Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
1 Hereditariedade Do Gene
1 Hereditariedade Do Gene
Hereditariedade do gene
As experincias de Mendel Genes autossmicos Genes associados aos cromossomas sexuais
Gentica 2003-04
As experincias de Mendel
Em 1865, Gregor Mendel publicou o artigo Versuche ber Pflanzen-Hybriden
se Mu
el end M u
Qualidade cientfica
Material biolgico adequado ao estudo do problema; Desenho experimental cuidado incluindo controles; Produo de grandes quantidades de dados; Anlise matemtica para tratamento de dados e formulao de explicaes; Novas experincias aplicadas ao teste das previses efectuadas;
Disponveis em grande variedade de morfologias e cores facilmente reconhecveis; Material barato, ocupando pouco espao, com curto tempo de gerao e descendncias numerosas; Autopolinizao: anteras e ovrios encerradas por ptalas em forma de quilha; Polinizao cruzada em condies controladas possvel por remoo das anteras.
Primeiras experincias
Na descndncia, dos indivduos eram iguais ao hbridos e era diferente (igual a um dos progenitores).
Formulao de hipteses:
As diferenas entre caractersticas (sementes lisas / sementes rugosas) so causadas por diferenas em factores discretos de hereditariedade. Os factores existem em pares. Durante a formao dos gmetas, os elementos do par separam-se (1 Lei de Mendel). Os gmetas femininos e masculinos fundem-se ao acaso. Uma forma da caracterstica (sementes lisas) domina sobre a outra (sementes rugosas).
Obteno de hbridos para duas caractersticas. Cruzamento dos hbridos e anlise das propores fenotpicas na descendncia.
A proporo entre fentipos de 9:3:3:1. Isto corresponde combinao aleatria de duas propores 3:1.
Formulao de hipteses:
Os diferentes pares de factores de hereditariedade comportamse de forma independente na formao dos gmetas (2 Lei de Mendel).
Cruzamento-teste (retrocruzamento)
Uma vez que alguns factores dominam sobre outros, nem sempre possvel saber o gentipo a partir do fentipo:
O fentipo recessivo s se manisfesta em homozigticos. Os indivduos com fentipo dominante podem ser homo- ou heterozigticos.
Se toda a descendncia apresentar fentipo dominante, o indivduo em estudo homozigtico. Se metade da descendncia apresentar fentipo recessivo, o indivduo em estudo hbrido.
Genes autossmicos
Na maior parte dos animais e plantas diicas, o sexo determinado pelos cromossomas. Cromossomas sexuais Espcie Drosophila Humanos XX XY XXY XO
O emparelhamento entre os cromossomas X e Y ocorre apenas numa pequena regio. Em mamferos e moscas os machos so heterogamticos; em aves, borboletas e peixes ocorre o contrrio.
A anomalia aparece na descendncia de progenitores normais. A descendncia afectada inclui homens e mulheres na mesma proporo. Deduz-se que os progenitores so heterozigticos. Exemplos:
Fenilcetonria (PKU)
http://www.ufv.br/dbg/BIO240/dg14.HTM
Albinismo
http://albinism.org/publications/whatis.pdf
Metabolismo da fenilalanina
Dieta (protenas)
Fenilalanina
Tirosina
DOPA
Melanina
cido fenilpirvico
cido homogentsico
2
cido fenil-actico e cido fenil-lctico. CO2 e H2O
Anomalia na enzima 1: acumulao de fenilalanina e sub-produtos (Fenilcetonria PKU) Anomalia na enzima 2: acumulao de cido homogentsico (Alcaptonria) Anomalia na enzima 3: deficit de melanina (Albinismo)
O fentipo tende a manifestar-se em todas as geraes. Progenitores afectados (pais ou mes) transmitem a anomalia tanto a filhos como a filhas. A situao homozigtica frequentemente letal. Exemplos:
Acondroplasia
http://www.geneclinics.org/profiles/achondroplasia/deta ils.html http://www.chchematologia.org/html/acondroplasia_e_x-fragil.html
Doena de Huntington
http://correio.cc.fc.ul.pt/~apiedade/Temas/Tema54.htm l
Polimorfismos
No so doenas mas sim fentipos alternativos para uma determinada caracterstica determinados por formas allicas diferentes para um mesmo gene. Ao contrrio do que acontece com a anomalias hereditrias, os polimorfismos so frequentes numa populao. Exemplos:
Os fentipos envolvidos na diferenciao dos sexos determinados por alelos ligados regio diferencial do cromossoma X so muito poucos. As anomalias associadas ao cromossoma X manifestam-se mais em homens do que em mulheres. Nenhum dos descendentes de homens afectados afectado mas todas as filhas so portadoras.
