Você está na página 1de 10

REA TEMTICA: Globalizao, Poltica e Cidadania

ESTADO, DIREITOS H MA!OS E I!TEGRA"#O ECO!OMICA $ATI!O%AMERICA!A

ARA&'O, Elian Pe(ei(a Me)t(a e* Di(eito e Econo*ia ni+e()idade Ga*a ,il-o% R' elian.a/0a-oo1co*1b(

SA!' A!, $2i) G2tie((ez Do2to( e* Di(eito ni+e()idade de $a) Pal*a) 3 G(an Can4(ia 3 ES t(inid5/-ot*ail1co*

Re)2*o O tt2lo de)ta co*2nicao .ode )e( con)ide(ado co*o 2*a in+ocao a .(inc.io, < inte7(ao latino%a*e(icana, = 2* dado da (ealidade e a n>) cabe a.ena) e)t2da( a in?l2encia de)te ?ato na) (ela@e) inte(nacionai)1 Indi)c2ti+el*ente o de)a?io a A2e no) de.a(a*o) no) dia) -odie(no) = o de encont(a( 2* *eio de in?l2encia( o .(oce))o de 7lobalizao de *anei(a A2e )e .o))a eli*ina( a .ob(eza, a eB.lo(ao, a eBcl2)o, a di)c(i*inao etc1 O co*=(cio, = con)ide(ado o *oto( da 7lobalizao, = i*.e(io)o A2e a) no(*a) A2e o 7o+e(na* no cont(a(ie* o) di(eito) ?2nda*entai), *a) A2e ao cont(4(io, ele) o) ?a+o(ea* e o) .(oteCa*1 A) (e7(a) do co*=(cio de+e(ia* e)ta( in)c(ita) dent(o de 2* .(oce))o abe(to a todo), t(an).a(ente, de*oc(4tico e .a(tici.ati+o1 !e))e )entido, a) in)tit2i@e) ?inancei(a) e co*e(ciai) inte(nacionai) de+e(ia* e)tende( o con+ite < )ociedade ci+il inte(nacional a .a(tici.a( de))e .(oce))o ao lado do) 7o+e(no), da) o(7aniza@e) inte(7o+e(na*entai) e do) (e.(e)entante) do )eto( .(i+ado1 O obCeti+o do .(e)ente t(abal-o = anali)a( a) int(icada) (ela@e) ne7ociai)%co*e(ciai) e o) di(eito) -2*ano), i)olando o) .onto) con?lit2o)o) A2e .o))a* )e( obCeto de -a(*onizao e eB.ondo o) a).ecto) ?a+o(4+ei) e de)?a+o(4+ei) < id=ia de A2e a*bo) Do) di(eito) -2*ano) e o co*=(cio, o A2e incl2i a id=ia de di(eito ao de)en+ol+i*entoE )o ?2nda*ental*ente indi))oci4+ei) e co*.le*enta(e), ante) A2e cont(adit>(io)1 O 7o+e(no A2e +e* c2*.(indo e* n+el ele+ado a inte7(ao, de+e(4 )e .o)iciona( co* (e)i)tFncia e tenacidade, )2)tent4%la a ?i* de A2e o) obCeti+o) )eCa* concl2ido) dent(o do) c(ono7(a*a), o A2e ?atal*ente le+a(4 a C2)tia )ocial1

Pala+(a)%c-a+e: Di(eito) 6 H2*ano)6 Inte7(ao

!&MERO DE S8RIE: 9:;

