204 - Center VI - Alphaville Lagoa dos Ingleses - CEP: 34000-000
Nova Lima - MG - Brasil - Telefax : +55 31 3264 - 9506 - www.mpnr.com.br
1 8e|o nor|zonte - MG, 08 de setembro de 2014.
Ao Amr|ca Iutebo| C|ube A]C Drs. au|o Lasmar e nenr|que Sa||ba
AkLCLk
ASSUN1C: kLGIS1kC DC A1LL1A LDUAkDC IUN1C AC AMLkICA IU1L8CL CLU8L. A1UALS kLVIAS DC A1LL1A NA MLSMA 1LMCkADA DL 2014 IUN1C AC SC 8LkNAkDC (CCA DC 8kASIL) L Ck1UGULSA (CAMLCNA1C 8kASILLIkC SLkIL "8"). A IN1LkkL1AC DC Ak1. 49, DC kLGULAMLN1C GLkAL DL CCML1ILS DA C8I LU2 DC Ak1. S.4., DC !"#$%&'()*+ )* '-" +'&'$+ &*. '!&*+/"! )/ 0%&1"!+ DA IIIA. INLkIS1LNCIA DL VICLAC ACS kINCIICS DA LS1A8ILIDADL CCN1kA1UAL L IN1LGkIDADL DA CCML1IC.
1. Consu|ta
Lncamlnhou-nos o Amerlca luLebol Clube (o AlC"), por seu llusLre advogado, ur. Penrlque Sallba, a segulnLe consulLa, acompanhada das respecLlvas lnformaes, para elaborao de parecer:
5eqooJo ootlclos velcoloJos oo lmpteoso, o Iolovllle opteseotoo ootlclo Je loftoo Jlsclplloot ltocotoJotlo Jo 51Iu, sob o fooJomeoto Je poe o Amtlco- MC tetlo otlllzoJo o otleto JootJo Je fotmo ltteqolot. O Amtlco tetlo loftloqlJo o ott. 49 Jo keqolomeoto Cetol Jos competles Jo c8l - 2014 - poe Jlspe poe. um clobe oo poJet loclolt em soo epolpe, oo mesmo tempotoJo, om otleto poe j teobo otooJo pot Jols oottos clobes, em poolspoet Jos competles cootJeooJos pelo c8l, com exceo Jos copos teqloools, 23 4567568649: 453 :7 ;2<2=396:>?27 ;: /(/& 75@=2 : 3:<A=9:.
Av. Picadilly, 150 - Cj. 204 - Center VI - Alphaville Lagoa dos Ingleses - CEP: 34000-000 Nova Lima - MG - Brasil - Telefax : +55 31 3264 - 9506 - www.mpnr.com.br
2 O otleto JootJo otooo pelo 5o 8etootJo oo copo Jo 8tosll/14, pelo lottoqoeso oo compeoooto 8tosllelto Jo 5tle 8/14 e pelo Amtlco-MC oesso mesmo competlo, cooJoto, o ptloclplo, poe se eopooJtotlo oo tlpo Jo ott. 214 Jo c8Iu, lo vetbls. loclolt oo epolpe, oo fozet coostot Jo somolo oo Jocomeoto epolvoleote, otleto em sltooo ltteqolot poto pottlclpot Je pottlJo, ptovo oo epolvoleote. como coovetsoJo, pteclsomos poe lJeotlflpoem oos keqolomeotos Jo lllA otqomeotos/Jocomeotos poe lto Jot molot cooslstoclo o Jefeso Jo Amtlco-MC. lovot tespolJot o potecet com cosos semelbootes, potecetes, etc.
2. D|menses [ur|d|co-normat|vas.
2.1. Introduo.
ara a anllse da quesLo proposLa pelo ConsulenLe, dlanLe do dlsposLo no arL. 49 1 do 8egulamenLo Ceral de CompeLles 2014 da C8l (o 8CC"), necessrlo se faz a dlgresso quanLo a totlo esseoJl do arL. 3.4. 2 do keqolotloos oo tbe 5totos ooJ 1toosfet of lloyets da lllA (o 8S1"), uma vez que consLlLul premlssa de malor lmporLncla para as abordagens e concluses lnserldas no presenLe parecer.
2.2. A =:<95 27726;9 do art. S.4. do kS1 da IIIA.
nos Lermos do arL. 3.4. do 8S1 da lllA, o fundamenLo prlmordlal da llmlLao para um aLleLa [ogar parLldas oflclals por mals de dols clubes que compeLem no mesmo campeonaLo naclonal ou copa, numa mesma Lemporada, e a |ntegr|dade desport|va da compet|o.
