Você está na página 1de 9

OBTL - RSL - RSNL - SL

Orik
Obtl ogiri oba Ejigbo
Obtl ala ase
O fu ei o o gba fu ei ti k! i
" #ake sirisiri #a ei li ejo
O $o ei %e%e%e bi ei k! ri ei
"bi o$o gbogbo &o o'o li ofi
O gba giri #au li o$o osika
Ele je o(u a$o fu 'i je
Oi ile ji oje o ji
Oba bi ojo gbogbo bi o#u
"la ala iki iki
Oba gege bi o$o )fa
Oba #a ei si ai&e ' gbagbe
Tra#u*+o
Obatal %o#eroso, rei #e Ejigbo
Obatal, #oo #a -oisa sagra#a
Ele # a .ue' te' e to'a #e .ue' a#a te'
Ele %er'ae-e tra.uilo e julga tra.uila'ete
Ele ol(a -o' o rabo #o ol(o se' %are-er
/o' suas '+os -o'%ri#as ele retira o fil(o .ue -aiu e' u'a ar'a#il(a
Ele #erra'a ra%i#a'ete, fora #o al-a-e #o 'alfeitor
Se ele te' o .ue -o'er ele os # #e -o'er
Se o #oo #a -asa a-or#a, o -(u'bo o a-or#a0 Ele #or'e a -asa e es-ora a %orta -o' -(u'bo
Rei -ujos #ias s+o #e festa
1oo #e u' ala to#o bra-o
Rei justo -o'o a '+o #e )f
Rei .ue tra2 ao 'u#o se' es.ue-er
/ON/E)TOS "3R)/"NOS 1" 1)4)N1"1E
Na frete #os r5s-fufu 6#o bra-o7, #a.ueles .ue usa' o efu 6gi2 bra-o7 %ara efeitar o -or%o,
e-otra'os Obtl, segu#o o 'ito #a -ria*+o0 1et8' o %o#er geitor 'as-ulio e to#as as suas
re%reseta*9es i-lue' o bra-o0 To#as as ofere#as .ue l(es s+o #e#i-a#as, #e:e' ser bra-as0 O
obi, ofere#a %or e;-el<-ia, 8 o obi ifu= to#os os ai'ais, .ua#r>%e#es e a:es, #e:e' ser bra-os=
ori, 'ateiga :egetal, 8 bra-a e o algo#+o, a'bos re%reseta#o o sague #os :egetais= o gi2 e o
-(u'bo, re%reseta#o o sague 'ieral0 No etato, sua ofere#a %re#ileta 8 o igbi, sague
bra-o #o -ara-ol, e.ui%ara#o ao s<'e, #o .ual os iru'ale #a #ireita s+o os %ossui#ores %or
e;-el<-ia, estabele-e#o #e :e2 a :i-ula*+o -o' o %a%el #e -ria#or 'as-ulio0
Si'boli2a u' ele'eto fu#a'etal #o -o'e*o #os -o'e*os, 'assa #e ar e 'assa #e gua= u' #os
ele'etos .ue #era' orige' a o:as for'as #e e;ist<-ia e for'a*+o #e to#os os ti%os #e
-riaturas o ai&? e o ru, os seres :i:os 6ai'ais e (o'es7 #o 'u#o sobreatural, -ujos #obles
se e-ara' a terra0 @resi#e a %assage' #a e;istA-ia o or> %ara a e;istA-ia i#i:i#uali2a#a o
ai&80
B #oo #a %ala:ra, %ois foi ele .ue' #eu a %ala:ra ao (o'e' e a sua %rC%ria %ala:ra 8 t+o %o#erosa
.ue se tora i'e#iata'ete reali#a#e0 1e:i#o a este %o#er, o r5s est liga#o ao sil<-ioD a %ala:ra
#e:e ser -otrola#a0
Os fu-fu s+o as eti#a#es .ue 'ai%ula' e t<' o #o'io sobre a for'a*+o #os seres #este
'u#o os ara-ai&e e ta'b8' a for'a*+o #os seres o al8' os ara-or>0 Os #ois %laos #a e;ist<-ia
s+o -otrola#os %elo ase #e r5sl0 O l, o gra#e %ao bra-o, 8 o seu e'ble'a0 B e'bai;o #o
l este#i#o .ue ele abriga a :i#a e a 'orte0 E' tra*o #os !r5s-fu-fu 8 a sua rela*+o -o' as
r:ores0 Os es%ritos .ue resi#e' e' -ertas r:ores s+o -(a'a#os #e i$i0 Este ta'b8' 8 o o'e
ge8ri-o #e to#os os ii-ia#os #e r5sl0 Essas r:ores sagra#as s+o %ara'eta#as -o' u'a tira
#e %ao bra-o - !j-fu-fu, ata#a e' :olta #o tro-o0
B 'uito #if-il estabele-er u'a #isti*+o etre Obtl, sl, slufo, r5sgi&a e Osa @o%o,
to#os #eo'ia#os r5s fu-fu0 S+o to#os eles for'as #e Obtl0
r5sl ou Obtl, o gra#e r5s, ou o rei #o %ao bra-o, o-u%a u'a %osi*+o >i-a e i-oteste
#o 'ais i'%ortate !r5s e o 'ais ele:a#o #as #i:i#a#es &orubaas0 Ele +o 8 'ais %o#eroso .ue
outros r5s, 'as 8 si'%les'ete o 'ais res%eita#o0
No i-io, OlC#u'ar8 resi#ia o !ru, ro#ea#o #e FGG i'ol8s, #i:i#a#es -ria#as %or ele0 1u2etos
fi-a:a' sua #ireita e .uatro-etos sua es.uer#a0 Os i'ol8s #a #ireita era' 'aus, 'etirosos,
#esleais e orgul(osos0 1is-utia' e luta:a' se' %arar, e OlC#u'ar8 +o ti(a 'ais #es-aso0 E' u'
istate #e i'%a-i<-ia, ele #e:ol:eu ao a#a a.ueles i'Cles, e;-e*+o #e g>, .ue -olo-ou -o'o
guia #os .uatro-etos i'ol8s #a es.uer#a0 E' u' %assa#o log.Ho, OlC#u'ar8 -(a'ou-os e
au-iou a -ria*+o #e u' lugar %ara eles, o#e -a#a u' teria %o#er e trabal(o %rC%rios0 Oru'il
'at8'-se ao la#o #e Olo#u'are0 To#os os i'ol8s #e:e' l(e %e#ir a %ala:ra 6I -osultar70 Ele
'ostrar, a -a#a u' o -a'i(o 6o#u7 a seguir0 O %ri'eiro a res%o#er foi r5sl0 r5sl foi o
%ri'eiro a ser -ria#o0 Re-ebeu a 'iss+o #e -riar o 'u#o -o' o %o#er #e sugerir 6b7 e o #e
