Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Outubro de 2004
2004/05
Este conjunto de problemas foi utilizado nas aulas prticas da disciplina de Processamento Digital de Sinal da
FEUP ao longo dos ltimos anos.
Em cada ano, foram acrescentados novos problemas, de acordo com a evoluo do programa da disciplina, e
mantidos a maioria dos anteriores, para facilitar aos alunos o estudo.
Esto assinalados com um * os problemas resolvidos na turma prtica de um dos autores no ano lectivo de
2004/05.
Os autores
2004/05
Aula n 1
* Problema 1
Considere o sistema discreto
x( n) + 2 x( n 1) + x( n 2)
.
4
y( n) =
a.
b.
c.
d.
1
Determine a sua resposta y(n) entrada x ( n ) = cos( n + ).
2
3
Soluo:
a.
b.
H(e j ) =
c.
y(n) = [0.5, 1, 1, 0.5] * [0.25, 0.5, 0.25]=[0.125, 0.5, 0.875, 0.875, 0.5, 0.125]
d.
H( e
1 + cos j
e
2
1 j 2
e
2
1
1
1
1
y( n) = cos( n + ) = cos( ( n 1) + )
2
2
3 2
2
2
3
j
)=
* Problema 2
A resposta impulsional de um sistema discreto H
y( n) =
x (k ) h( n k ) =
k =
y(n)=
2 ( n k ) =
0 k 9
n k 0
min(n ,9 )
2 n 2k
k =0
0, n < 0
2-2-n, 0 n 9
(2-2-10)2-(n-10), n > 9
2004/05
2
1.5
1
0.5
0
10
12
14
16
18
20
Problema 3
Determine a resposta impulsional do sistema discreto
y(n) = 0.3x(n) + 0.7y(n-1) .
Soluo:
h(n) = 0.3.0.7nu(n) .
Problema 4
Considere os seguintes sistemas discretos
a.
b.
y(n)=0.1x(n)-0.1x(n-10)+y(n-1).
b.
Soluo:
a.
Frequentam o ano n os alunos admitidos, mais 20% dos alunos que frequentaram o ano anterior, menos
os admitidos h trs anos e que reprovaram trs vezes
y(n) = x(n) + 0.2y(n-1) 0.23x(n-3)
ou ento os admitidos no ano n mais 20% dos admitidos no ano n-1 mais 20% de 20% dos admitidos
no ano n-2
y(n) = x(n) + 0.2x(n-1) + 0.04x(n-2).
b.
2004/05
Se num determinado ano entrarem os primeiros 1000 alunos, e no entrarem mais nos anos seguintes (a
entrada um impulso), frequentaro a escola nesse ano, 1000 alunos, no ano seguinte, 200, no terceiro
ano, 40, e os oito que reprovam, prescrevem (e a escola encerra...).
Problema 6 (O&S, 2.3)
Classifique os sistemas seguintes no que respeita estabilidade, causalidade, linearidade e invarincia
translaco:
a.
b.
c.
y(n ) =
y( n) =
d.
y(n) = x(n n 0)
e.
y(n)=e x(n)
k= n0
f.
y(n) = ax(n) + b
g.
y(n) = x(-n)
h.
x (k )
n +n 0
x( k)
k =n n 0
Soluo:
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
Estabilidade
sim, se |g(n)| for limitado
no
sim
sim
sim
sim, se a e b finitos
sim
sim
Causalidade
sim
no
no
no
sim
sim
no
sim
Linearidade
sim
sim
sim
sim
no
no
sim
no
Invarincia translaco
no
no
sim
sim
sim
no
no
no
y( n) =
k =
y(n)=
min(n ,0 )
h ( k ) x ( n k ) = a k =
k 0
n k 0
a k
k =
a n
,n 0
1 a
1
,n > 0
1 a
2004/05
Aula n 2
* Problema 1
a.
y( n) =
b.
x( n) + x( n 1) + x (n 2) + x ( n 3) + x( n 4)
5
Soluo:
a.
1 + e j + e 2 j + e 3j + e 4 j 1 1 e 5j
H( e ) =
=
=
5
5 1 e j
j
5
5
senc
2 e 2 j =
2 e 2 j ,
5sen
senc
2
2
sen
H( e j ) =
b.
1 + e j + e 2 j + e 3j + e 4 j 1 + 2 cos() + 2 cos(2) 2 j
=
e
5
5
w=0:2*pi/256:2*pi-2*pi/256;
H=(sinc(5*w/(2*pi))./sinc(w/(2*pi))).*exp(-2*j.*w);
subplot(2,1,1); plot(w,abs(H)); axis([0 2*pi 0 1]);
subplot(2,1,2); plot(w,angle(H)); axis([0 2*pi -pi pi]);
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
-2
* Problema 2
Determine e represente graficamente a resposta impulsional h(n) de um filtro passa baixo ideal com frequencia
superior de corte = 0.5 rad .
Soluo:
h ( n) =
1
2
0 .5
0 .5
e j n d =
1 1 j0.5n
2 jsen( 0. 5n ) 0.5
0.5n
(e
e j 0. 5n ) =
=
senc
2 jn
2 jn
em que
senc( x) =
2004/05
sen ( x)
x
0.2
0.15
0.1
0.05
0
-0.05
-20
-15
-10
-5
10
15
20
Problema 3
a.
b.
Determine a resposta impulsional h(n) de um filtro passa alto ideal com frequncia inferior de corte
0.75 rad.
Soluo:
+
a.
( 1) n h( n) e j n =
n =
e jn h( n) e j n =
n =
h( n) e
j( ) n
= H ( e j( ) )
n =
trs possibilidades:
i) a partir da definio
h ( n) =
1
2
1. 25
e j n d =
0 .75
1 1 j1.25n
1 1 j 0. 25n
( 1) n
n
(e
e j0.75n ) =
(e
e j0.25n ) e j n =
senc
2 jn
2 jn
4
4
ii) verificando que o filtro pedido se obtem por uma translaco de da resposta em frequncia de um
filtro passa baixo ideal com frequncia superior de corte 0.25 rad, e utilizando o resultado da alnea
anterior, obtem-se directamente
h ( n) =
( 1) n
n
senc
4
4
iii) ou ainda notando que o filtro pedido se obtem subtraindo do filtro identidade um filtro passa baixo
ideal com frequncia superior de corte 0.75 rad
h ( n) = ( n)
3
3n
senc
.
