Você está na página 1de 5

DISCIPLINA OPTATIVA: HISTRIA SOCIAL DA ARTE

1. SEMESTRE 2012 NOTURNO


PROFA. DRA. MARIA HELENA ROLIM CAPELATO

EMENTA E OBJETIVOS: O curso tem como objetivo refletir sobre as mltiplas


relaes entre Histria e Arte tendo como recorte a Histria da Amrica Latina nos
sculos XX e XXI.
Sero abordadas as seguintes questes:
- arte e construo de imaginrios sociais
- arte e poltica (arte engajada, de protesto, de resistncia, de propaganda)
- vanguardas artsticas
Sero privilegiadas as discusses sobre:
- histria e literatura
- histria e cinema
- histria e artes plsticas
- histria e msica

UNIDADES DO PROGRAMA:
I Histria e literatura: Nesta unidade sero privilegiadas as seguintes discusses:
- aspectos do dilogo entre esses dois campos discursivos
- relao entre histria, poltica e literatura: a posio de literatos frente s questes
polticas dos anos 1960, com nfase na discusso sobre o boom literrio latinoamericano em decorrncia da Revoluo Cubana
- a nova literatura latino-americana: conjuntura histrica, temas abordados e recurso a
novas formas de linguagem
II Histria e cinema. Nesta unidade sero privilegiadas as seguintes discusses:
- propostas metodolgicas para o uso do cinema como fonte histrica

- Nuevo Cine Latinoamericano dos anos 1960-70


- cinema latino-americano da atualidade (nova filmografia argentina e mexicana; filmes
peruanos e colombianos que se impuseram no mercado internacional)
III Histria e artes plsticas. Nesta unidade sero privilegiadas as seguintes
discusses:
- artes visuais (pintura, fotografia, etc.) como fonte e objeto da histria
- histria, pintura e construo de imaginrios sociais (identidades, mitos e smbolos)
- conjuntura histrica e arte contempornea na Amrica Latina
- as Bienais do Mercosul
IV Histria e arte de propaganda. Nesta unidade sero apresentadas as seguintes
discusses:
- uso de cartazes como propaganda poltica
- documentrios propagandsticos
- mensagens polticas atravs de anncios publicitrios
V Histria e msica. Nesta unidade sero privilegiadas as seguintes discusses:
- histria e msica popular
- Nueva cancin latino-americana e projeto de unidade da Amrica Latina
- msicas censuradas e msicas promovidas pelas ditaduras militares

METODOLOGIA DE TRABALHO
a)

apresentao da conjuntura histrica que permitir a discusso dos temas,

objetos e fontes referidos no programa


b)

apresentao dos objetos/fontes (literatura, cinema, artes plsticas ou msica)

que sero analisados em conjunto. As obras de referncia indicadas no programa


serviro de apoio para as discusses, portanto, devero ser lidos antes de cada aula
c)

exposio de questes

e discusso sobre

procedimentos metodolgicos

relacionados interdiciplinaridade exigida para o trabalho com fontes e objetos


relacionados produo artstica

d)

discusso com especialistas em diferentes formas de produo artstica

convidados a participar de uma das aulas de cada unidade do curso:


- literato ou estudioso de literatura
- cineasta ou estudioso do cinema
- artista plstico ou estudioso das artes plsticas
- msicos ou estudioso da msica

CRITRIOS DE AVALIAO:
Prova escrita com 3 questes relacionadas aos temas abordados durante o semestre
OU
Entrega de trabalho individual sobre um tema relacionado aos assuntos que foram
abordados no curso. O trabalho deve conter entre 3 (no mnimo) e 5 (no mximo) laudas
A freqncia s aulas e a participao nas discusses da 2 parte sero levadas em
conta na avaliao.

CRITRIOS DE RECUPERAO:
Prova escrita. Sero formuladas 3 questes referentes aos temas abordados ao longo do
curso.

BIBLIOGRAFIA GERAL
Ades, Dawn. Arte na Amrica Latina. So Paulo: Cosac & Naify, 1997.
Sandoval, Adriana. Los dictadores y la dictadura en la novela hispanoamericana
(1852-1978), Mexico, UNAM, 1989.
Barbosa, Carlos Alberto Sampaio. Histria, historiadores e imagem: algumas notas
introdutrias. In. Sebrian, Rafael N.N. e outros (orgs.). Leituras do Passado.
Campinas: Pontes, 2009.
Barbosa, Carlos Alberto Sampaio. Disputa por uma cultura revolucionria. In. Revista
Ps-Histria, n. 12, Unesp, 2004.
Bosi, Alfredo. Literatura e Resistncia. So Paulo: Companhia das Letras, 2002.

