Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
A capacidade de um material se deformar plasticamente est relacionado com a habilidade das discordncias se movimentarem
1
A capacidade de um material se deformar plasticamente est relacionado com a habilidade das discordncias se movimentarem
3
DEFORMAO PLSTICA
Os materiais podem ser solicitados por tenses de compresso, trao ou de cisalhamento. Como a maioria dos metais so menos resistentes ao cisalhamento que trao e compresso e como estes ltimos podem ser decompostos em componentes de cisalhamento, pode-se dizer que os metais se deformam pelo cisalhamento plstico ou pelo escorregamento de um plano cristalino em relao ao outro. O escorregamento de planos atmicos envolve o movimento de discordncias
4
Em uma escala microscpica a deformao plstica o resultado do movimento dos tomos devido tenso aplicada. Durante este processo ligaes so quebradas e outras refeitas. Nos slidos cristalinos a deformao plstica geralmente envolve o escorregamento de planos atmicos, o movimento de discordncias e a formao de maclas Ento, a formao e movimento das discordncias tm papel fundamental para o aumento da resistncia mecnica em muitos materiais. A resistncia Mecnica pode ser aumentada restringindo-se o movimento das discordncias
Discordncias em cunha movem-se devido aplicao de uma tenso de cisalhamento perpendicular linha de discordncia O movimento das discordncias pode parar na superfcie do material, no contorno de gro ou num precipitado ou outro defeito A deformao plstica corresponde deformao permanente que resulta principalmente do movimento de discordncias (em cunha ou em hlice)
6
MOVIMENTO DE DISCORDNCIAS
Direo de escorregamento
Plano de escorregamento
Uma distncia interatmica
Quando os metais so deformados plasticamente cerca de 5% da energia retida internamente, o restante dissipado na forma de calor. A maior parte desta energia armazenada est associada com as tenses associadas s discordncias A presena de discordncias promove uma distoro da rede cristalina de modo que certas regies sofrem tenses compressivas e outras tenses de trao.
10
INTERAO DE DISCORDNCIAS
ATRAO
REPULSO
11
Durante a deformao plstica o nmero de discordncias aumenta drasticamente As discordncias movemse mais facilmente nos planos de maior densidade atmica (chamados planos de escorregamento). Neste caso, a energia necessria para mover uma discordncia mnima Ento, o nmero de planos nos quais pode ocorrer o escorregamento depende da estrutura cristalina
12
CFC: {111}<110> (mnimo 12 sistemas) CCC: {110}<111> (mnimo 12 sistemas) HC: apresenta poucos sistemas de deslizamento (3 ou 6) por isso os metais que cristalizam nesta estrutura so frgeis
14
PARA ALGUNS MATERIAIS COM ESTRUTURAS CCC E HC O ESCORREGAMENTO DE ALGUNS PLANOS S SE TORNAM OPERATIVOS A ALTAS TEMPERATURAS
15
Maclas
Discordncias no o nico defeito cristalino responsvel pela deformao plstica, maclas tambm contribuem. Deformao em materiais cfc, como o cobre, comum ocorrer por maclao
16
Aumento da resistncia por adio de elemento de liga (formao de soluo slida ou precipitao de fases) Aumento da resistncia por reduo do tamanho de gro Aumento da resistncia por encruamento Aumento da resistncia por tratamento trmico (transformao de fase): ser visto posteriormente
17
1- Aumento da resistncia por adio de elemento de liga Os tomos de soluto podem causar tanto trao (tomos menores) como compresso (tomos maiores) na rede cristalina Os tomos de soluto se alojam na rede prximo s discordncias de forma a minimizar a energia total do sistema
18
1- Aumento da resistncia por adio de elemento de liga EX: INTERAO DE DISCORDNCIAS EM SOLUES SLIDAS SUBSTITUCIONAIS
Quando um tomo de uma impureza esta presente, o movimento da discordncia fica restringido, ou seja, deve-se fornecer energia adicional para que continue havendo escorregamento. Por isso solues slidas de metais so sempre mais resistentes que seus metais puros constituintes
19
2- Aumento da resistncia por diminuio do tamanho de gro ex: DEFORMAO PLSTICA EM MATERIAIS POLICRISTALINOS
O contorno de gro interfere no movimento das discordncias Devido as diferentes orientaes cristalinas presentes, resultantes do grande nmero de gros, as direes de escorregamento das discordncias variam de gro para gro
20
O contorno de gro funciona como um barreira para a continuao do movimento das discordncias devido as diferentes orientaes presentes e tambm devido s inmeras descontinuidades presentes no contorno de gro.