reali2ar 6ase7, ra2+o %ela .ual 8 sau#a#o -o' o ttulo #e "lbls80 "tes #a %arti#a, OlC#u'ar8
l(e etregou o sa-o #a -ria*+o0 Oru'il or#ea .ue r5sl fa*a #eter'ia#as ofere#as %ara
%o#er reali2ar a tarefa0 O %o#er .ue l(e fora -oferi#o, etretato, +o o e;i'ia #e sub'eter-se a
-ertas regras e res%eitar -ertas obriga*9es, -o'o os #e'ais r5s0 r5sl, orgul(oso e obstia#o,
-otra#i2 Oru'il e %Js-se a -a'i(o, a%oia#o o seu -aja#o #e esta(o, o !% osor!, o -aja#o %ara
fa2er as -eri'Jias0 No 'o'eto #e ultra%assar o es%a*o etre o !ru e o ai&8, e-otrou Esu, .ue
ti(a a obriga*+o #e :igiar esta %assage'0 1e:i#o a seu -arter alti:o, e %or ter re-usa#o a fa2er
sa-rif-ios e ofere#as, Esu, #es-otete, :iga-se fa2e#o o gra#e r5s setir u'a se#e i'esa0
r5sl, se' outra sa#a, fura -o' seu !% osor! o tro-o #e u' #e#e2eiro, e #ele es-orre u'
l.ui#o refres-ateD o :i(o #e %al'a0 Ele bebe :i#a e abu#ate'ete0 3i-a b<ba#o e -ai
a#or'e-i#o0 4eio et+o, OlCfi-O#K#u, e :e#o-o etor%e-i#o, rouba-l(e o sa-o #a -ria*+o, e, e'
segui#a, #irige-se a OlC#u'ar?, -ota#o-l(e sobre o esta#o #e r5sl0 OlC#u'ar8 e;-la'aD LSe
ele est este esta#o, : :o-<, O#K#uM 4 -riar o 'u#oML0 O#K#u sai #o al8' e e-otra u'a
.uati#a#e ili'ita#a #e gua0 1ei;ou -air substN-ia 'arro' e-otra#a o sa-o #a -ria*+o0 Era
terra0 3or'ou-se, et+o, u' 'ot-ulo .ue ultra%assou a su%erf-ie #a gua0 " ele -olo-ou u'a
gali(a -ujos %8s ti(a' -i-o garras0 O#e -is-a:a, -obria as guas e a terra ia se alarga#o -a#a
:e2 'ais, o .ue e' iorub se #i2 )l? f?, e;%ress+o .ue #eu orige' a -i#a#e #e )l? )f8, -osi#era#a o
ber*o #a -i:ili2a*o Oorub e #o resto #o 'u#o0 Pua#o r5sl a-or#ou, +o e-otrou ao seu
la#o o sa-o #a -ria*+o0 4oltou ao ru e .uei;ou-se a OlC#u'ar80 Este, %ara -astigar r5sl,
%roibiu-o e aos #e'ais r5s fu-fu #e beber :i(o #e %al'a e usar a2eite #e #e#<0 /ofiou-l(e, o
etato, -o'o -osolo, a tarefa #e 'o#elar o barro o -or%o #os seres (u'aos, aos .uais, ele,
OlC#u'ar8, so%raria a :i#a 6o e'i70 @or esta ra2+o, r5sl, 8 ta'b8' -(a'a#o #e "l'!rere, o
%ro%rietrio #a boa argila0 /o'o +o le:a:a 'uito a s8rio a %roibi*+o #e beber, os #ias e' .ue se
e;-e#ia, os (o'es saa' #e suas '+os #efor'a#os, -a%egas, -or-u#as0 "lgus era' retira#os #o
foro ates #a (ora, saa' 'al -o2i#os e suas -ores tora:a'-se triste'ete %li#aD era' os albios0
To#as as %essoas estas tristes -o#i*9es, s+o -osagra#as0 "#:eio, et+o, a #is-Cr#ia etre a'bos,
-ausa#o -oflitos ar'a#os etre os r5s a#e%tos #e -a#a u'0 Oru'il, %reo-u%a#o-se -o' a
guerra e -iete #e .ue esta #estruiria o 'u#o -ria#o, torou-se 'e#ia#or etre a'bos, a-aba#o
-o' a #is-Cr#ia0
Obtl teria si#o o rei #os igbo, u'a %o%ula*+o istala#a %erto #o lugar .ue se torou, 'ais tar#e, a
-i#a#e #e )f80 @or tal 'oti:o, 8 ta'b8' -(a'a#o Ob-)gb!0 1urate seu reia#o, ele foi :e-i#o %or
O#K#u, .ue e-abe*a:a u' e;8r-ito, fa2e#o-se a-o'%a(a #e QF %ersoages, -ujos o'es
:aria'0 Esses %ersoages s+o -o(e-i#os %elo o'e #e a$! agbgb 6os atigos70 Esses
a-ote-i'etos (istCri-os -orres%o#eria' %arte #o 'ito o#e r5sl foi e:ia#o %ara -riar o
'u#o 6e.uato, a reali#a#e, torou-se rei #os igbo7 e O#K#u torara'-se rei #o 'u#o, %or ter
rouba#o o sa-o #a -ria*+o 6e.uato, a reali#a#e, este #estroou r5sl-Ob-)gbC70
O#K#u teria :i#o #o leste, fugi#o #e u'a i:as+o berbere o Egito, .ue #eslo-ou %o%ula*9es
iteiras, e;%ulsa#o-se, %rogressi:a'ete u'as s outras, e' #ire*+o ao oeste, %ara ter'iar e'
Borgu, ta'b8' -(a'a#a regi+o #os baribas0 Segu#o algus autores, O#K#u teria :i#o #o Egito
ou #e Re-a, e segu#o outros, #e u' lugar %erto #e )l8 )f8, -(a'a#o Ok8-Ora0 r5sl obte:e
ii-ial'ete a :itCria, aju#a#o %or Or?lu8r8 e Oba$i'i0 Ras foi u'a :itCria #e -urta #ura*+o %ois
O#K#u, %or sua :e2, au;ilia#o %or Oba'eri, e;%ulsou r5sl, .ue se refugiou e' )#et-)l80 "
-oroa 6ar87 to'a#a %or O#K#u 8 -oser:a#a at8 (oje o %al-io real #o S!i, rei #e )f8 e
#es-e#ete #e O#K#u0 Etretato, re%ro#u2i#o o 'ito, os sa-er#otes #e r5sl -olo-a' a -oroa
a -abe*a #o o:o rei #e )l8 )f80 O soberao #e:e to#o ao e:iar u' re%resetate seu a )#ete-Oko,
