Você está na página 1de 5

Nerize Portela Madureira Lencio

1
O ESTUDO DA ARTE E SUAS DIFERENTES VISES
Nu !rieiro oento" con#$ de%tacar o &ue" !ara 'a#ier Parral e Histria
da Arte (1))*+" %i,ni-icou o e%tudo da arte" de acordo co o% #.rio% ti!o% de orienta/0e%
e conce!/0e% de di-erente% autore%" dado %ua $!oca e in-lu1ncia%2 Feito i%%o"
!ro%%e,uireo% co!arando tr1% de%te% autore%3 4einric5 6ol--lin e Conceitos
Fundamentais de Historia da Arte (1)17+8 Er9in Pano-%:; e Significado nas Artes
Visuais (<==<+ e Arnold 4au%er e 4i%toria Social da Arte e da Literatura (<===+2
A !artir do 5uani%o da Rena%cen/a e da inau,ura/>o !or ?ior,io Va%ari
(1711@17A*+ da de%cri/>o 5i%tBrica da arte @ a !artir da Cio,ra-ia do% arti%ta%
antece%%ore% at$ o% conte!orDneo% de %ua $!oca @ nota@%e ua cre%cente !reocu!a/>o
do% e%tudio%o% &ue %e %e,uira" e de-inE@la atra#$% de di-erente% !onto% de #i%ta2
Al,un% autore% traduzira a arte de -ora de%criti#a3 Cio,r.-ica e e#oluti#a" coo
Va%ari8 caracteriza/>o do% e%tilo% co ?2 Fellori (1GA<+8 oC%er#a/>o atenta da% oCra%"
!eritindo %ua cla%%i-ica/>o !or cat.lo,o% e 6inc:elan (1A1A@1AGH+2 4ou#e"
taC$" a% corrente% -ilo%B-ica%3 E 4e,el 3O esprito de cada poca reflete-se no
estilo, enuanto a arte uma das componentes do desen!ol!imento do esprito"#
(PARRAL" !,2 1G+8 o !o%icionaento contr.rio" o !o%iti#i%o de Taine (1HG7+" %e,undo
o &ual a oCra e%t. li,ada ao %eu eio2
E%te% eIe!lo% ilu%tra a eterna Cu%ca !ela tran%-ora/>o da 5i%tBria da arte e
#erdadeira ci1ncia" atra#$% da &ual" %eria !o%%E#el de-inir e conceituar a arte e %i e %ua
5etero,eneidade" co!leIidade e di#er%idade2 De acordo co o conteIto 5i%tBrico e
%ocial" !ontuareo% a nece%%idade de eI!lic.@la de -ora% di%tinta%" !elo% autore%
6ol--lin" Pano-%:; e A2 4au%er" de%tacando a% !rinci!ai% caracterE%tica% de %ua% teoria%2
A tran%i/>o do %$c2 'I' !ara o %$c2 '' -oi u !erEodo re#e%tido de di%cu%%0e%
acerca da arte @ e!reendida% !rinci!alente !or JacoC Fuc:5ardt K &ue contraria#a a%
corrente% -ilo%B-ica% anteriore%" !oi% de-endia a unidade da ci#iliza/>o" tendo a arte
1 ?raduanda e Arte% Vi%uai% !ela Uni#er%idade Federal do Recnca#o da Fa5ia2
coo u de %eu% co!onente%2 Ent>o %ur,e 6ol--lin" &ue" tendo %e -orado ne%te
cErculo de in-lu1ncia" ro!e co Fuc:5ardt2 Ao dar i!ortDncia L arte e %ua -ora @
ao -orali%o da oCra K ele o -az" n>o a!ena%" coo oCMeto de an.li%e de%ta" a%" !ara
e!reender nua #erdadeira contra!o%i/>o do Farroco -rente ao Rena%ciento2 I%to %e
codi-ica e %ua oCra $rincpios fundamentais de %istoria da arte" onde ele enuncia %ua%
!ro!o%i/0e% acerca do% eleento% &ue co!0e a% oCra% de arte2 Prieiraente" nua
oC%er#a/>o do car&ter indi!idual" %e,undo o &ual" cada arti%ta te %ua aneira de
retratar deterinado% a%!ecto%2 De!oi%" correlacionando e%te% a%!ecto%" or,anizando@o%
