Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
LATINTAS
Leitura de Textos
em Lngua Latina
Unidade 01
Elegias
Proprcio, I, 7
atqu
carminbus
dum
t
ita
ma
mei
mihi
mdus
nc
ns
nostros
quaermus
quantum
-que
sim
sint
tantum
tibi
tuis
uitae
ut
Proprcio, I, 7
Dum tibi Cadmeae dicuntur, Pontce, Thbae
armaque fraternae tristia militae,
atqu, ita sim flix, primo contendis Hmro
(sint md fata tuis mollia carminbus),
ns, ut consuemus, nostros agitamus amores,
atqu alquid duram quaermus in dmnam;
nc tantum ingno quantum seruire dlori
cgor t aetatis tempora dura quri.
hic mihi contrtur uitae mdus, haec ma famast,
hinc cupio nmn carmnis ire mei.
[...]
Traduo:
Traduo:
e que eu seja assim favorecido pelos deuses! rivalizas com Homero, com o
melhor
Agto, -as, -are, -aui, -atum: ocuparse de, exercer, tratar de, dedicar-se a
Traduo:
ATENO:
conso, consis, consre, consui, consutum
consueo, -es, -ere
consuesco, consuescis, consuevi, consuetum, consuescre
INDICATIVO
INDICATIVO
PRESENTE
I sing.
II sing.
III sing.
I plur.
II plur.
III plur.
consuesco
consuescis
consuescit
consuescmus
consuesctis
consuescunt
PERFEITO
I sing.
II sing.
III sing.
I plur.
II plur.
III plur.
IMPERFEITO
I sing.
II sing.
III sing.
I plur.
II plur.
III plur.
consuescbam
consuescbas
consuescbat
consuescebmus
consuescebtis
consuescbant
MAIS-QUE-PERFEITO
I sing.
II sing.
III sing.
I plur.
II plur.
III plur.
FUTURO IMPERFEITO
I sing.
II sing.
III sing.
I plur.
II plur.
III plur.
consuescam
consuesces
consuescet
consuescmus
consuesctis
consuescent
consuevi
consuevisti
consuevit
consuevmus
consuevistis
consuevrunt
consuevram
consuevras
consuevrat
consuevermus
consuevertis
consuevrant
FUTURO PERFEITO
I sing.
II sing.
III sing.
I plur.
II plur.
III plur.
consuevro
consuevris
consuevrit
consuevermus
consuevertis
consuevrint
PRESENTE
I sing.
conso
II sing.
consis
III sing.
consit
I plur.
consmus
II plur.
constis
III plur.
consunt
IMPERFEITO
I sing.
consbam
II sing.
consbas
III sing.
consbat
I plur.
consebmus
II plur.
consebtis
III plur.
consbant
FUTURO IMPERFEITO
I sing.
consam
II sing.
conses
III sing.
conset
I plur.
consmus
II plur.
constis
III plur.
consent
PERFEITO
I sing. consui
II sing. consuisti
III sing. consuit
I plur. consumus
II plur. consuistis
III plur. consurunt, consure
MAIS-QUE-PERFEITO
I sing. consuram
II sing. consuras
III sing. consurat
I plur. consuermus
II plur. consuertis
III plur. consurant
FUTURO PERFEITO
I sing. consuro
II sing. consuris
III sing. consurit
I plur. consuermus
II plur. consuertis
III plur. consurint
Traduo:
Traduo:
Proprcio, I, 7
Dum tibi Cadmeae dicuntur, Pontce, Thbae
armaque fraternae tristia militae,
atqu, ita sim flix, primo contendis Hmro
(sint md fata tuis mollia carminbus),
ns, ut consuemus, nostros agitamus amores,
atqu alquid duram quaermus in dmnam;
nc tantum ingno quantum seruire dlori
cgor t aetatis tempora dura quri.
hic mihi contrtur uitae mdus, haec ma famast,
hinc cupio nmn carmnis ire mei.
[...]
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
2
3
4
5
6
7
8
PALAVRAS INTERROGATIVAS:
quis: quem...?
quid: o que ...?
quae1: que coisas...?
quae2: qual ...?