GI CO!GRESSO PORT G HS DE SOCIO$OGIA

: de IJ

GI CO!GRESSO PORT G HS DE SOCIO$OGIA

ESTADO, DIREITOS HUMANOS E INTEGRAO ECONOMICA LATINO-AMERICANA

ESTADO

A noo do .(inc.io da )obe(ania ab)ol2ta e)te+e a((ai7ada na con)ciFncia do) nacionali)ta) .o( 2* lon7o .e(odo na -i)t>(ia, i*.o))ibilitando 2*a ?leBibilizao A2e )e(ia (e).on)4+el .o( (ela@e) *ai) conc(eta) na co*2nidade inte(nacional1 O ad+ento do di(eito co*2nit4(io e a nece))idade do) .a)e) e* .(oc2(a(e* no+o) *e(cado) de+ido ao ?enK*eno da 7lobalizao, ?o(a* (e).on)4+ei) .elo (e))2(7i*ento de no+a) (e?leB@e) e A2e)tiona*ento) )ob(e o conceito e)tatal e in?leB+el de )obe(ania ab)ol2ta1 !e))e )entido, o conceito cl4))ico da )obe(ania con)tit2i%)e co*o ob)t4c2lo int(an).on+el < e?eti+a inte7(ao1 A).ecto A2e ?az (e))2(7i( o debate acadF*ico )ob(e a) .(o7(e))i+a) *odi?ica@e) oco((ida) at(a+=) da e+ol2o -i)t>(ica, .oltica e C2(dica da) (ela@e) (ec.(oca) ent(e o) E)tado)%*e*b(o), +e(i?icando a .o))ibilidade de in+oca( 2* conceito *ai) ?leB+el, +oltado a e?eti+a( o) .(oce))o) de inte7(a@e) A2e )e de)en+ol+e* no *2ndo1 L l2z da no+a conce.o de )obe(ania, .ode%)e concl2i( A2e a *e)*a .ode )e( eBe(cida coleti+a*ente1 !a *i(a7e* de)te entendi*ento, o) E)tado)%*e*b(o) li*ita* )e2) .(>.(io) di(eito) )obe(ano), t(an)?e(indo%o) .a(a in)tit2i@e) e* (elao <) A2ai) no detF* cont(ole di(eto1 A))i*, a t(an)?e(Fncia de .a(cela) de )obe(ania )i7ni?ica a abdicao de .a(te do .ode( deci)>(io, e* (elao a A2e)t@e) .ont2ai) de inte(e))e co*2* ao bloco, .a(a in)tit2i@e) co*2nit4(ia), e, e* cont(a.a(tida, oco((e a li*itao de 4(ea) de to*ada de deci)o do E)tado e* ?a+o( do >(7o )2.(anacional1 A eB.(e))o li*itao de )obe(ania, ento, A2e( )i7ni?ica( A2e, ne)ta) 4(ea) e).ec?ica), o) E)tado)% *e*b(o) no .ode* to*a( deci)@e) li+(e*ente, .oi) t(an)?e(i(a* )e2) di(eito) )obe(ano) (e).ecti+o) .a(a a Co*2nidade )2.(anacional1 Pa(a enaltece(*o) o in)tit2to da )2.(anacionalidade, eB.e(i*entado de ?o(*a .ionei(a e eBcl2)i+a .ela nio E2(o.=ia, to(na%)e (ele+ante cita(*o) Rica(do Seiten?2) e Dei)0 Gent2(a, A2e con)ide(a* A2e Ma )2.(anacionalidade % = 2* .ode(, (eal e a2tKno*o colocado a )e(+io de obCeti+o) co*2n) a di+e()o) E)tado) 3 entendendo .o( obCeti+o) o) +alo(e) e inte(e))e) co*.a(til-ado)M D:JJI, .1 ;NEi1 Co*o con)eAOFncia do) .(oce))o) de inte7(ao, e).ecial*ente aA2ele con)tit2do .ela nio E2(o.=ia, eB)2(7e, no P*bito da teo(ia C2(dica, 2* no+o conceito de Sobe(ania E)tatal1 A))i*, a conce.o de )obe(ania, e* te(*o) at2ai), = de ce(ta ?o(*a, o.o)ta < cl4))ica +i)o de indi+i)ibilidade e inalienabilidade do .ode( de?initi+o da )obe(ania1 Oco((e A2e a inte7(ao inte(nacional, li*itando a e)?e(a da C2(i)dio inte(na de cada E)tado, a*.lia a) .o))ibilidade) de colabo(ao inte(7o+e(na*ental, con)olidada .o( 2* .(oce))o deci)>(io coleti+o1 Pa2latina*ente, a id=ia de )obe(ania e* )e2 )entido ab)ol2to, A2e )2)tento2 a o(7anizao .oltica na Idade Mode(na, .e(de e).ao diante da con)tatao de A2e = .(e*ente, na (ealidade conte*.o(Pnea, a inte(de.endFncia inte(nacional1 A noo de inte(de.endFncia ent(e o) E)tado) .a))a, e* dete(*inada) ci(c2n)tPncia), a )e( )2.e(ada .ela conce.o de )obe(ania )2.(anacional, (e)2ltante da )nte)e da dele7ao de o2t(a) )obe(ania)1 Con)ide(ando%)e a b2)ca de .a(ce(ia) econK*ica) e .oltica) co* a ?inalidade de .(oCeta( )e2) .(od2to) e at(ai( in+e)ti*ento), e ao *e)*o te*.o, adota( ?>(*2la) .(otecioni)ta) .a(a de?ende( )e2) *e(cado), = de )e in?e(i( A2e di(eito econK*ico inte(nacional encont(a )e2 )2)tent4c2lo na noo de inte(de.endFncia econK*ica1

N de IJ

GI CO!GRESSO PORT G HS DE SOCIO$OGIA

O FBito de 2*a inte7(ao latino%a*e(icana de.ende inte(na*ente de econo*ia) e)t4+ei), de in)tit2i@e) .oltica) )olida*ente de*oc(4tica) e do ?2nciona*ento de 2* a.a(ato no(*ati+o e?icaz no cont(ole, (e72lao e a.licao da C2)tia1 Da a condio b4)ica de e)tabelece( in)tit2i@e) co* *aio( cont(ole de*oc(4tico e co* *ecani)*o) li*itado(e) do) .ode(e) e)tatai), de)locando a (e).on)abilidade .a(a a )ociedade ci+il e en+ol+endo, ao *4Bi*o, a coleti+idade co*o 2* todo, co* .a(tici.ao cotidiana e .e(*anente do) cidado)1 O e)?o(o de c(iao da de*oc(acia )2.(anacional e da cidadania co*2nit4(ia da(4 con)i)tFncia a ?o(*a) de con+i+Fncia local e (e7ional *ai) t(an).a(ente), *ai) .a(tici.ati+a) e *ai) )olid4(ia)1 ,2ndada na coo.e(ao do) a7ente) inte7(ado) no (e).eito <) di+e()idade) locai) e na -a(*onizao do) inte(e))e) co*2n), a cidadania co*2nit4(ia (ed2z di?e(ena) e a.(oBi*a co*.le*enta(idade), .(o.iciando o (econ-eci*ento de no+o) di(eito), da .(oteo e in+iolabilidade do) di(eito) -2*ano) e da (ein+eno de *ai) di(eito) de .a(tici.ao, de *ai) di(eito) econK*ico) e )ociai) .a(a o) cidado) latino%a*e(icano) inte7(ante) do Me(co)2l1

