Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Raciocnio Lgico
Jucilndio
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
Proposio
Proposio toda sentena declarativa que pode
ser julgada verdadeira ou falsa.
Exemplos: (descubra o valor lgico)
O poeta Castro Alves era baiano.
Fortaleza a capital do estado da Bahia.
3 x 7 = 35
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
Sentenas
Expresses interrogativas:
Onde fica a Praa da Repblica?
Expresses exclamativas:
Mal posso acreditar!
Expresses imperativas:
Leia e viva melhor.
Estude, garoto, estude.
www.atualconcursos.com
Sentenas
Expresses sem verbo:
A vida nos crimes a morte na dor.
O poema de Castro Alves.
Promessas:
Aps o carnaval, comearei a estudar.
Prometo ser fiel, na alegria e na tristeza, na sade e na
doena, at que o chifre nos separe.
www.atualconcursos.com
Poemas:
Oh! Bendito o que semeia
Livros... livros mo cheia...
E manda o povo pensar!
O livro caindo n'alma
germe que faz a palma,
chuva que faz o mar.
(Castro Alves)
Sentenas
Sentenas abertas:
(x+7) < 20
X um mamfero.
Sentenas paradoxais:
Esta frase falsa.
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
Atribuio de valores;
Uso de quantificadores:
Todo, existe um, nenhum, qualquer que seja, algum...
Ex:
Qualquer que seja o X, temos que (X+7) < 20
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
Proposio simples:
Toda sentena fechada declarativa que exprime um
pensamento, desde que esse possa ser julgado
verdadeiro ou falso.
Por conveno, designa-se as proposies simples
pelas letras minsculas p, q, r, etc.
Ex: p: Castro Alves escreveu A Escrava Isaura.
www.atualconcursos.com
Proposio composta
Formada por duas ou mais proposies simples.
As proposies compostas so representadas pelas
letras maisculas P, Q, R, etc.
Ex: P: Castro Alves era baiano e poeta.
p: Castro Alves era baiano.
q: Castro Alves era poeta.
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
Bernardo
www.atualconcursos.com
ATENO!
Toda e qualquer proposio somente pode ser
falsa ou verdadeira no haver outra condio.
Uma proposio no pode ser verdadeira e falsa
ao mesmo tempo.
www.atualconcursos.com
Questes
(FCC) Das cinco frases abaixo, quatro delas tm uma
mesma caracterstica lgica em comum, enquanto uma
delas no tem essa caracterstica.
I.
Que belo dia!
II.
Um excelente livro de raciocnio lgico.
III.
O jogo terminou empatado?
IV.
Existe vida em outros planetas do universo.
V.
Escreva uma poesia.
www.atualconcursos.com
Questes
A frase que no possui essa caracterstica comum a
A)
I.
C) III.
E) V.
B)
II.
D) IV.
www.atualconcursos.com
Os conectivos
www.atualconcursos.com
Conectivos
So expresses utilizadas na formao de novas
proposies. Podem ser representadas por sinais
lgicos
www.atualconcursos.com
Sinais
e.......................
ou..................... V
ou...ou.............. V
ento................
se, e somente se
(conjuno)
(disjuno ou adjuno)
(disjuno exclusiva)
(condicional)
(bicondicional)
www.atualconcursos.com
Conjuno
www.atualconcursos.com
Conectivo e
Proposio composta por duas outras quaisquer (p
e q) ligadas pelo conectivo e.
Exemplos:
O leo vive na frica e o pinguim vive no Plo.
p: O leo vive na frica.
q: O pinguim vive no Plo.
www.atualconcursos.com
Valores
O valor lgico de uma conjuno ser VERDADEIRO
somente quando as duas proposies forem
verdadeiras!
O leo vive na frica e o pinguim vive no Plo.
www.atualconcursos.com
Conjuno e
p
Resultado
V
F
V
F
V
F
F
V
V
F
F
F
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
Conjunes
Paula estudou, mas no passou no concurso.
(Paula estudou e no passou no concurso)
Tanto Maria foi viajar quanto Jos foi estudar.
