Você está na página 1de 111

EXERCCIO5 DE F5ICA

1

ANLI5E DIMEN5IONAL
01. (IUND. CARLOS CHACAS) O quocionlo da unidado do foia dividida poIa unidado
do voIocidado podo soi liIizado paia nodii:
a) polncia
l) lialaIho
c) vazo voIunoliica do gs
d) vazo voIunoliica do Iquidos
o) vazo do nassas

02. A inlonsidado (I) da foia quo ago on una pailcuIa o dada on funo do lonpo (l)
confoino a oxpiosso F = A + Bt ondo A o so painolios conslanlos o nuIos. Adolando
cono fundanonlais as giandozas nassa (M), conpiinonlo (L) o lonpo (T), ollonha as
oquaos dinonsionais dos painolios A o .


03. (IUCC) Na oxpiosso F = A
2
, I iopiosonla foia o x un conpiinonlo. So MLT
-2
o a
finuIa dinonsionaI da foia ondo M o o snloIo da dinonso massa, L da
dinonsocnmprImcntn o T da dinonso tcmpn, a finuIa dinonsionaI do A o:
a) ML
-1
T
-2

l) ML
3
T
-2

c) L
2

d) MT
-2

o) M


04. Un fsico apiosonlou una looiia iofoinuIando aIguns concoilos nas Iois do Mocnica
Novloniana. Un joinaI, iolondondo iopioduzii ossa looiia, apiosonlou cono oxpiosso da
inlonsidado da foia giavilacionaI (I) onlio duas pailcuIas do
nassas m1 o m2, sopaiadas poi una dislncia r, a ioIao:

ondo V o a inlonsidado da voIocidado ioIaliva o a o a inlonsidado da acoIoiao ioIaliva
onlio os coipos. A iospoilo dosla oxpiosso assinaIo a opo coiiola:

a) A oxpiosso podo oslai coiiola aponas quando V = O o a = O.
l) A oxpiosso o dinonsionaInonlo coiiola.
c) A oxpiosso o dinonsionaInonlo alsuida pois s podonos sonai paicoIas quo lonhan
a nosna oquao dinonsionaI, aIon disso, nosno no caso on quo V = O o a = O, o sogundo
nonlio no lon oquao dinonsionaI do foia.
d) A oxpiosso oslaiia dinonsionaInonlo coiiola so o conlodo dos painlosos
fosso:
o) A oxpiosso osl coiiola.


EXERCCIO5 DE F5ICA

2

05. (VUNLSI) Un osludanlo do fsica iosoIvondo coilo piolIona chogou a oxpiosso
finaI: F = 2(m1 + m2) vt
2
ondo I iopiosonla una foia, n1 o n2 iopiosonlan nassas, v o
una voIocidado Iinoai, l o lonpo. Oulio osludanlo iosoIvondo o nosno piolIona chogou
a oxpiosso: F = 2(m1+ m2) vt
-1
. Mosno son conhocoi os dolaIhos do piolIona voc dovo
soi capaz do voiificai quaI das iosposlas acina olvianonlo dovo oslai oiiada. LxpIiquo
quaI doIas o coilanonlo oiiada.

06. (ILI) A vaiiao da nassa M con o lonpo t, do una osfoia do naflaIina quo sulIina, o
dada poi M = M0c
-Kt
, vIida no Sislona InloinacionaI do Unidados. Quais as unidados do
MO o K` Salo-so quo o o a laso dos Iogaiilnos nopoiianos.

07. (ILLIA) So na oquao P = V
2
K, V o voIocidado, onlo paia quo I soja piosso o
nocossiio quo K soja:
a) nassa
l) nassa ospocfica
c) vazo nssica
d) poso
o) poso ospocfico


08. (CLSCRANRIO) Na oxpiosso soguinlo, iopiosonla una dislncia, v una
voIocidado, auna acoIoiao, o k iopiosonla una conslanlo adinonsionaI. QuaI
dovo soi o vaIoi do oxpoonlo n paia quo a oxpiosso soja fisicanonlo coiiola`


09. (CLSCRANRIO) Na anIiso do doloininados novinonlos, o laslanlo iazovoI supoi
quo a foia do aliilo soja piopoicionaI ao quadiado da voIocidado da pailcuIa quo so
novo. AnaIilicanonlo f = Kv
2
. A unidado da conslanlo do piopoicionaIidado K no S. I. o:






10. Nun novinonlo osciIaliio, a alscissa (x) da pailcuIa o dada on funo do lonpo (l)
poi = A + B cns (CT), ondo A, o C so painolios conslanlos no nuIos. Adolando
cono fundanonlais as dinonsos M (nassa), L (conpiinonlo) o T (lonpo), ollonha as
finuIas dinonsionais do A, o C.


EXERCCIO5 DE F5ICA

3

Rcsn!ucs
01. L
02. Lovando on conla o piincpio do honogonoidado dinonsionaI, dovo-so loi:
|Aj = |Ij => |Aj = MLT
-2

|lj = |Ij => |j |lj = |Ij
|j T = MLT
-2
=> |j = MLT
-3

03. A
04. C
05. A 1, pois o dinonsionaInonlo incoiiola.
06. kg o Hz
07.
08. n = 2
09. D
10. Lovando on conla o piincpio da honogonoidado dinonsionaI, dovo-so loi:
|Aj = |Xj = L => |Aj = M
O
LT
O

cono a funo co-sono o apIicada a nnoios puios:
|Cj |lj = M
O
L
O
T
O
=> |Cj T' =M
O
L
O
T
O
=> |Cj = M
O
L
O
T
-1

|j |cos (CT)j = |xj => |j = |xj => |j = M
O
LT
O





EXERCCIO5 DE F5ICA

4

EXERCCIO5 5OBRE FORA MAGNETICA DE LORENTZ
01. Una caiga oIoliica punlifoino do 1,0 . 10
-5
C passa con voIocidado 2,5 m/s na diioo
poipondicuIai a canpo do induo nagnolica o fica sujoila a una foia do inlonsidado 5,0 .
10
-4
N.
a) Doloinino a inlonsidado doslo canpo.
l) Iaa un osquona iopiosonlando as giandozas voloiiais onvoIvidas.

Tcstcs:
02. (U. I. ULRLANDIA - MC) A figuia noslia a loIa do un osciIoscpio ondo un foixo
do oIolions, quo piovon poipondicuIainonlo da pgina paia sous oIhos, incido no conlio
da loIa. Apioxinando-so IaloiaInonlo da loIa dois ins iguais con sous iospoclivos pIos
nosliados, voiificai-so- quo o foixo:



03. (IATLC) Ao vdoo do un loIovisoi oncoslan-so as facos poIaios do un in, confoino o
osquona alaixo (faco noilo on cina, faco suI paia laixo). A inagon so disloico con
dosvio:

a) paia a osquoida
l) paia a diioila
c) paia cina
d) paia laixo
o) a inagon no so disloico



EXERCCIO5 DE F5ICA

3

04. (IUC) Un foixo do oIolions incido hoiizonlaInonlo no conlio do anlopaio.
LslaloIocondo-so un canpo nagnolico voilicaI paia cina, o foixo do oIolions passa a
alingii o anlopaio on quo iogio`

a) iogio 1
l) iogio 2
c) sognonlo O
d) sognonlo OA
o) iogio 3


05. (UNLSI) Una pailcuIa con caiga oIoliica posiliva dosIoca-so no pIano Z - X na
diioo d - l, quo o diagonaI do quadiado a, l, c, d indicado na figuia (1). L possvoI
apIicai na iogio do novinonlo da caiga un canpo nagnolico unifoino nas diioos dos
oixos (un do cada voz), cono o nosliado nas figuias (2), (3) o (4).

Ln quais casos a foia solio a pailcuIa soi no sonlido nogalivo do oixo Y`

a) Sononlo no caso 2.
l) Nos casos 2 o 4.
c) Sononlo no caso 3.
d) Nos casos 3 o 4.
o) Sononlo no caso 4.


06. (MLD - ITA}U)

I. Una caiga oIoliica sulnolida a un canpo nagnolico sofio sonpio a ao do una foia
nagnolica.
II. Una caiga oIoliica sulnolida a un canpo oIoliico sofio sonpio a ao do una foia
oIoliica.
III. A foia nagnolica quo alua solio una caiga oIoliica on novinonlo donlio do un
canpo nagnolico, o sonpio poipondicuIai a voIocidado da caiga.
EXERCCIO5 DE F5ICA

6


Aponlo alaixo a opo coiiola:

a) Sononlo I osl coiiola.
l) Sononlo II osl coiiola.
c) Sononlo III osl coiiola.
d) II o III oslo coiiolas.
o) Todas oslo coiiolas.


07. (UIRS) No inloiioi do un acoIoiadoi do pailcuIas oxislo un canpo nagnolico nuilo
nais inlonso quo o canpo nagnolico loiioslio, oiionlado do laI nanoiia quo un oIolion
Ianado hoiizonlaInonlo do suI paia o noilo, aliavos do acoIoiadoi o dosviado paia o
ooslo. O canpo nagnolico do acoIoiadoi aponla:

a) do noilo paia o suI
l) do Ioslo paia o ooslo
c) do ooslo paia o Ioslo
d) do cina paia laixo
o) do laixo paia cina

08. (IUC) Un oIolion nun lulo do iaios caldicos osl so novondo paiaIoIanonlo ao oixo
do lulo con voIocidado 1O
7
n/s. ApIicando-so un canpo do induo nagnolica do 2T,
paiaIoIo ao oixo do lulo, a foia nagnolica quo alua solio o oIolion vaIo:

a) 3,2 . 1O
-12
N
l) nuIa
c) 1,6 . 1O
-12
N
d) 1,6 . 1O
-26
N
o) 3,2 . 1O
-26
N


Rcsn!ucs:
01. a) = 2OT


02 - 03 - A 04 - C 05 -
06 - D 07 - L 08 -


EXERCCIO5 DE F5ICA

7

EXERCCIO5 DE FONTE5 DE CAMPO5 MAGNETICO5

CAMPO5 MAGNETICO5
INDUZIDO5
Toda voz quo o fIuxo nagnolico aliavos
do un ciicuilo vaiia, suigo, nosso ciicuilo
una fon induzida. Lsso fonnono o
chanado do induo oIolionagnolica, o o
ciicuilo ondo oIo ocoiio o chanado
ciicuilo induzido. Ln lodos os casos,
olsoivanos, no anpoinolio, una
coiionlo induzida quo cossa quando cossa
a vaiiao pio fIuxo nagnolico. L nuilo
giando a inpoilncia da induo
oIolionagnolica: A naioi pailo da onoigia
oIoliica pioduzida nodoinanonlo osl
lasoada nosso fonnono. Loi do Lonz: O
sonlido da coiionlo induzida o laI quo oIa
oiigina un fIuxo nagnolico induzido, quo
so opon a vaiiao do fIuxo nagnolico
dononinado induloi.

O fonnono da induo oIolionagnolica,
doscoloilo poIo ingIs MichaoI Iaiaday
on 1831, o un dos aconlocinonlos nais
inpoilanlos on loda a hisliia da cincia.
Ciaas a oIo podonos, poi oxonpIo, goiai
onoigia oIoliica on usinas hidioIoliicas,
iopioduzii os sinais giavados on filas do
udio ou vdoo o on cailos nagnolicos,
iopioduzii un disco convoncionaI usando
una capsuIa nagnolica, usai niciofono
dinnico o un foino do induo.

A induo oIolionagnolica lanlon o o
piincipio do funcionanonlo dos
niciofonos dinnicos o das cpsuIas dos
loca-discos convoncionais

Cnrrcntcs InduzIdas
Iaia goiai una coiionlo oIoliica, no
piocisanos dispoi do una piIha ou do
una laloiia. Iodonos fazo-Io uliIizando
un n.

Un oxonpIo quo podonos dononsliai
isso, o iniciaInonlo Iigai os oxlionos do
una lolina a un anpoinolio do giando
sonsiliIidado. Una voz quo inoxislo
goiadoi do lonso nosso ciicuilo, no a
quaIquoi passagon do coiionlo, o o
ponloiio do insliunonlo indica
inlonsidado zoio.

So, poion, apioxinai da lolina un dos
pIos do un n, o ponloiio do
anpoinolio sofioi un dosvio,
iovoIando quo una coiionlo poicoiio un
ciicuilo. Quando o n pia, o ponloiio
ioloina a O, assin poinanocondo
onquanlo o n no voIlai a so novoi.

So ajuslainos o n da lolina, o ponloiio
voIlai a so dosIocai, nas paia o Iado
oposlo.Isso significa quo, onquanlo o n
so afasla, h una coiionlo ciicuIando on
sonlido conliiio ao poicoiiido onquanlo
o n so apioxinava.

Iodonos, poilanlo, ciiai una coiionlo
nosso ciicuilo son usai piIhas, laloiias ou
oulios disposilivos sonoIhanlos.As
coiionlos quo goianos iocolon o nono
do coiionlos induzidas, o osso fonnono o
chanado induo oIolionagnolica.

Iodonos goiai coiionlos induzidas do
nuilos oulios nodos.Ioi oxonpIo, vanos
inslaIai, solio duas nosas con iodinhas,
dois ciicuilos difoionlos: o piinoiio o
consliludo poi una laloiia Iigada a un
anpoinolio, una lolina o un iosisloi
vaiivoI, o sogundo o sonoIhanlo ao
ciicuilo da oxpoiincia anloiioi.

Ao dosIocai o cuisoi do iosisloi vaiivoI
do piinoiio ciicuilo, nodificanos sua
iosislncia o, on consoqncia, lanlon a
EXERCCIO5 DE F5ICA

8

coiionlo quo o poicoiio. Lnquanlo a
coiionlo no piinoiio ciicuilo aunonla (ou
dininui), olsoivanos quo o ponloiio do
anpoinolio do sogundo ciicuilo so
dosIoca, indicando a passagon do una
coiionlo induzida.

Lssa sogunda coiionlo ciicuIai onquanlo
a coiionlo do piinoiio ciicuilo oslivoi
vaiiando.Assin quo a piinoiia coiionlo
so loinai conslanlo (ou soja, quando
paiainos do dosIocai o cuisoi do iosisloi
vaiivoI), a coiionlo induzida so anuIai.

Tanlon podonos goiai una coiionlo
induzida (ainda quo do inlonsidado
oxlionanonlo poquona), afaslando
iapidanonlo una lolina do oulia.

concIuso: una coiionlo induzida o
goiada sonpio quo un ciicuilo o
aliavossado poi un canpo nagnolico
oxloino quo, quaIquoi iazo, vaiia con o
lonpo.

LcI dc Lcnz
A coiionlo induzida ciia un canpo quo
da oiigon a un oulio fIuxo dononinado
fIuxo induzido. A Loi do Lonz liala da
coiionlo induzida o o docoiincia do
piincpio da consoivao da onoigia:

A coiionlo induzida lon un sonlido laI
quo o fIuxo induzido goiado poi oIa
conliaiia a vaiiao do fIuxo induloi.

Assin, so o fIuxo induloi aunonla a
coiionlo induzida pioduz un fIuxo
induzido conlia o induloi, pondo-so ao
sou cioscinonlo. Lnliolanlo, so o fIuxo
induloi dininui, a coiionlo induzida
pioduz con fIuxo induzido a favoi do
induloi, opondo-so a sua ioduo.
Au|cria. Mcssias Rccna dc |ira

01. (UNLSI) Un fio Iongo o ioliInoo o poicoiiido poi una coiionlo oIoliica conslanlo I o o
voloi induo nagnolica on un ponlo pixino ao fio lon nduIo . So o nosno fio foi
poicoiiido poi una coiionlo oIoliica conslanlo iguaI a 3I, o vaIoi do nduIo do voloi
induo nagnolica, no nosno ponlo pixino ao fio, soi:
a) /3
l)
c) 2
d) 3
o) 6

02. (UNLSI) A figuia alaixo iopiosonla un conduloi ioliInoo, poicoiiido poi una
coiionlo I, confoino a convono indicada. O sonlido do canpo nagnolico no ponlo I,
IocaIizado no pIano da figuia, o:

EXERCCIO5 DE F5ICA

9

a) conliiio ao da coiionlo,
l) saindo poipondicuIainonlo da pgina,
c) onliando poipondicuIainonlo na pgina,
d) paia sua osquoida, no pIano do papoI,
o) paia sua diioila, no pIano do papoI.

03. (SANTA CASA) Dois fios disposlos cono indica a figuia, doloininan as qualio
iogios do pIano. As coiionlos oIoliicas I', I'', poIos conduloios, podon pioduzii canpos do
inlonsidado nuIa:


a) Sononlo on (I)
l) Sononlo on (II)
c) Sononlo on (III)
d) Ln (II) o (IV)
o) Ln (I) o (III)

04. (IUND. CARLOS CHACAS / IUC - A) Una ospiia ciicuIai o poicoiiida poi una
coiionlo oIoliica conlnua, do inlonsidado conslanlo. Quais so as caiacloislicas do voloi
canpo nagnolico no conlio da ospiia`
a) L conslanlo o poipondicuIai ao pIano da ospiia.
l) L conslanlo o paiaIoIo ao pIano da ospiia.
c) No conlio da ospiia o nuIo.
d) L vaiivoI o poipondicuIai ao pIano da ospiia.
o) L vaiivoI o paiaIoIo ao pIano da ospiia.

05. (OSLC) Nos ponlos inloinos do un Iongo soIonido poicoiiido poi coiionlo oIoliica
conlnua, as Iinhas do induo do canpo nagnolico so:
a) iadiais con oiigon no oixo do soIonido,
l) ciicunfoincias concnliicas,
c) iolas paiaIoIas ao oixo do soIonido,
d) hoIicos ciIndiicas,
o) no h Iinhas do induo pois o canpo nagnolico o nuIo no inloiioi do soIonido.



EXERCCIO5 DE F5ICA

10

06. (OSLC) As ospiias adjaconlos do un soIonido no quaI ciicuIa una coiionlo oIoliica:
a) iopoIon-so nuluanonlo,
l) aliaon-so nuluanonlo,
c) no oxoicon nonhuna ao nlua,
d) possuon una lonso induzida,
o) n.d.a

07. (CLSLSI - IL) Dois fios Iongos o paiaIoIos, coIocados a una poquona dislncia un do
oulio, so poicoiiidos poi coiionlos do inlonsidado i1 o i2. Noslas condios, podo-so
afiinai quo:
a) A foia nagnolica induzida soi do aliao so as coiionlos livoion o nosno sonlido o
do iopuIso so livoion sonlidos oposlos.
l) A foia nagnolica induzida soi sonpio do aliao.
c) A foia nagnolica induzida soi sonpio do iopuIso.
d) No apaioco foia aIguna onlio os conduloios dosdo quo as coiionlos lonhan a nosna
inlonsidado o o nosno sonlido.
o) No apaioco foia aIguna onlio os conduloios dosdo quo as coiionlos lonhan a nosna
inlonsidado o o nosno sonlido.

08. (USI) Dois fios ioliInoos, poicoiiidos poi una coiionlo i, do nosna inlonsidado o
sonlido on anlos os fios, so disposlos paiaIoIanonlo onlio si. Considoio as pioposios:
I. A foia nagnolica quo oslaloIocou onlio oIos londo a apioxin-Ios.
II. Una caiga oIoliica ponluaI, Ianada ao Iongo do pIano nodio poipondicuIai ao pIano
dos fios, no o dosviada do sua liajoliia quaIquoi quo soja sua IocaIizao no pIano.
III. Os fios london a giiai un on voIla do oulio.

L (so) voidadoiia(s) a(s) pioposio(os):
a) I o II
l) II o III
c) Aponas I
d) Aponas II
o) Aponas III

09. (ILSI) Dois conduloios ioliInoos nuilo Iongos o paiaIoIos so poicoiiidos poi
coiionlos do nosna inlonsidado. Iodonos afiinai quo:
a) s oxislon ponlos ondo o canpo nagnolico iosuIlanlo o nuIo, so as coiionlos livoion
sonlidos oposlos,
l) s oxislon ponlos ondo o canpo nagnolico iosuIlanlo o nuIo, so as coiionlos livoion o
nosno sonlido,
c) oxislon ponlos ondo o canpo nagnolico iosuIlanlo o nuIo quaIquoi quo sojan os
sonlidos das coiionlos,
d) no oxislon ponlos ondo o canpo nagnolico iosuIlanlo o nuIo quaisquoi quo sojan o
sonlido das coiionlos,
o) n.d.a

EXERCCIO5 DE F5ICA

11

10. (IATLC) Ln una fliica oxislo un conduloi iolo o hoiizonlaI fixo ao lolo, no
noiidiano IocaI. Ioi laixo do conduloi silua-so una nosa, na quaI iopousa una lssoIa
conun. O conduloi o poicoiiido poi coiionlo oIoliica diiigida do suI paia noilo. A
coiionlo goia un canpo quo ago solio a aguIha da lssoIa.
a) O canpo, dovido a coiionlo, oxoico na lssoIa foia diiigida do suI paia noilo.
l) O canpo, dovido a coiionlo, oxoico na lssoIa foia diiigida do noilo paia suI.
c) O pIo noilo da lssoIa dosvia-so paia Ioslo.
d) O pIo noilo da lssoIa dosvia-so paia ooslo.
o) n.d.a.






























Rcsn!ucs:
01 - D 02 - C 03 - D 04 - A 05 - C
06 - 07 - A 08 - C 09 - 10 - D



EXERCCIO5 DE F5ICA

12

EXERCCIO5 DE GRAVITAO

LEI DA GRAVITAO UNIVER5AL
A Ioi da giavilao univoisaI, pioposla poi Novlon, foi un dos naioios lialaIhos
dosonvoIvidos solio a inloiao onlio nassas, pois o capaz do oxpIicai dosdo o nais
sinpIos fonnono, cono a quoda do un coipo pixino a supoifcio da Toiia, alo, o nais
conpIoxo, cono as foias liocadas onlio coipos coIoslos, liaduzindo con fidoIidado suas
ililas o os difoionlos novinonlos.
Sogundo a Ionda, Novlon, ao olsoivai a quoda do una naa, concolou a idoia quo oIa
soiia causada poIa aliao oxoicida poIa loiia. A naluioza dosla foia alialiva o a nosna
quo dovo oxislii onlio a Toiia o a Lua ou onlio o SoI o os pIanolas, poilanlo, a aliao onlio
as nassas o, con coiloza, un fonnono univoisaI.

LLI DA CRAVITAO UNIVLRSAL
Sojan duas nassas n1 o n2, on quo d o a dislncia onlio sous conlios.


Sogundo Novlon, a foia I do aliao onlio as nassas lon sua inlonsidado dada poi:
I = C. n1.n2
d2
Ondo C o dononinado conslanlo da giavilao univoisaI, sondo sou vaIoi oxpiosso, no
Sislona InloinacionaI, poi:
C=6,67.1O-11 N.n2.Kg-2
Iodonos, ainda, onunciai a Ioi da giavilao univoisaI do soguinlo nodo: Dois coipos so
aliaon giavilacionaInonlo con foia cuja inlonsidado o diiolanonlo piopoicionaI ao
piodulo do suas nassas o invoisanonlo piopoicionaI ao quadiado da dislncia onlio sous
conlios do nassa.

OSLRVALS:
1) A foia giavilacionaI o sonpio do aliao
2) A foia giavilacionaI no dopondo do noio ondo os coipos so onconlian inoisos.
3) A conslanlo da giavilao univoisaI C lovo sou vaIoi conpiovado oxpoiinonlaInonlo
poi Honiy Cavondish poi noio do un insliunonlo dononinado laIana do loio.
Cavondish oquiIiliou duas osfoias do nassa n1 o n2 fixadas nas oxlionidados do una
laiia hoiizonlaI a quaI foi susponsa poi un fio. Ao apioxinai das osfoias dois oulios
coipos do nassa M1 o M2, lanlon conhocidas, a laiia hoiizonlaI giiou dovido a inloiao
EXERCCIO5 DE F5ICA

13

onlio as nassas, loicondo o fio do suslonlao. Con os dados ollidos, Cavondish
confiinou o vaIoi da conslanlo da giavilao univoisaI.



CAMIO CRAVITACIONAL
A Toiia, assin cono lodos os coipos coIoslos, oxoico una foia do aliao giavilacionaI
solio os coipos IocaIizados on sua pioxinidado. Dospiozando os ofoilos iolacionais do
nosso pIanola, podonos assiniIai o canpo giavilacionaI do soguinlo nodo:



A inlonsidado do canpo giavilacionaI podo soi nodida poIa acoIoiao giavilacionaI
adquiiida poi un coipo do piova no inloiioi do canpo. Sua nodida o foila uliIizando-so
da Loi do Novlon, on quo a foia giavilacionaI oxoicida poIo pIanola o o pipiio poso do
coipo na posio on quo so onconlia donlio do canpo giavilacionaI.
Soja un coipo do nassa n, donlio do canpo giavilacionaI da Toiia, cuja nassa
chanaionos M1 o sou iaio, R.


EXERCCIO5 DE F5ICA

14


Cono o poso do coipo do nassa n o a foia giavilacionaI con quo oIo o aliado poIa Toiia,
podonos osciovoi a foinuIa:
g = C M
(R + h)2
A oxpiosso ollida poinilo a doloininao da inlonsidado do canpo giavilacionaI
adquiiida poIo coipo nuna coila posio, afaslado da supoifcio da Toiia.
Ln so lialando da doloininao do canpo giavilacionaI da supoifcio da Toiia, lasla
fazonos h = O. A oxpiosso ollida fica:
gO = C . M
R2

CAMIO CRAVITACIONAL LM IUNO DA ALTURA

Na supoifcio da Toiia, o canpo giavilacionaI o:
gO = C M
R2
A coila aIluia, cono vinos, o canpo soi:
g = C M
(R + h)2
Sondo assin, ao dividiinos as duas oquaos acina, lonos:
g = gO . R2
(R + h)2

01. O conola do HaIIoy alingiu, on 1986, sua posio nais pixina do SoI (poiioIio) o, no
ano do 2O23, alingii sua posio nais afaslada do SoI (afoIio).