DIREITOS HUMANOS

O conceito e a lei do) di(eito) -2*ano) decla(a* A2e todo indi+d2o .ode ?aze( (ei+indica@e) le7ti*a) de dete(*inada) libe(dade) e bene?cio)1 O) di(eito) -2*ano) )o 2*a id=ia .oltica co* ba)e *o(al e e)to inti*a*ente (elacionado) co* o) conceito) de C2)tia, i72aldade e de*oc(acia1 Ele) )o 2*a eB.(e))o do (elaciona*ento A2e de+e(ia .(e+alece( ent(e o) *e*b(o) de 2*a )ociedade e ent(e indi+d2o) e E)tado)1 O) di(eito) -2*ano) de+e* )e( (econ-ecido) e* A2alA2e( E)tado, 7(ande o2 .eA2eno, .ob(e o2 (ico, inde.endente*ente do )i)te*a )ocial e econK*ico A2e e))a nao adota1 !en-2*a ideolo7ia .oltica A2e no inco(.o(e o conceito e a .(4tica do) di(eito) -2*ano) .ode ?aze( (ei+indica@e) de le7iti*idade1 A.e)a( do) +4(io) t(atado) e decla(a@e) adotado) co* a con)ciFncia e o con)en)o da co*2nidade inte(nacional a t(i)te (ealidade = A2e nen-2* do) di(eito) decla(ado) = (e).eitado 2ni?o(*e*ente no *2ndo intei(o1 A *acia +iolao do) di(eito) e libe(dade) b4)ico) ?az co* A2e o ideal de 2*a +ida di7na e decente .a(a todo) o) cidado) do *2ndo to(ne%)e al7o *2ito di)tante1 Ao *e)*o te*.o, +i+e*o) e* 2*a e(a A2e a.(e)enta o.o(t2nidade), Qnica) .a(a le+a( adiante a ca2)a do) di(eito) -2*ano)1 A co*.etio l>7ica da G2e((a ,(ia, e* c2Co no*e co*ete2%)e e C2)ti?ico2%)e tanto) ab2)o), acabo21 O) *o+i*ento) .a(a a de*oc(acia, 72iado) .o( 2* co*.(o*i))o de .(o*o+e( o) di(eito) -2*ano), contin2a* obtendo bon) (e)2ltado) e* todo o *2ndo1 E, ?inal*ente, -4 o (econ-eci*ento c(e)cente de A2e o (e).eito ao) di(eito) -2*ano) = i*.e(ati+o .a(a a )ob(e+i+Fncia da -2*anidade1M Di(eito) H2*ano) % i*.2l)iona( o2 (ec2a( na l2ta .ela )2.(e*a di7nidade da +ida, .elo) di(eito) e .ela ?elicidade da) .e))oa)R E A2e a@e) conc(eta) e)ta*o) (ealizando .o( e))e) di(eito)R E)ta = a (e7(a b4)ica tanto do indi+d2o co*o do E)tado1 !o S=c1 SSI A2e +i+encia*o) o) di(eito) -2*ano) te* a.(e)entado ao) .a)e) e* de)en+ol+i*ento no+o) de)a?io), )e* o) A2ai) )2a) in)e(@e) na o(de* *2ndial no )e(o +i4+ei)1 E*bo(a a .(o.o)ital (e?e(Fncia ao .(oce))o e* c2()o de 7lobalizao a.onte .a(a 2*a +i)o econo*ici)ta, co* ?inalidade de eB.lo(a@e) ?inancei(a) e *e(canti), to(na%)e cada +ez *ai) ine+it4+el conte*.la( o no+o cen4(io .lanet4(io )e* .e(cebe( a ine+it4+el incl2)o de (ei+indica@e) -2*anit4(ia), A2e +en-a* a a.(oBi*a( o) .o+o) de todo) o) continente) e* di(eito) e di7nidade1 !e))e A2ad(o *2lti.lica%)e con)ide(a+el*ente a i*.o(tPncia di*en)ional do) t(atado) 7e(ai) de .(oteo inte(nacional do) di(eito) -2*ano) no .lano da) (ela@e) eBte(io(e)1
9 de IJ

