Você está na página 1de 11

Sumário

Introdução 21
Açoita-Cavalo (Luehea divaricata) 57
Alecrim (Holocalyx balansae) 67
Amendoim (Pterogyne nitens) 75
Angico (Piptadenia paniculata) 85
Angico-Branco (Anadenanthera colubrina var. colubrina) 91

V Angico-Cascudo (Anadenanthera peregrina var. falcata)


Angico-Gurucaia (Parapiptadenia rigida)
99
107

O
Angico-Vermelho (Anadenanthera colubrina var. cebil) 117
Araribá-Amarelo (Centrolobium microchaete) 127
Araribá-Rosa (Centrolobium robustum) 135

L Araruva (Centrolobium tomentosum)


Ariticum-Cagão (Annona cacans)
143
151

U
Aroeira-Pimenteira (Schinus terebinthifolius) 159
Aroeira-Salsa (Schinus molle) 169
Aroeira-Verdadeira (Myracrodruon urundeuva) 177

M Baguaçu (Talauma ovata)


Baru (Dipteryx alata)
189
197

E
Bicuíba (Virola bicuhyba) 205
Boleira (Joannesia princeps) 213
Bracatinga (Mimosa scabrella) 221
Bracatinga-Argentina (Mimosa scabrella var. aspericarpa) 231

1
Bracatinga-de-Campo-Mourão (Mimosa flocculosa) 239
Branquinho (Sebastiania commersoniana) 247
Cabriúva (Myrocarpus frondosus) 255
Caixeta (Tabebuia cassinoides) 263
Cambará (Gochnatia polymorpha) 273
Canafístula (Peltophorum dubium) 281
Canela-Branca (Nectandra lanceolata) 291
Canela-Guaicá (Ocotea puberula) 299
Canela-Preta (Ocotea catharinensis) 307
Canela-Sassafrás (Ocotea odorifera) 315
Canjarana (Cabralea canjerana subsp. canjerana) 325
Capixingui (Croton floribundus) 335
Capororoca (Myrsine ferruginea) 343
Carobão (Jacaranda micrantha) 351
Carvalho-Brasileiro (Roupala brasiliensis) 359
Cássia-Rósea (Cassia grandis) 367
Caviúna (Machaerium scleroxylon) 375
Cedro (Cedrela fissilis) 383
Copaíba (Copaifera langsdorffii) 395
Coração-de-Negro (Poecilanthe parviflora) 405

V Corticeira (Erythrina falcata)


Crindiúva (Trema micrantha)
413
421

O
Cumaru (Amburana cearensis) 431
Dedaleiro (Lafoensia pacari) 441
Embaúba-Prateada (Cecropia hololeuca) 449

L Erva-Mate (Ilex paraguariensis)


Grápia (Apuleia leiocarpa)
455
467

U
Guajuvira (Patagonula americana) 477
Guanandi (Calophyllum brasiliense) 485
Guapuruvu (Schizolobium paraybae) 495

M Guaraperê (Lamanonia ternata)


Guaricica (Vochysia bifalcata)
505
511

E
Guaritá (Astronium graveolens) 517
Imbuia (Ocotea porosa) 525
Ingá-Ferradura (Inga sessilis) 533
Ipê-Amarelo (Tabebuia alba) 541

1
Ipê-Felpudo (Zeyheria tuberculosa) 549
Ipê-Rosa (Tabebuia impetiginosa) 557
Ipê-Roxo (Tabebuia heptaphylla) 565
Jacarandá (Dalbergia brasiliensis) 573
Jacarandá-da-Bahia (Dalbergia nigra) 581
Jacatirão-Açu (Miconia cinnamomifolia) 591
Jatobá (Hymenaea courbaril var. stilbocarpa) 599
Jenipapeiro (Genipa americana) 609
Jequitibá-Branco (Cariniana estrellensis) 619
Jequitibá-Rosa (Cariniana legalis) 629
Louro-Branco (Bastardiopsis densiflora) 637
Louro-Pardo (Cordia trichotoma) 645
Mandiocão (Schefflera morototoni) 657
Maria-Preta (Diatenopteryx sorbifolia) 669
Maricá (Mimosa bimucronata) 675
Marmeleiro-Bravo Ruprechtia laxiflora) 683
Paineira (Chorisia speciosa) 691
Palmiteiro (Euterpe edulis) 699
Pata-de-Vaca (Bauhinia forficata) 709
Pau-Brasil (Caesalpinia echinata) 717
Pau-Cigarra (Senna multijuga) 727

