Você está na página 1de 36

JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 1

AWO IFÁ OKANRANDY

Tratado
de
Atena Eggun

É muito importante que os mortos estejam sempre contentes e


bem dispostos e, para isso, temos que respeita-lo e cultua-los tanto
quanto os Orixás (SANTOS).
Por este motivo, a reverencia aos antepassados é uma das
bases mais firme das religiões africanas. Em todas as religiões o
morto pare o santo (IKU LOBI OSHA), e antes de mojubar os santos
deve-se pedir permissão aos mortos, a isso existe o conceito de que
todos os Orixás foram seres vivos originalmente como os santos
católicos.
Em regra de Osha a representação superior dos mortos é
ODUDUWA.

Os Egguns comem separados de Elegba e dos Orixás e em


todas cerimônias destes, temos que preceituar primeiro os Egguns,
pedindo-lhes permissão e dando-lhes satisfações do que se vai fazer.

Suas oferendas não devem ser entregue dentro de casa e sim


num pátio ou sítio próximo, de preferência num buraco formado entre
as raízes de uma árvore. Seus alimentos são oferecidos em pratos
como os utilizados pelos vivos e são compostos de água fresca (OMI
TUTO) pão , bolo (AKARÁ) aguardente (Otí) tabaco (ASHA) e comida
feita sem sal, também EKÓ, EKURU e CIELE (UMA PLANTA).
Os mortos comem antes de Elegbara , separado dos Orixás e
em todas as cerimônias e festas de Orixás . Temos que cumprir com
eles e pedir-lhes permissão para tudo que se vai fazer.

Nos dias dois de novembro de cada ano (data consagrada


internacionalmente aos mortos), devemos oferecer-lhes uma refeição
composta de mingau de fubá de milho vermelho e num outro prato
azeite de oliva.
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 2

AWO IFÁ OKANRANDY


Nesta ocasião devem ser acesas nove velas, que devem ser
renovadas nove dias seguidos.
Está provado por estudos secretos de Ifá, pelos católicos, rosa
cruzes assim pela mesma ciência que as almas dos defuntos não
encarnam em uma pessoa, “passar morto familiar” é uma grande
mentira, ai que estas almas se refletem no mais profundo da
consciência humana e se manifestam em coisas inanimadas, em
objetos dando-lhes vida, e aí está a fundamentação do culto as
imagens ou idolatrias praticadas em muitas religiões.

Comida aos mortos:

Para dar ejebaly (sangue) se conta com diferentes meios, para


isso há quem faz num prato ou numa xícara, e em outras ocasiões
diretamente ao morto, reservado, porem, a forma mais correta de se
dar ejebaly a Eggun é sobre uma telha, onde se invoca e faz a
cerimônia, por intermédio de seus apropriados, os Oddu Oyeku Meji
e Ogbe-Sá .

Ejebaly na telha:

Para esta cerimônia, colhemos uma telha de barro do tipo canal


sobre a qual pintamos a antena , se é Eggun de Homem , a antena
pinta-se sobre a face de fora da telha, se é de Eggun de mulher se
pinta a antena na parte canal.

“ATENA DE EGGUN OBINI” – MULHER


“ATENA DE EGGUN OKUNI”- HOMEM

NOTA:A Atena de Eggun se traça efun (tipo de pemba branca


, cascarrilha , giz, argila branca de fundo de rio e misturado com
casca de ova) e carvão (grafite) , se prepara nove pedaços de coco
arredondado de dois centímetro aproximadamente, na parte branca
unta-se com dendê em cada um dos pedaços, se coloca um pouco de
ekuejabado e ataré pela parte branca, cada pedaço se coloca em cima
de cada Oddu da Atena em forma de ferradura passando por traz da
telha, se coloca no chão nove velas (ITANÁ MESSAN) da esquerda
para direita e se começa acendendo com a seguinte cantiga:

Itaná Eggun lelekun


Itaná Eggun lelekun
Olodumare Eggun lelekun
Owa olorun Eggun lelekun
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 3

AWO IFÁ OKANRANDY


Itaná lawo lawo
Bobo Eggun fumi
Itaná lawo lawo
Eggun lawo lawo

Itaná Eggun lelekun


Itaná Eggun lelekun
Owa Olorun Eggun lelekun

Eggun fumi
Itaná fumi
Bobo Eggun fumi

Nota: Nesta mesma cantiga incluiremos o nome do defunto ao


qual se da seguinte forma: Pega-se quatro pedaços de coco e se
dispõe em linha reta no solo, em frente a telha consagrada a Eggun
deitada e se diz mojuba e dando conta a Eggun da oferenda e os
motivos , uma vês terminado de mojubar tradicionalmente rezamos o
oxebile de Eggun.

Como consultar a Eggun sobre coisas lógicas e precisas:

OBI YEKU, YEKU EGGUN AMA LOFUN YOMA NI FI OBI OIYA


0RUN, MAJEBI OBI WAFUN EGGUN
OBATIMA MAJEBI, EGGUN UMBATI UM BOYU MAMA YERDO
EGGUN
OBI WAFI BIKU OKANA JIREO
UMBATI BIKU LOMA LASE IRE ARA ONU OBA FÁ
OBI FUN EGGUN
OBI FUN ILE
OBI FUN OLORUN
OBI FUN EGGUN ODARA.

Recomendações gerais:

Ao interrogar com o coco o primeiro que se deve fazer, é


conhecer a letra que se tem antes de perguntar qualquer coisa, isto
se poderá fazer preferivelmente pela manhã e todos os dias que não
é obrigatório. Não faze-lo, supõe-se desconhecer o estado em que
está para enfrentar as situações e também perder as possibilidades
de conhecer sobre o futuro imediato e incidir sobre o mesmo.
Na adivinhação com o coco se devem atender estes aspectos.
Quando for trabalhar com os guerreiros busque a maior
concentração.
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 4

AWO IFÁ OKANRANDY


Como diz o refrão “o que se sabe não se pergunta” .
Letras envolve muitos aspectos, tome de seu conteúdo o que
aponte diretamente a sua realidade, suas proteções o ajudarão.
A letra com IRE tem um valor imediato, ou seja, se pode está
bem em um momento e pouco depois receber más influências por
alguma razão.
Não pretenda que Elegbara lhe resolva problemas cotidianos,
o que nada tem a ver com o campo setorial, se lhe deve em questões
de real importância em que se necessita ajuda.
É adequado dividir uma pergunta complexa em várias
perguntas, se não fica sem condições entre elas.
As proporções que se fazem devem se claras e precisas.
Não se devem fazer pergunta cuja resposta admita mais de
uma interpretação, isto ocorre quando se pergunta em negativo.