GI CO!GRESSO PORT G HS DE SOCIO$OGIA

!a lite(at2(a e).ecializada a (e).eito de Di(eito) H2*ano) -oCe )e ?ala de 2*a T?ilo)o?iaT do) di(eito) -2*ano), de 2*a TciFnciaT do) Di(eito) H2*ano), e de 2* Tdi(eitoT do) Di(eito) H2*ano)1 Se72ndo UIDART CAMPOSii, .a(a o A2e aA2i no) inte(e))a, ba)ta dize( A2e a ?ilo)o?ia do) di(eito) -2*ano) )e(+e, A2ando = ?a+o(4+el ao .e()onali)*o -2*ani)ta e ao) di(eito) da .e()onalidade, .a(a in).i(a( e +e(teb(a( ao di(eito) do) di(eito) -2*ano), .o(A2e da (azo ?ilo)>?ica, da o(i7e*, do ?2nda*ento, de ?2no e do ?i* do) Di(eito) H2*ano), e .o(A2e )2b*ini)t(a a ideolo7ia e o .leBo de +alo(e) ?2nda*entai) a enca(na( no di(eito1 O di(eito do) di(eito) -2*ano) Dinte(no e inte(nacionalE = o e).ao o2 )eto( do *2ndo C2(dico%.oltico A2e, co* )2a e)t(2t2(a t(ali)ta, aloCa a +i7Fncia )ociol>7ica do) di(eito), conte* a) no(*a) co((e).ondente), e a.onta o de+e( )e( ideal Do2 .2(o do +alo(E1 A ciFncia do) di(eito) -2*ano) = a A2e )e enca((e7a de e)t2da( cienti?ica*ente e))e) di(eito), e (e+e)te ca(4te( inte(di)ci.lina( o2 *2ltidi)ci.lin4(io, )e72ndo o en?oA2e A2e *ai) de)eCe con?e(i(%l-e1 A A(7entina )ol2ciono2 a A2e)to da )2.(e*acia do) T(atado), Pacto) e Con+en@e) de Di(eito) H2*ano) e* (elao ao Di(eito inte(no6 o (272ai e o U(a)il ta*b=*, ent(etanto na do2t(ina e na C2(i).(2dFncia .o2co) )e ati+e(a* < i*.o(tPncia e eBten)o do conteQdo do a(ti7o A2into, .a(47(a?o )e72ndo da Con)tit2io ,ede(al1 Do U(a)il, obCeti+a*ente, a72a(da%)e a co((eta inte(.(etao do .(eceito con)tit2cional e .o)io de conco(dPncia do) in)t(2*ento) e t(atado) de .(oteo 4 .e))oa -2*ana, a (e+i)o de cl42)2la) ?ac2ltati+a) e a conC2no -a(*onio)a ent(e a Con)tit2io ,ede(al e a) no(*a) inte(nacionai) de di(eito) -2*ano)1 So*ente, a))i*, no))a inte7(ao ao *2ndo da(%)e%4 de ?o(*a )ati)?ato(ia*ente 7lobal1 !o) o(dena*ento) C2(dico) do) E)tado)%Pa(te) inte7(ante) do MERCOS $, (e.(e)entado) .ela) no(*a) inte(na), .o))2e* ele*ento) con+e(7ente), e* ?ace de )2a) le7i)la@e) te(e* )ido o(i7inada) .o( idFntico) ?ato(e) )ociai), econK*ico), .oltico), c2lt2(ai) e C2(dico)1 Ent(etanto, .o( entendi*ento) do2t(in4(io) d).a(e), .o))2e* ele*ento) di+e(7ente) A2e .ode* t(aze( ao) ne7ociante) in)e72(ana cont(at2al1 Ade*ai), no) Vno(*ati+o)W (e.(e)entado) .ela) no(*a) inte(nacionai), .o))2e*, ta*b=*, con+e(7Fncia) e di+e(7Fncia), de)ta ?eita, A2anto < )2a aceitao e (ati?icao de )e2) teBto), .o( *eio de )e2) 7o+e(nante) e do) c(it=(io) nacionai) di?e(ente) de inte(nalizao1 Ent(etanto, o .(oce))o de inte7(ao no Cone S2l, ent(e o) E)tado)%Pa(te), .a))a .elo co*.(o*i))o de )e elabo(a( no(*a) C2(dica) co*2n) ent(e ele), na con?o(*idade do A(t1 IX, III, do T(atado de A))2no1

NEGOCIOS INTERNACIONAIS

Pode%)e +e(i?ica( a (e).on)abilidade do) E)tado) a))ociado) *e(co)2lino) e* b2)ca(, cada 2* de per si, o) ca*in-o) .a(a A2e, e?eti+a*ente, .o))a*%)e c-e7a( ao al*eCado .(oce))o de inte7(ao at(a+=) da -a(*onizao de )2a) le7i)la@e) inte(na)1 EnA2anto tal ca*in-o no )eCa a*.la*ente alcanado, .e(d2(a* a) con+e(7Fncia) e a) di+e(7Fncia) le7ai) e con+encionai) (e?e(ente <) no(*a) inte(na) e <) no(*a) inte(nacionai) do) E)tado)%Pa(te) inte7(ante) do MERCOS $1 H4, .o(tanto, a nece))idade de )e(e* .ont2ada) e))a) con+e(7Fncia) e di+e(7Fncia) le7ai) e con+encionai), a ?i* de .o))ibilita( ao) o.e(ado(e) do di(eito, be* co*o ao) ne7ociado(e) e* 7e(al, a e)col-a da lei A2e a) .a(te) .(etende* no cont(ato adota(1 !o = (ecente a di)c2))o e a tentati+a do) E)tado) e* -a(*oniza( o2 2ni?o(*iza( no(*a) le7ai) o2 con+encionai) .a(a )e(e* a.licada) <) di+e()a) 4(ea) do Di(eito1 Ent(e ela), a (e).on)abilidade do Di(eito Inte(nacional P(i+ado e ne))e, e* e).ecial, co* o) cont(ato) inte(nacionai)1