OUTRAS CLASSES DE PALAVRAS:
uoco, -as, -are, -aui, -atum: invocar, incitar, exortar
ex: (prep.) segundo, de acordo com
a: (prep.) por
Propertius, -i: Proprcio
elegia, -ae: elegia
As declinaes e os casos
Nominativo:
Genitivo:
Acusativo:
Dativo:
Ablativo:
Atividade rpida 1
01: Verta ao portugus as seguintes sentenas e analise
morfossintaticamente os termos sublinhados:
a)
b)
c)
d)
e)
f)
Atividade rpida 1
01: Verta ao portugus as seguintes sentenas e analise
morfossintaticamente os termos sublinhados:
a)
b)
c)
d)
e)
f)
Atividade rpida 1
aetas, -atis: (f) tempo, idade
breuis, -e: breve
carus, -a, -um: estimado, valioso
cunctus, -a, -um: todo, inteiro
difficlis, -e: difcil
disco, -is, -re, didci: aprender
doceo, -es, -ere, -ci, doctum: ensinar
duro, -as, -are, -aui, -atum: suportar, sofrer
fero, fers, ferre, tuli, latum: levar
longus, -a, -um: longo
miser, -ra, -rum: infeliz, desgraado
noutas, -atis: (f) novidade
omnis, -e: todo
pax, -cis: (f) paz
requiesco, -is, -re, -quieui, -quietum: descansar, repousar
res, -ei: coisa
satra (satra, satyra), -ae: stira
Elises em versos
Em textos em verso, o e- da forma verbal est
pode ser elidido, por questes de mtrica.
Veja um verso do texto desta unidade em que
ocorre essa eliso:
haec ma famast (fama est)
(Esta a minha reputao)
NOM
GEN
ACU
DAT
ABL
m
hic
huius
hunc
huic
hoc
singular
f
haec
huius
hanc
huic
hac
n
hoc
huius
hoc
huic
hoc
m
hi
horum
hos
his
his
plural
f
hae
harum
has
his
his
n
haec
horum
haec
his
his
NOM
GEN
ACU
DAT
ABL
m
hic
huius
hunc
huic
hoc
singular
f
haec
huius
hanc
huic
hac
n
hoc
huius
hoc
huic
hoc
m
hi
horum
hos
his
his
plural
f
hae
harum
has
his
his
n
haec
horum
haec
his
his
NOM
GEN
ACU
DAT
ABL
m
hic
huius
hunc
huic
hoc
singular
f
haec
huius
hanc
huic
hac
n
hoc
huius
hoc
huic
hoc
m
hi
horum
hos
his
his
plural
f
hae
harum
has
his
his
n
haec
horum
haec
his
his
NOM
GEN
ACU
DAT
ABL
m
hic
huius
hunc
huic
hoc
singular
f
haec
huius
hanc
huic
hac
n
hoc
huius
hoc
huic
hoc
m
hi
horum
hos
his
his
plural
f
hae
harum
has
his
his
n
haec
horum
haec
his
his
Atividade rpida 2
1. Decline:
a) Hic uir
b) Haec femina
c) Hoc tempus
Atividade rpida 2
02. Complete as lacunas com o pronome
demonstrativo no caso adequado:
huic
a) Dedi _______________
feminae librum.
Hic
b) ____________
uir pulcram feminam amat.
Huius
c) Discipuli seduli sunt. ___________
unus ualde
studet.
Hac
d) ___________
derideri fabula merto potest
improbus homo.
Hic
e) ___________
liber scriptum est tibi.
hos
f) Scripsi tibi ____________
libros.
Atividade rpida 2
03. Verta ao portugus as seguintes sentenas:
a) Hoc tantum possum dicere: matrem tuam ama.
b) Bella femina es, Iulia. Dicunt hoc, Iulia, multi.
c) Vis, Pontce, ut donem nostros tibi libellos. Hoc
non faciam.
d) Tun heri hunc salutavisti? (Plaut.)
e) Operam hanc subrupui tibi. (Plaut.)
f) Da mihi hanc ueniam. (Plaut.)
g) Senex ... Hegio est huius pater. (Plaut.)
Atividade rpida 2
03. Verta ao portugus as seguintes sentenas:
a) Posso dizer apenas isto: ama tua me.
b) Tu s uma bela mulher, Jlia. Muitos dizem isto,
Jlia.
c) Tu queres, Pntico, que eu d a ti meus livrinhos.
Eu no farei isto.
d) Acaso tu ontem visitaste este?
e) Para voc, eu roubei este tempo.
f) D-me este perdo.
g) O velho Hegio pai deste.
