organismos envolvidos, as relaes bioqumicas e as implicaes agronmicas e ambientais das diferentes fases observadas em um ciclo especfico; conhecer as diferentes associaes entre grupos de microrganismos, fatores ambientais e as relaes entre plantas e microrganismos que ocorrem na rizosfera. Montar estratgias de isolamentos de microrganismo de interesse biotecnolgico de aplicao no meio ambiente. Detalhar as novas formas de avaliao da comunidade microbiano do solo no sentido de se conhecer o funcionamento e estrutura de microrganismos nos solos.

EMENTA Histrico, abrangncia, progressos microbiolgicos; comunidade microbiana do solo. Impactos dos fatores abiticos na microbiota do solo. Ecologia microbiana do solo: interaes entre populaes microbianas. Rizosfera e Interaes microrganismos-plantas. Transformaes do carbono no solo e matria orgnica. Transformaes do nitrognio no solo e os impactos de seu manejo para agricultura e o ambiente. Transformao do enxofre e do fsforo no solo e os impactos de seu manejo para agricultura e o meio ambiente. Enzimas do solo. Simbioses. Mecanismos da interao e fatores limitantes as simbioses. Anlise de diversidade da comunidade microbiana no solo. Formas de anlises integrativas de qualidade dos solos. DESCRIO DO PROGRAMA Terico 1. Histrico, abrangncia, progressos microbiolgicos e comunidade microbiana do solo e gua. 2. Impactos dos fatores abiticos na microbiota do solo e da gua. 3. Ecologia microbiana: interaes entre populaes microbianas. 4. Rizosfera e Interaes microrganismos planta 5. Transformaes do carbono no solo e matria orgnica. Transformao de material orgnico adicionado ao solo, formao, transformao e decomposio de hmus. Transformao dos agrotxicos e efeitos sobre os microrganismos dos solos. Poluio do ar. 6.Transformaes do nitrognio no solo e os impactos do nutriente nos ecossistemas terrestres e aquticos e os problemas ambientais.Poluio do ar 7. Transformao do enxofre e do fsforo no solo e os impactos dos nutrientes em ecossistemas aquticos e terrestres e os problemas ambientais. Poluio do ar. 8. Enzimas do solo e da gua: ensaios de quantificao e anlise da atividade 9. Rizbio (Rhizobium e Bradyrhizobium) e microrrizas (Ectomicorrizas, endomicorrizas e ectoendomicorrizas). Mecanismos da interao e fatores limitantes as simbioses. 10. Fixao biolgica do nitrognio: sistemas de fixao em gramneas, isolamento de bactrias endofticas diazotrficas e as promotoras de crescimento de plantas. 11. Anlise de diversidade da comunidade microbiana no solo 12. Modelos e ferramentas de estudos de diversidade microbiana no solo e gua

Prtico 1. Procedimento e cuidados em laboratrios de biotecnologia ambiental 2. Os meios de culturas e quantificao de bactrias e fungos no solo 3. Quantificao e respirao da microbiota do solo. 4. Isolamento de microrganismos da rizosfera 5. Bactrias fixadoras de nitrognio em leguminosas e gramneas. 6. Avaliao da qualidade de inoculantes 7. Isolamentos de fungos ectomicorrzicos 8. Avaliao de endomicorrzas em plantas de interesse agrcola 9. Determinao de enzimas (b-glicosidase) e acares (glicose) no solo 10. Montagem de experimentos em microbiologia do solo e gua: Critrios e avaliao dos resultados. BIBLIOGRAFIA

ALEXANDER, M. 1977. Introduction to Soil Microbiology. John Wiley & Sons, New York. 459p. ARAJO, R.S. & HUNDRIA, M. 1994. Microrganismos de Importncia Agrcola. Braslia: EMBRAPA. 533p. ATLAS, R.M.; BARTHA, R. Microbial Ecology: Fundamentals and applications. 3 ed. The Benjamin-Cummings, USA, 1946. CARDOSO, E.J.B.N. et alii. 1992. Microbiologia do Solo. Campinas: SBCS. 340p. SIQUEIRA, J.O. & FRANCO, A.A. 1988. Biotecnologia do solo Fundamentos e Perspectivas. Braslia: MEC-ESAL. 235p. CATELAN, A.J. 1984. Sistemas de Culturas e os Microrganismos do Solo. Porto Alegre: UFRGS, 133f. (Dissertao de Mestrado). ELDOR, A.P. Soil Microbiology, Ecology and Biochemistry, Third Edition" Hardcover, USA, 2006. KIEHL, E.J. Fertilizantes Orgnicos. So Paulo: Ceres, 1985. 495p. MOREIRA, F.M.S.; SIQUEIRA, J.O. Microbiologia e Bioqumica do solo. Editora UFLA, LavrasMG, 626p., 2002. PARKINSON, D. et alii. 1971. Methods for Studing the Ecology of Soil Microrganims. Oxford: IBP hand book 19. 351p. QUISPEL, A. 1974. The Biology of Nitrogen Fixation. Frontiers of

Biology, Vol. 33, Amsterdam, Holland. PELCZAR, Jr. M.J.; CHAN, E.C.S.; KRIEG, N.R. Microbiologia: Conceitos e Aplicaes. Volumes I e II, segunda edio. So Paulo: Makron Books do Brasil Editora, 1996. SYLVIA, D.M.; FUHRMANN, J.J.; HARTEL, P.G.; ZUBERER, D.A. Principles and applications of soil microbiology. Prentice Hall, New Jersey, 550p., 1999.

APROVAO

_____ /______/ ________


Carimbo e assinatura do Coordenador do curso

_____/ ______ / ________


Carimbo e assinatura do Diretor da Unidade Acadmica

___________________

________________________

Você também pode gostar