Você está na página 1de 97

C. S.

LEWIS

CRISTIANISMO PURO E SIMPLES


Edio revista e ampliada, com nova introduo, dos trs livros: Broadcast Talks, Christian Beha io!r e Be"ond Personalit"

Traduo # $l aro O%%er&ann e Marcelo Brand'o Ci%olia Re is'o de trad!('o # L!i) *on)a+a de Car alho Neto e Marcelo Brand'o Ci%olla # Reviso tcnica # Ornar de So!)a

,i+itali)a('o, re is'o e -or&ata('o de. /a0r1cio 2alad'o Batistoni 333.%ortaldetonando.co&.0r4-or!&no o4

Prefcio..................................................................................................................................................................5 Introduo...............................................................................................................................................................9 Livro I O CERTO E O ERRADO COMO C A!E" PARA A COMPREE#"$O DO "E#TIDO DO %#I!ER"O..............&& &. A LEI DA #AT%RE'A %MA#A...................................................................................................................&& 2. AL(%MA" O)*E+,E"................................................................................................................................&3 3. A REALIDADE DA LEI..................................................................................................................................&.. O /%E E0I"TE POR TR1" DA LEI.............................................................................................................&2 5. TEMO" MOTI!O" PARA #O" "E#TIR I#/%IETO"..................................................................................23 Livro II #O /%E ACREDITAM O" CRI"T$O"................................................................................................................22 &.A" CO#CEP+,E" CO#CORRE#TE" DE DE%"........................................................................................22 2. A I#!A"$O...................................................................................................................................................2. 3. A ALTER#ATI!A E"TARRECEDORA.........................................................................................................24 .. O PE#ITE#TE PER5EITO...........................................................................................................................29 5.A CO#CL%"$O PR1TICA.............................................................................................................................32 Livro III CO#D%TA CRI"T$..............................................................................................................................................35 &. A" TR6" PARTE" DA MORAL....................................................................................................................35 2. A" 7!IRT%DE" CARDEAI"7........................................................................................................................34 3.MORALIDADE "OCIAL..................................................................................................................................3 .. MORALIDADE E P"ICA#1LI"E....................................................................................................................2 5. MORALIDADE "E0%AL................................................................................................................................5 -. O CA"AME#TO CRI"T$O............................................................................................................................9 4. O PERD$O...................................................................................................................................................53 2. O (RA#DE PECADO...................................................................................................................................59. A CARIDADE................................................................................................................................................59 &3. A E"PERA#+A...........................................................................................................................................-& &&. A 58............................................................................................................................................................-2 &2. A 58............................................................................................................................................................-5 Livro I! AL8M DA PER"O#ALIDADE O% O" PRIMEIRO" PA""O" #A DO%TRI#A DA TRI#DADE.....................................................................................................................................................-4 &. CRIAR E (ERAR..........................................................................................................................................-4 2. %M DE%" EM TR6" PE""OA"..................................................................................................................43 3. O TEMPO E AL8M DO TEMPO ..................................................................................................................43 .. A )OA I#5EC+$O........................................................................................................................................45 5. O" TEIMO"O" "OLDADI# O" DE C %M)O...........................................................................................44 -. D%A" #OTA"...............................................................................................................................................49 4.O DI!I#O 5I#(IME#TO................................................................................................................................2& 2. O CRI"TIA#I"MO 8 DI59CIL O% 51CIL:....................................................................................................2. 9. A!ALIAR O C%"TO......................................................................................................................................2&3. )OA" PE""OA" O% #O!A" CRIAT%RA"..............................................................................................22 &&. A" #O!A" CRIAT%RA"............................................................................................................................93

Prefcio
O conte5do deste li ro -oi ori+inal&ente di !l+ado na -or&a de %ro+ra&as de r6dio antes de ser %!0licado e& tr7s ol!&es se%arados. Broadcast Talks 89:;<=, Christian Behaviour 89:;>= e Beyond Personality 89:;;=. Nas ers?es i&%ressas, -i) %e@!enos acrAsci&os B@!ilo @!e -alei ao &icro-oneC &as, e& linhas +erais, &anti e o teDto tal co&o -ora ao ar. Na &inha o%ini'o, !&a Econ ersaE %elo r6dio de e &anterFse o &ais %rGDi&a %oss1 el da lin+!a+e& oral e n'o de e soar co&o !& ensaio acad7&ico lido e& o) alta. E& &e!s %ro+ra&as, %ortanto, e&%re+!ei todas as contra(?es e colo@!ialis&os !sados nas con ersas cotidianas. Nas edi(?es i&%ressas, re%rod!)i este &odo de -alar, !sando don't e we've e& e) de do not e we have9 E toda e) @!e, nos colG@!ios radio-Hnicos, e! s!0linhara a i&%ortIncia de !&a %ala ra co& o to& de o), %!0li@!eiFa e& it6lico. JoKe, tendo a %ensar @!e isso -oi !& erro L !& h10rido indeseK6 el entre a arte da -ala e a da escrita. U& %alestrante de e !sar a aria('o da o) co&o instr!&ento de 7n-ase, %ois esse &Atodo A %rG%rio ao &eio de co&!nica('o e&%re+ado. M6 !& escritor n'o de e !tili)ar os it6licos %ara esse -i&. Ele dis%?e de &eios %rG%rios e di ersos de -risar as %ala rasFcha e, e de e !s6Flos. Na %resente edi('o, des-i) as contra(?es e s!0stit!1 a &aior %arte dos it6licos, re-or&!lando as -rases e& @!e a%areF cia&. es%ero @!e, &es&o assi&, a o0ra n'o tenha %erdido o to& E%o%!larE o! E-a&iliarE @!e desde o in1cio %retendi darFlhe. Ta&0A& -i) cortes e acrAsci&os e& %artes da o0ra c!Ko te&a K!l+!ei co&%reender &elhor hoKe do @!e h6 de) anos, o! onde sa0ia @!e a ers'o ori+inal n'o -ora co&%reendida %elo %50lico. O leitor de e sa0er desde K6 @!e n'o o-erecerei aK!da a nin+!A& @!e esteKa hesitante entre d!as deno&ina(?es crist's. N'o so! e! @!e o! lhe di)er se oc7 de e se+!ir a I+reKa An+licana, a CatGlica Ro&ana, a Metodista o! a Pres0iteriana. Essa o&iss'o A intencional 8&es&o na lista @!e aca0ei de ela0orar, a orde& A al-a0Atica=. N'o -a(o &istArio a res%eito da &inha %osi('o %essoal. So! !& si&%les lei+o da I+reKa An+licana e n'o tenho %re-er7ncia es%ecial ne& %ela Alta I+reKa, ne& %ela BaiDa, ne& %or coisa al+!&a. Neste li ro, %orA&, n'o 0!sco con erter nin+!A& B &inha %osi('o. ,esde @!e &e tornei crist'o, %enso @!e o &elhor ser i(o, tal e) o 5nico, @!e %osso %restar a &e!s se&elhantes incrAd!los seKa eD%licar e de-ender a -A co&!& a %ratica&ente todos as crist'os e& todos os te&%os. Tenho 6rias ra)?es %ara %ensar assi&. E& %ri&eiro l!+ar, as @!est?es @!e di ide& os crist'os entre si @!ase se&%re en ol e& %ontos da alta teolo+ia o! &es&o de histGria eclesi6stica, @!e de e& ser tratados a%enas %elos erdadeiros conhecedores da &atAria. 2adeando nessas 6+!as %ro-!ndas, e! n'o %oderia aK!dar a nin+!A&C antes, teria de ser aK!dado. E& se+!ndo l!+ar, %enso @!e se de e ad&itir @!e a disc!ss'o dos %ontos dis%!tados n'o contri0!i e& nada %ara tra)er %ara o I&0ito crist'o !&a %essoa de -ora. En@!anto nos oc!%ar&os e& escre er e disc!tir so0re estes te&as, estare&os -a)endo &ais %ara i&%edir essa %essoa de in+ressar e& @!al@!er co&!nidade crist' do @!e %ara tra)7Fla %ara a co&!nidade B @!al %ertence&os. Nossas di is?es sG de e& ser disc!tidas na %resen(a dos @!e K6 che+ara& a acreditar @!e eDiste !& 5nico ,e!s e @!e Mes!s Cristo A se! 5nico /ilho. Por -i&, tenho a i&%ress'o de @!e &ais e &elhores a!tores se en+aKara& no de0ate desses te&as contro ersos do @!e na de-esa da@!ilo @!e BaDter cha&o! Ecristianis&o %!ro e si&%lesE. A %arte @!e &e co!0e A a &ais &odesta, &as A ta&0A& a@!ela e& @!e %enso %oder dar a &elhor contri0!i('o. A decis'o de se+!iFla -oi nat!ral. Pelo @!e sei, -ora& esses os &e!s 5nicos &oti os, e -icarei +rato se as %essoas se a0sti ere& de -a)er es%ec!la(?es -antasiosas so0re o &e! sil7ncio a res%eito de certos te&as e& @!e h6 desa en(a. Esse sil7ncio n'o si+ni-ica, %or eDe&%lo, @!e e! esteKa Ee& ci&a do &!roE. Ns
&

E& in+l7s, as -or&as er0ais n'o a0re iadas s'o &ais -or&ais, e %oderia& soar %retensiosas ao %50lico a @!e C. S. Le3is se diri+ia. 8N. do T.= 5

e)es esto!. h6, entre os crist'os, certas @!est?es %endentes c!Kas res%ostas, se+!ndo %enso, ainda n'o nos -ora& -ornecidas. A res%eito de o!tras, tal e) e! n!nca o0tenha as res%ostasC se as 0!scasse, &es&o @!e n!& &!ndo &elhor, serF&eFia dito o @!e -oi res%ondido a !& in@!iridor 0astante s!%erior a &i&. EO @!e lhe i&%ortaO P!anto a oc7, si+aF&eQE< J6 !&a terceira orde& de @!est?es, no entanto, so0re as @!ais tenho !&a %osi('o -ir&e, &as &es&o assi& n'o &e %ron!nciarei so0re elas, %ois n'o escre o %ara eD%or o @!e e! %oderia cha&ar E&inha reli+i'oE, &as %ara eD%licitar o cristianis&o E%!ro e si&%lesE, @!e A o @!e A e se&%re -oi, desde &!ito antes de e! nascer, @!er e! +oste disso, @!er n'o. Certas %essoas tira& concl!s?es %reci%itadas do -ato de e! &anter sil7ncio a res%eito da 2ir+e& Maria, a n'o ser %ara a-ir&ar o nasci&ento ir+inal de Mes!s Cristo. Mas n'o A G0 io o &e! &oti o %ara %roceder dessa &aneiraO Se -alasse &ais, %enetraria e& re+i?es alta&ente contro ertidasC e n'o eDiste, entre os crist'os, !&a contro Arsia &aior o! @!e de a ser tratada co& &aior tato. As cren(as dos catGlicos so0re esse ass!nto n'o s'o de-endidas a%enas co& o -er or nor&al @!e se es%era encontrar e& toda a reli+iosidade sincera, &as 8&!ito nat!ral&ente= co& o ardor inco&!& e, %or assi& di)er, ca alheiresco, co& @!e !& ho&e& de-ende a honra de s!a &'e o! de s!a a&ada. E &!ito di-1cil discordar do catGlico se&, ao &es&o te&%o, n'o %arecer a se!s olhos !& &alcriado o! &es&o !& here+e. M6 a cren(a do %rotestante a res%eito deste ass!nto des%erta senti&entos inerentes Bs ra1)es de todo o &onote1s&o. Para o %roF testante radical, a distin('o entre o Criador e a criat!ra 8%or &ais santa @!e seKa= %arece a&ea(ada. o %olite1s&o renasce. Lo+o, A di-1cil discordar do %rotestante se& %arecer a se!s olhos al+o %ior do @!e !& here+e L !& %a+'o. Se eDiste !& te&a @!e te& o %oder de ca!sar danos a !& li ro so0re o Ecristianis&o %!ro e si&%lesE F se eDiste !& te&a @!e %ode tornar a0sol!ta&ente i&%rod!ti a s!a leit!ra %ara @!e& ainda n'o acredita @!e o -ilho da 2ir+e& A ,e!s L, A este. C!riosa&ente, oc7 n'o %oder6 concl!ir, a %artir do &e! sil7ncio deli0erado so0re os te&as @!e s!scita& %olA&ica, se e! os considero i&%ortantes o! %o!co i&%ortantes, %ois a @!est'o da i&%ortIncia A e& si &es&a !& dos %ontos %olA&icos. U&a das coisas so0re as @!ais os crist'os discorda& A a i&%ortIncia de s!as discordIncias. P!ando dois crist'os de i+reKas di-erentes inicia& !&a disc!ss'o, n'o de&ora &!ito %ara @!e !& deles %er+!nte se o %onto e& @!est'o EA real&ente i&%ortanteE, ao @!e o o!tro retr!ca. EI&%ortanteO Co&o n'oO E a0sol!ta&ente essencialQE ,i+o t!do isso sG %ara tornar claro @!e ti%o de li ro tentei escre erC n'o, de -or&a al+!&a, %ara oc!ltar o! tentar -!+ir B res%onsa0ilidade %or &inhas cren(as %essoais. So0re elas, co&o K6 disse antes, n'o h6 se+redo. Para citar o Tio To0">. EEst'o todas no !ivro de "rao ;Comum #$ O &aior %eri+o, se& d5 ida, era o de a%resentar co&o do cristianis&o co&!& al+o es%ec1-ico da I+reKa An+licana, o! 8%ior ainda= de &i& &es&o. Pre eniF&e contra este %eri+o en iando os ori+inais do at!al Li ro II a @!atro clAri+os 8!& an+licano, !& catGlico, !& &etodista e o!tro %res0iteriano=, %edindo s!as o%ini?es. O clAri+o &etodista acho! @!e n'o -alei o s!-iciente so0re a /A, e o catGlico acho! @!e -!i lon+e de&ais ao taDar de relati a&ente %o!co i&%ortantes as teorias @!e eD%lica& a ED%ia('o. /ora isso, nGs cinco esti e&os de acordo. N'o s!0&eti os li ros restantes a 2etoE %or@!e, neles, a%esar de as di-eren(as entre os crist'os %odere& a%arecer, s'o so&ente desa en(as entre indi 1d!os o! escolas, n'o entre deno&ina(?es. A %artir das resenhas e das n!&erosas cartas @!e rece0i, che+o B concl!s'o de @!e o li ro, &es&o @!e i&%er-eito e& o!tros as%ectos, conse+!i! ao &enos a%resentar !&
2