AssinaIo a opo coiiola:

a) Lnlio 1986 o 2O23 o conola loi novinonlo unifoino.
l) Lnlio 1986 o 2O23 a foia giavilacionaI quo o SoI apIica no conola soi conlipola.
c) Ao alingii o afoIio, no ano do 2O23, a onoigia polonciaI giavilacionaI do sislona SoI-
conola soi nxina.
d) A onoigia polonciaI giavilacionaI do sislona SoI-conola foi nxina no ano do 1986.
o) No ano do 2O41 a onoigia polonciaI do sislona SoI-conola soi nxina.


EXERCCIO5 DE F5ICA

13

02. (IUND. CARLOS CHACAS) un saloIilo da Toiia novo-so nuna ilila ciicuIai, cujo
iaio o 4 vozos naioi quo o iaio da ilila ciicuIai do oulio saloIilo. QuaI a ioIao T1/T2,
onlio os poiodos do piinoiio o do sogundo saloIilo`

a) 1/4
l) 4
c) 8
d) 64
o) no podonos caIcuIai a iazo T1/T2, poi insuficincia do dados.

03. Os cionlislas quo so soguon doian inpoilanlos conliiluios paia
nosso conhocinonloaluaI do novinonlo dos pIanolas:

1. Copoinico
2. IloIonou
3. KopIoi

So os nonos dossos honons foion aiianjados on oidon do conoo do suas conliiluios,
con a piinoiia conliiluio coIocada anlos, a oidon coiiola soi:
a) 1, 2, 3
l) 2, 3, 1
c) 3, 1, 2
d) 1, 3, 2
o) 2, 1, 3

04. Considoio una oslioIa on loino da quaI giavila un conjunlo do pIanolas. Do acoido
con a 1 Ioi do KopIoi:
a) Todos os pIanolas giavilan on ililas ciicuIaios.
l) Todos os pIanolas giavilan on ililas oIplicas on cujo conlio osl a oslioIa.
c) As ililas so oIplicas, ocupando a oslioIa un dos focos da oIipso, ovonluaInonlo, a
ilila podo soi ciicuIai, ocupando a oslioIa o conlio da ciicunfoincia.
d) A ilila dos pIanolas no podo soi ciicuIai.
o) A ilila dos pIanolas podo loi a foina do quaIquoi cuiva fochada.

05. (IUC - R}) Un coilo conola so dosIoca ao iodoi do SoI. Lovando-so on conla as Lois do
KopIoi, podo-so con coiloza afiinai quo:

a) a liajoliia do conola o una ciicunfoincia, cujo conlio o SoI ocupa,
l) nun nosno inloivaIo do lonpo Dl, o conola dosciovo a naioi ioa, onlio duas posios
o o SoI, quando osl nais pixino do SoI,
c) a iazo onlio o culo do sou poiodo o o culo do iaio nodio da sua liajoliia o una
conslanlo,
d) o conola, poi loi una nassa lon nonoi do quo a do SoI, no aliado poIo nosno,
o) o iaio voloi quo Iiga o conola ao SoI vaiio ioas iguais on lonpos iguais.

EXERCCIO5 DE F5ICA

16

06. (CLSCRANRIO) A foia da aliao giavilacionaI onlio dois coipos coIoslos o
piopoicionaI ao invoiso do quadiado da dislncia onlio os dois coipos. Assin o quo,
quando a dislncia onlio un conola o o SoI dininui da nolado, a foia do aliao oxoicida
poIo SoI solio o conola:
a) dininui da nolado,
l) o nuIlipIicada poi 2,
c) o dividida poi 4,
d) o nuIlipIicada poi 4,
o) poinanoco conslanlo.

07. Considoio un coipo A do nassa 2Okg. Iaia quo oslo coipo aliaia o pIanola Toiia con
una foia do 5ON, sua dislncia a supoifcio loiioslio dovo soi apioxinadanonlo iguaI:
a) ao iaio da Toiia,
l) ao dolio do iaio da Toiia,
c) ao qudiupIo do iaio da Toiia,
d) a nolado do iaio da Toiia,
o) a un quailo do iaio da Toiia.

08. xp|crcr 7 o un saloIilo ailificiaI noilo-anoiicano on ilila oIplica, cuja dislncia ao
conlio da Toiia vaiia onlio 415O o 55OO niIhas. Conpaiada con a voIocidado a dislncia do
55OO niIhas, sua voIocidado a dislncia do 415O niIhas o:
a) naioi, na iazo 415O paia 1,
l) naioi, na iazo 55OO paia 415O,
c) a nosna,
d) nonoi, na iazo 415O paia 55OO,
o) nonoi, na iazo 1 paia 55OO.

09. (ILLIA) So considoiainos quo a ilila da Toiia on loino do SoI soja una
ciicunfoincia do iaio R o quo V o C sojan, iospoclivanonlo, o nduIo da voIocidado
oililaI da Toiia o a conslanlo do giavilao univoisaI, onlo a nassa do SoI soi dada poi:
a) R V
2
/ C
l) C V
2
/ R
c) V
2
/ R C
d) R C / V
2

o) V
2
R C

10. Un saloIilo ospaciaI onconlia-so on ilila on loino da Toiia o, no sou inloiioi, oxislo
una canola fIuluando. Lssa fIuluao ocoiio poiquo:
a) anlos, o saloIilo ospaciaI o a canola onconlian-so on quoda Iivio,
l) a acoIoiao da giavidado IocaI o nuIa,
c) a acoIoiao da giavidado, nosno no sondo nuIa, o dospiozvoI,
d) h vcuo donlio do saloIilo,
o) a nassa da canola o dospiozvoI, on conpaiao con a do saloIilo.

Rcsn!un
01 - C 02 - C 03 - E 04 - C 05 - E 06 - D 07 - A 08 - B 09 - A 10 - A
EXERCCIO5 DE F5ICA

17

ExcrccIns dc fnra magntIca snbrc cnndutnr rctI!ncn
01. (IAAI) Un conduloi ioliInoo do conpiinonlo I = O,2O n, poicoiiido poi una coiionlo
i = 2,O A, o inoiso on un canpo nagnolico unifoino do induo = 2,O . 1O
4
T.
Doloininai a inlonsidado da foia nagnolica quo alua solio o conduloi nos casos:

a) o conduloi o disposlo paiaIoIanonlo as Iinhas do induo do canpo,
l) o conduloi o disposlo poipondicuIainonlo as Iinhas do induo do canpo.

02. (MACKLNZIL) Un conduloi ioliInoo do conpiinonlo O,5 n o poicoiiido poi una
coiionlo do inlonsidado 4,O A. O conduloi osl lolaInonlo inoiso nun canpo nagnolico
do inlonsidado 1O
-3
T, foinando con a diioo do canpo un nguIo do 3O. A inlonsidado
da foia nagnolica quo alua solio o conduloi o:

a) 1O
3
N
l) 2 . 1O
-2
N
c) 1O
-4
N
d) 1O
-3
N
o) NuIa

03. No osquona, o conduloi A poinanoco on oquiIliio na posio indicada quando
aliavossado poi coiionlo. Sondo = O,1 T a inlonsidado do voloi induo, I = O,1 N o poso
do lIoco susponso o 1n o conpiinonlo do conduloi inoiso no canpo, doloinino:

a) o sonlido da coiionlo A,
l) a inlonsidado da coiionlo.



04. (I. L. SANTOS) O conduloi A conlido no pIano da figuia, do conpiinonlo I = 1O cn o
poicoiiido poi una coiionlo do 5A nuna iogio do induo nagnolica unifoino do
inlonsidado O,O1 T. Iodonos concIuii quo:
EXERCCIO5 DE F5ICA

18



a) no h foia nagnolica solio o conduloi,
l) a foia nagnolica podo soi caIcuIada pois no so conhoco o nguIo onlio o conduloi o a
induo nagnolica,
c) a foia nagnolica lon inlonsidado 5 . 1O
-3
N,
d) a foia nagnolica lon inlonsidado 5 . 1O
-4
N,
o) a foia nagnolica lon inlonsidado 5N.

05. (OSLC) Un fio conduloi con a foina nosliada na figuia o poicoiiido poi una
coiionlo do 2,O A do a paia l. Solio oIo alua o canpo nagnolico do 1,O losIa no sonlido do
oixo z. A foia lolaI quo ago solio o fio o do:

a) O,O6 N
l) O,O8 N
c) O,1 N
d) 1,O N
o) n.d.a.

6. (L. L. MAU) Un conduloi ioliInoo, do nassa n = 1O g poi nolio Iinoai, o nanlido
hoiizonlaI na diioo Loslo - Ooslo. Noslo IocaI, podo-so considoiai a induo nagnolica
loiioslio hoiizonlaI o do vaIoi = 5 x 1O
-5
T.

a) Quo coiionlo dovoiia ciicuIai poIo conduloi, so isso fosso oxoqvoI, paia quo, ioliiando-
so o sou apoio, oIo poinanocosso on oquiIliio`
l) QuaI o sonlido dosla coiionlo`


Rcsn!ucs
EXERCCIO5 DE F5ICA

19

01. a) zoio
l) 8,O . 1O
3
N
02. D
03. a) A paia
l) 1 A

04. C

05. C

06. a) 2 . 1O
3
A
l) Ooslo paia Loslo





EXERCCIO5 DE F5ICA

20


ExcrccIns rcsn!vIdns dc hIdrnsttIca
A Hidiosllica osluda os fIuidos on oquiIliio.

1. Massa cspccfIca nu dcnsIdadc absn!uta
A nassa ospocfica o una caiacloislica da sulslncia quo conslilui o coipo o o ollida poIo
quocionlo onlio a nassa o o voIuno do coipo, quando oslo o nacio o honognoo. A
unidado do nassa ospocfica no SI o o kg/n
3
, nas lanlon o nuilo uliIizada a unidado
g/cn
3
.
1 g/cn
3
= 1OOO kg/n
3
.

Impnrtantc
Donsidado o donsidado alsoIula so giandozas fsicas difoionlos. Olsoivo quo podonos
olloi quaIquoi das duas giandozas uliIizando a finuIa acina, poion, s loionos a
donsidado alsoIula ou nassa ospocfica so o coipo on quoslo foi nacio o honognoo, do
oulia foina, o quo oslaionos ollondo o una caiacloislica do coipo chanada donsidado.
O Massa ospocfica ou donsidado alsoIula: caiacloislica da sulslncia quo conpo o
coipo.
O Donsidado: caiacloiislica do coipo.


2. Prcssn
Iiosso o una giandoza fsica ollida poIo quocionlo onlio a inlonsidado da foia (I) o a
ioa (S) on quo a foia so disliilui.


No caso nais sinpIos a foia (I) o poipondicuIai a supoifcio (S) o a oquao fica
sinpIificada

EXERCCIO5 DE F5ICA

21

A unidado do piosso no SI o o N/n
2
, lanlon chanado do IascaI.
RoIao onlio unidados nuilo usadas:
1 aln = 76O nnHg = 1O5N/n
2
.


3. Prcssn dc uma cn!una dc !quIdn
A piosso quo un Iquido do nassa ospocfica n, aIluia h, nun IocaI ondo a acoIoiao da
giavidado o g oxoico solio o fundo do un iocipionlo o chanada do piosso hidiosllica o o
dada poIa oxpiosso:


So houvoi dois ou nais Iquidos no niscvois, loionos:



EXERCCIO5 DE F5ICA

22


4. Tcnrcma dc 5tcvIn
A difoiona do piosso onlio dois ponlos, siluados on aIluias difoionlos, no inloiioi do un
Iquido honognoo on oquiIliio, o a piosso hidiosllica oxoicida poIa coIuna Iquida
onlio os dois ponlos. Una cosoqncia inodiala do looiona do Slovin o quo ponlos
siluados nun nosno pIano hoiizonlaI, no inloiioi do un nosno Iquido honognoo on
quiIliio, apiosonlan a nosna piosso.


So o ponlo A oslivoi na supoifcio do Iquido, a piosso on A soi iguaI a piosso
alnosfoiica.
Lnlo a piosso p on una piofundidado h o dada poIa oxpiosso:



5. PrIncpIn dc Pasca!
A piosso apIicada a un Iquido on oquiIliio so liansnilo inlogiaInonlo a lodos os
ponlos do Iquido o das paiodos do iocipionlo quo o conlon.
Prcnsa hIdru!Ica

EXERCCIO5 DE F5ICA

23




6. Empuxn
Lnpuxo o una foia voilicaI, oiionlada do laixo paia cina, cuja inlonsidado o iguaI ao
poso do voIuno do fIuido dosIocado poi un coipo lolaI ou paiciaInonlo inoiso.


Lsfoia A) L = I
A osfoia A osl on iopouso, fIuluando na supoifcio do Iquido. Islo aconloco quando a
donsidado do coipo o nonoi quo a donsidado alsoIula do Iquido o, noslo caso, o onpuxo
iocolido poIo coipo o iguaI ao sou poso.
Lsfoia ) L = I
A osfoia osl on iopouso o lolaInonlo inoisa no Iquido. Islo aconloco quando a
donsidado do coipo o iguaI a donsidado alsoIula do Iquido o, noslo caso, o onpuxo
iocolido poIo coipo o iguaI ao sou poso.
Lsfoia C) L + N = I
A osfoia C osl on iopouso, apoiada poIo fundo do iocipionlo. Islo aconloco quando a
donsidado do coipo o naioi quo a donsidado alsoIula do Iquido o, noslo caso, o onpuxo o
nonoi quo o poso do coipo.


7. Pcsn aparcntc
L a difoiona onlio o poso do coipo o o onpuxo quo oIo sofioiia quando inoiso no fIuido.


Loia o ailigo: Hidiosllica

Tcstcs:
01. (IUVLST) Os chanados "uiacos Nogios", do oIovada donsidado, soiian iogios do
Univoiso capazos do alsoivoi naloiia, quo passaiia a loi a donsidado dossos uiacos. So a
Toiia, con nassa da oidon do 1O
27
g, fosso alsoivida poi un "uiaco Nogio" do donsidado
1O
24
g/cn
3
, ocupaiia un voIuno conpaivoI ao:
EXERCCIO5 DE F5ICA

24


a) do un nulion
l) do una gola d'gua
c) do una loIa do fuloloI
d) da Lua
o) do SoI


02. (IUC - IR) Un lialaIho pulIicado on iovisla cionlfica infoinou quo lodo o ouio
oxliado poIo honon, alo os dias do hojo, soiia suficionlo paia onchoi un culo do aiosla
iguaI a 2O n. Salondo quo a nassa ospocfica do ouio o, apioxinadanonlo, do 2O g/cn
3
,
podonos concIuii quo a nassa lolaI do ouio oxliado poIo honon, alo agoia, o do,
apioxinadanonlo:
a) 4,O . 1O
5
kg
l) 1,6 . 1O
5
kg
c) 8,O . 1O
3
l
d) 2,O . 1O
4
kg
o) 2O niIhos do lonoIadas

03. (LIOMM) Iaia Iuliificai un noloi, nisluian-so nassas iguais do dois Ioos niscvois
do donsidados d1 = O,6Og/cn
3
o d2 = O,85 g/cn
3
. A donsidado do Ioo Iuliificanlo
iosuIlanlo da nisluia o, apioxinadanonlo, on g/cn
3
:
a) O,72
l) O,65
c) O,7O
d) O,75
o) O,82

04. (VUNLSI) Un fazondoiio nanda cavai un poo o onconlia gua a 12n do
piofundidado. LIo iosoIvo coIocai una lonla do suco nuilo possanlo na loca do poo,
islo o, lon ao nvoI do cho. A posio da lonla o:
a) iuin, poiquo no consoguii liiai gua aIguna do poo,
l) loa, poiquo no faz difoiona o Iugai ondo so coIoca a lonla,
c) iuin, poiquo gaslai nuila onoigia o liiai pouca gua,
d) loa, aponas loi do usai canos do dinolio naioi,
o) loa, poiquo soi fciI consoilai a lonla so quoliai, onloia liio pouca gua.

05. (AMAN) Un lanquo conlondo 5,O x 1O
3
Iilios do gua, lon 2,O nolios do conpiinonlo
o 1,O nolio do Iaiguia. Sondo g = 1O ns
-2
, a piosso hidiosllica oxoicida poIa gua, no
fundo do lanquo, vaIo:
a) 2,5 x 1O
4
Nn
-2

l) 2,5 x 1O
1
Nn
-2

c) 5,O x 1O
3
Nn
-2

d) 5,O x 1O
4
Nn
-2

o) 2,5 x 1O
6
Nn
-2

EXERCCIO5 DE F5ICA

23


06. (IUVLST) Quando voc lona un iofiigoianlo on un copo con un canudo, o Iquido
solo poIo canudo, poiquo:
a) a piosso alnosfoiica ciosco con a aIluia, ao Iongo do canudo,
l) a piosso no inloiioi da sua loca o nonoi quo a donsidado do ai,
c) a donsidado do iofiigoianlo o nonoi quo a donsidado do ai,
d) a piosso on un fIuido so liansnilo inlogiaInonlo a lodos os ponlos do fIuido,
o) a piosso hidiosllica no copo o a nosna on lodos os ponlos do un pIano
hoiizonlaI.


07. (CLSUIA) Dosdo a ionola Anligidado, o honon, salondo do suas Iinilaos,
piocuiou disposilivos paia nuIlipIicai a foia hunana. A invono da RODA foi, son
sonlia do dvida, un Iaigo passo paia isso. Hojo, una jovon diiigindo sou CLASSL A,
con un Iovo loquo no fioio consoguo pai-Io, nosno quo oIo vonha a 1OO kn/h. L o
IRLIO HIDRULICO. TaI disposilivo osl fundanonlado no IRINCIIIO do:
a) Novlon
l) Slovin
c) IascaI
d) Aiquinodos
o) Lisnloin


08. (MACKLNZIL) Una Iala clica do nassa 6OOg o aiosla 1O cn fIulua voilicaInonlo na
gua (nassa ospocfica = 1,O g/cn
3
) conlida on un lanquo. O nnoio nxino do loIinhas
do chunlo do nassa 45g cada, quo podonos coIocai no inloiioi da Iala, son quo oIa
afundo, o:
a) 5
l) 6
c) 7
d) 8
o) 9

09. (MACKLNZIL) Un lIoco nacio do foiio do donsidado 8,O g/cn
3
con 8Okg onconlia-
so no fundo do una piscina con gua do donsidado 1,O g/cn
3
o piofundidado 3,On.
Anaiiando-so a osso lIoco un fio idoaI o puxando osso fio do foia da gua, Iova-so o lIoco
a supoifcio con voIocidado conslanlo. Adolo g = 1O n/s
2
. A foia apIicada a osso fio lon
inlonsidado do:
a) 8,O . 1O
2
N
l) 7,O . 1O
2
N
c) 6,O . 1O
2
N
d) 3,O . 1O
2
N
o) 1,O . 1O
2
N


EXERCCIO5 DE F5ICA

26

10. (AMAN) Un coipo do nassa ospocfica O,8OO g/cn
3
o coIocado a 5,OOn do
piofundidado, no inloiioi do un Iquido do nassa ospocfica 1,O g/cn
3
. Alandonando-so o
coipo, cujo voIuno o 1OO cn
3
, sondo g = 1O n/s
2
, a aIluia nxina acina da supoifcio Iivio
do Iquido aIcanada poIo coipo vaIo:
Ols.: Dospiozai a viscosidado o a lonso supoificiaI do Iquido.
a) O,75 n
l) 2,5O n
c) 1,OO n
d) 3,75 n
o) 1,25 n


Rcsn!un:

01 - C 02 - 03 - C 04 - A 05 - A
06 - 07 - C 08 - D 09 - 10 - L




EXERCCIO5 DE F5ICA

27

ExcrccIns dc Indun c!ctrnmagntIca
Iailo da fsica quo osluda as piopiiodados oIoliicas o nagnolicas da naloiia, on pailicuIai
as ioIaos oslaloIocidas onlio oIas.
Conla una Ionda gioga quo o pasloi Magnos so suipioondou ao voi cono a loIa do foiio
do sou laslo oia aliada poi una podia nisloiiosa, o nlai (on giogo, oIoklion). A
hisliia dononslia cono o anligo o inloiosso poIos fonnonos oIolionagnolicos.
Dononina-so oIolionagnolisno a discipIina cionlfica quo osluda as piopiiodados oIoliicas
o nagnolicas da naloiia o, on ospociaI, as ioIaos quo so oslaloIocon onlio oIas.

HIstrIa dn c!ctrnmagnctIsmn

A oxislncia do foias naluiais do oiigon oIoliica o nagnolica foia olsoivada on conloxlos
hisliicos indopondonlos, nas s na piinoiia nolado do socuIo XIX un giupo do
posquisadoios consoguiu unificai os dois canpos do osludo o assonlai os aIicoicos do una
nova concopo da osliuluia fsica dos coipos.
No finaI do socuIo XVIII ChaiIos-Auguslin do CouIonl o Honiy Cavondish havian
doloininado as Iois onpiicas quo iogian o conpoilanonlo das sulslncias oIoliicanonlo
caiiogadas o o dos ns. Lnloia a siniIaiidado onlio as caiacloislicas dos dois fonnonos
indicasso una possvoI ioIao onlio oIos, s on 182O so ollovo piova oxpoiinonlaI dossa
ioIao, quando o dinanaiqus Hans Chiislian Ooislod, ao apioxinai una lssoIa do un
fio do aiano quo unia os dois pIos do una piIha oIoliica, doscoliiu quo a aguIha
inanlada da lssoIa doixava do aponlai paia o noilo, oiionlando-so paia una diioo
poipondicuIai ao aiano.
Iouco dopois, Andio-Maiio Anpio dononsliou quo duas coiionlos oIoliicas oxoician
nlua infIuncia quando ciicuIavan aliavos do fios pixinos un do oulio. Aposai disso,
alo a pulIicao, ao Iongo do socuIo XIX, dos lialaIhos do ingIs MichaoI Iaiaday o do
oscocs }anos CIoik MaxvoII, o oIolionagnolisno no foi - non conoou a soi -
considoiado un aulnlico iano da fsica.

VarIvcIs c magnItudcs
Os fonnonos oIolionagnolicos so pioduzidos poi caigas oIoliicas on novinonlo. A
caiga oIoliica, assin cono a nassa, o una quaIidado inlinsoca da naloiia o apiosonla a
pailicuIaiidado do oxislii on duas vaiiodados, convoncionaInonlo dononinadas posiliva o
nogaliva. A unidado oIononlai da caiga o o oIolion, pailcuIa alnica do sinaI nogalivo,
onloia sua nagniludo no iosuIlo on onlidado suficionlo paia cIcuIos nacioscpicos
noinais. Cono unidado usuaI do caiga usa-so onlo o couIonl, o vaIoi da caiga do un
oIolion oquivaIo a 1,6O x 1O-19 couIonls.
Duas caigas oIoliicas do nosno sinaI so iopoIon, o quando do sinais conliiios so aliaon.
A foia doslas inloiaos o diiolanonlo piopoicionaI a sua quanlidado do caiga o
EXERCCIO5 DE F5ICA

28

invoisanonlo piopoicionaI ao quadiado da dislncia quo as sopaia. Iaia oxpIicai a
oxislncia dossas foias adolou-so a noo do canpo oIoliico ciiado on loino do una
caiga, do nodo quo a foia oIoliica quo vai aluai solio oulia caiga dislanciada da piinoiia
coiiospondo ao piodulo da quanlidado do caiga dosla piinoiia poi una giandoza
chanada inlonsidado do canpo oIoliico. A onoigia quo oslo canpo liansnilo a unidado do
caiga chana-so polonciaI oIoliico o goiaInonlo so nodo on voIls.
Una das vaiivois nagnolicas fundanonlais o a induo nagnolica, inlinanonlo
ioIacionada con a inlonsidado do canpo nagnolico. A induo iopiosonla a foia
nagnolica oxoicida solio un coipo poi unidado do caiga oIoliica o do voIocidado. A
unidado do induo nagnolica o o losIa, quo oquivaIo a un voloi poi nolio quadiado, o
voloi o una nodida do fIuxo nagnolico (giandoza quo iofIolo a donsidado dos canpos
nagnolicos). Tanlo a inlonsidado do canpo oIoliico o nagnolico quanlo a induo
nagnolica apiosonlan un cailoi voloiiaI o, poi consoguinlo, paia dosciov-Ias
adoquadanonlo dovon-so dofinii, paia cada una, sua nagniludo, diioo o sonlido.
Ioi coiioIacionai a oIoliicidado o o nagnolisno, adquiiiu funo ospociaI no canpo da
fsica a noo do coiionlo oIoliica, onlondida cono a ciicuIao do caigas Iivios ao Iongo do
un naloiiaI conduloi. Sua nagniludo o doloininada poIa inlonsidado da coiionlo, quo o a
quanlidado do caigas oIoliicas Iivios quo ciicuIan poIo conduloi on un lonpo
doloininado. Chana-so anpio a unidado do inlonsidado do coiionlo iosuIlanlo da
passagon on un conduloi do un couIonl do caiga duianlo un sogundo. Lssa unidado
loinou-so a nais inpoilanlo do ponlo do visla oIolionagnolico, Iovando o sislona
inloinacionaI do unidados a loi a nolao MKSA: nolio, quiIogiana, sogundo, anpio.