e ,ru!o% aiore% %e,undo %ua e%cola ou !ai%2 Ma%" $ no estilo de uma poca" &ue
6ol--lin %e at$" atra#$% de inucio%a oC%er#a/>o" ele elaCora o% conceito% &ue
caracteriza a !a%%a,e Rena%cientoNFarroco3 da lin5a L !intura (do linear ao
!ictBrico+8 do !lano a !ro-undidade8 da unidade a !luralidade8 da -ora -ec5ada L -ora
aCerta8 da claridade aC%oluta L claridade relati#a2 O de%ta -ora" &ue ele con%e,ue
di-erenciar e !rinci!alente identi-icar caracterE%tica% coun% L ua $!oca2
Poncoitanteente" de#ido L re!ercu%%>o de %ua oCra" %ur,e e%cola% Forali%ta%"
introduzindo no#o% conceito%3 o e%tudo -oral do% oti#o% do arti%ta" co A2 Rie,l8 e
4enri Focillon" &ue de-ende a inde!end1ncia da arte" e %ua% tran%-ora/0e% (-ora e
!l.%tica+" e rela/>o L% udan/a% %ociai% ou !olEtica%2
A% tend1ncia% de re!rodu/>o de cat.lo,o%" e !roli-era/>o de e'perts na Euro!a
(5eran/a de 6inc:elan+" trazendo a reuni>o de oCra%" co!ara/0e% e atriCui/0e%"
en-i" di#er%o% !arDetro% de e%tudo" !a%%a a %er %uC%tituEda% !elo intere%%e na
conteItualiza/>o cultural da% e%a%2 E%te !anoraa %e inicia co Qile Male" a !artir
da !e%&ui%a icono,r.-ica" a% $ Er9in Pano-%:; &ue con%olida" e 1)*=" e%ta%
aCorda,en% atra#$% de %ua oCra A %istoria da Arte como disciplina Humana2 Ele
contriCui de -ora inci%i#a" ao in#e%ti,ar intelectualente a !artir do uni#er%o 5i%tBrico
e %ocial" a arte e %ua %i,ni-ica/>o e %iColo,ia2
Vio% &ue" 6ol--lin" anali%a#a a% oCra% do !onto de #i%ta !uraente -oral3
&ue%t0e% de tra/ado" lin5a" luz" !lani-ica/>o" !ara ent>o" de-inir o% e%tilo% de $!oca2
Pano-%:; #alia@%e da icono,ra-ia e iconolo,ia" !ara entender o %i,ni-icado intrEn%eco da
oCra e contra!o%i/>o . %ua -ora" e indo ai% adiante" traduzia@a de acordo coo o
conteIto %ocial" cultural" 5i%tBrico2 A de%!eito de%ta di%!aridade" nota@%e &ue" aCo%
utiliza#a aCorda,en% -orai% e an.li%e do% oti#o% artE%tico%" e %ua% caracteriza/0e%"
!or$" e edida% di-erente%2 O !rieiro" a!e%ar de ater@%e o car.ter -orali%ta da
oCra" taC$ anali%a#a &ue%t0e% de !er%onalidade e conteIto cultural2 En&uanto o
%e,undo utiliza#a a -ora" a!ena% coo ua eta!a da an.li%e" !re%%u!ondo ua
!e%&ui%a ai% !ro-unda da arte e %ua% ori,en%2 E Pano-%:; 5a#ia" ainda" a
!reocu!a/>o co a elaCora/>o de conceito% ai% ,erai%" #i%to &ue %>o a!lic.#ei% a
&ual&uer oCra" con&uanto %e !retenda a#ali.@la%2 6o--lin direciona#a %eu% e%tudo%"
!rinci!alente" Cu%cando di-erenciar doi% !erEodo%2
A !artir do %$c2 ''" Arnold 4au%er" orientado !ara a -un/>o %ocial da% arte%" a
!artir de corrente% -ilo%B-ica% 5erdada% do !en%aento arIi%ta" !uClica Historia Social
da Arte e da Literatura2 Ne%ta oCra" o autor anali%a a arte de%de %eu% !riBrdio%" at$ a
conte!oraneidade" %oC o !onto de #i%ta %ocial e econico2 EIe!lo di%%o $ &uando
ele relaciona o% odo% de #ida do% !rieiro% arti%ta% !aleolEtico% e neolEtico%" co o