V
Pau-d’Alho (Gallesia integrifolia) 735
Pau-Ferro (Caesalpinia ferrea var. parviflora) 743
Pau-Ferro-do-Sul (Myracrodruon balansae) 751

O Pau-Jacaré (Piptadenia gonoacantha)


Pau-Marfim (Balfourodendron riedelianum)
757
765

L
Pau-Óleo (Copaifera trapezifolia) 775
Peroba-Rosa (Aspidosperma polyneuron) 781
Pinheiro-Bravo (Podocarpus lambertii) 791

U Pinheiro-do-Paraná (Araucaria angustifolia)


Saboneteira (Quillaja brasiliensis)
799
813

M Salseiro (Salyx humboldtiana)


Santa-Rita (Gordonia fruticosa)
821
829

E
Sobrasil (Colubrina glandulosa var. reitzii) 835
Sucará (Gleditsia amorphoides) 843
Taiúva (Maclura tinctoria) 851
Tapiá (Alchornea triplinervia) 859
Tarumã-Branco (Citharexylum myrianthum) 867

1 Taxi-Branco (Sclerolobium paniculatum)


Timbaúva (Enterolobium contortisiliquum)
874
883
Timbó (Ateleia glazioveana) 893
Varoveira (Prunus brasiliensis) 901
Vassourão-Branco (Piptocarpha angustifolia) 911
Referências 917
Referências de Apoio 1007
Índice 1011
Sumário

Introdução 19
Açoita-Cavalo (Luehea candicans) 55
Aguaí-da-Serra (Chrysophyllum gonocarpum) 63
Aipim-Brabo (Schefflera angustissimum) 71
Almecegueira (Protium heptaphyllum) 79

V Bordão-de-Velho (Samanea tubulosa)


Bugreiro (Lithrea molleoides)
89
97

O
Cabriúva-Vermelha (Myroxylon peruiferum) 105
Cafezeiro-do-Mato (Casearia sylvestris) 115
Cajá-da-Mata (Spondias mombin) 125

L Canela-do-Brejo (Ocotea pulchella)


Canela-Fogo (Cryptocarya aschersoniana)
133
141

U
Canela-Imbuia (Nectandra megapotamica) 149
Capororocão (Rapanea umbellata) 157
Carne-de-Vaca (Clethra scabra) 165

M Cerejeira-da-Amazônia (Amburana acreana)


Corticeira-do-Banhado (Erythrina crista-galli)
173
181

E
Cupiúva (Tapirira guianensis) 189
Cuvatã (Cupania vernalis) 199
Embaúba (Cecropia pachystachya) 209
Embiruçu (Pseudobombax grandiflorum) 219

2
Espinheira-Santa (Maytenus ilicifolia) 227
Farinha-Seca (Albizia polycephala) 237
Figueira-Brava (Ficus enormis) 245
Grinalda-de-Noiva (Cassia leptophylla) 253
Guaviroveira (Campomanesia xanthocarpa) 261
Ingá-Feijão (Inga marginata) 269
Ingá-Poca (Sclerolobium densiflorum) 277
Ipê-Amarelo-Miúdo (Tabebuia chrysotricha) 283
Jaracatiá (Jacaratia spinosa) 291
Jatobá-do-Cerrado (Hymenaea stigonocarpa) 299
Jerivá (Syagrus romanzoffianum) 307
Juazeiro (Ziziphus joazeiro) 317
Louro-Freijó (Cordia alliodora) 325
Mamica-de-Porca (Zanthoxylum rhoifolia) 333
Manduirana (Senna macranthera) 343
Maria-Mole-do-Banhado (Symplocos uniflora) 351
Miguel-Pintado (Matayba elaeagnoides) 359

V Mogno (Swietenia macrophylla)