4
4
Podemos verificar facilmente que se trata da mesma soluo. No grafico a seguir representam-se as
t
3
3t
funes senc e senc cuja amo stragem em t=n, a menos do factor (1) n na primeira e da
4
4
4
parcela ( n) na segunda, coincide
0.5
-0.5
-1
-10
-8
-6
-4
-2
10
2004/05
clf
n=-10:10; t=-10:0.1:10;
h1=((-1).^n).*sinc(n/4)/4; ha1=sinc(t/4)/4;
subplot(2,1,1); stem(n,h1);
hold on; subplot(2,1,1); plot(t,ha1); grid on
h2=-3*sinc(3*n/4)/4 + [zeros(1,10) ones(1,1) zeros(1,10)];
ha2=-3*sinc(3*t/4)/4;
subplot(2,1,1); stem(n,h2);
hold on; subplot(2,1,1); plot(t,ha2); grid on
* Problema 4
a.
b.
Determine a resposta impulsional do filtro passa banda ideal com banda de passagem , rad.
4 2
Usando Matlab, e considerando apenas os 128 termos mais significativos de h(n), represente
graficamente a magnitude da resposta em frequncia do filtro.
Soluo:
a.
Usando o resultado do problema 2., e atendendo a que o filtro pedido se pode obter subtraindo a um
filtro passa baixo com frequncia superior de corte /2 um filtro passa baixo com frequncia superior de
corte /4
h ( n) =
b.
1
n 1
n
senc senc .
2
2 4
4
0.5
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.9
Problema 5
A parte real da transformada de Fourier de um sinal discreto x(n) real e causal
XR(e j ) = 1 + cos() .
Determine a sua parte imaginria.
Soluo:
1 + cos() = 1 +
e j + e j
[0.5, 1, 0.5] parte par de x(n)
2
2004/05
x(n)
h 2(n)=nu(n)
y(n)
h 1(n)=(n-1)
a.
b.
c.
Determine quantas operaes de adio e multiplicao reais so necessrias para produzir uma
amostra sada.
Soluo:
a.
H(e j )= 1+ e j
]1 1e
1 + e j
1 e j
b.
y(n)=x(n)+x(n-1)+y(n-1)
c.
j n
2
a.
b.
Com base na alnea anterior, determine y 2 (n) , a resposta do sistema entrada x 2 (n) = cos( n) .
2
j n
e 2 u( n) .
c.
d.
Soluo:
a.
H(e
)=
n j n
1 e j
n =0
y1 ( n) =
j
1 e 2
j n
e 2
b.
1
1 + j
j n
e 2
j n
e 2
jarctg
1+2
j ( n jarctg)
e 2
1+ 2
x 2 ( n) =
1 j 2 n 1 j 2 n
e
+ e
2
2
y 2 ( n) =
1
2
1
1 e
j n
2
1
2
1
1 e
j n
2
j n
j n
1 1
1 1
e 2 +
e 2
2 1+ j
2 1 j
2004/05
j ( n arctg )
1 e jarctg j 2 n 1 e jarctg j 2 n 1 e 2
y 2 ( n) =
e
+
e
=
2 1+2
2 1+ 2
2
1+2
1e
+
2
j ( n jarctg)
2
1+ 2
cos( n jarctg )
2
=
1+ 2
(poderamos ter escrito este resultado imediatamente, usando a noo de resposta em frequncia)
c.
y 3 ( n) =
j ( n k)
ke 2
k 0
n k 0
k= 0
j ( n k )
2
n<0
0,
j ( n +1 )
j n 1 n +1 e 2
e 2
j
1 e 2
1 ( j ) n +1 j 2 n
e ,
1 + j
n0
y 3 ( n) =
d.
1 ( j ) n +1 j 2 n
e u (n )
1 + j
Para valores elevados de n, as duas respostas confundem-se (aps terminar o fenmeno transitrio)
10
2004/05
Aula n 3
* Problema 1
Crie um ficheiro .m de comandos Matlab que execute as seguintes operaes:
-
solicita que o utilizador fornea um valor inteiro N atravs do teclado (comprimento de um sinal),
representa graficamente o valor absoluto do vector h , usando para graduar o eixo das abcissas o
vector n ; acrescente tambm os comandos seguintes:
xlabel('n \rightarrow');
ylabel('Magnitude \rightarrow');
legend('Envolvente')
title('Exponencial Complexa');
(Obs: use sempre um comando pause; depois de um comando plot ou stem )
inicializa uma nova janela grfica atravs do comando figure(2); esta figura ser posteriormente
dividida para representar trs grficos na horizontal (i.e. dividir-se- numa matriz 31),
usa o comando stem para representar na faixa superior da figura 2, a parte imaginria do vector h ,
usando para graduar o eixo das abcissas o vector n ;
cria o vector linha x ,com N elementos e cujos valores no-nulos so dados pela sequncia discreta
u(n-20)-u(n-30),
usa o comando stem para representar na faixa intermdia da figura 2, o vector x , usando para graduar
o eixo das abcissas o vector n ;
usa o comando conv para colocar no vector y o resultado da convoluo discreta entre a parte
imaginria do vector h e o vector x ;
usa o comando stem para representar na faixa inferior da figura 2, os primeiros 100 elementos do
vector y atravs do smbolo pentagram, e usando para graduar o eixo das abcissas o vector n ;
Soluo:
%
% Processamento Digital de Sinal
% EEC4162 2004/2005
% Problema 3.1
% Convoluao discreta
% ajf/fjr
%
N=input('Fornea um valor inteiro: ');
n=[0:1:N-1];
alpha=0.95*exp(j*pi/3);
h=alpha.^n; % produz um vector
figure(1);
plot(n,abs(h));
xlabel('n \rightarrow');
ylabel('Magnitude \rightarrow');
2004 F. J. Restivo / A. J. Ferreira
11
2004/05
legend('Envolvente');
title('Exponencial complexa');
disp ('Prima uma tecla'); pause;
figure(2); subplot(3,1,1);
stem(n,imag(h));
x=[zeros(1, 20) ones(1,10) zeros(1,N-30)];
subplot(3,1,2); stem(n,x);
y=conv(imag(h),x);
disp('Convoluao ja efectuada !');
disp('size(y):'); disp(size(y));
disp('length(y):'); disp(length(y));
len=min(N,100);
subplot(3,1,3); stem(n(1:len),y(1:len),'p');
* Problema 2
Com referncia ao problema anterior, esclarea:
a.
b.
c.
Onde atrs se usou o comando conv, poder-se-ia ter utilizado o comando filter ?
d.
12
2004/05
Aula n 4
Problema 1
Considere um filtro analgico passa baixo elementar do tipo RC, com R = 10 k e C = 2 F.
a.
b.
c.
Determine a resposta em frequncia do sistema discreto cuja resposta impulsional uma amostragem
de h c (t) a uma frequncia igual a 10 vezes a frequncia de corte do filtro analgico.
d.