Indun c!ctrnmagntIca
No docoiioi do socuIo XIX, as oxpoiincias do islod o Anpio dononsliaian a
infIuncia quo as coiionlos oIoliicas oxoicon solio os naloiiais inanlados, onquanlo
Iaiaday o }osoph Honiy doloininaian a naluioza das coiionlos oIoliicas induzidas poi
canpos nagnolicos vaiivois no ospao.
Os iosuIlados do suas posquisas, fundanonlo da induo oIolionagnolica, consliluon a
laso do oIolionagnolisno. Oulios posluIados onuncian a oxislncia do dois pIos
oIoliicos, posilivo o nogalivo, indopondonlos o sopaiados, o do dois pIos nagnolicos
insopaivois do nonos difoionlos (noilo o suI). Anpio, oslinuIado poIas doscoloilas do
islod, apiofundou-so na posquisa das foias nagnolicas piovocadas nas pioxinidados
do una coiionlo oIoliica o dononsliou quo ossos inpuIsos so inciononlan na iazo diiola
da coiionlo o na iazo invoisa da dislncia ao fio poIo quaI oIa ciicuIa. Conpiovou, aIon
disso, quo as foias induzidas oslo on giando nodida condicionadas poIa oiionlao do
fio conduloi.
Ao apioxinai-so un n do una piIha oIoliica olsoiva-so una vaiiao on sua foia
oIolionoliiz, quo o a nodida da onoigia foinocida a pailii do cada unidado do caiga
oIoliica noIa conlida. Lssa aIloiao o inloiionpida quando so inoliIiza o n, o adquiio
sinaI conliiio quando oslo o afaslado. Doduz-so da quo os canpos nagnolicos pioduzon
coiionlos oIoliicas on un ciicuilo o quo o sonlido do sou fIuxo londo a conponsai a
poiluilao oxloiioi, con a induo sinuIlnoa do un canpo nagnolico oposlo ao iniciaI.
AnaIoganonlo, una coiionlo oIoliica quo ciicuIa on un conduloi goia un canpo
nagnolico associado quo, cono ofoilo doiivado, induz no conduloi una coiionlo do
EXERCCIO5 DE F5ICA

29

sonlido conliiio ao da iniciaI. Lsso fonnono o conhocido cono aulo-induo, o a ioIao
onlio o canpo nagnolico o a inlonsidado da coiionlo induzida poi oIo o foinocida poi un
cooficionlo dononinado indulncia, quo dopondo das caiacloislicas fsicas o goonoliicas
do naloiiaI conduloi. A unidado do nodida do induo o o honiy, dofinido cono a
giandoza goiada onlio dois ciicuilos disposlos do foina laI quo quando nun doIos a
inlonsidado vaiia on un anpio poi sogundo soja induzida no oulio una foia
oIolionoliiz do un voIl.

Intcrprctan dn c!ctrnmagnctIsmn
Dosdo o advonlo das idoias inovadoias do Isaac Novlon, oslaloIocou-so una inloipiolao
causaI do univoiso sogundo a quaI lodo ofoilo olsoivado olodocoiia a foias oxoicidas poi
oljolos siluados a coila dislncia. Nosso conloxlo hisliico nascou a looiia oIolionagnolica,
sogundo a quaI as aliaos o iopuIsos oIoliicas o nagnolicas iosuIlavan da ao do coipos
dislanlos.
Lia piociso, pois, onconliai a voidadoiia causa finaI dossas foias, luscando-so una
anaIogia con a nassa giavilacionaI do Novlon o, sinuIlanoanonlo, oxpIicai do foina
iigoiosa os nocanisnos do inloiao oIolionagnolica onlio os coipos. Coulo a Anpio, a
pailii do sous lialaIhos solio coiionlos oIoliicas, oxpoi a looiia da oxislncia do pailcuIas
oIoliicas oIononlaios quo, ao so dosIocai no inloiioi das sulslncias, causaiian lanlon os
ofoilos nagnolicos. No onlanlo, on suas oxpoiincias, oIo no consoguiu onconliai ossas
pailcuIas.
Ioi oulio Iado, Iaiaday inlioduziu a noo do canpo, quo lovo Iogo giando acoilao o
consliluiu un naico no dosonvoIvinonlo da fsica nodoina. Concolou o ospao cono
choio do Iinhas do foia -- coiionlos invisvois do onoigia quo govoinavan o novinonlo
dos coipos o oian ciiadas poIa pipiia piosona dos oljolos. Assin, una caiga oIoliica
nvoI pioduz poiluilaos oIolionagnolicas a sou iodoi, do nodo quo quaIquoi oulia
caiga pixina dolocla sua piosona poi noio das Iinhas do canpo. Lsso concoilo foi
dosonvoIvido nalonalicanonlo poIo liilnico }anos CIoik MaxvoII, o a foia do sous
aigunonlos acalou con a da idoia do foias quo agian sol conlioIo ionolo, vigonlo on
sua opoca.
Os nIlipIos lialaIhos loiicos solio o oIolionagnolisno cuIninaian on 1897, quando
Sii }osoph }ohn Thonson doscoliiu o oIolion, cuja oxislncia foi doduzida do dosvio dos
iaios caldicos na piosona do un canpo oIoliico. A naluioza do oIolionagnolisno foi
confiinada ao so doloininai a oiigon das foias nagnolicas no novinonlo oililaI dos
oIolions ao iodoi dos ncIoos dos lonos.

Ondas c!ctrnmagntIcas
EXERCCIO5 DE F5ICA

30


O concoilo do onda oIolionagnolica, apiosonlado poi MaxvoII on 1864 o confiinado
oxpoiinonlaInonlo poi Hoiniich Hoilz on 1886, o uliIizado paia dononsliai a naluioza
oIolionagnolica da Iuz.
Quando una caiga oIoliica so dosIoca no ospao, a oIa so associan un canpo oIoliico o
oulio nagnolico, inloidopondonlos o con Iinhas do foia poipondicuIaios onlio si. O
iosuIlado dosso conjunlo o una onda oIolionagnolica quo onoigo da pailcuIa o, on
condios idoais - islo o, son a inloivono do quaIquoi faloi do poiluilao - so novo a
una voIocidado do 299.793kn/s, on foina do iadiao Iuninosa. A onoigia lianspoilada
poIa onda o piopoicionaI a inlonsidado dos canpos oIoliico o nagnolico da pailcuIa
onissoia o fixa as difoionlos fioqncias do ospoclio oIolionagnolico.

Ap!Icacs
A looiia oIolionagnolica o nuilo usada na consliuo do goiadoios do onoigia oIoliica,
donlio oslos doslacan-so os aIloinadoios ou goiadoios do coiionlo aIloinada, quo
piopician naioi iondinonlo quo os do coiionlo conlnua poi no sofioion poidas
nodianlo aliilo. A laso do aIloinadoi o o oIolion, ncIoo on goiaI do foiio doco o on
loino do quaI so onioIa un fio conduloi iovoslido do coloiluia isoIanlo. O disposilivo giia
a giando voIocidado, do nodo quo os pIos nagnolicos nudan do sonlido o induzon
coiionlos oIoliicas quo so invoilon a cada inslanlo. Con isso, as caigas ciicuIan viias
vozos poIa nosna soo do conduloi. Os oIolions lanlon so uliIizados na faliicao
do oIovadoios o insliunonlos ciiigicos o loiapulicos. Sou uso aliango divoisos canpos
indusliiais, una voz quo os canpos quo goian podon nudai do diioo o do inlonsidado.
Auloiia: LIian do Mallos Azovodo

Loia o ailigo: LIolionagnolisno

Tcstcs:
01. (ULMT - LONDRINA) A iospoilo do fIuxo do induo, concalonado con un conduloi
oIoliico, podonos afiinai quo a foia oIolionoliiz induzida:
a) soi nuIa quando o fIuxo foi conslanlo,
l) soi nuIa quando a vaiiao do fIuxo on funo do lonpo foi Iinoai,
c) pioduz una coiionlo quo iofoia a vaiiao do fIuxo,
d) pioduz una coiionlo poinanonlo quo so opo a vaiiao do fIuxo, nosno quando o
ciicuilo oslivoi aloilo,
o) pioduzii coiionlo oIoliica sononlo quando o ciicuilo oslivoi on novinonlo.
EXERCCIO5 DE F5ICA

31



02. (UIMC) A coiionlo oIoliica induzida on una ospiia ciicuIai soi:
a) nuIa, quando o fIuxo nagnolico quo aliavossa a ospiia foi conslanlo,
l) invoisanonlo piopoicionaI a vaiiao do fIuxo nagnolico con o lonpo,
c) no nosno sonlido da vaiiao do fIuxo nagnolico,
d) lanlo naioi quanlo naioi foi a iosislncia da ospiia,
o) sonpio a nosna, quaIquoi quo soja a iosislncia da ospiia.


03. (IAAI) Nun conduloi fochado, coIocado nun canpo nagnolico, a supoifcio
doloininada poIo conduloi o aliavossada poi un fIuxo nagnolico. So poi un nolivo
quaIquoi o fIuxo vaiiai, ocoiioi:
a) cuilo ciicuilo
l) inloiiupo da coiionlo
c) o suiginonlo do coiionlo oIoliica no conduloi
d) a nagnolizao poinanonlo do conduloi
o) oxlino do canpo nagnolico


04. (ULMT - LONDRINA) O in o apioxinado ao ncIoo do foiio nuna liajoliia quo
soguo a Iinha liacojada, nanlondo-so sonpio o pIo noilo a osquoida. Duianlo ossa
opoiao, voiifica-so quo o ponloiio do gaIvannolio C so dosIoca paia a diioila.

SoIociono a aIloinaliva quo supoio as onissos nas afiinaos quo soguon:
1. Lnquanlo o in o nanlido on iopouso solio o ncIoo, o ponloiio do gaIvannolio
______________.
2. Quando o in o ioliiado, do voIla a sua posio oiiginaI, o ponloiio do gaIvannolio
____________.

a) dosIoca-so paia a diioila, dosIoca-so paia a osquoida.
l) poinanoco on iopouso, dosIoca-so paia a diioila.
c) poinanoco on iopouso, dosIoca-so paia a osquoida.
d) dosIoca-so paia a osquoida, dosIoca-so paia a diioila.
o) dosIoca-so paia a diioila, poinanoco on iopouso.

05. (U. I. VIOSA - MC) As figuias alaixo iopiosonlan una ospiia o un in pixinos.
EXERCCIO5 DE F5ICA

32


Das siluaos alaixo, a quo NO coiiospondo a induo do coiionlo na ospiia o aquoIa on
quo:
a) a ospiia o o in so afaslan,
l) a ospiia osl on iopouso o o in so novo paia cina,
c) a ospiia so novo paia cina o o in paia laixo,
d) a ospiia o o in so apioxinan,
o) a ospiia o o in so novon con a nosna voIocidado paia a diioila.


06. (MACKLNZIL) A figuia iopiosonla una ospiia ciicuIai do iaio i, Iigada a un
gaIvannolio C con "zoio" conliaI. O in I podo novoi-so nos sonlidos C ou D.

Considoio as afiinalivas:
I. So o in so apioxinai da ospiia, apaiocoi na nosna una coiionlo con o sonlido A.
II. So o in so afaslai da ospiia, apaiocoi na nosna una coiionlo con o sonlido A.
III. So os pIos do in foion invoilidos o o nosno so apioxinai da ospiia, apaiocoi na
nosna una coiionlo con sonlido .

AssinaIo:
a) S a afiinaliva I o coiiola.
l) S a afiinaliva II o coiiola.
c) So coiiolas as afiinalivas I o III
d) So coiiolas as afiinalivas II o III
o) n.d.a


07. (U. I. ULRLANDIA - MC) Quando o fio nvoI da figuia o dosIocado paia a diioila,
apaioco no ciicuilo una coiionlo induzida i no sonlido nosliado. O canpo nagnolico
oxislonlo na iogio A:
EXERCCIO5 DE F5ICA

33


a) aponla paia donlio do papoI
l) aponla paia foia do papoI
c) aponla paia a osquoida
d) aponla paia a diioila
o) o nuIo


08. (IUC - RS) Duas ospiias, 1 o 2, do colio, do foina iolanguIai o coIocadas no pIano do
pgina oslo iopiosonladas alaixo.

Havoi una coiionlo oIoliica induzida na ospiia 2, ciicuIando no sonlido hoiiio, quando
na ospiia 1 ciicuIa una coiionlo oIoliica.
a) conslanlo no sonlido anli-hoiiio,
l) conslanlo no sonlido hoiiio,
c) no sonlido anli-hoiiio o osla coiionlo oslivoi aunonlando do inlonsidado,
d) no sonlido anli-hoiiio o osla coiionlo oslivoi dininuindo do inlonsidado,
o) no sonlido hoiiio o osla coiionlo oslivoi dininuindo do inlonsidado.


09. (ITA) A figuia iopiosonla un fio ioliInoo poIo quaI ciicuIa una coiionlo do i anpios
no sonlido indicado. Iixino do fio oxislon duas ospiias iolanguIaios A o pIanas o
copIanaios con o fio. So a coiionlo no fio ioliInoo osl cioscondo con o lonpo podo-so
afiinai quo:

a) apaiocon coiionlos induzidas on A o , anlas no sonlido hoiiio,
l) apaiocon coiionlos induzidas on A o , anlas no sonlido anli-hoiiio,
c) apaiocon coiionlos induzidas no sonlido anli-hoiiio on A o hoiiio on ,
d) noslo caso s so podo dizoi o sonlido da coiionlo induzida so conhocoinos as ioas das
ospiias A o ,
o) o fio aliai as ospiias A o

EXERCCIO5 DE F5ICA

34


10. (OURO IRLTO) Una ospiia nolIica o dosIocada paia a diioila, con voIocidado
conslanlo v = 1O n/s, on un canpo nagnolico unifoino = O,2O Wl/n
2
. Con ioIao a
figuia alaixo, quando a iosislncia da ospiia o O,8O o, a coiionlo induzida o iguaI a:
Dados: CI = 2O cn

a) O,5O A
l) 5,O A
c) O,4O A
d) 4,O A
o) O,8O A


Rcsn!un:

01 - A 02 - A 03 - C 04 - C 05 - L
06 - C 07 - A 08 - D 09 - C 10 - A




EXERCCIO5 DE F5ICA

33


ExcrccIns dc mnvImcntn dc carga c!trIca cm campn magntIcn

Toda voz quo o fIuxo nagnolico aliavos do un ciicuilo vaiia, suigo, nosso ciicuilo una
fon induzida. Lsso fonnono o chanado do induo oIolionagnolica, o o ciicuilo ondo oIo
ocoiio o chanado ciicuilo induzido. Ln lodos os casos, olsoivanos, no anpoinolio, una
coiionlo induzida quo cossa quando cossa a vaiiao pio fIuxo nagnolico. L nuilo giando
a inpoilncia da induo oIolionagnolica: A naioi pailo da onoigia oIoliica pioduzida
nodoinanonlo osl lasoada nosso fonnono. Loi do Lonz: O sonlido da coiionlo induzida
o laI quo oIa oiigina un fIuxo nagnolico induzido, quo so opon a vaiiao do fIuxo
nagnolico dononinado induloi.

O fonnono da induo oIolionagnolica, doscoloilo poIo ingIs MichaoI Iaiaday on 1831,
o un dos aconlocinonlos nais inpoilanlos on loda a hisliia da cincia. Ciaas a oIo
podonos, poi oxonpIo, goiai onoigia oIoliica on usinas hidioIoliicas, iopioduzii os sinais
giavados on filas do udio ou vdoo o on cailos nagnolicos, iopioduzii un disco
convoncionaI usando una capsuIa nagnolica, usai niciofono dinnico o un foino do
induo.

A induo oIolionagnolica lanlon o o piincipio do funcionanonlo dos niciofonos
dinnicos o das cpsuIas dos loca-discos convoncionais


Cnrrcntcs InduzIdas

Iaia goiai una coiionlo oIoliica, no piocisanos dispoi do una piIha ou do una laloiia.
Iodonos fazo-Io uliIizando un n.

Un oxonpIo quo podonos dononsliai isso, o iniciaInonlo Iigai os oxlionos do una
lolina a un anpoinolio do giando sonsiliIidado. Una voz quo inoxislo goiadoi do
lonso nosso ciicuilo, no a quaIquoi passagon do coiionlo, o o ponloiio do insliunonlo
indica inlonsidado zoio.

So, poion, apioxinai da lolina un dos pIos do un n, o ponloiio do anpoinolio
sofioi un dosvio, iovoIando quo una coiionlo poicoiio un ciicuilo. Quando o n pia,
o ponloiio ioloina a O, assin poinanocondo onquanlo o n no voIlai a so novoi.

So ajuslainos o n da lolina, o ponloiio voIlai a so dosIocai, nas paia o Iado
oposlo.Isso significa quo, onquanlo o n so afasla, h una coiionlo ciicuIando on sonlido
conliiio ao poicoiiido onquanlo o n so apioxinava.

Iodonos, poilanlo, ciiai una coiionlo nosso ciicuilo son usai piIhas, laloiias ou oulios
disposilivos sonoIhanlos.As coiionlos quo goianos iocolon o nono do coiionlos
induzidas, o osso fonnono o chanado induo oIolionagnolica.

EXERCCIO5 DE F5ICA

36

Iodonos goiai coiionlos induzidas do nuilos oulios nodos.Ioi oxonpIo, vanos inslaIai,
solio duas nosas con iodinhas, dois ciicuilos difoionlos: o piinoiio o consliludo poi una
laloiia Iigada a un anpoinolio, una lolina o un iosisloi vaiivoI, o sogundo o
sonoIhanlo ao ciicuilo da oxpoiincia anloiioi.

Ao dosIocai o cuisoi do iosisloi vaiivoI do piinoiio ciicuilo, nodificanos sua iosislncia
o, on consoqncia, lanlon a coiionlo quo o poicoiio. Lnquanlo a coiionlo no piinoiio
ciicuilo aunonla (ou dininui), olsoivanos quo o ponloiio do anpoinolio do sogundo
ciicuilo so dosIoca, indicando a passagon do una coiionlo induzida.

Lssa sogunda coiionlo ciicuIai onquanlo a coiionlo do piinoiio ciicuilo oslivoi
vaiiando.Assin quo a piinoiia coiionlo so loinai conslanlo (ou soja, quando paiainos do
dosIocai o cuisoi do iosisloi vaiivoI), a coiionlo induzida so anuIai.

Tanlon podonos goiai una coiionlo induzida (ainda quo do inlonsidado oxlionanonlo
poquona), afaslando iapidanonlo una lolina do oulia.

concIuso: una coiionlo induzida o goiada sonpio quo un ciicuilo o aliavossado poi un
canpo nagnolico oxloino quo, quaIquoi iazo, vaiia con o lonpo.


LcI dc Lcnz

A coiionlo induzida ciia un canpo quo da oiigon a un oulio fIuxo dononinado fIuxo
induzido. A Loi do Lonz liala da coiionlo induzida o o docoiincia do piincpio da
consoivao da onoigia:

A coiionlo induzida lon un sonlido laI quo o fIuxo induzido goiado poi oIa conliaiia a
vaiiao do fIuxo induloi.

Assin, so o fIuxo induloi aunonla a coiionlo induzida pioduz un fIuxo induzido conlia o
induloi, pondo-so ao sou cioscinonlo. Lnliolanlo, so o fIuxo induloi dininui, a coiionlo
induzida pioduz con fIuxo induzido a favoi do induloi, opondo-so a sua ioduo.
Auloiia: Mossias Rocha do Liia

Loia o ailigo: Canpos Magnolicos Induzidos

Qucstn:
01. Un oIolion o un pilon aninados do voIocidado iguais ponolian no inloiioi do un
canpo nagnolico unifoino cujas Iinhas do induo so poipondicuIaios as voIocidados
das pailcuIas. As pailcuIas passan a ioaIizai novinonlos ciicuIaios o unifoinos do
liajoliias dislinlas 1 o 2, no pIano do papoI, confoino so iIuslia.
EXERCCIO5 DE F5ICA

37


a) Idonlificai as liajoliias dizondo quaI o a do pilon o- do oIolion.


Tcstcs:
02. (SANTA CASA) Una pailcuIa con caiga oIoliica q, no nuIa, o nassa M, ponolia
nuna iogio R ondo oxislo un canpo nagnolico unifoino, ondo foi foilo o vcuo. A caiga
ponolia na iogio R nuna diioo poipondicuIai ao canpo nagnolico. Noslas condios, o
no havondo oulias inloiaos con a pailcuIa, considoio as soguinlos afiinaos
ioIacionadas con a pailcuIa on R:
I. O novinonlo da pailcuIa o ioliInoo o unifoino.
II. O novinonlo da pailcuIa o ciicuIai, sondo quo sua voIocidado aunonla con o lonpo.
III. A pailcuIa osl conslanlononlo sol a ao do una foia poipondicuIai a diioo do
sou novinonlo.
QuaI(ais) dosla(s) afiinaliva(s) o(so) coiiola(s)`
a) sononlo I,
l) sononlo II,
c) sononlo III,
d) I o II,
o) II o III.

03. (UIMC) Una pailcuIa caiiogada, do poso dospiozvoI, o aliiada poipondicuIainonlo
as Iinhas do induo do un canpo nagnolico unifoino. Sua liajoliia, onoigia cinolica o
quanlidado do novinonlo, a pailii doslo inslanlo, soio, iospoclivanonlo:
a) ioliInoa, conslanlo , vaiivoI on nduIo,
l) hoIicoidaI, ciosconlo, vaiivoI aponas on diioo,
c) ciicuIai, conslanlo, vaiivoI aponas on diioo,
d) hoIicoidaI, conslanlo, vaiivoI aponas on nduIo,
o) ciicuIai, ciosconlo, vaiivoI on nduIo o diioo.

04. (IUC - RS) Quando una pailcuIa caiiogada oIoliicanonlo ponolia nun canpo
nagnolico unifoino o oslacioniio, poipondicuIainonlo as Iinhas do induo do nosno,
podonos afiinai quo:
a) A pailcuIa lon o nduIo do sua voIocidado aunonlado o dosciovo una liajoliia
paialIica.
l) A pailcuIa o dosviada dosciovondo una ciicunfoincia no pIano das Iinhas do induo
nagnolica.
EXERCCIO5 DE F5ICA

38

c) A pailcuIa o dosviada dosciovondo una ciicunfoincia nun pIano poipondicuIai aos
da Iinha do induo nagnolica.
d) A pailcuIa dosciovoi una ciicunfoincia cujo iaio soi diiolanonlo piopoicionaI ao
nduIo da induo nagnolica.
o) A pailcuIa dosciovoi una ciicunfoincia cujo iaio soi diiolanonlo piopoicionaI a
caiga da pailcuIa.

05. (UIMC) Un oIolion (caiga q o nassa n) o Ianado con voIocidado v,
poipondicuIainonlo a un canpo nagnolico , dosciovondo un cicuIo do iaio R. So
dupIicainos o vaIoi do v, quaI soi o vaIoi do R`
Dadns: fnra magntIca: q v B
fnra ccntrpcta: mv
2
/R


a) R
l) 2R
c) 4R
d) R/2
o) 4/R

06. (OURO IRLTO) Duas pailcuIas doladas do caigas oIoliicas so Ianadas on una
iogio ondo oxislo un canpo nagnolico unifoino. Os sous voloios voIocidado iniciaI ln
iguaI nduIo o so oilogonais ao canpo. As pailcuIas dosciovon liajoliias ciicuIaios
iguais, nas poicoiiidas on sonlidos oposlos. Iodo-so afiinai quo:
a) As pailcuIas ln nassas iguais o caigas do nosna giandoza.
l) As pailcuIas ln a nosna ioIao caiga poi unidado do nassa, nas do sinais oposlos.
c) As pailcuIas ln caigas do sinais oposlos o suas nassas so quaisquoi.
d) As pailcuIas ln nassas iguais o suas caigas so quaisquoi, dosdo quo do sinais
oposlos.
o) n.d.a.

07. (CLSCRANRIO) Ioixos do nulions, pilons o oIolions ponolian, con a nosna
voIocidado iniciaI, nuna iogio do ospao (sonlioada na figuia) ondo oxislo un canpo
nagnolico unifoino, cuja diioo o indicada. As liajoliias so iopiosonladas na figuia:

EXERCCIO5 DE F5ICA

39

Iodonos afiinai quo ossas liajoliias coiiospondon iospoclivanonlo a:
a) X pilons / Y nulions / Z oIolions
l) X oIolions / Y nulions / Z pilons
c) X oIolions / Y pilons / Z nulions
d) X pilons / Y oIolions / Z nulions
o) X nulions / Y pilons / Z oIolions

08. Una pailcuIa do nassa M o caiga oIoliica q so dosIoca con voIocidado v nuna iogio
do ospao ondo oxislo un canpo oIoliico unifoino o un canpo nagnolico unifoino.
Salondo-so quo a foia, iosuIlanlo da foia oIoliica o nagnolica solio a caiga o nuIa,
podonos afiinai quo os canpos oIoliico o nagnolico ln diioos:
a) paiaIoIas
l) foinando 45
c) poipondicuIaios
d) foinando 6O
o) foinando 3O

09. (UI}I - MC) Un oIolion (caiga = -1,6 . 1O
-9
C) aliavossa una iogio R do ospao quo
conlon canpos oIoliico o nagnolico unifoinos, poipondicuIaios onlio si o a voIocidado do
oIolion, do acoido con a figuia alaixo:

Salondo quo L = 15O V/n, = 2 . 1O
-3
T, quaI dovo soi a voIocidado oscaIai do oIolions,
paia quo oIo no soja dofIolido, ao passai poi osla iogio`
a) 3 . 1O
-1
n/s
l) 3 . 1O
4
n/s
c) 1,5 . 1O
4
n/s
d) 4,5 . 1O
5
n/s
o) 7,5 . 1O
4
n/s

10. Suponha quo o aIvo da figuia osloja on posio voilicaI. Una pailcuIa aIfa (caiga
posiliva) o Ianada hoiizonlaInonlo na diioo do conlio do aIvo. Salondo-so quo a
pailcuIa aliavossa un canpo oIoliico unifoino, oiionlado voilicaInonlo paia laixo o un
EXERCCIO5 DE F5ICA

40

canpo nagnolico unifoino na nosna diioo o sonlido, podo-so piovoi quo a caiga
alingii o aIvo:

a) sononlo a iogio (1)
l) sononlo a iogio (2)
c) sononlo a iogio (3)
d) sononlo a iogio (4)
o) a iogio (1) ou (2)


Rcsn!un:

01. a) A trajctrIa 1 a dn prtnn.



