Você está na página 1de 7

Tribunal

TJSP

rgoPublicador
j.

NAcrdo
449.456.5/3.00

DatadePublicao
30/03/2006

DatadeJulgamento

Relator
LineuPeinado

Embargosexecuo.Multaporinfraoambiental.Prescrio.Legitimidade.Nose
tratandodecrditotributrio,aprescrioseregulapelasnormasdoCdigoCivilemvigor.
Comoaempresanoadquirepersonalidadejurdica,estaseconfundecomoprprio
empresrio,quetemlegitimidadepararesponder.Recursoimprovido.
Vistos,relatadosediscutidosestesautosdeApelaoCvelsemReviso449.4565/300,da
ComarcadeItapetininga,emqueapelanteMrcioRodriguessendoapeladaFazendado
EstadodeSoPaulo:
Acordam,emCmaraEspecialdoMeioAmbientedoTribunaldeJustiadoEstadodeSo
Paulo,proferiraseguintedeciso:negaramprovimentoaorecurso,porv.u.,declararavoto
vencedoro2ojuiz,deconformidadecomovotodoRelator,queintegraesteacrdo.
OjulgamentoteveaparticipaodosDesembargadoresJ.G.JacobinaRabello(Presidente,
semvoto),SamuelJnioreRenatoNalini.
SoPaulo,30demarode2006.
LineuPeinado
Relator
Tratasederecursodeapelaointerpostonosautosdaexecuofiscalquevisavaextino
docrditotributriojulgadaimprocedentepelaR.Sentenadefls.
Sustentaoapelante,embrevesntese,estarprescritoocrditofiscalluzdoart.206,5,I,
doCdigoCivil.Sustentatambmserparteilegtimaparafigurarnoplopassivoda
demanda.
obreverelatrio,adotadonomais,odaR.Sentenadefls.
Aalegaodeprescrionocolheguarida,poiscomobempostonaR.Sentena,ocrdito
emquestonotributrio,demodoqueoprazoprescricionalsecontacomodeterminado
noart.205,doCdigoCivilemvigor.

queamuitaporinfraolegislaoambientalnopodeserenquadradanashiptesesdo
art.206,5o,doCdigoCivilemvigor,poisnosecuidadedvidalquidaconstantede
documentopblicoouparticular,sendocertoqueasdemaishiptesesaliveiculadasnotm
aplicaoalgumaaocasoconcreto.
Defato,autodeinfraoeimposiodemultaatividadeadministrativasujeitaareexamee
confernciaantesdesedarcomocertaainfraoeaplicaramulta,bastandoatentaraofato
queoautuadopodeofertardefesanosprazoseformaslegais.
Porisso,aregraparaacontagemdoprazoaqueladoCdigoCivilemvigor,pois,coma
devidavniadeentendimentoemoutrosentido,nosecuidadecrditotributrioquesegue
asnormasdoCdigoTributrioNacional,oqual,porsuavez,prevdoisprazosqinqenais
parasereconheceraprescrio,sendoumparaainscrioeoutroparaoajuizamentoda
execuo.
Masoprazoqinqenalparasereconheceraprescrioquantoinscriocomeaacorrera
partirdodiaseguintequeleemqueadvidasetornouexigvel.Eestasetornouexigvel
apenasem2000,quandoseconstatouqueoapelantenohaviaofertadodefesa,recurso,
poisapenasnaqueleanoamultafoihomologada,sendocertoqueatadatada
homologaoamesmasequereraexigvel.
Porissomesmo,aindaqueseconteoprazoqinqenal,estenocorreu,consideradaadata
quealeitributriamarcaparaoinciodacontagem.Dequalquerforma,oprazode
prescrionahiptese,comobemdecidido,repitase,aqueledoCdigoCivilemvigor.
Oargumentodesetratardeparteilegtimatampoucocolheguarida.queaempresa
apontadacomodevedoraumamicroempresaindividual,hiptesenaqualinexiste
separaoentreaspersonalidadesdoscioedaempresa.Istosepassaporqueempresano
seconfundecomsociedade,sendoseucarterdistintivonoadquirirpersonalidadejurdica,
assimcomoocorrecomasociedade.
RubensRequio1janotava:
36Distinoentreempresaesociedade.Aprincipaldistino,emaisdidtica,entre
empresaesociedadecomercialaquevnasociedadeosujeitodedireito,enaempresa,
mesmocomoexercciodeatividade,oobjetodedireito.
Comefeito,asociedadecomercial,desdequeestejaconstitudanostermosdalei,adquire
categoriadepessoajurdica.Tornasecapazdedireitoseobrigaes.Asociedadecomercial
assim,empresrio,jamaisempresa.asociedadecomercial,comoempresrio,queir
exercitaraatividadeprodutiva.
ApreocupaodojuristagermnicoEndemann,deconsideraraempresacomo
personalidadejurdicanovingou.Osjuristas,emsuamaiorianoadmitemaempresacomo
sujeitodedireito,comopessoajurdicaemsi.
OCdigoCivilemvigor,porseuturno,nodiscrepoudetalentendimentoaofixarnoTtuloI,
doLivroIIIosrequisitosdoempresrio,para,aodepois,mencionarasociedade,estasimcom
personalidadejurdicaprpria,aocontrriodoempresrioquetemasuaprpria
personalidadeemconjuntocomaempresaecomelaseconfunde.
Assimpostaaquesto,senegaprovimentoaorecurso.