Soluo:
a.
H c ( j) =
( jC) 1
R + ( jC)
1
1 + jRC
1 RC
e
u( t )
RC
b.
h c (t ) =
c.
h ( n) = Th c ( nT) =
RC / 5 RC
n
e
u( n) = e 5 u( n)
RC
5
H (e ) =
e 5 e j n =
5 n =0
5
1
1 e
5 e j
d.
y( n) =
x( n) + e 5 y( n 1) = 0.628 x( n ) + 0.533 y( n 1)
5
* Problema 2
Repita o problema anterior, mas admitindo que o que agora pretende que a resposta ao degrau unitrio do
sistema discreto seja uma amostragem com perodo T da resposta ao degrau unitrio do sistema contnuo.
Soluo:
d c ( t) = (1 e
t
RC
d( n) = u( n) e
)u ( t)
nT
n
RC u( n) u( n) e 5 u (n )
pelo que podemos saber a transformada em z de uma entrada, u(n), e da respectiva sada d(n)
U(z ) =
1
1 z 1
, | z |> 1
13
D ( z) =
1
1 z
2004/05
1e
, | z |> 1
z
e ento
1
1z
D ( z) =
1e
1
5 z 1
1 z 1
= 1
1e
1 z 1
=
1
(1 e
1e
) z 1
, | z |> e
(porqu?)
A equao s diferenas
y(n) = 0.4665 x(n-1) + 0.5335 y(n-1)
e o diagrama zero-polar pode obter-se atravs de
zplane([0 0.4665][1 -0.5335]);
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
-0.2
Imaginary Part
-0.4
-0.6
-0.8
-1
-1
-0.5
0
Real Part
0.5
Problema 3
Determine a frequncia mnima a que deve amostrar o sinal contnuo de banda limitada xc (t) = senc2(10t) de
modo a evitar a ocorrncia de aliasing.
Soluo:
O sinal contnuo cuja transformada de Fourier um pedestal de largura 2 M centrado em 0
1
x( t) =
2
e jt d =
1 1 j M t
(e
e j M t ) = M senc( M t ) .
2 jt
x1(t) + x2(t) ,
b.
x1(t) x x2(t) ,
14
c.
2004/05
x1(t) * x2(t) .
Soluo:
a.
max( 1, 2)
b.
1 + 2
c.
min( 1, 2)
* Problema 5
O sinal discreto x(n), obtido por amostragem com perodo T de um sinal analgico xc (t), tem espectro no nulo
s para || < /2.
Especifique o filtro de reconstruo ideal e compensado que recupera o sinal analgico, usando reconstruo
de ordem zero, com pedestal de largura T.
Soluo:
Reconstruo do impulso unitrio discreto:
h(t) = u(n) u(n T)
Efeito da reconstruo:
H( j ) =
j T
1e
j
T
2
e
j
T
2
T
2
T
2 jsen
T
T
T j 2
2 j 2
=
e
= Tsenc e
j
2
-6
-4
-2
-2
H r ( j) =
H 1( j ) , se | |
0, se no
que igualmente se representa para T=1
2
1.5
1
0.5
0
-6
-4
* Problema 6
O sinal discreto x(n), obtido por amostragem com perodo T de um sinal analgico xc (t), tem espectro no nulo
s para || < /2.
Suponha que realiza uma interpolao de 1 para 4 do sinal x(n), obtendo o sinal xi(n).
2004 F. J. Restivo / A. J. Ferreira
15
2004/05
a.
b.
Especifique o filtro de reconstruo ideal e compensado que recupera o sinal analgico a partir de
xi(n), usando reconstruo de ordem zero (com pedestal de largura T/4).
c.
Comparando este filtro de reconstruo com o obtido no problema anterior, explique porque os leitores
de discos compactos fazem, em geral, uso de filtros digitais dedicados para fazer interpolao digital?
(um valor comum "8 times oversampling").
Soluo:
A fornecer mais tarde.
Problema 7
Repita a alnea b. do problema anterior, supondo que utiliza a reconstruo de primeira ordem (interpolao
linear).
Soluo:
A fornecer mais tarde.
Problema 8
Considere um sinal dis creto h(n) e a sua transformada em z, H(z).
Determine o sinal discreto cuja transformada em z
a.
H(-z) .
b.
H(z2) .
Soluo:
a.
b.
H ( z) =
H( z 2 ) =
h( n)( z) n =
n =
n =
n =
n =
Problema 9
Determine o sinal discreto causal cuja transformada em z H (z ) =
z -2
1 z 5
Soluo:
Basta seguir o seguinte raciocnio
u(n)
1 z 1
u(n/5), se n mltiplo de 5
0, se no
16
1
1 z5
2004/05
z 2
1 z5
0, se no
Problema 10
Considere o sistema discreto causal
y(n) = 2x(n) + 0.7y(n-1) - 0.1y(n-2) .
a.
b.
Represente graficamente, de modo aproximado, a amplitude da sua resposta em frequncia |H(e j )|.
c.
Soluo:
a.
H ( z) =
b.
| H (e j ) =
1 0. 7z1 + 0. 2z 2
2 z2
, | z |> 0.5
( z 0. 2)( z 0. 5)
2
|e
0.2 | . | e j 0. 5 |
c.
H ( z) =
-3
-2
-1
4z / 3 10 z / 3
4
10
+
h (n ) = 0.2n u( n) + 0.5n u( n )
z 0. 2 z 0.5
3
3
(ser interessante repetir a resoluo usando o mtodo geral, e verific-la determinando os primeiros
termos de h(n) pelo mtodo da diviso dos polinmios)
Problema 11
Considere o sistema discreto causal com funo de transferncia
H (z ) =
1 0.4 z 1
1 0.8z 1 + 0.64z 2
a.
b.
c.
Soluo:
17
2004/05
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
-0.2
Imaginary Part
-0.4
-0.6
-0.8
-1
-1
-0.5
a.
b.
= 0. 8e
(z )(z *) dz =
n ( 0.4)
c.
0.5
zn (z 0.4)
h ( n) =
0
Real Part
( * ) n ( * 0.4)
*
3 n
3 * n
j
( )
2
2
= 0.8n cos( n) u( n)
3
j 3
Problema 12
Os sinais discretos x(n) = 2-nu(n) e w(n) = 3-nu(n) tem transformada em z respectivamente
X ( z) =
1
1
, | z |>
1 1
2
1 z
2
W ( z) =
1
1
, | z |>
1 1
3
1 z
3
1
1
, | z |>
1 1
6
1 z
6
Derive este resultado utilizando a propriedade da convoluo complexa da transformada z.
