Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Os g
são substâncias moleculares binárias, pois são apenas formadas por e g .
Quando na cadeia carbonada só existem
, trata-se de um hidrocarboneto
, caso
existam ligações
, entre os átomos de carbono, trata-se de um hidrocarboneto
. Há
dois grandes grupos de hidrocarbonetos: os hidrocarbonetos
(contêm, pelo menos,
) e os
hidrocarbonetos
(não contêm g
e as suas cadeias carbonadas, podem ser
ou
g
e qualquer delas pode ser (C3 ou C4 ) ou
(C1 ou C2)).
Os hidrocarbonetos alifáticos de cadeia fechada também se chamam alicíclicos. Os de cadeia aberta tomam o nome de:
, quando os átomos de carbono estão ligados uns aos outros por ligações covalentes simples;
, quando existe pelo menos uma ligação covalente dupla entre dois átomos de carbono;
, quando existe pelo menos uma ligação covalente tripla entre dois átomos de carbono.
O sistema de regras utilizado está universalmente reconhecido e é proposto pela IUPAC. Nos alcanos cada átomo de
carbono está ligado a 4 outros átomos por ligações covalentes simples C ± H e C ± C. Nos alcanos de cadeia linear, cada
átomo de carbono não terminal liga-se a outros dois átomos de carbono e a dois de hidrogénio, não havendo ramificações ao
longo da cadeia carbonada. O mais simples dos alcanos é o (), segue-se o ( ), o ( ), o
( !). Nos alcanos seguintes o nome obtém-se " #
$. A fórmula geral dos alcanos é: % .
G
Quando o número de átomos de carbono na cadeia carbonada é superior a 3, as cadeias carbonadas podem se
ramificadas. Exemplo de duas cadeias carbonadas ramificadas:
Os grupos de átomos que constituem as ramificações chamam-se radicais alquilo ou grupos alquilo e são
simbolizados por a. Os nomes dos radicais alquilo obtêm-se a partir do alcano respectivo, substituindo a terminação por
. Exemplo:
± CH3 ® metilo;
± C2 H5 ® etilo;
± C3 H7 ® propilo; «
Para dar o nome aos alcanos de cadeia ramificada, escolhe-se, para cadeia principal a que contém maior número de
átomos de carbono.
Cada átomo de carbono da cadeia principal é, em seguida, numerado em sequência, começando pela extremidade que
originará a menor soma dos números dos átomos de carbono (índices) ligados às ramificações (grupos alquilo).
Cada ramificação é indicada pelo nome e posição na cadeia principal, antes do nome do alcano. A posição do grupo
alquilo é separada do seu nome por um hífen (-).
Se existirem dois ou mais grupos alquilo iguais acrescenta-se o prefixo multiplicativo , , , « ao nome do grupo
alquilo, e a sua posição deve ser indicada por ordem crescente. As posições ocupadas por esses grupos alquilo são
assinaladas antes do respectivo prefixo e separadas entre si por vírgulas.
Os diferentes grupos alquilo ligados à cadeia principal devem ser indicados por ordem alfabética.
Os alcenos são hidrocarbonetos insaturados em que a ligação dupla carbono ± carbono ( & ) constitui a principal
característica da sua estrutura. O alceno mais simples, o ou etileno, tem a fórmula molecular e fórmula racional
&, segue-se o (), o ( ), ...
A fórmula geral dos alcenos que só contêm uma ligação dupla por molécula é: , em que é um número inteiro ³
2.
As regras de nomenclatura são idênticas às apresentadas para os alcanos, com a particularidade da cadeia escolhida
para principal ter de conter as ligações duplas.
O nome é formado pelo prefixo indicativo do número de átomos de carbono da cadeia principal, acrescido da terminação
.
Os átomos de carbono são numerados sequencialmente, começando essa numeração pela extremidade mais próxima
da(s) ligação(ões) dupla(s). A posição do primeiro átomo da ligação dupla é colocada imediatamente antes do nome do
alceno e separada dele por um hífen.
i
i i l ti
Ô S i li l i
, íl. i i i i tt i , i t
t
, t.
l li , ti , i ti t l li
! " # $ % &'
l i i t i t i li ti l ½'½. l i
($i) ) i(*l+), ' ,-, t+( $ f./(0l$ ('l+%0l$/ ½ + f./(0l$ /$% i'&$l ½ ' ½, )+10+2)+ ' , 3½ , '
, 3
½ , ...