Y de IJ

GI CO!GRESSO PORT G HS DE SOCIO$OGIA

Tal (e).on)abilidade .a))o2 a )e(, e* ?ace do) co*.(o*i))o) (e7ional e indi+id2al de cada .a), a*.la*ente di)c2tida e e?eti+ada1 Da a a.(e)entao de e)t2do) elabo(ado) .o( C2(i)ta) inte(nacionai), dent(e ele) Ze(te( R1 ,a(iaiii, a ?i* de de*on)t(a( a di)tino ent(e coo(denao, -a(*onizao e a.(oBi*ao1 Pa(a ele, coordenadas seriam as normas jurdicas que no apresentam incompatibilidades; harmonizadas aquelas que produzem os mesmos efeitos e aproximadas as que adotam diretivas de rgos comunitrios supranacionais1 E* P*bito de MERCOS $, na *at=(ia do) cont(ato) inte(nacionai) de co*.(a e +enda de *e(cado(ia), e* (azo da eB.licao aci*a, o bloco .ode(ia a+ana( *ai) inte(na*ente at(a+=) de )e2 cole7iado, ?o(*ado .o( (e.(e)entante) do) .a)e) a))ociado), ideando a -a(*onizao da) le7i)la@e) .e(tencente) a cada .a)1 E .a(a o) con?lito) o(i2ndo) da *e)*a *at=(ia, e* e).ecial da) ne7ocia@e) ent(e .a(tic2la(e), de+e(ia* .(oc2(a( o) E)tado)%Pa(te), de)n2dando )2a) )obe(ania) ab)ol2ta) e, e* conC2nto e a ?a+o( do conC2nto, elabo(a(e* no(*a) inte(na) e inte(nacionai) -a(*Knica), .a(a )e(e* a.licada) .ela) .a(te) cont(atante), o A2e ce(ta*ente +i(ia 7a(anti( a ce(teza C2(dica da) (ela@e) ne7ociai), da A2al o co*=(cio inte(nacional int(a%zona nece))ita e al*eCa1 A -a(*onizaoi+ o2 e)ta( con?o(*e (e)2lta da conco(dPncia de d2a) o2 *ai) .a(te) ace(ca de 2* todo A2e de+e* conco((e( .a(a a *e)*a ?inalidade1 T(azendo e))e) conceito) .a(a o P*bito C2(dico e, e* e).ecial, .a(a o MERCOS $, te*%)e A2e e* *at=(ia de di(eito do) cont(ato), e).eci?ica*ente o o(a e)t2dado, -4 2*a 2(7Fncia na delineao de no(*a) inte(na) -a(*onizada)1 O(a, a 2ni?o(*izao (e)2lta de id=ia) e e)?o(o) co*2n) de doi) o2 *ai) .a)e), no )entido de ?o(*2la( 2* Qnico in)t(2*ento C2(dico .a(a )e( adotado .o( todo)1 'acob Dolin7e( + leciona A2e o di(eito 2ni?o(*izado estabelece regras materiais, substanciais, diretas, que se aplicaro uniformemente aos litgios, s situa !es jurdicas que venham a ocorrer em duas ou mais jurisdi !es1 Po( i))o, a eBi)tFncia )i*2ltPnea de +4(io) in)t(2*ento) le7ai) e con+encionai) inte(no) o2 inte(nacionai) de)tinado) a (e72la( o cont(ato inte(nacional de co*.(a e +enda de *e(cado(ia) ent(e .a(tic2la(e) 3 .e))oa) ?)ica) o2 C2(dica) 3 de .a)e) *e(co)2lino) ob(i7a ao o.e(ado( do di(eito con-ece( a) no(*a) A2e cada E)tado%Pa(te .o))2i e (ati?ico2, .a(a o(ienta( a) .a(te) cont(atante) A2anto 4 )2a indicao na elabo(ao do teBto cont(at2al1 Po(tanto, cada +ez *ai) )e to(na co*.(o*i))o de 2(7Fncia a -a(*onizao da) le7i)la@e) inte(na) do) E)tado)%Pa(te) inte7(ante) do MERCOS $ e a 2ni?o(*izao da) no(*a) inte(nacionai) a )e(e* a.licada) ao) cont(ato) inte(nacionai) de co*.(a e +enda de *e(cado(ia) ent(e .a(tic2la(e) no MERCOS $1 Po( e))e) *oti+o), .(eci)a%)e, 2(7ente*ente, +iabiliza( a -a(*onizao da) le7i)la@e) inte(na) do) E)tado)%Pa(te) e, conco*itante*ente, 2ni?o(*iza( a) no(*a) cont(at2ai) inte(nacionai), +i)ando o co*.leto e inte7(al c(e)ci*ento do MERCOS $, .oi), .a(a e))e bloco, el futuro es promisorio, a?i(*a Ca(lo) S-a.i(a+i, ao t(ata( do de)en+ol+i*ento econK*ico da (e7io do Cone S2l1 [2i4, e* b(e+e ?2t2(o .ode(o a) .a(te) cont(atante) e)col-e(e* e* )e2) in)t(2*ento) cont(at2ai), a lei a.lic4+el o(i2nda de no(*ati+o ?i(*ado, (ati?icado e inte(nalizado .elo) E)tado)%Pa(te) inte7(ante) do bloco econK*ico MERCOS $ e, co* i))o, o.o(t2niza( a) .a(te) cont(atante) a to al*eCada )e72(ana cont(at2al1 Ind2bita+el*ente, e* 2* A2ad(o de)en+ol+i*enti)ta, 2*a da) *ai) )i7ni?icante) t(an)?o(*a@e) co((ente) no Cone S2l da A*=(ica $atina ?oi a ina272(ao do Me(co)2l, A2e e*bo(a no ten-a )ido a .(i*ei(a eB.e(iFncia de (e7ionali)*o abe(to latino%a*e(icano, ?oi ce(ta*ente aA2ele A2e *ai) e+ol2i2 )eCa e* )2a in)tit2cionalidade Dinte7(ao de jureE )eCa e* te(*o) da *aio( den)idade do) ?l2Bo) econK*ico) Dinte7(ao de fatoE1