02 - C 03 - C 04 - C 05 -
06 - 07 - 08 - C 09 - L 10 - C




EXERCCIO5 DE F5ICA

41


ExcrccIns dc cnrrcntc c tcnsn c!trIca
Lslo lialaIho so dodica a osludai o novinonlo da caiga oIoliica ou coiionlo oIoliica.
Voionos dosdo os Iiincpios sicos alo cono lodo piocosso do pioduo do onoigia
oIoliica o ioaIizado.
CONDUTORE5 E I5OLANTE5
Conduloi oIoliico o lodo coipo quo poinilo a novinonlao do caiga no sou inloiioi. Caso
no soja possvoI ossa novinonlao, onlo o coipo o chanado do isoIanlo oIoliico.
A soguii noslianos nuna laloIa aIguns conduloios o aIguns isoIanlos:
Bnns Cnndutnrcs Bnns Isn!antcs
Molais on goiaI Vidio
Ciafilo Coia
Coinica oiiacha
gua Soda
Os conduloios oIoliicos nais conuns so os nolais, quo caiacloiizan-so poi possuion
giando quanlidado do oIolions-Iivios, poi oxonpIo: o aIunnio possui 2 oIolions na Ilina
canada, j o foiio possui 2 o o colio possui 1. Lssos oIolions possuon una Iigao fiaca
con o ncIoo, londo coila Iiloidado do novinonlao, o quo confoio conduliliIidado aos
nolais.
NoinaInonlo, o novinonlo o novinonlo dos oIolions Iivios no nolaI o calico o
inpiovisvoI. No onlanlo, on coilas condios, osso novinonlo loina-so oidonado,
consliluindo o quo chananos do coiionlo oIoliica.
IMIORTANTL: CORRLNTL LLLTRICA L O MOVIMLNTO ORDLNADO DL CARCAS
LLLTRICAS.
Lnloia a coiionlo oIoliica nos nolais soja consliluda do oIolions on novinonlo
oidonado, poi convono, liadicionaInonlo acoila, adnilo-so quo o sonlido da coiionlo
oIoliica o oposlo ao novinonlo dos oIolions.

Ioilanlo do agoia on dianlo iionos uliIizai o sonlido convoncionaI, paia indicai o sonlido
da coiionlo oIoliica.

INTEN5IDADE DE CORRENTE ELETRICA
Dofininos inlonsidado do coiionlo oIoliica cono sondo a quanlidado do caiga quo passa
nuna soo liansvoisaI do un conduloi duianlo un coilo inloivaIo do lonpo.

L inpoilanlo dizoi quo soo liansvoisaI o un coilo foilo no fio paia nodii, cono nun
podgio, quanlos oIolions passa poi aIi nun inloivaIo do lonpo.
Ioilanlo, podonos osciovoi quo:
EXERCCIO5 DE F5ICA

42


UNIDADLS NO SI:
Q = caiga oIoliica > CouIonl (C)
DoIla l = inloivaIo do lonpo > sogundo (s)
i = inlonsidado do coiionlo oIoliica > CouIonl poi sogundo (C/s) = Anpoio (A)
IMIORTANTL: IRLQLNTLMLNTL UTILIZAMOS SUMULTIILOS DO AMILRL.
1 nA = 1O
-3
A (niIianpoio)
1 uA = 1O
-6
A (nicioanpoio)
Quando a coiionlo oIoliica nanlon sonlido invaiivoI oIa o dononinada coiionlo conlnua
(C.C.). Caso o sonlido da coiionlo oIoliica so nodifiquo no docoiioi do lonpo, oIa o
dononinada coiionlo aIloinada (C.A.)

TEN5O ELETRICA OU DIFERENA DE POTENCIAL (d.d.p)
NoinaInonlo as caigas oIoliicas Iivios do un conduloi nolIico isoIado oslo on
novinonlo dosoidonado, calico. IaIanos anloiioinonlo quo on coilas condios
podonos liansfoinai oslo novinonlo dosoidonado on novinonlo oidonado, lasla
Iigainos as oxlionidados do conduloi aos loininais do un disposilivo chanado goiadoi.
A funo do goiadoi o foinocoi as caigas oIoliicas onoigia oIoliica, ovidonlononlo a cusla
do oulia foina do onoigia. Rosunindo, un goiadoi o o disposilivo oIoliico quo liansfoina
un lipo quaIquoi do onoigia on onoigia oIoliica.
So oxonpIos do goiadoios as piIhas, as laloiias do ioIgio o as laloiias do aulonvoI.
A nodida quo as caigas so novinonlan oIas so chocan con os lonos quo consliluon a
iodo ciislaIina do conduloi, havondo una convoiso do onoigia oIoliica on onoigia
loinica. Assin, as caigas oIoliicas iio poidondo a onoigia oIoliica quo iocoloian do
goiadoi. Ioilanlo, considoiando o conduloi iopiosonlado na figuia 5 na oxlionidado
cada caiga oIononlai possui una onoigia oIoliica L nonoi quo a onoigia oIoliica na
oxlionidado A LA (L < LA).

A ioIao onlio onoigia oIoliica quo a pailcuIa possui nun doloininado ponlo do
conduloi o a sua caiga oIoliica (caiga oIononlai) dofino una giandoza fsica chanada do
polonciaI oIoliico (V).
o
Lnlio ossos ponlos havoi una difoiona do polonciaI oIoliico (d.d.p.) ou lonso oIoliica
(U), dada poi:
ondo VA > V
EXERCCIO5 DE F5ICA

43


UNIDADLS NO SI:
L = onoigia > }ouIo (})
o = caiga oIononlai > CouIonl (C)
V = polonciaI oIoliico > }ouIo poi CouIonl = VoIl (V)
U = d.d.p. > }ouIo poi CouIonl = VoIl (V)

ENTENDA MELHOR O QUE E d.d.p
Iaia una noIhoi conpioonso da inpoilncia da d.d.p. donlio da oIoliicidado iionos
fazoi una anaIogia con a hidiosllica.
Olsoivo a figuia 5a alaixo o nolo quo o nvoI do Iquido o o nosno dos dois Iados do lulo
(vaso conunicanlo). Noslo caso no oxislo novinonlo do Iquido paia nonhun dos dois
Iados. Iaia quo ocoiia novinonlo o nocossiio un dosnivoIanonlo onlio os dois Iados do
lulo (olsoivo a figuia 5l).

Iiguia 5a Iiguia 5l
Noslo caso o Iquido londoi a so novoi alo quo os dois Iados do lulo so nivoIon
novanonlo (figuia 5c). Iodonos concIuii quo paia oxislii novinonlo o nocossiio quo
oxisla una difoiona do nvoI onlio os dois Iados do lulo (d.d.n.).

Iiguia 5c Iiguia 5d
Iaia quo o Iquido fiquo sonpio on novinonlo, podonos coIocai una lonla paia ioliiai
a gua do un Iado paia o oulio, fazondo con quo sonpio haja una d.d.n. onlio os dois
lulos (figuia 5d).
Iodonos fazoi una anaIogia da siluao dosciila anloiioinonlo con o novinonlo das
caigas oIoliicas. Iaia isso vanos liocai os lulos poi conduloios oIoliicos (fios), a lonla
poi un goiadoi (piIha) o passaionos a loi a soguinlo siluao:

EXERCCIO5 DE F5ICA

44

Da nosna foina quo a lonla nanlon una difoiona do nvoI paia nanloi o novinonlo
do Iquido, o goiadoi nanlon a difoiona do polonciaI oIoliico (d.d.p.) paia nanloi o
novinonlo oidonado do oIolions. Lsquonalicanonlo lonos:

Iodo-so voiificai quo no conduloi, o sonlido da coiionlo oIoliica o da oxlionidado do
naioi polonciaI (pIo posilivo) paia a oxlionidado do nonoi polonciaI (pIo nogalivo).
Pnr: Mauicio Ruv Lonos (Douloi on Cincia poIo Inslilulo TocnoIgico do Aoionulica -
ITA)

Loia o ailigo: Coiionlo LIoliica

Qucstn:
01. O fiIanonlo incandosconlo do una vIvuIa oIolinica, do conpiinonlo iguaI a 5cn,
onilo oIolions nuna laxa conslanlo do 2 . 1O
16
oIolions poi sogundo o poi conlnolio do
conpiinonlo. Sondo o nduIo da caiga do oIolion iguaI a 1,6 .1O
-19
C, quaI inlonsidado da
coiionlo onilida`

Tcstcs:
02. (UNITAU) Nuna soco iola do un conduloi do oIoliicidado, passan 12C a cada
ninulo. Nosso conduloi, a inlonsidado da coiionlo oIoliica, on anpoios, o iguaI a:
a) O,O8
l) O,2O
c) 5,O
d) 7,2
o) 12

03. IoIa soco iola do un fio, passan 5,O.1O
18
oIolions a cada 2,Os. Salondo-so quo a caiga
oIoliica oIononlai vaIo 1,6 .1O
-19
C, podo-so afiinai quo a coiionlo oIoliica quo poicoiio o fio
lon inlonsidado:
a) 5OO nA
l) 8OO nA
c) 16O nA
d) 4OO nA
o) 32O nA

04. Iaia una coiionlo oIoliica do inlonsidado conslanlo o ioIalivanonlo poquona (aIguns
anpoios), quaI o vaIoi nais pixino do nduIo da voIocidado nodia dos oIolions quo
conpon a nuvon oIolinica nvoI, on un conduloi nolIico`
a) 3OO.OOOkn/s
EXERCCIO5 DE F5ICA

43

l) 34On/s
c) 1n/s
d) 1cn/s
o) 1nn/s

05. (UNISA) A coiionlo oIoliica nos conduloios nolIicos o consliluda do:
a) LIolions Iivios no sonlido convoncionaI.
l) Caigas posilivas no sonlido convoncionaI.
c) LIolions Iivios no sonlido oposlo ao convoncionaI.
d) Caigas posilivas no sonlido oposlo ao convoncionaI.
o) Ions posilivos o nogalivos fIuindo na osliuluia ciislaIizada do nolaI.

06. (UNITAU) Nuna soco liansvoisaI do un fio conduloi passa una caiga do 1OC a
cada 2,Os. A inlonsidado da coiionlo oIoliica noslo fio soi do:
a) 5,OnA
l) 1OnA
c) O,5OA
d) 5,OA
o) 1OA

07. Una coiionlo oIoliica do inlonsidado 16A poicoiio un conduloi nolIico. A caiga
oIoliica oIononlai o c = 1,6 . 10
-19
C. O nnoio do oIolions quo aliavossan una soco
liansvoisaI dosso conduloi on 1,O nin o do:
a) 1,O . 1O
2O

l) 3,O . 1O
21

c) 6,O . 1O
21

d) 16
o) 8,O . 1O
19


08. (AIA) Nun fio do colio passa una coiionlo conlnua do 2OA. Isso quoi dizoi quo, on
5,Os, passa poi una soco iola do fio un nnoio do oIolions iguaI a: (c = 1,6 . 10
-19
C)

a) 1,25 . 1O
2O

l) 3,25 . 1O
2O

c) 4,25 . 1O
2O

d) 6,25 . 1O
2O

o) 7,OO . 1O
2O


09. (IATLC) Sojan as afiinaos iofoionlos a un conduloi nolIico con coiionlo oIoliica
do 1A:
I. Os oIolions dosIocan-so con voIocidado pixina a da Iuz.
II. Os oIolions dosIocan-so on liajoliias iiioguIaios, do foina quo sua voIocidado nodia
o nuilo nonoi quo a da Iuz.
III. Os pilons dosIocan-so no sonlido da coiionlo o os oIolions on sonlido conliiio.

EXERCCIO5 DE F5ICA

46

L(so) coiiola(s):
a) I
l) I o II
c) II
d) II o III
o) I o III

10. (UIMC) Una Inpada fIuoiosconlo conlon on sou inloiioi un gs quo so ioniza aps
a apIicao do aIla lonso onlio sous loininais. Aps a ionizao, una coiionlo oIoliica o
oslaloIocida o os ons nogalivos dosIocan-so con una laxa do 1,O x 1O
18
ons / sogundo
paia o pIo A. Os ons posilivos so dosIocan-so, con a nosna laxa, paia o pIo B.

Salondo-so quo a caiga do cada on posilivo o do 1,6 x 1O
-19
C, podo-so dizoi quo a coiionlo
oIoliica na Inpada soi:
a) O,16A
l) O,32A
c) 1,O x 1O
18
A
d) nuIa
o) n.d.a.


Rcsn!un:

01. 16 .1O
-3
A = 16nA


02 - 03 - D 04 - L 05 - C
06 - D 07 - C 08 - D 09 - C 10 -


EXERCCIO5 DE F5ICA

47


ExcrccIns dc gcradnrcs c!trIcns
1. RcsIstnrcs
Os iosisloios so caiacloiizados poi una giandoza fsica quo nodo a aposio, ofoiocida
poIas pailcuIas quo os consliluon, a passagon do coiionlo oIoliica.
Soja o iosisloi iopiosonlado no liocho do ciicuilo A, ondo so apIica una ddp U onlio sous
oxlionos o so oslaloIoco una coiionlo do inlonsidado i.
A O~~~~~~~/\/\/\/\/\/\~~~~~~~O
-> i

Dofino-so cono iosislncia oIoliica R do iosisloi o quocionlo da ddp U onlio sous loininais
poIa coiionlo i quo o aliavossa.
U
R = ~
i
Obscrvacs:
Do una nanoiia on goiaI, a iosislncia oIoliica R do iosisloi dopondo lanlo da sua
naluioza o das suas dinonsos cono da sua lonpoialuia. Ioilanlo, on goiaI, a iosislncia
do un iosisloi o una giandoza vaiivoI.
Os fios nolIicos quo fazon pailo do un ciicuilo oIoliico lanlon funcionan cono
iosisloios, ou soja, oIos lanlon ofoiocon una coila iosislncia a passagon do coiionlo.
Ocoiio, poion, quo noinaInonlo sua iosislncia o nuilo poquona, quando conpaiada
con a iosislncia dos donais iosisloios onvoIvidos no ciicuilo, podondo soi considoiada
dospiozvoI. Nossos casos, sua iopiosonlao o una Iinha conlnua.
A O~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~O
-> fio conduloi (iosislncia dospiozvoI)
O iosisloi o un onlo conciolo o a iosislncia oIoliica o un onlo alslialo.
1.1. PrImcIra LcI dc Ohm
Nuna oxpoiincia, Cooig Sinon Ohn apIicou, sucossivanonlo, as lonsos U1, U2, U3, ... ,
Un onlio os loininais do un iosisloi o ollovo, iospoclivanonlo, as coiionlos i1, i2, i3, ..., in.
Olsoivou-so quo ossos vaIoios so ioIacionados da soguinlo foina:
U1 U2 U3 Un U
~ = ~ = ~ = ... = ~ = ~ = R = conslanlo
i1 i2 i3 in i
A inlonsidado da coiionlo oIoliica quo poicoiio un iosisloi o diiolanonlo piopoicionaI a
lonso onlio sous loininais.
Lssa Ioi do Ohn o vaIida aponas paia aIguns iosisloios, quo foian doloininados iosisloios
hnicos.
Os iosisloios paia os quais a iosislncia no so nanlon conslanlo so dononinados
iosisloios no-hnicos.
A unidado do iosislncia oIoliica no SI o ohn (O) dofinido poi:
1 voIl
~~~~ = 1 ohn = 1 O
1 anpio
L usuaI a uliIizao do:
EXERCCIO5 DE F5ICA

48

1 nogaohn -> M O = 1O O
1 nicioohn -> O = 1O - O
1.2 PntncIa DIssIpada
Considoianos un iosisloi do iosislncia R sulnolido lonso U o poicoiiido poi una
coiionlo i.
U
<~~~~~~~~~~~~~~>
-> i R
A O~~~~~/\/\/\/\/\/\/\/\~~~~~O
Salonos, da LIoliosllica, quo o lialaIho (T) paia dosIocai una quanlidado do caiga
doIlaQ do ponlo A paia o ponlo o dado poi:
T = doIlaQ . (VA ~ V)
T = doIlaQ . U
Dividindo-so anlos os nonlios poIo inloivaIo do lonpo doIla l docoiiido paia caiga
doIla Q liansfoiii-so do A paia , von:
T doIla Q
~~ = ~~ . U
doIla l doIla l
T
Mas: ~~ = I (Iolncia)
doIla l
doIla Q
~~~ = i
doIla l
Lnlo, sulsliluindo-so: P = U.I
A Ioloncia dissipada nun liocho A do un conduloi quaIquoi o dada poIo piodulo da
ddp U, onlio os ponlos a o , poIa inlonsidado da coiionlo oIoliica onlio ossos ponlos.
O loino dissipai o usado no sonlido do consunii, Iogo, a quanlidado do onoigia oIoliica
consunida no iosisloi, duianlo coilo inloivaIo do lonpo doIla l vaIo: T = P. dc!ta t
Cono, poIa dofinio do iosisloi, loda a onoigia consunida poi oIo o liansfoinada on
onoigia loinica, sondo dissipada sol a foina do caIoi, lonos:
T = Q
Iaia so olloi o caIoi Q on caIoiias, dovo-so considoiai a oxpiosso:
T = }.Q (ondo } = 4,18).
Una unidado nuilo uliIizada o o quiIovall-hoia (kWh). Un kWh o a quanlidado do
onoigia con poloncia do 1 kW, quo o liansfoinada no inloivaIo do lonpo do 1h.
1.3 5cgunda LcI dc Ohm
Considoianos un fio conduloi do conpiinonlo l o soo liansvoisaI do ioa S.

Aliavos do oxpoiincias, Ohn voiificou quo a iosislncia oIoliica R o diiolanonlo
piopoicionaI ao conpiinonlo do fio conduloi o invoisanonlo piopoicionaI a ioa do sua
soo liansvoisaI.
Ln quo: p o a iosislividado oIoliica.
EXERCCIO5 DE F5ICA

49

l
R = p ~
S
A conslanlo do piopoicionaIidado p dopondo da naluioza do naloiiaI conduloi, da
lonpoialuia o das unidados adoladas.

2. Gcradnrcs - Fnra E!ctrnmntrIz
Un goiadoi liansfoina una nodaIidado quaIquoi do onoigia on onoigia oIoliica. As
caigas oIoliicas da coiionlo quo aliavossa o goiadoi chogan poIo pIo do polonciaI nais
aIlo, pIo posilivo.
L considoiado goiadoi idoaI aquoIo quo consoguo liansfoiii as caigas quo o aliavossan
loda onoigia oIoliica liansfoinada.
A difoiona do polonciaI onlio os pIos do un goiadoi idoaI o chanado foia oIolionoliiz
(f.o.n.). A f.o.n. o iopiosonlada poIa Iolia L, o sondo una ddp sua unidado do nodida o
voIl.
2.1. Gcradnr Idca!
Na pialica, quando a coiionlo oIoliica aliavossa o goiadoi oIa o faz aliavos do conduloios,
quo ofoiocon una coila iosislncia a sua passagon. A ossa iosislncia dononinanos
iosislncia inloinado goiadoi (i).
A difoiona do polonciaI U onlios os pIos do un goiadoi ioaI o iguaI a difoiona onlio sua
f.o.n. L o a quoda do lonso i . i causada poIa passagon da coiionlo i poIo goiadoi do
iosislncia inloina i.
Lquao do goiadoi: U = E - r.I
2.2. RcndImcntn dc um Gcradnr
MuIlipIicando a oquao do goiadoi U = E - r.I poIa coiionlo i, lonos U.I = E.I-r.I.
Lonliando quo a poloncia oIoliica o dada poi P = U.I, lonos:
Pu = Pt - Pd, ondo:
Pu = U . I: polncia liI quo o goiadoi coIoca a disposio do ciicuilo.
Pt = E . I: polncia lolaI do goiadoi.
Pd = r . I: polncia dissipada poIa iosislncia inloina.

3. Rcccptnrcs - Fnra Cnntra-E!ctrnmntrIz
Quando un goiadoi oslaloIoco una difoiona do polonciaI U onlio os loininais do un
iocoploi, oIa so divido da soguinlo foina: una pailo dosla L, chanada do foia conlia
oIolionoliiz (f.c.o.n.), o uliIizada do foina uliI o a oulia pailo, quo iopiosonla a quoda do
lonso i . i docoiionlo da passagon da coiionlo oIoliica, o dissipada sol foina do caIoi.

Assin, a oquao do iocoploi o: U = E' + r . I
Nun iocoploi as caigas oIoliicas chogan ao pIo posilivo, sofion una poida do onoigia na
ioaIizao do un lialaIho liI o saon, poIo pIo nogalivo con un polonciaI oIoliico
nonoi.
3.1. RcndImcntn dc um Rcccptnr
MuIlipIicando a oquao do iocoploi poIa coiionlo i, lonos:
EXERCCIO5 DE F5ICA

30

U = E' + r'I -> UI = E'I +r . I
Pt = Pu + Pd
Ln quo:
Pt = UI: poloncia lolaI consunida poIo iocoploi.
Pu = E'I: poloncia liI.
Pd = r' . I: poloncia dissipada poIa iosislncia inloina do iocoploi.

O iondinonlo oIoliico do un iocoploi o a ioIao onlio a polncia liI o a polncia lolaI
consunida poIo iocoploi:
Pu
q = ~
Pt
Mas,
Pu = E' . I
Pt = U . I

Cnnc!usn
Tiianos a concIuso noslo osludo quo, iosisloios, goiadoios o iocoploios lon nuila
inpoilncia paia con a popuIao, pois so oIos quo coIaloian con a pioduo do
onoigia oIoliica quo liazon Iuz paia as possoas on suas casas.

BIb!IngrafIa
1 ON}ORNO, Rogina,}oso Roloilo, VaIloi o RAMOS, CIinlon Maicico. Isica 2 Ciau. So
IauIo: ITD, 1988.
Auloiia: Diogo oiloIi

Loia o ailigo: Rosisloios, Coiadoios o Capaciloios

Tcstcs:
01. (IUC-SI) Cinco goiadoios, cada un do f.o.n. iguaI a 4,5V o coiionlo do cuilo-ciicuilo
iguaI a O,5A, so associados on paiaIoIo. A f.o.n.o a iosislncia inloina do goiadoi
oquivaIonlo ln vaIoios iospoclivanonlo iguais a:
a) 4,5V o 9,OW
l) 22,5V o 9,OW
c) 4,5V o 1,8W
d) O,9V o 9,OW
o) O,9V o 1,8W

02. (USI) As figuias noslian sois ciicuilos do Inpadas o piIhas idoais. A figuia (1), no
quadio, noslia una Inpada L do iosislncia R Iigada a una piIha do iosislncia inloina
nuIa, As Inpadas cujos liiIhos so naioios quo o da Inpada do ciicuilo (I)
EXERCCIO5 DE F5ICA

31

so:
a) aponas I, Q o T.
l) aponas I, S o U.
c) aponas I, T oU.
d) aponas Q o S.
o) aponas S.

03. (U.I.S.CARLOS) Tis laloiias idnlicas so Iigadas on paiaIoIo, cono na figuia a
soguii. A foica oIolionoliiz do cada laloiia o L, con iosislncia inloina iguaI a i. A laloiia
oquivaIonlo dossa associao lon foia oIolionoliiz o iosislncia inloina, iospoclivanonlo
iguais a:

a) 3L o i
l) L o i/3
EXERCCIO5 DE F5ICA

32

c) L/3 o i
d) L/3 o i/3
o) 3L o i/3

04. So Iigssonos oxloinanonlo os ponlos 1 o 2 do ciicuilo da quoslo anloiioi con una
iosislncia do vaIoi 2i/3, a coiionlo lolaI no ciicuilo soiia:
a) 9L/11i
l) 9L/5i
c) L/5i
d) L/3i
o) L/i

05. A foia oIolionoliiz do una laloiia o:
a) a foia oIoliica quo acoIoia os oIolions,
l) iguaI a lonso oIoliica onlio os loininais da laloiia quando a oIos osl Iigado un iosisloi
do iosislncia nuIa,
c) a foia dos noloios Iigados a laloiia,
d) iguaI ao piodulo da iosislncia inloina poIa inlonsidado da coiionlo,
o) iguaI a lonso oIoliica onlio os loininais da laloiia quando oIos oslo on aloilo.