Soluo:
Temos de calcular no plano v o integral
1
2j
1 1 v
1
1
1 z 1
v -1dv , | v |> e | |>
,
1 z 1
2 v 3
1 ( )
3 v
com o contorno C satisfazendo as condies impostas pelas regies de convergncia de X(z) e W(z), isto ,
1
<| v |< 3 | z | .
2
Um contorno nessas condies s existir evidentemente se
2004 F. J. Restivo / A. J. Ferreira
18
3 | z |>
2004/05
1
1
| z |>
2
6
1
2j
3z
3z
1
1
=
, | z |> .
1
1 1
6
3z 1 z
2
6
19
2004/05
Aula n 5
* Problema 1
O sinal contnuo x c ( t) = sin (20t) + cos(40 t) amostrado com perodo de amostragem T. Crie um ficheiro
.m de comandos Matlab que execute as seguintes operaes:
-
cria um vector n com os inteiros entre 0 e 49, e cria dois vectores: x1( n) = x c ( nT) com T=1/200, e
representa os vectores x1(n) e x2(n) em duas faixas da mesma figura, como se ilustra.
Que conclui ? possvel encontrar um outro valor de T que origine um sinal idntico aos obtidos ?
Soluo:
%
% Processamento Digital de Sinal
% EEC4162 2004/2005
% Problema 5.1
% Aliasing
% {ajf,fjr}@fe.up.pt
%
close all;
clear all;
T1=1/200;
T2=21/200;
t=[0:49];
x1 = sin(20*pi*t*T1)+cos(40*pi*t*T1);
x2 = sin(20*pi*t*T2)+cos(40*pi*t*T2);
subplot(2,1,1);
stem(t, x1,'.');
xlabel('n \rightarrow');
ylabel('Amplitude \rightarrow');
subplot(2,1,2);
stem(t, x1,'.');
xlabel('n \rightarrow');
ylabel('Amplitude \rightarrow');
% sao iguais !
% qualquer T=(20*k+1)/200, k inteiro, produz o mesmo resultado
20
2004/05
* Problema 2
Considere um sistema discreto e causal, do tipo FIR, e com zeros em z0=0.3+j0.4, z0*, 1/z0, e 1/z0*., e tambm em
z1=0.6+j0.8, z1*, e z2=1. Crie um ficheiro .m de comandos Matlab que execute as seguintes operaes:
-
cria um vector coluna Z com os zeros do sistema, e um outro vector coluna P com os polos do sistema,
usa o comando Matlab zp2tf para converter os zeros e polos do sistema para polinmios numerador
e denominador da funo de transferncia do sistema (i.e. a transformada Z):
[num den]=zp2tf(Z, P, 1.0);
usa o comando Matlab zplane com os vectores num e den para representar os polos e zeros do
sistema no plano Z (introduza o comando pause imediatamente a seguir). De que modo que esta
representao denota a caracterstica de fase linear do sistema ?
usa o comando Matlab impz com os vectores num e den para colocar no vector h a resposta
impulsional do sistema, e usa de seguida o comando stem para representar esta resposta (introduza o
comando pause imediatamente a seguir). De que modo que esta representao denota a
caracterstica de fase linear do sistema ?
a.
O que que estes comandos permitem representar? De que modo que as duas representaes
grficas anteriores permitem j antecipar a representao de atraso de grupo obtida ?
b.
Critique a afirmao: o seguinte comando Matlab no decompe o sistema discreto anterior, em subsistemas preservando a caracterstica de fase linear:
[sos, g]=zp2sos(Z, P, 1.0);
Soluo:
%
% Processamento Digital de Sinal
% EEC4162 2004/2005
% Problema 5.2
% Filtro FIR com fase linear
% {ajf,fjr}@fe.up.pt
%
close all;
clear all;
z0=0.3+j*0.4;
z1=0.6+j*0.8;
z2=-1;
Z=[z0 z0' 1/z0 1/z0' z1 z1' z2].';
P=[0 0 0 0 0 0 0].';
[num den]=zp2tf(Z, P, 1.0);
zplane(num, den);
2004 F. J. Restivo / A. J. Ferreira
21
2004/05
pause;
[h, t]=impz(num, den);
stem(t, h);
xlabel('Amostras');
ylabel('Amplitude');
pause;
figure(2)
subplot(2,1,1);
[H, W]=freqz(num, den);
plot(W/pi, 20*log10(abs(H)));
xlabel('Frequencia Normalizada');
ylabel('Amplitude (dB)');
subplot(2,1,2);
plot(W/pi, grpdelay(num, den));
xlabel('Frequencia Normalizada');
ylabel('Atraso de Grupo (amostras)');
% fase linear
% atraso de grupo constante: (N-1)/2
pause;
[sos, g]=zp2sos(Z, P, 1.0);
sos
% desfaz grupo de quatro zeros
% impossivel ter seccoes de segunda ordem com fase linear
Problema 3
Seja um sistema discreto em que x(n) representa o nmero de novos alunos que, no incio do ano n, se
inscreve a uma disciplina e y(n) representa o nmero total de alunos que frequenta essa disciplina no ano n.
Dos alunos que frequentam a disciplina em cada ano, 70% tm aproveitamento.
a.
b.
Sendo x(n)=100u(n), para que valor que tende o nmero de alunos a frequentar a disciplina?
c.
Repita b., supondo agora que existe um regime de prescries e que um aluno que reprova trs vezes
fica impedido de se inscrever novamente.
Soluo:
a.
y( n) = x (n ) + (1 0. 7) y(n 1)
b.
H ( z) =
Y ( z) =
1
1 0.3z 1
100
1 z
, |z|>0.3
1
1 0.3z 1
, |z|>1
O teorema do valor final permitir-nos-ia concluir imediatamente que y(n) tende para
100
143 .
0. 7
y( n) =
c.
1
100 z n +1
100 100 . 0. 3n +1
100
dz = (
+
) u( n) =
(1 0.3 n+1 ) u( n)
2j ( z 1)( z 0.3)
0.7
0.7
0.7
22
2004/05
y( n) = x (n ) + 0.3y( n 1) 0.33 x( n 3)
ou
y( n) = x( n) + 0.3x( n 1) + 0.32 x( n 2)
que tende para 100 + 30 + 9 = 139.
Problema 4
A srie de Fibonacci obtem-se calculando cada termo como a soma dos dois termos anteriores. Os dois
primeiros termos da srie so f(0) = 1 e f(1) = 1. Determine uma expresso geral para o termo de ordem n, f(n),
da srie de Fibonacci.
Soluo:
A srie de Fibonacci a resposta impulsional do sistema causal y(n) = x(n) + y(n-1) + y(n-2) (porqu?).