le:a#o ofere#as %ara obter as b<*+os #e r5sl0
O#K#u 8 'ais %ersoage' (istCri-o #o .ue r5s0 "%Cs sua 'orte, estabele-eu-se u' -ulto o
N'bito #o -ulto aos a-estrais, e +o -o'o #i:i#a#e0 Tillia' Bas-o -ofir'a essa tese, .ua#o
assiala .ue as %essoas .ue -ultua' O#K#u +o i-or%ora'0 " i-or%ora*+o 8 -ara-tersti-a
fu#a'etal #o -ulto aos r5s0
Os r5s fu-fu seria' e' >'ero #e QUV, #etre os .uais #esta-a'-seD
lufC "jg> Woari - ".uele .ue grita .ua#o a-or#a
gi& E$>l8?j5gb! - Se(or #e Ejigbo0
Obaj5ta
kir? ou kir? - guerreiro 'uito ri-o .ue trasfor'a e' sur#os-'u#os a.ueles .ue o eglige-ia'0
Eteko Oba 1ugbe
"ls? ou Ol>orogbo - .ue sal:a o 'u#o fa2e#o -(o:er e' 8%o-a #e se-a0
OlCjo
rC$>
Ok5
Orij
"age'o - -ultua#o e' X#?, -o' #a*a re%reseta#o u' -o'bate etre ele e Olu$i, o .ual este
>lti'o sai :itorioso e a%risioa o a#:ersrio0 Rais tar#e, "age'o 8 liberta#o e :olta triufate0
Esta #a*a re%ro#u2 o 'ito #a -ria*+o #o 'u#o, -o' a :itCria 'aterial #e O#>#u e a :itCria
es%iritual #e r5sl0
Ya&8, e' Ya&8
R!$u, e' O$u
OlCb, e' Ob
Ol>ofi, e' )$ofi
r5sko, e' Oko
Egui, e' O$>
Os !r5s #itos fu-fu, #e:eria' ser os >i-os a sere' -(a'a#os #e r5s, %or.ue go:era' a
-ria*+o e os ele'etos %ri'or#iais gua, terra e ar, #e:e#o os outros sere' -(a'a#os %or seus
%rC%rios o'es ou %ela #eo'ia*+o ge8ri-a #e ebor %ara as #i:i#a#es 'as-ulias0
Os %ri-i%ais #igatrios #o -ulto #e r5sl s+o #eo'ia#os #eD
Obalesu 6rela*+o -o' Esu7, Obalesi 6rela*+o -o' a -asa #e a#ora*+o7, Obalal8 6rela*+o -o' o -ulto
terra, j .ue o o'e #eri:a #a e;%ress+o la'ber o -(+o7, Obalori, Obale%o, Obale, O#ole,
Osaguri, Obalea, Obaluru, r5s koa#e, Oba$e, r5s ate, orisa gbegbe, oga r5s, igba ta&o, orisa
$usi, orisa bato, oba lato0
" ri:ali#a#e e;istete etre O&o e )fe 'aifesta-se a #ifere*a .ue e;iste o 'ito #a -ria*+o #a
terra0 No 'ito #e O&C %re%o#era Orai&a e, o #e if8, O#K#u0 S+o eles os fu#a#ores #as
res%e-ti:as li(ages0 O#K#u foi o %ri'eiro rei a terra0 O Oi #e )f8 8 %ro-la'a#o rei o te'%lo
#e O#K#u, 'as re-ebe sua -oroa o #ia seguite, o te'%lo #e r5sl, %ara o#e ele foi le:a#o,
:i#a #o te'%lo #e Obalufo0
Pua#o :i:o, Orai&a, o segu#o Oi #e )f8, foi a Re-a e fu#ou a atiga O&o= 'uito 'e'bros #e
sua fa'lia o seguira', etre eles "kijole, fil(o #e Ogirii&a, o fil(o 'ais o:o #e O#K#u0
"kijole fu#ou Xj5gbC0 Era ele .ue' -ui#a:a #o r5s #e seu %ai, r5s Ogi&0
"kijole era -o'u'ete -(a'a#o Ogi& ou Xl?8j5gbC0 Os (abitates #e Xj5gbC afir'a' .ue
Ogi& os %rotegia #os i:asores fulai, fe-(a#o os -a'i(os #as florestas .ue ro#eia' a -i#a#e0
Pua#o :i:o, Ogi& guerreou e foi feito %risioeiro= et+o, ele etrou a terra e trasfor'ou-se e'
%e#ra0 Era ir'+o #e r5slufo0
"#jagua 8 o 'es'o .ue r5s Ogi&0 Ta'b8' -o(e-i#o %elo o'e #e Ele'eso liga#o estCria
#e Ogbo'oso, a Nig8ria, lugar o#e se %resta -ulto ao !r5s fu-fu @o%o0
E' )f8, O&o, )lesa, "beokuta, Ejigbo e @orto No:o 6.ue +o 8 %as Oorub7, as gali(as .ue l(e s+o
ofere-i#as s+o a.uelas .ue j ti:era' %itos0 O sa-er#ote #e r5sl #e:e -o'er so2i(o, se'
igu8' a ol(-lo0 Sua -o'i#a 8 %re%ara#a e' silA-io0 Nigu8' %o#e falar as -eri'Jias e'
.ua#o se :ai bus-ar gua %ara o r5s0 Os ii-ia#os #e r5sla %o#e' -o'er sal e #e#< loge #os
te'%los e +o #e:e' usar a#a #e bro2e0 Os ase #e Obatala s+o -ostitu#os %or u'a -aba*a
-ote#o u' re-i%iete #e -(u'bo -o' #e2esseis %e#a*os #e 'arfi' 6ou -ertas %e#ras bra-as7,
#e2esseis b>2ios e #e2esseis %ulseiras #e esta(o0
Obatal 8 -asa#o -o' Oe&e'o$o0 S+o re%reseta#os seta#os, -o' as '+os -ru2a#as sobre os
joel(os, ro#ea#os #e %a-otes #e b>2ios e #e :aras fle;:eis #e atori0 Seus -or%os s+o -obertos -o'
tra*os #e efu0 #ireita e es.uer#a #o .uarto o#e est+o as esttuas #e Obatal, e-otra'-se
%resas #e elefates0 1i2e' .ue Oe&e'o$o foi >i-a 'ul(er #e Orisal-Obatal0 E' -aso
e;-e%-ioal #e 'ooga'ia etre os r5s e os ebor, 'uito %ro%esos, a ter a:eturas a'orosas
'>lti%las0 O -asal ObatalZOe&e'o$o le:a' os o'es #e Lisa e Ra$u etre os fo0 Lisa si'boli2a o
%ri-%io 'as-ulio, -o' o oriete, o #ia e o sol= Ra$u o %ri-%io fe'iio, -o' o o-i#ete, a oite