%i,ni-icado da% !intura% ru!e%tre%" !or ele% !roduzida2 O Mu%taente ne%te &ue%ito" &ue
ele encontra %eu ar,uento c5a#e3
(uanto mais desen!ol!ido o n!el de cultura cu)a arte estamos
e'aminando, mais comple'a a rede de rela*+es e mais o,scuro
o ,ac-ground social em ue elas se inserem" .""""/ (uando, porm,
como nos tempos pr-%istricos tudo se encontra ainda !inculado
diretamente 0 !ida corrente, uando ainda n1o e'istem formas
aut2nomas nem diferen*as, em principio, entre o !el%o e o no!o,
entre a tradi*1o e a modernidade , nesse caso a e'plica*1o
sociolgica dos fen2menos culturais ainda comparati!amente
simples e francamente e'e3!el"# (4AUSER" <===" !,2 <R+
O &ue %i,ni-ica &ue" !ara 4au%er" %ua teoria %ocial da arte %e Mu%ti-ica" a !artir do
oento no &ual" %e con%e,ue e%taCelecer u !aralelo" entre o conteIto %i!li-icado da
#ida do% 5oen% !aleolEtico% co %ua% re!re%enta/0e% de car.ter naturali%ta" e %ua%
-ora% de ca/a" coleta e !eran1ncia na terra" a !riori2 E e %e,uida" relacionar a
-iIa/>o na terra e %eu culti#o" e a #ida ai% %ocializada do 5oe neolEtico" L%
caracterE%tica% n>o@naturali%ta%" ,eo$trica" eI!re%%ional" ani-e%ta/0e% de u ideal"
na% !intura%2 A!e%ar de %ua oCra ter tido Btia aceita/>o" ele n>o e%taCelece ne
!rioriza o de#ido lu,ar do arti%ta e %eu traCal5o" contrariando %eu antece%%or F2 Proce"
&ue e!reendeu nua !e%&ui%a da% !er%onalidade% e ono,ra-ia% de arti%ta%2
E ultia an.li%e" 4au%er di-erencia@%e do% autore% anteriorente eI!lanado%"
Ca%icaente" !ela !riazia e eI!licar a arte" atra#$% do %eu conteIto %ocial e
!roduti#o2 Por$ 5. ua %eel5an/a" e rela/>o L 6ol--lin" &uanto a anali%ar a
-oralidade (naturali%o" ,eoetri%o+ da% !intura%2 A%%i coo acaCa utilizando u
do% conceito% de Pano-%:;" ao Cu%car o %i,ni-icado intrEn%eco da% arte%" reontando
certo e%tado %ocial do% 5oen%2 Ma%" ao deiIar de lado outro% conceito% i,ualente
intere%%ante%" de#ido %ua orienta/>o arIi%ta" acaCa n>o e%taCelecendo ua !e%&ui%a
co!leta da 5i%tBria da% arte%2
Ponclui@%e a !artir da% con%idera/0e% -eita%" &ue" do% tr1% autore% &ue %e
%e,uira" o &ue e!reendeu e ua Mornada ai% co!leta do e%tudo da% oCra% de arte
coo u todo" -oi Pano-%:;" !or utilizar di#er%o% !arDetro%3 -orai%" %iColB,ico%"
%ociai% e 5i%tBrico%" n>o a!ena% !ara an.li%e da% oCra% de arte" a% taC$" !ara ua
%Ente%e inter!retati#a da% e%a%2
ETAPAS DE ANSLISE DE UMA OFRA PARA PANOFSTU3
Para a an.li%e do %i,ni-icado de ua oCra de arte" %>o nece%%.ria% tr1% eta!a% de
de%en#ol#iento" %e,undo Pano-:%;2 Na !rieira eta!a3 identi-ica@%e o tema primrio
ou natural" a% -ora% !ura%" ou %eMa" caracterE%tica% de tra/ado" cor" oCMeto%" %ere%
5uano%" !lanta%" aniai%" %ua intera/>o e o aCiente e &ue e%t>o in%erido%2 E%ta
!rieira con%tata/>o $ c5aada -atual" !oi% a!reende o% aconteciento%2 E %e,uida"
!a%%a@%e a ua an.li%e eI!re%%ional do% oCMeto%" coo %ua% atitude% e treMeito%" a%