Usando a transformada z
H ( z) =
1
1 z
z 2
com polos em
1 1+ 4 1 5
=
2
2
e, usando a frmula integral,
h ( n) =
5 2 n+1
f(n)
f(n)
f(n)
f(n)
10
89
20
10946
30
1346269
11
144
21
17711
31
2178309
12
233
22
28657
32
3524578
13
377
23
46368
33
5702887
14
610
24
75025
34
9227465
15
987
25
121393
35
14930352
13
16
1597
26
196418
36
24157817
21
17
2584
27
317811
37
39088169
34
18
4181
28
514229
38
63245986
55
19
6765
29
832040
39
102334155
Problema 5
O parque informtico numa dada escola expresso por y(n) computadores utilizveis no final do ano n.
Ao longo de cada ano o nmero de computadores decresce devido a avarias, sendo a taxa anual de avarias de
5% e devido ao abatimento de todos os computadores que completam 3 anos de utilizao.
No incio de cada ano n so adquiridos x(n) computadores novos.
a.
Obtenha, justificando, a equao s diferenas que exprime y(n), o nmero de computadores utilizveis
no final do ano n, de acordo com o enunciado.
23
2004/05
b.
Suponha que o parque informtico criado a partir do ano zero com a compra de N computadores
novos no incio de cada ano, obtenha a expresso que exprime y(n) em funo de N e n.
c.
Qual dever ser N para que o nmero de computadores utilizveis estabilize em 1000?
Soluo:
y(n) = 0.95y(n-1) + x(n) 0.953x(n 3)
a.
ou ento
y(n) = x(n) + 0.95x(n 1) + 0.952x(n 2)
(esta segunda forma evidencia a resposta impulsional finita do sistema: um computador abatido ao
fim de trs anos)
b.
x(n) = Nu(n)
y(n) = Nu(n) + 0.95Nu(n 1) + 0.952Nu(n 2)
N + 0.95N + 0.952N = 1000 N = 351
c.
Problema 6
Um modelo simplificado de um banco poderia ser o seguinte:
x(n) representa uma transaco mensal, de depsito ou de levantamento, [x(n) positivo se for
depsito e s h uma transaco por ms],
mensalmente, h lugar ao pagamento de um juro Ty(n-1), com 0 < T << 1 (do cliente ao banco ou do
banco ao cliente, conforme o saldo for devedor ou credor).
a.
Represente por uma equao s diferenas o modelo de funcionamento deste banco. Justifique.
b.
Suponha que o seu saldo no ms 1 nulo, que no ms 0 o banco lhe concede um crdito de 100 000 ,
e que a partir do ms 1 deposita regularmente P neste banco, com o objectivo de saldar a dvida ao
fim de 20 anos. Calcule, atravs de uma anlise em z, qual o valor da prestao P a pagar, sabendo que
a taxa de juro mensal de 0.5%.
Soluo:
a.
b.
H (z ) =
1
1 1.005 z 1
X ( z ) = 100000 +
Y (z ) =
y( n) =
Pz 1
1 z 1
100000 + (100000 + P) z 1
100000 + (100000 + P )z 1
(1 z 1 )(1 1.005 z 1 )
1 z 1
, |z| > 1
1 100000 z n +1 + (100000 + P) z n
dz
2j
( z 1)( z 1. 005)
24
y( n) = (
2004/05
100000 + (100000 + P)
+
1 1.005
y( n) = ( 100000 x1.005 n +
P (1 1.005 n )
) u( n)
0.005
0.03
A equao s diferenas ser y( n) = x (n ) + 1 +
y( n 1) , em que n um ndice que representa o ms.
12
Y( z ) =
P
1z
1
1 1.0025 z
400 P
1 z
401P
1 1. 0025 z 1
10
x 10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
50
100
150
25
200
2004/05
Aula n 6
* Problema 1
Crie um ficheiro .m de comandos Matlab que execute as seguintes operaes:
-
l os valores dos ndices inicial e final da parte do sinal que ir ser processada,
soma ao sinal uma sinusoide pura com a frequncia de 3125 Hz e amplitude 20000,
define os coeficientes de um filtro notch de 2 ordem, com polos a 0.95 da origem do plano z e zeros
coincidentes com os polos da sinusoide acrescentada,
usa o comando zplane para representar os polos e zeros do sistema, e o comando freqz para
representar a resposta em frequncia do sistema,
26
2004/05
sound(datar/(1.2*max(abs(datar))),Fs)
% adiciona ruido e mostra e toca sinal corrompido
omega0=2*pi*3125/Fs;
nc=1:dsize;
x=datar+20000*cos(omega0*nc)';
plot(x)
disp('Prima uma tecla para ouvir o sinal com ruido'); pause
sound(x/(2.0*max(abs(x))),Fs)
% define coeficientes do filtro notch de segunda ordem
% e mostra resposta em frequencia
r=0.95; c0=2*cos(omega0); rs=r^2; c0r=r*c0;
zplane([1 -c0 1], [1 -c0r rs])
freqz([1 -c0 1], [1 -c0r rs])
disp('Prima uma tecla para aplicar o filtro notch'); pause
y(1)=0; y(2)=0;
for n=3:end2-end1,
y(n)=x(n)-c0*x(n-1)+x(n-2)+c0r*y(n-1)-rs*y(n-2);
end
plot(y)
disp('Concluido. Prima uma tecla para ouvir o sinal filtrado');
pause
sound(y/(1.2*max(abs(y))),Fs)
Problema 2
Um sistema discreto tem um polo em e um zero em 1/*.
a.
b.
Mostre que o mdulo da resposta em frequncia deste sistema independente de (sistema do tipo
passa tudo).
c.
Soluo:
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
-0.2
Imaginary Part
-0.4
-0.6
-0.8
-1
-1
-0.5
0
Real Part
a.
0.5
z
b.
H( z ) =
*
z
27
H( e j ) =
2004/05
1
j
*
j
1
* = e e
=
*
j
e
*
e j
e j
arg(H( e j )) =
e como tg( ) =
tg tg
1 + tgtg
tg arg(H(e j )) =
cos + 1
sen
)(
)
sen cos
cos + 1
sen
+
sen
cos
1(
arg(H( e j )) = arctg
(1 2 )sen
2 (1 + 2 ) cos
-1
-2
-3
-3
-2
-1
Problema 3
Considere um sistema do tipo FIR com zeros em 0.8e
e 1.25e
a.
b.
Determine dois outros sistemas do mesmo tipo e com a mesma amplitude da resposta em frequncia
(diferindo apenas na fase).
Soluo:
a.