ADIVINHAÇÃO COM O CÔCO

O coco (OBI), é uma oferenda e um importante alimento dos


mortos e dos Orixás, é um meio para nossa comunicação com eles
(orixás/egguns).
Todos os Orixás tem direito ao coco por decisão de Obatala
( por ser cabeça de osha) que é o seu dono.
O coco substitui uns dos sistema de adivinhação da religião
ioruba, os outros são os caracóis (merindilogun, búzios) de santeiros
que chegam até doze letras.
O tabuleiro de Ifá (ate, opon) e acorrente de Orunmilá ( okuele,
opele ) dos Babalawos ( dezesseis Oddus Mejis desdobrando-se em
duzentos e cinqüenta e seis Omoddus).
O coco é um sistema sensível porem menos eficaz e está no
alcance de todos.

Com o côco se marca cinco letras e o procedimento geral para


atira-los é assim:

Mojubá ao Egguns que também falam através do coco.


Mojubá aos guias protetores conhecidos.
Mojubá aos familiares mortos. (são as partes de proteção),
mencionados pelos nomes de um por um dos antepassados
anteposto da palavra (ibae/ kibae, itorun) que quer dizer: descanse
em paz.

Pedir licença (ago) a Elegbara e salda-lo e mojubá-lo assim:


Com uma xícara de água, alguns pingos de água nos pés de
Elegbara fazendo esta reza:
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 5

AWO IFÁ OKANRANDY


ATANO SHE ODA
LIFU ARO MO BE ASHE ASHE
MIMO ARO MOBE.

Molhar salpicando cada um dos cocos que estão nos pés do


santo dizendo:
OMI TUTO, ONA TUTO, TUTO LAROYE, TUTO ILE e se faz a
mojuba destinada e depois toca a cada um dos cocos dizendo:

ILE MOKUE EYÓ (firmeza para casa)


LEGBA MOKUE EYÓ (firmeza para obra).

Para pedir e todos os ires e os quite, cosi, os osogbos.


Pegar os cocos com as mãos, atira-los, deixando-os cair ao
solo, desde a altura do joelho, e se estamos de pé, desde a altura do
peito se estamos inclinados. Em frente a Elegba os crentes não se
ajoelha.
Quando se jogar os cocos pode ser que caia um ou mais
pedaços de pé, quando o qual se deverá entender que “UM MORTO
ESTÁ DE PÉ” , e está querendo falar que algo sobre a obrigação ,
sobre alguém presente, algum erro etc. É importante acostumar a
Elegba a uma forma estável de proceder para a comunicação com
ele, se essa forma oferecer resultados positivos, esse é o melhor
modo ao nosso ver.

SIGNIFICADO DES LETRAS DO COCO:

Depois de fazer a oração a cima descrita, fala-se o nome da


pessoa que quer fazer a pergunta e o que deseja saber, pega-se os
quatros pedaços de coco e se diz por três vezes seguida:

Obí a Eggun (se usar para Orishá o mesmo procedimento do


obí)
Ao que todos devem responder: Akunha .
Em seguida jogue os pedaços de coco no solo. Saindo as
seguintes respostas .

Então se atira os obis o sacerdote de maior gral que estiver


presente, e depois o de menor gral, em forma linear e se procede a
caída ou letra dos obis pelo sistema de cinco caídas ou letras que se
ler de acordo com a posição que caem as quatros faces dos cocos s
serem atiradas.
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 6

AWO IFÁ OKANRANDY


Ex: O é a parte branca, e o X é a parte negra.

As caídas que falam são as seguintes:

1 – O O O O = ALAFIA
2 - X O O O = ITAWA
3 - X X O O = EYEIFE
4 - X X X O = OKANRAN
5 - X X X X = OYEKU

EYEIFÉ

Nota: Ha conceitos de santeiros em Cuba que devem de ser


observado com atenção.
Dois pedaços abertos e doía fechados = EYEFE ou EYEIFE
resposta afirmativa,.
Falam: Elegbara, Ogun, Oxossi, Oxun, ( guerreiros) também
Sango e Obatalá.

Significado: É a maior letra do jogo com coco e representa um


estado de ire quando se busca a letra. É ou significa um sim de
coração, muito firme e forte não havendo necessidade de perguntar
novamente quando se quer alguma resposta.
Também é uma confirmação de ALAFIA ( Refrão: O que se sabe
não se pergunta).

Diz Ifá: Você tem que ter Elegbara caso não tem, e deve atende-
lo para que seus caminhos não se fechem.
As vezes á um morto familiar da pessoa que o chama, por isso
a pessoa ouve o seu próprio nome de repente.
Tenha cuidado com os brincos e com as cordas pois pode
lastimar-se.
Vista-se de branco e não ponha roupas de listas (rajadas).
Você deverá fazer uma operação ou cirurgia caso contrário
poderá morrer.
Você está envolvido em uma confusão, não vá em frente, ou
seja: não encare , pois poderá piorar a situação e você certamente
sairá perdendo.
Tenha cuidado pois você esta sendo vigiado.
Há uma mulher franzina (ou homem) , é sua inimiga e não quer
de maneira alguma que você seja feliz.
Não discute nem brigue, sem antes fazer uma obra de defesa e
de purificação.
Não faça trabalhos espirituais em sua casa pois abita se meterá
nesta cerimônia e você é filho de santo e não de espírito.
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 7

AWO IFÁ OKANRANDY


Coloque um colar de Obatalá para que tenha paz e calma.
Você diz que crer, porem as vezes não crer em nada.
Não tenha em sua casa santo de estampa (foto de santo em
parede) ou sem examinar pois lhe trarão luxuria somente.
Não coma feijão colorido e não visite mulher parida antes de
quarenta dias.
Os visinhos andam observando a sua vida e ouvindo as suas
conversas.
Não seja abusado e não falte com os maiores, escute
conselhos, invoque seus mortos maiores que podem e que poderá
ajudar.

OKANA

Três pedaços fechados e um aberto = OKANA SODE (resposta


negativa).

Falam: Eshu, Eguns, Elegbara, Obatalá, Yansan, Yewá,


Obáluaye, Aganju, Ogun, Osanyi e Ibejis.

Significado: Indica problemas, quando sai como letra as


pessoas presentes devem abanar as orelhas e abrir bem os olhos.
É negativa, deve-se respeitar os mortos, prestar tributos solene
e ver o que os santos querem dialogar, perguntando se é Eggun ou
Santo.
Como é uma letra ruim, quando ai de inicio, terá de investigar e
se trata de uma negociação.

Quando sai esta letra de inicio terá de perguntar:


Se não os mortos quem falam, e se for sim (positivo), deve-se
acender uma vela para os mortos.
Colocar os cocos um pouco em água fresca e depois
despachar esta água para rua, colocar os cocos na sua mão
esquerda e com a direita tocar o solo dizendo:

MOFE LONI NLÓ TORI ARUN


ABORI, EFÚ, TORI ORÉ.

1- Propor o ebó necessário para a conversação que está


sendo investigada, se são mortos ou santo e quem vem falando, se é
Orixá que fala na letra (se pode averiguar) , então se procederá igual
o ebó.
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 8

AWO IFÁ OKANRANDY


Em ambos os casos se podem tirar o osogbo , se poderá sacar
uma nova letra nos cocos, se não poder limpar OKANA SODE, fala
que deve tomar muito cuidado e contar do que diz a letra.

