Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
ESCALA DE AQUISIO DE
COMPETNCIAS
1. INTRODUO
A Escala de Aquisio de Competncias uma escala com cento e oitenta
itens (180) para avaliao do desenvolvimento psicolgico de crianas dos 0 aos
anos! desenvolvida por "artin #ellman $ %o&n Cas&! 1'8() A escala avalia o
desenvolvimento psicolgico em sequncia de desenvolvimento em termos de nove
*reas de competncias (Competncias de +ostura +assiva, Competncias de +ostura
Activa, Competncias -ocomotoras, Competncias "anipulativas, Competncias
.isuais, Competncias Auditivas e de -inguagem,Competncias da /ala e da
-inguagem, Competncias de 0nteraco 1ocial e Competncias de Auto21u3icincia
1ocial)) Cada uma destas nove *reas de competncias inclui v*rios grupos de
competncias (3ol&a de registo 4 em ane5o))
A 3inalidade deste manual a6udar a administrar e pontuar a Escala de
Aquisio de Competncias)
1
2. APLICAO
A aplicao da Escala de Aquisio de competncias simples, o local
escol&ido para a aplicao dever* ser num espao 7em iluminado! con3ort*vel e isento
de 3ontes de ru8do ou pertur7a9es do e5terior) :o caso da aplicao da escala ser
3eita a um 7e7! os cuidados sero acrescidos, o 7e7 dever* ser colocado num espao
seguro de 3orma a no se correr o risco de cair) A aplicao da escala a uma criana
que 6* anda passa por uma 3ase em que o +siclogo o7servar* determinadas
capacidades! mas com a criana de p e por uma outra 3ase em que a criana dever*
estar sentada em 3rente do +siclogo! sendo necess*ria uma super38cie plana (de
pre3erncia uma mesa)! onde sero aplicados os materiais necess*rios para a
o7servao da aquisio das diversas competncias) Alguns dos itens a o7servar no
necessitaram de materiais! mas apenas uma o7servao livre quer de 3orma
espont;nea quer atravs de alguma instruo dada)
Tempo de aplica!o" vari*vel! entre <0 a =0 minutos! dependendo da idade da
criana)
Aplica!o" crianas desde o nascimento at aos anos)
"aterial necess*rio para cada aplicao>
#ol$a de Re%i&'o 4 que lista os 180 itens em sequncia de desenvolvimento e contm
uma primeira 3ol&a com a 3ic&a da criana! onde apenas ser* importante! nos espaos
assim destinados! o +siclogo indicar>
nome da criana
data de nascimento
data de nascimento esperada (no caso dos prematuros)
idade da criana! incluindo os meses
data do e5ame
local
nome do +siclogo ? e5aminador
<
coment*rios (tudo o que o +siclogo considere relevante! quer acerca da prpria
criana quer acerca de alguma situao durante a aplicao da escala))
O Pe()il 4 que permite um sum*rio visual do desempen&o da criana)
O *(+po de Ma'e(iai& 4 do@e cu7os, cavil&as (v*rias), uma c&*vena, uma pil&a
elctrica, uma 7oneca, uma escova, uma col&er, uma 7ola pequena, cart9es coloridos,
um livro de desen&os, um livro com ilustra9es espec83ico da escala, um guiso, uma
cai5a pequena, l*pis e papel, uma 7ola grande (no necessariamente))
O Ma,+al 4 que 3aculta os pormenores da aplicao e da pontuao)
A processo de preenc&imento da 3ol&a de registo e5ecuta2se da seguinte 3orma>
em primeiro lugar necess*rio seleccionar as *reas de competncias que so
apropriadas para a idade da criana) Algumas das *reas de competncias
a7rangem classi3ica9es de idades limitadas e no podero! por essa ra@o! ser
aplicadas a todas as crianas)
Competncias de +ostura +assiva 4 dos 0 aos = meses
Competncias de +ostura Activa 4 dos 0 aos 1< meses
Competncias -ocomotoras2 dos ' aos =0 meses
Competncias de Auto21u3icincia 1ocial 4 dos = aos =0 meses
Competncias .isuais 4 a partir dos 1< meses
As restantes *reas de competncias podero ser aplicadas em qualquer idade)
Bentro de cada *rea de competncias seleccionada preciso percorrer cada
grupo de competncias! por e5emplo! a *rea das Compe'-,cia& Ma,ip+la'i.a& est*
dividida em quatro grupos de capacidades> mos! cu7os! desen&o e desen&ar um
&omem) A *rea das Compe'-,cia& /i&+ai& est* dividida em dois grupos de
capacidades> 3uno e compreenso)
A o76ectivo identi3icar qual o item mais avanado que a criana consegue
