Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Armando Castelar
PorArmandoCastelarPinheiro
Pinheiro
ArmandoCastelarPinheiropesquisadordo
InstitutoBrasileirodeEconomiada
Em"Sapiens:ABriefHistoryof
FundaoGetlioVargas(IBRE/FGV),
Humankind",YuvalHarariatribuio
professordoInstitutodeEconomiada
sucessodohomosapiensemrelaoa
UniversidadeFederaldoRiodeJaneiro
outroshomosqueoantecederamouque
(UFRJ)emembrodoConselhoSuperiorde
comeleconviverame,defato,s
EconomiadaFiesp.CastelarPhDem
demaisformasdevidanoplanetaasua
economiapelaUniversidadedaCalifrnia,
capacidadedecompartilharnarrativas
Berkeley.
imaginadasetratlascomoserealidade
fossem.Entramnessacategoriacoisas FoianalistadaGveaInvestimentos,
comoreligio,dinheiro,Estadosnao,marcaodotempoeoutras. pesquisadorsniordoInstitutodePesquisa
EconmicaAplicada(Ipea)echefedo
Sotodoselementosemtornodosquaisorganizamosnossasvidas,masque
DepartamentoEconmicodoBNDES.
nosodefatoreais,comoosoabiologia,asrochas,oseventosclimticos,
etc.Soantes"realidadesvirtuais",quefacilitamainteraoentreosseres coautordolivroDireito,Economiae
humanoseampliamsuacapacidadedesomaresforos,svezesaosmilhes, Mercadoeumdosorganizadoresde
embuscadeobjetivoscomuns,inclusiveparaalterararealidade,dabiologia RompendooMarasmo:aRetomadado
aoclima.Naeconomia,porexemplo,teriasidoimpossvelatingirmoso DesenvolvimentonoBrasil.
padrodevidaquehojetemossemque"existissem"coisasimaginriascomo
umpedaodepapelouumregistroeletrnicoaquechamamosdedinheiroe FalecomArmandoCastelarPinheiro
emtrocadoqualoutrosaceitamdarseutrabalhooucoisasquepossuem.
Fazalgumtempo,tenhoutilizadooinstrumentalpropostoporHararipara
pensarsobreporqueoBrasilnoconseguesairdaprolongadaestagnaoem
quemergulhounoinciodosanos1980.Porqueumpasquenasprimeiras
oitodcadasdosculoXXmultiplicousuarendapercapitapor12,s
conseguirelevlaemmeros30%nos40anosseguintes?
Vourepetir:porqueumpasqueemdois
AforadomitodoEstado perodosseguidosde40anosmultiplicou
oniscientetamanhaqueo suarendapercapitaemmdiapor3,5
Brasilpermanece emcadaumdeles,noterceironoir
inconscientedeseuprprio conseguirmaisque30%deexpanso?
fracasso Istoemumperodoemquearendaper
capitamundialtersidomultiplicadapor
3,4!
Aolongodosanosouvi,eeumesmoofereci,vriasexplicaesparaesse
fracasso:acrisedopetrleonosanos1970,amgestodademanda
agregadanasegundametadedociclomilitar,aforteexpansofiscalcoma
Constituiode1988,odescasoquelevouhiperinflao,aNovaMatriz
Econmicaeporavai.Sotodasexplicaespertinentes,maslimitadasno
tempo.Aexplicaoqueprecisamosporque,aolongodequatrodcadas,
erramostosistematicamente.
Nofoipordesconhecimentooufaltadeconselho.Nofaltaramestudos,
seminrios,artigosdejornal,exemplosdeoutrospasesetc.parainformar
quehaviaalgoerrado.Maspreferimosnovereinsistirnoerro.Oumelhor,
optamosporverascoisasdeoutraforma.
aquiqueoinstrumentaldeHararipodesertilparaentendermosnosso
quadrodeestagnao.Hararienfatizaacriaodecoisasimaginriasque
ajudaramoshumanosaprogredir,mastambmpossvelaumasociedade
acreditaremcoisasimaginriasqueatrapalhamoprogressoouque,depois
defavorecloporalgumtempo,deixaramdeserfuncionaisepassarama
atrapalhlo. Mensagens dos leitores
PensoquenoBrasilessa"realidadevirtual"estconstrudaemtornodo RefisdoTemer
papeldoEstadoedacrenadequeeletemtodasassoluesparanossos 05/05/2017s05h00
problemaseconmicosesnoaspeemprticadevidosuacapturapor
"elementosdomal":polticoscorruptos,omercadofinanceiro,osoligoplios, Desigualdadeepobreza
a"mdiagolpista",ascorporaesetc.
05/05/2017s05h00
AconstruodomitoemtornodoEstadooniscientesedeuapartirdosanos
Valor
1930,levandobemsucedidatransiodeumaeconomiaagrria
exportadoraparaumpasurbanoeindustrializado,compadrodevida 05/05/2017s05h00
muitomaisalto.Elafoiadaptadanosanos1980paralhedarumfocomais
social,masdeoutraformapermaneceuigual.Ocorrequeessaconstruo Vertodas|Enviesuamensagem
imaginriaperdeusuafuncionalidade,masemvezdesereconhecerissose
buscamculpadosparaexplicarporqueelanomaisdresultados.
Aforadessa"realidadevirtual"tamanhaquetantotempodepoisoBrasil Opinio
permaneceinconscientedoseuprpriofracassoaolongodestasquatro ltimas Lidas Comentadas Compartilhadas
dcadas.Seguimostratandonossosproblemascomosefossemapenasde
naturezacclica,resolvveiscomaquedadosjuros,aampliaodaofertade
crditobaratodoBNDESouaeleiodeumsalvadordaptria.Acoisa
PorqueoBrasilparou?
05h00
bemmaiscomplicadaqueisso.
Aaceleradatransiodemogrficapodeseroelementoderealidadequevai
AevoluodosistemaenergticonoBrasil
05h00
colocaremchequeaconstruoimaginriaquesegueguiandonossasopes
depolticaeconmica,porcontadeseusimpactossobreascontaspblicas,o
mercadodetrabalhoeapoupana.Masnoestousegurodissonossa
previdncia
05h00
Pressesechantagensparamudarareformada
sociedadeparecesurpreendentementecapazdeseacomodaraofracasso
econmico.OcasodaVenezuelatambmsugerequeoslimitesdetolerncia
Procuraselderclimtico
05h00
comofracassosomaiselsticosdoquesvezesseimagina.
Acriaoderealidadesvirtuaiseacaminhadarumoaosucessodohomo Vertodasasnotcias
sapienstiveramincioapartirda"revoluocognitiva"ocorridaentre70e30
milanosatrs,explicaYuvalHarari.OBrasiltambmestprecisandode
umarevoluocognitiva,senoquisercontinuarestagnado,enquantoo
restodaespciecontinuaavanando.
Videos
ArmandoCastelarPinheirocoordenadordeEconomiaAplicada
doIbre/FGVeprofessordoIE/UFRJ.twitter:@ACastelar.Escreve
mensalmentessextasfeiras.
0 ()
Meirellesbuscadiluirpreocupaocomvelocidade
daretomadadaeconomia
07/04/2017
GloboNotcias