Diz Ifá: Tenha cuidado com os amores e com quem vive, pois
pode adquirir uma coisa ruim (como uma enfermidade por exemplo).
Você tem que invocar Orunmilá´e colher uma mão de Ifá
Awofakan ou Kofá-fun, ai poderá ou deve se encontrar Orunmilá pois
poderá ter grandes problemas adiante e você tem ou poderá ter
vontade de si matar pois si verá em desespero.
Seja mais conformado e olhe mais aonde você anda e os
lugares que você visita.
Não esteja com a cabeça descontrolada, pois Oxum
descontrola os seus cabelos trazendo perdas (calvice).
Faça caridade durante doze segundas-feiras para São Lazaro
(Obaluayie), numa igreja ou num hospital.
Não esteja descontrolado, nem sujo, nem remendado com
roupas rasgadas, não acenda fósforo em nada e não brinque com
fogo do seu cigarro.
Para apagar o fogo não jogue água.
Cuidado com álcool na cozinha, e um possível acidente, e tão
pouco beba álcool.
Não bata na cabeça de criança porque pode ser ruim para você,
sem contar que pode desenvolver no futuro um mal para a criança.
Não deixe criança fazerem travessuras em sua casa pois pode
provocar tragédia e desgraça.

ETAWA

Três abertos e um fechado = ITAGUA, OTAGUO, ETAWA (deve-


se perguntar outra vez, e para que seja considerada positiva a
resposta, deve-se repetir Etawa, ou surgir Eyefé, Alafia.

Falam: Ogun, Yemanjá, Sango, Oshossi e Egguns.

Significado: Significa um sim sobre a pergunta, porem não


muito bom, como dizer..., evite. se repete a jogada Etawa, é afirmação
precise dada pelos Egguns.
É uma letra boa quando sai de início, para abrir ou fechar o dia,
porem deve confirmar, e a melhor confirmação é a sua própria
repetição,ou seja, Etawa.

Deve colocar os cocos para descansar alguns minutos num


recipiente com água e em seguida despachar esta água na rua,
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 9

AWO IFÁ OKANRANDY


depois deve-se pegar os cocos com a mão esquerda e com a mão
direita tocar no solo dizendo:

MOFÉ LONI NLÓ TORI ARUN


ABORI, EFÓ, TORI ORÉ.

Diz Ifá: Você é filho de Sango e ele pede sua cabeça para ser
feita (iniciado), se já tem ou não tem Sango deve dar-lhe de comer,
por não telo feito é que tens gênio, se você não se cuidar com
Sango, o fogo cairá sobre sua cabeça.
Se mulher não pode fazer nada sem cobrar-lhe,
Nota: Não visite hospitais.
Você poderá ter uma sorte, talvez lotérica, seu caminho está
com seu Santo e basta que você o faça para poder vencer na vida.
A família de sua noiva (o) não pode lhe ver, há pessoas que
acendem velas contra você.

Parábola:

Sossegue, sente e aguarde que verás passar o cadáver de seu


inimigo diante de ti.

Como você necessita ver pra crer, terás uma prova muito
grande do santo.
Você tem por traz um morto escuro e tens que atender com
flores.
Retire suas verrugas lunares pois poderá surgir algo pior, não coma
caranguejos, não ameace ninguém, não permita confusões sua casa.

ALAFIA

Quatros abertos = ALAFIA, (esta resposta é sempre positiva


quando se está jogando para Orixá). Quando se trata de jogo de
Eggun, embora sendo afirmativa, é necessário tomar muito cuidado
pois não existe segurança em relação a questão formulada.

Nota: outros conceitos.

Falam: Obatalá, Sango e Orunmilá.

Significado: como letra de uma pessoa significa tudo bem,


tranqüilidade, felicidade, porem deve-se buscar a confirmação
afirmativa, sendo a melhor com EJYFÉ, o que também é boa com
ETAWA.
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 10

AWO IFÁ OKANRANDY


Se depois de ALAFIA sair OYEKU, se precede coisas ruins que
falam e que devem ser investigadas. (ver Oyekun).
Esta letra pode ser boa ou ruim, isto dependerá de sua
confirmação.
Significa um sim sobre perguntas da terra e do céu.

Diz Ifá: Os Ibejis tem você com filho (a) . não use diversões
pesadas e nem jogue com as mãos porque pode ficar ferido.
Você tem guerra entre duas santas (Oxun e Yemanja), por isso
irrita-se facilmente.
Não seja tão bruto (a) com seu cônjuge pois este companheiro
lhe quer de coração, por isso se sente ofendido e pode vir perde-lo
(a) .
Você tem que ter Guerreiros e São Lazaro (Obaluayie), em
uma esquina (canto) da sala. Não jogue a dinheiro nunca, porque
você é cuidadoso em amores porem fatal no jogo.
Vista-se de branco e não coma feijão branco e nem pombo
branco.
Na sua casa não pode haver disputas e nem animais de quatro
patas.
Coloque um crucifixo e leve sempre com você.
Não conte seus segredos, não fale com os demais.
Seu nome sempre está na boca do povo, sempre falam de ti.
Há pessoas que falam de ti sem mesmo lhe conhecer.

OYEKUN

Quatro fechado = OYEKUN (esta caída é negativa quando a


pergunta é feita a qualquer Orixá, mas tratando-se de Eggun, é
afirmativa e com muita segurança).

Falam: Sango e Yansã.

Significado: como letra de augúrio de maus caminhos em


todos os gêneros, por tanto, deverá realizar uma investigação
(procura) se procederá de igual forma, e se sair depois de ALAFIA
(letra que ratifica) pois constituiria uma letra também.

Em um diálogo com Elegbara pode-se entender como um não


preciso sobre algo que se tenha perguntado, ao que pode investigar-
se.
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 11

AWO IFÁ OKANRANDY


Para investigar sobre esta letra deve seguir três caminhos...
Inicialmente pergunta se quem fala são os mortos, (Yansã é uma
deidade que lida diretamente com os mortos) vê se não é ela quem
fala.si for sim imediatamente acenda uma vela aos mortos, se coloca
quatro punhado de água no chão e se averigua a razão do OSOGBO
se é (Egun, ogu, arun, arajé, etc), e se determina dentro do possível,
fazer ebó para limpa-lo.

Se não falam os mortos, a letra ruim vem por intermédio de


Sango, sendo assim, coloque os cocos para refresca-lo num pote de
água com oito pedaços de cera de ori durante alguns minutos, depois
despachar a água na rua.
Posteriomente se reiniciará o diálogo com Elegba para tratar de
apagar a letra.
Pode-se realizar a investigação em diferentes sentidos.

Por onde vem o osogbo.