LineuPeinado
Relator
Declaraodevotovencedorporfundamentodiverso
Efetivamenteoembargantepossuiumaempresaindividual.Porisso,nestaparte,damesma
formacomooDoutoRelator,noacolhoaalegaodeilegitimidadedeparte.
EntendotambmqueseaplicaaocasooCdigoCivil,noquetangeprescrio,como
ressaltadonovotodaRelatoria,masdecidopelamanutenodasentenaporoutros
fundamentos.
incontroversoqueoRecorrentefoiautuadoporinfraocometidaem17demaiode1997.
Emboraelenotivesserecorridodaimposiohavida,aadministrao,porsuavez,no
tomou,comolhecompetia,duranteanos,qualqueroutraprovidncia.
Masem15deabrilde2004inscreveuadvidae,emseguida,propsaexecuocompetente,
sendocertoqueemjunhodomesmoanooapelantejestavacitado.
ComoexplicitaaLeiOrdinria4.320,de17demarode1964,oscrditosdaFazendaPblica,
denaturezatributriaounotributria,seroescrituradoscomoreceitadoexerccioemque
foremarrecadados,nasrespectivasrubricasoramentrias.EoIo,doart.I,damesmalei,
estabelecequeoscrditosdequetrataoartigo,exigveispelotranscursodoprazopara
pagamento,seroinscritos,naformadalegislaoprpria,comoDvidaAtiva,emregistro
prprio,apsapuradaasualiquidezecerteza,earespectivareceitaserescrituradaaesse
ttulo,ecuidou,noseu2o,dedizerqueDvidaAtivaTributriaocrditodaFazenda
Pblicadessanatureza,provenientedeobrigaolegalrelativaatributoserespectivos
adicionaisemultas,eDvidaAtivanoTributriasoosdemaiscrditosdaFazendaPblica,
taiscomoosprovenientesdeemprstimoscompulsrios,contribuiesestabelecidasemlei,
multadequalquerorigemounatureza,excetoastributrias,foros,laudmios,alugueisou
taxasdeocupao,custasprocessuais,preosdeserviosprestadosporestabelecimentos
pblicos,indenizaes,reposies,restituies,alcancesdosresponsveisdefinitivamente
julgados,bemassimoscrditosdecorrentesdeobrigaesemmoedaestrangeira,de
subrogaodehipoteca,fiana,avalououtragarantia,decontratosemgeraloudeoutras
obrigaeslegais.
Portanto,amultaemquesto,porexcelncia,umcrditonotributrio.
Ofatodeterqueserinscrita,quenopassadeumaformalidadeparacontroleadministrativo
dalegalidade,comodispeoart.2o,daLei
6.830/80,edepoderserexecutadaluzdasdisposiescontidasnamesmalei,no
transmudaanaturezadocrdito,quecontinuaasernotributrio.
Asoluodadapelolegislador,nosentidodepossibilitaracobranadetodososcrditos
fazendriospeloritodaLei6.830/80,foiapenasparapossibilitarumaformamaissimplificada
egildoprocessodeexecuojudicialdaDvidaAtiva,comevidentesenecessrios
benefcios,emrazodasupremaciadointeressepblicosobreoparticular.