Af
./(0 $ 1+/$ 4') $ % &') 50+ ) . %'& 6( 0($ 1$7 8' / * $ *'/ (' 9%0 $ 9
l l l i t li ti l l l : ½
,
+( 50+ 9 0( &:(+/' i&t+i/' ;
<
.
A
) /+1/$) 4+ &'(+&% l$t0/$ ) 8' i46&ti%$) =) $*/+)+&t$4$) *$/$ ') $l%$&') + $l%+&'), %'( $ *$/ti%0l$/ i4$4 + 4$ %$4+i $
+)%'l>i4$ *$/$ */ i&% i*$l t+/ 4+ %'&t+/ $) li1$7 ?+) t/i*l$).
@ ABCD E BFCGH B ID B IFD JB AH KG LB HB AMCDFB HD N BCBO HD KGF PBAB HG KGH D G IF AK IG GKFDOK HB HG DFC AGQ RB
f l fi i i ti t i i i l, i t i
.
ST U VWVT XY Z[\]V^V T_V ^`WY\[X VT TYa`Y^Z [ WY^ Y ZVWYb[^XV YTT[ ^`WY\[b _V cY [ Yd \YW X[X Y W[ T c\ ed W[
X[fT g[b t _ fh i l t , l t i i i
V YT t\icl[fT. A cVT ib _V XV c\ iWYi\V UtVWV X[ lig[b _V t\icl[ i ZVlVZ[X [ iWYXi[t[WY^tY [^tYT XV ^VWY XV [lZi^V
li X X j
Y TYc[\[ [ YlY cV\ `W ífY^.
Ô S
Y jV`kY\ W[iT XV a`Y `W[ lig[b _V t\icl[ ^[ Z[XYi[ Z[\]V^[X [ [T T`[T cVT ib hYT T _V i^XiZ[X[T cYlVT \YTcYZtikVT
^lWY\VT, TYc[\[X VT cV\ kí\g`l[T. S ^VWY XV jiX\VZ[\ ]V^YtV XYkY\ U [i^X[ i^XiZ[\ TY TY t\[t[ XY `W Xii^V, Z[TV YdiTt[W X`[T
\ c [T g[b hYT, XY `W t\ii^V, TY YdiTti\YW t\mT t\icl[T lig[b hYT , V` V`t\V.
t i l li
:
Para os hidrocarbonetos insaturados em que existam ligações duplas e triplas na mesma cadeia carbonada, a numeração
dos átomos de carbono é comandada pela ligação dupla, que toma prioridade.
(
), ou insaturados, se nos seus anéis existirem ligações carbono ± carbono
(
), ou
(
).
O nome de qualquer hidrocarboneto alifático cíclico é igual ao do hidrocarboneto de cadeia aberta de estrutura semelhante
"
.
Os átomos de carbono também são numerados sequencialmente. Quando só um átomo de hidrogénio é substituído por
um átomo ou um radical alquilo, não há necessidade de indicar a posição e esse átomo ou grupo substituinte é designado
antes do nome da cadeia principal.
Quando há mais de um átomo de hidrogénio substituído por radicais alquilo ou outros grupos de átomos, a sua posição na
cadeia carbonada é indicada pelos números dos átomos de carbono da cadeia cíclica onde se encontram ligados, sendo a
soma desses números a mais baixa possível. Os nomes dos grupos substituintes dos átomos de hidrogénio serão indicados
por ordem alfabética.
:
Dos hidrocarbonetos cíclicos insaturados, os mais comuns são os cicloalcenos e, para estes compostos, os átomos de
carbono que se encontram ligados pela ligação dupla ocupam sempre as posições 1 e 2, de modo que não é necessário
referir no nome do cicloalceno o número de localização da ligação dupla.
Os hidrocarbonetos aromáticos são assim chamados devido ao odor, por vezes agradável, que possuem. O
(½ ), é o mais simples dos hidrocarbonetos aromáticos. Todos os hidrocarbonetos aromáticos possuem, pelo menos, um
anel benzénico nas suas cadeias carbonadas. Quando existem radicais alquilo ligados às moléculas do benzeno obtêm-se os
(
.
