Você está na página 1de 3

PEDAGOGIATECNICISTA

Comefeito,senoartesanatootrabalhoerasubjetivo,isto,osinstrumentosdetrabalho
eramdispostosemfunodotrabalhadoreestedispunhadelessegundoseusdesgnios,
naproduofabrilessarelaoinvertida.Aquiotrabalhadorquedeveseadaptarao
processodetrabalho,jqueestefoiobjetivadoeorganizadonaformaparcelada.Nessas
condies,otrabalhadorocupaseupostonalinhademontagemeexecutadeterminada
parceladotrabalhonecessrioparaproduzirdeterminadosobjetos.Oproduto,pois,
umadecorrnciadaformacomoorganizadooprocesso.Oconcursodasaesde
diferentessujeitosproduzassimumresultadocomoqualnenhumdossujeitosse
identificaeque,aocontrrio,lhesestranho.

Ofenmenoacimamencionadonosajudaaentenderatendnciaqueseesbooucomo
adventodaquiloqueestouchamandode"pedagogiatecnicista".Buscouseplanejara
educaodemodoadotladeumaorganizaoracionalcapazdeminimizaras
interfernciassubjetivasquepudessempremriscosuaeficincia.Paratanto,eramister
operacionalizarosobjetivose,pelomenosemcertosaspectos,mecanizaroprocesso.
Da,aproliferaodepropostaspedaggicastaiscomooenfoquesistmico,o
microensino,oteleensino,ainstruoprogramada,asmquinasdeensinaretc.Da,
tambm,oparcelamentodotrabalhopedaggicocomaespecializaodejunes,
postulandoseaintroduonosistemadeensinodetcnicosdosmaisdiferentesmatizes.
Da,enfim,apadronizaodosistemadeensinoapartirdeesquemasdeplanejamento
previamenteformuladosaosquaisdevemseajustarasdiferentesmodalidadesde
disciplinaseprticaspedaggicas.

Cumprenotarque,emboraapedagogianovatambmdgrandeimportnciaaosmeios,
h,porm,umadiferenafundamental:enquantonapedagogianovaosmeiosso
dispostoseestodisposiodarelaoprofessoraluno,estando,pois,aserviodessa
relao,napedagogiatecnicistaasituaoseinverte.Enquantonapedagogianovaso
osprofessoresealunosquedecidemseutilizamounodeterminadosmeios,bemcomo
quandoecomoofaro,napedagogiatecnicistadirseiaqueoprocessoquedefineo
queprofessoresealunosdevemfazer,eassimtambmquandoecomoofaro.
Compreendese,ento,queparaapedagogiatecnicistaamarginalidadenoser
identificadacomaignorncianemserdetectadaapartirdosentimentoderejeio.
Marginalizadoseroincompetente(nosentidotcnicodapalavra),isto,oineficientee
improdutivo.Aeducaoestarcontribuindoparasuperaroproblemaamarginalidadena
medidaemqueformarindivduoseficientes,portanto,capazesdedaremsuaparcelade
contribuioparaoaumentodaprodutividadedasociedade.(FALARSOBRETRABALHO
EDESIGUALDADE)

Entretanto,quandodescreveofuncionamentodoAIEescolar,alutadeclassesfica
praticamentediluda,talopesoqueadquireaadominaoburguesa.Eudiria,ento,
quealutadeclassesresultanessecasoherica,masinglria,jquesemnenhuma
chancedexito.Opargrafoumtantolongoquemepermitotranscrever,fundamenta
essaconcluso:"Peodesculpaaosprofessoresque,emcondiesterrveis,tentam
voltarcontraaideologia,contraosistemaecontraasprticasemqueesteosencerra,as
armasquepodemencontrarnahistriaenosaberque'ensinam'.Emcertamedidaso
heris.Massoraros,equantos(amaioria)notmsequerumvislumbrededvida
quantoao'trabalho'queosistema(queosultrapassaeesmaga)osobrigaafazer,pior,
dedicamseinteiramenteeemtodaaconscinciarealizaodessetrabalho(os
famososmtodosnovos!).Tmtopoucasdvidas,quecontribuematpeloseu
devotamentoamantereaalimentararepresentaoideolgicadaEscolaqueatorna
hojeto'natural',indispensveltileatbenfazejaaosnossoscontemporneos,quantoa
Igrejaera'natural',indispensvelegenerosaparaosnossosantepassadosdeh
sculos."21(TRABALHOLUTADECLASSES)