Se para a pessoa ou para casa ou para alguém presente.
Se corresponde ao presente ou ao futuro imediato, etc...

Se OYEKUN repete duas vezes seguido, Sango está avisando


de um mal muito grande para a pessoa.

Nota: As possibilidades de investigação são infinitas e seus


resultados estarão em dependência do desenvolvimento espiritual do
praticante.
De sua inteligência e habilidades para captar os sinais que lhe
enviam as proteções.

Para apagar uma letra ruim se irão fazendo proporções de


obras cuidadosas com o objetivo de elimina-las. Para isso se podem
utilizar os recursos que tem em mãos (um método pode ser vindo de
um simples, complexo ou que a espontaneidade é importante).
Se irá verificando em cada caso (com os cocos), a aceitação ou
não da resposta a ser colocada.
É importante que a partir da aceitação uma proposta de ebó
(sarayeyé, banho com sasanha, limpar-se com alguma planta,
ejebaly, ajimun etc...), averigua se a de fazer algo mais, pois poderia
ser necessário fazer várias atividades para conseguir o objetivo
desejado.
Poderá ser também que a solução não esteja a nível do
praticante e tivesse que ir ver o seu padrinho, o que é muito provável
quando se trata de OYEKUN.
Se a resposta indica que com a obra realizada haverá
resultado, o praticante pergunta mais outra vês por sua letra, pois se
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 12

AWO IFÁ OKANRANDY


supõe que se pode eliminar o osogbo, se caso realizou o ebó
corretamente, se poderá, então sacar nova letra.
Só a prática sistemática e o dezenvolvimento espiritual
dotarão o praticante com habilidades necessária para conseguir
bons resultados.

Ao melhor cada praticante (aleyo), tem sua própria via para


aproximar-se a Elegbara, mais que um método específico, é uma
sugestão sujeita a prova em cada caso.

Quando se trabalha com os guerreiros, o principal, deve ser o


consentimento de ser estabelecido em quanto ao procedimento geral
e o espontâneo.
Não obstante em um diálogo com Elegbara se nos podem
indicar também uma letra ruim sobre algo que se está perguntando.
Em este ultimo caso se deve investigar para descartar se é uma
letra ruim que antecipa sobre o que se pergunta ou um não simples
porem terminantemente preciso ou redondo.
Outro caminho significa um não sobre perguntas e respostas e
é válido que apareça quando em um dialogo com Elegbara se este
querendo descartar os caminhos anteriores, ista por ultimo, deve
sugerir ou não a natureza de pergunta e a intuição própria.

Diz Ifá: (a você) a morte está sentada em sua casa. Você pode
vir a morrer ou um familiar seu,por que uns defuntos querem levar
você ou um dos seus. (ancestrais).
Tens que agradar Oyá (ive na porta do cemitério), porque se
não faz ela leva algum membro da família da pessoa.
Tenha cuidado para não ser preso, não faça nada de errado.
Não discuta , não brigue e não beba.
Faça uma missa na igreja e outra espiritual a todos os seus
antepassados, e faça um recolhimento em sua casa. Ponha uma
assistência com um crucifixo, tenha muito cuidado com trabalho
porque pode perde-lo.
Cuide de sua família e de sua casa, ande com os olhos bem
abertos, pois pode surgir tragédias.
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 13

AWO IFÁ OKANRANDY


Procedimento:

Mojubá:

Oribawa Olofin
Oribawa Lode
Oribawa Timbelesse Olodumare
Ilekun unsedun
Inle Ojere
Olodumare Baba modupue
Olorun koko bere

Bobo ara orun modupue


Ase bobo Eggun ke timbeorun
Ase Baba ke timbelorun
Ase yeyeo ke timbelorun
Ase Olwo ke timbelorun

Otunwo Obá
Osi niti owo lasé

Omi tuto
Ona tuto
Tuto nine
Tuto oman
Tuto owo
Tuto ilê
Tuto larobá
Tuto lawo

Ikoko ariku babawa

Ibá ile afokan


Ibá ile awere
Ibá ejiti
Ibá lashubá

Ibá wamale ji kotun


Ibá wamale ji kosí

Ibá Olorun
Ibá Orunmilá
Ibá Sango
Ibá Oshun
Ibá Oshumare
Ibá Elegbara
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 14

AWO IFÁ OKANRANDY


Ibá Ogun
Ibá Oshossi
Ibá Olokun
Ibá yemonja
Ibá Bessen
Ibá Obaluayie
Ibá Omolu
Ibá Yansã
Ibá Osanyi
Ibá Nana
Ibá Osalá
Ibá bogbo Osha.

Ibá invocação de todos os mortos

Ibae loni banhen tomoien

Bagbo awó otokun ashé ni Ifá bii majessi opoia Orunmilá.

Relacionar nomes de pessoa mortas e santo da pessoa que se


foram e que se queira saldar, onde os demais presentes responde:
ibae kibae itorun.

Inho Remijo Erreira (Adeshina)


Boguo Ygu ora Olwo Babalawo
Yku Alai Amina, Oto lonu
Aduje Abangboshe Água batiko
Teyeco Sheilu Abadi Melli
Tete Olla Obi lumi Lamito
Bernabé Menocal
Hilário Barbon
Juan Espinosa
Miguel Feble Padre ibae ibae torun

Saudação aos vivos:

Otun Oba
Osi niti owo lashé

Asé mi Olwo siwaju ...(o nome do padrinho)


Asé mi jubonan.....
Asé bogbo awo
Asé bogbo yalorisá
Asé bogbo babalorisá
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 15

AWO IFÁ OKANRANDY


Asé bogbo apeteby
Asé iwro ke kowa ile

Okuo oni baba ni mi Jadir omo Omolu Awofakan de Orunmilá


omo Oddu Okarandy.

Okarandy tobato efán kare beya adifafun,


Odolofá toloyo loshelé abé elebo iwo obini kan,
Lolefun eyelé akukó lebó,
Okanrandy di igá nirè kaferefun Yemonjá, Shangò, Oshalá ati
eshú.

Obi fun, obi lona de akokan


Asé babá
Asé yeyeo
Asé Olodumere
Asé mi olwo
Asé mi jubonan
Asé apeteby

Orunmilá yboru
Orunmilá yboia
Orunmilá ybosese.
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 16

AWO IFÁ OKANRANDY


Oro de Eggun
Itaná:

Arruani Hermoso
Awo itaná
Awo ikoko
Mafun asé

Osa Meji Orunmilá adifáloko


Adifáfun elegbo

Itana Eggun lelekun


Itana Eggun lelekun
Olodumare Eggun lelekun
Itana law law
Eggun fumi law law
Eggun fumi
Eggun itana fumi
Eggun law law
Eggun itana law law

Oshé bili Eggun


Obi Yekun Eggun, awa lofun yowa nifé
Obi Eafun Eggun, obi itaná majebí
Eggun umbati, umbá umba ku
Olorun majebi Eggun
Obi libiku Okana
Umbati bi ku lowo lese ire
Ara unu k’timbelese, k’timbelorun
Olodumare
Obí Ifá
Obí fun Eggun
Obí fun ile
Obí fun Eggun odara.
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 17

AWO IFÁ OKANRANDY


Eggun emi omo kan Jadir, yoko Oshá na lery omo omolu,
Awofá Okanrandy.
Inshé ni obí, omi tuto, itaná mesan, bogbo ajimun, ataré
, eku, eja,agbado,epo,oin..., ejebaly ni akukó, adié, eyelé
dudu.....

ile mokue-------akoe
ile mokue-------akoe
ile mokue-------akoe

apontar para o acentamento e dizer:

Eggun mokue-------akoe
Eggun mokue-------akoe
Eggun mokue-------akoe (mokue = resposta)

Oju mokuo obí


Oju mokuo obí não é necessário
Osi nu iku intori
Bijo awatie anasode

Para que saia..