e a lua0 S+o fil(os #e Lisa e Ra$uD "ge, [u, 1ji "la$e, Sa%ata Wo(osu e sua 'ul(er "au, Sobo e
sua 'ul(er "#e0 "ge, u' -a*a#or, 8 o fil(o %ri'og<ito0 [u Ba#agris ou [u "%oleka 8 o ferro,
.ue fa2 to#os os trabal(os0 [u #e-lara .ue +o .uer fi-ar #etro #e -asa, .ue .uer fi-ar fora, ao sol e
-(u:a, %ara :elar %or to#o 'u#o0
"lgus autores, tais -o'o @a#re Bau#i e o Teete--oroel " E0 Ellis, e;%usera' teoria #e .ue o
-asal -ria#or era -o'%osto %or Obatal e O#K#u0 /olo-ou-os -o'o %artes #e u'a -aba*a o#e o
.ue est e' -i'a 8 'as-ulio 6Obatal 'a-(o7, es%rito, e o .ue est e' bai;o 8 fe'iio 6O#K#u
f<'ea7, 'at8ria0 Etretato, %es.uisa#ores %osterior'ete :isita#o os lo-ais 'e-ioa#os %elos
autores a-i'a, +o e-otrara' o -asal ObatalZO#K#u 'ais o -asal ObatalZOe&e'o$o0 Ta'b8'
+o 8 %oss:el lo-ali2ar a fri-a a -ofir'a*+o #e .ue O#K#u est liga#o ao egror -o'o Obatal
est liga#o bra-ura0 O#K#u 8 u' r5s 'as-ulio, e -osi#era#o a-estral #o %ri'eiro Oi #e
)f8, #o "lafi O&o, #o rei #o Bei, #o rei #o Wetou et-0, fu#a#or #a #iastia #os reis Oorub, .ue
-(egou a )f8 :i#o #o Su#+o, %rC;i'o #e Re-a0 E' algus lugares, -o'o Osogbo, #i2-se .ue O#K#u
:eio #e Re-a e .ue era ju#eu0 Seria fil(o #e La'uru#u, rei #e Re-a0 O#K#u teria reu-ia#o ao
isla'is'o0 No:eta #ias a%Cs o assassiato #e seu %ai -(egou a )l8 )f8 o#e e-otrou-se -o'
"gboiregu 6Setilu7, o fu#a#or #o -ulto %or )fa0 " eti'ologia #o ter'o %ro:8' #e O#u 6ti o7 #a
)$a, %essoa .ue e;iste %or si 'es'a0 Ta'b8' 8 -o(e-i#o -o'o "#u'ila, sal:a#or0 Tu#o a.uilo
.ue 8 iusita#a'ete gra#e, -o'o u' gra#e %ote ou .ue -ote(a algo gra#e, 8 #eo'ia#o o#u0
O ter'o i'%li-a %ortato u' gra#e -otiete e' toro #a e;ist<-ia0 O#K#u seria et+o fil(o #e
OlC#u'ar8, isto 8, %ai e se(or #e O#u0 Rar8 sigifi-a N+o se %o#e ir a#iate0
r5s Ol>fC
r5s :el(o e sbio, fu-fu, -ujo te'%lo 8 e' )fC, %ou-o #istate #e Osogbo0 Seu -ulto 8 be'
%reser:a#o, e'bora a -i#a#e #e )fC e;ista' 'uitas igrejas -atCli-as, %rotestates e 'es.uitas0 O
rei lo-al 8 -o(e-i#o %elo ttulo #e Ob Ol>fC0 To#os os ii-ia#os a%reseta'-se -o' o torso u, e'
sial #e res%eito, e .ua#o se a%reseta' %erate o rei, fa2e' :otos #e loga :i#a, #e -al'a,
feli-i#a#e, fe-u#i#a#e %ara as 'ul(eres, %ros%eri#a#e, %rote*+o -otra os ele'etos a#:ersos e
-otra as %essoas ruis0
r5s gi&
B u' r5s fu-fu, jo:e' e guerreiro, -ujo te'%lo %ri-i%al e-otra-se e' Xjigb!0 3oi a este lo-al
.ue o r5s -(egou, a%Cs u'a loga :iage'0 O !r5s ti(a u' gosto #es-otrola#o %elo i(a'e
%ila#o, -(a'a#o i&, .ue l(e :aleu o a%eli#o #e r5s -o'e#or #e i(a'e %ila#o, o .ue se e;%ri'e
e' &orub %ela frase 5s-je-i& e %ela -otra*+o r5sji& ou r5s-gi&0 /o'ia i(a'e #e #ia
e #e oite0 1i2e' .ue foi o i:etor #o %il+o %ara fa-ilitar a %re%ara*+o #e seu %rato %re#ileto0 @or
o-asi+o #as -eri'Jias auais e' EjigbC, a tra#i*+o e;ige .ue os (abitates #e #ois bairros #a
-i#a#e, OsolC e Oke Ra%C, lute' us -otra os outros, a gol%e #e :aras #urate :rias (oras0 E'a
estCria #e )f e;%li-a a orige' #esse -ostu'eD
E' -erto "$ol8j8, bbla$o -o'%a(eiro e a'igo #e El8?jigb!
(a:ia l(e i#i-a#o o .ue fa2er %ara trasfor'ar a al#eia #e Xjigb!, re-ete'ete fu#a#a, e' u'a
-i#a#e flores-ete0 E' segui#a, #irigiu-se %ara outro lugar0 E' algus aos, a al#eia torou-se u'a
gra#e -i#a#e, -er-a#a #e 'ural(as e fossos, -o' %ortas fortifi-a#as, 'uitas -asas, 'er-a#o0
El8?jigb! :i:ia e' gra#e estilo e era -ostu'e, .ua#o ser fala:a #e sua %essoa, #esig-lo %elo
ter'o bajula#or #e Wabi&?si 6sua 'ajesta#e real70 "o -abo #e logos aos, "$oleje :oltou e e'bora
bbla$o, a#a sabia #a gra#e2a #e seu a'igo0 /(ega#o ao %osto #a guar#a a etra#a #a
-i#a#e, %e#iu fa'iliar'ete ot-ias #e Ogi&0 Os guar#as, sur%resos e i#iga#os, agarrara'
"$ol?j? e, a%Cs l(e batere' -ruel'ete, jogara'-o a %ris+o0 O bbla$o :igou-se utili2a#o seus
%o#eres0 XjigbC -o(e-eu aos #if-eisD +o -(o:ia 'ais, as 'ul(eres fi-ara' est8reis, os -a:alos +o
ti(a' 'ais %asto e outros #issabores0 El8?j5gbC -osultou u' bbla$o .ue l(e re:elou a %ris+o
ijusta #e "$ol?j?0 )'e#iata'ete, Xl?8j5gbC 'a#ou libertar o a'igo e %e#iu-l(e %er#+o0 "$ol?j?