H( z ) = z 4 ( z 0. 8e
3 )( z
H ( z ) = z 4 ( z 2 1.6 cos
0.8e
3 )( z
1. 25e
j
3 )( z 1. 25e 3 )
28
-1
+ 3.2025z
-2
- 2.05z - 3 + z - 4
2004/05
e polos em 1.25e
H( z ) = 1. 5625 z 4 ( z 0.8e
j
3 ) 2 ( z 0. 8e 3 ) 2
e polos em 0.8e
j
3 )2
b.
Determine a resposta implsional dos sistemas de fase mnima e fase mxima com magnitude da resposta
em frequncia igual do sistema dado.
Problema 5
Considere o sistema discreto do tipo FIR com zeros em
0.3+j0.4, 0.3-j0.4, (0.3+j0.4)-1, (0.3-j0.4)-1, 0.6+j0.8, 0.6-j0.8, -1.
a.
b.
c.
Decomponha o sistema numa associao em srie de dois sistemas, cada um deles ainda de fase linear.
Soluo:
a.
b.
c.
29
2004/05
1.5
0.5
7
-0.5 Part
Imaginary
-1
-1.5
-2
-1.5
-1
-0.5
0
0.5
Real Part
1.5
30
2004/05
Aula n 7
* Problema 1
Considere um sistema causal do tipo FIR com zeros em = 0. 8 exp( j / 3) , , 1 / e 1 / .
a.
Interprete a seguinte sequncia de comandos Matlab, que dever escrever num ficheiro do tipo.m .
close all;
clear all;
alfa=0.8*exp(j*pi/3);
raizes=[alfa alfa' 1/alfa 1/(alfa')];
num=poly(raizes);
raizes=[0 0 0 0];
den=poly(raizes);
figure(1);
zplane(num, den);
pause;
figure(2);
[H, W]=freqz(num, den);
plot(W/pi, 20*log10(abs(H)));
xlabel('Frequencia Normalizada');
ylabel('Amplitude (dB)');
pause;
b.
Adicione neste ficheiro .m outros comandos Matlab que executem as seguintes operaes:
-
H( ) =
1 1
1 1 1 1
obtm o filtro de fase mnima que resulta do filtro FIR indicado, colocando em srie com este um
filtro passa-tudo de segunda ordem e ganho unitrio; isto conseguido programando um valor de
adequado na equao acima e efectuando a multiplicao polinomial:
faseminnum=conv(num, filptnum);
faseminden=conv(den, filptden);
31
c.
2004/05
Que comando(s) Matlab que usaria para obter o filtro de fase mxima, atravs de, em alternativa ao
procedimento anterior, H FASE max ( z) = z L H FASE min (z 1 ) ?
Problema 2
Considere o sistema discreto causal com a equao s diferenas
define nos vectores num e den os polinmios numerador e denominador do sistema dis creto,
usa o comando roots()para determinar os polos e zeros (compare com o clculo manual),
usa o comando;
[resid, polos, dire]=residuez(num, den);
que fornece os vectores resid, polos e dire, cujo contedo dever interpretar e comparar com o
resultado da expanso manual em fraces parciais da funo de transferncia do sistema,
usa o comando impz() para representar as primeiras 40 amostras da resposta impulsional do sistema,
que dever comparar com o clculo manual da resposta impulsional (vector h) e a representao das
suas primeiras 40 amostras, atravs do comando plot(n,h,'pr') (usando para ndice o vector
n=[0:39];).
* Problema 3
Projecte um filtro digital do tipo passa baixo, com frequncia de corte 1 kHz frequncia de amostragem 10
kHz, a partir de um filtro RC passa baixo elementar
a.
b.
c.
d.
Represente graficamente as magnitudes das respostas em frequncia dos trs filtros digitais obtidos.
Soluo:
a.
1
RC
H a ( s) =
1
s+
RC
em que a frequncia angular de corte c =
H a ( s) =
1
1
, ou seja, 2 .10 3 =
,e
RC
RC
2000
.
s + 2000
H( z ) = 10
2000
1 e 5 z 1
1 e 5 z 1
=e
e obtem-se
0.628
, | z |> 0.533
1 0.533 z1
32
2004/05
d a ( t ) = (1 e 2000t ) u( t )
e a resposta ao degrau do filtro digital resultante da transformao
d( n) = (1 e 2000. 10 n ) u( n) = (1 e
4
n
5 ) u( n)
cuja transformada z
D ( z) =
1 z 1
1
1 e
5 z 1
pelo que
1
H ( z) =
1 z
1 e
1
1 z1
5 z 1
(1 e
1 e
5 ) z 1
5 z 1
0. 467 z 1
1 0.533 z 1
, | z |> 0. 533
H (z ) =
H ( z) =
2000
2
1 z 1
+ 2000
10 4 1+ z 1
0.239 (1 + z 1 )
1 0. 522 z 1
=
10
1 z 1
1+ z 1
=
+
(1 + z 1 )
10 + (10 ) z 1
, | z |> 0. 522
1.2
0.8
0.6
0.4
0.2
0.5
1.5
33
2.5
2004/05
Aula n 8
Problema 1
Considere o filtro analgico passa baixo
H a (s ) =
1
.
1 + 0. 08s
a.
b.
Determine o filtro digital que se obtem de Ha(s) pelo mtodo da invarincia da resposta impulsional,
para uma frequncia de amostragem de 10 Hz.
c.
Soluo:
H a (s ) =
H (z ) =
1
12.5
=
c = 12.5 rad/s Fc = 1.984 Hz
1 + 0.08 s s + 12.5
1.25
1 e 1.25 z 1
1.5
1
0.5
0
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
10
34
2004/05
b.
c.
Determine a partir de que frequncia a atenuao do filtro digital melhor que 60 dB.
Soluo:
a.
c =
b.
2 c
tg
= 20000 tg = 6498 . 4 rad/s
T
2
10
2
3
z1 =
2 + sT 2 0.64984
=
= 0. 501
2 sT 2 + 0.64984
z 2,3 =
2 + 0. 64984 e
2 0.64984
c.
10log
2
3
e 3
2 0.32492 j0.56278
= 0.736 j0. 0639
2 + 0.32492 j0.56278
1
6
< 60 (
) > 999999 = 64984
6
6498.4
1+ (
)
6498.4
donde
= 2tg 1
T
= 2.5445 rad
2
Problema 4
Pretende-se projectar um filtro digital passa-banda, do tipo FIR, tal que
H (e
j T
0
) 1
0
2
= 2000 rad/s .
T
a.
b.
c.
Soluo:
a.
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
-1000
-800
-600
-400
-200
35
200
400
600
800
1000
h c (t) =
b.
c.