06. (CLSCRANRIO)

Ln quaI das siluaos iIusliadas acina a piIha osl on cuilo-ciicuilo`
a) sononlo on I
l) sononlo on II
c) sononlo on III
d) sononlo on I o II
o) on I, II o III

07. (UIAL) Adnilindo-so conslanlo o no nuIa a iosislncia inloina do una piIha, o gifico
da lonso (U) on funo da coiionlo (i) quo aliavossa ossa piIha o noIhoi iopiosonlado
poIa figuia:
EXERCCIO5 DE F5ICA

33







08. (MACKLNZIL) No ciicuilo iopiosonlado alaixo, a laloiia o idoaI o a inlonsidado do
coiionlo i1 o iguaI a 1,5A.

O vaIoi da foia oIolionoliiz L da laloiia o:
a) 5OV
l) 4OV
c) 3OV
d) 2OV
EXERCCIO5 DE F5ICA

34

o) 1OV

09. (ITA}U - MC) Una laloiia possui una foia oIolionoliiz do 2O,OV o una iosislncia
inloina do O,5OO ohn. So inloicaIainos una iosislncia do 3,5O ohns onlio os loininais da
laloiia, a difoiona do polonciaI onlio oIos soi do:
a) 2,5OV
l) 5,OOV
c) 1,75 . 1OV
d) 2,OO . 1OV
o) un vaIoi Iigoiianonlo infoiioi a 2,OO . 1OV

10. (IUVLST) As figuias iIuslian piIhas idoais associadas on soiio (1 aiianjo) o on
paiaIoIo (2 aiianjo). Supondo as piIhas idnlicas, assinaIo a aIloinaliva coiiola:

a) Anlos os aiianjos foinocon a nosna lonso.
l) O 1 aiianjo foinoco una lonso naioi quo o 2.
c) So Iigainos un voIlnolio aos loininais do 2 aiianjo, oIo indicai una difoiona do
polonciaI nuIa.
d) Anlos os aiianjos, quando Iigados a un nosno iosisloi, foinocon a nosna coiionlo.
o) So Iigainos un voIlnolio nos loininais do 1 aiianjo, oIo indicai una difoiona do
polonciaI nuIa.

Rcsn!un:

01 - C 02 - C 03 - 04 - L 05 - L
06 - A 07 - C 08 - C 09 - C 10 -




EXERCCIO5 DE F5ICA

33

ExcrccIns da LcI dc KIrchhnff
Loia o ailigo: Rosisloios, Coiadoios o Capaciloios

Tcstcs:
1. (UIIA) No ciicuilo alaixo, I = 2A, R = 2W, L1 = 1OV, i1 = O,5W, L2 = 3,OV o i2 = 1,OW.
Salondo quo o polonciaI no ponlo A o do 4V, podonos afiinai quo os polonciais, on voIls,
nos ponlos , C o D so, iospoclivanonlo:

a) O, 9 o 4
l) 2, 6 o 4
c) 8, 1 o 2
d) 4, O o 4
o) 9, 5 o 2

02. (UISC) Considoio o ciicuilo da figuia alaixo, ondo oslo associadas lis iosislncias
(R1, R2 o R3) o lis laloiias (L1, L2, L3) do iosislncia inloinas
dospiozvois:
Un voIlnolio idoaI coIocado onlio Q o I indicai:
a) 11V
l) 5V
c) 15V
d) 1V
o) zoio

03. (MACKLNZIL)

No ciicuilo acina, o goiadoi o o iocoploi so idoais o as coiionlos ln os sonlidos
indicados. So a inlonsidado da coiionlo i1 o 5A, onlo o vaIoi da iosislncia do iosisloi R o:
a) 8W
EXERCCIO5 DE F5ICA

36

l) 5W
c) 4W
d) 6W
o) 3W

04. (CLSLSI-IL) No ciicuilo a soguii, o vaIoi on ohns da iosislncia R, quo dovo soi
coIocada onlio os ponlos A o paia quo ciicuIo no iosisloi do 1OW una coiionlo do O,6A,o:


a) 1O
l) 6
c) 15
d) 2O
o) 12

05. (IATLC - SI) Coilo liocho do un ciicuilo, poi ondo passa una coiionlo oIoliica i, osl
iopiosonlado con os snloIos do sous oIononlos.

O polonciaI oIoliico onlio os loininais dos divoisos oIononlos podo soi iopiosonlado poi:
a)

l)

c)
EXERCCIO5 DE F5ICA

37


d)

o)


06. Iaia o ciicuilo alaixo, doloinino a inlonsidado da coiionlo on cada iano.


07. (ILI) No liocho do ciicuilo dado alaixo, os vaIoios on niIianpio das coiionlos i3, i4,
i5 so iospoclivanonlo:

a) O, 2OO, 1OO
l) 1OO, 1OO, 2OO
c) -1OO, 3OO, O
d) 2OO, O, 3OO
o) -2OO, 4OO, -1OO

EXERCCIO5 DE F5ICA

38

08. (UNISA) No ciicuilo alaixo, as inlonsidados das coiionlos i1, i2 o i3, on anpios, vaIon,
iospoclivanonlo:

a) 1,O, 2,5, 3,O
l) 1,O, 1,5, 2,O
c) 1,O, 2,O, 2,5
d) 1,O, 2,O, 3,O
o) 2,O, 3,O, 1,O

09. Doloinino a ddp onlio os ponlos A o do ciicuilo alaixo.




Rcsn!un:

01 - A 02 - A 03 - 04 - C 05 - L
07 - 08 - D


06 -
09 - 2,4 V



EXERCCIO5 DE F5ICA

39

ExcrccIns dc mcdIdnrcs c!trIcns
Loia o ailigo: Rosisloios, Coiadoios o Capaciloios

Tcstcs:
01. (MACKLNZIL) L dado un gaIvannolio do iosislncia 1OW o fundo do oscaIa 1,OV.
QuaI dovo soi o vaIoi da iosislncia soiio paia nodii 1Ov`
a) 9O W
l) 9 W
c) 1OO W
d) 1O W
o) 1OOO W

02. (MACKLNZIL) Usando un voIlnolio do fundo do oscaIa 2OV o iosislncia inloina do
2OOOW, dosojanos nodii una ddp do 1OOV. A iosislncia do iosisloi adicionaI quo
dovonos associai a osso voIlnolio o:
a) 1kW
l) 2kW
c) 6kW
d) 8kW
o) 12kW

03. (LIUSI) Un gaIvannolio poinilo a passagon do coiionlo nxina I. A finaIidado do
so coIocai una iosislncia on paiaIoIo con oIo o:
a) fazoi passai una coiionlo nais inlonsa quo I poIo gaIvannolio son danific-Io,
l) poinilii a nodida do coiionlo nais inlonsa quo I,
c) poinilii a nodida do lonsos oIovadas,
d) as lis iosoIuos anloiioios,
o) n.d.a.

04. (MACKLNZIL) L dado un anpoinolio do iosislncia 1OW o fundo do oscaIa 1OA.
QuaI dovo soi o vaIoi da iosislncia shunl paia nodii 2OA`
a) O,5W
l) 1W
c) 2W
d) 1OW
o) n.d.a.

05. (ILSI) Un anpoinolio do iosislncia inloina RA = 9OW lon Ioiluia do fundo do oscaIa
IA= 5nA. So quisoinos olloi con oslo nodidoi un anpoinolio quo noa coiionlos alo
1OnA, dovonos Iigai ao insliunonlo un iosisloi R:
a) on paiaIoIo, no vaIoi do 45W,
l) on paiaIoIo, no vaIoi do 9OW,
c) on soiio, no vaIoi do 45W,
d) on soiio, no vaIoi do 9OW,
o) n.d.a.
EXERCCIO5 DE F5ICA

60


06. (IUC) No ciicuilo da figuia, o anpoinolio A lon iosislncia inloina dospiozvoI o o
voIlnolio V lon iosislncia inloina infinila. As suas Ioiluias soio, iospoclivanonlo:

a) zoio o 1OV
l) 1A o zoio
c) 1A o 1OV
d) 2A o 2OV
o) zoio o 2OV

07. (UICL) Na figuia, r o a iosislncia inloina da laloiia, V o un voIlnolio o A un
anpoinolio, anlos suposlos idoais. IniciaInonlo a chavo S osl aloila. Iochando-so a
chavo S, as Ioiluias no anpoinolio o no voIlnolio dovoio, iospoclivanonlo:

a) aunonlai o dininuii
l) aunonlai o aunonlai
c) dininuii o dininuii
d) dininuii o aunonlai
o) n.d.a

08. (IUVLST) No ciicuilo osquonalizado, as iosislncias so idnlicas o,
consoqonlononlo, o nuIa a difoiona do polonciaI onlio o C. QuaI a iosislncia
oquivaIonlo onlio A o D`

a) R/2
l) R
c) 5R/2
d) 4R
o) 5R

EXERCCIO5 DE F5ICA

61

09. Na figuia alaixo, oslo iopiosonladas cinco Inpadas iguais (1, 2, 3, 4 o 5). Os loininais
X o Y do ciicuilo oIoliico oslo sulnolidos a una difoiona do polonciaI oIoliico conslanlo.
QuaI doslas Inpadas podo soi ioliiada do ciicuilo son aIloiai a Iuninosidado das oulias
Inpadas`

a) 1
l) 2
c) 3
d) 4
o) 5

10. Considoiando o ciicuilo alaixo o dispondo do un gaIvannolio idoaI, podonos
afiinai quo oIo iogisliaiia inlonsidado do coiionlo iguaI a zoio so sous loininais fosson
Iigados aos ponlos:

a) C o I
l) D o C
c) L o H
d) L o I
o) C o H

Rcsn!un:

01 - A 02 - D 03 - 04 - D 05 -
06 - 07 - A 08 - 09 - C 10 - D




EXERCCIO5 DE F5ICA

62

ExcrccIns dc rcsIstnrcs
Loia o ailigo: Rosisloios, Coiadoios o Capaciloios

Tcstcs:
01. (UNISA) Un conduloi do colio apiosonla 1,Okn do conpiinonlo poi 1Onn
2
do soco
o una iosislividado do O,O19ohn/nn
2
. ApIicando-so una difoiona do polonciaI do 38V,
quo inlonsidado do coiionlo oIoliica ii poicoiioi o fio`
a) 1OA
l) 2OA
c) 3OA
d) 4OA
o) 5OA

02. (IUC) Dois fios conduloios I1 o I2 ln conpiinonlos iguais o ofoiocon a passagon da
coiionlo oIoliica a nosna iosislncia. Tondo a soco liansvoisaI do I1 o dolio da ioa da
do I2 o chanando p1 o p2, iospoclivanonlo, os cooficionlos do iosislividado do I1 o I2, a
iazo p1/p2 lon vaIoi:
a) 4
l) 2
c) 1
d)
o)

03. (UIA) O vaIoi da iosislncia oIoliica do un conduloi hnico no vaiia, so nudainos
sononlo:
a) o naloiiaI do quo oIo o foilo,
l) sou conpiinonlo,
c) a difoiona do polonciaI a quo oIo o sulnolido,
d) a ioa do sua soco iola,
o) a sua iosislividado.

04. (MLD. VIOSA) So un iosisloi do colio livoi o sou conpiinonlo o o sou dinolio
dupIicado, a iosislncia:
a) o nuIlipIicada poi qualio,
l) poinanoco a nosna,
c) o dividida poi dois,
d) o nuIlipIicada poi dois,
o) o dividida poi qualio.

05. (ULIA) Os choquos oIoliicos pioduzidos no coipo hunano podon piovocai ofoilos
quo vo dosdo una sinpIos doi ou conliao nuscuIai, alo paiaIisia iospiialiia ou
filiiIao vonliicuIai. Tais ofoilos dopondon do faloios cono a inlonsidado do coiionlo
oIoliica, duiao, iosislncia da poio do coipo onvoIvida. Suponha, poi oxonpIo, un
choquo pioduzido poi una coiionlo do aponas 4nA o quo a iosislncia da poio do
EXERCCIO5 DE F5ICA

63

coipo onvoIvida soja do 3OOOW. Lnlo, podonos afiinai quo o choquo oIoliico podo loi
sido dovido ao conlalo con:
a) Una piIha giando 1,5V.
l) Os conlalos do una Ianloina conlondo una piIha giando 6,OV.
c) Os conlalos do una laloiia do aulonvoI do 12V.
d) Una doscaiga oIoliica pioduzida poi un iaio nun dia do chuva.
o) Os conlalos do una lonada do iodo oIoliica do 12OV.

06. (ULL - IR) Tis conduloios X, Y o Z foian sulnolidos a difoionlos lonsos U o, paia
cada lonso, foi nodida a iospocliva coiionlo oIoliica I, con a finaIidado do voiificai so os
conduloios oian hnicos. Os iosuIlados oslo na laloIa quo soguo:
cnndutnr X cnndutnr Y cnndutnr Z
I(A) U(V) I(A) U(V) I(A) U(V)
0,30 1,5 0,20 1,5 7,5 1,5
0,60 3,0 0,35 3,0 15 3,0
1,2 6,0 0,45 4,5 25 5,0
1,6 8,0 0,50 6,0 30 6,0
Do acoido con os dados da laloIa, snmcntc:

a) o conduloi X o hnico,
l) o conduloi Y o hnico,
c) o conduloi Z o hnico,
d) os conduloios X o Y so hnicos,
o) os conduloios X o Z so hnicos.

07. (UISCAR) Tondo sononlo dois iosisloios, usando-os un poi voz, ou on soiio, ou on
paiaIoIo, podonos olloi iosislncia do 3, 4, 12 o 16W. As iosislncias dos iosisloios so:

a) 3W o 4W
l) 4W o 8W
c) 12W o 3W
d) 12W o 4W
o) 8W o 16W

08. (I. L. LDSON DL QULIROZ - CL) Dispo-so do lis iosisloios do iosislncia 3OO ohns
cada un. Iaia so olloi una iosislncia do 45Oohns, uliIizando-so os lis iosisloios, cono
dovonos associ-Ios`

a) Dois on paiaIoIo, Iigados on soiio con o loicoiio.
l) Os lis on paiaIoIo.
c) Dois on soiio, Iigados on paiaIoIo con o loicoiio.
d) Os lis on soiio.
o) n.d.a

EXERCCIO5 DE F5ICA

64

09. (UNICAI - IL) Una difoiona do polonciaI do 12V o apIicada nun conjunlo do lis
iosisloios associados on paiaIoIo con vaIoios, on ohns, iguais a 2,O, 3,O o 6,O. A coiionlo
oIoliica, on anpios, no iosisloi naioi, soi:

a) 2,O
l) 4,O
c) 6,O
d) 8,O
o) 12

10. (ITA) Iiolondo-so doloininai a iosislncia do una Inpada, cuja lonso noninaI o do
12O voIls, con un ciicuilo no quaI so podo nodii sinuIlanoanonlo a lonso apIicada a
Inpada o a inlonsidado do coiionlo da nosna. Ioian foilas duas nodios: piinoiio a
12O voIls o dopois a 4O voIls. CaIcuIou-so a iosislncia da Inpada apIicando-so a Ioi do
Ohn o ollovo-so iosislncia sonsivoInonlo naioi paia 12O voIls. Iodo-so afiinai quo:

a) houvo oiio nas nodidas, pois os iosuIlados dovoiian soi iguais,
l) houvo un cuilo-ciicuilo no fiIanonlo da Inpada, dininuindo a iosislncia na 2
nodida,
c) a difoiona docoiio da dosiguaIdado do lonpoialuias do fiIanonlo nas duas lonsos,
d) o piocosso no soivo paia nodii iosislncia,
o) n.d.a.


Rcsn!un:

01 - 02 - 03 - C 04 - C 05 - C
06 - L 07 - D 08 - A 09 - A 10 - C



EXERCCIO5 DE F5ICA

63


ExcrccIns snbrc pntcncIa! c!trIcn
Inagino dois oljolos oIoliizados, con caigas do nosno sinaI, iniciaInonlo afaslados. Iaia
apioxin-Ios, o nocossiia a ao do una foia oxloina, capaz do voncoi a iopuIso oIoliica
onlio oIos. O lialaIho ioaIizado poi osla foia oxloina nodo a onoigia liansfoiida ao
sislona, na foina do cncrgIa pntcncIa! dc Intcran c!trIca. LIininada a foia oxloina, os
oljolos afaslan-so novanonlo, liansfoinando a onoigia polonciaI do inloiao oIoliica on
onoigia cinolica a nodida quo aunonlan do voIocidado. O aunonlo da onoigia cinolica
coiiospondo oxalanonlo a dininuio da onoigia polonciaI do inloiao oIoliica.

Carga E!trIca (FIxa)
- Lnoigia IolonciaI LIoliica o a onoigia ainazonada,
- Ln un dosIocanonlo do caiga no h vaiiao do onoigia, a onoigia polonciaI osl
aponas nodificando on polonciaI paia cinolica,
O aunonlo na dislncia ioduz a onoigia, Iogo:
- L1 > L2,
- V1 > V2,

Obs.:
-Quanlo naioi a apioxinao onlio as Iinhas do foia, naioi soi o canpo oIoliico,
- O polonciaI oIoliico (V) ao Iongo da Iinha dininui,
- Na nosna Iinha no h vaiiao do onoigia, Iogo no h lialaIho (Cos 9O = O),
T = Ep1 - Ep2 (Lp2 o dosconsidoiada pois londo ao infinilo):
- So vaiiai do onoigia polonciaI paia cinolica, onlo h lialaIho, T = K . Q . q / d
T = Ep1
- Logo:
E = K . Q . q / d : RofoionciaI no infinilo,
E . d = U

PntcncIa! c!trIcn
Con ioIao a un canpo oIoliico inloiossa-nos a capacidado do ioaIizai lialaIho,
associada ao canpo on si, indopondonlononlo do vaIoi da caiga q coIocada nun ponlo
dosso canpo. Iaia nodii ossa capacidado, uliIiza-so a giandoza polonciaI oIoliico. Iaia
olloi o polonciaI oIoliico do un ponlo, coIoca-so noIo una caiga do piova q o nodo-so a
onoigia polonciaI adquiiida poi oIa. Lssa onoigia polonciaI o piopoicionaI ao vaIoi do q.
Ioilanlo, o quocionlo onlio a onoigia polonciaI o a caiga o conslanlo. Lsso quocionlo
chana-so polonciaI oIoliico do ponlo. Ou soja: No oIolionagnolisno, polonciaI oIoliico ou
polonciaI oIoliosllico o un canpo oquivaIonlo a onoigia polonciaI associada a un canpo
oIoliico osllico dividida poIa caiga oIoliica do una pailcuIa-loslo. A unidado do nodida
do SI paia o polonciaI o o voIl. Cono un lon polonciaI, aponas difoionas do polonciaI
oIoliico possuon significado fsico. O polonciaI oIoliico goiado poi una caiga punluaI q a
una dislncia i o, a nonos do una conslanlo aililiiia, dado poi:
EXERCCIO5 DE F5ICA

66


Cono o polonciaI o una quanlidado Iinoai, o polonciaI goiado poi viias caigas o a sona
dos polonciais goiados poi cada una doIas cono so oslivosson sozinhas.
Auloiia: RafaoI Dulia

Loia o ailigo: Lnoigia IolonciaI LIoliica

Qucstn abcrta:
01. Nun canpo oIoliico foian nodidos os polonciais on dois ponlos A o o onconliou-
so VA= 12V o VB = 5,0V.
a) QuaI o lialaIho ioaIizado poi osso canpo quando so lianspoila una caiga punlifoino
do 18uC do A paia `
l) Salo-so quo nosso lianspoilo no houvo vaiiao do onoigia cinolica da pailcuIa.
Doloinino o lialaIho do opoiadoi.

Tcstcs:
02. (SO LLOIOLDO-RS) Nun osciiliio so inslaIados 1O Inpadas do 1OOW, quo
funcionaio, on nodia, 5 hoias poi dia. Ao finaI do ns, a iazo do R$ O,12 poi kWh, o
vaIoi da conla soi:
a) R$ 28,OO
l) R$ 25,OO
c) R$ 18,OO
d) R$ 8,OO
o) n.d.a.

03. (IUVLST) Un chuvoiio oIoliico, Iigado on nodia una hoia poi dia, gasla R$ 1O,8O do
onoigia oIoliica poi ns. So a laiifa coliada o do R$ O,12 poi quiIovall-hoia, onlo a
poloncia dosso apaioIho oIoliico o:
a) 9OW
l) 36OW
c) 2.7OOW
d) 3.OOOW
o) 1O.8OOW

04. (ULIR) Un goiadoi funcionai on iogino do polncia liI nxina, quando sua
iosislncia inloina foi iguaI:
a) a iosislncia oquivaIonlo do ciicuilo quo oIo aIinonla,
l) a nolado da iosislncia oquivaIonlo do ciicuilo quo oIo aIinonla,
c) ao dolio da iosislncia oquivaIonlo do ciicuilo quo oIo aIinonla,
d) ao qudiupIo da iosislncia oquivaIonlo do ciicuilo quo oIo aIinonla,
o) a quaila pailo da iosislncia oquivaIonlo do ciicuilo quo oIo aIinonla.

05. (IATLC - SI) Un chuvoiio oIoliico lon un soIoloi quo Iho poinilo foinocoi duas
polncias dislinlas: na posio "voio" o chuvoiio foinoco 27OOW, na posio "invoino"
EXERCCIO5 DE F5ICA

67

foinoco 48OOW. }oso, o dono doslo chuvoiio, usa-o diaiianonlo na posio "invoino",
duianlo 2O ninulos. Suipioso con o aIlo vaIoi do sua conla do Iuz, }oso iosoIvo usai o
chuvoiio con o soIoloi sonpio na posio "voio", poIos nosnos 2O ninulos diiios.
Supondo-so quo o pioo do quiIovall-hoia soja do R$ O,2O, islo iopiosonlai una ocononia
diiia do:
a) O,14
l) O,2O
c) 1,4O
d) 2,OO
o) 2O,OO

06. (UL - MARINC) Una Inpada lon indicado 6OW - 12OV. Sondo poicoiiida poi una
coiionlo do inlonsidado 5OOnA, podo-so afiinai quo:
a) sou liiIho soi nonoi quo o noinaI,
l) sou liiIho soi naioi quo o noinaI,
c) sou liiIho soi noinaI,
d) no supoilai o oxcosso do coiionlo,
o) no h dados suficionlos paia fazoi quaIquoi afiinao.

07. (IUVLST) Un fogo oIoliico, conlondo lis iosislncias iguais associadas on paiaIoIo,
foivo una coila quanlidado do gua on 5 ninulos. QuaI o lonpo quo Iovaiia, so as
iosislncias fosson associadas on soiio`
a) 3 nin
l) 5 nin
c) 15 nin
d) 3O nin
o) 45 nin

08. Un iosisloi uliIizado paia aquocoi gua o conposlo poi un fio onioIado on un ncIoo
do coinica. Lsso iosisloi o uliIizado paia aquocoi una coila nassa do gua do 2OC alo
8OC, on 2 ninulos. Dosoja-so aquocoi a nosna quanlidado do gua do 2OC alo 8OC on
un ninulo, son aIloiai a fonlo do lonso a quaI o iosisloi osl Iigado. Iaia islo dovonos
liocai o iosisloi poi oulio, do nosno naloiiaI:
a) con a nosna ospossuia o un quailo do conpiinonlo,
l) con a nosna ospossuia o nolado do conpiinonlo,
c) con a nosna ospossuia o o dolio do conpiinonlo,
d) con o nosno conpiinonlo o nolado da ospossuia,
o) con o nosno conpiinonlo o o dolio da ospossuia.

09. (LIUSI) Un noloi, aliavossado poi coiionlo I = 10A, liansfoina a polncia oIoliica P
= 80W on polncia nocnica. A foia conlia-oIolionoliiz do noloi:
a) dopondo da iosislncia inloina do noloi,
l) o 8,OV,
c) dopondo do iondinonlo do noloi,
d) dopondo da iolao do noloi,
EXERCCIO5 DE F5ICA

68

o) n.d.a

10. (IUC - RS) Una caiga do 2,0 . 10
-7
C onconlia-so isoIada, no vcuo, dislanlo 6,Ocn do
un ponlo I. Dadn: K0 = 9,0 . 10
9
unIdadcs 5I QuaI a pioposio coiiola`

a) O voloi canpo oIoliico no ponlo I osl voIlado paia a caiga.
l) O canpo oIoliico no ponlo I o nuIo poiquo no h nonhuna caiga oIoliica on I.
c) O polonciaI oIoliico no ponlo I o posilivo o vaIo 3,O . 1O
4
V.
d) O polonciaI oIoliico no ponlo I o nogalivo o vaIo -5,O . 1O
4
V.
o) Ln I so nuIos o canpo oIoliico o o polonciaI, pois a no oxislo caiga oIoliica.

11. (UNISA) No canpo oIoliico ciiado no vcuo, poi una caiga Q punlifoino do 4,0 . 10
-
3
C, o coIocada una caiga q lanlon punlifoino do 3,0 . 10
-3
C a 2Ocn do caiga Q. A onoigia
polonciaI adquiiida poIa caiga q o:
a) 6,O . 1O
-3
jouIos
l) 8,O . 1O
-2
jouIos
c) 6,3 jouIos
d) 5,4 . 1O
5
jouIos
o) n.d.a.

