Você está na página 1de 8

15/10/2009

Universidade Federal Fluminense Bacteriologia I - Nutrio

Staphylococcus
INTRODUO

Staphylococcus Streptococcus Enterococcus


Profa. Renata F. Rabello 2 Semestre/2009

Famlia Staphylococcaceae. 41 espcies e 17 subespcies. Ambiente. Microbiota anfibintica (pele e mucosas). Agentes de doenas.

ASPECTOS MORFOLGICOS E FISIOLGICOS Cocos Gram-positivos com arranjo em grupo cacho de uvas. Catalase positivos. Anaerbios facultativos. No formadores de esporos. No mveis.

Staphylococcus aureus
Importante patgeno: seres humanos: comunidade; unidades de sade; animais. Colonizao (~30%).

Fatores predisponentes: deficincia do sistema imune; injrias na pele (ex. queimaduras, inciso cirrgica); corpos estranhos (ex. prteses, fios de sutura); outras infeces;

MANIFESTAES CLNICAS Infeces superficiais: Ex.

Impetigo

Foliculite

Furnculo

doenas crnicas; administrao de antimicrobianos.

infeco de ferida cirrgica:

15/10/2009

Infeces invasivas (ex. pneumonia, endocardite, meningite, outras). Intoxicao/toxinfees:

FATORES DE VIRULNCIA
IgG

Y
CPSULA

Protena A

ENZIMAS coagulase estafiloquinase hialuronidase


INTOXICAO ALIMENTAR (enterotoxinas) Sndrome do choque txico (principalmente TSST-1) Sndrome da pele escaldada (toxinas exfoliativas)

TOXINAS enterotoxinas TSST-1 ADESINAS (protenas de superfcie) Ex. fator clumping, outras exfoliativas leucotoxinas hemolisinas

proteases lipases nuclease

INTOXICAO ALIMENTAR Ingesto de alimento contendo enterotoxina

Sintomatologia: susceptibilidade do indivduo, [SE] e

estafiloccica. Enterotoxinas estafiloccicas (SE): 20 sorotipos descritos SEA-SEE, SEH e SEI; termoestveis (resistncia processos trmicos, assim como pasteurizao e cozimento).

quantidade de alimento ingerida; 2-8 h aps ingesto; emese, dor abdominal, com ou sem diarria, cefalia, calafrios, PA e, raramente, febre; auto-limitada (1-2 dias).

Patogenia:
Ao emtica (> F) stios de ao no intestino nervo vago centro do vmito (SNC) retroperistalsia do estmago e do ID VMITO.

Fontes de contaminao (S. aureus) : manipuladores: portadores nasais; com feridas infectadas; animais: ex. vaca com mastite.

Ao diarrica (2 mais comum) Ativao de mecanismo secretor de Na e Cl DIARRIA. Inflamao e irritao da mucosa gstrica e do ID.

15/10/2009

Principais alimentos: leite, cremes, sorvetes, salada de batatas, carnes, processadas, embutidos, outros; alimentos curados so potenciais veculos (tolerncia: [NaCl] e nitratos).

Diagnstico: clnico e histrico; alimentos suspeitos: deteco direta ou da cultura; SE (mtodos imunolgicos); gene sondas ou PCR. Tratamento: terapia de suporte.

Outras espcies envolvidas em surtos: S. hyicus e S. intermedius;

Controle:

Refrigerao de alimentos

Cuidados no preparo dos

estafilococos coagulase negativos.

alimentos

Aquecimento logo aps manipulao Cuidados aps aquecimento

Estafilococos coagulase negativos


No passado, contaminantes em espcimes clnicos.

S. epidermidis: > infeces hospitalares; infeces: associadas ao uso

Recentemente, importantes agentes de doenas em humanos. dispositivos mdicos e imunocomprometidos. Patgenos hospitalares.

de prteses e dispositivos mdicos, ITU, de ferida cirrgica, outros. S. saprophyticus: ITU em mulheres jovens (2 agente cistite). Outras espcies.

15/10/2009

DIAGNSTICO (Infeces por estafilococos) Clnico. Cultura: meios de cultura: seletivo;

Baird-Parker

anlise de alimentos; ufcs negras ( telurito de

gar sangue

gar manitol salgado

potssio); zona opaca (lecitinase gema de ovo);


S. aureus

zona clara (lipase gema de ovo).

S. aureus

S. epidermidis S. aureus

Identificao: colorao de Gram:


ECN (-)

produo da coagulase:

Formao de cogulo

S. aureus (+)

teste da catalase: outros testes bioqumicos (convencionais,

X
Staphylococcus
2H2O2

miniaturizados ou automatizados).

