Você está na página 1de 25

1

TRIGONOMETRIA
TRINGULO RETNGULO
2
TRIGONOMETRIA
Tringulo Retngulo
sen o =
cos o =
tg o =
b
a
c
a
b
c

Num vo entre duas paredes, deve-se construir uma rampa
que vai da parte inferior de uma parede at o topo da outra.
Sabendo-se que a altura das paredes de 4
3
e o vo entre elas de 12m, determine o ngulo, em graus,
que a rampa formar com o solo.
m
12m
3 4
o
3
3
tg
12
3 4
tg
=
=
o = 30
o

3
( UFSC ) Na figura, abaixo, determine o valor de x
30
60
A
B
C
D
AD = x DC= x - 38 BD = y
tg 30
o
=
x x 38
y
60
o

30
o

y
x
3
3
y
x
tg 60
o
=
y
x 38
3
=
x 38
y
(x 38)
3
= y
=
3
3
=
(x 38) 3
x
x = 3(x 38)
x = 3x 114
114 = 2x
57 = x
4
TRIGONOMETRIA
SENO COSSENO TANGENTE E DEMAIS
RELAES TRIGONOMTRICAS
5
SENO E COSSENO E TANGENTE
SENO
+ 1
1
+
+
_ _
COSSENO
+ 1
1
+
+
_
_
TANGENTE
+
+
_
_
RELAES TRIGONOMTRICAS
sen
2
x + cos
2
x = 1
tg x =
sen x
cos x
x sen
= x cossec
1
x cos
= x sec
1
x sen
x cos
x tg
= x cotg
1
=
6
a) cos x
sen
2
x + cos
2
x = 1
1 cos
25
16
2
= + x
25
16
1 cos
2
= x
25
9
cos
2
= x
5
3
x cos =
1 x cos
5
4
2
2
= +
|
.
|

\
|

tg x =
sen x
cos x
5
3
5
4
x tg

=
3
4
x tg =
b) tg x
c) cotg x
Sendo sen o =
5
4
e
t o
t
2
2
3
< < , calcule:
4
3
x tg
1
x cotg = =
d) sec x
3
5
x cos
1
x sec = =
e) cossec x
4
5
x cos
1
x cossec = =
SENO
+
+
_ _
COSSENO
+
+
_
_
TANGENTE
+
+
_
_
7
Determine a soma dos nmeros associados s proposies VERDADEIRAS:
t
180
o

x
225
o

225
o
t = x.180
o

4
5t
= x
01. A medida em radianos de um arco de 225

rad
6
11
F
02. A equao sen x = 2m 5 admite soluo para 2 s m s 3
1 s 2m 5 s 1
1 + 5 s 2m s 1 + 5
4 s 2m s 6
2 s m s 3
V
8
04. Se sen x > 0, ento cossec x < 0
sen 30
o
= 1/2
cossec 30
o
= 2
sen 210
o
= - 1/2
F
F P
180
o

160
o

200
o

cossec 210
o
= - 2
08. Se tg 20

= a, o valor de

2 -
o
o o
tg200
tg340 tg160 +
F
360
o

340
o

tg 160
o
=
tg 200
o
=
tg 340
o
=
tg 20
o
=
tg 20
o
=
tg 20
o
=
a
a
a
+
+
_
_
o
o o
tg200
tg340 tg160 +
a
a) ( a - +
a
2a
2
V
9
16. Para todo x e 1
o
quadrante, a expresso
(sec x tg x)(sec x + tg x) sen
2
x igual a cos
2
x
(sec x tg x)(sec x + tg x) sen
2
x
x sen
x
x sen
x x
x sen
x
2
cos cos
1
.
cos cos
1

|
|
.
|

\
|
+
|
|
.
|

\
|

x sen
x
x sen
x
x sen
2
cos
1
.
cos
1

|
|
.
|

\
| +
|
|
.
|

\
|
x sen
x
x sen
2
2
2 2
cos
1

|
|
.
|

\
|
x sen
x
x sen
2
2
2
cos
1

|
|
.
|

\
|
x sen
x
x
2
2
2
cos
cos

|
|
.
|

\
|
sen
2
x + cos
2
x = 1
sen
2
x = 1 cos
2
x
cos
2
x = 1 sen
2
x
1 sen
2
x
cos
2
x
V
10
6
t
6
5 t
32. A soluo da equao 2sen
2
x + 3sen x = 2 para 0 s x s 2t