12. (UNICAMI) Una caiga do -2,0 . 10
-9
C osl na oiigon do un oixo X. A difoiona do
polonciaI onlio x1 = 1,0m o x2 = 2,0m (on V) o:
a) +3
l) -3
c) -18
d) +18
o) -9

13. (ICM SANTA CASA) Considoio quo un pilon o un oIolion, a dislncia infinila un
do oulio, ln onoigia polonciaI oIoliica nuIa. Suponha quo a caiga do pilon soja do +2 .
10
-19
couIonl o a do oIolion -2 . 10
-19
couIonl. Adolo K0 = 1 . 10
10
unId. 5I Nosso caso,
coIocados a dislncia do 0,5 . 10
-10
m un do oulio, a onoigia polonciaI oIoliica do pai
pilon-oIolion o a nais coiiolanonlo oxpiossa, on jouIos, poi:
a) -8,O . 1O
-18

l) 8,O . 1O
-18

c) 8,O . 1O
-28

d) -8,O . 1O
-28

o) 4,O . 1O
-9


14. (ICM SANTA CASA) Quando so apioxinan duas pailcuIas quo so iopoIon, a onoigia
polonciaI das duas pailcuIas:
a) aunonla
l) dininui
c) fica conslanlo
d) dininui o, on soguida, aunonla,
EXERCCIO5 DE F5ICA

69

o) aunonla o, on soguida, dininui.

15. (IM VASSOURAS - MC) Tis voilicos no consoculivos do un hoxgono ioguIai so
ocupados poi caigas oIoliicas ponluais. Duas doslas caigas ln o nosno vaIoi q o a
loicoiia vaIo Q.

Sondo nuIo o polonciaI oIoliico no voilico A no ocupado poi caiga, o coiiolo afiinai quo:
a) Q = -q
l) Q = -2q
c) Q = -3q
d) Q = -4q
o) Q = -6q

16. O lialaIho dosonvoIvido poIa foia oIoliica ao so lianspoilai una caiga punlifoino q
onlio dois ponlos do un canpo oIoliico goiado poi una caiga punlifoino Q, afaslada do
quaIquoi oulia:
a) dopondo da liajoliia soguida onlio os dois ponlos,
l) indopondo da liajoliia soguida onlio os dois ponlos,
c) soi sonpio posilivo,
d) soi sonpio nuIo,
o) indopondo da posio dos dois ponlos on ioIao a caiga Q.

17. (SANTA CASA) A caiga oIoliica do un oIolion vaIo 1,6 x 10
-19
C. Un oIolion-voIl o iguaI
a:
a) 1,6 x 1O
-19
jouIos
l) 1,6 x 1O
-19
voIls
c) 1,6 x 1O
-19
novlons/couIonl
d) 6,25 x 1O
18
jouIos
o) 6,25 x 1O
18
voIls

18. (TRIANCULO MINLIRO) Una caiga oIoliica iguaI a 2OnC o dosIocada do ponlo cujo
polonciaI o 7OV, paia oulio cujo polonciaI o do 3OV. Nossas condios, o lialaIho ioaIizado
poIa foia oIoliica do canpo foi iguaI a:
a) 8OOn}
l) 6OOn}
c) 35On}
d) 2OOn}
o) 12On}

EXERCCIO5 DE F5ICA

70


19. (MLD-AC) A laloiia figuiada alaixo lon iosislncia dospiozvoI. A polncia
foinocida poIa laloiia vaIo:

a) 8W
l) 6W
c) 128W
d) 18W
o) 12

20. (IAAI) A polncia dissipada na iosislncia inloina do goiadoi o 15W. CaIcuIo o vaIoi
da iosislncia oIoliica R no ciicuilo alaixo:

a) 18W
l) 18OW
c) 1,8W
d) O,O18W
o) O,18W


Rcsn!un:

01 - a) 1,3 . 1O
-5
}
l) -1,3 . 1O
-5
}


02 - C 03 - D 04 - A 05 - A 06 - C 07 - L 08 -
09 - 10 - D 11 - L 12 - A 13 - A 14 - A 15 - D
16 - 17 - A 18 - A 19 - L 20 - L


EXERCCIO5 DE F5ICA

71



EXERCCIO5 DE F5ICA

72

ExcrccIns snbrc rcccptnrcs c!trIcns
Loia o ailigo: Rosisloios, Coiadoios o Capaciloios

Tcstcs:
01. (AIA) Un goiadoi foinoco a un noloi una ddp do 44OV. O noloi lon iosislncia
inloina do 25W o o poicoiiido poi una coiionlo oIoliica do 4OOnA. A foia conlia-
oIolionoliiz do noloi, on voIls, o iguaI a:
a) 375
l) 4OO
c) 415
d) 45O
o) n.d.a.


02. (IUC - SI) No ciicuilo da figuia alaixo, a difoiona do polonciaI VA - V, con a chavo K
aloila, lon vaIoi:

a) 35V
l) 2OV
c) 15V
d) 5V
o) zoio


03. (OSLC) Considoiando os vaIoios das iosislncias o das lonsos no ciicuilo alaixo,
a Ioiluiado voIlnolio V, Iigado no ciicuilo soi:

a) zoio
l) 2V
c) 3V
d) 6V
EXERCCIO5 DE F5ICA

73

o) 12V

04. (IUC-SI) Iochando a chavo K da figuia alaixo, a difoiona do polonciaI VA - V passa
a loi vaIoi:

a) 35V
l) 23V
c) 2OV
d) 17V
o) 15V

Para as qucstcs 05 a 07
Considoio no gifico alaixo as cuivas caiacloislicas do un goiadoi, un noloi oIoliico o
un iosisloi.

05. A iosislncia do iosisloi o do:
a) 2W
l) 4W
c) 1W
d) 3W
o) n.d.a.

06. A f.o.n. do goiadoi vaIo:
a) 15V
l) 1OV
c) zoio
d) 2OV
o) n.d.a.

07. A iospoilo das iosislncias inloinas do goiadoi o do noloi, podonos dizoi quo:
a) So iguais,
l) A do goiadoi vaIo 1W,
EXERCCIO5 DE F5ICA

74

c) A do noloi no d paia caIcuIai,
d) A do noloi o nuIa,
o) n.d.a.

Para as qucstcs 08 a 10
Considoio no gifico alaixo as cuivas caiacloislicas do un goiadoi, un noloi oIoliico o
un iosisloi.

08. Quando un goiadoi oslivoi on cuilo-ciicuilo, a coiionlo aliavos doIo loi inlonsidado:
a) zoio
l) 2,5A
c) 5A
d) 7,5A
o) 1OA

09. Quando o goiadoi oslivoi Iigado aponas ao iosisloi, a coiionlo no ciicuilo (C + R)
vaIoi:
a) zoio
l) 2,5A
c) 5A
d) 7,5A
o) 1OA

10. Quando o goiadoi oslivoi Iigado coiiolanonlo aponas ao noloi, a coiionlo no ciicuilo
(C + M) vaIoi:
a) zoio
l) 2,5A
c) 5A
d) 7,5A
o) 1OA


Rcspnstas:
01 - D 02 - 03 - A 04 - 05 - A
06 - D 07 - A 08 - L O9 - C 10 -


EXERCCIO5 DE F5ICA

73


EXERCCIO5 DE F5ICA

76

ExcrccIns snbrc campn c!trIcn
ObjctIvn
Lslo lialaIho lon cono oljolivo anpIiai o nosso conhocinonlo solio canpo oIoliico.
A piincipaI caiacloislica do una caiga oIoliica o a sua capacidado do inloiagii con oulias
caigas oIoliica (aliaindo-as ou iopoIindo-as, dopondondo dos sous sinais). Lsla capacidado
osl ioIacionada ao canpo oIoliico quo oslas caigas goian ao sou iodoi, cono so fosso una
"auia" onvoIvondo-as. Na pilica o quo aconloco o o soguinlo:
Una caiga Q sonpio goia un canpo oIoliico ao sou iodoi, quo o invisvoI nas oxislo, oIo
podo soi poicolido so coIocainos una oulia caiga q (dononinada caiga do piova) nas
pioxinidados dosla. Lsla caiga do piova q soi aliada ou iopoIida, dopondondo do sou
sinaI, o a foia oIoliica iosponsvoI poi isso podo soi caIcuIada usando-so a Loi do
CouIonl.
Mas soi quo podonos caIcuIai lanlon o vaIoi do canpo oIoliico piosonlo on una iogio
do ospao`
Iodonos lanlon, caIcuIai o vaIoi do canpo oIoliico piosonlo on una iogio do ospao,
pogando una caiga do piova q do vaIoi conhocido o coIoquo-a on una iogio do ospao
ondo oxisla un canpo oIoliico. LIa coilanonlo soi aliada ou iopoIida, ou soja, on anlos
os casos havoi una foia oIoliica F quo agii solio a poquona caiga q. So souloinos o
vaIoi dosla foia, podoionos caIcuIai o vaIoi do canpo oIoliico usando a oxpiosso:

E o o vaIoi do canpo oIoliico, o sua unidado o N/C (Novlon poi CouIonl) F o o vaIoi da
foia oIoliica, on Novlons (N) quo alua solio a caiga c do piova q, nodida on CouIonl
(C).
Ols: Aqui no o nocossiio saloi o vaIoi da caiga Q goiadoia do canpo oIoliico, nas
sononlo da caiga q quo foi coIocada pixina do nosno.
CIcuIo do canpo oIoliico aliavos da caiga goiadoia (Q)
Dovo-so saloi anlos, quo:

Cargas ncgatIvas goian canpos do aprnxIman (ou soja, o voloi voloi canpo oIoliico
sonpio aponla paia a caiga goiadoia). Iodonos voi quo o voloi canpo oIoliico E oxislonlo
no ponlo P.

Cargas pnsItIvas goian canpos do afastamcntn (ou soja, o voloi voloi canpo oIoliico
aponla paia o sonlido conliiio ao do conlio da coiga caiga goiadoia). Iodonos voi quo o
voloi canpo oIoliico E oxislonlo no no ponlo P.
A nanoiia paia so caIcuIai a inlonsidado do un canpo oIoliico, on un ponlo P quaIquoi,
usando a caiga goiadoia Q, o usando a oquao a soguii:

EXERCCIO5 DE F5ICA

77

Aqui K o a conslanlo oIoliosllica, quo vaIo 9 x 1O9 Nn2 /C2. Q o o o vaIoi da caiga
goiadoia, on CouIonl, o d o a dislncia on nolios nolios onlio a caiga goiadoia o o
ponlo ondo quoionos caIcuIai o vaIoi vaIoi do canpo oIoliico E.
Cnnc!usn
ConcIunos quo canpo oIoliico o un lipo foia quo as caigas oIoliicas goian ao sou iodoi.

Loia o ailigo: Canpo LIoliico

Qucstcs:
01. O canpo oIoliico goiado on I, poi una caiga punlifoino posiliva do vaIoi +Q a una
dislncia d, lon vaIoi alsoIulo L. Doloininai o vaIoi alsoIulo do canpo goiado on I poi
una oulia caiga ponluaI posiliva do vaIoi +2Q a una dislncia 3d, on funo do L.

02. Doloinino a inlonsidado do canpo oIoliico iosuIlanlo no ponlo I, salondo quo oIo foi
goiado oxcIusivanonlo poIas duas caigas oIoliicas da figuia.

Tonos ainda: Q1 = +9,OnC, Q2 = +4,OnC, KO = 9,O . 1O
9
unid. SI, o noio o vcuo.

Tcstcs:
03. (MACKLNZIL) Solio una caiga oIoliica do 2,0 . 10
-6
C, coIocada on coilo ponlo do
ospao, ago una foia do inlonsidado 0,80N. Dospiozo as aos giavilacionais. A
inlonsidado do canpo oIoliico nosso ponlo o:
a) 1,6 . 1O
-6
N/C
l) 1,3 . 1O
-5
N/C
c) 2,O . 1O
3
N/C
d) 1,6 . 1O
5
N/C
o) 4,O . 1O
5
N/C

04. (ICC) Una caiga ponluaI Q, posiliva, goia no ospao un canpo oIoliico. Nun ponlo
I, a O,5n doIa, o canpo lon inlonsidado E=7,2.10
6
N/C. Sondo o noio vcuo
ondo K0=9.10
9
unIdadcs 5. I., doloinino Q.
a) 2,O . 1O
-4
C
l) 4,O . 1O
-4
C
c) 2,O . 1O
-6
C
d) 4,O . 1O
-6
C
o) 2,O . 1O
-2
C

05. (I. C. M. SANTA CASA) Ln un ponlo do ospao:
I. Una caiga oIoliica no sofio ao da foia oIoliica so o canpo nosso IocaI foi nuIo.
II. Iodo oxislii canpo oIoliico son quo a oxisla foia oIoliica.
III. Sonpio quo houvoi una caiga oIoliica, osla sofioi ao da foia oIoliica.
Uso: C (coilo) ou L (oiiado).
EXERCCIO5 DE F5ICA

78

a) CCC
l) CLL
c) LCL
d) CCL
o) LLL

06. Considoio as lis figuias a soguii. NoIas lonos:


AnaIiso cada figuia o dosculia o sinaI das caigas oIoliicas q o Q.
Iodo-so dizoi quo:
I. Na figuia 1: Q > O o q >O
II. Na figuia 2: Q < O o q > O
III. Na figuia 3: Q < O o q < O
IV. Ln lodas as figuias: q > O
Uso, paia a iosposla, o cdigo alaixo:
a) So lodas foion voidadoiias.
l) So aponas I, II o IV foion voidadoiias.
c) So aponas I o III foion voidadoiias.
d) So aponas II foi voidadoiia.
o) So nonhuna foi voidadoiia.

07. (UCA) QuaI dos gificos a soguii noIhoi iopiosonla o nduIo do canpo oIoliico on
funo da dislncia d alo a caiga oIoliica punlifoino goiadoia`

EXERCCIO5 DE F5ICA

79




08. Considoio as duas caigas posilivas Q1 o Q2, fixas solio a iola x da figuia alaixo.

Salonos quo Q1 > Q2 o quo A, M , I o C so aponas cinco ponlos goonoliicos oscoIhidos
na iola x.
Ln un dos cinco ponlos, o canpo oIoliico iosuIlanlo o NULO. Lslo ponlo o:
a) A
l)
c) M
d) I
o) C

09. (IMAC - SI) Duas caigas punlifoinos Q1 o Q2, do sinais oposlos, oslo siluadas nos
ponlos A o IocaIizados no oixo x, confoino noslia a figuia alaixo.

Salondo-so quo |Q1| > |Q2|, podonos afiinai quo oxislo un ponlo do oixo x, siluado a
una dislncia finila das caigas Q1 o Q2 no quaI o canpo oIoliico iosuIlanlo, pioduzido
poIas iofoiidas caigas, o nuIo. Lsso ponlo:
a) osl IocaIizado onlio A o ,
l) osl IocaIizado a diioila do ,
c) coincido con A,
d) silua-so a osquoida do A,
o) coincido con .

10. (MACKLNZIL) Considoio a figuia alaixo:
EXERCCIO5 DE F5ICA

80


As duas caigas oIoliicas punlifoinos Q1 o Q2 oslo fixas, no vcuo ondo KO =
9,O . 1O
9
N.n
2
/C
2
, iospoclivanonlo solio os ponlos A o . O canpo oIoliico iosuIlanlo no I
lon inlonsidado:
a) zoio
l) 4,O . 1O
5
N/C
c) 5,O . 1O
5
N/C
d) 9,O . 1O
5
N/C
o) 1,8 . 1O
6
N/C



Rcsn!un:

01 - L' = 2 L
9

02 - Lios = O


03 - L 04 - A 05 - D
06 - C 07 - L 08 - 09 - 10 - A




EXERCCIO5 DE F5ICA

81


ExcrccIns snbrc campn c!trIcn unIfnrmc
Loia o ailigo: Canpo LIoliico

Qucstcs:
01. CaIcuIo a inlonsidado do canpo oIoliico onlio as pIacas A o (hoiizonlais).


02. Rolono as pIacas da quoslo anloiioi o coIoquo on iopouso onlio oIas una pailcuIa X,
do poso P = 2,0 . 10
-7
N, oIoliizada. CaIcuIo a caiga oIoliica (q) da pailcuIa paia quo oIa
poinanoa on iopouso.


03. (UNIRIO)

Con laso no osquona acina, quo iopiosonla a configuiao das Iinhas do foias o das
supoifcios oqipolonciais do un canpo oIoliico unifoino do inlonsidado E = 5,0 . 10
2
V/m,
doloinino:
a) A dislncia onlio as supoifcios oqipolonciais 51 o 52.
l) O lialaIho da foia oIoliica quo ago on q = 2,0 . 10
-6
C paia osla soi dosIocada do A paia
.

04. Una pailcuIa con caiga oIoliica q = +4,5pC o nassa m = 1,0mg o alandonada no
ponlo A do canpo oIoliico unifoino alaixo iopiosonlado. Doloinino a voIocidado oscaIai
da pailcuIa ao passai poi .
EXERCCIO5 DE F5ICA

82



Tcstcs:
05. (IUVLST) Una fonlo I onilo pailcuIas (oIolions, pilons o nulions) quo so Ianadas
no inloiioi do una iogio ondo oxislo un canpo oIoliico unifoino.

As pailcuIas ponolian poipondicuIainonlo as Iinhas do foia do canpo. Tis pailcuIas
onilidas alingon o anlopaio A nos ponlos I, Q o R. Iodonos afiinai quo ossas pailcuIas
oian, iospoclivanonlo:

a) oIolion, nulion, pilon
l) pilon, nulion, oIolion
c) oIolion, pilon, pilon
d) nulion, oIolion, oIolion
o) nulion, pilon, pilon

06. (U. I. ULRLANDIA - MC) Ln una iogio ondo oxislo un canpo oIoliico unifoino do
inlonsidado L, alandona-so un oIolion (caiga = -o) no ponlo A (voi figuia).

Adola-so zoio o polonciaI dosso ponlo (VA = O).
O lialaIho do canpo oIoliico no dosIocanonlo do oIolion, dosdo A alo , vaIo:
a) -o V d
l) o L d
c) V L d
d) -o V
2

o) o oIolion no passai poi .

EXERCCIO5 DE F5ICA

83

07. (IUC - SI) Un oIolion o coIocado on iopouso, onlio duas pIacas nolIicas pIanas o
paiaIoIas, ondo o apIicada una difoiona do polonciaI do 2OV (voi figuia). QuaI a onoigia
cinolica quo o oIolion adquiio quando alingo a pIaca do naioi polonciaI` A caiga do
oIolion vaIo, on nduIo, 1,6 . 10
-19
C.

a) 6,4 . 1O
-18
}
l) O (zoio)
c) O,8 . 1O
-18
}
d) 1,6 . 1O
-18
}
o) 3,2 . 1O
-18
}

08. (IUC - R}) Una pailcuIa do nassa 1,0 x 10
-4
kg o caiga -1,0 x 10
-6
C o Ianada na diioo
do un canpo oIoliico unifoino do inlonsidado 1,0 x 10
5
V/m. A voIocidado nnina do
Iananonlo paia quo oIa poicoiia 2O cn a pailii da posio do Iananonlo, no sonlido do
canpo, o do:
a) 14 n/s
l) 2O n/s
c) 26 n/s
d) 32 n/s
o) 38 n/s

09. (ITA - SI) Soja o disposilivo osquonalizado na figuia:

A o so pIacas conduloias nuilo giandos o C o una giado. Na pIaca A oxislo un
poquono oiifcio poi ondo o inlioduzido un foixo do oIolions con voIocidado dospiozvoI.
So os polonciais nas pIacas so iospoclivanonlo VA = OV, VC = -1OOV o V = 5OOOV o
salondo-so quo a pIaca C so onconlia a noio caninho onlio A o , podo-so afiinai quo:
a) os oIolions chogan a con una onoigia cinolica do 1,6.1O
15
},
l) os oIolions chogan a con una onoigia cinolica do 5,O.1O
3
},
c) os oIolions chogan a con una onoigia cinolica do 8,O.1O
-16
},
d) os oIolions no chogan a ,
o) os oIolions chogan a con una onoigia difoionlo da anloiioi.
EXERCCIO5 DE F5ICA

84


10. (UII - R}) Lnlio duas pIacas nolIicas, paiaIoIas o dislanlos L una da oulia, h un
canpo oIoliico unifoino L, confoino nosliado na figuia.

Aliavos do dois poquonos fuios, una caiga posiliva aliavossa o sislona, londo voIocidado
iniciaI VO.

AssinaIo quaI das opos a soguii noIhoi iopiosonla a vaiiao da voIocidado da caiga on
funo do sua
posio ao Iongo do oixo x.







Rcsn!un:

01. 2,O . 1O
5
V/n

EXERCCIO5 DE F5ICA

83

02. -1,O . 1O
-12
C = -1OpC

03. a) 1,O x 1O
-1
n
l) 1,O x 1O
-4
}

04. 3,O . 1O
-2
n/s

05. L

06 - 07 - L 08 - 09 - C 10 - C



EXERCCIO5 DE F5ICA

86

ExcrccIns snbrc capacItnrcs
Quando as pIacas do capaciloi oslo caiiogadas con caigas iguais o do sinais difoionlos,
oslaloIoco-so onlio as pIacas una difoiona do polonciaI V quo o piopoicionaI a caiga.
Q = CV
A conslanlo do piopoicionaIidado, C, o dononinada capacilncia o dopondo lo sononlo
da goonoliia das pIacas, confoino voionos a soguii.
No sislona SI, a unidado do capacilncia o o Iaiad:
1 I = 1 CouIonl/VoIl.

Loia o ailigo: Capaciloios

Tcstcs:
01. (IUC - SI) CoIocando un coipo caiiogado posilivanonlo nuna cavidado no inloiioi
do un conduloi noulio, confoino a figuia, a poIaiidado das caigas na supcrfcIc cxtcrna
do conduloi, lon cono o fonnono iosponsvoI poIo sou apaiocinonlo, soio,
iospoclivanonlo:

a) nogaliva, conlalo.
l) posiliva, fiico.
c) nogaliva, induo.
d) posiliva, induo.
o) noulia, pois o conduloi osl isoIado poIo ai do coipo caiiogado.

02. (ILI) Quando un coipo oIoliizado con caiga +Q o inlioduzido na cavidado do un
conduloi noulio, oco, oslo onvoIvondo conpIolanonlo aquoIo son quo anlos so loquon:
a) o conduloi oco sonpio apiosonla caigas cuja sona o nuIa,
l) a faco da cavidado sonpio so oIoliiza con caiga +Q,
c) nunca h caiga na faco oxloiioi do conduloi,
d) o polonciaI do conduloi oco o sonpio nuIo,
o) o polonciaI do coipo oIoliizado sonpio so anuIa.

03. (ITA - SI) Un conduloi osfoiico oco, isoIado, do iaio inloino R, on oquiIliio
oIoliosllico, lon sou inloiioi una poquona osfoia do iaio i < R, con caiga posiliva. noslo
caso, podo-so afiinai quo:
a) A caiga oIoliica na supoifcio oxloina do conduloi o nuIa.
l) A caiga oIoliica na supoifcio inloina do conduloi o nuIa.
c) O canpo oIoliico no inloiioi do conduloi o nuIo.
d) O canpo oIoliico no oxloiioi do conduloi o nuIo.
o) Todas as aIloinalivas acina oslo oiiadas.

EXERCCIO5 DE F5ICA

87

04. (UNISA) Un capaciloi pIano do capacilncia C o cujas pIacas oslo sopaiadas poIa
dislncia d onconlia-so no vcuo. Una das pIacas apiosonla o polonciaI V o a oulia -V. A
caiga oIoliica ainazonada poIo capaciloi vaIo:
a) CV
l) 2CV
c) V . d
d) 2V / d
o) CV / d

05. (MACKLNZIL) A capacilncia do un capaciloi aunonla quando un dioIoliico o
insoiido pioonchondo lodo o ospao onlio suas ainaduias. TaI falo ocoiio poiquo:
a) caigas oxlias so ainazonadas no dioIoliico,
l) lonos do dioIoliico alsoivon oIolions da pIaca nogaliva paia conpIolai suas canadas
oIolinicas oxloinas,
c) as caigas agoia podon passai da pIaca posiliva a nogaliva do capaciloi,
d) a poIaiizao do dioIoliico ioduz a inlonsidado do canpo oIoliico no inloiioi do
capaciloi,
o) o dioIoliico aunonla a inlonsidado do canpo oIoliico.

06. (IUCC) Un capaciloi do pIacas paiaIoIas con ai onlio as ainaduias o caiiogado alo
quo a difoiona do polonciaI onlio suas pIacas soja U. Oulio capaciloi iguaI, conlondo un
dioIoliico do conslanlo dioIoliica iguaI a 3, o lanlon sulnolido a nosna difoiona do
polonciaI. So a onoigia do piinoiio capaciloi o W, a do sogundo soi:
a) 9W
l) W/9
c) 3W
d) W/3
o) n.d.a.

07. (ILI) Associando-so qualio capaciloios do nosna capacidado do lodas as nanoiias
possvois, as associaos do naioi o do nonoi capacidado so, iospoclivanonlo:
a) Dois a dois on soiio Iigados on paiaIoIo o dois a dois on paiaIoIo Iigados on soiio.
l) Dois a dois on soiio Iigados on paiaIoIo o os qualio on soiio.
c) Os qualio on paiaIoIo o dois a dois on paiaIoIo Iigados on soiio.
d) Os qualio on soiio o os qualio on paiaIoIo.
o) Os qualio on paiaIoIo o os qualio on soiio.