As re-er7ncias 010licas -ora& eDtra1das da %ova &erso 'nternacional 8Sociedade B10lica Internacional=, sal o @!ando o!tra re-er7ncia A &encionada. 8N. do R. T.= 3 (ncle To)y, ETio To0"E. o a!tor -a) re-er7ncia ao %ersona+e& do ro&ance * vida e as opini+es do cavaleiroTristram ,handy, de La!rence Sterne 89R9>F9RST=, %!0licado no Brasil %ela Co&%anhia das Letras. 8N. do T.= . !ivro de "rao Comum: li ro de ora(?es da I+reKa An+licana. 8N. do T.= -

cristianis&o consens!al, co&!&, central, o! Esi&%lesE. Nesse sentido, o li ro %ode cola0orar %ara re-!tar a tese se+!ndo a @!al, !&a e) o&itidos os %ontos e& dis%!ta, restaria do cristianis&o a%enas !& a+o e &in+!ado M6Di&o ,i isor Co&!&. O M,C A, no -i&, al+o %ositi o, %leno e tocante, @!e se distin+!e das cren(as n'oFcrist's %or !& a0is&o ao @!al as %iores di er+7ncias internas da Cristandade n'o s'o de &odo al+!& co&%ar6 eis. Se n'o %!de %ro&o er direta&ente a ca!sa da re!ni-ica('o, tal e) ao &enos tenha tornado claro %or @!e de e&os nos re!nir. Se& d5 ida encontrei al+o do a-a&ado odium theolo-icum da %arte de &e&0ros con ictos de co&!nh?es crist's di-erentes da &inha. A hostilidade, no entanto, eio %rinci%al&ente de %essoas %o!co @!ali-icadas, seKa de dentro da I+reKa An+licana, seKa de -ora. ho&ens @!e, na erdade, n'o %ertence& %ro%ria&ente a nenh!&a co&!nh'o. Isto A c!riosa&ente consolador. E no centro da reli+i'o, onde ha0ita& se!s &ais erdadeiros -ilhos, @!e cada co&!nh'o crist' se a%roDi&a das o!tras e& es%1rito, &es&o @!e n'o e& do!trina. Isto s!+ere @!e nesse centro eDiste al+o, o! Al+!A&, @!e, a%esar de todas as di er+7ncias de -A, de todas as di-eren(as de te&%era&ento, de toda !&a histGria de %erse+!i(?es &5t!as, -ala co& !&a sG o). Isso A t!do o @!e tenho a di)er so0re as o&iss?es do!trinais. No Li ro II, @!e trata da &oral, ta&0A& deiDei @!e al+!ns ass!ntos %assasse& e& 0ranco, &as %or o!tros &oti os. ,esde @!e ser i na in-antaria, d!rante a Pri&eira *!erra M!ndial, &e desa+rada& as %essoas @!e, cercadas de se+!ran(a e con-orto, -a)e& eDorta(?es aos ho&ens na -rente de 0atalha. ,o &es&o &odo, rel!to e& -alar a res%eito de tenta(?es Bs @!ais n'o esto! eD%osto. Nenh!& ho&e&, se+!ndo %enso, A tentado a co&eter todos os %ecados. A co&%!ls'o %elo Ko+o, %or eDe&%lo, -oi deiDada de -ora da &inha constit!i('oC e, se& d5 ida, o %re(o @!e %a+o %or isso A -altarF&e al+!& 0o& i&%!lso do @!al essa co&%!ls'o A o eDcesso o! a %er ers'o. Lo+o, n'o &e sinto @!ali-icado %ara -aF lar so0re o %er&itido e o %roi0ido nessa @!est'o. n'o &e atre o ne& &es&o a di)er se nela eDiste o %er&itido. Ta&0A& n'o &e %ron!nciei a res%eito do controle de natalidade, %ois n'o so! &!lher, n'o so! ne& &es&o !& ho&e& casado, ne& so! sacerdote. N'o ca0eria a &i& e&itir o%ini?es so0re as dores, os %eri+os e o %re(o da@!ilo de @!e esto! %rote+ido. N'o eDer(o nenh!&a ati idade %astoral @!e &e o0ri+!e a isso. O0Ke(?es 0e& &ais %ro-!ndas %oder'o -a)erFse sentir F e -ora& eD%ressas L a res%eito do !so @!e -a(o da %ala ra cristo, si+ni-icando a@!ele @!e aceita as do!trinas co&!ns ao cristianis&o. As %essoas &e %er+!nta&. EP!e& A oc7 %ara de-inir @!e& A e @!e& n'o A crist'oOE O! ent'o. EN'o A %oss1 el @!e !& ho&e& @!e n'o consi+a crer nessas do!trinas seKa &!ito &ais erdadeira&ente crist'o, esteKa &!ito &ais %rGDi&o do es%1rito de Cristo, do @!e al+!ns @!e cr7e& nelasOE Essa o0Ke('o A, de certo &odo, &!ito acertada, &!ito +enerosa, es%irit!al e sens1 el. Ela %ode ter todas as @!alidades i&a+in6 eis, &enos a de ser 5til. Si&%les&ente n'o %ode&os, se& ca!sar !& desastre, !sar a lin+!a+e& co&o esses contestadores @!ere& @!e a !se&os. Tentarei esclarecer o ass!nto a %artir da histGria do !so de o!tra %ala ra, &!ito &enos i&%ortante. Ori+inal&ente, a %ala ra -entleman tinha !& si+ni-icado e idente. o +entilFho&e& eDi0ia !& 0ras'o e era senhor de terras. P!ando di)1a&os @!e al+!A& era !& -entleman, n'o lhe est6 a&os -a)endo !& elo+io, &as si&%les&ente reconhecendo !& -ato. Se dissAsse&os de !& o!tro @!e n'o era !& -entleman, n'o o estar1a&os ins!ltando, &as dando !&a in-or&a('o a se! res%eito. N'o ha ia contradi('o al+!&a e& cha&ar Mohn de &entiroso e de -entleman, assi& co&o n'o h6 e& di)er @!e Ma&es A !& tolo e !& 0acharel. Ent'o, certas %essoas co&e(ara& a a-ir&ar F co& tanta %ro%riedade, +enerosidade, es%irit!alidade, sensi0ilidadeC co& t!do, en-i&, &enos co& %raticidade. EAh, &as o @!e -a) !& -entleman n'o s'o as terras ne& o 0ras'oC A o sa0er co&%ortarF se. Ser6 @!e o erdadeiro -entleman n'o A a@!ele @!e se %orta co&o talO Lo+o, ser6 @!e Ed3ard n'o A &ais -entleman @!e MohnOE A inten('o dessas %essoas era 0oa. Ser honrado, cort7s e coraKoso A, se& d5 ida, coisa &elhor do @!e ter !& 0ras'o -a&iliar. PorA&, n'o A a &es&a coisa. Pior, A !&a coisa so0re c!Ka de-ini('o as %essoas Ka&ais che+ar'o a !& acordo. Cha&ar !& ho&e& de -entleman se+!ndo esse sentido no o e
4

&ais re-inado n'o A, na erdade, !&a -or&a de dar in-or&a(?es a se! res%eito, &as si& !& &odo de elo+i6Flo. ne+arFse a cha&6Flo de -entleman . si&%les&ente !&a -or&a de ins!lt6Flo. P!ando !&a %ala ra deiDa de ter alor descriti o e %assa a ser !& &ero elo+io, ela n'o nos esclarece so0re o o0Keto, sG denota o conceito @!e o -alante te& dele. 8U&a E0oaU re-ei('o A si&%les&ente !&a re-ei('o @!e a+rado! a @!e& -ala.= U& -entleman, a+ora @!e o elho sentido %rosaico e o0Keti o da %ala ra de! l!+ar ao sentido Ees%irit!ali)adoE e Ere-inadoE, @!ase se&%re si+ni-ica a%enas !&a %essoa do nosso a+rado. O res!ltado A @!e hoKe -entleman A !&a %ala ra in5til. M6 t1nha&os no oca0!l6rio %ala ras s!-icientes @!e eD%ressa& a%ro a('oC n'o %recis6 a&os de &ais !&a. Por o!tro lado, se al+!A& @!iser !tili)ar a %ala ra e& se! elho sentido 8n!&a o0ra histGrica, %or eDe&%lo=, n'o %oder6 -a)7Flo se& dar eD%lica(?es. Ela K6 n'o ser e %ara esse -i&. Ora, se %er&itir&os @!e as %essoas co&ece& a es%irit!ali)ar e re-inar, o!, co&o elas diria&, Ea%ro-!ndarE o sentido da %ala ra cristo, ela ta&0A& ai ra%ida&ente se tornar in5til. E& %ri&eiro l!+ar, os %rG%rios crist'os n'o %oder'o &ais a%lic6Fla a nin+!A&. N'o ca0e a nGs di)er @!e&, no sentido &ais %ro-!ndo, est6 %rGDi&o do es%1rito de Cristo, %ois n'o te&os o do& de sondar os cora(?es h!&anos. N'o nos ca0e K!l+ar. Ali6s, nos A %roi0ido K!l+ar. Para nGs, seria !&a &aldosa arro+Incia di)er @!e !& ho&e& A o! n'o A crist'o nesse sentido re-inado. E, o0 ia&ente, !&a %ala ra @!e n'o %ode&os a%licar n'o A de +rande !tilidade. M6 os descrentes -icar'o eD!ltantes, se& d5 ida, de a !tili)ar neste sentido re-inado. E& s!as 0ocas, ela se tornar6 si&%les&ente !& elo+io. P!ando cha&are& al+!A& de crist'o, estar'o so&ente di)endo @!e o K!l+a& !&a 0oa %essoa. Este !so da %ala ra, %orA&, n'o enri@!ecer6 a l1n+!a, %ois K6 dis%o&os do adKeti o )om Entre&entes, a %ala ra cristo ter6 sido destit!1da da erdadeira !tilidade @!e %oderia ter. ,e e&os, %ortanto, aterFnos ao sentido ori+inal, e G0 io, da %ala ra. O no&e cristo -oi e&%re+ado %ela %ri&eira e) e& Antio@!ia 8At 99.<S= %ara desi+nar Eos disc1%!losE, os @!e acatara& os ensina&entos dos a%Gstolos. N'o h6, %ois, %or @!e restrin+ir a %ala ra so&ente B@!eles @!e tirara& o &6Di&o %ro eito da instr!('o a%ostGlica, ne& estend7Fla aos @!e, se+!indo o sentido re-inado, es%irit!al e interiori)ado, est'o E&!ito &ais %rGDi&os do es%1rito de CristoE do @!e o &enos satisF -atGrio dos disc1%!los. A @!est'o n'o A teolG+ica ne& &oral, &as so&ente de !sar as %ala ras de -or&a @!e todos %ossa&os entender o @!e elas si+ni-ica&. P!ando !& s!Keito se+!e !&a ida indi+na da do!trina crist' @!e %ro-essa, A &!ito &ais claro di)er @!e se trata de !& &a! crist'o do @!e cha&6Flo de n'oFcrist'o. Es%ero @!e nenh!& leitor to&e o cristianis&o E%!ro e si&%lesE a@!i eD%osto co&o !&a alternati a B %ro-iss'o de -A das di ersas co&!nh?es crist's eDistentes L co&o se !& ho&e& %!desse adot6Flo e& e) do Con+re+acionalis&o, da I+reKa OrtodoDa *re+a o! de @!al@!er o!tra i+reKa. O cristianis&o E%!ro e si&%lesE A co&o !& sa+!'o de entrada @!e se co&!nica co& as di ersas %e(as da casa. Se e! conse+!ir tra)er al+!A& atA esst sa+!'o, terei c!&%rido o o0Keti o a @!e &e %ro%!s. PorA&, A nos cH&odos da casa, e n'o no sa+!'o, @!e est'o a lareira e as cadeiras e s'o ser idas as re-ei(?es. O sa+!'o A !&a sala de es%era, !& l!+ar a %artir do @!al se %ode& a0rir as 6rias %ortas, e n'o !& l!+ar de &oradia. Para &orar, se+!ndo creio, o %ior dos cG&odos 8seKa l6 @!al -or= ser6 %re-er1 el. E erdade @!e certas %essoas 'o desco0rir @!e ter'o de es%erar no sa+!'o %or !& te&%o consider6 el, en@!anto o!tras sa0er'o co& certe)a e i&eF diata&ente e& @!al das %ortas de er'o 0ater. E! n'o conhe(o o %or@!7 dessa di-eren(a, &as tenho a con ic('o de @!e ,e!s n'o deiDa nin+!A& B es%era a n'o ser @!e a K!l+!e 0enA-ica. P!ando oc7 che+ar ao se! cG&odo, desco0rir6 @!e a lon+a es%era lhe -e) !& 0e& @!e n'o seria alcan(6 el %or o!tros &eios. PorA&, s!a estada no sa+!'o de e ser encarada co&o !&a es%era, e n'o co&o !& aca&%a&ento. 2oc7 de e %erse erar na ora('o, i&%lorando %ela l!)C e, claro, &es&o @!e ainda no sa+!'o, de e co&e(ar a tentar o0edecer Bs re+ras co&!ns B casa inteira. Aci&a de t!do, de e se %er+!ntar
2