Atividade rpida 2
derideri: ser escarnecido
Hegio, -onis: (m) Hegio (nome de homem)
heri: (adv.) ontem
merto: (adv.) merecidamente
opera, -ae: trabalho, ateno, cio, tempo
pater, -tris: (m) pai
saluto, -as, -are, -aui, -atum: cumprimentar, visitar
sedulus, -a, -um: aplicado
senex, senis: velho
subrupio (ou subripo ou surripo), -is, -re, -ripi ou - rupui, -reptum:
furtar, roubar
tantum: (adv.) simplesmente, apenas
tempus, -ris: (n) tempo
tun (de tune tu + ne): acaso tu? s tu que?
uenia, -ae: graa, favor, permisso, perdo, indulgncia
NOM
GEN
m
alquis
alcuius
singular
f
alqua
alcuius
m
alqui
aliqurum
plural
f
alquae
aliqurum
n
alquid
alcuius
n
alqua
aliqurum
ACU
alquem
alquam
alquid
alquos
alquas
alqua
DAT
ABL
alcui
alquo
alcui
alqua
alcui
alquo
aliqubus
aliqubus
aliqubus
aliqubus
aliqubus
aliqubus
Atividade rpida 3
01. Verta ao portugus as sentenas:
a) Aliqui uenerunt. Alguns vieram.
b) Hoc dicet aliquis. Algum disse isto.
c) Ego quoque aliquid sum. Eu tambm sou alguma coisa.
d) Aliquem hominem allegent. (Plaut.) Elegeram algum
homem.
e) Aliquam reperitis rimam. (Plaut.)
Encontrais alguma fenda.
allgo, -is, -re, -legi, -lectum: eleger, admitir
repero, -is, -ire, repri, repertum: encontrar, descobrir, achar, inventar
rima, -ae: fenda, greta, racha
uenio, -is, -ire, ueni, uentum: vir
plural
sing.
nmero pessoa
1
2
3
1
2
3
MPN
Voz ativa
o,m
s
t
mus
tis
nt
MPN
Voz passiva
r
ris
tur
mur
mni
ntur
AB
Ablativo sem
preposio
plural
sing.
nmero pessoa
1
2
3
1
2
3
MPN
Voz ativa
o,m
s
t
mus
tis
nt
MPN
Voz passiva
r
ris
tur
mur
mni
ntur
Atividade rpida 4
1. Verta ao portugus as seguintes formas verbais:
a) probatur (de probo, as, -are, -aui, atum: julgar, apreciar)
b) scribuntur (de scribo, -is, -re, -psi, -ptum: escrever)
c) dicitur (de dico, -is, -re, dixi, dictum: dizer, afirmar, falar)
d) agitur (de ago, -is, -re, egi, actum: representar uma pea)
e) uocantur (de uoco, -as, -are, -aui, -atum: chamar, desafiar)
f) ignorabitur (de ignoro, -as, -are, -aui, -atum: ignorar,
desconhecer)
g) agetur (de ago, -is, -re, egi, actum: representar uma pea)
h) uidentur (de uideo, -es, -ere, uidi, uisum: ver, observar)
i) datur (de do, das, dare, dedi, datum: dar, conceder)
Atividade rpida 4
02. Agora verta ao portugus as seguintes sentenas:
a) Hoc mihi probatur.
b) Quasi in libro cum scribuntur calamo litterae. (Plaut.)
c) Ego nusquam dicam nisi ubi factum dicitur. (Plaut.)
d) Haec urbs Epidaemnus est, dum haec agitur fabula.
(Plaut.)
e) Neque uocantur neque uocant. (Plaut.)
f) Ita ignorabitur. (Plaut.)
g) Haec res agetur nobis, uobis fabula. (Plaut.)
h) Ita mihi uidentur omnia, mare terra caelum. (Plaut.)
i) Datur mi occasio tempusque. (Plaut.)
Atividade rpida 4
calmus, -i: pena de escrever, caneta (objeto feito de cana)
dum: (conj. ) enquanto
Epidamnus, -i: Epidamno (cidade do Epiro)
fabula, -ae: pea teatral
factum, -i: feito, ao, obra, trabalho, ato, conduta
ignoro, -as, -are, -aui, -atum: ignorar, desconhecer
ita: (adv.) assim
litterae, -arum: carta, documentos, literatura, cultura, erudio
mi: = mihi
nisi: (conj.) se no, a no ser que, salvo se; (adv.) exceto, a no ser, salvo
nusquam: (adv.) em nenhuma parte, em nenhuma ocasio, em nada, para
nenhuma parte (com verbo de movimento)
occasio, -onis: (f) oportunidade, ocasio, momento propcio
quasi: (conj. ) como se (com subj.); como, do mesmo que; (adv.) por assim
dizer, de alguma maneira, quase
res, -ei: coisa, fato, acontecimento
ubi: (adv.) onde, no lugar em que; (conj.) no momento em que, quando, logo
que.
uoco, -as, -are, -aui, -atum: chamar, convidar, incitar, desafiar
urbs, urbis: (f) cidade
plural
sing.