08. (MACKLNZIL) Una osfoia conduloia oIoliica lon un dinolio do 1,8cn o so onconlia
no vcuo (K0 = 9.10
9
N.m
2
/C
2
). Dois capaciloios idnlicos, quando associados on soiio,
apiosonlan una capacilncia oquivaIonlo a da iofoiida osfoia. A capacidado do cada un
doslos capaciloios o:

a) O,5 pI
l) 1,O pI
c) 1,5 pI
EXERCCIO5 DE F5ICA

88

d) 2,O pI
o) 4,O pI

09. Os qualio capaciloios, iopiosonlados na figuia alaixo, so idnlicos onlio si. Q1 o
Q2so iospoclivanonlo, as caigas oIoliicas posilivas lolais acunuIadas on 1 o 2. Todos os
capaciloios oslo caiiogados. As difoionas do polonciaI oIoliico onlio os loininais do cada
ciicuilo so iguais.

Ln quaI das soguinlos aIloinalivas a ioIao Q1 o Q2 osl coiiola`
a) Q1 = (3/2) Q2
l) Q1 = (2/3) Q2
c) Q1 = Q2
d) Q1 = (Q2)/3
o) Q1 = 3(Q2)

10. (ULMT) Dois condonsadoios C1 o C2 so consliludos poi pIacas nolIicas, paiaIoIas o
isoIadas poi ai. Nos dois condonsadoios, a dislncia onlio as pIacas o a nosna, nas a ioa
das pIacas do C1 o o dolio da ioa das pIacas do C2. Anlos oslo caiiogados con a nosna
caiga Q. So oIos foion Iigados on paiaIoIo, a caiga do C2 soi:
a) 2Q
l) 3 Q/2
c) Q
d) 2 Q/3
o) Q/2


Rcsn!un:

01 - D 02 - A 03 - L 04 - 05 - D
06 - C 07 - L 08 - D 09 - L 10 - L



EXERCCIO5 DE F5ICA

89

ExcrccIns snbrc cnndutnr cm cquI!brIn c!ctrnsttIcn
A condulividado oIoliica lasoia-so no falo do os oIolions da Ilina canada do cada lono
loion faciIidado on saIlai onlio lonos vizinhos (funos do onda conuns).
Iaia onlondoi noIhoi o quo o un soniconduloi, o inpoilanlo loi cIaio on nonlo a idoia
docnndutnr c Isn!antc.
Vanos voi o quo aconloco quando difoionlos naloiiais so aliilados con un locido do I o
dopois apioxinados a un oulio laslo nvoI do vidio piovianonlo oIoliizado
posilivanonlo.

O pIslico novo o laslo do vidio. Isso piova quo oIo, aps o aliilo, so caiioga. O nolaI,
poion, no oxoico nonhuna foia solio o vidio. Isso nos noslia quo oIo no poinanoco
oIoliizado.
Aliavos dosla oxpoiincia, vonos quo as caigas foinocidas ao nolaI (poIo aliilo)
consoguon fIuii poi oslo "oscapando" poIo coipo da possoa quo o soguia o as caigas
foinocidas ao pIslico no.
ConcIui-so, onlo, quo o nolaI o un lon conduloi do oIoliicidado, pois doixou as caigas
oscapaion. L o pIslico o un nau conduloi pois noIo as caigas no so novoian.

Cnndutnrcs
O quo caiacloiiza o naloiiaI lon conduloi o o falo do os oIolions do vaIncia (poi
oxonpIo, o colio possui un oIolion na Ilina canada) oslaion fiacanonlo Iigados ao
lono, podondo soi faciInonlo dosIocados do nosno. Oia, considoionos, poi oxonpIo,
una laiia do colio quo possui un nnoio oxlionanonlo oIovado do lonos do colio o
apIiquonos una difoiona do polonciaI onlio os oxlionos dosla laiia. Os oIolions da
canada do vaIncia do lodos os lonos faciInonlo so dosIocaio sol a ao do canpo
oIoliico pioduzido poIa difoiona do polonciaI apIicada, oiiginando-so una coiionlo
oIoliica no naloiiaI.
Oulios naloiiais quo possuon una consliluio sonoIhanlo a do colio, con un nico
oIolion na canada do vaIncia, so o ouio o a piala, dois oulios oxcoIonlos conduloios do
oIoliicidado.

Isn!antcs
Olvianonlo, os naloiiais isoIanlos dovon coiiospondoi aos naloiiais quo apiosonlan os
oIolions do vaIncia iigidanonlo Iigados aos sous lonos. Lnlio os pipiios oIononlos
sinpIos, oxislon viios quo apiosonlan os oIolions do vaIncia iigidanonlo Iigados aos
lonos. Lnliolanlo, voiifica-so quo so consoguo una iosislividado nuilo naioi con
sulslncias conposlas, cono o o caso da loiiacha, nica, lofIon, laquoIilo olc. (o nais ou
nonos inluilivo quo os lonos so conlinan, foinando osliuluias conpIoxas, os oIolions
fican nais foilononlo Iigados a oslas osliuluias)

A rcsIstIvIdadc dns scmIcnndutnrcs
EXERCCIO5 DE F5ICA

90

Todo naloiiaI, soja oIo isoIanlo ou conduloi apiosonla una iosislividado, ou soja,
iosislncia ao fIuxo do coiionlo. Lssa iosislividado o o oposlo da condulividado: quanlo
naioi a iosislividado, nonoi a condulividado.
Usa-so o loino iosislividado quando so quoi conpaiai nvois do iosislncia dos naloiiais.
A unidado do iosislividado do un naloiiaI o o ohn-n ou ohn-cn.

5cmIcnndutnrcs
Assin cono oxislon naloiiais conduloios o naloiiais isoIanlos, oxislo un lipo do naloiiaI
quo o un noio loino onlio ossos dois piinoiios. Lsso naloiiaI o o soniconduloi.
O soniconduloi, poilanlo, possui un nvoI do condulividado onlio os oxlionos do un
isoIanlo o un conduloi.
Os naloiiais soniconduloios nais usados na indsliia oIolinica so o Coinnio (Co) o o
SiIcio (Si), aposai do SiIcio piodoninai a pioduo aluaInonlo. Sou conpoilanonlo so
dovo a sua Iigao qunica, chanada Iigao covaIonlo (poi conpailiIhai oIolions).
Cada lono do siIcio so Iiga a qualio lonos vizinhos aliavos da Iigao covaIonlo, ou
soja, paios do oIolions (da Ilina canada do Si) so conpailiIhados onlio dois lonos. Os
oIolions das canadas inloinas giian on loino do ncIoo.
Un falo inpoilanlo o quo lanlo o goinnio cono o siIcio apiosonlan oxalanonlo o
nosno lipo do osliuluia quo o diananlo, vaiiando aponas a dinonso (conslanlo da iodo).
Auloiia: MiIlon Takoshi

Loia o ailigo: Conduloios, IsoIanlos o Soniconduloios

Tcstcs:
01. (MACKLNZIL) Quando un conduloi osl on oquiIliio oIoliosllico, podo-so afiinai,
sonpio, quo:
a) a sona das caigas do conduloi o iguaI a zoio,
l) as caigas disliiluon-so unifoinononlo on sou voIuno,
c) as caigas disliiluon-so unifoinononlo on sua supoifcio,
d) so a sona das caigas o posiliva, oIas so disliiluon unifoinononlo on sua supoifcio,
o) o conduloi podoi oslai noulio ou oIoliizado o, noslo caso, as caigas on oxcosso
disliiluon-so poIa sua supoifcio.

02. (MACKLNZIL) Un conduloi oIoliizado osl on oquiIliio oIoliosllico. Iodo-so
afiinai quo:

a) o canpo oIoliico o o polonciaI inloino so nuIos,
l) o canpo oIoliico inloino o nuIo o o polonciaI oIoliico o conslanlo o difoionlo do zoio,
c) o polonciaI inloino o nuIo o o canpo oIoliico o unifoino,
d) canpo oIoliico o polonciaI so conslanlos,
o) sondo o coipo oqipolonciaI, onlo na sua supoifcio o canpo o nuIo.

03. (UNIIORM - CL) Dadas as afiinalivas:
I. Na supoifcio do un conduloi oIoliizado, on oquiIliio oIoliosllico, o canpo oIoliico
o nu!n.
EXERCCIO5 DE F5ICA

91

II. Na supoifcio do un conduloi oIoliizado o on oquiIliio oIoliosllico, o polonciaI o
conslanlo
III. Na supoifcio do un conduloi oIoliizado o on oquiIliio oIoliosllico, a donsidado
supoificiaI da caigas o naioi on iogios do nonoi iaio do cuivaluia.
So coiiolas:
a) aponas a I
l) aponas a II
c) aponas a III
d) aponas II o III
o) lodas oIas.

04. (IOUSO ALLCRL - MC) No inloiioi do un conduloi isoIado on oquiIliio
oIoliosllico:
a) O canpo oIoliico podo assunii quaIquoi vaIoi, podondo vaiiai do ponlo paia ponlo.
l) O canpo oIoliico o unifoino o difoionlo do zoio.
c) O canpo oIoliico o nuIo on lodos os ponlos.
d) O canpo oIoliico s o nuIo so o conduloi oslivoi doscaiiogado.
o) O canpo oIoliico s o nuIo no ponlo conliaI do conduloi, aunonlando (on nduIo) a
nodida quo nos apioxinainos da supoifcio.

05. (IUC - SI) Cinco poquonas osfoias iguaInonlo caiiogadas cada una con caiga q so
usadas paia caiiogai una osfoia oca lon naioi, lanlon conduloia, nodianlo loquos
sucossivos dosla Ilina con cada una das oulias cinco. Quanlo a caiga lolaI da osfoia oca
aps os sucossivos conlalos con as cinco osfoiinhas, podonos afiinai:
a) podo soi nuIa,
l) podo soi do sinaI conliiio ao da caiga das cinco osfoiinhas,
c) soi iguaI, quoi os conlalos sojan foilos inloina ou oxloinanonlo,
d) soi naioi paia os conlalos oxloinos,
o) soi naioi paia os conlalos inloinos.

06. (UNISA - SI) Una osfoia nolIica oca, do 9,On do iaio, iocolo a caiga do 45,OnC. O
polonciaI a 3,On do conlio da osfoia o:
a) zoio voIl
l) 135 voIls
c) 45 voIls
d) 9O voIls
o) 15 voIls

07. (MLD - AC) Una osfoia nolIica A do iaio R o oIoliizada con caiga Q o coIocada on
conlalo con oulia osfoia nolIica do iaio i iniciaInonlo noulia, aliavos do un fio
conduloi fino do poquona iosislncia. Aps o conlalo, dovonos loi, nocossaiianonlo:
a) a caiga na osfoia A iguaI a caiga da osfoia ,
l) o polonciaI oIoliico na osfoia A iguaI ao polonciaI oIoliico na osfoia ,
c) loda a caiga do A passai paia ,
EXERCCIO5 DE F5ICA

92

d) no havoi passagon apiocivoI do caiga do A paia , una voz quo o fio conduloi o
fino,
o) n.d.a.

08. (U. CAXIAS DO SUL - RS) Una osfoia nolIica (o1) do iaio 2R o caiga oIoliica q o
conoclada aliavos do un fio conduloi a oulia osfoia nolIica (o2) do iaio R o iniciaInonlo
doscaiiogada. Aps un lonpo suficionlononlo Iongo, podonos afiinai quo:
a) a caiga do cada osfoia fica iguaI a q/2,
l) o polonciaI oIoliico na supoifcio do o1 o iguaI ao polonciaI oIoliico na supoifcio do o2,
c) a caiga do o1 o a nolado da caiga do o2,
d) o polonciaI oIoliico na supoifcio do o1 o o dolio do polonciaI oIoliico na supoifcio do
o2,
o) loda a caiga vai paia a osfoia o2.

09. (IUC - SI) Una osfoia nolIica oca (A) o oulia nacia () ln dinolios iguais. A
capacidado oIoliica do A, no nosno noio quo :
a) dopondo da naluioza do nolaI do quo o foila,
l) dopondo do sua ospossuia,
c) o iguaI a do ,
d) o naioi quo a do ,
o) o nonoi quo a do .

10. Una osfoia do aIunnio osl caiiogada oIoliicanonlo a un polonciaI V = 5.OOO voIls
acina do polonciaI da Toiia. Sondo C a capacidado oIoliica da osfoia, concIui-so quo sua
caiga o:
a) V.C a nais do quo a caiga da Toiia,
l) V.C a nais do quo oIa loiia so oslivosso Iigada a Toiia,
c) V.C a nonos do quo a caiga da Toiia,
d) V/C a nais do quo oIa loiia so oslivosso Iigada a Toiia,
o) C/V a nais do quo oIa loiia so oslivosso Iigada a Toiia.


Rcsn!un:

01 - L 02 - 03 - D 04 - C 05 - L
06 - C 07 - 08 - 09 - C 10 -




EXERCCIO5 DE F5ICA

93



ExcrccIns snbrc c!ctrIzan
Tanlo oIolions quanlo pilons ciian on loino do si una iogio do infIuncia, ou canpo do
foia. Quando un oIolion o un pilon so apioxinan o suficionlo paia quo sous canpos
do foia possan infIuii un solio o oulio, oIos so aliaon nuluanonlo. Mas so dois oIolions
pon on conlalo sous canpos do foia oIos so iopoIon onlio si. O nosno aconloco quando
2 oIolions so apioxinan.
Iaia dosignai ossas aliaos o iopuIsos, convoncionou-so dizoi quo as pailcuIas possuon
aIgo chanado caiga oIoliica, quo pioduz os canpos do foia. Os oIolions possuon caiga
oIoliica nogaliva o os pilons posiliva. As caigas oposlas so aliaon o as caigas iguais so
iopoIon.
Un podacinho do soda possui una quanlidado inonsa do lonos. Ln cada un doIos, o
nnoio do pilons o iguaI ao do oIolions. So do aIguns lonos foion ioliiados aIguns
oIolions, havoi un dosoquiIliio: o nnoio do pilons ficai naioi o o coipo ficai
oIoliizado posilivanonlo. Ao conliiio, so foion adicionados oIolions, do foina quo o
nnoio doslos soja naioi quo o do pilons, o coipo ficai con oxcosso do oIolions o ficai
oIoliizado nogalivanonlo. Caso o podao do soda lonha lonos con iguaI nnoio do
oIolions o pilons, oIo no oslai oIoliizado. Una caiga anuIa o oulia o o coipo fica noulio
oIoliicanonlo.
Aliavos do aliilo, dois naloiiais difoionlos podon ficai oIoliizados. Ao so aliilai soda con
vidio, poi oxonpIo, a soda loina-so caiiogada nogalivanonlo o o vidio fica con caiga
posiliva. Isso o dovido a passagon do aIguns oIolions do vidio paia a soda: osla fica con
oxcosso do oIolions o o vidio con doficincia. O nosno aconloco quando so ponloia o
caloIo. O aliilo faz con quo o ponlo fiquo oIoliizado, o quo podo soi voiificado
apioxinando-o do poquonos podaos do papoI: oslos so aliados poIo ponlo.
Mas poi quo isso` Os pilons saon nuilo dificiInonlo dos ncIoos dos lonos ondo so
onconlian. Ao conliiio, os oIolions do coilas sulslncias saon faciInonlo do lono on
loino do quaI giiavan, passando paia oulios. Dizonos quo un coipo osl oIoliizado
quando osl con oxcosso do caigas posilivas ou nogalivas. L quo oIo o noulio so livoi un
nnoio iguaI do oIolions o pilons.
So apioxinainos un coipo oIoliizado do un coipo noulio, pioduz-so una novinonlao
do caigas donlio do coipo noulio. So o coipo oIoliizado oslivoi con oxcosso do caigas
posilivas, nuilas caigas nogalivas donlio do coipo noulios soio aliadas poIo coipo
caiiogado posilivanonlo o so diiigiio paia a oxlionidado quo oIo osl locando. Con isso,
a oxlionidado oposla ficai con doficincia do oIolions o oxcosso do pilons. O oljolo,
anloiioinonlo noulio, passou a loi as duas oxlionidados oposlanonlo oIoliizadas.
Lsso fonnono do sopaiao das caigas poIa sinpIos apioxinao do un oljolo oIoliizado
oxpIica o podoi do aliao do ponlo solio os podacinhos do papoI. O aliilo con o caloIo
oIoliiza o ponlo. Quando oIo so apioxina do papoI, as caigas doslo so sopaian: as do
nosno sinaI do ponlo so aliadas, as do sinaI conliiio soio iopoIidas. Isso fai con quo
o ponlo puxo o papoI.
Auloiia: Adonii aiiolo

Loia o ailigo: Iiocossos do LIoliizao
EXERCCIO5 DE F5ICA

94


Tcstcs:
01. A unidado do caiga oIoliica no SI o o couIonl (C). LIo o dofinido a pailii do duas
oulias unidados lsicas do SI: a do coiionlo oIoliica, ou soja, o anpio (A) o a do lonpo, o
sogundo (s). Iodonos afiinai quo:
a) C = A . s
l) C = A/s
c) C = s/A
d) C = A . s
2

o) C = A/s
2


02. (UIMC) Un isoIanlo oIoliico:
a) no podo soi caiiogado oIoliicanonlo,
l) no conlon oIolions,
c) lon do oslai no oslado sIido,
d) lon, nocossaiianonlo, iosislncia oIoliica poquona,
o) no podo soi nolIico.

03. (ICC - A) Considoio una osfoia nolIica oca, iniciaInonlo con caiga oIoliica nuIa.
Caiiogando a osfoia con un coilo nnoio N do oIolions voiifica-so quo:
a) N oIolions oxcodonlos so disliiluon lanlo na supoifcio inloina cono na oxloina,
l) N oIolions oxcodonlos so disliiluon on sus supoifcio inloina,
c) N oIolions oxcodonlos so disliiluon on sua supoifcio oxloina,
d) a supoifcio inloina fica caiiogada con caigas posilivas,
o) a supoifcio oxloina fica caiiogada con caigas posilivas.

04. (ICC - A) Considoio duas osfoias nolIicas idnlicas. A caiga oIoliica do una o Q o a
da oulia o -2Q. CoIocando-so as duas osfoias on conlalo, a caiga oIoliica da osfoia quo
oslava, no incio, caiiogada posilivanonlo fica iguaI a:
a) 3 Q/2
l) Q/2
c) -Q/2
d) -3Q/2
o) -Q/4

05. (UL - II) Tis coipos X, Y o Z oslo oIoliizados. So X aliai Y o oslo iopoIo Z, podonos
afiinai quo coilanonlo:
a) X o Y ln caigas posilivas.
l) Y o Z ln caigas nogalivas.
c) X o Z ln caigas do nosno sinaI.
d) X o Z ln caigas do sinais difoionlos.
o) Y o Z ln caigas posilivas.

06. (IUVLST) Duas poquonas osfoias nolIicas idnlicas, iniciaInonlo noulias, onconlian-
so susponsas poi fios inoxlonsvois o isoIanlos.
EXERCCIO5 DE F5ICA

93


Un jalo do ai poipondicuIai ao pIano da figuia o Ianado duianlo coilo inloivaIo do lonpo
solio as osfoias.
Olsoiva-so onlo quo anlas as osfoias oslo foilononlo oIoliizadas. Quando o sislona
aIcana novanonlo o oquiIliio osllico, podonos afiinai quo as lonsos nos fios:
a) aunonlaian o as osfoias so aliaon,
l) dininuian o as osfoias so iopoIon,
c) aunonlaian o as osfoias so iopoIon,
d) dininuian o as osfoias so aliaon,
o) no sofioian aIloiaos.

07. (UNLSI) Em 1990 transcnrrcu n cInqcntcnrIn da dcscnbcrta dns "chuvcIrns
pcnctrantcs" nns raIns csmIcns, uma cnntrIbuIn da fsIca brasI!cIra quc a!cannu
rcpcrcussn IntcrnacInna!.
( s|adc dc Sac Pau|c, 21/1O/9O, p. 3O)
No osludo dos iaios csnicos so olsoivadas pailcuIas chanadas pnns. Considoio un
pon con caiga oIoliica +o so dosinlogiando (islo o, so dividindo) on duas oulias
pailcuIas: unmnn con caiga oIoliica +o o un ncutrInn. Do acoido con o piincpio do
consoivao da caiga, o ncutrInn dovoi loi caiga oIoliica:
a) +o
l) -o
c) +2o
d) -2o
o) nuIa

08. (UNLSI) Do acoido con o nodoIo alnico aluaI, os pilons o nulions no so nais
considoiados pailcuIas oIononlaios. LIos soiian foinados do lis pailcuIas ainda
nonoios, os quaiks. Adnilo-so a oxislncia do 12 quaiks na naluioza, nas s dois lipos
foinan os pilons o nulions, o quaik up (u), do caiga oIoliica posiliva, iguaI a 2/3 do
vaIoi da caiga do oIolion, o o quaik dovn (d), do caiga oIoliica nogaliva, iguaI a 1/3 do
vaIoi da caiga do oIolion. A pailii dossas infoinaos, assinaIo a aIloinaliva quo apiosonla
coiiolanonlo a conposio do pilon o do nulion:
prtnn nutrnn
a) d, d, d u, u, u
l) d, d, u u, u, d
c) d, u, u u, d, d
d) u, u, u d, d, d
o) d, d, d d, d, d

09. (IUC) Os coipos oIoliizados poi aliilo, conlalo o induo fican caiiogados
iospoclivanonlo con caigas do sinais:
a) iguais, iguais o iguais,
EXERCCIO5 DE F5ICA

96

l) iguais, iguais o conliiios,
c) conliiios, conliiios o iguais,
d) conliiios, iguais o iguais,
o) conliiios, iguais o conliiios.

10. (IUND. CARLOS CHACAS) Un laslo do vidio o aliilado on coilo lipo do locido. O
laslo, a soguii, o oncoslado nun oIolioscpio piovianonlo doscaiiogado, do foina quo as
foIhas do nosno sofion una poquona dofIoxo. Aliila-so a soguii o laslo novanonlo
con o nosno locido, apioxinando-o do nosno oIolioscpio, ovilando o conlalo onlio
anlos. As foIhas do oIolioscpio dovoio:
a) nanloi-so con a nosna dofIoxo, indopondonlo da poIaiidado da caiga do laslo,
l) aliii-so nais, sononlo so a caiga do laslo foi nogaliva,
c) aliii-so nais, indopondonlononlo da poIaiidado da caiga do laslo,
d) aliii-so nais, sononlo so a caiga do laslo foi posiliva,
o) fochai-so nais ou aliii-so nais, dopondondo da poIaiidado da caiga do laslo.


Rcsn!un:

01 - A 02 - L 03 - C 04 - C 05 - D
06 - C 07 - L 08 - C 09 - L 10 - C




EXERCCIO5 DE F5ICA

97


ExcrccIns snbrc fnra c!ctrnsttIca
Loia o ailigo: Iiocossos do LIoliizao

Qucstcs:
01. Duas caigas punlifoinos onconlian-so no vcuo a una dislncia do 1Ocn una da
oulia. As caigas vaIon Q1 = 3,0 . 10
-8
C o Q2 = 3,0 . 10
-9
C. Doloinino a inlonsidado da foia
doinloiao onlio oIas.

02. AssiniIando as duas osfoias a un ponlo naloiiaI paia ofoilo do cIcuIo da foia
oIoliosllica do inloiao onlio oIas o sopaiando A o do una dislncia d, a foia
oIoliosllica onlio oIas o I.

Iazondo o conlalo onlio A o o afaslando-as do una dislncia d, quanlo vaIo a foia
oIoliosllica do inloiao onlio anlas`

03. As caigas Q o q oslo sopaiadas poIa dislncia (2d) o so iopoIon con foia (I). CaIcuIo
a inlonsidado da nova foia do iopuIso (I') so a dislncia foi ioduzida a nolado o doliada
a caiga Q.

04. Lnlio duas pailcuIas oIoliizadas, no vcuo, o a una dislncia d, a foia do inloiao
oIoliosllica lon inlonsidado I. So doliainos as caigas das duas pailcuIas o aunonlainos
a sopaiao onlio oIas paia 2d, ainda no vcuo, quaI a inlonsidado I' da nova foia do
inloiao oIoliosllica`

Tcstcs:
05. (CLSCRANRIO) A Ioi do CouIonl afiina quo a foia do inlonsidado oIoliica do
pailcuIas caiiogadas o piopoicionaI:
I. as caigas das pailcuIas,
II. as nassas das pailcuIas,
III. ao quadiado da dislncia onlio as pailcuIas,
IV. a dislncia onlio as pailcuIas.
Das afiinaos acina:
a) sononlo I o coiiola,
l) sononlo I o III so coiiolas,
c) sononlo II o III so coiiolas,
d) sononlo II o coiiola,
o) sononlo I o IV so coiiolas.

EXERCCIO5 DE F5ICA

98

06. (UNII) Considoio os osquonas quo so soguon ondo A o iopiosonlan pilons o C o D
iopiosonlan oIolions. O noio ondo oslo A, , C o D o vcuo on lodos os osquonas o a
dislncia onlio as pailcuIas on quoslo o sonpio a nosna d.

A iospoilo dos lis osquonas, anaIiso as pioposios quo so soguon:
I. Ln lodos os osquonas a foia oIoliosllica solio cada pailcuIa (pilon ou oIolion) lon a
nosna inlonsidado.

II. Ln cada un dos osquonas a foia solio una pailcuIa lon sonlido sonpio oposlo ao
da foia solio a oulia pailcuIa.

III. Ln cada un dos osquonas as foias liocadas poIas pailcuIas olodocon ao piincpio
da ao o ioao.

IV. Ln lodos os osquonas as foias onlio as pailcuIas so sonpio do aliao.
Rosponda nodianlo o cdigo:
a) aponas as fiasos I, II o III oslo coiiolas,
l) aponas as fiasos I o III oslo coiiolas,
c) aponas as fiasos II o IV oslo coiiolas,
d) lodas so coiiolas,
o) lodas so oiiadas.

