Você está na página 1de 13
Posigdes - Vol. 10.N* 3 [30] novembro de 1999 Arte-educagao Multicultural e Reforma Global Rachel Mason Resumo: Nos anos 60 o conceto de arte-educaco multicultural surgiu nas nucdes ocidentais, sasociado 2 idéia de que a diversidaice cultural deveria ser representach € ransmitida na escola, ‘pura que as crangas aprendiessem a aceiti-la na sociedade. A tese deste trabalho & que send a ‘denticace cultural um constructo central no multiculturalismo mundial, e considerando que a dliversidade cultural € algo com que todas concordam, as policas elueacionais vols para a ‘questio da diversidade cultural poderiam orienlar a arte-educicio, pars que ela se tonmasse mais preecupeda com interesses sociaise politicos, ¢ nia apenas coma aate, Dado que a padronizat- ‘Go de modelos cultura € 0 aumento de confltos culturais io questées modemas contrac ‘orias, hd uma necessidade urgente de reformas que envolvam educadores em arte e seus alu- nos, buscando caminhos para a aumenar a tolerincia © respelto entre grupos. Potevras-chove: ensino da ate, educagio multicultural, phuralidade cultural Abstract: The concept of multicultural art education originated in Western nation states in the 1960s where it is associated with the view that cultural variation shoul be represented and transmitted in school art in order for children to aceept it in a given society. Its the thesis of this aticle that cultural identity s the core construct in muhicultralism world-wide and wheres ‘celebrating cultural diversity is something everyone agrees on, the politics of identity could lead to ar education becoming more concerned with social and politcal concemms than with art Given that standardisation of culural pattems and increased cultural conic are contradictory modems trends, there is an urgent need for reforms that will engage art educators and their students with ways in which global culture is impacting on local systems and can increase inter group tolerance and respect. Keywords: ant education, multicultural edueation, cultural phuralism Pro-Posiges - Vol. 10.N* 3 [30] novembro de 1999 Arte-educagdo Multicultural e Reforma Global! © conceit de multiculturalsme (© conceito de educaca0 multicultural originou-se na Europa e na América do Norte, no Final dos anos 60, quando foi definido como *C..)a visio de que as variagbes culturais| ‘evem ser representadas ¢ transmits (na arte-educacio”) nos sistemas escolares, de for- rma que as ciangas aceitem a socielade em que vivem.” (Barry etal, 1992) ‘A explicacao mais comum para o fato dos sistemas educacionais ocidentais estancin legislando de forma a aumentar 0 pluralismo na arte escolar é que eles estio respondlendo a ‘uma luta pelo reconhecimento politico chs minorias e/ou grupos de imigrantes. Grandes ondlas de imigracio, ocoridas desde a Il Guerra Mundial, tém forrado o exame dos valores fundamentais presentes nas instituigdes de tansmissio cultural, como a arte € a educagao, nelas embutidos de forma hegemdnica pelas elites, O conceito de pluralismo cultural criado por essis muclangas demogrificas provocou uma tremenda luta para definir 0 que constitu © contetido educacional apropriado, segundo a noxao liberal ocidental da dentidade de cick ddnia, que se pauta ne idéia de que mio somente todos clevem reconhecertidentickce nica = propria ou do outro -, mas que a distingao da ickentidade nica — particular ou do grupo rn sociedad — seja assim reconhecida, Mas, as reforms educacionais que introduzem a ae dos grupos culturais minoritrios, e que partem das premissas de ileais democriticos 0 ddentais de eqliidade € diversidade, mio explicam o que esti acontecendo nas outa regibes do mundo, Considerando o fato de que as sociedadles de todo © mundo estio se tornando mais porosts, € que 2 igualcade de oportuniades & um tema global, a tese deste texto € de «que fi uma fala na hegemonia ocidental, e que as reformas da arte-educacio muicultural, esto assumindo as mais diversas formas, em lugares distintos, A introducio do material cultural componente do currculo nacional de arte do Quénia um exemplo tipico de reforma, que pretend desenvolver o senso de identiade cultura africano e a crenca em si proprio através do estuclo da tradigao artstca, o que & mais utr preocupagio politica central do que pluralismo. A “africanizagio” do curriculo também & lum tema predominantemente “multicultural” cle educadores com raizes aicanas, que mo- ‘ame trabalham na Europa e América do Norte. A “afticanizacio” da arte-educagio, onde quer que esteja ocorrendo, propoe uma expansao da variago cultural como um modo de resistencia ao pensamento cla tracliio ociclental liberal, que esté associaca a uma persisten- te opressio e dominacio das pessoas nio ocidentais, © Japdo tambem tem mostado uma considerivel resistencia ao multiculturalism oc dental, mas por rizbes diferentes, Apesar das recente reformas educacionais intemacionais terem sido introduzidas no curriculo nactonal de arte, 0 multiculturalismo “étnico” es «do considerado inapropriado pela nagio, que oficialmente se descreve como monocultural, Duascliferencas significativas existentes entre ate-educacao japoness ea ockental Sio: (Da 1 Trabalho apresentade ne Seminario sobre Ensino de Arta, promovide pelo LABORARTE -Lobocatério e Estudos sobre Ersno das Aes, da Faculdade de Educacda/UNICAMP. realzado ein Campinas, e 14.0 16.de outubr0 de 1998, Traduga de Juina Banna e revsd0 de Cio Maia de Casto Ammelda, 2Em inglés 19 ort education se aplica apenas 20 ensino das atts visuals (Nota de revisora do st Pro-PosigSes - Vol. 10 N° 3 [20] novembro de 1999 arte-educiio japonesa€ tida como bicultural, iso & stenta igualmente para a ate japonest © ‘ocidental; (I) as novas refornas interacionais estio demandando uma maior conscieneia das herancas culturais nacionais, como um pré-requisto para abrir a sociedade as comunida- «des mundiais que esao se tomandlo cada vez mais globais, CO curriculo bicultural de arte de Aetearoa — Nova Zelfindia, & 0 resultado de uma his {ria de assentamento colonial britanico que difere do moxlelo de conquista. Apesar do do- ccumento de fundacio da nagio CTratado de Waitangi, 1840) falar em um compromisso de pparceria consiticional com a socieclicke Maori, o progruma e a pritica de arte-

Você também pode gostar