21
ESCOAMENTO E DISCORDNCIAS
tenso necessria para mover a discordncia e gerar a deformao plstica est relacionada no s com a energia para mover e criar discordncias, mas tambm para dissoci-las dos tomos de soluto. 22
Qual das duas ligas com teores iguais de soluto apresentar o maior limite de escoamento? Al-Cu Al-Si
23
o e Ke so constantes o= tenso de atrito oposta ao movimento das discordncias Ke= constante relacionada com o empilhamento das discordncias d= tamanho de gro Essa equao no vlida para gros muito grosseiros ou muito pequenos
24
25
o fenmeno no qual um material endurece devido deformao plstica (realizado pelo trabalho frio) Esse endurecimento d-se devido ao aumento de discordncias e imperfeies promovidas pela deformao, que impedem o escorregamento dos planos atmicos A medida que se aumenta o encruamento maior a fora necessria para produzir uma maior deformao O encruamento pode ser removido por tratamento trmico (recristalizao)
26
27
28
ENCRUAMENTO E MICROESTRUTURA
Antes da deformao
Depois da deformao
29
RECRISTALIZAO (Processo de Recozimento para Recristalizao) Se os metais deformados plasticamente forem submetidos ao um aquecimento controlado, este aquecimento far com que haja um rearranjo dos cristais deformados plasticamente, diminuindo a dureza dos mesmos
30
31
Ex: Lato
32
RECUPERAO
H um alvio das tenses internas armazenadas durante a deformao devido ao movimento das discordncias resultante da difuso atmica Nesta etapa h uma reduo do nmero de discordncias e um rearranjo das mesmas Propriedades fsicas como condutividade trmica e eltrica voltam ao seu estado original (correspondente ao material nodeformado)
33
RECRISTALIZAO
Depois da recuperao, os gros ainda esto tensionados Na recristalizao os gro se tornam novamente equiaxiais (dimenses iguais em todas as direes) O nmero de discordncias reduz mais ainda As propriedades mecnicas voltam ao seu estado original
34
RECRISTALIZAO
Forma-se um novo conjunto de gros que so equiaxiais Pode-se refinar o gro de uma liga monofsica mediante deformao plstica e recristalizao
35
CRESCIMENTO DE GRO
Depois da recristalizao se o material permanecer por mais tempo em temperaturas elevadas o gro continuar crescer Em geral, quanto maior o tamanho de gro mais mole o material e menor sua resistncia
36
Pode-se refinar o gro de uma liga monofsica mediante deformao plstica e recristalizao
37
38
TEMPERATURAS DE RECRISTALIZAO
A temperatura de recristalizao dependente do tempo A temperatura de recristalizao est entre 1/3 e da temperatura de fuso
39
TEMPERATURAS DE RECRISTALIZAO
Chumbo Estanho Zinco Alumnio de alta pureza Cobre de alta pureza Lato 60-40 Nquel Ferro Tungstnio
40
41
DEFORMAO QUENTE
VANTAGENS Permite o emprego de menor esforo mecnico para a mesma deformao (necessita-se ento de mquinas de menor capacidade se comparado com o trabalho a frio). Promove o refinamento da estrutura do material, melhorando a tenacidade Elimina porosidades Deforma profundamente devido a recristalizao
DESVANTAGENS: Exige ferramental de boa resistncia ao calor, o que implica em custo O material sofre maior oxidao, formando casca de xidos No permite a obteno de dimenses dentro de tolerncias estreitas
42
DEFORMAO FRIO
Aumenta a dureza e a resistncia dos materiais, mas a ductilidade diminui Permite a obteno de dimenses dentro de tolerncias estreitas Produz melhor acabamento superficial
43