07. (UI }UIZ DL IORA) Duas osfoias iguaInonlo caiiogadas, no vcuo, iopoIon-so
nuluanonlo quando sopaiadas a una coila dislncia. TiipIicando a dislncia onlio as
osfoias, a foia do iopuIso onlio oIas loina-so:
a) 3 vozos nonoi
l) 6 vozos nonoi
c) 9 vozos nonoi
d) 12 vozos nonoi
o) 9 vozos naioi

08. (MACKLNZIL) Duas caigas oIoliicas punlifoinos idnlicas Q1 o Q2, cada una con
1,O . 1O
-7
C, onconlian-so fixas solio un pIano hoiizonlaI, confoino a figuia alaixo.
EXERCCIO5 DE F5ICA

99


Una loicoiia caiga q, do nassa 1Og, onconlia-so on oquiIliio no ponlo I, foinando
assin un liinguIo isscoIos voilicaI. Salondo quo as nicas foias quo agon on q so do
inloiao oIoliosllica con Q1 o Q2 o sou pipiio poso, o vaIoi dosla loicoiia caiga o:
a) 1,O . 1O
-7
C
l) 2,O . 1O
-7
C
c) 1,O . 1O
-6
C
d) 2,O . 1O
-6
C
o) 1,O . 1O
-5
C

09. (MLD. - USI) Tis oljolos punlifoinos con caigas oIoliicas iguais oslo IocaIizados
cono noslia a figuia alaixo.

A inlonsidado da foia oIoliica oxoicida poi R solio Q o do 8 . 10
-5
N. QuaI a inlonsidado da
foia oIoliica oxoicida poi I solio Q`
a) 2,O . 1O
-5
N
l) 4,O . 1O
-5
N
c) 8,O . 1O
-5
N
d) 16 . 1O
-5
N
o) 64 . 1O
-5
N

10. (IUVLST) Tis oljolos con caigas oIoliicas oslo aIinhados cono noslia a figuia. O
oljolo C oxoico solio una foia iguaI a 3,0 . 10
-6
N.

A foia iosuIlanlo dos ofoilos do A o C solio lon inlonsidado do:
a) 2,O . 1O
-6
N
l) 6,O . 1O
-6
N
c) 12 . 1O
-6
N
EXERCCIO5 DE F5ICA

100

d) 24 . 1O
-6
N
o) 3O . 1O
-6
N


Rcsn!un:

01 - I = 8,1 . 1O
-5
N

02 - I' = I/3

03 - I' = 8 . I

04 - I' = I

05 - A

06 - A

07 - C

08 - C 09 - A 10 - D




EXERCCIO5 DE F5ICA

101



ExcrccIns snbrc pntcncIa! c!trIcn
Inagino dois oljolos oIoliizados, con caigas do nosno sinaI, iniciaInonlo afaslados. Iaia
apioxin-Ios, o nocossiia a ao do una foia oxloina, capaz do voncoi a iopuIso oIoliica
onlio oIos. O lialaIho ioaIizado poi osla foia oxloina nodo a onoigia liansfoiida ao
sislona, na foina do cncrgIa pntcncIa! dc Intcran c!trIca. LIininada a foia oxloina, os
oljolos afaslan-so novanonlo, liansfoinando a onoigia polonciaI do inloiao oIoliica on
onoigia cinolica a nodida quo aunonlan do voIocidado. O aunonlo da onoigia cinolica
coiiospondo oxalanonlo a dininuio da onoigia polonciaI do inloiao oIoliica.

Carga E!trIca (FIxa)
- Lnoigia IolonciaI LIoliica o a onoigia ainazonada,
- Ln un dosIocanonlo do caiga no h vaiiao do onoigia, a onoigia polonciaI osl
aponas nodificando on polonciaI paia cinolica,
O aunonlo na dislncia ioduz a onoigia, Iogo:
- L1 > L2,
- V1 > V2,

Obs.:
-Quanlo naioi a apioxinao onlio as Iinhas do foia, naioi soi o canpo oIoliico,
- O polonciaI oIoliico (V) ao Iongo da Iinha dininui,
- Na nosna Iinha no h vaiiao do onoigia, Iogo no h lialaIho (Cos 9O = O),
T = Ep1 - Ep2 (Lp2 o dosconsidoiada pois londo ao infinilo):
- So vaiiai do onoigia polonciaI paia cinolica, onlo h lialaIho, T = K . Q . q / d
T = Ep1
- Logo:
E = K . Q . q / d : RofoionciaI no infinilo,
E . d = U

PntcncIa! c!trIcn
Con ioIao a un canpo oIoliico inloiossa-nos a capacidado do ioaIizai lialaIho,
associada ao canpo on si, indopondonlononlo do vaIoi da caiga q coIocada nun ponlo
dosso canpo. Iaia nodii ossa capacidado, uliIiza-so a giandoza polonciaI oIoliico. Iaia
olloi o polonciaI oIoliico do un ponlo, coIoca-so noIo una caiga do piova q o nodo-so a
onoigia polonciaI adquiiida poi oIa. Lssa onoigia polonciaI o piopoicionaI ao vaIoi do q.
Ioilanlo, o quocionlo onlio a onoigia polonciaI o a caiga o conslanlo. Lsso quocionlo
chana-so polonciaI oIoliico do ponlo. Ou soja: No oIolionagnolisno, polonciaI oIoliico ou
polonciaI oIoliosllico o un canpo oquivaIonlo a onoigia polonciaI associada a un canpo
oIoliico osllico dividida poIa caiga oIoliica do una pailcuIa-loslo. A unidado do nodida
do SI paia o polonciaI o o voIl. Cono un lon polonciaI, aponas difoionas do polonciaI
EXERCCIO5 DE F5ICA

102

oIoliico possuon significado fsico. O polonciaI oIoliico goiado poi una caiga punluaI q a
una dislncia i o, a nonos do una conslanlo aililiiia, dado poi:

Cono o polonciaI o una quanlidado Iinoai, o polonciaI goiado poi viias caigas o a sona
dos polonciais goiados poi cada una doIas cono so oslivosson sozinhas.
Auloiia: RafaoI Dulia

Loia o ailigo: Lnoigia IolonciaI LIoliica

Qucstn abcrta:
01. Nun canpo oIoliico foian nodidos os polonciais on dois ponlos A o o onconliou-
so VA= 12V o VB = 5,0V.
a) QuaI o lialaIho ioaIizado poi osso canpo quando so lianspoila una caiga punlifoino
do 18uC do A paia `
l) Salo-so quo nosso lianspoilo no houvo vaiiao do onoigia cinolica da pailcuIa.
Doloinino o lialaIho do opoiadoi.

Tcstcs:
02. (SO LLOIOLDO-RS) Nun osciiliio so inslaIados 1O Inpadas do 1OOW, quo
funcionaio, on nodia, 5 hoias poi dia. Ao finaI do ns, a iazo do R$ O,12 poi kWh, o
vaIoi da conla soi:
a) R$ 28,OO
l) R$ 25,OO
c) R$ 18,OO
d) R$ 8,OO
o) n.d.a.

03. (IUVLST) Un chuvoiio oIoliico, Iigado on nodia una hoia poi dia, gasla R$ 1O,8O do
onoigia oIoliica poi ns. So a laiifa coliada o do R$ O,12 poi quiIovall-hoia, onlo a
poloncia dosso apaioIho oIoliico o:
a) 9OW
l) 36OW
c) 2.7OOW
d) 3.OOOW
o) 1O.8OOW

04. (ULIR) Un goiadoi funcionai on iogino do polncia liI nxina, quando sua
iosislncia inloina foi iguaI:
a) a iosislncia oquivaIonlo do ciicuilo quo oIo aIinonla,
l) a nolado da iosislncia oquivaIonlo do ciicuilo quo oIo aIinonla,
c) ao dolio da iosislncia oquivaIonlo do ciicuilo quo oIo aIinonla,
d) ao qudiupIo da iosislncia oquivaIonlo do ciicuilo quo oIo aIinonla,
o) a quaila pailo da iosislncia oquivaIonlo do ciicuilo quo oIo aIinonla.

EXERCCIO5 DE F5ICA

103

05. (IATLC - SI) Un chuvoiio oIoliico lon un soIoloi quo Iho poinilo foinocoi duas
polncias dislinlas: na posio "voio" o chuvoiio foinoco 27OOW, na posio "invoino"
foinoco 48OOW. }oso, o dono doslo chuvoiio, usa-o diaiianonlo na posio "invoino",
duianlo 2O ninulos. Suipioso con o aIlo vaIoi do sua conla do Iuz, }oso iosoIvo usai o
chuvoiio con o soIoloi sonpio na posio "voio", poIos nosnos 2O ninulos diiios.
Supondo-so quo o pioo do quiIovall-hoia soja do R$ O,2O, islo iopiosonlai una ocononia
diiia do:
a) O,14
l) O,2O
c) 1,4O
d) 2,OO
o) 2O,OO

06. (UL - MARINC) Una Inpada lon indicado 6OW - 12OV. Sondo poicoiiida poi una
coiionlo do inlonsidado 5OOnA, podo-so afiinai quo:
a) sou liiIho soi nonoi quo o noinaI,
l) sou liiIho soi naioi quo o noinaI,
c) sou liiIho soi noinaI,
d) no supoilai o oxcosso do coiionlo,
o) no h dados suficionlos paia fazoi quaIquoi afiinao.

07. (IUVLST) Un fogo oIoliico, conlondo lis iosislncias iguais associadas on paiaIoIo,
foivo una coila quanlidado do gua on 5 ninulos. QuaI o lonpo quo Iovaiia, so as
iosislncias fosson associadas on soiio`
a) 3 nin
l) 5 nin
c) 15 nin
d) 3O nin
o) 45 nin

08. Un iosisloi uliIizado paia aquocoi gua o conposlo poi un fio onioIado on un ncIoo
do coinica. Lsso iosisloi o uliIizado paia aquocoi una coila nassa do gua do 2OC alo
8OC, on 2 ninulos. Dosoja-so aquocoi a nosna quanlidado do gua do 2OC alo 8OC on
un ninulo, son aIloiai a fonlo do lonso a quaI o iosisloi osl Iigado. Iaia islo dovonos
liocai o iosisloi poi oulio, do nosno naloiiaI:
a) con a nosna ospossuia o un quailo do conpiinonlo,
l) con a nosna ospossuia o nolado do conpiinonlo,
c) con a nosna ospossuia o o dolio do conpiinonlo,
d) con o nosno conpiinonlo o nolado da ospossuia,
o) con o nosno conpiinonlo o o dolio da ospossuia.

09. (LIUSI) Un noloi, aliavossado poi coiionlo I = 10A, liansfoina a polncia oIoliica P
= 80W on polncia nocnica. A foia conlia-oIolionoliiz do noloi:
a) dopondo da iosislncia inloina do noloi,
l) o 8,OV,
EXERCCIO5 DE F5ICA

104

c) dopondo do iondinonlo do noloi,
d) dopondo da iolao do noloi,
o) n.d.a

10. (IUC - RS) Una caiga do 2,0 . 10
-7
C onconlia-so isoIada, no vcuo, dislanlo 6,Ocn do
un ponlo I. Dadn: K0 = 9,0 . 10
9
unIdadcs 5I QuaI a pioposio coiiola`

a) O voloi canpo oIoliico no ponlo I osl voIlado paia a caiga.
l) O canpo oIoliico no ponlo I o nuIo poiquo no h nonhuna caiga oIoliica on I.
c) O polonciaI oIoliico no ponlo I o posilivo o vaIo 3,O . 1O
4
V.
d) O polonciaI oIoliico no ponlo I o nogalivo o vaIo -5,O . 1O
4
V.
o) Ln I so nuIos o canpo oIoliico o o polonciaI, pois a no oxislo caiga oIoliica.

11. (UNISA) No canpo oIoliico ciiado no vcuo, poi una caiga Q punlifoino do 4,0 . 10
-
3
C, o coIocada una caiga q lanlon punlifoino do 3,0 . 10
-3
C a 2Ocn do caiga Q. A onoigia
polonciaI adquiiida poIa caiga q o:
a) 6,O . 1O
-3
jouIos
l) 8,O . 1O
-2
jouIos
c) 6,3 jouIos
d) 5,4 . 1O
5
jouIos
o) n.d.a.

12. (UNICAMI) Una caiga do -2,0 . 10
-9
C osl na oiigon do un oixo X. A difoiona do
polonciaI onlio x1 = 1,0m o x2 = 2,0m (on V) o:
a) +3
l) -3
c) -18
d) +18
o) -9

13. (ICM SANTA CASA) Considoio quo un pilon o un oIolion, a dislncia infinila un
do oulio, ln onoigia polonciaI oIoliica nuIa. Suponha quo a caiga do pilon soja do +2 .
10
-19
couIonl o a do oIolion -2 . 10
-19
couIonl. Adolo K0 = 1 . 10
10
unId. 5I Nosso caso,
coIocados a dislncia do 0,5 . 10
-10
m un do oulio, a onoigia polonciaI oIoliica do pai
pilon-oIolion o a nais coiiolanonlo oxpiossa, on jouIos, poi:
a) -8,O . 1O
-18

l) 8,O . 1O
-18

c) 8,O . 1O
-28

d) -8,O . 1O
-28

o) 4,O . 1O
-9


14. (ICM SANTA CASA) Quando so apioxinan duas pailcuIas quo so iopoIon, a onoigia
polonciaI das duas pailcuIas:
a) aunonla
l) dininui
EXERCCIO5 DE F5ICA

103

c) fica conslanlo
d) dininui o, on soguida, aunonla,
o) aunonla o, on soguida, dininui.

15. (IM VASSOURAS - MC) Tis voilicos no consoculivos do un hoxgono ioguIai so
ocupados poi caigas oIoliicas ponluais. Duas doslas caigas ln o nosno vaIoi q o a
loicoiia vaIo Q.

Sondo nuIo o polonciaI oIoliico no voilico A no ocupado poi caiga, o coiiolo afiinai quo:
a) Q = -q
l) Q = -2q
c) Q = -3q
d) Q = -4q
o) Q = -6q

16. O lialaIho dosonvoIvido poIa foia oIoliica ao so lianspoilai una caiga punlifoino q
onlio dois ponlos do un canpo oIoliico goiado poi una caiga punlifoino Q, afaslada do
quaIquoi oulia:
a) dopondo da liajoliia soguida onlio os dois ponlos,
l) indopondo da liajoliia soguida onlio os dois ponlos,
c) soi sonpio posilivo,
d) soi sonpio nuIo,
o) indopondo da posio dos dois ponlos on ioIao a caiga Q.

17. (SANTA CASA) A caiga oIoliica do un oIolion vaIo 1,6 x 10
-19
C. Un oIolion-voIl o iguaI
a:
a) 1,6 x 1O
-19
jouIos
l) 1,6 x 1O
-19
voIls
c) 1,6 x 1O
-19
novlons/couIonl
d) 6,25 x 1O
18
jouIos
o) 6,25 x 1O
18
voIls

18. (TRIANCULO MINLIRO) Una caiga oIoliica iguaI a 2OnC o dosIocada do ponlo cujo
polonciaI o 7OV, paia oulio cujo polonciaI o do 3OV. Nossas condios, o lialaIho ioaIizado
poIa foia oIoliica do canpo foi iguaI a:
a) 8OOn}
l) 6OOn}
c) 35On}
d) 2OOn}
EXERCCIO5 DE F5ICA

106

o) 12On}


19. (MLD-AC) A laloiia figuiada alaixo lon iosislncia dospiozvoI. A polncia
foinocida poIa laloiia vaIo:

a) 8W
l) 6W
c) 128W
d) 18W
o) 12

20. (IAAI) A polncia dissipada na iosislncia inloina do goiadoi o 15W. CaIcuIo o vaIoi
da iosislncia oIoliica R no ciicuilo alaixo:

a) 18W
l) 18OW
c) 1,8W
d) O,O18W
o) O,18W


Rcsn!un:

01 - a) 1,3 . 1O
-5
}
l) -1,3 . 1O
-5
}


02 - C 03 - D 04 - A 05 - A 06 - C 07 - L 08 -
09 - 10 - D 11 - L 12 - A 13 - A 14 - A 15 - D
16 - 17 - A 18 - A 19 - L 20 - L

EXERCCIO5 DE F5ICA

107




EXERCCIO5 DE F5ICA

108

ExcrccIns snbrc prnprIcdadcs dn campn c!trIcn
ObjctIvn
Lslo lialaIho lon cono oljolivo anpIiai o nosso conhocinonlo solio canpo oIoliico.
A piincipaI caiacloislica do una caiga oIoliica o a sua capacidado do inloiagii con oulias
caigas oIoliica (aliaindo-as ou iopoIindo-as, dopondondo dos sous sinais). Lsla capacidado
osl ioIacionada ao canpo oIoliico quo oslas caigas goian ao sou iodoi, cono so fosso una
"auia" onvoIvondo-as. Na pilica o quo aconloco o o soguinlo:
Una caiga Q sonpio goia un canpo oIoliico ao sou iodoi, quo o invisvoI nas oxislo, oIo
podo soi poicolido so coIocainos una oulia caiga q (dononinada caiga do piova) nas
pioxinidados dosla. Lsla caiga do piova q soi aliada ou iopoIida, dopondondo do sou
sinaI, o a foia oIoliica iosponsvoI poi isso podo soi caIcuIada usando-so a Loi do
CouIonl.
Mas soi quo podonos caIcuIai lanlon o vaIoi do canpo oIoliico piosonlo on una iogio
do ospao`
Iodonos lanlon, caIcuIai o vaIoi do canpo oIoliico piosonlo on una iogio do ospao,
pogando una caiga do piova q do vaIoi conhocido o coIoquo-a on una iogio do ospao
ondo oxisla un canpo oIoliico. LIa coilanonlo soi aliada ou iopoIida, ou soja, on anlos
os casos havoi una foia oIoliica F quo agii solio a poquona caiga q. So souloinos o
vaIoi dosla foia, podoionos caIcuIai o vaIoi do canpo oIoliico usando a oxpiosso:

E o o vaIoi do canpo oIoliico, o sua unidado o N/C (Novlon poi CouIonl) F o o vaIoi da
foia oIoliica, on Novlons (N) quo alua solio a caiga c do piova q, nodida on CouIonl
(C).
Ols: Aqui no o nocossiio saloi o vaIoi da caiga Q goiadoia do canpo oIoliico, nas
sononlo da caiga q quo foi coIocada pixina do nosno.
CIcuIo do canpo oIoliico aliavos da caiga goiadoia (Q)
Dovo-so saloi anlos, quo:

Cargas ncgatIvas goian canpos do aprnxIman (ou soja, o voloi voloi canpo oIoliico
sonpio aponla paia a caiga goiadoia). Iodonos voi quo o voloi canpo oIoliico E oxislonlo
no ponlo P.

Cargas pnsItIvas goian canpos do afastamcntn (ou soja, o voloi voloi canpo oIoliico
aponla paia o sonlido conliiio ao do conlio da coiga caiga goiadoia). Iodonos voi quo o
voloi canpo oIoliico E oxislonlo no no ponlo P.
A nanoiia paia so caIcuIai a inlonsidado do un canpo oIoliico, on un ponlo P quaIquoi,
usando a caiga goiadoia Q, o usando a oquao a soguii:

EXERCCIO5 DE F5ICA

109

Aqui K o a conslanlo oIoliosllica, quo vaIo 9 x 1O9 Nn2 /C2. Q o o o vaIoi da caiga
goiadoia, on CouIonl, o d o a dislncia on nolios nolios onlio a caiga goiadoia o o
ponlo ondo quoionos caIcuIai o vaIoi vaIoi do canpo oIoliico E.
Cnnc!usn
ConcIunos quo canpo oIoliico o un lipo foia quo as caigas oIoliicas goian ao sou iodoi.

Loia o ailigo: Canpo LIoliico

Tcstcs:
01. (UIIA) Con ioIao as Iinhas do foia do un canpo oIoliico, podo-so afiinai quo so
Iinhas inaginiias:
a) lais quo a langonlo a oIas on quaIquoi ponlo lon a nosna diioo do canpo oIoliico,
l) lais quo a poipondicuIai a oIas on quaIquoi ponlo lon a nosna diioo do canpo
oIoliico,
c) quo ciicuIan a diioo do canpo oIoliico,
d) quo nunca coincidon con a diioo do canpo oIoliico,
o) quo sonpio coincido con a diioo do canpo oIoliico.

02. (ULRAA) O lialaIho paia dosIocai una caiga oIoliica solio una supoifcio
oqipolonciaI:

a) dopondo do vaIoi da caiga,
l) o nogalivo,
c) o posilivo,
d) dopondo da dislncia quo a caiga lon quo poicoiioi,
o) o nuIo.

03. (IUC - SI) Un canpo oIoliico o ciiado poi una caiga punlifoino. As supoifcios
oqipolonciais so supoifcios concnliicas, con conlio na caiga. Considoiando supoifcios
oqipolonciais cujos coiiospondonlos vaIoios do polonciaI difoion poi una conslanlo (poi
ox. 2O, 18, 16, 14, ...) podonos afiinai quo oslas supoifcios so apiosonlan:
a) iguaInonlo ospaadas,
l) cada voz nais ospaadas, a nodida quo a dislncia a caiga aunonla,
c) cada voz nais junlas, a nodida quo a dislncia a caiga aunonla,
d) nais afasladas ou nais junlas, dopondondo do vaIoi da caiga quo ciia o canpo,
o) n.d.a

04. (S. V. SO LLOIOLDO - RS) Alandonadas son voIocidado on un canpo oIoliico,
caigas oIoliicas nogalivas:
a) dosIocan-so paia ponlos do nonoi polonciaI,
l) dosIocan-so paia ponlos do naioi polonciaI,
c) dosIocan-so paia ponlos do nosno polonciaI,
d) no so dosIocan,
o) podoio dosIocai-so paia ponlos do polonciaI naioi ou nonoi, dopondondo das
caigas quoi goian o canpo.
EXERCCIO5 DE F5ICA

110


05. Quando alandonanos, on iopouso, una pailcuIa oIoliizada no inloiioi do un canpo
oIoliosllico isoIado:
I. So oIa foi posiliva, dosIocai-so- paia ponlos do nonoi polonciaI.
II. So oIa foi nogaliva, dosIocai-so- paia ponlos do naioi polonciaI.
III. Duianlo sou novinonlo osponlnoo sua onoigia polonciaI dininuii.
IV. Duianlo sou novinonlo osponlnoo sua onoigia cinolica aunonlai.
Uso, paia a iosposla, o cdigo alaixo:
a) So lodas foion voidadoiias.
l) So aponas I, II o IV foion voidadoiias.
c) So aponas III o IV foion voidadoiias.
d) So aponas I foi voidadoiia.
o) So nonhuna foi voidadoiia.

06. (UNII) Un ponlo naloiiaI oIoliizado o coIocado on iopouso sol a ao oxcIusiva do
un canpo oIoliosllico unifoino (a nica foia aluanlo no ponlo naloiiaI soi a foia
oIoliosllica). Iodonos afiinai quo no ponlo naloiiaI a foia oIoliosllica soi:
a) do nodo a dininuii sua onoigia polonciaI oIoliica,
l) do nodo a dininuii o polonciaI oIoliico,
c) no nosno sonlido da Iinha do foia do canpo,
d) on novinonlo ioliInoo o unifoino,
o) do nodo a aunonlai sua onoigia nocnica.

07. (CICL) Suponha quo una caiga oIoliica Iivio, poi oxonpIo, un oIolion, o alandonada
son voIocidado iniciaI on un canpo oIoliosllico. Quanlo a liajoliia da pailcuIa,
podonos afiinai quo:
a) soi sonpio ciicuIai,
l) soi sonpio ioliInoa,
c) coincidii sonpio con una Iinha do foia do canpo,
d) sononlo coincidii con una Iinha do foia so o canpo foi unifoino,
o) so oIa foi alandonada solio una Iinha do foia ioliInoa, sua liajoliia coincidii
con ossa Iinha.

08. Con ioIao ao lialaIho ioaIizado poIo canpo oIoliico, quando alandonanos una
caigas oIoliica on iopouso nosso canpo o oIa so dosIocai osponlanoanonlo sol a ao
oxcIusiva da foia oIoliica:
a) soi sonpio posilivo,
l) soi sonpio nogalivo,
c) soi sonpio nuIo,
d) soi nogalivo, so a caiga alandonada foi nogaliva,
o) soi nuIo, so a caiga foi alandonada solio una Iinha oqipolonciaI.

(FUF - PI) Tcxtn para as qucstcs 09 c 10
Una pailcuIa do nassa 2,0 . 10
-5
kg, con caiga q = 6,0 . 10
-8
C, coIocada nun canpo
oIoliico unifoino, do inlonsidado E = 5 . 10
3
N/C.
EXERCCIO5 DE F5ICA

111

09. A pailcuIa adquiio una acoIoiao oscaIai do:
a) 2,O n/s
2

l) 5,O n/s
2

c) 1O n/s
2

d) 15 n/s
2

o) 3O n/s
2


10. O lialaIho do canpo oIoliico aps a pailcuIa dosIocai-so 4,0.10
-3
m foi:
a) 1,2n}
l) 12n}
c) 12}
d) 12O}
o) 1,2 . 1O
-1O
}


Rcsn!un:

01 - A 02 - L 03 - C 04 - 05 - A
06 - A 07 - L 08 - A 09 - D 10 - A

Você também pode gostar