-o-or#ou 'ais -o' a -o#i*+o #e o #ia #a festa #e r5sgi&, os (abitates #e XjigbC #e:eria'
lutar etre si, -o' gol%es #e :ara, #urate :rias (oras0
Esta flagela*+o reali2a-se aual'ete, a %rese*a #o rei lo-al, e.uato as 'ul(eres -ata' orik e
bate' -o' 5s 6:ari(as #e atori7 %ara os 'ortos a fi' #e -(a'-los %ara %arti-i%ar #as
-eri'Jias0 Os ase s+o tra2i#os #a floresta sagra#a o#e se e-otra seu te'%lo e le:a#os %ara o
%al-io0 Retorar+o #e%ois, e a 'ulti#+o le:a ga'elas -o' i(a'e %ila#o, a -o'i#a %re#ileta #o
r5s, e .ue ser -o'i#a %or to#os0
/eri'Jia %ara Obtl Z r5sla a fri-a
"s -eri'Jias e' )l8-)f? -o'e'ora' a-ote-i'etos (istCri-os0
"tiga'ete #ura:a' o:e #ias e atual'ete #ura' so'ete -i-o0 /o'o est+o e' -o-or#N-ia
-o' a se'aa Oorub ii-ia'-se e ter'ia' o #ia -osagra#o a Obatal0 /o'e*a' o #ia
i'e#iato ao #o %ri'eiro .uarto #a lua, res%e-ti:a'ete e' Q\ #e jaeiro e Q] #e fe:ereiro0
Sa-rifi-a'-se -abras o te'%lo #e Obtl e' )#eta-)l8, o#e se e-otra' as i'ages #e Obatal e
Oe&e'o$o0 E'a %arte #o sague 8 #erra'#a sobre as i'ages .ue, e' segui#a, s+o la:a#as -o'
ifus+o #e fol(as -ol(i#as a floresta #e Oe&e'o$o 6estas fol(as s+o -o(e-i#as o Brasil -o'oD
fol(a #a -osta, 'ilagre #e S+o Yoa.ui', algo#+o, 'ajeri-+o, alfa:a-a, -aa #e 'a-a-o70 E' segui#a,
as i'ages s+o efeita#as -o' tra*os e %otos #e efu0 Os sa-er#otes 'ais i'%ortates, Obll?, e
Obls?, #a*a' ao so' #o ta'bor 5gb5, %rC%rio #o -ulto ao r5s0 S+o ta'bores %e.ueos e
bai;os, a%oia#os sobre %8s0 O rit'o 8 'ar-a#o %elos eru, ferros a-(ata#os e' for'a #e T, bati#os
u' o outro0
No #ia seguite, Obll? e Obls? to'a' ba(o -o' a 'es'a ifus+o .ue ba(ou as esttuas e seus
-or%os s+o efeita#os -o' efu0 "s i'ages s+o erola#as e' %ao bra-o e le:a#as, #e 'a(+
-e#i(o, #e )#eta-)l8 at8 )#eta-Oko0 To#as as ofere#as 6QF -ara-Cis, #e2esseis ratos, #e2esseis
%ei;es, #e2esseis o2es #e -ola e li'o #a -osta7 s+o le:a#as %ara )#eta-Oko le'bra#o o e;lio #e
r5sl .ua#o #ei;ou o %al-io #e )f8, #estroa#o %or O#K#u0
3a2e' u'a %ara#a o 'o'eto #a -(ega#a floresta, #iate #e u'a r:ore is5, La .ue 8 a#ora#a e
o -ortejo segue at8 u'a -lareira0 No -etro, e-otra-se u' gra#e %ote e'bor-a#o -o' %e.ueo
furo a 'eia altura, atra:8s #o .ual %o#e-se :er o -rNio #e ai'ais sa-rifi-a#os os aos ateriores0
"s i'ages s+o #eserola#as e -olo-a#as o -(+o, #e -ostas %ara o %ote0 Sa-rifi-a-se u'a -abra, -uja
-abe*a, se%ara#a #o -or%o, 8 joga#a #etro #o %ote0
"o etar#e-er, #ois 'esageiros #o rei #e )f8 -(ega' -lareira e %ara' ao %8 #a r:ore is50
Tra2e' #a %arte #e seu se(or, #es-e#ete #e O#K#u, u'a -abra -o'o ofere#a0 "tiga'ete,
era u' ser (u'ao .ue era ofere-i#o0 " -abe*a #o ai'al 8 %resa ao -(+o -o' u'a for.uil(a0 O
Obls?, i-or%ora#o -o' r5sl, -o' o ferro eru, bate -o' for*a a -abe*a #a -abra, 'ata#o-^
Rol(a suas '+os o sague .ue es-orre e :ai %ass-las as esttuas #e Obatal e Oe&e'o$o0 E'
aju#ate arrasta a -abra, e:ita#o to--la e a la*a o 'ato0 " 'ulti#+o gritaD
- [bk> lo, gbrK loMMM
6le:a a 'orte %ara loge, le:a a #oe*a %ara loge70
E' -otraste -o' a %ri'eira -abra sa-rifi-a#a, -uja -are foi -o2i#a e #istribu#a %ara ser
ritual'ete -o'i#a %elos %resetes, e' -o'u(+o -o' os !r5s, a -are #a segu#a -abra, .ue
substituiua :ti'a (u'aa, +o %o#e ser to-a#a e' -o'i#a, %ois seria atrair sobre si a 'orte e as
#oe*as, e a %rati-ar atro%ofagia0
Ter'ia#a a -eri'Jia, as i'ages s+o o:a'ete erola#as e' %ao bra-o e le:a#as #e :olta a
)#ete-)l8 o#e fi-ar+o at8 o ao seguite0
O >lti'o #ia #esta -eri'Jia, 8 #e#i-a#a a Oe&e'o$o0 E' sa-er#ote i-or%ora Oe&e'o$o e 8
re:esti#o #e u' %ao bra-o e a'arra' e' sua -abe*a u' oj bra-o0 Segui#o %or u'a 'ulti#+o,
:ai setar-se e' u'a -a#eira e' frete ao %al-io #o S!i0 @or8' o #es-e#ete #e O#K#u +o se
a%reseta e Oe&e'o$o retira-se %ara )#eta-)l80 Este ato 8 re%eti#o #uas :e2es se' .ue o S!i
a%are*a0 Etretato, ele e:ia obi %ara Oe&e'o$o0 Esta -eri'Jia re%ete os esfor*os su-essi:os .ue
Oe'o$o fe2 %ara restabele-er a %a2 etre Obtl e O#K#u, e a a-ol(i#a reser:a#a #este >lti'o0
Eis u'a istCria .ue e;%li-a -o'o a gali(a #a agola te:e o -or%o 'ar-a#o -o' %otos bra-os,
se'el(ates aos .ue s+o feitos os -or%os #os sa-er#otes e #os ii-ia#os #e Obatl .ua#o se
reali2a' -ertas -eri'Jias e as suas esttuasD
" gali(a #a agola, a 8%o-a .ue %ossua for'a (u'aa, fe2 a ofere#a .ue l(e (a:ia si#o %res-rita
e se 'ostra:a 'uito geerosa -o' to#as as %essoas segu#o a re-o'e#a*+o .ue l(e (a:ia si#o feita0
r5sla, te#o-a e-otra#o, etusias'ou-se -o' a #eli-a#e2a #a gali(a #a agola e -o' suas
%rC%rias '+os %itou-l(e o -or%o -o' %C bra-o, :er'el(o, et-0 Eis %or.ue seu -or%o, .ue #e to#os