Iku nló
Aru nló
Ilenu nló
Araye nló
Ofo nló
Tiatiá nló
Bogbo osogbo nló
Abiti nló
Afoshé nló
Oju kokoronlo....

E passe a ser....

Ire owo
Ire oma
Ire lona
Ire olá
Ier lese
Ire aye
Ire dedewantolokun
Ire okuta
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 18

AWO IFÁ OKANRANDY


Ire omobirin
Ire ile.....

Ati lorun
Ati aye
Ati lode
Ati kantari

Obí a Eggun ------akoe


Obí a Eggun ------akoe
Obí a Eggun ------akoe

Ejebaly a Eggun
Bakinha bakinha bakinha o Olorun
Bara bakinha
Ywaese ywaese iku o Olorun
Bara ywaese

Ogun soro soro


Ejervalé karao

akukó

Akukó monkio
Akukó monkio

Ewe eye iku odara


Akukó monkio

Iku yere iku yere


Eye iku yere

Adié

Erunseye erunseye
Eggun lowao erunseye
Eye erunseye

Erunseye erunseye
Eye erunseye
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 19

AWO IFÁ OKANRANDY


Eggun awanilorun erunseye
Eye erunseye

Eyelé

Eggun awanilorun antes de dar o eyelé, usaremos ele para a


limpesa de todos que estiverem na casa.

Eyele nileo
Akoko loye nileo

Sarayeye Eggun iku berinku lona...(resp: sarayeyé)

Ejó iku
Ilenu iku
Abiti etc

Etu

Etu bale awa Eggun


Etu Eggun awa okuo orun.

Ayakua

Aun nio nio


Aun nio nio
Eggun ayakua nilorun
Aun nana nionio

Quando termina de sangrar o animal não se corta a cabeça a


cima do pescosso.
Na hora de cair cachaça, mel, água, de forma tal que o residuo
caia em cima de telha.

Oti:

Oti lairo oti lairo


Eggun lowao (lokua) oti lairo.

Omi:
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 20

AWO IFÁ OKANRANDY


Omi lairo omi lairo
Eggun lowao (lokua) omi lairo.

Oin:

Oin lairo oin lairo


Eggun lawo (lokua) oin lairo.

Outra importante:

Umbatolo onio onio okikan


Umbatolo lawo onio kokoro...(resp: Ashe minie ashe minie.)

Se coloca o animal de cabeça para baixo em frente a telha de


forma tal que a cabeça fique em cima dela, e em seguida pega-se o
opagungun e diz:

OYEKUN NILOBI SHESI BIDI LODIFÁ


ADIFÁFUN PAGUNGUN E

e vai batendo com o mesmo no solo e louvando com cantigas


de Eggun 9 , 16 , 32 cantigas.

Depois que terminar as contigas, pega-se os cocos e pergunta-


se a Eggun se está “ODARA UMBOLI OTAN”, e se encerra
sastifatoriamente, colocamos os de boca para baixo (parte branca) e
lhe colocamos água com a seguinte cantiga:

Awara awara, obi mi y Eggun awa.

Viramos os cocos para baixo e fazemos a mesma operação


com a água e cantando a seguinte cantiga:

Obi iku obi iku, lele awa lorun.

E nesta mesma forma nós os colocamos de frente a telha junto


com o restante da oferenda sem esquecer nada.

Pegaremos efun ralado esfregaremos em nossas mãos e ao


mesmo tempo deixaremos cair sobre a telha e toda obrigação, com a
seguinte cantiga:

Baba lodo nilefun


JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 21

AWO IFÁ OKANRANDY


Baba lodo nilefun
Nilefun wanile
Baba lodo nilefun.

Depois passaremos as mãos no rosto e na testa no sentido


para trás, tipo limpeza, e bateremos as mãos uma na outra.

Os animais de Eggun são enterrado num buraco


fundamentalmente em um cemitério, em outra ocasião ao pé de uma
árvore como ceiba,jobo ou algarrobo.

Cerimonia de enterramento
Se traça um circulo com efun na terra e se pinta no centro
OGBE-IROSO e se reza este signo e se começa a cobrir o buraco.

Para Eggun antes de fazer o buraco (kutun), também YORI-


ORRUANE.

OO
O I
I I
I O

Depois de aberto o buraco, em frente: OGBE-IROSO

I I
I I
O I
O I

Coloca os animais dentro e em cima deles se joga efun ralado


com a cantiga, e começamos a tapar o buraco da seguinte forma:
O primeiro punhado de terra que se pega com a mão direita, a
pessoa executa a cerimônia, a beija e deixa cair com a seguinte
cantiga:

Igba coloye
Igba koloye
Awa inle igba koloye

Depois de tapado totalmente o buraco, deixe cair bastante água


com a seguinte cantiga:
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 22

AWO IFÁ OKANRANDY


Feleya kun feleya
Eggun okuo Olorun.

Em cima do buraco se coloca nove flores, fitas coloridas, ekó,


ekuru, eku, ejá, agbado, cachaça, milho picado (canjiquinha) rasitas
de maiz (pipoca), café e ajiakoy.

É necessário que se cuide de Eggun constantemente,


oferecendo-lhe água, aguardente, vinho, tabaco (charuto), café, mel,
água com açúcar, café com leite e até um pouco de comida que se
prepara em casa para as pessoas.