contin!a&ente @!al das %ortas A a erdadeiraC n'o @!al delas te& a %int!ra &ais 0onita o! %oss!i os &elhores orna&entos. E& lin+!a+e& clara, a %er+!nta a ser -eita n'o de e ser. ESer6 @!e e! +osto desses rit!aisOE, &as si&. ESer'o essas do!trinas erdadeirasO O sa+rado &ora a@!iO Ser6 @!e &inha rel!tIncia e& 0ater nesta %orta n'o se de e ao or+!lho, o! a !& +osto %essoal, o! ao ca%richo de n'o si&%ati)ar co& o se! +!ardi'oOE P!ando oc7 che+ar ao se! cG&odo, seKa 0ondoso co& as %essoas @!e escolhera& o!tras %ortas, 0e& co&o co&as @!e ainda est'o no sa+!'o. Se elas est'o no erro, %recisa& ainda &ais de s!as %recesC e, se -ore& s!as ini&i+as, oc7, co&o crist'o, te& o de er de orar %or elas. Esta A !&a das re+ras co&!ns B casa inteira.

Introduo
Este li ro de e ser inter%retado B l!) de se! conteDto histGrico. N!& ato de cora+e&, se! a!tor @!is contar histGrias @!e c!rasse& os cora(?es n!& &!ndo @!e %erdera a sanidade. E& 9:;<, a%enas inte e @!atro anos de%ois do -i& de !&a +!erra 0r!tal @!e di)i&ara !&a +era('o inteira de Ko ens, a *r'FBretanha iaFse de no o en ol ida n!&a +!erra. ,essa e), @!e& so-ria &ais era& os se!s cidad'os co&!ns, na &edida e& @!e a %e@!ena na('o ins!lar era 0o&0ardeada todas as noites %or @!atrocentos a i?es, na )lit/V de triste le&0ran(a @!e &!do! a -ace da +!erra, trans-or&ando ci is e& al os e s!as cidades e& 0ronts de 0atalha. Ainda ra%a), C. S. Le3is ser i! nas %a orosas trincheiras da Pri&eira *!erra M!ndial e, e& 9:;W, @!ando as 0o&0as co&e(ara& a cair so0re a In+laterra, se alisto! co&o o-icial da i+ilIncia antiaArea e %asso! a dar %alestras %ara os soldados da Ro"al Air /orce, ho&ens @!e sa0ia&, co& @!ase toda a certe)a, @!e seria& dados co&o &ortos o! desa%arecidos de%ois de a%enas tre)e &iss?es de 0o&0ardeio. A sit!a('o deles incito! Le3is a -alar so0re os %ro0le&as do so-ri&ento, da dor e do &al. Estes tra0alhos res!ltara& no con ite da BBC %ara @!e ele -i)esse !&a sArie de %ro+ra&as de r6dio so0re a -A crista. Ministradas de 9:;< a 9:;;, estas con-er7ncias radio-Gnicas -ora& &ais tarde re!nidas no li ro @!e conhece&os hoKe co&o Cristianismo puro e simples Este li ro, %ortanto, n'o A -eito de es%ec!la(?es -ilosG-icas acadA&icas. E, isto si&, !& tra0alho de literat!ra oral diri+ido a !& %o o e& +!erra. P!'o insGlito de ia ser li+ar o r6dio L @!e a toda hora da a not1cias de &ortes e de !&a destr!i('o indescrit1 el L e o! ir !& ho&e& -alar, de -or&a inteli+ente, 0e&Fh!&orada e %ro-!nda, so0re o co&%orta&ento di+no e h!&ano, so0re a cond!ta leal e so0re a i&%ortIncia da distin('o entre o certo e o errado. Cha&ado %ela BBC %ara eD%licar aos se!s conterrIneos no @!e os crist'os acredita a&, C. S. Le3is lan(o!Fse B tare-a co&o se ela -osse a coisa &ais -6cil do &!ndo, &as ta&0A& a &ais i&%ortante. Mal %ode&os i&a+inar o e-eito @!e as &et6-oras !tili)adas no li ro ti era& so0re os o! intes na A%oca. A i&a+e& do &!ndo co&o !& territGrio oc!%ado %elo ini&i+o, in adido %or -or(as &ali+nas @!e destroe& t!do o @!e A 0o&, ainda hoKe des%erta -ortes associa(?es. Nossos conceitos de &odernidade e de %ro+resso, 0e& co&o todos os a an(os tecnolG+icos, n'o 0astara& %ara dar -i& Bs +!erras. O -ato de ter&os declarado o0soleta a no('o de %ecado n'o di&in!i! o so-ri&ento h!&ano. E as res%ostas -6ceis L colocar a c!l%a na tecnolo+ia o!, %or @!e n'o, nas reli+i?es do &!ndo F n'o resol era& o %ro0le&a. O %ro0le&a, C. S. Le3is insistia, so&os n1s A +era('o 1&%ia e %er ersa da @!al -ala a& &ilhares de anos atr6s os sal&istas e os %ro-etas A ta&0A& a nossa, se&%re @!e nos s!0&ete&os a &ales sistA&icos e indi id!ais co&o se n'o ti Asse&os o!tra alternati a. C. S. Le3is, @!e certa e) -oi descrito %or !& a&i+o co&o !& ho&e& a%aiDonado %ela i&a+ina('o, acredita a @!e a aceita('o co&%lacente do status 2uo era &!ito &ais
5

As in-or&a(?es so0re a )lit/ e os %ilotos da Ro"al Air /orce -ora& tiradas das se(?es dos anos 9:;9 e 9:;< do li ro Clive ,taples !ewis: * 3ramatic !i0e, de Willia& *ri--in 8Jolt X Rinehart, 9:TS=. 9

do @!e !&a -ra@!e)a inGc!a. E& Cristianismo puro e simples, n'o &enos do @!e e& s!as o0ras de -antasia, co&o as Cr1nicas de %4rnia o! os ro&ances de -ic('o cient1-ica, Le3is deiDa esca%ar s!a cren(a %ro-!nda no %oder @!e a i&a+ina('o h!&ana te& de re elar a erdade oc!lta a res%eito de nossa condi('o e de nos tra)er es%eran(a. EO ca&inho &ais lon+o A o &ais c!rto %ara che+ar e& casaES L tal A a lG+ica tanto das -60!las @!anto da -A. /alando !nica&ente co& a a!toridade da eD%eri7ncia de lei+o e eDFate!, C. S. Le3is disse aos o! intes na r6dio @!e o &oti o %elo @!al -ora selecionado %ara a &iss'o de eD%licar o cristianis&o %ara a no a +era('o era o de n'o ser ele !& es%ecialista no ass!nto, &as antes E!& a&ador... e !& iniciante, n'o !&a &'o caleKadaE R. Con-idencio! a a&i+os @!e aceitara a tare-a %or@!e acredita a @!e a In+laterra, @!e %assara a se considerar co&o %arte de !& &!ndo E%GsFcrist'oE, n!nca tinha a%rendido de -ato, e& ter&os si&%les, e& @!e consistia a reli+i'o. Assi& co&o Soren Yierke+aard antes dele, e de ,ietrich Bonhoe-i-er, se! conte&%orIneo, Le3is 0!sco!, e& Cristianismo puro e simples, nos aK!dar a er a reli+i'o co& no os olhos, co&o !&a -A radical c!Kos %arF tid6rios de e& ser co&%arados a !& +r!%o clandestino a+r!%ado n!&a )ona de +!erra, n!& l!+ar onde o &al %arece %redo&inar, %ara o! ir &ensa+ens de es%eran(a indas do lado li re. O cristianis&o E%!ro e si&%lesE de C. S. Le3is n'o A !&a -iloso-ia ne& &es&o !&a teolo+ia @!e de e ser lida, disc!tida e +!ardada na estante. E !& &odo de ida @!e nos desa-ia se&%re a le&0rar, co&o Le3is disse certa e), @!e En'o eDiste& %essoas co&!nsE, e @!e Ea@!eles de @!e& -a)e&os tro(a, co& @!e& tra0alha&os o! nos casa&os, os @!e &enos%re)a&os o! eD%lora&os, s'o todos i&ortaisE T. P!ando entra&os e& sintonia co& essa realidade, cr7 Le3is, nos a0ri&os %ara trans-or&ar i&a+inati a&ente nossas idas de tal -or&a @!e o &al declina e o 0e& tri!n-a. E isto @!e Cristo @!is de nGs @!ando to&o! %ara si nossa h!&anidade, santi-ico! nossa carne e nos %edi! e& troca @!e re el6sse&os ,e!s !ns aos o!tros. Se o &!ndo -a) essa tare-a %arecer i&%oss1 el, Le3is insiste e& @!e ela n'o A. Mes&o al+!A& @!e ele 7 co&o Een enenado %or !&a cria('o &iser6 el n!&a casa cheia de ci5&es !l+ares e 0ri+as +rat!itasE: %ode estar se+!ro de @!e ,e!s est6 0e& ciente Eda &6@!ina +rosseira @!e tenta diri+irE, e %edeFlhe so&ente %ara Eir e& -rente e -a)er o %oss1 elE. O cristianis&o @!e Le3is co&!n+a A h!&ano, &as n'o A -6cil. ele nos cha&a a reconhecer @!e a &aior 0atalha reli+iosa n'o se tra a n!& ca&%o es%etac!lar, &as dentro do cora('o h!&ano co&!&, @!ando, a cada &anh', acorda&os e senti&os a %ress'o do dia a nos a-li+ir e te&os de decidir @!e ti%o de i&ortais @!ere&os ser. Tal e) nos sir a de consolo, co&o ser i! ao so-rido %o o 0ritInico @!ando o! i! %ela %ri&eira e) estes colG@!ios, recordar @!e ,e!s %re+a !&a %e(a nos @!e 0!sca& o %oder a @!al@!er %re(o. Le3is nos le&0ra, co& se! h!&or e s!a er e cost!&eira. EP!'o &onGtona A a se&elhan(a @!e !ne todos os +randes tiranos e con@!istadoresC @!'o +loriosa A a di-eren(a dos santosQE9W YATJLEEN NORRIS