(Maria foi viajar e Jos foi estudar)
www.atualconcursos.com
Conjunes
A Seleo Brasileira venceu, mas no convenceu.
Tanto o atacante fez gol quanto brigou em
campo.
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
Disjuno (inclusiva)
www.atualconcursos.com
Disjuno
Chama-se disjuno a proposio composta por
duas outras quaisquer, ligadas pelo conectivo ou.
Exemplos:
Flamengo ser campeo ou ir para a
Libertadores.
p: Flamengo ser campeo.
q: Flamengo ir para a Libertadores.
www.atualconcursos.com
Disjuno
O valor lgico de uma disjuno ser FALSO
somente se as duas proposies que a compem
forem falsas!
Flamengo ser campeo ou ir para a Libertadores.
Resultado
F
V
V
F
F
V
F
V
F
V
V
V
www.atualconcursos.com
Questes
(ESAF-2008) Sou amiga de Abel ou sou amiga de Oscar. Sou amiga
de Nara ou no sou amiga de Abel. Sou amiga de Clara ou no sou
amiga de Oscar. Ora, no sou amiga de Clara. Assim,
a) no sou amiga de Nara e sou amiga de Abel.
b) no sou amiga de Clara e no sou amiga de Nara.
c) sou amiga de Nara e amiga de Abel.
d) sou amiga de Oscar e amiga de Nara.
e) sou amiga de Oscar e no sou amiga de Clara.
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
Condicional
Chama-se condicional a proposio composta por
duas outras quaisquer, ligadas pelo conectivo
ento.
Exemplos:
Se a vaca pasta, ento a grama verde.
p: A vaca pasta.
q: A grama verde.
www.atualconcursos.com
37
p: A vaca pasta. V
q: A grama verde. F
www.atualconcursos.com
38
Resultado
V
V
V
F
F
V
F
V
F
V
V
V
www.atualconcursos.com
Questes
(ESAF-AFC-2006) Se X est contido em Y, ento X est contido em Z.
Se X est contido em P, ento X est contido em T. Se X no est
contido em Y, ento X est contido em P. Ora, X no est contido em
T. Logo:
a) Z est contido em T e Y est contido em X.
b) X est contido em Y e X no est contido em Z.
c) X est contido em Z e X no est contido em Y.
d) Y est contido em T e X est contido em Z.
e)X no est contido em P e X est
www.atualconcursos.com
contido
em
Y.
Questes
1) Se X est contido em Y, ento X est contido em Z.
www.atualconcursos.com
Disjuno exclusiva
Chama-se disjuno exclusiva a proposio
composta por duas outras quaisquer, ligadas pelo
conectivo ou...ou.
Exemplos:
Ou Mnica professora ou fiscal da receita.
p: Mnica professora.
q: Mnica fiscal da receita.
www.atualconcursos.com
42
p: Mnica professora. V F
q: Mnica fiscal da receita. V F
www.atualconcursos.com
43
Resultado
F
V
V
F
F
V
F
V
F
F
V
V
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
45
Bicondicional
Chama-se bicondicional a proposio composta por
duas outras quaisquer, ligadas pelo conectivo se, e
somente se.
Exemplos:
Vou piscina se, e somente se fizer sol.
p: Vou piscina.
q: Fizer Sol.
www.atualconcursos.com
46
p: Vou piscina. V F
q: Fizer sol. V F
www.atualconcursos.com
47
Resultado
F
V
V
F
F
V
F
V
V
V
F
F
www.atualconcursos.com
Questes
(FCC) Paloma fez as seguintes declaraes:
www.atualconcursos.com
Questes
a) inteligente.
b) tira frias.
c) trabalha.
d) no trabalha e tira frias.
e) trabalha ou inteligente.
www.atualconcursos.com
Questes
(ESAF) Se Beto briga com Glria, ento Glria vai ao
cinema; se Glria vai ao cinema, ento Carla fica em casa;
se Carla fica em casa, ento Raul briga com Carla. Ora,
Raul no briga com Carla, logo:
a) Carla no fica em casa e Beto no briga com Glria.
b) Carla fica em casa e Glria vai ao cinema.
c) Carla no fica em casa e Glria vai ao cinema.
d) Glria vai ao cinema e Beto briga com Glria.
www.atualconcursos.com
Questes
www.atualconcursos.com
Questes
(Cespe-2008-Analista) Com relao lgica formal, julgue os
itens subsequentes.