os ai'ais te' a 'aior se'el(a*a -o' r5sl, 8 usa#a -o' fre.u<-ia os sa-rif-ios0 "ssi', 8
se'%re e-essrio u'a %ea #e gali(a #a agola 6etu7, a -abe*a #os re-8' ii-ia#os o #ia e' .ue
#+o seu o:o o'e0 "s %eas :er'el(as #a -au#a #o %a%agaio ta'b8' e;er-e' i'%ortate %a%el
essas -eri'Jias0 r5sl #e-larou .ue os i&a$o
/ON/E)TOS BR"S)LE)ROS 1" 1)4)N1"1E
sl, o %ai e o -(efe #as #i:i#a#es #o -a#o'bl8 o Brasil, e u'a figura
e;tre'a'ete -o'%le;a0 Sua -ara-tersti-a #istiti:a 8 ser bra-o0 E' autor
brasileiro, Rauel Puerio, 'e-ioa .ue o ter'o ag_ sl 8 #e orige' 'ao'etaa, %ois os
rabes #eo'ia' #e "l ao seu 1eus e o bra-o ta'b8' l(e 8 -osagra#o0 S+o os r5s fu-fu, os
r5s #a -ria*+o, %ois -o'%letara' o trabal(o #e OlC#u'ar8 a -ria*+o #o 'u#o0 S+o os seres
sobreaturais #a #ireita, re%reseta#o o 'as-ulio0 "s outras #i:i#a#es #e:eria' ser
#eo'ia#as #e ebor, as #i:i#a#es #a es.uer#a, re%reseta#o o fe'iio0 Outra ra2+o .ue fe2
-air o ter'o ebor e' #esuso 8 o fato #e .ue ele 8 asso-ia#o a o*9es #e -oflito e :iol<-ia, a .ue a
terra est asso-ia#a0 /olo-ar gua sobre a terra sigifi-a +o sC fe-u#-la, a%a2igu-la, 'as
ta'b8' restituir-l(e seu sague bra-o, -o' o .ual ela ali'eta e %ro%i-ia o as-i'eto e o
-res-i'eto0 Etre os ebor ou geitores #a es.uer#a, liga#os a terra, la'a e s guas .ue a terra
-ot8' lagos e fotes, #istigue-se N0
" -eri'Jia #as guas #e sl .ue #+o i-io ao ao lit>rgi-o, te' %re-isa'ete o sigifi-a#o
asso-ia#o ao i-io #e u' -i-lo0 1eitar gua sigifi-a ii-iar, %ro%i-iar u' -i-lo #e :i#a0
sl, -uja e;ist<-ia re'ota aos %ri'Cr#ios #o 'u#o, 8 'assa #e ar e gua e'aa#a #a
res%ira*+o 6e'i7 #e OlC#u'ar80 No %ate+o brasileiro, s :e2es a%are-e -asa#o -o' N, outras
:e2es -asa#o -o' Oe'oj0 O -asa'eto #e sl -o' N, 8 u'a i'%osi*+o #a -ultura &orub ao
%o:o #ao'eao 6jeje7 -o.uista#o %ela guerra0 @ara os (abitates #o atigo 1a(o'8, atual Bei,
suas #i:i#a#es era' N, Loko, Sa%at, 1a, Lisa e Ra$u0 N era a '+e #e to#os0 @ara
assi'ila*+o e a-eita*+o #a religi+o #os -o.uista#ores, uira' N a sl %ara as-i'eto
#a.uelas #i:i#a#es0 @osterior'ete, sl teria se se%ara#o #e N e -asa#o -o' Oe'oj %ara
#ar orige' aos #e'ais !r5s, uifi-a#o as #i:i#a#es &orubs e #ao'eaas0 "ssi', 8 :isto -o'o %ai
#e to#os os r5s0 No Brasil, e' fu*+o #e seu %o#er -ria#or, sl 8 :isto -o'o (er'afro#ita0 E'
algus terreiros, #i2e' .ue ele 8 'as-ulio %or seis 'eses e os outros seis 'eses 8 fe'iio0 sl 8
-o-ebi#o -o'o 'uito :el(o, a i#a#e a:a*a#a e;%ri'i#o sua %osi*+o #e 'ais re:ere-ia#o0 Leto,
'o:e-se -o' #ifi-ul#a#e0 "sso-ia-se i#8ia #e re%ouso, #e i'obili#a#e0
" 'ora#a #e sl 6be' -o'o #e 'uitos r5s7 8 u'a -aba*a .ue si'boli2a a -ria*+o #o 'u#o, a
ui+o etre o -8u e a terra, o %ri-%io 'as-ulio e o %ri-%io fe'iio, se#o o seu S%sCrC .ue
#i:i#iu o ai&8 e o !ru, #ifere-ia#o os #ois :eis #a e;ist<-ia #os seres (u'aos0 `oje e' #ia
asseta-se o !r5s e' lou*a bra-a0 Na fri-a +o e;iste o %sCrC0 Sua fu*+o 8 e;er-i#a %elo Os>0
sl go:era os ele'etos %ri'or#iaisD gua, ar e terra0 Est asso-ia#o i#8ia #e fe-u#a*+o, #e
so%ro, #o %o#er -ria#or #o :erbo, #a -ria*+o #o 'u#o 'ieral, #a -ria*+o #os seres :i:os este
'u#o e o al8'0 Est, %ortato, %resete o as-i'eto e o rito f>ebre #eo'ia#o as8s80
@resi#e ta'b8' os rituais #e ii-ia*+o, .ue a#a 'ais s+o #o .ue u'a re%reseta*+o #e u'a 'orte e
#e u' as-i'eto si'bCli-os, e' .ue a or#e' #essas #uas %assages 8 i:erti#a0
/o'o res%os:el %ela -ria*+o, sl 8 oi%resete0 O bra-o #o r5s est %resete e' to#o ritual,
e' to#o o %eji, e' to#a -o'i#a #e sato .ue #e:e obrigatoria'ete i-luir o egbo #e sl0 Sua
-o'i#a 8 se' sal e se' a2eite #e #e#<0 sl +o gosta #as -ores fortes, e' %arti-ular o :er'el(o0
[osta #e bra-o, #e or#e', #e li'%e2a, e .ual.uer sujeira o i-o'o#a0 B u'a #i:i#a#e 'uito
#eli-a#a, est se'%re -o' frio0 O algo#+o go2a #o i:ej:el %ri:il8gio #e ser a -a%a e o 'ato #e
sl, #e o e:ol:er, #e estar se'%re agarra#o0 sl a%re-ia o a#i, Cleo tira#o #a a'<#oa #o
-o-o #o #e#e2eiro e .ue ser:e %ara %re%arar seus %ratos0
Seu ai'al %re#ileto 8 o -ara-ol, -o(e-i#o %or boi #e sl, ot:el %or sua leti#+o0 )gbi 8 o
-a:alo #e sl e est asso-ia#o u'i#a#e, sali:a, ao es%er'a e ao frio0 " gali(a #Lagola foi
%ita#a %or N %ara ser ofere-i#a ao !r5s, 'as +o #e:e ser ofere-i#a e' sa-rif-io ao r5s0
Ne' sl e' seus fil(os #e:e' beber :i(o ou .ual.uer outra bebi#a .ue -ote(a bebi#a
fer'eta#o0 Sua -or 8 o bra-o, a %rata e o .uel0 Os fil(os #este r5s -ostu'a' :estir-se
iteira'ete #e bra-o as se;tas-feiras e abster-se #e rela*9es se;uais este #ia0 Res'o fil(os #e
outros r5s -ostu'a' seguir este %re-eito s se;tas-feiras0
