Você está na página 1de 2

Fonte:

HERCULANO, Alexandre. Eurico, o presbtero. 7ed. So aulo ! "tica, #$%% &'o( Li)ro*.
EUR+CO, O RES',-ERO
Alexandre Herculano
Prlogo do autor
ara as al(as, no sei se di.a de(asiada(ente positi)as, se de(asiada(ente .rosseiras, o celibato do sacerd/cio
no passa de u(a condi0o, de u(a 1/r(ula social aplicada a certa classe de indi )duos cu2a exist3ncia ela (odi1ica
)anta2osa(ente por u( lado e des1a)ora)el(ente por outro. A 1iloso1ia do celibato para os espritos )ul.ares acaba a4ui.
Aos ol5os dos 4ue a)alia( as coisas e os 5o(ens s/ pela sua utilidade social, essa esp6cie de insula0o do(6stica do
sacerdote, essa indireta ab2ura0o dos a1etos (ais puros e santos, os da 1a(lia, 6 condenada por uns co(o contr7ria ao
interesse das na08es, co(o danosa e( (oral e e( poltica, e de1endida por outros co(o 9til e (oral. :eus (e li)re de
debater (at6ria tantas )e;es disputadas, tantas )e;es exaurida pelos 4ue sabe( a ci3ncia do (undo e pelos 4ue sabe( a
ci3ncia do c6u< Eu, por (in5a parte, 1raco ar.u(entador, s/ ten5o pensado no celibato = lu; do senti(ento e sob a
in1lu3ncia da i(presso sin.ular 4ue desde )erdes anos 1e; e( (i( a id6ia da irre(edi7)el solido da al(a a 4ue a i.re2a
condenou os seus (inistros, esp6cie de a(puta0o espiritual, e( 4ue para o sacerdote (orre a esperan0a de co(pletar a
sua exist3ncia na terra. Suponde todos os contenta(entos, todas as consola08es 4ue as i(a.ens celestiais e a cren0a )i)a
pode( .erar, e ac5areis 4ue estas no supre( o triste )7cuo da soledade do cora0o. :ai =s paix8es todo o ardor 4ue
puderdes, aos pra;eres (il )e;es (ais intensidade, aos sentidos a (7xi(a ener.ia e con)ertei o (undo e( paraso, (as
tirai dele a (ul5er, e o (undo ser7 u( er(o (elanc/lico, os deleites sero apenas o prel9dio do t6dio. >uitas )e;es, na
)erdade, ela desce, arrastada por n/s, ao c5arco i(undo da extre(a depra)a0o (oral? (uitssi(as (ais, por6(, nos
sal)a de n/s (es(os e, pelo a1eto e entusias(o, nos i(pele a 4uanto 57 bo( e .eneroso. @ue(, ao (enos u(a )e;, no
creu na exist3ncia dos an2os re)elada nos pro1undos )est.ios dessa exist3ncia i(pressos nu( cora0o de (ul5erA E por
4ue no seria ela na escala da cria0o u( anel da cadeia dos entes, presa, de u( lado, = 5u(anidade pela 1ra4ue;a e pela
(orte e, do outro, aos espritos puros pelo a(or e pelo (ist6rioA or 4ue no seria a (ul5er o inter(6dio entre o c6u e a
terraA
>as, se isto assi( 6, ao sacerdote no 1oi dado co(preend3Blo? no l5e 1oi dado 2ul.7Blo pelos (il 1atos 4ue noBlo t3(
dito a n/s os 4ue no 2ura(os 2unto do altar repelir (etade da nossa al(a, 4uando a ro)id3ncia noBla 1i;esse encontrar na
)ida. Ao sacerdote cu(pre aceitar esta por )erdadeiro desterro! para ele o (undo de)e passar desconsolado e triste, co(o
se nos apresenta ao despo)oar(oBlo da4uelas por 4ue( e para 4ue( )i)e(os.
A 5ist/ria das a.onias nti(as .eradas pela luta desta situa0o excepcional do clero co( as tend3ncias naturais do
5o(e( seria be( dorolosa e )ariada, se as 1ases do cora0o ti)esse( os seus anais co(o os t3( as .era08es e os po)os.
A obra da l/.ica potente da i(a.ina0o 4ue cria o ro(ance seria be( .rosseira e 1ria co(parada co( a terr)el realidade
5ist/rica de u(a al(a de)orada pela solido do sacerd/cio.
Essa crCnica de a(ar.uras procureiBa 27 pelos (osteiros 4uando eles desaba)a( no (eio das nossas trans1or(a08es
polticas. Era u( buscar insensato. Ne( nos c/dices ilu(inados da +dade >6dia, ne( nos p7lidos per.a(in5os dos
ar4ui)os (on7sticos esta)a ela. :ebaixo das l72eas 4ue cobria( os sepulcros claustrais 5a)ia, por certo, (uitos 4ue a
sabia(? (as as sepulturas dos (on.es ac5eiBas (udas. Al.uns 1ra.(entos a)ulsos 4ue nas (in5as inda.a08es encontrei
era( apenas 1rases soltas e obscuras da 5ist/ria 4ue eu busca)a debalde? debalde, por4ue = pobre )ti(a, 4uer )olunt7ria,
4uer 1or0ada ao sacri1cio, no era lcito o .e(er, ne( di;er aos )indoruros! B DSabei 4uanto eu padeci<D
E, por isso (es(o 4ue sobre ela pesa)a o (ist6rio, a i(a.ina0o )in5a a para suprir a 5ist/ria. :a id6ia do celibato
reli.ioso, das suas conse4E3ncias 1or0osas e dos raros )est.ios 4ue destas ac5ei nas tradi08es (on7sticas nasceu o
presente li)ro.