86) A frase Pedro e Paulo so analistas do SEBRAE uma
proposio simples.
87) Toda proposio lgica pode assumir no mnimo dois valores
lgicos.
88) A negao da proposio 2+5=9 a proposio 2+5=7.
www.atualconcursos.com
53
Questes
[ESAF] Surfo ou estudo. Fumo ou no surfo. Velejo ou no estudo.
Ora, no velejo. Assim:
a) estudo e fumo;
b) no fumo e surfo;
c) no velejo e no fumo;
d) estudo e no fumo;
e) fumo e surfo.
www.atualconcursos.com
Questes
1) Surfo ou estudo.
2) Fumo ou no surfo.
3) Velejo ou no estudo.
Ora, no velejo
www.atualconcursos.com
Questes
[ESAF] Se o jardim no florido, ento o gato mia. Se o jardim
florido, ento o passarinho no canta. Ora, o passarinho canta.
Logo:
a) o jardim florido e o gato mia;
b) o jardim florido e o gato no mia;
c) o jardim no florido e o gato mia;
d) o jardim no florido e o gato no mia;
e) se o passarinho canta, ento o gato no mia.
www.atualconcursos.com
Questes
Se o jardim no florido, ento o gato mia.
Se o jardim florido, ento o passarinho no canta.
www.atualconcursos.com
Questes
[ESAF] Se Nestor disse a verdade, Jlia e Raul mentiram. Se Raul
mentiu, Lauro falou a verdade. Se Lauro falou a verdade, h um
leo feroz nesta sala. Ora, no h um leo feroz nesta sala.
Logo:
a) Nestor e Jlia disseram a verdade;
b) Nestor e Lauro mentiram;
c) Raul e Lauro mentiram;
d) Raul mentiu ou Lauro disse a verdade;
e) Raul e Jlia mentiram.
www.atualconcursos.com
Questes
www.atualconcursos.com
Questes
[ESAF-] Determinado rio passa pelas cidades A, B e C. Se chove
em A, o rio transborda. Se chove em B, o rio transborda e, se
chove em C, o rio no transborda. Se o rio transbordou, pode-se
afirmar que:
a) Choveu em A e choveu em B;
b) No choveu em C;
c) Choveu em A ou choveu em B;
d) Choveu em C;
e) Choveu em A.
www.atualconcursos.com
Questes
O rio transbordou.
www.atualconcursos.com
Questes
(Olimpada de Lgica) Considere a afirmao Z, abaixo, e leve
em conta que toda ela falsa:
Z: X ou Y
Considere, ainda, que X e Y possuem os seguintes contedos:
X: O rato roeu a roupa do rei de Roma
Y: Se o rato ri, ento a roupa no do rei de Rhana
www.atualconcursos.com
Questes
Com base na anlise lgica argumentativa, a alternativa correta
:
a)
b)
c)
d)
e)
O rato no ri.
O rato roeu a roupa do rei de Roma.
O rato ri e a roupa do rei de Roma.
A roupa do rei de Rhana e o Rato ri.
Rato no ri roupa de rei.
www.atualconcursos.com
Questes
www.atualconcursos.com
Questes
[ESAF-] Ana artista ou Carlos carioca. Se Jorge juiz, ento
Breno no bonito. Se Carlos carioca, ento Breno bonito.