Av. Picadilly, 150 - Cj. 204 - Center VI - Alphaville Lagoa dos Ingleses - CEP: 34000-000 Nova Lima - MG - Brasil - Telefax : +55 31 3264 - 9506 - www.mpnr.com.br
3
A referlda dlsposlo fol lncorporada no 8S1 da lllA em 29 de ouLubro de 2007, enLrando em vlgor em 01 de [anelro de 2008, como esclarece a Clrcular no. 1130 da lllA, daLada de 20 de dezembro de 2007 (Anexo l), a flm de refleLlr, de manelra mals preclsa, a [urlsprudncla dos rgos da lllA, aperfeloando a cerLeza legal e Lransparncla das deLermlnaes da enLldade mxlma do fuLebol mundlal 3 ,
1raLa-se, porLanLo, de uma norma que refleLe expressamenLe em seu LexLo a lnLeno e lnLerpreLao da prprla lllA, lmpulslonada pelo caso Cork ClLy" 4 , cu[a crlao se ampara na preveno de dlsLores dos prlnclplos da esLabllldade conLraLual e |ntegr|dade da compet|o (sendo esLe ulLlmo o que nos lnLeressa).
ue forma clara e lnconLesLe, o arL. 3.4. se refere a campeonato nac|ona| ou copa", no slngular, e no no plural, ldenLlflcando, asslm, uma unlca compeLlo o mblLo de sua apllcao e os seus efelLos, para a proLeo da lnLegrldade desporLlva e Lornar o arL. 3.3. 3 do 8S1 da lllA mals especlflco e claro, a flm de resLrlnglr a posslbllldade de mudana de um dado aLleLa para ouLros clubes denLro da mesma compeLlo naclonal ao llmlLe de dols.
Av. Picadilly, 150 - Cj. 204 - Center VI - Alphaville Lagoa dos Ingleses - CEP: 34000-000 Nova Lima - MG - Brasil - Telefax : +55 31 3264 - 9506 - www.mpnr.com.br
4 orLanLo, a totlo esseoJl da comenLada norma Lem como ob[eLlvo proLeger a compeLlo de dols problemas prLlcos:
l) proLeger os clubes de [ogadores que quelram pular" de um clube para ouLro denLro da mesma Lemporada, e
ll) proLeger a lnLegrldade da compeLlo naclonal conLra [ogadores que LenLam mudar para mals de dols clubes que dlspuLam o mesmo campeonaLo naclonal numa dada Lemporada.
Como esclarece GkLGCk ICANNIDIS, lo keqolotloos 5.J ooJ 5.4 of tbe lllA teqolotloos oo tbe stotos ooJ ttoosfet of ployets. o cose stoJy befote tbe coott of Atblttotloo fot 5pott. 6 , p. 4/3:
5e cooslJetotmos os otqomeotos oclmo, setlo cbeqot coocloso seqoto Je poe o Att. 5.4 posso o exlstlt poto o escloteclmeoto Jo locettezo ptoJozlJo pelo Att. 5.J.. como expllcoJo, o Att. 5.4. Jelxo cloto poe o ptolblo Jo lllA est teotooJo estobelecet, em teloo pottlclpoo Je joqoJotes em competles, tefete-se oo mesmo compeoooto oocloool e o loteoo Jo lllA clotomeote JemoosttoJo oo Att. 5.4., seoJo cotteto sopot poe petmltlt poe om joqoJot posso joqot pot tts clobes oo M5MO cAMlONA1O NAclONAl ofetotlo o estoblllJoJe coottotool Jos joqoJotes e clobes e poe ltlo Jesttolt o loteqtlJoJe Jespottlvo Jo competlo. sso lotetptetoo poJe oloJo set poollflcoJo pelo ottlqo 6, potqtofo 1 j1A8 2, pqloo 9 oo Appeol 8tlef Jo Apeloote], poe ofltmo. "Os joqoJotes s poJem set losctltos Jotoote om Jos Jols petloJos Je teqlsto ooools flxoJos pelo ossocloo televoote." Asslm, JesJe poe o joqoJot teobo teqlsttoJo Jotoote om Jos Jols petloJos Je losctlo, oo sejo, oqosto oo jooelto, o joqoJot poJe joqot pot om mxlmo Je Jols clobes oo M5MO cAMlONA1O NAclONAl. A ptolblo, pottooto, cootlJos oo Att. 5.4 totoo lmposslvel om joqoJot joqot pot mols Je Jols clobes Jo mesmo compeoooto oocloool, mesmo poe om
6 The Fiee Libiaiy. 2uu9 ASSER Inteinational Spoits Law Centie. http:www.thefieelibiaiy.comRegulations+S.S+anu+S.4+of+the+FIFA+iegulations+on+the+status+anu. ..-au249uSS641 . Acessauo em u7u92u14.