EThe lon+est 3a" ro!ndE, cita('o tirada de Cristianismo puro e simples EAn a&ate!rE, de !& colG@!io radio-Gnico le ado ao ar e& 99 de Kaneiro de 9:;<. Citado e& Clive ,taples !ewis: * 3ramatic !i0e 2 EThere are no ordinar" %eo%leE, cita('o tirada de EThe Wei+ht o- *lor"E, ser&'o %ro-erido %or Le3is e& T de K!nho de 9:;9. 9 EPoisoned 0" a 3retched !%0rin+in+E, cita('o tirada de Cristianismo puro e simples &3 EJo3 &onotono!sl" alikeE, cita('o tirada de Cristianismo puro e simples &3

CRISTIANISMO PURO E SIMPLES


Livro I O CERTO E O ERRA,O COMO CJA2ES PARA A COMPREENSZO ,O SENTI,O ,O UNI2ERSO 9. A LEI ,A NATURE[A JUMANA
Todo o &!ndo K6 i! %essoas disc!tindo. Ns e)es, a disc!ss'o soa en+ra(adaC e& o!tras, a%enas desa+rad6 el. Co&o @!er @!e soe, acredito @!e %ode&os a%render al+o &!ito i&%ortante o! indo os ti%os de coisas @!e elas di)e&. ,i)e&, %or eDe&%lo. E2oc7 +ostaria @!e -i)esse& o &es&o co& oc7OEC E,esc!l%e, esse 0anco A &e!, e! sentei a@!i %ri&eiroEC E,eiDeFo e& %a), @!e ele n'o lhe est6 -a)endo nada de &alEC EPor @!e oc7 te e de entrar na -renteOEC E,7F&e !& %eda(o da s!a laranKa, %ois e! lhe dei !& %eda(o da &inhaEC e EPoDa, oc7 %ro&ete!QE Essas coisas s'o ditas todos os dias %or %essoas c!ltas e inc!ltas, %or ad!ltos e crian(as. O @!e &e interessa e& todos estes co&ent6rios A @!e o ho&e& @!e os -a) n'o est6 a%enas eD%ressando o @!anto lhe desa+rada o co&%orta&ento de se! interloc!torC est6 ta&0A& -a)endo a%elo a !& %adr'o de co&%orta&ento @!e o o!tro de eria conhecer. E esse o!tro rara&ente res%onde. EAo in-erno co& o %adr'oQE P!ase se&%re tenta %ro ar @!e s!a atit!de n'o in-rin+i! este %adr'o, o! @!e, se in-rin+i!, ele tinha !&a desc!l%a &!ito es%ecial %ara a+ir assi&. Ale+a !&a ra)'o es%ecial, e& se! caso %artic!lar, %ara n'o ceder o l!+ar B %essoa @!e oc!%o! o 0anco %ri&eiro, o! ale+a @!e a sit!a('o era &!ito di-erente @!ando ele +anho! a@!ele +o&o de laranKa, o!, ainda, @!e !& -ato no o o deso0ri+a de c!&%rir o %ro&etido. Est6 claro @!e os en ol idos na disc!ss'o conhece& !&a lei o! re+ra de cond!ta leal, de co&%orta&ento di+no o! &oral, o! co&o @!er @!e o @!eira&os cha&ar, co& a @!al e-eti a&ente concorda&. E eles conhece& essa lei. Se n'o conhecesse&, tal e) l!tasse& co&o ani&ais -ero)es, &as n'o %oderia& Edisc!tirE no sentido h!&ano desta %ala ra. A inten('o da disc!ss'o A &ostrar @!e o o!tro est6 errado. N'o ha eria sentido e& de&onstr6Flo se oc7 e ele n'o ti esse& al+!& ti%o de consenso so0re o @!e A certo e o @!e A errado, da &es&a -or&a @!e n'o ha eria sentido e& &arcar a -alta de !& Ko+ador de -!te0ol se& @!e ho! esse !&a concordIncia %rA ia so0re as re+ras do Ko+o. Ora, essa lei o! re+ra do certo e do errado era cha&ada de Lei Nat!ral. JoKe e& dia, @!ando -ala&os das Eleis nat!raisE, @!ase se&%re nos re-eri&os a coisas co&o a +ra ita('o, a hereditariedade o! as leis da @!1&ica. PorA&, @!ando os %ensadores do %assado cha&a a& a lei do certo e do errado de ELei Nat!ralE, esta a i&F %l1cito @!e se trata a da Lei da Nat!re)a J!&ana. A ideia era a se+!inte. assi& co&o os cor%os s'o re+idos %ela lei da +ra ita('o, e os or+anis&os, %elas leis da 0iolo+ia, assi& ta&0A& a criat!ra cha&ada Eho&e&E %oss!i !&a lei %rG%ria F co& a +rande di-eren(a de @!e os cor%os n'o s'o li res %ara escolher se 'o o0edecer B lei da +ra ita('o o! n'o, ao %asso @!e o ho&e& %ode escolher entre o0edecer o! deso0edecer B Lei da Nat!re)a J!&ana. EDa&ine&os a @!est'o so0 o!tro %ris&a. Todo ho&e& est6 contin!a&ente s!Keito a di ersos conK!ntos de leis, &as a a%enas !& ele A li re %ara deso0edecer. En@!anto cor%o, ele A re+ido %ela +ra ita('o e n'o %ode deso0edec7FlaC se -icar s!s%enso no ar, se& a%oio, -atal&ente cair6 co&o cairia !&a %edra. En@!anto or+anis&o, est6 s!Keito a di ersas leis 0iolG+icas, Bs @!ais, co&o os ani&ais, n'o %ode deso0edecer. E& o!tras %ala ras, o ho&e& n'o %ode deso0edecer Bs leis @!e te& e& co&!& co& os o!tros seresC &as a lei %rG%ria da nat!re)a h!&ana, a lei @!e n'o A co&%artilhada ne& %elos ani&ais, ne& %elos e+etais, ne& %elos seres inor+Inicos, a esta lei o ser h!&ano %ode deso0edecer, se assi& @!iser. Essa lei era cha&ada de Lei Nat!ral %or@!e as %essoas %ensa a& @!e todos a conhecia& nat!ral&ente e n'o %recisa a& @!e o!tros a
&&

ensinasse&. Isso, e idente&ente, n'o si+ni-ica a @!e n'o se %!desse encontrar, a@!i e ali, !& indi 1d!o @!e a i+norasse, assi& co&o eDiste& indi 1d!os daltHnicos o! desa-inados. Considerando a ra(a h!&ana e& +eral, no entanto, as %essoas %ensa a& @!e a ideia h!&ana de co&%orta&ento di+no o! decente era G0 ia %ara todos. E acredito @!e essas %essoas tinha& ra)'o. Se assi& n'o -osse, as coisas @!e di)e&os a res%eito da +!erra n'o teria& sentido nenh!&. Se o Certo n'o -or !&a entidade real, @!e os na)istas, l6 no -!ndo, conhece& t'o 0e& @!anto nGs e t7& o de er de %raticar, @!al o sentido de di)er @!e o ini&i+o est6 erradoO Se eles n'o t7& nenh!&a no('o da@!ilo @!e cha&a&os de Certo, tal e) ti Asse&os de co&0at7Flos do &es&o Keito, &as n'o %oder1a&os c!l%6Flos %elas s!as a(?es, da &es&a -or&a @!e n'o %ode&os c!l%ar !& ho&e& %or ter nascido co& os ca0elos lo!ros o! castanhos. Sei @!e certas %essoas a-ir&a& @!e a ideia de !&a Lei Nat!ral o! lei de di+nidade de co&%orta&ento, conhecida de todos os ho&ens, n'o te& -!nda&ento, %or@!e as di ersas ci ili)a(?es e os %o os das di ersas A%ocas ti era& do!trinas &orais &!ito di-erentes. Mas isso n'o A erdade. E certo @!e eDiste& di-eren(as entre as do!trinas &orais dos di ersos %o os, &as elas n!nca che+ara& a constit!ir al+o @!e se asse&elhasse a !&a di-eren(a total. Se al+!A& se der ao tra0alho de co&%arar os ensina&entos &orais dos anti+os e+1%cios, dos 0a0ilGnios, dos hind!s, dos chineses, dos +re+os e dos ro&anos, -icar6 s!r%reso, isto si&, co& o i&enso +ra! de se&elhan(a @!e eles t7& entre si e ta&0A& co& nossos %rG%rios ensina&entos &orais. Re!ni al+!ns desses dados concordantes no a%7ndice @!e escre i %ara !& o!tro li ro, cha&ado The *)olition o0 5an \A a0oli('o do ho&e&]. PorA&, %ara os -ins @!e a+ora te&os e& ista, 0asta %er+!ntar ao leitor co&o seria !&a &oralidade total&ente di-erente da @!e conhece&os. I&a+ine !& %a1s @!e ad&irasse a@!ele @!e -o+e do ca&%o de 0atalha, o! e& @!e !& ho&e& se or+!lhasse de trair as %essoas @!e &ais lhe -i)era& 0e&. O leitor %oderia i+!al&ente i&a+inar !& %a1s e& @!e dois e dois s'o cinco. Os %o os discordara& a res%eito de @!e& s'o as %essoas co& @!e& voc de e ser altr!1sta F s!a -a&1lia, se!s co&%atriotas o! todo o +Anero h!&anoC &as se&%re concordara& e& @!e oc7 n'o de e colocar a si &es&o e& %ri&eiro l!+ar. O e+o1s&o n!nca -oi ad&irado. Os ho&ens di er+ira& @!anto ao n5&ero de es%osas @!e %odia& ter, se !&a o! @!atroC &as se&%re concordara& e& @!e oc7 n'o %ode si&%les&ente ter @!al@!er &!lher @!e lhe a%etecer. O &ais eDtraordin6rio, %orA&, A @!e, se&%re @!e encontra&os !& ho&e& a a-ir&ar @!e n'o acredita na eDist7ncia do certo e do errado, e&os lo+o e& se+!ida este &es&o ho&e& &!dar de o%ini'o. Ele %ode n'o c!&%rir a %ala ra @!e lhe de!, &as, se oc7 -i)er a &es&a coisa, ele lhe dir6 EN'o A K!stoQE antes @!e oc7 %ossa di)er ECristG 'o Colo&0oE. U& %a1s %ode di)er @!e os tratados de nada ale&C %orA&, no &o&ento se+!inte, %or6 s!a ca!sa a %erder a-ir&ando @!e o tratado es%ec1-ico @!e %retende ro&%er n'o A !& tratado K!sto. Se os tratados de nada ale&, se n'o eDiste !& certo e !& errado L e& o!tras %ala ras, se n'o eDiste !&a Lei Nat!ral F, @!al a di-eren(a entre !& tratado K!sto e !& inK!stoO Ser6 @!e, a+indo assi&, eles n'o deiDa& o ra0o B &ostra e de&onstra& @!e, di+a& o @!e dissere&, conhece& a Lei Nat!ral tanto @!anto @!al@!er o!tra %essoaO Parece, %ortanto, @!e sG nos resta aceitar a eDist7ncia de !& certo e !& errado. As %essoas %ode& olta e &eia se en+anar a res%eito deles, da &es&a -or&a @!e Bs e)es erra& n!&a so&aC &as a eDist7ncia de a&0os n'o de%ende de +ostos %essoais o! de o%ini?es, da &es&a -or&a @!e !& c6lc!lo errado n'o in alida a ta0!ada. Se concorda&os co& estas %re&issas, %osso %assar B se+!inte. nenh!& de nGs real&ente se+!e B risca a Lei Nat!ral. Se eDistir !&a eDce('o entre os leitores, &e desF c!l%o. Ser6 &ais %ro eitoso @!e essa %essoa leia o!tro li ro, %ois nada do @!e o! -alar lhe di) res%eito. /eita a ressal a, olto aos leitores co&!ns. Es%ero @!e oc7s n'o se irrite& co& o @!e o! di)er. N'o esto! -a)endo !&a %re+a('o, e ,e!s sa0e @!e n'o %retendo ser &elhor do @!e nin+!A&. SG esto! tentando cha&ar a aten('o %ara !& -ato. o de @!e, neste ano, neste &7s o!, co& &aior
&2