1
2
c ( j )e
2004/05
j t
d =
600
400
senc(600 t)
senc(400 t)
-40
-30
-20
-10
10
20
30
40
50
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.9
1.5
0.5
0.35
0.3
0.25
0.2
0.15
0.1
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.9
( N1 ) / 2
n= 0
36
b.
2004/05
Projectaram-se dois filtros FIR, nas condies do enunciado e com o mesmo comprimento N, do tipo
passa-baixo, com banda passante BP: || [0, 0.42], com banda de transio BT: || ]0.42, 0.58[, e
com banda de corte BC: || [0.58, ], atravs da minimizao dos dois seguintes critrios de erro na
aproximao de H(ej) a uma resposta desejada Hd(ej) :
Critrio 1: 2 =
( ) ( )
H d e j H e j
{ ( ) ( )}
BP BC .
Grfico G2
0.8
0.8
0.6
0.6
Ganho
Ganho
Grfico G1
0.4
0.4
0.2
0.2
0
0
0.2
0.4
0.6
0.8
Frequncia/
0.2
0.4
0.6
0.8
Frequncia/
O mdulo da resposta em frequncia dos dois filtros projectados encontra-se representado nos
grficos G1 e G2.
Indique, justificando, que critrio de projecto ter sido usado para projectar os filtros ilustrados.
c.
Com base na informao disponvel, estime o comprimento N dos filtros projectados na alnea anterior.
37
2004/05
Aula n 9
* Problema 1
Pretende-se projectar um filtro discreto, do tipo passa-banda, com as seguintes especificaes: banda
passante entre 3000 Hz e 6000 Hz, ordem 8, frequncia de amostragem 44100 Hz. Com este objectivo,
projectam-se em ambiente Matlab quatro filtros: Butterworth, Chebychev 1, Chebychev 2, elptico; e
comparam-se as suas caractersticas, atravs do seguinte cdigo:
close all;
clear all;
fs=44100;
fc=[3000/fs 6000/fs];
[b1 a1]=butter(4, fc); % ordem efectiva do filtro: 2N=8
[H1, W]=freqz(b1, a1);
[grpdly1 W]=grpdelay(b1, a1);
% ripple na banda passante = 0.5 dB
[b2 a2]=cheby1(4, 0.5, fc); % ordem efectiva do filtro: 2N=8
[H2, W]=freqz(b2, a2);
[grpdly2 W]=grpdelay(b2, a2);
% ripple nas bandas corte = 25 dB
[b3 a3]=cheby2(4, 25, fc); % ordem efectiva do filtro: 2N=8
[H3, W]=freqz(b3, a3);
[grpdly3 W]=grpdelay(b3, a3);
% ripple na banda passante = 0.5 dB e nas bandas corte = 25 dB
[b4 a4]=ellip(4, 0.5, 25, fc); % ordem efectiva do filtro: 2N=8
[H4, W]=freqz(b4, a4);
[grpdly4 W]=grpdelay(b4, a4);
figure(1);
plot(W/pi*fs/1E3, 20*log10(abs([H1.'; H2.'; H3.'; H4.'])));
xlabel('Frequencia (kHz)');
ylabel('Magnitude (dB)');
axis([0 12 -60 10]);
figure(2);
plot(W/pi*fs/1E3, [grpdly1'; grpdly2'; grpdly3'; grpdly4']);
xlabel('Frequencia (kHz)');
ylabel('Atraso Grupo (amostras)');
axis([0 12 0 150]);
Com base na apreciao das figuras 1 e 2 geradas, diga que traado corresponde a cada tipo de filtro. Se o
critrio de escolha for bandas de transio estreitas e distoro moderada do atraso de grupo (inferior a 100
amostras) que filtro escolheria ?
* Problema 2
Pretende-se projectar um filtro FIR de fase linear, com as seguintes especificaes:
-
Escreva num ficheiro do tipo.m comandos Matlab que executem as seguintes funes:
-
obtm um filtro projectado pelo mtodo da janela (comando fir1) usando uma janela de Hanning,
38
2004/05
Compare as caractersticas do dois filtros e diga qual escolheria se desejar bandas de transio estreitas.
* Problema 3
Repita o projecto dos filtros indicados anteriormente mas usando agora a ferramenta de projecto fdatool da
toolbox de processamento de sinal do Matlab.
Problema 4
a.
b.
Calcule a DFT Y(k) do sinal discreto y(n) = [0, 0, 0, 0, 0, 1, 1, 0], e relacione-a com a anterior.
Soluo:
a.
X ( e j ) = e j + e 2 j = 2 cos
b.
j 2
e
2
Se ao sinal x(n) fossem acrescentados 4 zeros obter-se-ia x8(n) = [0, 1, 1, 0, 0, 0, 0, 0], cuja DFT seria
x( n) = cos
n
, n = 0,...,15
8
x[n ] =
n
8
+e
2
n
8
, n = 0 .. 15
39
x[n ] =
1
N
N 1
X[k]e
2004/05
2
nk
N
k =0
Y (k ) = X ( e
2
k
N ), k
= 0,..., N 1 .
Soluo:
Verifica-se aqui o fenmeno do aliasing, e poderamos escrever imediatamente o resultado. Como todas as
amostras, de N em N, vo somar-se
y( n) =
( n + rN)
= 2 n
r =0
rN
r =0
1
1 2 N
2 n , n = 0 .. N-1
X( z ) =
zr , | z | >
r=0
Y (k ) =
2 r e
1
2
2 rk
N
r=0
y(n ) =
N 1 +
j
1
2 r e
N k =0 r=0
2 rk
N
WN
nk
1
N
N 1
W
2 r
r=0
( r n) k
k =0
e como o segundo somatrio vale 0 se n-r0, N, 2N, ... e N se n-r=0, N, 2N, ...
y( n) =
n rN
r =0
1
1-2
-N
2 - n , n = 0. ..., N - 1 .
Problema 7
A DFT de um sinal discreto x(n) de comprimento N X(k).
Determine a DFT Y(k) do sinal de comprimento MN y( n) = x(n mod N ) , M inteiro.
Soluo:
O sinal y(n) constitudo por M repeties do sinal x(n). Ento
Y( k ) =
MN 1
nk
y( n) WMN
=
n =0
Y( k ) =
M 1
r =0
( rN+ n )k
y( rN + n) WMN
r = 0 n= 0
N 1
rNk
WMN
M 1 N1
nk
x( n) W MN
=
n =0
M 1 N1
y(n )W
rNk
nk
MN W MN
r = 0 n= 0
M 1
r =0
N 1
rk
WM
x( n ) WN M =
n =0
k
MX , se k = mltiplo de M
M
0, se no
o resultado esperado: repetir periodicamente num domnio corresponde a inserir zeros no outro domnio.