desempen&ar dentro de cada grupo de competncias) :o necess*rio passar
C
rigorosamente por cada item) D aceit*vel o 6ulgamento cl8nico e o 7om senso de cada
+siclogo para avanar para determinado item quando perce7e que a criana tem
capacidade para tal (considerando como adquiridos os itens anteriores)! ou parar em
determinado item quando perce7e que a criana 6* no consegue avanar mais) A
+siclogo pode a6ustar os recuos e os avanos at ser alcanado o n8vel m*5imo da
criana! por e5emplo! no caso de uma criana que 6* sai7a 3alar correctamente o
+siclogo poder* passar logo para os Eltimos itens das Competncias da /ala e da
-inguagem ou parar nos primeiros itens caso este6a perante um 7e7 ainda pequeno)
A mesmo se aplica em todas as outras competncias e seus v*rios grupos de
capacidades! dependendo apenas da criana que se apresente) Cada item e5ecutado
sucessivamente dever* ser assinalado com uma marca na coluna das respostas)
No'a" Fuando o +siclogo no tem possi7ilidade de avaliar algum item ou se tiver
alguma dEvida acerca do desempen&o da criana em determinado item poder*
perguntar! por e5emplo! aos cuidadores ou educadora! tendo sempre o cuidado de
e5plicar que importante que respondam o mais verdadeiramente poss8vel para no
pre6udicar a avaliao) :o entanto! a o7servao 3eita pelo +siclogo sempre
pre3er8vel! uma ve@ que mais e5acta)
A +siclogo pode questionar a qualidade do desempen&o da criana mesmo
que ele ou ela ten&am cumprido com sucesso cada tare3a) :esses casos dever* ser
indicado na coluna das respostas um GFH em ve@ da &a7itual marca) :ote que os itens
assinalados com GFH ainda contam)
Fualquer item da 3ol&a de registo da criana assinalado com um asterisco est*
desenvolvido neste manual (notas dos itens dos testes))
3. PONTUAO
+ara c&egar I pontuao total de cada *rea de competncias! o +siclogo
precisa avanar na pontuao conseguida em cada grupo de competncias) As
nEmeros mais pequenos I direita dos itens indicam a pontuao conseguida) D a soma
da pontuao conseguida em cada grupo de competncias que vai dar a pontuao
total da *rea de competncias! por e5emplo! a pontuao das Competncias .isuais>
esta competncia divide2se em dois grupos de competncias 4 3uno e compreenso,
J
vamos imaginar que a criana c&ega ao item ( na 3uno e portanto tem = pontos, e
que c&ega ao item 8= na compreenso e portanto tem 11 pontos 4 a pontuao total
das Competncias .isuais ser* 1( pontos (= K 11 L 1())
1) 1e a criana 3al&ar um item! mas conseguir ultrapassar um posterior dentro do
mesmo grupo de competncias! sempre a pontuao mais alta que conta)
<) 1e em crianas mais vel&as! o +siclogo no administrar todos os itens ou mesmo
algum grupo de competncias porque veri3ica que est* adquirido! a criana dever*
o7ter a pontuao m*5ima desse grupo de competncias! por e5emplo! no caso das
Competncias da /ala e da -inguagem> o +siclogo poder* considerar a
pontuao m*5ima no grupo de competncias da vocali@ao caso perce7a que a
criana 6* consegue 3alar minimamente! ou mesmo passar para os Eltimos itens do
grupo de competncias da linguagem e5pressiva no caso de perce7er que a criana
6* 3ala 7em! considerando como adquiridos os itens anteriores e portanto dando a
pontuao m*5ima que a criana atingir)
C) Fuando o +siclogo o7tiver os totais de todos as *reas de competncias! esses 6*
podero ser trans3eridos para a 3ol&a de +er3il)
0. PER#IL
Em primeiro lugar! o +siclogo necessitar* de preenc&er os dados pessoais da
criana no topo da 3ol&a de +er3il)
+ara construir o +er3il! o +siclogo dever* desen&ar uma lin&a atravs do
mapa na idade cronolgica da criana 4 se a idade e5acta no 3or mostrada no mapa!
dever* considerar a idade in3erior mais pr5ima) Bever* desen&ar lin&as atravs dos
nEmeros impressos em cada lado do mapa no meio do n8vel de desenvolvimento da
idade da criana)
No'a" Mma e5cepo a esta regra ocorre se a criana tiver mais que J anos de idade)
1e a idade actual estiver entre J anos e = meses e J anos e 11 meses! o +siclogo
dever* desen&ar a lin&a na interseco do mapa entre os J8 e =0 meses) 1e a idade