ALei6.830/80eaLei4.320/64complementamseintegrativamente,masnemporisso,
tornasearepetir,amultaimpostaporinfraoambientalsetransmudaemcrdito
tributrio.
Osconceitosdetituloecrditosototalmentedistintosenosofremqualquerinflunciaem
facedaLei6.830/80,que,alis,notratadeprescrio.
Ttulo,noDireito,designa,emregra,atribuiooudocumento,nosentidodeinstrumento.
Noassuntodequesetratanoart.583,ensinaPontesdeMiranda,ttulooinstrumento,de
titulus,inscrio(subscrio,sobrescrio),queproveiodetitus,pombo,titiare,garrular.O
documentomostra,comosegarrulasseaalgumouatodos(ComentriosaoCdigode
ProcessoCivil,TomoIX,RiodeJaneiro,Ed.Forense,1976,p.204)
Instrumentooudocumentoqueexibedeterminadocrdito,ottuloexecutivo,conceituado
porCarnelutticomoobilhetedeentradaaoprocedimentoexecutivo(CarlosAlbertolvaro
deOliveira,TtuloExecutivo,inElementosParaUmaNovaTeoriaGeraldoProcesso,Ed.
LivrariadoAdvogado,PortoAlegre,1997,p.354),contudo,algomais,comodemonstraa
clebrepolmicaacercadanaturezadottuloexecutivotravadaentredoisgrandes
processualistasitalianos,oprprioCarneluttieEnricoTullioLiebman(Paraoexamedesta
polmica,vejaseCarlosAlbertolvarodeOliveira,op.cit.,p.355ess.,eTeoriAlbino
Zavascki,TtuloExecutivoeLiquidao,Ed.RevistadosTribunais,SoPaulo,1999,p.55ess,
eainda,F.Carnelutti,InstitucionesdeiProcessoCivil,traduodeSantiagoSantisMelendo,
BuenosAires,Ed.JurdicasEuropaAmerica,vol.I,p.266,73,eE.Liebman,Embargosdo
Executado,traduodeJ.GuimaresMenegale,SoPaulo,Ed.Saraiva,1968,p.136,82).
ParaCarneluttiottuloeranadamaisdoqueaprovalegaldocrdito,enquantoparaLiebman
ottulonocaracterizariamerodocumento,masumatodotadodeeficciaautnoma,
eficciadesano,assimacentuandoumautoroseuaspectodocumental,probatrio,eo
outroosseusaspectossubstanciais.
Contudo,acentuaTeoriZavascki,hdificuldadesnaadoodequalquerdasduas
orientaes,reconhecendomodernamenteadoutrinaaunidadeincindveldeambosos
aspectos,odocumentaleosubstancial,comoapontaCarlosAlbertolvarodeOliveira(Op.
cit.,p.356).
Alis,mesmoCarnelutti,emseguidaaodebatequetravoucomLiebmanacaboupor
reconhecerqueottuloexecutivonomerodocumentodeprova,constituindoalgomais,o
qualestyaexpresado,porunafelizintuicin,porIapalavrattuloquesirveprecisamente
parasignificarundocumentoprovistodeumaeficciamsintensaqueIademdiode
prueba,encuantovaleparaestabelecerIaexistnciadeunarelacinjurdica,o,enotros
trminos,Iaeficciajurdicadeunhecho(F,Carnelutti,DerechoyProceso,p.346,188,apud
TeoriZavascki,op.cit.,p.57).
NadoutrinabrasileiraPontesdeMirandaapanhou,comahabitualmaestria,estaconjugao
doselementossubstanciaiseformaisdottuloexecutivo,escrevendo:Ottuloexecutivoo
documentoquecontmarelaojurdica,dequeseirradiaaobrigao(Comentriosao
CdigodeProcessoCivil,TomoIX,RiodeJaneiro,Ed.Forense,1976,p.222).
Ottulodocumento,afirma,masottuloexecutivottuloaquesepermite,comele,
proporseaoexecutiva,oquequerdizerque,a,halgoacimadaeficciaprobatria,ha
eficciaexecutiva(Idem,p.205).Esteensinamentoafinase,deresto,comaregradoart.