salufC usa u'a -oroa #e 'etral %ratea#o ou u' a#8 e se a%Cia o !%sCro, feito #e u'a loga
:ara #e 'etal %ratea#o #e %ou-o 'es'o #e 'etro e 'eio #e altura, a .ual est+o iseri#os .uatro
%rati(os -ir-ulares #e #i:ersas #i'es9es, #os .uais fi-a' %e#ura#os %e.ueos sios e 'oe#as0 "
e;tre'i#a#e #a :ara 8 efeita#a %or u'a %e.uea %o'ba #e 'etal %ratea#o0 O !%sCro e:o-a o
tro-o #as r:ores .ue ue' o 'u#o #os :i:os e o al8' e re%reseta o %o#er 'as-ulio0
sl #a*a .uebra#o o -or%o, fle;ioa#o os joel(os0 Os rit'os ketu usa#os %ara sl s+o o
to.ue guerreiro -o(e-i#o %elo o'e #e ajagu, .ue ser:e ta'b8' %ara r5sgi&, o igbi, e o
to.ue bat0 sl #a*a ta'b8' os rit'os ijes0 Pua#o se 'aifesta, 8 sau#a#o %elos gritos #e E%a
E%a BabM , Ese `?iM, Ti e'i Bab Oke 6a7, Ese Te BabM
6a7 Esta sau#a*+o est liga#a igreja #o Se(or #o Bofi', .ue fi-a e' u'a -olia0
B autori#a#e su%re'a, sua :ota#e 8 ia%el:el, sua %ala:ra #efiiti:a0 B %or tal 'oti:o .ue s
se;tas-feiras, #ia -osagra#o ao r5s, +o se joga' b>2ios0 Se a-ote-esse u'a -a#a #esfa:or:el,
+o (a:eria a .ue' 'ais a%elar0
/o'o Obtl 'ol#a os seres (u'aos, 8 ti#o -o'o res%os:el %elos #efeitos fsi-os .ue est+o
-lara'ete rela-ioa#os -ria*+o0 /ria*as .ue as-e' #efeituosas, -or-u#as, aleija#as l(e s+o
-osagra#as0
Os #efeitos fsi-os ta'b8' %o#e' ser o -astigo -o' o .ual Obtl %ue .ue' o ofe#eu0 Pue'
i-orre a -Clera #e Obtl %o#e a-abar -ego, -aol(o, estro%ia#o, 'a-o0 )rritar Obtl %o#e ter
-ose.u<-ias %iores %ois ele %o#e -o#ear o -ul%a#o #estrui*+o total, %ri:-lo #a sobre:i:<-ia
%ar-ial o al8' e #a %ossibili#a#e #e reas-i'eto0
Obtl 8 si-reti2a#o -o'o o Se(or #o Bofi' a Ba(ia0 r5sgi& 6jo:e'7 8 si-reti2a#o -o'o
Reio Yesuas #e @raga e slufC ao Sagra#o /ora*+o #e Yesus e os #ias -osagra#os a sl s+o a
se;ta-feira e o #o'igo0 Nas se;tas-feiras, tu#o fi-a %ara#o os terreiros, +o se %rati-a ti%o #e
'agia algu'0 Se algu' ai'al ti:er .ue ser -o%a#o, isto ter .ue ser feito a .uita-feira oite0
Sua festa a-ote-e a >lti'a se;ta-feira #e agosto0 No Brasil, ii-ial'ete Obatl foi -(a'a#o #e
r5sl, .ue -o' o %assar #o te'%o re#u2iu-se %ara sl0
Na Ba(ia s+o -o(e-i#as #e2esseis 'aifesta*9es #e salD
Obtl, O#K#u, Oki, Lulu, WO, Bab Roko, Osaluf, Bab E%e, Bab Lejugbe, r5sgi&,
"kaja%riku, )furu, Were, Bab )gbo, "jagua, Olissassa0
/o:8' #esta-ar .ue Bab Lejugbe 8 se' #>:i#a r5s )jKgb?, .ue a fri-a ta'b8' 8 -o(e-i#o
-o'o r5s Eteko, 8 u' fu-fu .ue :eio terra -o' Obatal0 "jagua 8 u' #os ttulos #e
r5sgi&0 Bab )gbo 8 o Osalufo0 Olissassa 8 a :ers+o jeje #e Lisa0 O#K#u figura esta lista %ela
sua %arti-i%a*+o a -ria*+o #o 'u#o0
Ta'b8' 8 #eo'ia#o #e Wassut8, Le'b, Le'baregaga, Wassub8k0 " )greja #o Bafi' 8
-(a'a#a #e La*at8 #e 4o:_0
S+o 'aifesta*9es #e sl jo:e'D
"jagua - fu#a'eto -o' O'olu
Babarigbo - fu#a'eto -o' SgC
Belufo - fu#a'eto -o' O#e
Oibab - fu#a'eto -o' SgC
Orisaoko - fu#a'eto -o' O#e
"gi& - fu#a'eto -o' Oe'oj e "ir
Ele'eso
Elejigbo
S+o 'aifesta*9es #e sl se' refer<-ia #e i#a#eD
"jage'C 6-o'o essa 'aifesta*+o, es%al(ou a guerra %elo 'u#o, o .ue -otra#i2 a :is+o
u'ba#ista #e .ue sl 8 o a%a2igua#or, o %ro'otor #a %a270
"kir8 ou )kir8
"ls8 ou Oluorogbo
Olugo "jagu Woari
ro$>
Eteko Oba 1ugbe
S+o 'aifesta*9es #e sl :el(oD
"jautal - fu#a'eto -o' g>
Oko - rela-ioa#o 'a#eira e agri-ultura 6a reali#a#e Oko 8 u' r5s #ifere-ia#o70
r5sl - 8 o 'aior #os r5s e 8 si-reti2a#o -o'o o #i:io Es%rito Sato0
Osa#u'8 - fu#a'eto -o' Oe'oj e Osu
Osagu#8 - fu#a'eto -o' Oe'oj
Osalug
/eri'Jias %ara sl 6esta -eri'Jia 8 reali2a#a igual'ete a fri-a 8 /uba7
" orige' #a -eri'Jia est rela-ioa#a -o' a le#a e' .ue Osalufo, Rei #e )fC, #e-i#iu ir :isitar
SgC, rei #e O&!, seu fil(o0 "tes #e %atir, ele -osultou Oru'il %or )f %ara saber se sua :iage'
se reali2aria e' boa -o#i*9es0 O bbla$o res%o#eu .ue ele seria :ti'a #e #esastre, +o #e:e#o,
%ortato, reali2ar a :iage'0 Osalufo, %or8', ti(a u' -arter obstia#o e %ersistiu e' seu %rojeto,
%erguta#o .ue sa-rif-ios %o#eria fa2er %ara 'el(orar a sua sorte0 O bbla$o -ofir'ou .ue a
:iage' seria %eosa, .ue sofreria i>'eros re:eses e .ue, se +o .uisesse %er#er a :i#a, +o #e:eria
re-usar ja'ais os ser:i*os .ue, %or a-aso, l(e fosse' %e#i#os e e' re-la'ar #as -ose.u<-ias .ue
#isso resultasse'0 1e:eria ta'b8' le:ar tr<s rou%as bra-as %ara tro-ar e sab+o0
Osalufo se %Js a -a'i(o e, -o'o se fosse :el(o, ia leta'ete, a%oia#o e' seu -aja#o #e esta(o0
E-otrou, logo #e%ois Esu El8%o @u%a 6E;u #oo #o a2eite #e #e#<7 seta#o beira #a estra#a
-o' u' barril #e a2eite #e #e#< ao seu la#o0 "%Cs u'a tro-a #e sau#a*9es, Esu %e#iu a Osalufo