x =
ou x =
2 sen
2
x + 3 sen x 2 = 0
A = b
2
4ac
A = 3
2
4.2.(-2)
A = 25
a
b
x
2
A
=
4
5 3
= x sen
2
2
1
= = x sen ou x sen
2
1
= x sen
+
+
30
o

150
o

)
`

=
6
5
,
6
t t
S
V
11
( UFSC ) Sabendo que cossec x = 5/4 e x do primeiro quadrante, ento o
valor da expresso 9.(sec
2
x + tg
2
x) :
cossec x =
4
5
sen x =
5
4
sen
2
x + cos
2
x = 1
1 cos
5
4
2
2
= +
|
.
|

\
|
x
1 cos
25
16
2
= + x
25
16
1 cos
2
= x
25
9
cos
2
= x
5
3
cos = x
3
5
sec = x
tg x =
sen x
cos x
5
3
5
4
= x tg
3
4
= x tg
9.(sec
2
x + tg
2
x)
(

|
.
|

\
|
+
|
.
|

\
|
2 2
3
4
3
5
9
(

+
9
16
9
25
9
(

9
41
9
41
12
TRIGONOMETRIA
OPERAO COM ARCOS
13
Adio e Subtrao de Arcos
sen (a b) = sen a . cos b sen b . cos a

cos (a b) = cos a . cos b sen a . sen b


sen 75 =
sen (30 + 45) = sen 30 . cos 45 + sen 45 . cos 30
sen (a + b) = sen a . cos b + sen b. cos a
2
3
.
2
2
2
2
.
2
1
+
sen 75 =
4
6 2 +
cos 15 =
cos (45 - 30) = cos 45 . cos 30 + sen 45 . sen 30
cos (a b) = cos a . cos b + sen a. sen b
cos 15 =
4
6 2 +
2
1
.
2
2
2
3
.
2
2
+
14
O valor de cos 10
o
cos 35
o
sen 10
o
. sen 35

, :
sen (a b) = sen a . cos b sen b . cos a

cos (a b) = cos a . cos b sen a . sen b


cos (a + b) = cos a . cos b - sen a. sen b
cos 10
o
. cos 35
o
sen 10
o
. sen 35

cos (10

+ 35
o
) =
cos 10
o
. cos 35
o
sen 10
o
. sen 35


cos 45
o
=
= cos 10
o
. cos 35
o
sen 10
o
. sen 35


2
2
15
Seno e Cosseno do arco duplo
sen (a b) = sen a . cos b sen b . cos a

cos (a b) = cos a . cos b sen a . sen b


sen (2x) = 2sen x . cos x
cos (2x) = cos
2
x - sen
2
x
sen (x + x) = sen x . cos x + sen x . cos x
cos (x + x) = cos x . cos x sen x . sen x
16
Clculo do sen x
sen
2
x + cos
2
x = 1
1
25
16
x sen
2
= +
25
16
1 x sen
2
=
25
9
x sen
2
=
5
3
x sen =
1
5
4
x sen
2
2
=
|
.
|

\
|
+
Sendo cos x =
5
4
e
t
t
2
2
3
< < x , calcule sen 2x e cos 2x:
sen (2x) = 2sen x . cos x
cos (2x) = cos
2
x - sen
2
x
sen (2x) =
|
.
|