Exemplos:
Hemofilia: deficincia na produo de protenas envolvidas na coagulao do sangue (factores VIII e IX).
http://www.wfh.org/ShowDoc.asp?Rubrique=28&Document=42&ContentId=42#What_is_hemophilia?
Exemplos:
Distrofia muscular de Duchenne: Degenerescncia progressiva do tecido muscular causadora de incapacidade fsica durante a infncia a morte precoce. O gene DMD localiza-se no brao curto do cromossoma X. Sndroma de feminilizao testicular (Androgen Insensitivity Syndrome): Anomalia rara caracterizada por insensibilidade aos andrognios (mau funcionamento da protena receptora do andrognios nos orgos-alvo) em indivduos que cromossomicamente so do sexo masculino (XY) mas que se desenvolvem como mulheres. A insensibilidade s hormonas masculinas traduz-se pelo desenvolvimento orgos genitais femininos externos mas ausncia de tero.
http://www.ufv.br/dbg/trab2002/HRSEXO/HRS004.htm http://www.medhelp.org/www/ais/
So menos frequentes do que as anomalias recessivas. Os homens afectados passam a anomalia a todas as suas filhas. As mulheres afectadas casadas com homens no afectados, passam a anomalia a metade dos descendentes (filhos e filhas). Exemplo: Raquitismo hipofosfatmico resistente vitamina D
incapacidade de mobilizao do fosfato no rim e diminuio do metabolismo da vitamina D
http://www3.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/dispomim.cgi?id=307800
Sendo conhecida numa famlia a existncia de um alelo anormal, a anlise da rvore genealgica permite avaliar a probabilidade associada ao risco de um casal vir a ter um filho afectado. Exemplo: Doena de Tay-Sachs doena
autossmica recessiva causada pela acumulao do ganglisido GM2 (falta de hexosaminidase A) nas clulas nervosas do crebro. caracterizada por deteriorao neurolgica (surdez, cegueira, dificuldade de deglutio, atrofia muscular, paralisia). 2/3 Probabilidade de ser heterozigtico 2/3 x 1/2 Probabilidade de ser heterozigtico
Cruzamento de monohbridos
A A a AA Aa
A AA Aa
2/3 Aa 1/2 Aa
2/3 Aa 1/2 Aa
1/4 Aa
(2/3 x 2/3)
x (1/2 x 1/2)
x (1/4)
10
Mitocndrias e cloroplastos tm um conjunto definido dos genes totais do organismo, com o seu modo de transmisso prprio. Durante a fecundao, os genes organelares provm quase exclusivamente do progenitor feminino (hereditariedade maternal), enquanto que para o genoma nuclear ambos os progenitores contribuem de forma idntica.
A hereditariedade maternal pode ser confundida com hereditariedade autossmica dominante mas existem duas diferenas importantes: Hereditariedade maternal Toda a descendncia de uma me afectada afectada. Hereditariedade autossmica dominante Normalmente, apenas 50% da descendncia de uma me afectada afectada.
Toda a descendncia de um pai afectado Se o pai for afectado, normalmente 50% normal. dos descendentes sero tambm.
11
Quando a estirpe que funciona como progenitor feminino poky, toda a descendncia apresenta fentipo poky.
Quando a estirpe que funciona como progenitor masculino poky, nenhuma descendncia apresenta fentipo poky.
Variegao em plantas
O fenmeno de variegao em plantas resulta de mutaes em genes plastidiais
12
Segregao mittica
No zigoto resultante da fecundao de vulos variegados ocorre uma forma de segregao citoplasmtica da qual resultam clulas brancas e clulas verdes (variegao).
13