40
2004/05
Aula n 10
Problema 1
Pretende-se projectar um sistema discreto utilizando o mtodo da amostragem da resposta em frequncia. O
nmero de amostras de 16, e sabe-se que as nicas amostras diferentes de zero so
H(0) = H(1) = H(15) = 1
H(2) = H(14) = 0.5.
Escreva as equaes s diferenas que realizam este sistema.
Soluo:
O caminho a seguir H(k) h(n) H(z) sistema, utilizando-se a iDFT e a transformada em z
h ( n) =
H ( z) =
H ( z) =
1 N 1
H( k) WNnk
N k= 0
N 1
N 1
n= 0
n= 0
N1
N1
N1
k =0
n =0
k =0
k 1 N
1 N1
1 ( WN
z )
1 z N
H(k )
=
k 1
N k =0
N
1 WN z
N1
1 W k z 1
k =0
H( k)
N
O sistema pretendido constitudo pela associao em srie do sistema do tipo no recursivo (FIR)
H p (z ) =
1 z N
N
que um sistema com N zeros igualmente espaados sobre a circunferncia unitria do plano z, em
z k = WNk , k = 0... N 1 , normalmente designado por filtro em pente (comb filter), com o paralelo de N
sistemas do tipo recursivo (IIR)
H k ( z) =
H( k )
k 1
1 WN z
, k = 0..N 1
cada um com um polo exactamente em z k = WNk . Cada um destes polos cancelado por um dos zeros do
primeiro sistema, resultando
H ( z) z = W k = H ( k ) .
N
H kk ( z) =
H( k)
k 1
1 WN
z
H( k)
k 1
1 WN
z
2 k 1
z
N
= H( k)
.
2k 1 2
1 2 cos
z +z
N
2 2cos
No caso dado
H p (z ) =
H 0 ( z) =
1 z 16
16
1
1 z
41
2004/05
2 2 cos z 1
8
H11(z ) =
1 2
1 2 cos z + z
8
1 cos z1
4
H 22 (z ) =
1 2
1 2 cos z + z
4
v(n ) =
x( n) x (n 16)
16
y0 (n ) = v( n) + y0 ( n 1)
N
L
n.a n.b
n.m
m/a
128
58
7
64 1024 17.66
256 186
8 128 2304 12.39
512 442
9 256 5120 11.58
1024 954 10 512 11264 11.81
2048 1978 11 1024 24576 12.42
42
2004/05
Aula n 11
Problema 1
Faa um diagrama de fluxo para um programa para a FFT, algoritmo de decimao na frequncia, entradas
ordenadas.
Problema 2
a.
b.
Analise o conjunto de comandos Matlab contidos no ficheiro fft_.m que ilustram uma possvel
estrutura de clculo da Fast Fourier Transform, pelo algoritmo de decimao no tempo (DIT). De modo
a familiarizar-se com a operao do algoritmo, teste-o considerando as sugestes contidas no
cabealho do ficheiro. Use tambm a funo fft() do ambiente MATLAB para comparar resultados.
c.
d.
Admita que pretende substituir, em cada borboleta, o clculo explcito de funes trigonomtricas pelo
acesso a uma tabela. Conclua sobre qual dever ser o contedo e tamanho da(s) tabela(s)
necessria(s). Procure evitar redundncia de valores.
43
2004/05
Aula n 12
Problema 1
Considere um sistema linear e invariante com h(n) = anu(n), com |a| < 1.
a.
b.
c.
Use o teorema de Parseval para calcular a rea sob a funo densidade espectral de energia.
Soluo:
a.
c HH ( n ) =
k =
c HH (n ) = a n
h( k) f ( n k) =
a k u (k )a (n k) u( ( n k)) =
k =
a ( n k) u( k) u( k n)
k =
2k
k 0
k n
e h dois casos
n 0 : c HH ( n ) = a n
2k
= a n
k =0
n 0 : c HH ( n ) = a n
a 2k = a n
k =n
1
1 a 2
a 2n
1 a 2
a n
1 a 2
an
1 a 2
c HH ( n) =
a |n |
1a 2
c HH ( l) = h(l) * h * ( l) H (e j ) H * ( e j ) = C HH ( e j )
Temos assim duas vias, a directa e calculando a transformada de Fourier de cHH( l )
Primeira via:
H (e j ) =
n j n
n =
1
1 ae j
C HH ( e j ) =| H( e j ) |2 = H( e j ).H * ( e j ) =
1
1 ae
1
j
1 ae
1
1 2a cos + a 2
Segunda via:
C HH ( e j ) =
c HH ( l) e jl =
l =
C HH ( e j ) =
a l
1 a
l=
+
1
1 a
l =1
e j l +
a e
e j l +
l j l
al
1a
l =0
e jl
l =0
44
C HH ( e j ) =
c.
2004/05
1
1a
E = F 1 ( C HH (e j ))
l= 0
ae j
1 ae
1
2
1
1 ae
)=
1
1 2a cos + a 2
C HH (e j ) e j n d
=
l =0
1
2
1 2a cos + a
1
que no simples de calcular. O teorema de Parseval permite-nos fazer o clculo noutro domnio
1
2
E=
| H( e j ) | 2 d =
n =
| h( n) |
| h( n) | 2 =
n =
2n
n =0
1
1 a 2
Este clculo poderia ter sido realizado utilizando a transformada z e o teorema dos resduos:
c HH ( l) = h ( n) * h * ( n)
c HH (l) =
C HH ( z) = H(z ).H * (
1
z*
1
1
H(z ).H*( * ) zl 1dz
2j
z
1
1
1
1
1
1
H(z ).H * ( * ) z 1dz =
(
) * z 1dz , | a |<| z |<| |
1
*
2j
2j 1 az
a
z
1 az
1
1
1
1
1
E = c HH (0) =
dz =
=
*
2j z a 1 a *z
1 a a 1 | a |2
E = c HH (0) =
b.
c.
Que concluso retira dos resultados deste problema sobre a aco do filtro?
Soluo:
a.
Seguindo o caminho
XX ( l)
XX ( e j )
YY ( e j )
YY (l)
tem-se
XX (e j ) = 2
C HH ( e j ) = H( e j ) H* (e j ) = (1 e j )(1 e j ) = 1 2 cos 1 = 2(1 cos)
YY ( e j ) = C HH ( e j ) XX ( e j ) = 2 2 (1 cos ) (potncia espectral sada)
YY ( e j ) = 2 2 (1
e j + e j
)
2
45
2004/05
YY ( l) = 2 2 ( l) 2 (l 1) 2 ( l + 1)
b.
E (| y( n) | 2 ) = YY (0) = 2 2
c.
46