%ro0a0ilidade, hoKe &es&o, todos nGs deiDa&os de %raticar a cond!ta @!e +ostar1a&os @!e os o!tros ti esse& e& rela('o a nGs. Pode&os a%resentar &il e !&a desc!l%as %or ter&os a+ido assi&. 2oc7 se i&%aciento! co& as crian(as %or@!e esta a cansadoC n'o -oi &!ito correto na@!ela @!est'o de dinheiro F @!est'o @!e K6 @!ase -!+i! da &e&Gria F%or@!e esta a co& %ro0le&as -inanceirosC e a@!ilo @!e %ro&ete! %ara -!lano o! sicrano, ahQ, n!nca teria %ro&etido se so!0esse co&o estaria oc!%ado nos 5lti&os dias. P!anto a se! &odo de tratar a es%osa 8o! o &arido=, a ir&' 8o! o ir&'o= L se e! so!0esse o @!anto eles s'o irritantes, n'o &e s!r%reenderiaC e, a-inal de contas, @!e& so! e! %ara &e intro&eterO N'o so! di-erente. O! seKa, ne& se&%re consi+o c!&%rir a Lei Nat!ral, e, @!ando al+!A& &e ad erte de @!e a desc!&%ri, &e e& B ca0e(a !& ros6rio de desc!l%as @!e d6 6rias oltas ao redor do %esco(o. A %er+!nta @!e de e&os -a)er n'o A se essas desc!l%as s'o 0oas o! &6s. O @!e i&%orta A @!e elas d'o %ro a da nossa %ro-!nda cren(a na Lei Nat!ral, @!er tenha&os consci7ncia de acreditar nela, @!er n'o. Se n'o acredit6sse&os na 0oa cond!ta, %or @!e a Insia de encontrar K!sti-icati as %ara @!al@!er desli)eO A erdade A @!e acredita&os a tal %onto na dec7ncia e na di+nidade, e senti&os co& tanta -or(a a %ress'o da So0erania da Lei, @!e n'o te&os cora+e& de encarar o -ato de @!e a trans+redi&os. Lo+o, tenta&os trans-erir %ara os o!tros a res%onsa0ilidade %ela trans+ress'o. Perce0a @!e A sG %ara o &a! co&%orta&ento @!e nos da&os ao tra0alho de encontrar tantas eD%lica(?es. S'o so&ente as -ra@!e)as @!e %roc!ra&os K!sti-icar %elo cansa(o, %ela %reoc!%a('o o! %ela -o&e. Nossas 0oas @!alidades, atri0!1&oFlas a nGs &es&os. S'o essas, %ois, as d!as ideias centrais @!e %retendia eD%or. Pri&eiro, a de @!e os seres h!&anos, e& todas as re+i?es da Terra, %oss!e& a sin+!lar no('o de @!e de e& co&%ortarFse de !&a certa &aneira, e, %or &ais @!e tente&, n'o conse+!e& se li rar dessa no('o. Se+!ndo, @!e na %r6tica n'o se co&%orta& dessa &aneira. Os ho&ens conhece& a Lei Nat!ral e trans+ride&Fna. Esses dois -atos s'o o -!nda&ento de todo %ensa&ento claro a res%eito de nGs &es&os e do !ni erso e& @!e i e&os.

<. AL*UMAS OBME^_ES


Se essas d!as ideias s'o nosso -!nda&ento, A &elhor @!e e! deiDe esse -!nda&ento 0e& -ir&e antes de se+!ir e& -rente. Al+!&as das cartas @!e rece0i &ostra& @!e !& +rande n5&ero de %essoas te& di-ic!ldade %ara co&%reender o @!e si+ni-ica essa Lei da Nat!re)a J!&ana, o! Lei Moral, o! Re+ra de Bo& Co&%orta&ento. Certas %essoas, %or eDe&%lo, &e escre era& %er+!ntando. EIsso @!e oc7 cha&a de Lei Moral n'o A si&%les&ente o nosso instinto +re+6rioO Ser6 @!e ele n'o se desen ol e! co&o todos os nossos o!tros instintosOE N'o o! ne+ar @!e %oss!1&os esse instinto, &as n'o A a ele @!e &e re-iro @!ando -alo e& Lei Moral. Todos nGs sa0e&os o @!e A ser &o ido %elo instinto L %elo a&or &aterno, o instinto seD!al o! o instinto da ali&enta('o. senti&os o -orte deseKo o! i&%!lso de a+ir de deter&inada &aneira. E A claro @!e, Bs e)es, senti&os o deseKo intenso de aK!dar o!tra %essoa. Isso se de e, se& d5 ida, ao instinto +re+6rio. No entanto, sentir o deseKo intenso de aK!dar A 0e& di-erente de sentir a o0ri+a('o i&%eriosa de aK!dar, @!er o @!eira&os, @!er n'o. S!%onha&os @!e oc7 o!(a o +rito de socorro de !& ho&e& e& %eri+o. Pro a el&ente sentir6 dois deseKos. o de %restar socorro 8@!e se de e ao instinto +re+6rio= e o de -!+ir do %eri+o 8@!e se de e ao instinto de a!toF%reser a('o=. Mas oc7 encontrar6 dentro de si, alA& desses dois i&%!lsos, !& terceiro ele&ento, @!e lhe &andar6 se+!ir o i&%!lso da aK!da e s!%ri&ir o i&%!lso da -!+a. Esse ele&ento, @!e %?e na 0alan(a os dois instinF tos e decide @!al deles de e ser se+!ido, n'o %ode ser nenh!& dos dois. 2oc7 %oderia %ensar ta&0A& @!e a %artit!ra &!sical, @!e lhe &anda, n!& deter&inado &o&ento, tocar tal nota no %iano e n'o o!tra, A e@!i alente a !&a das notas no teclado. A Lei Moral nos in-or&a da &elodia a ser tocadaC nossos instintos s'o &eras teclas.
&3

J6 o!tra &aneira de %erce0er @!e a Lei Moral n'o A si&%les&ente !& de nossos instintos. Se eDiste !& con-lito entre dois instintos e, na &ente dessa criat!ra, n'o h6 &ais nada alA& desses instintos, A G0 io @!e o instinto &ais -orte te& de %re alecer. PorA&, nos &o&entos e& @!e enDer+a&os a Lei Moral co& &aior clare)a, ela +eral&ente nos aconselha a escolher o i&%!lso &ais -raco. Pro a el&ente, se! dese6o de -icar a sal o A &aior do @!e o deseKo de aK!dar o ho&e& @!e se a-o+a, &as a Lei Moral lhe &anda aK!d6Flo, a%esar dos %esares. E, e& +eral, ela nos &anda to&ar o i&%!lso correto e tentar torn6Flo &ais -orte do @!e ori+inal&ente era F n'o A &es&oO O! seKa, senti&os @!e te&os o de er de esti&!lar nosso instinto +re+6rio, %or eDe&%lo, des%ertando a i&a+ina('o e esti&!lando a %iedade, entre o!tras coisas, %ara ter&os -or(a %ara a+ir correta&ente na hora certa. E e idente, %orA&, @!e, no &o&ento e& @!e decidi&os tornar &ais -orte !& instinto, nossa a('o n'o A instintiva A@!ilo @!e lhe di). ESe! instinto est6 ador&ecido, des%erteFoQE, n'o %ode ser o pr1prio instinto. O @!e lhe &anda tocar tal nota no %iano n'o %ode ser a %rG%ria nota. J6 ainda !&a terceira &aneira de er a Lei Moral. Se ela -osse !& de nossos instintos, ser1a&os ca%a)es de identi-icar dentro de nGs !& i&%!lso @!e se&%re %!F dAsse&os cha&ar de E0o&E se+!ndo a re+ra da 0oa cond!ta. Mas isso n'o acontece. N'o eDiste nenh!& i&%!lso @!e Bs e)es a Lei Moral n'o nos aconselhe a ini0ir, ne& o!tro @!e ela n'o nos encoraKe a %raticar de e) e& @!ando. E !& erro achar @!e al+!ns de nossos i&%!lsos, co&o o a&or &aterno e o %atriotis&o, s'o 0ons, e o!tros, co&o o instinto seD!al e a a+ressi idade, s'o &a!s. T!do o @!e @!ere&os di)er A @!e eDiste& &ais sit!a(?es e& @!e o instinto de l!ta e o deseKo seD!al de e& ser contidos do @!e sit!a(?es e& @!e de e&os conter o a&or &aterno e o %atriotis&o. No entanto, e& certas ocasi?es, A de er do ho&e& casado encoraKar se! i&%!lso seD!al, e do soldado -o&entar s!a a+ressi idade. EDiste& ta&0A& o%ort!nidades e& @!e a &'e de e re-rear o a&or %elo -ilho, o! !& ho&e& de e conter o a&or %or se! %a1s, %ara @!e n'o co&eta& inK!sti(a contra o!tras crian(as o! o!tros %a1ses. A ri+or, n'o eDiste& i&%!lsos 0ons e i&%!lsos &a!s. 2olte&os ao %iano. N'o h6 nele dois ti%os de notas, as EcertasE e as EerradasE. Cada !&a das notas A certa %ara !&a deter&inada ocasi'o e errada %ara o!tra. A Lei Moral n'o A !& instinto %artic!lar o! !& conK!nto de instintosC A co&o !& &aestro @!e, re+endo os instintos, de-ine a &elodia @!e cha&a&os de 0ondade o! 0oa cond!ta. Este te&a, ali6s, te& +randes conse@!7ncias %r6ticas. A coisa &ais %eri+osa @!e %ode&os -a)er A to&ar !& certo i&%!lso de nossa nat!re)a co&o critArio a ser se+!ido c!ste o @!e c!star. N'o eDiste !& 5nico i&%!lso @!e, eri+ido e& %adr'o a0sol!to, n'o tenha o %oder de nos trans-or&ar e& de&Gnios. Tal e) oc7 %ense @!e o a&or %ela h!&anidade e& +eral A li re de %eri+os, &as isso n'o A erdade. Se deiDar&os de lado o senso de K!sti(a, lo+o estare&os iolando acordos e -alsi-icando %ro as K!diciais e& %rol do E0e& da h!&anidadeE. Tere&os ent'o nos tornado ho&ens cr!Ais e desleais. O!tras %essoas &e escre era& %er+!ntando. EIsso @!e oc7 cha&a de Lei Moral n'o A so&ente !&a con en('o social, al+o @!e nos -oi inc!tido %ela nossa ed!ca('oOE Acredito @!e essas %essoas incorre& n!& &alFentendido. Elas to&a& %or %ress!%osto @!e, se a%rende&os al+!&a re+ra de nossos %ais e %ro-essores, essa re+ra A !&a si&%les in en('o h!&ana. Mas A e idente @!e isso n'o A erdade. Todos a%rende&os a ta0!ada na escola. U&a crian(a @!e crescesse so)inha n!&a ilha deserta n'o a a%renderia. Mas salta B ista @!e a ta0!ada n'o A a%enas !&a con en('o h!&ana, al+o @!e os seres h!&anos -i)era& %ara si e @!e %oderia& ter -eito di-erente se assi& @!isesse&. Concordo %lena&ente @!e a%rende&os a Re+ra de Boa Cond!ta dos %ais e %ro-essores, dos a&i+os e dos li ros, assi& co&o a%rende&os todas as o!tras coisas. PorA&, certas coisas @!e a%rende&os s'o &eras con en(?es @!e %oderia& ser di-erentes F a%rende&os a &anterFnos B direita na estrada, &as a re+ra %oderia ser &anterFse B es@!erda F, e o!tras coisas, co&o a &ate&6tica, s'o erdades. A %er+!nta a ser -eita A a @!al das d!as classes %ertence a Lei da Nat!re)a J!&ana.
&.