580,eseupargrafonico,doCPC,segundooqualconsideraseinadimplenteodevedor,que
nosatisfazespontaneamenteodireitoreconhecidopelasentena,ouaobrigao,aquea
leiatribuiraeficciadettuloexecutivo.
Ottulo,porm,noocrdito,asuaexpressoqualificada,poiscomopreleciona
excelentementeTeoriZavascki,elenos(a)espelhaarelaojurdicaexsurgenteda
incidnciadanormaabstratasobreosuporteftico,mas,maisdoqueisto,ele(b)portador
deumaeficciatpica:adeautorizaraoutorgadetutelajurisdicionalexecutiva(Op.cit,p.
60).
Tratase,nocaso,portanto,decrditopblico,oucrditodaFazendaPblica,naformado
art.39,2o,daLeiFederal4.320/64,oqualoferece,comojressaltado,roldosclassificveis
comoDvidaAtiva,masquenemporissodenaturezatributria.
AinscrionaDvidaAtivaconstitui,naspalavrasdeLeonFrejdaSzklarowskyatodecontrole
administrativodalegalidade,aserfeitopelorgocompetenteparaapuraraliquideze
certezadodbito(Op.cit.,p.150).
atoadministrativovinculado,peloqualsefazoassentamentododbitoparacoma
FazendaPblica,noregistroprprio(dem,p.156),eatodecontroleadministrativode
legalidadeporqueefetivaosprincpiosconstitucionaisdareservalegaledatutelada
propriedadeprivada(Ainscrio,poristo,atoprotetivododevedor,quenoparticipouda
elaboraodottuloexecutivofiscal.Estesentidodetutelavemexpresso,inclusive,nos
debateslevadosaefeitonoCongressoNacionalporocasiodaredaodo2o,comorelata
LeonFredjaSzklarowsky,op.cit.,p.150),tendo,nestamedidacomoacentuaDelmoZenari
cartermeramenteinstrumental,porquantoapenaspreordenaaformaodottulo
executivo,capazdelegitimaroingressodaadministraoemjuzopelaviamaisexpedidada
execuofiscal{CitadoporLeonFrejdaSzklarowsky,op.cit.,p.162).
ALei6.830/80noprevprazoprescricionalnoqueconcerneaodecobranaregrada
peloritoespecialqueinstitui,comojfoidito.
Pornopreveraleiprazoprescricional,algunsentendemquedevemassuasdisposiesser
completadas,nesteparticular,pelasdoCdigoTributrioNacionalque,noart.174,estatui:A
aoparaacobranadocrditotributrioprescreveem5(cinco)anoscontadosdadatada
suaconstituiodefinitiva.
NohdvidaqueadequadaacomposiosistemticaentreasregrasdoCTNeasdaLei
6.830/80emtudooquedizrespeitomatriacomumaambos,qualseja,amatria
tributria.
Jemrelaoaoscrditosnotributriosestapremissanoverdadeira,jquearegrado
CTNacimacitadadirigese,deformaexpressa,prescriosomentedocrditotributrio.Ea
multaambiental,repitase,tratasedecrditonotributrio.
Nocabeemtemadeprescrioensinaamelhordoutrinaainterpretaoanalgica:As
regrasjurdicassobreprescriohodeserinterpretadasestritamente,repelindosea
prpriainterpretaoanalgica(PontesdeMiranda,TratadodeDireitoPrivado,TomoVI,
666,Ed.Borsoi,RiodeJaneiro,1955,p.126).
Noentanto,muitoemboraaclarezadadicolegaleacontundnciadoensinamento
doutrinrio,nosedesconhecequenajurisprudnciaencontramseprecedentesentendendo