Murta (Blepharocalyx salicifolius)
367
379

O
Mutamba (Guazuma ulmifolia) 387
Paricá (Schizolobium amazonicum) 399
Pau-Branco-do-Sertão (Auxemma oncocalyx) 409

L Pau-de-Andrade (Persea pyrifolia)


Pau-de-Gaiola (Aegiphila sellowiana)
417
425

U
Pau-de-Tucano (Vochysia tucanorum) 433
Peroba-Vermelha (Aspidosperma olivaceum) 441
Pindaíba (Xylopia brasiliensis) 449

M Pinheiro-Bravo (Podocarpus sellowii)


Pitangueira (Eugenia uniflora)
457
465

E
Sabiá (Mimosa caesalpiniifolia) 473
Sapopema (Sloanea monosperma) 483
Sapucaia (Lecythis pisonis) 491
Sapuva (Machaerium stipitatum) 499

2
Sucupira (Bowdichia virgiliodes) 507
Tapiá-Açu (Alchornea glandulosa var. iricurana) 517
Tarumã (Vitex megapotamica) 525
Timbó-Graúdo (Lonchocarpus muehlbergianus) 533
Vacum (Allophylus edulis) 541
Vassourão-Graúdo (Piptocarpha tomentosa) 549
Visgueiro (Parkia pendula) 555
Referências 563
Literatura Recomendada 612
Índice 615

18
Sumário

Introdução 19
Angelim-Lombriga (Andira anthelmia) 57
Angico-Rajado (Leucochloron incuriale) 65

V
Ariticum-da-Mata (Rollinia sylvatica) 73
Braúna-do-Sertão (Schinopsis brasiliensis) 81
Canela-de-Veado (Helietta apiculata) 89

O Canela-Fedorenta (Ocotea corymbosa)


Canelão (Nectandra membranacea)
97
105

L
Canudo-de-Pito (Escallonia bifida) 113
Carobão (Aralia warmingiana) 121
Carvalho-do-Cerrado (Roupala montana) 129

U Casca-D’Anta (Rauvolfia sellowii)


Cataia (Drimys brasiliensis)
137
145

M
Caujuja (Styrax leprosus) 155
Caúna (Ilex theezans) 163
Cauvi (Pseudopiptadenia warmingii) 171

E Cebolão (Phytolacca dioica)


Cedrilho (Cedrela lilloi)
179
187
Cerejeira (Eugenia involucrata) 193
Cincho (Sorocea bonplandii) 201

3 Coronheira (Ormosia arborea)


Cumaru-Ferro (Dipteryx odorata)
209
217
Falsa-Espinheira-Santa (Maytenus aquifolia) 225
Falso-Timbó (Lonchocarpus guilleminianus) 233
Farinha-Seca (Albizia niopoides) 241
Faveira-Benguê (Parkia multijuga) 249
Fumo-Bravo (Solanum bullatum) 257
Guaçatunga-Graúdo (Casearia lasiophylla) 265
Guamirim-Chorão (Myrcia rostrata) 273
Guapeva (Pouteria torta) 281
Imburana-de-Espinho (Commiphora leptophloeos) 289
Ingá-Banana (Inga vera subsp. affinis) 297
Jacarandá-com-Espinho (Machaerium nictitans) 305
Jangada-Brava (Heliocarpus popayanensis) 313
Juquiri (Mimosa regnellii) 321

17
Licurana (Hyeronima alchorneoides) 327
Limão-do-Mato (Randia ferox) 335
Louro-Mole (Cordia ecalyculata) 343

V Macaubeira (Acrocomia aculeata)


Mangue-Formiga (Clusia criuva)
351
359

O
Marupá (Simarouba amara) 367
Monjoleiro (Acacia polyphylla) 375
Mulungu (Erythrina velutina) 385

L Murici (Byrsonima sericea)


Parapará (Jacaranda copaia)
393
401

U
Passuaré (Sclerolobium denudatum) 409
Pau-de-Sangue (Croton celtidifolius) 415
Pau-Terra-Grande (Qualea grandiflora) 421

M Pequizeiro (Caryocar brasiliense)