:esde o pal7cio at6 a taberna e o prostbulo, desde o (ais espl3ndido )i)er at6 o )e.etar do )ul.ac5o (ais rude, todos
os lu.ares e todas as condi08es t3( tido o seu ro(ancista. :eixai 4ue o (ais obscuro de todos se2a o do clero. ouco
perdereis co( isso.
O Monasticon 6 u(a intui0o 4uase pro16tica do passado, =s )e;es intui0o (ais di1icultosa 4ue a do 1uturo.
Sabeis 4ual se2a o )alor da pala)ra (on.e na sua ori.e( re(ota, na sua 1or(a pri(iti)aA F o de B s/ e triste.
or isso na (in5a concep0o co(plexa, cu2os li(ites no sei de ante(o assinalar, dei cabida = crCnicaBpoe(a, lenda
ou o 4ue 4uer 4ue se2a do presbtero .odo! deiBl5a, ta(b6(, por4ue o pensa(ento dela 1oi despertado pela narrati)a de
certo (anuscrito ./tico, a1u(ado e .asto do ro0ar dos s6culos, 4ue outrora pertenceu a u( anti.o (osteiro do >in5o.
O Monge de Cister, 4ue de)e se.uirBse a Eurico, te)e, proxi(a(ente, a (es(a ori.e(.
A2uda B no)e(bro de #%GH.
I - OS VISIGODOS
A um tempo toda a raa goda, soltas as rdeas do governo, comeou a inclinar o nimo para
a lascvia e soberba
!onge de Silos - "#ronicon, c $
A ra0a dos )isi.odos, con4uistadora das Espan5as, sub2u.ara toda a ennsula 5a)ia (ais de u( s6culo. Nen5u(a das
tribos .er(Inicas 4ue, di)idindo entre si as pro)ncias do i(p6rio dos c6sares, tin5a( tentado )estir sua b7rbara nude;
co( os tra2os despeda0ados, (as espl3ndidos, da ci)ili;a0o ro(ana soubera co(o os .odos a2untar esses 1ra.(entos de
p9rpura e ouro, para se co(por a exe(plo de po)o ci)ili;ado. Leo)i.ildo expulsara da Espan5a 4uase 4ue os derradeiros
soldados dos i(peradores .re.os, repri(ira a aud7cia dos 1rancos, 4ue e( suas correrias assola)a( as pro)ncias )isi./B
ticas dJal6( dos ireneus, acabara co( a esp6cie de (onar4uia 4ue os sue)os tin5a( institudo na Kal6cia e expirara e(
-oletu( depois de ter estabelecido leis polticas e ci)is e a pa; e orde( p9blicas nos seus )astos do(nios, 4ue se
estendia( de (ar a (ar e, ainda, transpondo as (ontan5as da LascCnia, abran.ia( .rande por0o da anti.a K7lia
narbonense.
:esde essa 6poca, a distin0o das duas ra0as, a con4uistadora ou .oda e a ro(ana ou con4uistada, 4uase
desaparecera, e os 5o(ens do norte 5a)ia(Bse con1undido 2uridica(ente co( os do (eioBdia e( u(a s/ na0o, para cu2a
.rande;a contribura a4uela co( as )irtudes 7speras da Ker(Inia, esta co( as tradi08es da cultura e polcia ro(anas. As
leis dos c6sares, pelas 4uais se re.ia( os )encidos, (isturara(Bse co( as sin.elas e rudes institui08es )isi./ticas, e 27 u(
c/di.o 9nico, escrito na ln.ua latina, re.ula)a os direitos e de)eres co(uns 4uando o arianis(o, 4ue os .odos tin5a(
abra0ado abra0ando o e)an.el5o, se declarou )encido pelo catolicis(o, a 4ue pertencia a ra0a ro(ana. Esta con)erso
dos )encedores = cren0a dos sub2u.ados 1oi o co(ple(ento da 1uso social dos dois po)os. A ci)ili;a0o, por6(, 4ue
sua)i;ou a rude;a dos b7rbaros era u(a ci)ili;a0o )el5a e corrupta. or al.uns bens 4ue produ;iu para a4ueles 5o(ens
pri(iti)os, trouxeBl5es o pior dos (ales, a per)erso (oral. A (onar4uia )isi./tica procurou i(itar o luxo do i(p6rio 4ue
(orrera e 4ue ela substitura. -oletu( 4uis ser a i(a.e( de Ro(a ou de Constantinopla. Esta causa principal, a2udada por
(uitas outras, nascidas e( .rande parte da (es(a ori.e(, .erou a dissolu0o poltica por )ia da dissolu0o (oral.