Capelato, Maria Helena Rolim. Modernismo latino-americano e construo de


identidades atravs da pintura. In. Revista de Histria, no. 153, 2. Semestre 2005.
Clark, Toby. Arte y propaganda en el siglo XX. Madrid: Ediciones AKAl, 2000.
Carrasco, E. La nueva cancion latinoamericana. Santiago: CENECA, 1982.
Castaeras Gonzales, Manuel Antonio. Introduccin al mtodo iconogrfico.
Barcelona: Ariel Histrico, 1998.
Costa, Adriana Vidal. Intelectuais, poltica e literatura na Amrica Latina: o debate
sobre revoluo e socialismo em Cortazar, Garcia Mrquez e Vargas Llosa (19582005). Tese de Doutorado. Belo Horizonte: Depto. de Histria, UFMG, 2009.
Franco, Jean. La cultura moderna en Amrica Latina. Buenos Aires: Grijalbo, 1985.
Garcia, Tnia da Costa. Entre a tradio e o engajamento. Atahualpa yuanqui e a
cano folclrica nos tempos de Pern. In: Projeto Histria, junho, no. 36, So Paulo,
2008.
Garcia, Tnia da Costa. Nova cano: Manifesto e manifestaes latino-americanas
no cenrio mundial dos anos 60. (texto online)
Gilman, Claudia. Entre la pluma y el fusil. Debates y dilemas del escritor
revolucionario en Amrica Latina. Buenos Aires: Siglo XXI, 2003.
Moretin, Eduardo. O cinema como fonte histrica na obra de Marc Ferro. Moretin,
Eduardo e outros. Histria e cinema. So Paulo: Alameda, 2008.
Napolitano, Marcos. Histria e Msica. Histria cultural da msica popular. Belo
Horizonte: Ed. Autntica, 2005.
Napolitano, Marcos. A relao entre arte e poltica: uma introduo tericometodolgica. Revista Temticas, 37/38, Unicamp.
Piglia, Ricardo. Enquete a la literatura contempornea. In. Sarlo, Beatriz e Altamirano,
Carlos. La historia de la literatura argentina. Buenos Aires: Centro Editor, 1982.
Pinsky, Carla B. e de Luca, Tnia (orgs.). O historiador e suas fontes. So Paulo:
Contexto, 2009.
Pinto, Julio Pimentel. A leitura e seus lugares, So Paulo: Estao Liberdade, 2004.

Pizarro, Ana (org.). Amrica Latina. Palavra, literatura e cultura. Vol 3. Vanguarda
e modernidade. So Paulo/Campinas: Memorial/Editora da Unicamp, 1995.
Rama, Angel. Los dictadores latinoamericanos. Mxico, 1976.
Rosenstone, Robert. El pasado en imagenes. El desafio del cine a nuestra Idea de la
histria. Barcelona: Ariel Histria, 1997.
Snches-Biosca, Vicente. Cine y vanguardias artsticas: conflictos, encuentros,
fronteiras. Barcelona: Paids, 2004.
Schwartz, Jorge. Vanguardas latino americanas. Polmicas, manifestos e textos
crticos. So Paulo: USP/Iluminuras, 1995.
Sevcenko, Nicolau. A literatura como misso. So Paulo: Brasiliense, 1983.
Sosnowski, Saoul et alli. Cultura, autoritarismo y redemocratizacin en Chile.
Santiago: Fondo de Cultura Econmica, 1993.
Vasconcellos, Camilo de Mello. Imagens da Revoluo Mexicana. O Museu
Nacional de Histria do Mxico. 1940-1982. So Paulo: Alameda, 2007.
Villaa, Mariana Martins. Cinema cubano: revoluo e poltica cultural. So Paulo:
Alameda, 2010.
Villaa, Mariana Martins. Polifonia Tropical. Experimentalismo e engajamento na
msica popular (Brasil e Cuba, 1967-1972). So Paulo: Humanitas/FFLCH/USP,
2004.

Você também pode gostar