J6 d!as ra)?es %ara a-ir&ar @!e ela %ertence B &es&a classe @!e a da &ate&6tica. A %ri&eira, eD%ressa no %ri&eiro ca%1t!lo, A @!e, a%esar de ha er di-eren(as entre as ideias &orais de certa A%oca o! %a1s e as de o!tros te&%os o! l!+ares, essas di-eren(as, na realidade, n'o s'o &!ito +randes F ne& de lon+e s'o t'o i&%ortantes @!anto a &aioria das %essoas i&a+ina F, e, assi&, %ode&os reconhecer a &es&a lei dentro de todas elasC ao %asso @!e as &eras con en(?es, co&o o sentido do trInsito o! os ti%os de esti&enta, di-ere& lar+a&ente. A se+!nda ra)'o A a se+!inte. @!ando oc7 considera as di-eren(as &orais entre !& %o o e o!tro, n'o %ensa @!e a &oral de !& dos dois A se&%re &elhor o! %ior @!e a do o!troO Ser6 @!e as &!dan(as @!e se constata& entre elas n'o -ora& &!dan(as %ara &elhorO Caso a res%osta seKa ne+ati a, ent'o est6 claro @!e n!nca ho! e !& %ro+resso &oral. O %ro+resso n'o si+ni-ica a%enas !&a &!dan(a, &as !&a &!dan(a %ara &elhor. Se !& conK!nto de ideias &orais n'o -osse &elhor do @!e o!tro, n'o ha eria sentido e& %re-erir a &oral ci ili)ada B &oral 06r0ara, o! a &oral crist' B &oral na)ista. E %onto %ac1-ico @!e a &oralidade de al+!ns %o os A &elhor @!e a de o!tros. Acredita&os ta&0A& @!e certas %essoas @!e tentara& &!dar os conceitos &orais de s!a A%oca -ora& o @!e cha&ar1a&os de Re-or&adores o! Pioneiros F %essoas @!e entendera& &elhor a &oral do @!e se!s conte&%orIneos. Pois &!ito 0e&. No &o&ento e& @!e oc7 di) @!e !& conK!nto de ideias &orais A s!%erior a o!tro, est6, na erdade, &edindoFos a&0os se+!ndo !& %adr'o e a-ir&ando @!e !& deles A &ais con-or&e a esse %adr'o @!e o o!tro. O %adr'o @!e os &ede, no entanto, di-ere de a&0os. 2oc7 est6, na realidade, co&%arando as d!as coisas co& !&a Moral 2erdadeira e ad&itindo @!e eDiste al+o @!e se %ode cha&ar de O Certo, inde%endente&ente do @!e as %essoas %ensa&C e est6 ad&itindo @!e as ideias de al+!ns %o os se a%roDi&ara& &ais desse Certo @!e as ideias de o!tros %o os. O!, e& o!tras %ala ras. se as s!as no(?es &orais s'o &ais erdadeiras @!e as dos na)istas, de e eDisF tir al+o F !&a Moral 2erdadeira L @!e seKa o o0Keto a @!e essa erdade se re-ere. A ra)'o %ela @!al s!a conce%('o de No a `ork %ode ser &ais erdadeira o! &ais -alsa @!e a &inha A @!e No a `ork A !& l!+ar real, c!Ka eDist7ncia inde%ende do @!e e! o! oc7 %ensa&os a se! res%eito. Se, @!ando &encion6sse&os No a `ork, t!do o @!e %ens6sse&os -osse Ea cidade @!e eDiste na &inha ca0e(aE, co&o . @!e !& de nGs %oderia estar &ais %rGDi&o da erdade do @!e o o!troO N'o ha eria &edida de erdade o! de -alsidade. ,o &es&o &odo, se a Re+ra da Boa Cond!ta si+ni-icasse si&%les&ente Et!do @!e cada %o o a%ro aE, n'o ha eria sentido e& di)er @!e !&a na('o est6 &ais correta do @!e a o!tra, ne& @!e o &!ndo se torna &oral&ente &elhor o! %ior. Concl!o, %ortanto, @!e, a%esar de as di-eren(as de ideias a res%eito da Boa Cond!ta nos le are& a s!s%eitar de @!e n'o eDiste !&a erdadeira Lei de Cond!ta nat!ral, as coisas @!e esta&os nat!ral&ente %ro%ensos a %ensar %ro a& K!sta&ente o contr6rio. Al+!&as %ala ras antes de ter&inar. conheci %essoas @!e eDa+erara& essas di-eren(as, %or tere& con-!ndido as di-eren(as &orais co& as &eras di-eren(as de cren(a a res%eito dos -atos. Por eDe&%lo, !& hor1ie& &e %er+!nto! certa e). UTre)entos anos atr6s, as 0r!Das na In+laterra era& @!ei&adas na -o+!eira. E isso @!e oc7 cha&a de Re+ra da Nat!re)a J!&ana o! de Boa Cond!taOE Mas A claro @!e a ra)'o %ela @!al n'o se eDec!ta& &ais 0r!Das hoKe e& dia A @!e n'o acredita&os @!e elas eDista&. Se acredit6sse&os F se real&ente %ens6sse&os @!e eDiste& %essoas entre nGs @!e endera& a al&a %ara o dia0o, rece0era& e& troca %oderes so0renat!rais e !sara& es7 ses %oderes %ara &atar o! enlo!@!ecer os i)inhos, o! %ara %ro ocar cala&idades nat!rais L, certa&ente concordar1a&os @!e, se al+!A& &erecesse a %ena de &orte, seria& essas sGrdidas traidoras. N'o h6 a@!i !&a di-eren(a de %rinc1%ios &orais, a%enas de en-o@!e dos -atos. Pode ser @!e o -ato de n'o acreditar&os e& 0r!Das seKa !& +rande a an(o do conheci&ento, &as n'o eDiste a an(o &oral al+!& e& deiDar de eDec!t6Flas @!ando %ensa&os @!e elas n'o eDiste&. N'o considerar1a&os &isericordioso !& ho&e& @!e n'o ar&asse ratoeiras %or n'o acreditar @!e ho! esse ratos na casa.
&5

>. A REALI,A,E ,A LEI


2olto a+ora ao @!e disse no -inal do %ri&eiro ca%1t!lo. @!e a ra(a h!&ana te& d!as caracter1sticas c!riosas. E& %ri&eiro l!+ar, @!e os ho&ens s'o asso&0rados %ela ideia de !& %adr'o de co&%orta&ento @!e se sente& o0ri+ados a %Hr e& %r6tica, o @!al se %oderia cha&ar de cond!ta leal, dec7ncia, &oralidade o! Lei Nat!ral. E& se+!ndo l!+ar, @!e eles n'o o %?e& e& %r6tica. Al+!ns de oc7s %ode& se %er+!ntar %or @!e ra)'o chaF &ei de Ec!riosoE isso @!e %ode lhes %arecer a coisa &ais nat!ral do &!ndo. E& es%ecial, tal e) oc7s &e tenha& achado &!ito d!ro co& a h!&anidadeC a-inal de contas, a@!ilo @!e cha&ei de trans+ress'o da Lei do Certo e do Errado, o! da Lei Nat!ral, si+ni-ica so&ente @!e nin+!A& A %er-eito. E %or @!e, G cA!s, es%eraria e! o contr6rioO Essa seria !&a 0oa res%osta se t!do o @!e e! %retendesse -osse &edir n!&a 0alan(a a c!l%a eData @!e ca0e a cada !& de nGs %or n'o nos ter&os %ortado co&o @!ere&os @!e os o!tros se %orte&. N'o A essa, %orA&, a tare-a @!e &e %ro%!s. Nesta in esti+a('o, n'o esto! %reoc!%ado co& a c!l%aC esto! tentando desco0rir a 2erdade. ,esse %onto de ista, a %rG%ria ideia de i&%er-ei('o, de al+o @!e n'o A o @!e de eria ser, te& s!as conse@!7ncias. Se considerar&os !& ente co&o !&a %edra o! !&a 6r ore, ele A o @!e A e n'o h6 sentido e& di)er @!e de eria ser de o!tro Keito. E claro @!e %ode&os di)er @!e a %edra te& Ea -or&a erradaE se %retende&os !s6Fla %ara !&a constr!('o, o! @!e !&a 6r ore n'o A 0oa %or@!e n'o -a) so&0ra s!-iciente. PorA&, isso si+ni-ica t'oFsoF&ente @!e a %edra o! a 6r ore n'o se %resta& ao !so @!e @!ere&os -a)er delasC n'o as c!l%a&os de tere& tais o! @!ais caracter1sticas, a n'o ser co&o %iada. Te&os consci7ncia de @!e, dado !& deter&inado cli&a e ti%o de solo, a 6r ore n'o %oderia ser e& nada di-erente do @!e A. A 6r ore @!e, de nosso %onto de ista, cha&a&os de E&6E o0edece Bs leis de s!a nat!re)a tanto @!anto a @!e cha&a&os de E0oaE. 2oc7s 7e& aonde @!ero che+arO E @!e o @!e nGs cost!&a&os cha&ar de leis nat!rais L o &odo %elo @!al o cli&a a+e so0re a %lanta, %or eDe&%lo L n'o s'o leis no sentido estrito da %ala ra. Essa A sG !&a &aneira de di)er. P!ando a-ir&a&os @!e !&a %edra o0edece B lei da +ra idade, isso n'o A, %or acaso, o &es&o @!e di)er @!e essa lei si+ni-ica a%enas Eo @!e a %edra se&%re -a)EO N'o %ensa&os real&ente @!e a %edra, @!ando A solta, s!0ita&ente se le&0ra de @!e te& o de er de cair. T!do o @!e @!ere&os di)er A @!e ela, de -ato, cai. E& o!tras %ala ras, n'o %ode&os ter certe)a de @!e eDista al+o s!%erior aos -atos &es&os, !&a lei @!e deter&ine o @!e de e acontecer e @!e seKa di-erente do @!e e-eti a&enFte acontece. As leis da nat!re)a, @!ando a%licadas Bs 6rF ores o! %edras, %ode& si+ni-icar a%enas Eo @!e a Nat!re)a e-eti a&ente -a)E. Mas, se nos oltar&os %ara a Lei da Nat!re)a J!&ana, o! Lei da Boa Cond!ta, a histGria A o!tra. E %onto %ac1-ico @!e ela n'o si+ni-ica Eo @!e os seres h!&anos e-eti a&ente -a)e&E, K6 @!e, co&o e! disse antes, &!itos deles n'o o0edece& e& a0sol!to a essa lei, e nenh!& deles a o0ser a inte+ral&ente. A lei da +ra idade nos di) o @!e a %edra -a) @!ando caiC K6 a Lei da Nat!re)a J!&ana nos di) o @!e os seres h!&anos de eria& -a)er e n'o -a)e&. O! seKa, @!ando trata&os de seres h!&anos, eDiste al+o alA& e aci&a dos -atos. EDiste& os -atos 8co&o os ho&ens se co&%orta&= e ta&0A& !&a o!tra coisa 8co&o de eria& se co&%ortar=. No resto do !ni erso, n'o h6 necessidade de o!tra coisa @!e n'o os -atos. ElAtrons e &olAc!las co&%orta&Fse de deter&inada &aneira e disso decorre& certos res!ltados, e tal e) o ass!nto %are a1 99. Os ho&ens, no entanto, co&%orta&Fse de deter&inada &aneira e o ass!nto n'o %6ra a1, K6 @!e esta&os se&%re conscientes de @!e o co&%orta&ento deles de eria ser di-erente. Isso A t'o sin+!lar @!e -ica&os tentados a nos en+anar co& -alsas eD%lica(?es.
&&

N'o acredito @!e Eo ass!nto %are a1E, co&o oc7 er6 &ais adiante. ,1 @!is di)er @!e, a se le ar e& conta so&ente os ar+!&entos dados atA a@!i, %ode ser @!e %are. &-