Av. Picadilly, 150 - Cj. 204 - Center VI - Alphaville Lagoa dos Ingleses - CEP: 34000-000 Nova Lima - MG - Brasil - Telefax : +55 31 3264 - 9506 - www.mpnr.com.br
1ecldas essas conslderaes, a hlpLese vlslumbrada na consulLa reallzada esL em consonncla (e no conLrrla) ao dlsposLo no arL. 3.4. do 8S1 da lllA, seno ve[amos:
l) os ConLraLos de 1rabalho do Sr. Lduardo com o So 8ernardo (Copa do 8rasll) e com a orLuguesa (CampeonaLo 8rasllelro Serle 8") Lermlnaram por muLuo consenLlmenLo, no Lendo sldo Lermlnados, ao que se Lem noLlcla, por relLeradas resclses lndlreLas do seu conLraLo de Lrabalho para mudana de clube (respelLo ao prlnclplo da esLabllldade conLraLual), e
ll) ele [ogou numa Lemporada apenas para dols clubes que dlspuLam o mesmo campeonaLo naclonal, qual se[a, o CampeonaLo 8rasllelro de luLebol - Serle 8" (respelLo ao prlnclplo de lnLegrldade da compeLlo).
orLanLo, reallzada ...em coosoooclo com os Jetetmlooes Jo lllA sobte o mottlo.
2.3. A ap||cao do art. S.4. do kS1 da IIIA e a |nterpretao harmn|ca do art. 49 do kGC.
Sobre a apllcao do arL. 3.4. no caso concreLo e a lnLerpreLao harmnlca do arL. 49 do 8CC ao clLado dlsposlLlvo, o arL. 1.3.a. 7 do 8S1 da lllA esLabelece
Av. Picadilly, 150 - Cj. 204 - Center VI - Alphaville Lagoa dos Ingleses - CEP: 34000-000 Nova Lima - MG - Brasil - Telefax : +55 31 3264 - 9506 - www.mpnr.com.br
6 que o ArL. 3.4. do mesmo 8S1 e v|ncu|ante" a nlvel naclonal e deve ser |nc|u|do, sem qua|quer mod|f|cao, nos regu|amentos da assoc|ao f|||ada", o que nos conduz a concluso lnequlvoca de que a lelLura do arL. 49 do 8CC deve ser felLa em harmonla com o dlsposLo no arL. 3.4. do 8S1 da lllA, bem como com o arL. 1, 1 8 , da Lel 9.613/98 e arL. 2, lnc. xvll 9 , do Cdlgo 8rasllelro de !usLla uesporLlva (o C8!u").
8ealmenLe, um olhar levlano no arL. 49 do 8CC d margem para uma lnLerpreLao dlsLorclda e afasLada da harmonlzao das normas em comenLo, mals fruLo de crlao oporLunlsLa, mallclosa e mldlLlca do que proprlamenLe [urldlca e Lecnlca.
nesse aspecLo, vale lembrar as lles do llusLre rocurador Ceral do S1!u, Sr. AULC SCnMI11, lo Crganlzao e CompeLncla da !usLla uesporLlva" 10 , p. 3/4:
ltloclplos so ptoposles Jltetotos Je omo cloclo. como bem obsetvo Ios Afooso Jo 5llvo, ptloclplos so otJeooes poe lttoJlom e lmootom o slstemo Je ootmos 11 . No petspectlvo Je om slstemo Jespottlvo, so os seos sosteotcolos, ollcetces, boses e fooJomeotos. coostltoem o foote oo cooso Je omo oo, tesoltoote Je om ptocesso Je peosomeotos qetols e obsttoes o pottlt Jo teol vlvlJo 12 . o ptptlo essoclo Je coJo loJlvlJoo, coostltoloJo, seqooJo Ioplosso e MotcooJes, "om ptecelto motol, ootmo Je oo poe Jetetmloo o cooJoto bomooo e pool om loJlvlJoo Jeve obeJecet poolspoet poe sejom os cltcoostoclos. uoos cooJles so oecesstlos. omo, poe sejom to clotos e evlJeotes poe o espltlto bomooo oo poJe JovlJot Je soo vollJoJe, o ootto, poe sejo Jeles poe JepeoJo o coobeclmeoto
8 Ait. 1, 1. A pitica uespoitiva foimal iegulaua poi noimas nacionais e inteinacionais e pelas iegias ue pitica uespoitiva ue caua moualiuaue, aceitas pelas iespectivas entiuaues nacionais ue auministiao uo uespoito.