Se existirem 2 ou mais grupos ligados ao anel benzénico, numeram-se esses grupos com os índices dos átomos de
carbono a que estão ligados, de modo a que a soma desses números seja a menor possível.
p
cno oqo
rs t uvv s uwxwu yx zw{|sy }vx }vss~ xy{ ~{ v~ {w s x~}vs
i
.
l i t i í i g
, , li
g
) )
. A
l t
l i
j f i
i
t. tt
ll, tt i
il
i
,
*
g
.
lill, t i
,
, t., t
i
il
t
t
li
i .
* *
*
**
*g
g*
.
S
i
il t li
itt l ti, t t
i
.
å c
¤
å ¢
¥¦ § ¨©¨¦ ª« ¬ «¨¦«¬ ©«® ¬ «¯ ¨°® ¬© ±®¨ ¯¦ ² °¯¯ ¦ °¯« ³®¬ ´µ«¨©¯ ¶¨ ² ¯«¯¦ ¶¨ °¬© ·¯´¯ ¶ ¨© ´¶¯ ´¯ «¯¶ ¯
t t f l l l l i , i l t if i
°¯«¯ ¯ ²t¯«¯ ¶¨ ¯¸i³ §´i¯ ¨¦t² li³¬¶ ¯ ¹ °¬¶¨i¬ °¬© ·¯´¬¶¬. º¯¦ ²l°¯¯i¦ ¯ ²t¯«¯ ¶¨ ¯¸i³§´ i¯ ¶¯ ³©®»¯ ¼i¶©¯¸il¯ ¨¦t² li³¬¶ ¯
¬»¨´¬¦ ¬ ®« ¶¯¦ ²t¯«¯¦ ¶¨ °¬© ·¯´¯ ´¬ °¬¶¨i¬ °¬©·¯´¬¶ ¬. º¯¦ §t¨©¨¦ ´½¯ ¨¸i¦t¨ ³©®»¯ ¼i¶©¯¸il¯ ¨ ¯ ²t¯«¯ ¶¨ ¯¸i³ §´i¯ ¨¦t ²
´ ¨©»¯¦t¯ ¨´t©¨ ¶¯i¦ ²t¯«¯¦ ¶¨ °¬© ·¯´¯ ¶¬ °¬¶¨i¬ °¬© ·¯´¬¶ ¬. m
i t
I
¾¿iÀÁ ÃÄ Å ¾ÅÆÄ ¿Å ÇÁ¿iÀÁl ¿Ä ÀÁ¿ ÄiÁ ÆÁià ÀÈÇtÁ ÀÅÆ Å ÃÈfiÉÅ ÅÉi.
I
¾¿iÀÁ ÃÄ ¿Ä ÃÄÊÈi¿Á Å ¾ÅÆÄ ¿Å ÇÁ¿iÀÁl ¿Ä ÀÁ¿ÄiÁ ÆÁià lžÊÁ.
Ë
å Ìc
Ë
å
Ì Í Ìc
Òà Á ¿Ä ¿ÅÃ Ä Áà ÀÄ Å¾Áà ÔÄÇ Ä¾ÀÄÆ Á ¿ÈÁà ÁÆ Áà ¿Ä ÀÅÆÔÅà Åà ÅÇÊÕ¾ ÀÅà ÀÁÇÁÀ ÄÇ ÖÁ¿ Åà ÔÅÇ ÔÅÃÃÈ ÇÄÆ ¾Á ÃÈÁ
l í t t f íli t i t i í
ÀÁ¿ÄiÁ ÀÁÇמÁ¿ Á Å
, ½ Ø . A ÙifÚÛÚÜÝÞ ÚÜtÛÚ ÚlÚß ÛÚß iÙÚ ßàáÚÜtÚ ÜÞ âàß iÝ ãà Ùà äÛåâà æÞÛ çàÜilà: Üàß
Ù Ù è Ù è Ù ç è éê
Þl Úí àß Úßt âàß iæ iàÜÞ à Üåá tàáà Ú æÞÛ àÜà âÛ iá Û ià ë Ú, âàÛtÞÜtà, ÜåáÞ Þß ÚìtÛÚá i Þ Úß Þ æÞ ÚiÞ æÞÛçàÜÞÙ Þ;
Ù Ù Ù Ù Ù
ÜÞß æÚtàÜÞß Úßtè âàß iæ iàÜÞÙ à Üåá ètàáà ÙÚ æÞÛçàÜà ßÚæåÜÙèÛ ià éêí Ú, làäà, ÜåÜæÞ ßÚ ÚÜæàÜtÛÞ ÜåáÞ âàß iÝ ãà tÚÛá iÜÞl.