Pode&os, %or eDe&%lo, a-ir&ar @!e, @!ando oc7 di) @!e !& ho&e& n'o de eria -a)er o @!e -e), @!er di)er a &es&a coisa @!ando asse era @!e a %edra te& a -or&a errada. o! seKa, @!e a atit!de dele A incon eniente %ara oc7. Mas isso A si&%les&ente -also. U& ho&e& @!e che+a %ri&eiro no tre& e oc!%a !& 0o& assento A t'o incon eniente @!anto !& ho&e& @!e tira &inha &ala do assento e o oc!%a sorrateira&ente en@!anto esto! de costas. PorA&, n'o c!l%o o %ri&eiro ho&e&, &as c!l%o o se+!ndo. N'o -ico 0ra o F eDceto tal e) %or !& 0re e &o&ento, atA rec!%erar a ra)'o F co& !&a %essoa @!e %or acidente &e -a) tro%e(ar, &as -icot 0ra o co& al+!A& @!e tenta &e -a)er tro%e(ar de %ro%Gsito, &es&o @!e n'o consi+a. PorA&, -oi a %ri&eira %essoa @!e e-eti a&ente &e &ach!co!, e n'o a se+!nda. Ns e)es, o co&%orta&ento @!e K!l+o &a! n'o A incon eniente %ara &i& de &odo al+!&, &!ito %elo contr6rio. Na +!erra, cada !& dos lados 0eli+erantes achar6 &!ito 5til !& traidor do lado o%ostoC %orA&, a%esar de !s6Flo e de reco&%ens6Flo %elos ser i(os %restados, o considerar6 !& er&e e& -or&a h!&ana. Assi&, n'o %ode&os di)er @!e o @!e cha&a&os de 0oa cond!ta alheia A si&%les&ente a cond!ta @!e nos A 5til. E, @!anto B nossa 0oa cond!ta, %areceF&e G0 io @!e n'o se trata da @!e nos tra) anta+ens. TrataFse, isto si&, de -icar contente co& >W Delins @!ando %oder1a&os ter +anho tr7s li0rasC de -a)er o de er de casa honesta&ente @!ando %oder1a&os co%iar o do i)inhoC de res%eitar !&a &o(a @!ando +ostar1a&os de ir %ara a ca&a co& elaC de n'o nos a-astar de !& %osto %eri+oso @!ando %oder1a&os esca%ar %ara !& l!+ar &ais se+!roC de &anter a %ala ra @!ando %re-erir1a&os -altar co& elaC de -alar a erdade &es&o @!e assi& %are(a&os idiotas %erante os o!tros. Certas %essoas di)e& @!e, a%esar de a 0oa cond!ta n'o ser o @!e tra) anta+ens %ara cada %essoa indi id!al&ente, %ode si+ni-icar o @!e tra) anta+ens %ara a h!&anidade co&o !& todoC e, %ortanto, a coisa n'o seria t'o &isteriosa. "s seres h!&anos, no -i& das contas, %oss!e& al+!& 0o& sensoC %erce0e& @!e a se+!ran(a e a -elicidade sG s'o %oss1 eis n!&a sociedade e& @!e cada @!al a+e co& lealdade, e A %or %erce0er isso @!e tenta& cond!)irFse co& dec7ncia. Ora, A %er-eita&ente erdadeira a ideia de @!e a se+!ran(a e a -elicidade sG %ode& ir @!ando os indi 1d!os, as classes sociais e os %a1ses s'o honestos, K!stos e 0ons !ns co& os o!tros. E !&a das erdades &ais i&%ortantes do &!ndo. Ela sG n'o conse+!e eD%licar %or @!e te&os tais e tais sentiF &entos diante do Certo e do Errado. Se e! %er+!ntar. EPor @!e de o ser altr!1staOE, e oc7 res%onder. EPor@!e isso A 0o& %ara a sociedadeE, %oderei retr!car. EPor @!e de o &e i&%ortar co& o @!e A 0o& %ara a sociedade se isso n'o me tra) anta+ens %essoaisOE, ao @!e oc7 ter6 de res%onder. EPor@!e oc7 de e ser altr!1staE F o @!e nos le a de olta ao %onto de %artida. O @!e oc7 di) A erdade, &as n'o nos -a) a an(ar. Se !& ho&e& %er+!nta o &oti o de se Ko+ar -!te0ol, de nada adianta res%onder @!e A E-a)er +oisE, %ois tentar -a)er +ois A o %rG%rio Ko+o, e n'o o &oti o %elo @!al o Ko+a&os. No -inal, esta&os di)endo so&ente @!e E-!te0ol A -!te0olE F o @!e A erdade, &as n'o %recisa ser dito. ,a &es&a -or&a, se !&a %essoa %er+!nta o &oti o de se a+ir co& dec7ncia, n'o ale a %ena res%onder E%ara o 0e& da sociedadeE, %ois tentar 0ene-iciar a sociedade, o!, e& o!tras %ala ras, ser altr!1sta 8%ois EsociedadeE, no -i& das contas, si+ni-ica a%enas Eas o!tras %essoasE=, A !& dos ele&entos da dec7ncia. T!do o @!e se estar6 di)endo A @!e !&a cond!ta decente A !&a cond!ta decente. Ter1a&os dito a &es&a coisa se ti Asse&os %arado na declara('o de @!e EAs %essoas de e& ser altr!1stasE. E A nesse %onto @!e e! %aro. Os ho&ens de e& ser altr!1stas, de e& ser K!stos. N'o @!e os ho&ens seKa& altr!1stas o! +oste& de s7Flo, &as @!e de e& s7Flo. A Lei Moral, o! Lei da Nat!re)a J!&ana, n'o A si&%les&ente !& -ato a res%eito do co&%orta&ento h!&ano, co&o a Lei da *ra idade A o! %ode ser si&%les&ente !& -ato a res%eito do co&%orta&ento dos o0FKetos %esados. Por o!tro lado, n'o A &era -antasia, %ois n'o conse+!i&os nos des encilhar dessa ideiaC se conse+!1sse&os, a &aior %arte das coisas @!e di)e&os so0re os ho&ens seria a0s!rda. Ela ta&0A& n'o A !&a si&%les declara('o de co&o +ostar1a&os @!e os ho&ens se co&%ortasse& %ara a nossa con eni7ncia, %ois o co&%orta&ento @!e taDa&os de &a! o! inK!sto ne& se&%re A
&4

incon eniente, e, &!itas e)es, A eData&ente o contr6rio. Conse@!ente&ente, essa Re+ra do Certo e do Errado, o! Lei da Nat!re)a J!&ana, o! co&o @!er @!e oc7 @!eira cha&6Fla, de e ser !&a 2erdade F !&a coisa @!e eDiste real&ente, e n'o !&a in en('o h!&ana. E, no entanto, n'o A !& -ato no &es&o sentido e& @!e o co&%orta&ento e-eti o das %essoas A !& -ato. Co&e(a a -icar claro @!e tere&os de ad&itir a eDist7ncia de &ais de !& %lano de realidadeC e @!e, neste caso e& %artic!lar, eDiste al+o @!e est6 alA& e aci&a dos -atos co&!ns do co&%orta&ento h!&ano, al+o @!e no entanto A %er-eita&ente real F !&a lei erdadeira, @!e nenh!& de nGs ela0oro!, &as @!e nos senti&os o0ri+ados a c!&%rir.

;. O PUE EaISTE POR TR$S ,A LEI


2a&os -a)er !& res!&o de t!do o @!e i&os atA a@!i. No caso das %edras, das 6r ores e de coisas dessa nat!re)a, o @!e cha&a&os de Lei Nat!ral %ode n'o ser nada alA& de !&a -or(a de eD%ress'o. P!ando oc7 di) @!e a nat!re)a A +o ernada %or certas leis, @!er di)er a%enas @!e a nat!re)a, de -ato, se co&%orta de certa -or&a. As cha&adas EleisE tal e) n'o tenha& realidade %rG%ria, tal e) n'o esteKa& alA& e aci&a dos -atos @!e %ode&os o0ser ar. No caso do ho&e&, %orA&, %erce0e&os @!e as coisas n'o s'o 0e& assi&. A Lei da Nat!re)a J!&ana, o! Lei do Certo e do Errado, A al+o @!e transcende os -atos do co&%orta&ento h!&ano. Neste caso, alA& dos -atos e& si, eDiste o!tra coisa F !&a erdadeira lei @!e n'o in enta&os e B @!al sa0e&os @!e de e&os o0edecer. P!ero considerar a+ora o @!e isso nos di) so0re o !ni erso e& @!e i e&os. ,esde @!e o ho&e& se torno! ca%a) de %ensar, ele se %er+!nta no @!e consiste o !ni erso e co&o ele eio a eDistir. 8rosso modo, dois %ontos de ista -ora& s!stentados. O %ri&eiro deles A o @!e cha&a&os de &aterialista. P!e& o adota a-ir&a @!e a &atAria e o es%a(o si&%les&ente eDiste& e se&%re eDistira&, nin+!A& sa0e %or @!7. A &atAria, @!e se co&%orta de -or&as -iDas, eio, %or al+!& acidente, a %rod!)ir criat!ras co&o nGs, criat!ras ca%a)es de %ensar. N!&a chance e& &il, !& cor%o se choco! contra o sol e +ero! os %lanetas. Por o!tra chance in-initesi&al, as s!0stIncias @!1&icas necess6rias B ida e a te&%erat!ra correta se -i)era& %resentes n!& desses %lanetas, e, assi&, !&a %arte da &atAria desse %laneta +anho! ida. ,e%ois, %or !&a lon+!1ssi&a sArie de coincid7ncias, as criat!ras i entes se desen ol era& atA se tornare& seres co&o nGs. O o!tro %onto de ista A o reli+ioso9<. Se+!ndo ele, o @!e eDiste %or tr6s do !ni erso se asse&elha &ais a !&a &ente @!e a @!al@!er o!tra coisa conhecida. O! seKa, A al+o consciente e dotado de o0Keti os e %re-er7ncias. ,e acordo co& essa is'o, esse ser crio! o !ni erso. Al+!ns dos se!s des1+nios s'o oc!ltos, en@!anto o!tros s'o 0astante claros. %rod!)ir criat!ras se&elhantes a si &es&o L @!ero di)er, se&elhantes na &edida e& %oss!e& &entes. Por -a or, n'o %ense& @!e !& destes %ontos de ista era s!stentado h6 &!ito te&%o e aos %o!cos -oi cedendo l!+ar ao o!tro. Onde @!er @!e tenha ha ido ho&ens %ensantes, os dois %ontos de ista se&%re a%arecera& de !&a -or&a o! de o!tra. Note& ta&0A& @!e, %ara sa0er @!al deles A o correto, n'o %ode&os a%elar B ci7ncia no sentido co&!& dessa %ala ra. A ci7ncia -!nciona a %artir da eD%eri7ncia e o0ser a co&o as coisas se co&%orta&. Todo en!nciado cient1-ico, %or &ais co&%licado @!e %are(a B %ri&eira ista, na erdade si+ni-ica al+o co&o Ea%ontei o telescG%io %ara tal %arte do cA! Bs <h<W&in do dia 9V de Kaneiro e i tal e tal -enG&enoE, o! Ecolo@!ei !& %o!co deste &aterial n!& reci%iente, a@!eciFo a !&a te&%erat!ra a e tal coisa acontece!E. N'o %ense& @!e e! esteKa des&erecendo a ci7nciaC esto! a%enas &ostrando %ara @!e ela ser e. P!anto &ais sArio -or o ho&e& de ci7ncia, &ais 8no &e! entender= ele concordar6 co&i+o @!anto ao %a%el dela F %a%el, ali6s, eDtre&a&ente 5til e necess6rio. A+ora, %er+!ntas co&o EPor @!e al+o eio a eDistirOE e ESer6 @!e eDiste al+o F
&2