\
|
|
.
|

\
|

5
4
.
5
3
. 2
sen (2x) =
25
24

cos (2x) =
25
9
25
16

cos (2x) =
25
7
17
TRIGONOMETRIA
FUNES TRIGONOMTRICAS
GRFICOS
18
FUNES TRIGONOMTRICAS
FUNO SENO
y = sen x
sen x
t
t
t
t
2
2
3
2
0
0 + 1 0 - 1 0
0
o
90
o
180
o
270
o
360
o

x
x
IMAGEM:
DOMNIO: REAIS
[-1, 1]
CRESCENTE:
DECRESCENTE:
1. e 4. q
2. e 3. q
PERODO:
2t
19
FUNES TRIGONOMTRICAS
FUNO COSSENO
y = cos x
cos x
t
t
t
t
2
2
3
2
0
+1 0 - 1 0 +1
0
o
90
o
180
o
270
o
360
o

x
x
IMAGEM:
DOMNIO: REAIS
[-1, 1]
CRESCENTE:
DECRESCENTE:
3. e 4. q
1. e 2. q
PERODO:
2t
20
FUNES DA FORMA:
f(x) = a + b sen m x
f(x) = a + b cos m x
Esboar o grfico e d o perodo, o domnio e o conjunto
imagem de:
a) y = 2 + sen x
sen x
t
t
t
t
2
2
3
2
0
0 + 1 0 - 1 0
0
o
90
o
180
o
270
o
360
o

x
x
2 + sen x
2 3 2 1 2
IMAGEM: [1, 3]
PERODO: 2t
21
FUNES DA FORMA:
f(x) = a + b sen m x
f(x) = a + b cos m x
Esboar o grfico e d o perodo, o domnio e o conjunto
imagem de:
b) y = 3sen x
sen x
t
t
t
t
2
2
3
2
0
0 + 1 0 - 1 0
0
o
90
o
180
o
270
o
360
o

x
x
3sen x 0 3 0 -3 0
IMAGEM: [-3, 3]
PERODO: 2t
22
FUNES DA FORMA:
f(x) = a + b sen m x
f(x) = a + b cos m x
IMAGEM DA FUNO SENO E COSSENO:
[a b; a + b]
CONCLUSES:
a desloca o grfico
b estica o grfico
Determinar a imagem da
funo f(x) = 2 + 3sen x
f(x) = 2 + 3 sen x
f(x) = 2 + 3 (-1)
f(x) = 2 + 3 (1)
= - 1
= 5
IMAGEM: [-1, 5]
Determinar a imagem da
funo f(x) = 5 + 2cos x
f(x) = 5 + 2 cos x
f(x) = 5 + 2 (-1)
f(x) = 5 + 2 (1)
= 3
= 7
IMAGEM: [3, 7]
23
PERODO DAS FUNES SENO E COSSENO
m
2
T = Perodo
Determinar o perodo da funo
f(x) = sen 2x
FUNES DA FORMA:
f(x) = a + b sen m x
f(x) = a + b cos m x
t = =
2
2
T Perodo
Determinar o perodo da funo
f(x) = 3sen x/2
t 4 = =
2
1
2
T Perodo
24
Determine o perodo da funo f(x) = cos
4
x sen
4
x :
Um pouquinho de matemtica
bsica
(a + b)(a b) = a
2
b
2

(x + 3)(x 3) = x
2
9
= x
2
25 (x + 5)(x 5)
= cos
4
x sen
4
x
(cos
2
x + sen
2
x )(cos
2
x sen
2
x)
= cos
4
x sen
4
x (1)(cos2x)
f(x) = cos
4
x sen
4
x
f(x) = cos 2x
t = =
2
2
T Perodo
m
2
T = Perodo
= cos
4
x sen
4
x cos2x
frmulas do arco duplo
sen 2x = 2sen x.cos x
cos 2x = cos
2
x sen
2
x
25
FUNES TRIGONOMTRICAS
FUNO TANGENTE
y = tg x
tg x
t
t
t
t
2
2
3
2
0
0 no 0 no 0
existe existe
0
o
90
o
180
o
270
o
360
o

x
x
IMAGEM:
DOMNIO:
REAIS
CRESCENTE: SEMPRE
PERODO:
t
{x e 9|x =
2
t
+ kt}
O domnio da funo f(x) = tg 2x :
2 4
2
2
2
2
t t
t
t
t
t
k
x
k
x
k x
+ =
+
=
+ =

Você também pode gostar