Cantigas para Eggun:


A umba wa ori, a umba wa ori
Awa usun awa o man
Lery oman e ao
Bogbo Eggun kawe

Bogbo Eggun fie denu akofá o akofá o

Tele moba tele, tele moba tele


Way ki way ki adoso aum bó
Ara a um bó
Bai ki wai kemi obae

E iku ambelao lao sambe lao


E iku ambelao lao sambe lao
Io koro sambe lao
Io koro sambe lao

E sambele toito Eggun e toito


Io koro sambe lao
Io koro bambe lao

E Eggun é toito iku é toito


Iokoro sambe lao

Banga banga eni e bora e


Banga banga eni e bora e
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 23

AWO IFÁ OKANRANDY

Ala kun inha kun ile Olofin


Ala kun inha kun ile Olofin
Olofin mojeki
Olofin mojare
Okoro okoro
Okoro okoro
Ile ma, ile lema
Ile ma, ile lema
Lagua o lagua lagua

Eriboia Oshe-Turá
Eriboia Oshe-Turá
Eriboia Oshe-Turá

OSHE-TURÁ
NIYEBE IKU NIYEBE IKU
NIYEBE IKU NIYEBE IKY
BOGBO EGGUN ODUDUWA
NIYEBE IKU

OTURA-NIKO (Irete)

BOLOKUN SANGO MOYA YE


BOLOKUN SANGO MOYA YE
BABA WAYE IKU
BOLOKUN SANGO MOYA YE

OGUNDA-FUN

IKU IKU MALONAN


IKU IKU MALONAN
EGGUN ALA LELE
IKU IKU MALONAN

IRETE-YERO
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 24

AWO IFÁ OKANRANDY


BABA ORUN
LEKUN ORUN
TIMBE LORUN
ABURE LODE NI LEFUN

OGUNDA-BIODE
AGO GO IKU
AGO GO IKU
AGO GO IKU
AGO GO IKU
EGGUN BORUN ABI LODE

OKANA-YEKU
WAYERE EGGUN
WAYERE IKU
EGGUN IYA ORUN
WAYERE OKI

EJI OBE
EGGUN AWA NILORUN
BABA ORANIYAN
LEKUN EGGUN IKU

OYEKU-MEJI
EGGUN AWA NI LORUN
ORANIYAN LEKUN IKU

IWORI-MEJI
YELO YELO LAWAO
EGGUN OBA LODE
YELO TOLO LAWAO
SANGO EGGUN OBA LODE
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 25

AWO IFÁ OKANRANDY


ODI-MEJI
EGGUN IKU LONAN
EGGUN OBA LODE
EGGUN IKU LODE
EGGUN OBA LODE

IROSO-MEJI
MAMA NI SHE LONA
MAMA NI SHE LONA
EGGUN LOFUN
MAMA NI SHE LONA

ORRUANI-MEJI
OLODUMARE OLODUMARE
OBA YEKUN TORUN
NILE EGGUN OlODUMARE

OBARA-MEJI
OBARA NIKU LELE
OBARA NIKU LELE
AWO OBARA NIKU
EGGUN NIKU SANGO

OKANA-MEJI
AWA MAYEKU
EGGUN LONA
EGGUN LONA
EGGUN OKONA
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 26

AWO IFÁ OKANRANDY


OGUNDA-MEJI
BABA DOLO NI LE FUN
BABA LODO NI LE FUN
NI LE FUN MANILE
BABA LODO NI LE FUN

Esta mesma cantiga se canta para o uso do efun.

OSA-MEJI
OLODUMARE OLODUMARE
OSA ARI KU
OLODUMARE

IKA-MEJI
IKA LORUN EGGUN LORUN
EGGUN AWA NI LORUN

OTRUPON-MEJI
SARAYE LONA
SARAYE LONA
EGGUN IYA ORUN
SARAYE LONA

OTURÁ-MEJI
EGGUN IMALE LONA SANGO EGGUN AWA OMAN
IRETE-MEJI

SHON SHON LONA EGGUN OBA IKU


EGGUN OBA IKU
EGGUN OBA IKU
IKU EGGUN IKU ORUN
EGGUN OBA IKU
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 27

AWO IFÁ OKANRANDY


OSHE-MEJI
EGGUN OBA LAYE
EGGUN OBA LAYE
OSHE EGGUN IKU OLORUN
EGUN OBA IKU

EFUN-MEJI
EGGUN OMA LODE SANGO
EGGUN IKU ODUDUWA
EGGUN OMA LODE SANGO

FUN FUN LELE GUN


FUN FUN LELE GUN
EJE ORO AWA IKU
FUN FUN LELE GUN

AKO KAN LA MI WAYE


AKO KAN LA MI WA ORO
ONI BOGBO ORISÁ LA MI WA YE
AKO KAN LA MI WA ORO

FARA KUN FARA SI SI IRE


FARA KUN FARA SI SI OTOLA.

ATENA DE EGGUN PARA TELHA COM OS SIGNOS


GOVERNANTES

+ + + + + + + + + + + + +
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 28

AWO IFÁ OKANRANDY


13 12 11 10 09 08 07 06 05 04 03 02 01

SIGNIFICADO DE CADA ODDU DE IFÁ NA ATENA:

01 – Oyeku Meji 13 – 13 Nasce a arena (base sólida ou seja, o


campo de atuação de Eggun) e reino de Ikú.

02 – Ogbe-Ruane 8-11 nasce a telha de barro onde se põe a


atena de Eggun.

03 – Otura-Niko 16-8 Patrão de todos os Egguns homens.

04 – Irete-Yero 15-12 Patrão de todoa os Egguns muleres.

05 – Oshe-Paure 5-12 Obá (rei) de todos os Egguns.

06 – Oshe-Lekun 5-13 Capatáz do Obá de todos os Egguns.

07- Ogunda-Lekun 3-6 Espiritualidade de Orunmilá.

08 – Oyeku- Gundá 13-3 Espiritualidade de Ifá.

09 – Osa- Lofobeyó 9-8 Egun que acompanha todas as


passoas.

10 – Ogenda-Fun 3-10 Representa as sete forças, ou seja :


potências africanas, e fala dos espiritos de todos os Babalawos já
falecidos.

11 - Irete-Untelu 15-8 Fala da honra de Obaluaye.

12 – Irete Meji 15-15 É o encarregado de trazer a terra e


regressar ao Ara onu (céu metafísico) todos os Egguns.

13 - Odi-Yekun 7-13 É o Oddu autorizado por Orunmilá para


vir comer na Atena-Eggun.

Nota: outros demais Oddus , podem ser colocado na Atena


sendo convidado como por exemplo: Irete-Untelu.

Obs: a marca de Eggun é sempre nove .

Uma vez completada a Atena de Eggun, se procede a acender


as velas,

Ajuane Ermoso awo itaná , awo ikoko.


JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 29

AWO IFÁ OKANRANDY


Adifafun Orunmilá modupue Obatalá
Modupue Sango.
Osa-Meji, Orunmilá adifaloko adifafun elebo.

To Iban Eshú

  

 ORUN/ORO.
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 30

AWO IFÁ OKANRANDY

ODISÁ ODISO

Muitas sociedades alcançam o título de poderosos na


religião Yoruba, mas nenhuma alcança o prestígio da sociedade
ORUN/ORO. Na antiguidade a sociedade secreta Orun/Oro semeou o
terror dentro do poder, desde que seus emissários escondidos por detrás das
máscaras impediram o abuso de sacerdotes, monarcas, os reis igualam de
homens velhos que formaram o conselho central do Reino.