cabvelainterpretaoextensivadestaregra,porformaaabarcartambmasdvidasde
naturezanotributria.
Nessesentido,eexemplificativamente,acrdodoTribunalRegionalFederalda4aRegio,
assimementado:Administrativo.EmbargosExecuo.Multa.CREA/RS.BancodoBrasil.Art.
2odaLei6.830/80.ConstituiodoCrdito.Prescrio.Faceaodispostonoart.2odaLei
6.830/80,queequiparaasdvidasnotributriassdetalcarterparaefeitosprocessuais,de
inscrioemdvidaativaeexecuo,aplicveisnoqueconcernedecadnciaeprescrio,
asnormasestabelecidasnoCdigoTributrioNacional(TRF4aReg.,AC9304.1254005/RS,
Rel.JuzaSilviaGoraieb,j.em14.10.97,p.,inDJUde14.01.98).
ALei6.830/80emnadaequiparaadvidanotributriatributria,poisquetratadeambas,
umaeoutra,comoobjetodaregulaoquepromove;emsegundo,porquevaideencontro
CinciadoDireito,cujoscnonesindicam,emtemadeprescrio,nosepoderlanarmo
deinterpretaoextensiva,apretextodehaveramesmaratiolegis(PontesdeMiranda,op.
cit.,pp.126.37);finalmente,porquemaisparecerefletirecosdoprazoprescricional
estabelecidoparaasdvidaspassivasdoEstado,estesim,expressamentefixadoemcinco
anos,porforadodispostonoart.IodoDecreto20.910,de6dejaneirode1932,quedizo
seguinte:Art.IoAsdvidaspassivasdaUnio,dosEstadosedosMunicpios,bemassimtodo
equalquerdireitoouaocontraaFazendafederal,estadualoumunicipal,sejaqualforasua
natureza,prescrevememcincoanoscontadosdadatadoatooufatodoqualseoriginarem.
Porestasrazes,aextensoporviahermenuticaderegratotaxativanopareceindicar
soluonemcoadunadacomotratamentocientficodamatria,nemqueatenda
adequadamenteaosinteressesdoErrio,eoquemaisimportante,oaspectopreventivono
campododireitoambiental.
TratamentoadequadoaotemaaqueleconferidopeloSupremoTribunalFederal,queno
MandadodeSegurana21.4686estabeleceucomtodaaclareza:asdvidasativasordinrias,
daUnio,noestosujeitasprescrioqinqenal,prpriadastributrias.Aalegada
prescrio,poroutrolado,noseverificou..que,nosetratandodecrditotributrio,no
temaplicao,nocaso,anormadoart.174doCTN.E,porestarsediantededvidaativa,e
nopassiva,noincidemasnormasdoart.177,(sic)10,VI,doCdigoCiviledoart.Iodo
Decreto20.910/32.EstesdiplomasadverteWashingtondeBarrosMonteiro(Curso,1ovol.,
Forense,1977)soconcernentessdvidaspassivas:notocantesativas,aprescrioa
ordinria,isto,sseconsumanofimdevinteanos(referindoseaoCdigoCivilrevogado).
Naverdade,nosejustificariaqueocrditopblicoordinrioviessearecebertratamento
legalmenosfavorveldoqueoparticular,emmatriadeprescrio(MS21.4686Cear,
Impte:JosdeRibamarSouzaGarcia,Impdo:TribunaldeContasdaUnio,STF,Tribunal
Pleno,j.em13.08.98,inDJUde25.09.92).
Semprequeasregrasdeprocedimentoeregrasdedireitomaterialsotratadasemlei
especial,senoestexpressamenteprevistooprazoprescricional,oqueseaplicaalei
geral,que,naespcie,oCdigoCivil,advertindoPontesdeMirandaqueseessaregra
jurdica(adoprazoprescricional)nofoiprevista(naleiespecial}regeoqueoramodo
direitoapontacomofundocomumaeleeaoutrosramosdodireito(Op.cit,662,p.101).

Conquantojafirmado,maisdeumavez,quesetratadecrditonotributrio,mastratado
tambmnoCdigoTributrioNacional,hqueseverqueasNormasGeraislpresentes,
aplicamseaqui.
EmDireitoTributrio,aexemplodoqueocorrenoDireitoPenal,aplicamseasleismais
benficas.
Alis,istooquedispeoseuart.106.Porisso,oprazoprescricionaloprevistononovo
CdigoCivil.
Portanto,noscasosdemultasadministrativasporinfraoambientalaprescrioacomum,
dedezanos(art.205doCdigoCivilvigente),que,alis,nosedistanciadoprazoqueo
CdigoTributrio,nototal,concedeFazendaparacobranadoscrditostributrios(05
anosparaconstituioemais05anosparacobrana).
Squenocaso,comojdito,foilavradoemdesfavordoapelanteumAIIM,querecebeuo
nmero69139,em17demaiode1997.
Comoaexecuofoipropostaemmaiode2004,noocorreuaprescrio,sendocertoquea
citaovlidateveefeitointerruptivo.
Portaisrazes,negoprovimentoaorecurso.
SamuelJnior
1CursodeDireitoComercial,Saraiva4aedio,1974,p.51.

Você também pode gostar