Pessegueiro-Bravo (Prunus myrtifolia)
429
439

E
Pixiricão (Miconia cabucu) 447
Sangueiro (Pterocarpus rohrii) 455
Sarandi (Terminalia australis) 463
Sete-Capotes (Campomanesia guazumifolia) 469

3
Sibipiruna (Caesalpinia pluviosa var. peltophoroides) 477
Sumaúma (Ceiba pentandra) 485
Timbaúba (Enterolobium timbouva) 495
Umbuzeiro (Spondias tuberosa) 503
Vassourão-Preto (Vernonia discolor) 511
Vassoura-Vermelha (Dodonaea viscosa) 519
Vinhático (Plathymenia reticulata) 527
Referências 537
Índice 583

18

18
Sumário

Introdução 19
Amesclão (Trattinnickia rhoifolia) 63
Angelim-Doce (Andira fraxinifolia) 71

V
Babosa-Branca (Cordia superba) 79
Braúna-Preta (Melanoxylon brauna) 87
Bulandi (Symphonia globulifera) 95

O Buriti-Palito (Trithrinax brasiliensis)


Caneleira (Nectandra grandiflora)
105
113

L
Capitão-do-Campo (Terminalia argentea) 121
Caraúba (Tabebuia aurea) 129
Carvalho-da-Serra (Euplassa cantareirae) 139

U Cássia-do-Nordeste (Senna spectabilis var. excelsa)


Catanduva (Pityrocarpa moniliformis)
147
155

M
Cedro-Vermelho (Cedrela odorata) 163
Chichá-do-Cerrado (Sterculia striata) 175
Congonha-Miúda (Ilex dumosa) 183

E Embaúba-Vermelha (Cecropia glazioui)


Embiriba (Eschweilera ovata)
191
199
Falsa-Pelada (Alseis floribunda) 207
Farinha-Seca (Albizia edwallii) 215

4 Fava-Barriguda (Parkia gigantocarpa)


Gonçalo-Alves (Astronium fraxinifolium)
223
231
Guaçatunga-Miúda (Casearia decandra) 241
Guarantã (Esenbeckia leiocarpa) 251
Guarapoca (Maytenus robusta) 259
Guaricica-da-Serra (Vochysia magnifica) 267
Guaviroveira-de-Porco (Campomanesia guaviroba) 275
Ingá-Verde (Inga virescens) 283
Jacarandá (Machaerium brasiliense) 291
Jatobá-Mirim (Guibourtia hymenaeifolia) 299
Jucá (Caesalpinia ferrea var. ferrea) 305
Jurema-Preta (Mimosa tenuiflora) 313
Leiteiro (Sapium glandulatum) 321
Limoeiro-do-Mato (Seguieria langsdorffii) 331
Lobeira (Solanum lycocarpum) 339
Maçaranduba (Manilkara subsericea) 349
Mandiocão-do-Cerrado (Schefflera macrocarpa) 357
Marfim (Agonandra brasiliensis subsp. brasiliensis) 365

V
Mororó (Bauhinia cheilantha) 375
Oiticica (Licania rigida) 383
Pau-Bosta (Sclerolobium aureum) 393

O Pau-de-Balsa (Ochroma pyramidale)


Pau-de-Jangada (Apeiba tibourbou)
401
411

L Pau-de-Rosas (Physocalymma scaberrimum)


Pau-Paraíba (Simarouba versicolor)
419
427

U
Pau-Rainha (Centrolobium paraense) 435
Pereiro (Aspidosperma pyrifolium) 445
Pimenta-de-Macaco (Xylopia aromatica) 455

M Pimenteira (Cinnamodendron dinisii)


Quaresmeira (Tibouchina sellowiana)
465
473

E
Saguaraji-Amarelo (Rhamnidium elaeocarpum) 481
Sucupira-Lisa (Pterodon emarginatus) 489
Suinã (Erythrina speciosa) 497
Tatajuba (Bagassa guianensis) 505
Timbó-Miúdo (Lonchocarpus nitidus) 513