caracterE%tica% da ato%-era e &ue a cena de de%enrola" ou %eMa" todo u a!an5ado de
in-ora/0e% &ue con%i%te no% oti#o% artE%tico%" e%ta %eria a !rieira eta!a taC$
c5aada de an.li%e !r$@icono,r.-ica2 Na %e,unda eta!a" !a%%a@%e ao tema secundrio
ou convencional, &ue $ a li,a/>o -eita entre o% oti#o% artE%tico% co conceito% e id$ia%
,erai%" eIe!lo3 !erce!/>o de &ue u 5oe cruci-icado $ a re!re%enta/>o de Je%u%
Pri%to" ou %eMa" a!reen%>o do %i,ni-icado de ua -i,ura" de acordo co in-ora/0e%
!re#iaente" e%taCelecida%2 E%ta con%tata/>o !re%%u!0e certo% con5eciento%
ad&uirido% e no%%a #i#1ncia" de acordo co no%%a cultura" cren/a e %ociedade2 Seria o
doEnio da icono,ra-ia (a!reen%>o da e%tBria ou ale,oria+2 A terceira eta!a con%i%te no
significado intrnseco ou contedo da oCra de arte" &ue re&uer ua identi-ica/>o do%
oti#o% ai% !ro-undo%" &uando da %ua realiza/>o" coo atitude %ocial" cren/a" reli,i>o"
-ilo%o-ia2 E%ta% caracterE%tica% eocionai%" de !er%onalidade" ou de ua na/>o" %>o
traduzida% nua oCra atra#$% de %eu conteVdo e %iColo,ia" e %>o inter!retada% a !artir
do% %uC%Edio% da anali%e icono,r.-ica2 A de%coCerta de%%e% caractere% %iCBlico% $ o &ue
%e denoina iconolo,ia e contra!o%i/>o L icono,ra-ia2 En&uanto a% dua% !rieira%
eta!a% t1 u oCMeti#o ai% de%criti#o" a %e,unda Cu%ca a e%%1ncia da arte" e %ua
realiza/>o coo -ora %iCBlica de tran%itir id$ia%" conceito%" %entiento%" ou %eMa" a
%ua lB,ica2
A MUDANWA NO ESTILO DE PINTURA" DO PALEOLXTIPO PARA O
NEOLXTIPO3
Se,undo Arnold 4au%er" e%ta udan/a ocorreu" de acordo co o !rieiro -ator3
a !artir do oento e &ue" o% !rieiro% 5oen%" &ue era ca/adore%" nade%"
coletore% (n>o 5a#ia re!o%i/>o de con%uo+" de%en#ol#ia caracterE%tica% li,ada% L
!erce!/>o" %entido% a!urado%" e ani-e%ta#a atra#$% de %ua% !intura%" u car.ter
naturali%ta2 En&uanto &ue o% ca!one%e% neolEtico%" M. a%%entado%" culti#adore%" e
!rodutore%" M. n>o de%en#ol#ia %eu% %entido% a!urado%" e !or i%%o" a arte deiIa de %er
naturali%ta !a%%ando a %er ai% ,eo$trica" eI!re%%ional" e%tilizada e -orali%ta2 4. u
trec5o e 4au%er &ue diz 4ei'a de ser imitadora para se tornar antagonista da
5ature6a"# No &ue diz re%!eito ao %e,undo -ator3 a conce!/>o oni%ta do 5oe
!aleolEtico de#ia@%e L tentati#a de re!rodu/>o da natureza" atra#$% de %ua% -ora% de
arte" coo u ritual de a,ia" &ue %er#ia a!ena% a u oCMeti#o concreto de ca/a e
coleta2 Para a conce!/>o duali%ta de anii%o" 5a di#i%>o entre doi% undo%"
-enoenal e e%!iritual" realidade e %u!ra@realidade" cor!o e ala2 Por i%%o" e%%a
!a%%a,e %e d. &uando" !ara o 5oe neolEtico" %ua econoia de!ende de certo%
-eneno% da Natureza" crendo e u undo !ara al$ da realidade" !a%%ando ao
culto de deu%e%2 DaE o ,eoetri%o de %ua% !intura% caracterizada% !ela e%&ueatiza/>o
e aC%tra/>o2

Você também pode gostar