; de IJ

GI CO!GRESSO PORT G HS DE SOCIO$OGIA

O a.a(ato no(*ati+o e in)tit2cional con)2b)tanciado no T(atado de A))2no e* I55I e na) deci)@e), (e)ol2@e) e di(et(ize) to*ada) no P*bito do Con)el-o, G(2.o e Co*i))o de Co*=(cio, (e).ecti+a*ente, concebe(a* e *olda(a* o Me(co)2l co*o 2*a eB.e(iFncia de (e7ionali)*o abe(to1

CONCLUSO

8 i*.o(tante (econ-ece( A2e a c(iao do Me(co)2l, no (e.(e)enta V2*a +a(in-a de condo A2e +ai +a((e(, da noite .a(a do dia, o) .(oble*a) ac2*2lado) e* d=cada) de c(e)ci*ento o(ientado .a(a dent(o o2 de inte(+encioni)*o .ate(nali)ta1 O .(oce))o de inte7(ao no +ai (e)ol+e(, .o( )i )>, o) no))o) dile*a) de de)en+ol+i*entoW DAl*eida, I55\: I;E+ii1 A.e)a( da) c(i)e) 7(a+e) en?(entada) .elo U(a)il e .ela A(7entina, o Me(co)2l (e.(e)ento2 2* e)?o(o i*.o(tante .a(a co*.atibiliza( a a7enda inte(na e a a7enda eBte(na da *ode(nizao, A2e )e ?ez nece))4(ia e* ?2no do e)7ota*ento do *odelo do E)tado e da econo*ia ba)eado na )2b)tit2io de i*.o(ta@e), to(nando%)e 2*a .lata?o(*a de in)e(o co*.etiti+a n2*a econo*ia *2ndial A2e )i*2ltanea*ente )e 7lobaliza e )e (e7ionaliza e* bloco)1 *a ca(acte()tica ?2nda*ental de))e bloco (e7ional ?oi )2a nat2(eza cent(?27a no) *olde) de 2* (e7ionali)*o abe(to, 2*a +ez A2e a di*en)o econK*ica int(abloco, e*bo(a c(e)cente e )i7ni?icati+a, n2nca ?o(a .(e.onde(ante )ob(e a di*en)o eBt(a%bloco1 A .(o7(e))i+a abe(t2(a e libe(alizao da) econo*ia) do Me(co)2l, dent(o de 2* conteBto de c(e)cente co*.etiti+idade e de b2)ca de ca.itai), .ano de ?2ndo .a(a o) e)?o(o) inte7(acioni)ta), ab(i2 ca*in-o .a(a a ?o(*ao de 2* *e(cado (e7ional a*.liado, c2Ca l>7ica da ao coleti+a .a(a o de)en+ol+i*ento .(oc2(a con)olida(%)e .a(a dent(o do bloco de *odo a a2*enta( )2a ca.acidade ne7ociado(a .a(a ?o(a1 Dent(o de))e conteBto, o Me(co)2l = entendido at(a+=) da) .o))ibilidade) A2e e)te bloco .ode o?e(ece( ao) E)tado) *e*b(o), dando a e)te) 2* no+o .a.el .oltico, 2*a *aio( ca.acidade de ao e ?o(talecendo, .o(tanto, )2a) )obe(ania), tanto no P*bito inte(no 3 onde a) 2nidade) .oltica) dete(*ina* o) (2*o) de de)en+ol+i*ento do) (e).ecti+o) .a)e), A2anto no co*=(cio inte(nacional 3 onde at2a* de ?o(*a *ai) ati+a, to(nando%)e *ai) co*.etiti+o)1 O) (e)2ltado) na) 2(na) de oito .a)e) )2l%a*e(icano), de)de :JJY, acende2 a) eB.ectati+a) de A2e o .(oce))o de inte7(ao $atino%A*e(icana )e to(na(ia *ai) ?4cil, de+ido < con+e(7Fncia de inte(e))e) econK*ico) e .oltico) do) no+o) P(e)idente) eleito) co* )e2) ideai) e)A2e(di)ta)1 Po(=*, +4(io) ob)t4c2lo) ?aze*%)e .(e)ente), na conc(etizao de)te) obCeti+o), co*o ?oi (e+elado at(a+=) da :] Re2nio de P(e)idente) da Co*2nidade S2l%A*e(icana de !a@e) DCa)aE, (ealizada e* Coc-a*ba*ba, na Uol+ia, no incio de deze*b(o de :JJ;1 !e)ta Re2nio, al72n) .(e)idente) di+e(7i(a* e* +4(io) t>.ico) (elati+o) a e)te .(oce))o de inte7(ao, *o)t(ando A2e ainda -4 *2ita) .(o+idFncia) a )e(e* to*ada) at= A2e )e c-e72e onde = .(etendido1 Co*o eBe*.lo de ob)t4c2lo < inte7(ao, te*%)e a di?e(ena e)t(at=7ica A2e cada Pa) adota .a(a alcana( )e2 de)en+ol+i*ento, .oi) enA2anto cada Pa) e)ti+e( to*ando *edida) .(>.(ia) e eBcl2)i+a) de a2to%de)en+ol+i*ento, *ai) di)tante) e)te) e)ta(o de 2* ideal de inte7(ao1 O2t(o eBe*.lo = a di?e(ena de .onto) de +i)ta 7e(ada .elo) .(>.(io) .(e)idente) A2e, e*bo(a de e)A2e(da, a7e* 2n) *ode(ada*ente, aceitando *ai) ?acil*ente o en?(enta*ento do) de)a?io) do .(oce))o de inte7(ao e na to*ada de deci)@e) e o2t(o) a7e* de ?o(*a *ai) (adical, )endo e)te) Qlti*o) *ai) .(eca+ido) e c=tico) a in+e)ti*ento) e)t(an7ei(o) e* )2a) econo*ia)1