4 Timbuva (Abarema brachystachya)


Tingui (Magonia pubescens)
521
527
Ucuúba-do-Cerrado (Virola sebifera) 535
Uvaieira (Eugenia pyriformis) 545
Vassourão (Piptocarpha axillaris) 555
Violeta (Dalbergia cearensis) 563
Referências 571
Índice 627

18
Sumário

Introdução 19
Açoita-Cavalo (Luehea paniculata) 63
Almíscar (Protium kleinii) 71
Amarelão (Buchenavia tetraphylla) 79
Andiroba (Carapa guianensis) 87

V Angá-Ferro (Tachigali rugosa)


Angelim (Andira surinamensis)
99
107

O
Ariticum-de-Porco (Annona rugulosa) 115
Bacupari (Garcinia gardneriana) 123
Baga-de-Macaco (Posoqueria latifolia) 133

L Bom-Nome (Maytenus rigida)


Bracatinga-do-Banhado (Mimosa pilulifera)
141
149

U
Bracunhá (Symplocos glanduloso-marginata) 157
Butiá-da-Serra (Butia eriospatha) 163

M
Cambará-de-Mato-Grosso (Vochysia divergens) 171
Canela-Raposa (Cinnamomum sellowianum) 179
Capororoca-do-Cerrado (Rapanea guianensis) 187

E Carvalho-Verde (Roupala cataractarum)


Castanha-da-Amazônia (Bertholletia excelsa)
197
205
Castanha-da-Praia (Pachira glabra) 215
Catingueira (Poincianella pyramidalis) 223

5 Caujujão (Styrax acuminatus)


Chichá (Sterculia curiosa)
233
241
Coronilha (Scutia buxifolia) 249
Cuvitinga (Solanum mauritianum) 257
Faveira (Parkia platycephala) 265
Guaiapá (Dasyphyllum tomentosum) 273
Guaviroveira-da-Folha-Crespa (Campomanesia rhombea) 281
Imbaúba-do-Norte (Cecropia sciadophylla) 289
Ingá-Cipó (Inga edulis) 297
Jacarandá (Machaerium paraguariense) 307
Jacarandá-do-Cerrado (Dalbergia miscolobium) 315
Jacarandá-do-Litoral (Platymiscium floribundum) 323
Mama-Cadela (Brosimum gaudichaudii) 331
Mamona-do-Mato (Oreopanax fulvus) 339

Catingueira (Poincianella pyramidalis)


Foto: Francisco C. Martins
Cabeceira do Açude Taquara, Cariri, CE

EAB 5 MIOLO_2017.indd 17 08/02/2017 16:36:09


Marizeiro (Geoffroea spinosa) 347
Merindiba-Rosa (Lafoensia glyptocarpa) 355
Mexerico (Miconia sellowiana) 363
Mororó (Bauhinia ungulata) 371

V Mulungu-Coral (Erythrina verna)


Muquém (Albizia inundata)
379
387

O
Oiti-da-Praia (Licania tomentosa) 395
Pau-Alazão (Eugenia multicostata) 403
Pau-Branco-Louro (Cordia glazioviana) 411

L Pau-d’Arco-Amarelo (Handroanthus serratifolius)


Pau-de-Bugre (Lithrea brasiliensis)
419
431

U
Pau-de-Cutia (Esenbeckia grandiflora) 439
Pau-Gambá (Abarema langsdorffii) 447
Pau-José (Banara parviflora) 455

M Peroba-Guatambu (Aspidosperma subincanum)


Putumuju-Pequeno (Centrolobium sclerophyllum)
463
471

E
Quixabeira (Sideroxylum obtusifolium subsp. obtusifolium) 479
Sabão-de-Soldado (Sapindus saponaria) 489
Sangra-d’Água (Croton urucurana) 497
Sapuvinha (Lonchocarpus campestris) 507

5
Sucupira-Branca (Pterodon pubescens) 515
Surucucu (Piptadenia viridiflora) 523
Tarumã-Açu (Vitex polygama) 531
Tenente-José (Picrasma crenata) 539
Urucuba (Virola gardneri) 547
Voadeira (Ilex brevicuspis) 555
Referências 563
Índice 625

EAB 5 MIOLO_2017.indd 18 08/02/2017 16:36:09

Você também pode gostar