:ebalde (uitos 5o(ens de .3nio re)estidos da autoridade supre(a tentara( e)itar a runa 4ue )ia( no 1uturo! debalde
o clero espan5ol, inco(para)el(ente o (ais alu(iado da Europa na4uelas eras tenebrosas e cu2a in1lu3ncia nos ne./cios
p9blicos era (aior 4ue a de todas as outras classes 2untas, procurou nas se)eras leis dos conclios, 4ue era( ao (es(o
te(po )erdadeiros parla(entos polticos, reter a na0o 4ue se despen5a)a. A podrido tin5a c5e.ado ao I(a.o da 7r)ore,
e ela de)ia secar. O pr/prio clero se corro(peu por 1i(. O )cio e a de.enera0o corria( solta(ente, rota a 9lti(a barreira.
Moi ento 4ue o c6lebre Roderico se apossou da coroa. Os 1il5os do seu predecessor Lti;a, os (ancebos Sisebuto e
Ebas, disputara(Bl5a lar.o te(po? (as, se.undo parece dos escassos (onu(entos 5ist/ricos dessa escura 6poca,
cedera( por 1i(, no = usurpa0o, por4ue o trono ./tico no era le.al(ente 5eredit7rio, (as = 1ortuna e ousadia do
a(bicioso soldado, 4ue os deixou )i)er e( pa; na pr/pria corte e os re)estiu de di.nidades (ilitares. :a, se der(os
cr6dito a anti.os 5istoriadores, l5e )eio a 9lti(a runa na batal5a do rio Crssus ou Kuadalete, e( 4ue o i(p6rio ./tico 1oi
ani4uilado.
No (eio, por6(, da decad3ncia dos .odos, al.u(as al(as conser)a)a( ainda a t3(pera robusta dos anti.os 5o(ens
da Ker(Inia. :a ci)ili;a0o ro(ana elas no 5a)ia( aceitado seno a cultura intelectual e as subli(es teorias (orais do
cristianis(o. As )irtudes ci)is e, sobretudo, o a(or da p7tria tin5a( nascido para os .odos lo.o 4ue, assentando o seu
do(nio nas Espan5as, possura( de pais a 1il5os o ca(po a.ricultado, o lar do(6stico, o te(plo da ora0o e o ce(it6rio
do repouso e da saudade. Nestes cora08es, onde reina)a( a1etos ao (es(o te(po ardentes e, pro1undos, por4ue neles a
ndole (eridional se (istura)a co( o car7ter tena; dos po)os do norte, a (oral e)an.6lica re)estia esses a1etos de u(a
poesia di)ina, e a ci)ili;a0o orna)aBos de u(a expresso sua)e, 4ue l5es real0a)a a poesia. >as no 1i( do s6culo s6ti(o
era( 27 be( raros a4ueles e( 4ue( as tradi08es da cultura ro(ana no 5a)ia sub2u.ado os instintos .enerosos da
barbaria .er(Inica e a 4ue( o cristianis(o 1a;ia ainda escutar o seu )erbo nti(o, es4uecido no (eio do luxo pro1ano do
clero e da po(pa insensata do culto exterior. U(a lon.a pa; co( as outras na08es tin5a con)ertido a anti.a ener.ia dos
.odos e( ali(ento das dissens8es intestinas, e a .uerra ci)il, .astando essa ener.ia, 5a)ia posto e( lu.ar dela o 57bito
das trai08es co)ardes, das )in.an0as (es4uin5as, dos enredos in1a(es e das ab2e08es a(biciosas. O po)o, es(a.ado
debaixo do peso dos tributos, dilacerado pelas lutas dos bandos ci)is, prostitudo =s paix8es dos poderosos, es4uecera
co(pleta(ente as )irtudes .uerreiras de seus a)/s. As leis de La(ba e as express8es de Er).io no duod6ci(o conclio de
-oletu( re)ela( 4uo 1undo ia nesta parte o cancro da de.enera0o (oral das Espan5as. No (eio de tantos e to cru6is
)exa(es e padeci(entos, o (ais custoso e aborrecido de todos eles para os a1e(inados descendentes dos soldados de
-eodorico, de -oris(undo, de -eudes e de Leo)i.ildo era o )estir as ar(as e( de1enso da4uela (es(a p7tria 4ue os
5er/is )isi.odos tin5a( con4uistado para a le.are( a seus 1il5os, e a (aioria do po)o pre1eria a in1I(ia 4ue a lei i(pun5a
aos 4ue recusa)a( de1ender a terra natal aos riscos .loriosos dos co(bates e = )ida 1adi.osa da .uerra.
-al era, e( resu(o, o estado poltico e (oral da Espan5a na 6poca e( 4ue acontecera( os sucessos 4ue )a(os narrar.
II - O %&'S()*'&O
Sublimado ao grau de presbtero +uanta brandura, +ual caridade ,osse a sua o amor de
todos l#o demonstrava

Você também pode gostar