+
)
. A
ÜåáÚÛÞÝ ãà ÙÞ æÞÙÚiÞ æÞÛ çàÜÞÙÞ î ßÚáâÛÚ iÜiæ iÞÙ Þ âÚlà ètàáà ÙÚ æÞÛ çàÜà Ùà äÛåâà æÞÛ çàÜilà, ßÚäåiÜÙàïßÚ
Þß ÛÚßtÞÜtÚß ÛÚäÛÞß ÙÚ ÜàáÚÜæ lÞtåÛÞ Ùàß æàáâàßtàß àÛäðÜiæàß j è ÚßtåÙÞÙ àß.
ñ
,
+
òß è
g )
ç . ã t
àáàß ÙÚ æÞÛçàÜà ÙÚóÚá ßÚÛ ÜåáÚÛÞÙàß ÙÚ áàÙ à Þ ôåÚ à ètàáà ÙÚ æÞÛ çàÜà Ù à
õ
äÛåâà æÞÛ àÜilà tÚÜ Þ Þ áÚÜàÛ ÜåáÚÛÞÝ à âàßßíóÚl.
cö÷
ö
i íli ti ti i i i l t
il. ½ g
) g
)
.
Os ácidos carboxílicos de menor cadeia carbonada são líquidos, incolores e bastante solúveis em água graças às
ligações de hidrogénio que podem estabelecer com as moléculas de água, dado que o grupo carboxilo é bastante polar. As
interacções com as moléculas de água permitem que, em parte, as moléculas de ácido se ionizem o que explica o
comportamento ácido, ainda que fraco, destes compostos.
c
Os ésteres são compostos resultantes da reacção entre um álcool e um ácido carboxílico designada por esterificação.
Estes compostos podem ser considerados derivados dos ácidos carboxílicos pela substituição do grupo OH do grupo
carboxílico, por um grupo OR, em que R é habitualmente um grupo alquilo. c
$
"
"
)g $
(
. Os ésteres
são geralmente substâncias de odor agradável responsáveis pelo sabor e aroma de frutos e flores.
Exemplos: O ananás deve o seu aroma e o seu sabor à presença de butanoato de etilo, CH3(CH2)2COOCH2CH3 e as
bananas devem o seu aroma e o seu sabor à presença de etanoato de 3 ± metilbutilo, CH3COO(CH2)2CH(CH3 )CH3.
E
N7;=l?::
I6 6 I P >
JK JK JK JK, O, Q 7t9<? i9;i<9;
I 6 6 6 RI ST
JK JK JK J JK , O, , Q =7<t9<?t8 i9; i<9.
U
: 9; >9: =?> 7; D?<: >7898C:7 D?;? D?;=?:t?: =8?V7<i7<t7: >7 WD i>?: =?8 :AM:titAiE H? >7 A; ?A ;9i: B8A=?:
L >8?N ?A X i=?8 ?A 8?: 9< ?:i B8A=?: YA9<>? 9 9; >9 D?< Z; ;9 : >? @A7 A; B8A=? >7<?; <9C:7 > 9; >9
i >il9 , , t t t . i t i , i i i ,
8 9;
t i i , [. G \
.
G\
" ]
#
\
g
.
A
^ _` ia_^ tb` _ c^tdeted_ fcd_l:
m
gh ij klmjh h nj ojkijh jh pq k ojh rl l lstr t kthht kj loq tm ml t st mlhq tu lh rl mltov wlh pq k oth r l
lí t í i l l l l ti , lt t í i
ijliklm ixtv nj. A ijliklm ixtv nj y qkt mltov nj lk pql th kjlyoqlth rl qk ojkijhtj, , z{ li|}~ ~}z z t}z,
}} } i|{~ } ~}
} z zt
i},
.
{{ {
} |
l lí t
i it
,
l
i
. A i t i
íi
f
i
lí , t
i fi
tifi i
i,
i t ti
, i
íli, l ti, t. A
li i
i
.
ii
i
l l
f
l
i
| |
l l
l
li
i
i.
t
i
,
l
li
t t
t
jt
,
f
lí .
f
lí
,
ll
i i
t i i
ll
ll
t i, t
i
, l t i i t
l.