Aconstituiodoschamados"sistemasnacionaisdeensino"datadeinciosdosculo
passado.Suaorganizaoinspirousenoprincpiodequeaeducaodireitodetodose
deverdoEstado.Odireitodetodoseducaoecorriadotipodesociedade
correspondenteaosinteressesdanovaclassequeseconsolidaranopoder:aburguesia.
Tratavase,pois,deconstruirumasociedadedemocrtica,deconsolidarademocracia
burguesa.Parasuperarasituaodeopresso,prpriado"AntigoRegime",eascendera
umtipodesociedadefundadanocontratosocialcelebrado"livremente"entreos
indivduos,eranecessriovencerabarreiradaignorncia.Sassimseriapossvel
transformarossditosemcidados,isto,emindivduoslivresporqueesclarecidos,
ilustrados.Comorealizaressatarefa?Atravsdoensino.Aescolaerigida,pois,no
grandeinstrumentoparaconverterossditosemcidados."redimindooshomensdeseu
duplopecadohistrico:aignorncia,misriamoraleaopresso,misriapoltica"2Nesse
quadro,acausadamarginalidadeidentificadacomaignorncia.marginalizadoda
novasociedadequemnoesclarecido.Aescolasurgecomoumantdotoignorncia,
logo,uminstrumentoparaequacionaroproblemadamarginalidade.Seupapeldifundir
ainstruo,transmitirosconhecimentosacumuladospelahumanidadeesistematizados
logicamente.Omestreescolaseroartficedessagrandeobra.Aescolaseorganiza,
pois,comoumaagnciacentradanoprofessor,oqualtransmite,segundoumagradao
lgica,oacervoculturalaosalunos.Aestescabeassimilarosconhecimentosquelhes
sotransmitidos.teoriapedaggicaacimaindicadacorrespondiadeterminadamaneira
deorganizaraescola.Comoasiniciativascabiamaoprofessor,oessencialeracontar
comumprofessorrazoavelmentebempreparado.Assim,asescolaseramorganizadasna
formadeclasses,cadaumacontandocomumprofessorque2Zanotti,1972,p.22,23
xpunhaasliesqueosalunosseguiamatentamenteeaplicavaosexercciosqueos
alunosdeveriamrealizardisciplinadamente.(CONHECIMENTO,ESTRUTURA
ESCOLAR)

APEDAGOGIANOVAAscrticaspedagogiatradicionalformuladasapartirdofinaldo
sculopassadoforam,aospoucos,dandoorigemaumaoutrateoriadaeducao.Esta
teoriamantinhaacrenanopoderdaescolaeemsuafunodeequalizaosocial.
Portanto,asesperanasdequesepudessecorrigiradistoroexpressanofenmenoda
marginalidade,atravsdaescola,ficaramdep.Seaescolanovinhacumprindoessa
funo,talfatosedeviaaqueotipodeescolaimplantadoaescolatradicionalse
revelarainadequado.Tomacorpo,ento,umamplomovimentodereformacuja
expressomaistpicaficouconhecidasobonomede"escolanovismo".Talmovimento
temcomopontodepartidaaescolatradicionaljimplantadasegundoasdiretrizes
consubstanciadasnateoriadaeducaoqueficouconhecidacomopedagogia
tradicional.Apedagogianovacomea,pois,porefetuarcrticadapedagogiatradicional,
esboandoumanovamaneira"deinterpretlaeducaoeensaiandoimplantla,
primeiroatravsdeexperinciasrestritasdepois,advogandosuageneralizaono
mbitodossistemasescolares.

Você também pode gostar