9 Ait. 2. A inteipietao e aplicao ueste Couigo obseivai os seguintes piincipios, sem piejuizo ue outios: (...) XvII - pievalncia, continuiuaue e estabiliuaue uas competies (2"1 *1)2.#5#51/.).
10 Publicauo no sitio: http:www.espoite.pi.gov.biaiquivosFilecbju.puf . Acessauo em u7u92u14.
12 }oo Bosco ua Silva e Paulo Naicos Schmitt, Entenua o Piojeto Pel, 1997.
Av. Picadilly, 150 - Cj. 204 - Center VI - Alphaville Lagoa dos Ingleses - CEP: 34000-000 Nova Lima - MG - Brasil - Telefax : +55 31 3264 - 9506 - www.mpnr.com.br
7 Je oottos colsos, Je sotte poe possom set coobeclJos sem elos, mos oo teclptocomeote elos sem eles". fotoso tecoobecet poe tooto o Joottloo, como o leqlsloo e o jotlsptoJoclo, cootemplom om oometo coJo vez molot Je ptloclplos opllcvels oo ultelto uespottlvo. letcebe-se poe, oo eleqet om JoJo ptloclplo, mlolmlzo-se o ptocesso optoptloJo Je tomoJo Je Jeclso. Asslm, om oto poe estejo em JescoofotmlJoJe com om JetetmlooJo ptloclplo opllcvel, coostltol o seo fooJomeoto tevoqottlo oo ooolottlo. & 93C5=<8649: ;5 27<F;5 ;57 C=964SC957 EF2 5=926<:3 5 C=542775 ;9749CD96:= =279;2Q C=9649C:D326<2Q 23 :4D:=:= 5 726<9;5 ;:7 65=3:7 T 5 27CS=9<5 ;:7 D297 2 ;: 45;9O94:>I5 ;27C5=<9H:J 0=24569P:U72Q <5;:H9:Q :CD94:= 3A<5;57 ;2 96<2=C=2<:>I5 ;57 <2B<57 ;:7 D297 723Q 456<F;5Q ;97<:649:=U72 ;5 5@M2<9H5 C:=: :7 EF:97 O5=:3 2;9<:;:7J )7 C=964SC957 <V3 : OF6>I5 ;2 :FB9D9:= 65 C=542775 96<2=C=2<:<9H5 ;:7 65=3:7 :CD94GH297 :5 ;27C5=<5Q C2=39<96;5 5 :;2EF:;5 C=2264W9326<5 ;2 D:4F6:7 :C:=26<27J &7 D297Q 65=3:7Q =2NFD:326<57 2 4X;9N57 23 N2=:D =2456W2423Q C:=: : 75DF>I5 ;2 4:757 5397757Q 5 F75 ;: :6:D5N9:Q MF=97C=F;V649:Q 457<F327 2 C=964SC957 N2=:97 ;2 ;9=29<5J ottetooto, emboto oo exptesso fotmolmeote pelo oottlo tecoobeclmeoto Joottlotlo e jotlsptoJeoclol poe possol, o oso Jos ptloclplos pteceJe poolpoet omlsso cootlJo oo lel. vol olm. )7 C=964SC957 96O5=3:3 : 45==2<: 96<2=C=2<:>I5 ;2 <5;5 5 :C:=2DW5 D2N:DJ *I5 @:7<: 456W242= : 45;9O94:>I5 ;27C5=<9H:Q O:PU72 624277G=95 5 72F 27<F;5 456429<F:D 2 C=9649C95DXN945J umo coJlflcoo eJltoJo com omo floollJoJe especlflco. ulstooclot-se Jesse flm - o espltlto Jo lel - slqolflco locottet em etto loveoclvel Je lotetptetoo, pool sejo, Jesptezot os seos ptloclplos, expllcltos oo lmpllcltos. (...) Asslm, os ptloclplos so ptoposles poe sosteotom e ollcetom toJo o esttototo Je om slstemo, oo coso, o Iostlo uespottlvo, ootteooJo os jolqomeotos Je ptocessos Jlsclpllootes. YG 72 ;9772 EF2 H95D:= F3 C=964SC95 A 3F9<5 3:97 N=:H2 ;5 EF2 <=:67N=2;9= F3 C=2429<5J uevemos cooslJetot o opllcoo Je ptloclplos em toJos os otlvlJoJes Jo Iostlo uespottlvo, como seoJo o comlobo lqlco e lJeol o set seqolJo Jotoote os losttoes ptocessools. Alette-se poe o oo comptlmeoto Je ptloclplos poJe qetot o oollJoJe Jo ptocesso Jespottlvo. lottooto, o oovo coJlflcoo Jespottlvo, em om felto loJlto petoote os cJlqos ot eoto vlqeotes, ttotoo Je eleocot om tol Je ptloclplos otleotoJotes (e oo opeoos Jo ptocesso Jlsclplloot) em seo ott. 2. (q.o.)