^ de IJ

GI CO!GRESSO PORT G HS DE SOCIO$OGIA

Po( ?i*, co*o *ai) 2* eBe*.lo de ob)t4c2lo 4 inte7(ao, ob)e(+o2%)e A2e o) E A, e*bo(a,e* .(inc.io *o)t(a(a*%)e (ece.ti+o) e inte(e))ado) < id=ia da A))ociao de $i+(e%Co*=(cio da) A*=(ica) DA$CAE, no) dia) at2ai), co* o )2(7i*ento de no+a) ci(c2n)tPncia) A2e di(eciona(a* )2a) aten@e) .a(a o2t(o) continente) 7e(o2%)e, co*o con)eAOFncia, )2a ino.e(Pncia, (e+elando de)ta ?o(*a A2e o .(oce))o de inte7(ao do) .a)e) S2l%A*e(icano) i(4 eBi7i( de )e2) lde(e) *2ito *ai) .laneCa*ento, coo(denao e con+e(7Fncia de obCeti+o)1 !e)te Con7(e))o +ale ?(i)a( a i*.o(tPncia da Sociolo7ia e o te*a .(o.o)to1 E)ta CiFncia te* dent(e o) )e2) .(o.>)ito) o de a.(o?2nda( di4lo7o co* di)tinta) ciFncia)1 A )ociolo7ia ca(ece 2*a o2t(a abo(da7e* al=* da con+encionada de )en)o co*2*1 8 inad*i))+el de)con)ide(a( o acQ*2lo de con-eci*ento .elo -o*e* )i*.le), na +i+Fncia )ocial de )e2 a*biente de t(abal-o, da e)cola, .o( eBe*.lo1 * *odela7e* a(i)toc(4tica de .(od2ti+idade e di?2)o do con-eci*ento ainda .e()e+e(a e .(eci)a )2b*ete(%)e a 2* .(oce))o de de*oc(atizao1 E)ta ?ala C4 )e o2+ia e* te*.o) .(et=(ito) )ob(e a nece))idade de *2dana na ed2cao ?o(*al1 De+e%)e e)ta iniciati+a .(inci.al*ente a Pa2lo ,(ei(e )ob(e o con)t(2ti+i)*o de)en+ol+ido1 Ma) na )ea(a da .e)A2i)a cient?ica, te*%)e 2*a Co(nada lon7a a t(il-a(1 Pode*o) *enciona( doi) a2to(e) A2e +e* ab(aando e)ta .(o.o)ta de 2*a .e().ecti+a de*oc(atizante da .(od2o do con-eci*ento )eCa o )oci>lo7o .o(t272F), Uoa+ent2(a So2za Santo) e o intelect2al c-ileno Ed2a(do De+=) Gald=)1 A )ociolo7ia de+e(4 contin2a( no (i7o( do) .(ocedi*ento) de coleta e an4li)e )i)te*4tica de dado), at(a+=) de in+e)ti7ao biblio7(4?ica e t(abal-o de ca*.o de ?o(*a *ai) inci)i+a +i)ando a t(an).o)io de li*ita@e) in)tit2cionai), .a(a al=* do) li*ite) do e).ao acadF*ico .(o.(ia*ente dito1 *a inte(loc2o eBten)i+a co* a )ociedade, de *anei(a a a.(e)enta(, debate( e at= (e?o(*2lao do) (e)2ltado) de .e)A2i)a1 !o )e t(ata de +2l7a(i)*o da ati+idade cient?ica, *a) )i* a (e?o(*2lao no) .ad(@e) do t(abal-o de cienti)ta, o A2e .(o.icia(4 *aio( le7iti*idade )ocial1 O o?cio de )oci>lo7o te* *2ito a o?e(ece( < )ociedade e* te(*o) de (e?leBo analtica, co* (e.e(c2))@e) de *el-o(ia na A2alidade de +ida da) .e))oa) e* 7e(al1 Te*%)e .e)A2i)ado ba)tante a (e).eito de di(eito) -2*ano), (ela@e) de 7Fne(o, .l2(ali)*o (eli7io)o, .o( eBe*.lo1 Cabe ao) o.e(ado(e) da )ociolo7ia no )e eBi*i( do .a.el i*.o(tante A2e te* na ?o(*ao da o.inio .Qblica, o A2e oco((e de di+e()a) ?o(*a), )ob(et2do at(a+=) do) *eio) de co*2nicao de *a))a1 A) *dia), anali)ada) .ela )ociolo7ia da co*2nicao, .ode(ia* )e( *el-o( a.(o+eitada) na di?2)o do con-eci*ento at2al .(od2zido1 8 2*a ?o(*a le7iti*ado(a de inte(ao da co*2nidade cient?ica, e* .a(tic2la( do) )oci>lo7o), co* todo o 2ni+e()o do c-a*ado )en)o co*2*1