A missão desta sociedade prevaleceu em todas as exigências religiosas e


demandas tão poderosas que era que ainda possui o direito de assistir em
cima de as regras respeitarem os preceitos morais divinos. Eles são os
defensores ou reguladores da ordem tradicionalista, ao cuidado do
conhecimento, do folclore, a história e os mitos. Os
Membros da sociedade levam a cabo funções de reunião social múltiplas.

Os membros da sociedade Orun/Oro, se preocupavam que o respeito


apropriado para o culto dos ancestrais, se mantivesse, então os membros
desta sociedade se encarregam de adquirir que eles os mortos fossem
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 31

AWO IFÁ OKANRANDY


enterrados adequadamente, e assim suas almas chegavam deste modo com
segurança para o Reino dos antepassados, até mesmo essas pessoas que
infelizmente morriam em acidentes ou no berço.

Oro é um Orishá masculino, todos os homens o adoram só eles podem


receber, e isto dúvidas não pode existir, quanto considerando a
masculinidade do indivíduo. Era o primeiro escravo de homem dos deuses é
o filho de Nelu. Nelu foi o primeiro homem que morou no mar. Orun/Oro
foi o Orishá do primeiro homem que engendrou Nino na Terra.

Orun/Oro Aboluaye, é o título que é determinado e significa: o que pode


apanhar da areia da vida para o chefe dos feiticeiros, é o deidíficado de
espírito dos homens. Orun/Oro recebe o nome de Ita e tem um
companheiro com quem chama ao vento, se chama Irele que caminha e
come junto com ele e é representado por um reguilete cuja confecção é um
segredo que vive pendurado sobre ele. É chamado A divindade do mistério.

De acordo com o Odu Ogbe Osa onde diz que vagavam para a floresta e
fundou o estado de Kwara, a deidade do segredo do retiro do encanto. Esta
deidade é conhecida em Cuba debaixo do nome de Orun/Oro, nome que os
pais atribuem aos sacerdotes de Ifá ele em Cuba e América, mas seu
verdadeiro nome é: Orun/Oro Lewe.

Tem vários atributos, entre eles uma vara de autoridade feita em madeira
dura na qual termina fora um espelho, imagens de madeira perfurada e
lacrada na cabeça e os pés, com uma carga secreta dentro dele. O
acompanha eternamente Aiye ni oro que é uma mulher vestida toda de
branco que tem chifres com cargas internas com material sagrado,
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 32

AWO IFÁ OKANRANDY


rematados com espelhos, unidos por uma peça de metal bronze, a pena do
papagaio e algumas figuras de madeira que são feitas de OBO ou KAM.

As Aje não podem ver, nem cheirar, nem estar perto deles, sujeito a uma
manga de madeira com corda de pele ou tecido fibroso o que os transforma
em uma madeira de zumbido ou Xiloaerofono. Destes existem dois tipos, o
pequeno o chama Ise que quer dizer amolação cujo som é conhecido por
sua estridência como Aja Orun/Oro ou Cachorro de Orun/Oro, o outro um
maior em tamanho, chamado de Agbe ou espada e que emite um tom surdo
pelo contrário e que é considerado como a própria voz do Orishá. O som
que acontece anuncia que a morte ameaça alguém.

Oro reproduz a voz dos mortos, por isso é dito que eles são os que chamam,
os seguidores para a sociedade, principalmente sobre todo em Abeokuta,
eles normalmente levam máscaras de madeira que não acabam cobrindo a
face da pessoa, coberto com fibras que destorcem a identidade do portador.

O Odu Isa la Ye da divindade Orun/Oro Lewe é o Odu Owanrin-


ousa(ojuane-b`osa) onde acompanhado através de Eshú Orifin Arugda ,
vieram para a terra, enquanto sendo conjurado por Orishanlá a viver
eternamente dentro o mais intricando da floresta, isto aconteceu quando Oro
tomou como vingança pessoal a morte de seu amigo, Agbo (o carneiro)
que foi sacrificado no Odu Ogbe – Ousa(Osa).

Este culto para Orun/Oro Lewe é muito antigo e se volta para os dias da
fundação de Kwara na Nigéria, é um dos cultos mais secretos no Yoruba
rural.

Na antiguidade a sociedade Orun/Oro estava vinculada à sociedade Ogboni,


eles eram os executores dos criminosos, quando um criminoso foi
condenado a morte pelo tribunal Ogboni, eles eram os membros do culto de
Oro que levaram a cabo a execução da sentença. Quando Oro saia à rua a
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 33

AWO IFÁ OKANRANDY


noite todos, inclusive os membros que não tinham que ver, deveriam
permanecer até mesmo dentro de suas casas ou eles correriam o risco de
morte. Eles são os estabelecer-dores do toque de queda.

Durante o ano havia de sete a nove dias dedicados à adoração ou


festividades de Oro, especialmente em lua nova onde as mulheres deveriam
permanecer fechadas dentro de suas casas exceto as poucas horas nesses
que fossem permitidos sair a busca de algumas provisões. O sétimo dia nem
mesmo isto era permitido debaixo da pena de morte rigorosa. Eles
deveriam ser contidos sem gama social atenciosa, título ou nobreza. Que
viu foi executado Oro, que desobedece o tabu isto ao momento. Iseyin e
Jabata eram as cidades principais na realização deste culto. De acordo
com IFÁ (Oyekun Ogunda ou Tekunda) Oro foi amaldiçoado a não ter
altares de adoração onde é levado fora adivinhação para Oyá, Shangó e ele
próprio Orun/Oro. Outro Odu de IFÁ (Ogbe Odi) ilustra as origens de Oro.

Iwori Osa(B´osa) nos fala do toque queda que facilitou a ação das
atividades dos homens velhos da noite e fatura a experiência destes com
Elegbede o Gorila. Odi Oyekun nos conta como a jibóia é um tabu para
esta Entidade.

Orun/Oro é uma das forças que agem na escuridão da noite gosta de mostrar
isto o odu Owanrin-Meji e Ojuane Mosun que nos relata a confabulação
contra deste Awó no qual as duas esposas participaram. Elas eram
membros do culto da feitiçaria e instigaram pelos ciúmes da mãe do Awó e
de como a duras penas poderia adquirir liberte do enredo do complot de
seus inimigos, os homens velhos feiticeiros.
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 34

AWO IFÁ OKANRANDY


Igbo Orun/Oro é o nome que recebe o arvoredo ou floresta encantada onde
acontece o culto de Orun/Oro e para qual não é permitido entrar nesses
recantos nenhuma pessoa não iniciada sob pena de morte, se eles
profanarem com sua presença o lugar sagrado do culto para isto. também é
conhecido por Igbo Imole. Esta divindade traz prosperidade, mas ao
mesmo tempo nós os lembramos que não todos o Babálawós deveriam
consagrar isto e fazendo isto sem necessidade atrai calamidades, encruzo a
morte.