Av. Picadilly, 150 - Cj. 204 - Center VI - Alphaville Lagoa dos Ingleses - CEP: 34000-000 Nova Lima - MG - Brasil - Telefax : +55 31 3264 - 9506 - www.mpnr.com.br
8
orLanLo, a dlsposlo conLlda no arL. 49 do 8CC, como mesmo deLermlna em sua redao flnal ZJJJ23 4567568649: 453 :7 ;2<2=396:>?27 ;: /(/& 75@=2 : 3:<A=9:[, deve ser lnLerpreLada de forma harmnlca ao que dlspe o arL. 3.4. do 8S1 da lllA, no s pelo faLo do arL. 1.3.a. do 8S1 deLermlnar que a sua lncluso, sem qualquer modlflcao, se faa nos normaLlvos das assoclaes naclonals fllladas a lllA, ou pelo dlsposLo no arL. 1, 1, da Lel 9.613/98, mas Lambem pelo faLo do prprlo arL. 3.4. Lrazer referncla ao prlnclplo da lnLegrldade da compeLlo, que Lambem e consagrado no arL. 2, lnclso xvll, do C8!u.
************
3. Conc|uses.
A luz das conslderaes expendldas e uma vez presenLe o necessrlo embasamenLo [urldlco-normaLlvo que a quesLo abrange, somos de parecer que:
a) o aLleLa no aLuou por mals de dols clubes na mesma Lemporada de 2014 na Serle 8 do CampeonaLo 8rasllelro de luLebol,
b) o arL. 3.4. do 8S1 da lllA claramenLe dlsLlngue Copa" de CampeonaLo naclonal" ao uLlllzar a con[uno alLernaLlva ou" para efelLo da llmlLao da aLuao do aLleLa em mals de dols clubes, numa mesma compeLlo, na mesma Lemporada,
c) o arL. 1.3.a. do 8S1 da lllA deLermlna a lncluso do arL. 3.4. do mesmo 8S1 aos 8egulamenLos da C8l, bem como o arL. 1, 1, da Lel 9.613/98 lnLegra as normas lnLernaclonals desporLlvas ao ordenamenLo [urldlco pLrlo,
Av. Picadilly, 150 - Cj. 204 - Center VI - Alphaville Lagoa dos Ingleses - CEP: 34000-000 Nova Lima - MG - Brasil - Telefax : +55 31 3264 - 9506 - www.mpnr.com.br
9
d) o arL. 49 do 8CC da C8l, ao se referlr, de manelra generlca, em poolspoet competles, no lnfrlnge o arL. 3.4. do 8S1, mas aLral a necessldade de ser lnLerpreLado de manelra harmnlca ao dlsposLo no referldo arL. 3.4. do 8S1, que claramenLe dlsLlngue Copa" de CampeonaLo" para a conLagem e compllooce ao llmlLe de aLuao do aLleLa em dols clubes, numa mesma Lemporada, numa dada compeLlo, e
e) a lnLerpreLao harmnlca do arL. 49 do 8CC da C8l c/c arL. 1.3.a. e 3.4. do 8S1 da lllA refleLe o prlnclplo do pto competltlooe consagrado no arL. 2, lnclso xvll, do C8!u, de forma a afasLar a preLenso de Ler o AlC comeLldo qualquer lnfrao dlsclpllnar susceLlvel de punlo por escalao de aLleLa sem condlo de [ogo.