Ora, Jorge juiz. Logo:
Questes
www.atualconcursos.com
Questes
[ESAF-AFC-CGU] Ana prima de Bia, ou Carlos
filho de Pedro. Se Jorge irmo de Maria, ento
Breno no neto de Beto. Se Carlos filho de
Pedro, ento Breno neto de Beto. Ora, Jorge
irmo de Maria. Logo:
www.atualconcursos.com
Questes
a) Carlos filho de Pedro, ou Breno neto de Beto;
b) Breno neto de Beto e Ana prima de Bia;
c) Ana no prima de Bia e Carlos filho de Pedro;
d) Jorge irmo de Maria e Breno neto de Beto;
e) Ana prima de Bia e Carlos no filho de Pedro.
www.atualconcursos.com
Questes
1) Ana prima de Bia, ou Carlos filho de Pedro.
2) Se Jorge irmo de Maria, ento Breno no
neto de Beto.
3) Se Carlos filho de Pedro, ento Breno neto
de Beto.
Ora, Jorge irmo de Maria.
www.atualconcursos.com
Questes
1) (Olimpada de Lgica) Considere a afirmao
P disposta abaixo:
P: Se A, ento, B
Onde A e B, por sua vez, so as seguintes
afirmaes:
A: Paixo no mata
B: Engorda ou traz felicidade
www.atualconcursos.com
Questes
Ora, sabe-se que a afirmao P falsa. Logo,
conclui-se que:
a) Paixo mata.
b) Paixo engorda.
c)
Paixo traz felicidade.
d) Paixo mata ou engorda.
e) Paixo no mata.
www.atualconcursos.com
Questes
(Gestor Fazendrio MG/2005/Esaf) Considere a
afirmao P:
P: A ou B
Onde A e B, por sua vez, so as seguintes
afirmaes:
A: Carlos dentista
B: Se nio economista, ento Juca arquiteto.
www.atualconcursos.com
Questes
Ora, sabe-se que a afirmao P falsa. Logo:
a)
Carlos no dentista; nio no economista; Juca no
arquiteto.
b)
Carlos no dentista; nio economista; Juca no arquiteto.
c)
Carlos no dentista; nio economista; Juca arquiteto.
d)
Carlos dentista; nio no economista; Juca no arquiteto.
e)
Carlos dentista; nio economista; Juca no arquiteto.
www.atualconcursos.com
Nmero de linhas da
tabela-verdade
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
75
www.atualconcursos.com
76
Tabela resultante de
trs proposies sim
ples e o nmero de
linhas.
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
Negao da Conjuno
~p v ~q
~(p q)
Exemplo:
P: Gorete joga futebol e Mariana prefere tnis
p: Gorete joga futebol.
q: Mariana prefere tnis.
~(p q): Gorete no joga futebol ou Mariana no
prefere tnis
www.atualconcursos.com
79
Negao da Disjuno
~(p v q)
~p ~q
Exemplo:
P: Manoela rubro-negra ou 2+2=5
p: Manoela rubro-negra.
q: 2+2=5.
~(p V q): Manoela no rubro-negra e 2=25
www.atualconcursos.com
80
Questo de concurso
(Cesgranrio) A negao de 2 par e 3 mpar :
2 par e 3 mpar.
2 par ou 3 mpar.
2 mpar e 3 par.
2 mpar e 3 mpar.
2 mpar ou 3 par.
www.atualconcursos.com
Negao da Condicional
~(p q)
p ~q
Exemplo:
P: Se faz sol, vou praia
p: Faz sol.
q: Vou praia.
82
Negao da Condicional
Exemplo:
~(p q)
p ~q
chimarro
p: Uma pessoa gacha.
q: Bebe chimarro.
~(pq): Uma pessoa gacha e no bebe
chimarro.
www.atualconcursos.com
83
Questo de concurso
(ESAF) A negao da afirmao condicional se Ana
viajar, Paulo vai viajar :
Ana no est viajando e Paulo vai viajar.
se Ana no viajar, Paulo vai viajar.
Ana est viajando e Paulo no vai viajar.
Ana no est viajando e Paulo no vai viajar.
se Ana estiver viajando, Paulo no vai viajar.
www.atualconcursos.com
Questo de concurso
(Cesgranrio) Algum declara: Se uma pessoa gacha,
ento bebe chimarro. Para provar que essa declarao
falsa, basta encontrar uma pessoa que:
Seja gacha e no beba chimarro.