Streptococcus e Enterococcus
2H2O + O2

API STAPH (bioMerieux)

catalase

Vitek (bioMerieux)

Streptococcus
INTRODUO Famlia Streptococcacea. Grupo heterogneo de bactrias constitudo por muitas espcies. Microbiota. Agentes de doenas.

ASPECTOS MORFOLGICOS E FISIOLGICOS Cocos Gram-positivos em cadeias (meio lquido). Catalase negativos. Anaerbios facultativos. Algumas espcies requerem CO2. Requerimentos nutricionais complexos. Produtores de leucina aminopeptidase (LAP).

15/10/2009

Classificao: padro hemoltico (gar sangue): -hemoltico -hemoltico -hemoltico

caractersticas antignicas (Grupos de Lancefield): estreptococos -hemolticos; carboidrato C (parede celular) 20 grupos (A-H, K-V): ex: S. pyogenes grupo A S. agalactiae grupo B S. dysgalactiae equisimilis grupo A, C, G ou L

Ex. S. pneumoniae

Ex. S. pyogenes e S. agalactiae

caractersticas fisiolgicas espcies.

EPIDEMIOLOGIA Microbiota: mucosas (TRS) e pele (ocasionalmente); Principais agentes de doenas: S. pyogenes, S. agalactiae e S. pneumoniae; estreptococos viridans.
Faringite

Streptococcus pyogenes
Importante patgeno humano. Principais manifestaes clnicas:

Impetigo

Erisipela
Escarlatina

Colonizao virulncia).

(espcies com

potencial

de Colonizao (nasofaringe e pele).

Sequelas: supurativas (ex. abscessos); no supurativas: febre reumtica aps casos repetidos de faringite; glomerulonefrite aps faringite ou infeces cutneas;

Streptococcus agalactiae (grupo B)


Manifestaes clnicas: recm-nascidos (sepse, pneumonia e meningite): forma precoce (at 7 dias). forma tardia (7 dias-3 meses). adultos: ps-parto e imunocomprometidos

Transmisso: aerossis e contato direto. (ex. pneumonia, endocardite, ITUs).

15/10/2009

Transmisso:

Controle: detectar colonizao materna e aplicar

Forma precoce

Forma tardia quimioprofilaxia antes e durante o parto (forma precoce);

Colonizao por GBS

Intrauterina Canal do parto

Extra-materna

Streptococcus pneumoniae
Importante patgeno humano. Principais manifestaes clnicas: meningite (2o agente mais importante); pneumonia (+ F na comunidade); otite mdia (+ F); Colonizao.

Controle: vacinas: polissacardeo capsular 23-valente; vacina conjugada 7-valente; outras vacinas em desenvolvimento.

NOS LTIMOS ANOS, DE DOENAS INVASIVAS!

DIAGNSTICO Clnico. Cultura:

identificao: Gram, catalase (-); padro hemoltico:

meio de gar sangue; testes sorolgicos (); stabs; 5% de CO2 para pneumococos. testes bioqumicos TRATAMENTO Antibioticoterapia.

15/10/2009

Enterococcus
INTRODUO Inicialmente, gnero Streptococcus (estreptococos do grupo D cido teicico). Famlia Enterococcaceae. Gnero Enterococcus. > 30 espcies.

Ambiente e alimentos. Microbiota de animais e humanos: TGI, TGU e CO. Agentes de doenas: E. faecalis (5-10%) e E. faecium (80-90%). Anlise de alimentos (indicadores). Resistncia antimicrobiana.

ASPECTOS MORFOLGICOS E FISIOLGICOS Cocos Gram-positivos em cadeias (meio lquido). Catalase negativos. Anaerbios facultativos. Crescem em 10 a 45 C. Crescem na presena de 6,5% de NaCl. Hidrolisam esculina na presena de sais biliares.

MANIFESTAES CLNICAS ITU (+ comum), infeces de ferida, bacteremia, outras. Importante patgeno de infeces hospitalares.

EPIDEMIOLOGIA Importante reservatrio: intestino. Patgenos oportunistas. Fatores de risco: mais velhos com doenas de base srias, imunocomprometidos, hospitalizao,

Infeces: endgenas; exgenas.

dispositivos invasivos, antibioticoterpia.

15/10/2009

IMPORTNCIA EM ALIMENTOS Uso como indicador de qualidade de higiene e contaminao fecal de alimentos e gua. Processamento de alimentos.

DIAGNSTICO LABORATORIAL Cultura: Isolamento e identificao: Gram; catalase (-);

Bacteriocinas biopreservao. Probiticos.

Riscos?

padro de hemlise testes bioqumicos (convencionais,

miniaturizados ou automatizados).

Você também pode gostar