.ue o aju#asse a -olo-ar o barril sobre a sua -abe*a0 Osalufo -o-or#ou e Esu a%ro:eitou a
o%era*+o %ara #erra'ar , 'ali-iosa'ete, o -ote>#o #o barril sobre Osalufo, %o#o-se a 2o'bar
#ele0 Este +o re-la'ou, segui#o as istru*9es #o bbla$o0 La:ou-se o rio %rC;i'o, %Js u'a
rou%a o:a e #ei;ou a :el(a -o'o ofere#a0 /otiuou a a#ar -o' esfor*o, e foi :ti'a, ai#a %or
#uas :e2es, #e tristes a:eturas -o' Esu-El8?#u 6E;u #oo #o -ar:+o7 e Esu "l# 6E;u #oo #o
Cleo #a a'<#oa #e %al'a70 Osalufo, se' %er#er a %a-i<-ia, la:ou-se e tro-ou #e rou%a a%Cs -a#a
u'a #as e;%eri<-ias0 /(egou, fial'ete, froteira #o reio #e O&C e l e-otrou u' -a:alo .ue
(a:ia fugi#o, %erte-ete a SgC0 No 'o'eto e' .ue Osalufo .uis a'asar o ai'al, #a#o-l(e
es%igas #e 'il(o, os ser:i#ores #e Sag!, .ue esta:a' %ro-ura #o ai'al, -(egara' -orre#o0
@esa#o .ue o (o'e' i#oso fosse u' la#r+o, -ara' sobre ele -o' gol%es #e -a-ete e jogara'-o
a %ris+o0 Sete aos #e ifeli-i#a#e se abatera' sobre o reia#o #e SgC0 " se-a -o'%ro'etia a
-ol(eita, as e%i#e'ias a-aba:a' -o' os reba(os, as 'ul(eres fi-a:a' est8reis0 SagC te#o
-osulta#o u' bbla$o, soube .ue to#a essa #esgra*a %ro:i(a #a ijusta %ris+o #e u' :el(o
(o'e'0 "%Cs segui#as bus-as e 'uitas %ergutas, Osalufo foi le:a#o sua %rese*a e ele
re-o(e-eu seu %ai, sl0 1eses%era#o %elo .ue (a:ia a-ote-i#o, SgC %e#iu-l(e %er#+o e #eu
or#e' aos seus s>#itos %ara .ue fosse', to#os :esti#os #e bra-o, e guar#a#o sil<-io e' sial #e
res%eito, bus-ar gua tr<s :e2es segui#as a fi' #e la:ar Osalufo0 E' segui#a, este :oltou a )fo,
%assa#o %or Ejiogbo %ara :isitar seu fil(o r5sgi&, .ue, feli2 %or :er seu %ai, orgai2ou u'a
gra#e festa -o' #istribui*+o #e -o'i#a %or to#os os assistetes0
Estes e:etos s+o festeja#os, %ri-i%al'ete os terreiros #e keto, -o' u' -i-lo #e festas .ue #ura'
tr<s se'aas0E' u'a se;ta-feira, os ase #e sl s+o retira#os #o %eji e le:a#os e' %ro-iss+o at8
u'a %e.uea -abaa, feita #e %al'as tra*a#as e si'boli2a#o a :iage' #e Osalufo e sua esta#ia
a %ris+o0
Na se;ta feira seguite, ou sete #ias a%Cs, re%reseta#o os sete aos #e e-ar-era'eto, te' lugar a
-eri'Jia #e guas #e sl, guas %ara la:ar sl0 To#os os .ue %arti-i%a' #a -eri'Jia -(ega'
#e :8s%era, oite0 O 'aior sil<-io 8 obser:a#o, a %artir #as .uita feira ao fi#ar #o #ia,
este#e#o-se at8 a 'a(+ #o #ia seguite0 Os %arti-i%ates :+o, ates #a aurora, %egar guas, to#os
:esti#os #e bra-o e -o' a -abe*a -oberta -o' %ao bra-o0 3or'a' u' logo -ortejo .ue :ai e'
sil<-io, %re-e#i#o %or u'a #as 'ais atigas 'ul(eres #e#i-a#as a sl, .ue agita se' %arar u'
a#ja0 3a2e' tr<s :iages at8 a fote sagra#a0 Nas #uas %ri'eiras a gua 8 #erra'a#a sobre os ase #e
sl0 Essa %arte #o ritual 8 reali2a#a -o'o le'bra*a #as %essoas #o reio #e O&C .ue fora', e'
sil<-io, e :esti#as #e bra-o, bus-ar gua %ara Osalufo la:ar-se0 Na ter-eira :e2, .ue o-orre ates
#o as-er #o #ia, os :asos #a gua s+o arru'a#os e' :olta #o ase #e sl0 " %roibi*+o #e falar 8
le:ata#a e etoa'-se -Nti-os a-o'%a(a#os %elo rit'o #os ataba.ues e o r5s se 'aifesta0
No #o'igo seguite te' lugar u'a -eri'Jia %ou-o i'%ortate, 'as e;ata'ete u'a se'aa
#e%ois, reali2a-se a %ro-iss+o .ue le:a os as? #e :olta ao %eji, si'boli2a#o a :olta #e Osalufo ao seu
reio0
O te-eiro #o'igo, fiali2a#o o -i-lo #as -eri'Jias, 8 -(a'a#o #e @il+o #e r5sgi& e e:o-a as
%refer<-ias gastroJ'i-as #esse %ersoage'0 1istribui*+o #e -o'i#as s+o reali2a#as e' seu o'e,
a fi' #e festejar a :olta #o %ai0 Nesse #ia, u'a %ro-iss+o le:a ao barra-+o %ratos -ote#o i(a'e
%ila#o e 'il(o -o2i#o, se' sal e se' a2eite #e #e#<, 'as -o' li'o #a -osta0 @e.ueas :aras #e atori,
-(a'a#as 5s, s+o etregues aos sl 'aifesta#os, s %essoas liga#as ao terreiro e aos :isitates
i'%ortates0 E'a ro#a se for'a, o#e os #a*arios %assa' -ur:a#os #iate #os r5s .ue l(es #+o,
%assage', u' ligeiro gol%e #e :ara= %or seu la#o, os .ue fora' assi' to-a#os, #+o e re-ebe', ao
ro#are', gol%es #e :ara a assist<-ia0 `, se' #>:i#a, essa %arte #o ritual, re'iis-<-ia #a luta
#e Ejiogbo, o #ia #a festa #e r5sgi&0
E'a :ers+o si-reti2a#a #as guas #e sl 8 a la:age' #o -(+o #a Basli-a #o Se(or #o Bofi',
.ue a-ote-e to#os os aos a Ba(ia, a .uita feira %re-e#ete ao #o'igo #o Se(or #o
Bofi'0"lgus -atoli-os %ie#osos ti(a' %or (bito la:are' 2elosa'ete o -(o #as igrejas, u' ato
#e #e:o*+o .ue +o era %arti-ular #a )greja #o Bofi'0 Etretato, #es-e#ete #e afri-aos,
'o:i#os %or u' seti'eto #e #e:o*+o e %elo si-retis'o #e /risto -o' sl, fi2era' u'a
a%ro;i'a*+o #as #uas la:ages0 a #o solo #a igreja .ue le:a o o'e -atCli-o #o 'es'o r5s0

Você também pode gostar