Pensem, o cérebro humano, um dos maiores e mais


Insondáveis mistérios com que se deparam a
Medicina e a própria Ciência. Sabe-se que
somente utilizamos dez por cento do seu
enorme e desconhecido potencial. Os outros
noventa por cento estão latentes e quando
devidamente utilizados, mesmo que sem o
necessário conhecimento, podem se tornar
capazes de atingir dimensões e abrir certas
portas jamais sonhadas, Odisá odiso???
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 35

AWO IFÁ OKANRANDY


OBSERVAÇÕES: VER A RELAÇÃO EM VERMELHO:
NOTA FINAL POR PARTE DO AWÓ ODISÁ:A FAMÍLIA DE
ORUN/ORO, POR CUBA É DA SEGUINTE FORMA->UM
RECEPTÁCULO DE BARRO PINTADO DE NEGRO->1ª)TINAJA
DE ORUN/ORO),->2ª)UMA CAZUELA(TIPO ALGUIDAR OVAL
NEGRA, PARA ORUN/ORO, VIVER DENTRO COM DISTINTAS
TERRAS)-> 3ª)UM CASAL DE TELHA MEIA CANA DE BARRO
FUNDIDO,SENDO A DE LÓBULO CONCAVO->A1ª)MASCULINA
PINTADA COM OTURA NIKO NA FACE E A DE LÓBULO
CONVEXO->A2ª)FEMININA PINTADA DE IRETE
IWORI(YERO)NA PARTE INTERNA, UM JOGO DE->5 OU 9
4ª)FERRAMENTAS DE MADEIRA QUE SÃO ATRIBUTOS DE
ORUN/ORO(OS CHAMALONGOS)E QUE VIVE COM ELE UMA-
>5ª)CANPAÑA QUE VIVE AO LADO DE ORUN,DE FERRO TIPO
DE BOI E TRÊS DISTINTOS BONECOS DE MADEIRA
CARGADOS E UM->6ª)BAKULO ADORNADO COM TRES CORES E
9 GUIZOS DE METAL PENDURADOS NA PONTA E TAMBÉM UM-
>7ª)CHOCALHO FEITO DE CABAÇA,COM TENTO DE ESHÚ
DENTRO E PINTADO POR FORA DE:PRETO,VERMELHO E
BRANCO.
PEÇAS DE ORUN:->8ª)TRÊS FACÕES DE CANAVIAL,
PEQUENO. MÉDIO E GRANDE ->9ª)UMA ENXADA PEQUENA
COM CABO CURTO,->10ª)“ATILOMO ORUN DILOGUN OU AYE
NI ORUN A ENTIDADE KOBO” QUE VIVE COM ORUN E É
COMUNICAÇÃO DE ORUN COM ODUDUWÁ,UM JOGO DE
FERRAMENTAS PEQUENOS ->11ª)(PICARETA PEQUENA, UM
MARTELO DE KALAFATE, PÁ, ENXADA, ANSINHO, FACÃO,
FOICE, UMA CAVADEIRA, CEIFADEIRA, ALAVANCA).UM-
>12ª)COLAR DE ORUN FEITO DE CONTAS NEGRAS QUE É
SUA ENDUMENTÁRIA E QUE DE PREFERENCIA DEVE DE TER-
>13ª)9 CAVEINHAS BRANCAS PEQUENAS NO ADORNO,-
>14ª)9 RODELAS FEITAS DE CASCA DE COCO PEQUENAS,-
>15ª)9 CARACOIS AYE/KOBO PEQUENOS,->16ª)4 RODELAS
DE CASCA DE COCO PARA JOGO, PINTADAS DE PRETO E
BRANCO, ->17ª)1 COCO PINTADO COM TRÊS FAIXAS,3
ESCULTURAS DE MADEIRA DESCRITAS ABAIXO.
IMPORTANTE RELATO:O->18ª)IDEFÁ DE ORUN NEGRO QUE
MUITOS USAM, NÃO É ATRIBUTO E SIM FICA A CRITÉRIO
DO JURADO OU SEJA DO ORUNISTA, UTILIZAR OU NÃO NO
JADIR D´OMOLU_OBAORIATE 36

AWO IFÁ OKANRANDY


SEU PULSO, POR UMA QUESTÃO DE RESPEITO E ADORAÇÃO
AO CÉU METAFÍSICO DE ORUN/ORO.
->19ª)1 BONECO PEQUENO DE MADEIRA HOMEM,->20ª)UM
BONECO PEQUENO DE MADEIRA MULHER, ->21ª)UM BONECO
DE MADEIRA PEQUENO EM FORMA DE MACACO QUE VIVEM AO
LADO DE ORUN, ESTE MACACO EM CASO DE NÃO ESTA
BUSCANDO OBÁ EGUN QUE É OUTRO JURAMENTO, O
FUNDAMENTO DE-> 22ª)“OBI EGÚN OMOKO AWONA ORE” QUE
É COCO PINTADO COM 3 FAIXAS:VERMELHA, PRETA E
BRANCA. -> 23ª)1 JOGO DE PACHANES OU BAKULO(PAUS
AMARRADOS):SENDO 3 CUJES(ATORIS)DE MAR PACIFICO, 3
DE TAMARINDO, E 3 DE RASCA BARRIGA(CAMBOATAN OU
ÁRVORE DE CORAL NO BRASIL) E 9 GUIZOS COM 9
FITINHAS FINAS E COLORIDAS E 3 FITAS GROSSAS DE
PANO PRETA, VERMELHA E BRANCA PARA ADORNAR O
PASHAN OU BAKULO.
HÁ OUTRA INDUMENTÁRIA A SER CORRIDA, CHAMA-SE
PAGUGÚ, UM CETRO DE MADEIRA, CERCA DE 1,60CM, COM
UMA ESCULTURA DE CAVEIRA CARGADA PELO ORUNISTA
MAIOR E OUTRO RECEPTÁCULO TAMBÉM BARRO COM UMA
CALOTA DE EGUN NA?
-> 24ª)BASTÃO PAGUGÚ “ABOKU”:ESTE SE FAZ DE UM PAU
DE ALGARROBO OU AMOREIRA QUE SE ESCUPE NA
EMPUNHADURA UMA FACE DE CAVEIRA ENTALHADA E
CARGADA POR AWÓ ORUNISTA-> 25ª)UM CAVALO DE
MADEIRA CARGADO E UMA TALHA DE BARRO TIPO
QUARTILHÃO,QUE LEVA EM CIMA A FIGURA DE-> 26ª)“IKÚ
LASHOÑA” E ESTE SE COMUNICA COM O BASTÃO ABOKU,-
>27ª)“ATILOMO ORUN DILOGUN OU AYE NI ORUN A
ENTIDADE KOBO”(UM CARACOL KOBÔ-CONCHA DO MAR E UMA
MOEDA DE PRATA TIPO PESO MACHO).

ATENCIOSAMENTE.
OLUWÓ, ALBERTO C. FILHO.
ODISÁ ODISO.
OÑAREO.

Você também pode gostar