BIBLIOGRAFIA

A$MEIDA, P1R1 de1 Formao da dip oma!ia "!o#$mi!a #o Bra%i & a% r" a'"% "!o#$mi!a% #o Imp(rio1 So Pa2lo: ,2na76 Ed1 Senac I55\: I; UIDART CAMPOS, Tra)ado E "m"#)a d" D"r"!*o Co#%)i)+!io#a Ar,"#)i#o, To*o III, EDIAR, ..1 :^5 e )e7)1 ,ARIA, Ze(te( R Harmo#i-ao L",i% a)i.a #o M"r!o%+ / U(a)lia: A))ociao U(a)ilei(a de E)t2do) da Inte7(ao, I55Y, .1 IN1 Dicion4(io Ho2ai)) da ln72a .o(t272e)a DO$I!GER, 'acob1 Dir"i)o I#)"r#a!io#a 0ri.ado 10ar)" G"ra 2/ ;]1 ed1 Rio de 'anei(o_So Pa2lo: Reno+a(, :JJI, .1 N;1
\ de IJ

GI CO!GRESSO PORT G HS DE SOCIO$OGIA

SA!TOS, Uoa+ent2(a de So2za1 A Globalizao e a) CiFncia) Sociai) Do(7E1 :]1 ed1 So Pa2lo: Co(tez, :JJ: SHAPIRA, Ca(lo)1 Cam3iar para Cr"!"r& Uma m")odo o,ia "mpr"%aria !o#!r")a para ad" a#)"r%" a 4+)+ro/ U2eno) Ai(e): Edito(ial S2da*e(icana, I55\, .1 I;;1 SEITE!, S, Rica(do1 Ma#+a da% r" a'"% i#)"r#a!io#ai%1 N]1 ed1 Po(to Ale7(e: $i+(a(ia do Ad+o7ado, :JJN GA$D8S, Ed2a(do De+=)1Ca(ta) a la Intelect2alidad1I]1 ed1 Santia7o de C-ile: G(a?itti Edito(ial, :JJ^ GA$D8S, Ed2a(do De+=)1 Rede) Intelect2ale) e* A*=(ica $atina1I]1 ed1 C-ile: Colecci>n IDEA, :JJ^ GE!T RA, Dei)0 de ,(eita) $i*a1 A Ord"m 5+r6di!a do M"r!o%+ 1 Po(to Ale7(e: $i+(a(ia do Ad+o7ado, :JJI, .1 ;N1

5 de IJ

i ii

GE!T RA, Dei)0 de ,(eita) $i*a1 A Ord"m 5+r6di!a do M"r!o%+ 1 Po(to Ale7(e: $i+(a(ia do Ad+o7ado, :JJI, .1 ;N1 UIDART CAMPOS, T(atado Ele*ental de De(ec-o Con)tit2cional A(7entino, To*o III, EDIAR, ..1 :^5 e )e7)1

iii

,ARIA, Ze(te( R1 Harmo#i-ao L",i% a)i.a #o M"r!o%+ / U(a)lia: A))ociao U(a)ilei(a de E)t2do) da Inte7(ao, I55Y, .1 IN1 iv Dicion4(io Ho2ai)) da ln72a .o(t272e)a: e)ta( e* -a(*onia, e* aco(do1 v DO$I!GER, 'acob1 Dir"i)o I#)"r#a!io#a 0ri.ado 10ar)" G"ra 2/ ;]1 ed1, Rio de 'anei(o_So Pa2lo: Reno+a(, :JJI, .1 N;1 vi SHAPIRA, Ca(lo)1 Cam3iar para Cr"!"r& Uma m")odo o,ia "mpr"%aria !o#!r")a para ad" a#)"r%" a 4+)+ro/ U2eno) Ai(e): Edito(ial S2da*e(icana, I55\, .1 I;;1 vii A$MEIDA, P1R1 de1 Formao da dip oma!ia "!o#$mi!a #o Bra%i & a% r" a'"% "!o#$mi!a% #o Imp(rio 1 So Pa2lo: ,2na76 Ed1 Senac I55\: .1I;1

Você também pode gostar