Seja gacha e beba chimarro.
No seja gacha e beba chimarro.
No seja gacha e no beba chimarro.
Ou seja gacha ou beba chimarro.
www.atualconcursos.com
86
Questo de concurso
(Olimpada de Lgica) A negao de ou vai ou
racha :
a) No vai e no racha
b) Vai e racha
c) No vai e racha
d) Racha e no vai
e) A e B corretas
www.atualconcursos.com
Negao da bi condicional
~(p q)
(p ~q) V (~p q)
www.atualconcursos.com
88
Negao da bi condicional
~(p q)
(p ~q) V (~p q)
so
so
no
so
89
Questo de concurso
(Olimpada de Lgica) Falar prata se, e somente
se, calar for ouro. A negao lgica dessa sentena
:
a) Falar prata e calar ouro
b) Falar ouro ou calar prata
c) Falar prata e calar no ouro
d) Falar no prata e calar ouro
e) C e D corretas
www.atualconcursos.com
Equivalncia de Proposies
www.atualconcursos.com
Dupla negao
~ ~p
92
Propriedade Comutativa
pq
qp
93
Propriedade Comutativa
pVq
qVp
94
Propriedade Comutativa
pq
qp
95
As afirmaes categricas e os
quantificadores
www.atualconcursos.com
O quantificador Universal
O quantificador Existencial
A negao do quantificador Universal
A negao do quantificador Existencial
www.atualconcursos.com
97
O quantificador Universal
O quantificador universal, representado pelo
smbolo
equivale s expresses todo,
para todo, qualquer que seja e para
cada (ou outras sinnimas).
www.atualconcursos.com
98
O quantificador Universal
www.atualconcursos.com
99
O quantificador Existencial
www.atualconcursos.com
100
O quantificador Existencial
www.atualconcursos.com
101
O quantificador Existencial
www.atualconcursos.com
102
Questo de concurso
www.atualconcursos.com
103
Questo de concurso
www.atualconcursos.com
104
Tautologia
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
Porcentagem
www.atualconcursos.com
Questo de concurso
(Tcnico Previdencirio-INSS-Cesgranrio-2005)
www.atualconcursos.com
Questo de concurso
(Tcnico Previdencirio-INSS-Cesgranrio-2005)
www.atualconcursos.com
Porcentagem
Questo/exemplo 1: Qual o capital cujos 8%
igual a R$ 2.000,00?
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
Porcentagem
www.atualconcursos.com
Porcentagem
Questo: Em uma turma de Engenharia, 25%
so homens. Sabendo que existem 15 mulheres,
quantos alunos h nesta turma?
www.atualconcursos.com
Problemas
Problema 1: determinada classe de
trabalhadores recebe um aumento de 35% sobre o
salrio. Sabendo que o salrio antigo era de R$
2.500,00, qual ser o novo salrio?
1) Resoluo por frmula;
2) Resoluo por regra de trs.
www.atualconcursos.com
Problemas
Problema 2: Ao longo de um conturbado dia til,
determinado gerente de vendas recebe duas ordens de aumento
dos preos de uma linha de produtos: s 9 horas, seu superior
imediato ordena a elevao dos preos em 10% e, ao meio dia,
em 15%. Considerando que o nobilssimo gerente de vendas
tenha esquecido de aumentar os preos quando da primeira
ordem e, por razes tcnicas, necessita aplicar ambos os
aumentos de uma s vez, calcule a taxa nica, resultado da soma.
www.atualconcursos.com
Questo de concurso
(Tcnico Previdencirio-INSS-FCC-2012)
Em uma turma de 100 alunos, 63 sabem escrever apenas com a mo
direita, 5 no sabem escrever, 25% dos restantes sabem escrever tanto
com a mo direita quanto com a esquerda, e os demais alunos sabem
escrever apenas com a mo esquerda.
Dessa turma, a porcentagem de alunos que sabe escrever com apenas
uma das duas mos de
(A) 86%.
(B) 87%.
(C) 88%.
(D) 89%.
(E) 90%.
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com
www.atualconcursos.com