Verbos depoentes
1
2
3
1
2
3
MPN
ativa
o,m
s
t
mus
tis
nt
MPN
passiva
r
ris
tur
mur
mni
ntur
INFINITIVO
Presente
ATIVO
amare amar
uidere ver
legre ler
capre tomar
audire ouvir
PASSIVO
amari
ser amado
uideri
ser visto
legi
ser lido
capi
ser tomado
audiri
ser ouvido
-as
,
2 pes. pres.
tu amas
-are
infinitivo
amar
amaui
1 pes. pret. perf.
eu amei
amatum
supino
para amar
-ris
2 pes. pres.
tu suspiras
queri
infinitivo
suspirar
questus sum
1 pes. pret. perf.
eu suspirei
Verbos depoentes
nc tantum ingno quantum seruire dlori
cgor t aetatis tempora dura quri
(sou obrigado a servir no tanto minha
inspirao como minha dor e a lamentar os
dias penosos de minha juventude)
Cgo, -is, -re, cogi, coactum: forar, obrigar
Seruo, -is, -ire, -ui ou i, -tum: ser escravo,
obedecer (com dativo)
Queror, -ris, queri, questus sum: (verbo
depoente) lastimar, gemer, suspirar, lamentar
Atividade rpida 5
01. Verta ao portugus as seguintes sentenas com
verbos de terminaes de voz passiva. Atente ao fato de
que alguns so depoentes, e outros, no:
a) Libertas salus vita res et parentes, patria et prognati
tutantur, servantur. (Plaut.)
b) Ego saepe reos tutabar.
c) Dic, mea uxor, quid tibi aegre est?
Bellus blanditur tibi. (Plaut.)
d) Laudabat mirabaturque auunculum Gaium (Suet.)
e) Ambitio partitur opes, communio uera expirat, paritas
disparet. (Autor?)
f) Aues ex aequo partiuntur cibos. (Autor?)
Atividade rpida 5
aegre: (adv.) penosamente, com pesar, a
custo
aequum, -i: equidade, justia
ambito, -onis: (f) ambio, desejo
auis, -is: (f) ave
auunculus, -i: tio materno
bellus, -a, -um: lindo, encantador
blandior, -iris, -iri, -itus sum: afagar,
acariciar, favorecer
cibus, -i: alimento
communio, -onis: (f) conformidade
dic: imperativo de dico
dispro, -as, -are, -aui, -atum: separar,
dividir, diversificar
ex: (prep. de abl.) conforme, segundo
expiro ou exspiro, -as, -are, -aui, -atum:
deixar escapar
Gaus, -i: Gaio
laudo, -as, -are, -aui, -atum: louvar
nomen
carminis mei
verbo (desejar)
na 1 pessoa
do singular.
Sujeito: Eu
objeto do verbo
cupio e sujeito
do verbo no
infinitivo (ire)
nome e
pronome no
genitivo
desejo
a fama
desejo
que a fama
de meus
versos
de meus
versos
nomen
nomen
nomen
nominis
nomini
nomine
ire
verbo no infinitivo
espalhar-se
se espalhe
Atividade rpida 6
01: Verta as sentenas ao portugus:
a) Reges scio potestatem amare.
b) Populum scio regem amare.
c) Regem scio a populo amari.
d) Populi laudare debent regem
e) Populum scio laudare regem.
f) Regem scio a populo laudari.
g) ...hoc verbo scio laudari reges non solere.
(Cc.)
Atividade rpida 6
02. Escreva em latim
a) Eu prefiro celebrar o amor.
b) Ns sabemos que Proprcio um bom poeta.
c) Ouvi dizer que Pntico um poeta pico.
d) Ouvi dizer que Pntico nunca escreveu elegias.
e) Acaso Pntico escreveu algum poema hoje?
f) Nunca li este poema, mas quero ler esta fbula.
g) Elogio sempre os mais aplicados; a estes sempre
dou um livro.
Atividade rpida 6
debeo, -es, -ere, -bi, -tum: dever
laudo, -as, -are, -aui, -atum: louvar, exaltar
populus, -i: povo, multido, massa
potestas, -atis: (f) poder, domnio, autoridade
rex, regis: (m) rei, soberano, tirano
scio, -is, -ire, -ui ou i, -itum: saber ter conhecimento
soleo, -es, -ere, soltus sum: ter por costume, estar
habituado
uerbum, -i: palavra
epicus, -a, -um: pico
scribo, -is, -re, scripsi, scriptum: escrever (scripsisse
scrips + isse o
infinitivo perfeito; em oraes
infinitivas pode ser traduzido por escreveu)