2er a Nota ao -i& do ca%1t!lo. &2

al+o de o!tra es%Acie L %or tr6s das coisas @!e a ci7ncia o0ser aOE n'o s'o %er+!ntas cient1-icas. Se eDiste Eal+o %or tr6sE, o! ele h6 de &anterFse total&ente desconhecido %ara o ho&e& o! -arFseF6 re elar %or o!tros &eios. A ci7ncia n'o %ode di)er ne& @!e esse ser eDiste ne& @!e n'o eDiste, e os erdadeiros cientistas +eral&ente n'o -a)e& essas declara(?es. S'o @!ase se&%re Kornalistas e ro&ancistas de s!cesso @!e as %roF d!)e& a %artir de in-or&a(?es coletadas e& &an!ais de ci7ncia %o%!lar e assi&iladas de &aneira i&%er-eita. A-inal de contas, t!do n'o %assa de !&a @!est'o de 0o& senso. S!%onha @!e a ci7ncia al+!& dia se tornasse co&%leta, tendo o conheci&ento total de cada &1ni&o detalhe do !ni erso. N'o A G0 io @!e %er+!ntas co&o EPor @!e eDiste !& !ni ersoOE, EPor @!e ele contin!a eDistindoOE e EP!al o si+ni-icado de s!a eDist7nciaOE contin!aria& intactasO ,e er1a&os %erder as es%eran(as, n'o -osse %or !& detalhe. No !ni erso inteiro, eDiste !&a coisa, e so&ente !&a, @!e nGs conhece&os &elhor do @!e conhecer1a&os se cont6sse&os so&ente co& a o0ser a('o eDterna. Essa coisa A o Ser J!&ano. NGs n'o nos li&ita&os a o0ser ar o ser h!&ano, nGs somos seres h!&anos. Nesse caso, %ode&os di)er @!e as in-or&a(?es @!e %oss!1&os 7& Ede dentroE. Esta&os a %ar do ass!nto. Por ca!sa disto, sa0e&os @!e os seres h!&anos est'o s!Keitos a !&a lei &oral @!e n'o -oi criada %or eles, @!e n'o conse+!e& tirar do se! hori)onte &es&o @!ando tenta& e B @!al sa0e& @!e de e& o0edecer. Al+!A& @!e est!dasse o ho&e& Ede -oraE, da &aneira co&o est!da&os a eletricidade o! os re%olhos, se& conhecer a nossa l1n+!a e, %ortanto, i&%ossi0ilitado de o0ter conheci&ento do nosso interior, n'o teria a &ais a+a ideia da eDist7ncia desta lei &oral a %artir da o0ser a('o de nossos atos. Co&o %oderia terO S!as o0ser a(?es se res!&iria& ao @!e -a)e&os, ao %asso @!e essa lei di) res%eito ao @!e de er1a&os -a)er. ,o &es&o &odo, se eDiste al+o aci&a o! %or tr6s dos -atos o0ser ados so0re as %edras o! so0re o cli&a, nGs, est!dandoFos de -ora, n'o te&os a &enor es%eran(a de desco0rir o @!e ele A. A nat!re)a da @!est'o A a se+!inte. @!ere&os sa0er se o !ni erso si&%les&ente A o @!e A, se& nenh!&a ra)'o es%ecial, o! se eDiste %or tr6s dele !& %oder @!e o %rod!)i! tal co&o o conhece&os. U&a e) @!e esse %oder, se ele eDiste, n'o seria !& dos -atos o0ser ados, &as a realidade @!e os %rod!)i!, a &era o0ser a('o dos -enG&enos n'o %ode encontr6Flo. EDiste a%enas !& caso no @!al %ode&os sa0er se esse Eal+o &aisE eDisteC a sa0er, o nosso caso. E, nesse caso, constata&os @!e eDiste. O! eDa&ine&os a @!est'o de o!tro In+!lo. Se eDistisse !& %oder eDterior @!e controlasse o !ni erso, ele n'o %oderia se re elar %ara nGs co&o !& dos -atos do %rG%rio !ni erso F da &es&a -or&a @!e o ar@!iteto de !&a casa n'o %ode ser !&a de s!as escadas, %aredes o! lareira. A 5nica &aneira %ela @!al %ode&os es%erar @!e esta -or(a se &ani-este A dentro de nGs &es&os, co&o !&a in-l!7ncia o! o) de co&ando @!e tente nos le ar a adoFtar !&a deter&inada cond!ta. E K!sta&ente isso @!e desco0ri&os dentro de nGs. M6 n'o de er1a&os -icar co& a %!l+a atr6s da orelhaO No 5nico caso e& @!e %ode&os encontrar !&a res%osta, ela A %ositi aC nos o!tros, e& @!e n'o h6 res%ostas, entende&os %or @!e n'o %ode&os encontr6Flas. S!%onha @!e al+!A& &e %er+!ntasse, acerca de !& ho&e& de !ni-or&e a)!l @!e %assa de casa e& casa de%ositando en elo%es de %a%el e& cada !&a delas, %or @!e, a-inal, e! concl!o @!e dentro dos en elo%es eDiste& cartas. E! res%onderia. EPor@!e se&%re @!e ele deiDa en elo%es %arecidos na &inha casa, dentro deles h6 !&a carta %ara &i&.E Se o interloc!tor o0Ketasse. EMas oc7 n!nca i! as cartas @!e s!%?e @!e as o!tras %essoas rece0a&E, e! diria. EE claro @!e n'o, e ne& @!ero 7Flas, %or@!e n'o -ora& endere(adas a &i&. E! i&a+ino o conte5do dos en elo%es @!e n'o %osso a0rir %elo dos en elo%es @!e %osso.E O &es&o se d6 a@!i. O 5nico en elo%e @!e %osso a0rir A o Ser J!&ano. P!ando o -a(o, e es%ecial&ente @!ando a0ro o Ser J!&ano cha&ado EE!E, desc!0ro @!e n'o eDisto %or &i& &es&o, &as @!e i o so0 !&a lei, @!e al+o o! al+!A& @!er @!e e! &e co&%orte de deter&inada -or&a. E claro @!e n'o acho @!e, se %!desse entrar na eDist7ncia de !&a %edra o! de !&a 6r ore, encontraria eData&ente a &es&a coisa, assi& co&o n'o acho
&9

@!e as %essoas da &inha r!a rece0a& eData&ente as &es&as cartas @!e e!. ,e o concl!ir @!e a %edra, %or eDe&%lo, te& de o0edecer B lei da +ra idade F @!e, en@!anto o &issi ista se li&ita a aconselharF&e a o0edecer B lei da &inha nat!re)a, ele o0ri+a a %edra a o0edecer Bs leis de s!a nat!re)a %Atrea. O @!e n'o consi+o ne+ar A @!e, e& a&0os os casos, eDiste, %or assi& di)er, esse &issi ista, !& Poder %or tr6s dos -atos, !& ,iretor, !& *!ia. N'o %ense @!e esto! indo &ais r6%ido do @!e esto! na realidade. Ainda n'o esto! ne& %erto do ,e!s da teolo+ia crist'. T!do o @!e o0ti e atA a@!i A a e id7ncia de Al+o @!e diri+e o !ni erso e @!e se &ani-esta e& &i& co&o !&a lei @!e &e incita a %raticar o certo e &e -a) sentir inco&odado e res%ons6 el %elos &e!s erros. Se+!ndo &e %arece, te&os de s!%or @!e esse Al+o A &ais %arecido co& !&a &ente do @!e co& @!al@!er o!tra coisa conhecida L %or@!e, a-inal de contas, a 5nica o!tra coisa @!e conhece&os A a &atAria, e nin+!A& Ka&ais i! !& %eda(o de &atAria dar instr!(?es a al+!A&. E claro, %orA&, @!e n'o %recisa ser &!ito %arecido co& !&a &ente, &!ito &enos co& !&a %essoa. No %rGDi&o ca%1t!lo, a&os tentar desco0rir &ais a se! res%eito. A%enas !&a ad ert7ncia. Jo! e &!ita con ersa -aK!ta a res%eito de ,e!s nos 5lti&os ce& anos, e n'o A isso @!e tenho a o-erecer. Es@!e(a t!do o @!e o! i!. NOTA Para &anter esta se('o c!rta o s!-iciente %ara ir ao ar, sG &encionei os %ontos de ista &aterialista e reli+ioso. Para co&%letar o @!adro, tenho de &encionar o %onto de ista inter&edi6rio entre os dois, a cha&ada -iloso-ia da /or(a 2ital, o! E ol!('o Criati a, o! E ol!('o E&er+ente, c!Ka eD%osi('o &ais 0rilhante e ar+!ta encontraFse nas o0ras de Bernard Sha3, ao %asso @!e a &ais %ro-!nda, nas de Ber+son. Se!s de-ensores di)e& @!e as %e@!enas aria(?es %elas @!ais a ida neste %laneta Ee ol!i!E das -or&as &ais si&%les B -or&a h!&ana n'o ocorrera& e& irt!de do acaso, &as si& %elo Ees-or(oE e %ela Einten('oE de !&a /or(a 2ital. P!ando -a)e& tais a-ir&a(?es, de e&os %er+!ntar se, %or /or(a 2ital, essas %essoas entende& al+o se&elhante a !&a &ente o! n'o. Se -or se&elhante, E!&a &ente @!e tra) a ida B eDist7ncia e a cond!) B %er-ei('oE n'o A o!tra coisa sen'o ,e!s, e se! %onto de ista A id7ntico ao reli+ioso. Se n'o -or se&elhante, @!al o sentido, ent'o, de di)er @!e al+o se& &ente -a(a !& Ees-or(oE e tenha !&a Einten('oEO Este ar+!&ento &e %arece -atal %ara esse %onto de ista. U&a das ra)?es %elas @!ais as %essoas K!l+a& a E ol!('o Criati a t'o atraente A @!e ela d6 o consolo e&ocional da cren(a e& ,e!s se& i&%or as conse@!7ncias desa+rad6 eis desta. P!ando nos senti&os Gti&os e o sol 0rilha l6 -ora, e n'o @!ere&os acreditar @!e o !ni erso inteiro se red!) a !&a dan(a &ecInica de 6to&os, A recon-ortante %ensar nessa +i+antesca e &isteriosa /or(a e ol!indo %elos sAc!los e nos carre+ando e& s!a crista. Se, %or o!tro lado, @!ere&os -a)er al+o esc!so, a /or(a 2ital, @!e n'o %assa de !&a -or(a ce+a, se& &oral e se& discerni&ento, n!nca ai nos atra%alhar co&o -a)ia o a0orrecido ,e!s @!e nos -oi ensinado @!ando Ara&os crian(as. A /or(a 2ital A co&o !& de!s do&esticado. 2oc7 %ode tir6Flo de dentro da caiDa se&%re @!e @!iser, &as ele n'o ai inco&od6Flo e& ocasi'o al+!&a L todas as coisas 0oas da reli+i'o se& c!sto nenh!&. N'o ser6 a /or(a 2ital a &aior in en('o da -antasia h!&ana @!e o &!ndo Ka&ais i!O

V. TEMOS MOTI2OS PARA NOS SENTIR INPUIETOS


Encerrei o 5lti&o ca%1t!lo co& a no('o de @!e, na Lei Moral, entra&os e& contato co& al+o, o! al+!A&, aci&a do !ni erso &aterial. Acho @!e al+!ns leitores sentira& !& certo descon-orto @!ando che+!ei a esse %onto, e %ensara&, incl!si e, @!e e! lhes %re+!ei !&a %e(a, e&0alando c!idadosa&ente no %a%el de e&0r!lho da -iloso-ia al+o @!e n'o %assa de &ais !&a Econ ersa -iada so0re reli+i'oE. Tal e) oc7 esti esse dis%osto a &e o! ir se e! ti esse no idades %ara contarC se, %orA&, t!do se res!&e B reli+i'o, 0e&, o &!ndo K6 eD%eri&ento! esse ca&inho e n'o %ode&os oltar no te&%o.
23

Tenho tr7s coisas a di)er %ara @!e& esti er se sentindo assi&. A %ri&eira delas A a res%eito de E oltar no te&%oE. 2oc7 %ensaria @!e esto! 0rincando se dissesse @!e %ode&os atrasar o relG+io e @!e, se o relG+io est6 errado, A essa a coisa sensata a -a)erO Pre-iro, entretanto, deiDar de lado essa co&%ara('o co& relG+ios. Todos nGs @!ere&os o %ro+resso. Pro+redir, %orA&, A a%roDi&ar&oFnos do l!+ar aonde @!ere&os che+ar. Se oc7 to&o! o ca&inho errado, n'o ai che+ar &ais %erto do o0Keti o se se+!ir e& -rente. Para @!e& est6 na estrada errada, %ro+redir A dar &eiaF olta e retornar B dire('o corretaC nesse caso, a %essoa @!e der &eiaF oMta &ais cedo ser4 a &ais a an(ada. Todos K6 ti e&os essa eD%eri7ncia co& as contas de arit&Atica. P!ando erra&os !&a so&a desde o in1cio, sa0e&os @!e, @!anto antes ad&itir&os o en+ano e oltar&os ao co&e(o, tanto antes che+are&os B res%osta correta. N'o h6 nada de %ro+ressista e& ser !& ca0e(aFd!ra @!e se rec!sa a ad&itir o erro. Penso @!e, se eDa&inar&os o estado at!al do &!ndo, A 0astante G0 io @!e a h!&anidade co&ete! al+!& +rande erro. To&a&os o ca&inho errado. Se assi& -or, de e&os dar &eiaF olta. 2oltar A o ca&inho &ais r6%ido. A se+!nda coisa a di)er A @!e estas %alestras ainda n'o to&ara& o r!&o de !&a Econ ersa -iada so0re reli+i'oE. N'o che+a&os ainda no ,e!s de nenh!&a reli+i'o erdadeira, &!ito &enos no ,e!s dessa reli+i'o es%ec1-ica cha&ada cristianis&o. T!do o @!e te&os atA a@!i A Al+!A& o! Al+o @!e est6 %or tr6s da Lei Moral. N'o lan(a&os &'o da B10lia ne& das i+reKas. esta&os tentando er o @!e %ode&os desco0rir %or es-or(o %rG%rio a res%eito deste Al+!A&. P!ero, incl!si e, deiDar 0e& claro @!e essa desco0erta A chocante. Te&os dois ind1cios @!e d'o %ro a desse Al+!A&. U& deles A o !ni erso %or ele criado. Se -osse essa a nossa 5nica %ista, ter1a&os de concl!ir @!e ele A !& +rande artista 8K6 @!e o !ni erso A !& l!+ar &!ito 0onito=, &as @!e ta&0A& A i&%iedoso e cr!el %ara co& o ho&e& 8!&a e) @!e o !ni erso A !& l!+ar &!ito %eri+oso e terr1 el=. O o!tro ind1cio A a Lei Moral @!e ele %Hs e& nossa &ente. E !&a %ro a &elhor do @!e a %ri&eira, %ois conhece&oFla e& %ri&eira &'o. ,esco0ri&os &ais coisas a res%eito de ,e!s a %artir da Lei Moral do @!e a %artir do !ni erso e& +eral, da &es&a -or&a @!e sa0e&os &ais a res%eito de !& ho&e& @!ando con ersa&os co& ele do @!e @!ando eDa&ina&os a casa @!e ele constr!i!. Partindo desse se+!ndo est1+io, concl!1&os @!e o Ser %or tr6s do !ni erso est6 &!it1ssi&o interessado na cond!ta correta F na lealdade, no altr!1s&o, na cora+e&, na 0oa -A, na honestidade e na eracidade. Nesse sentido, de e&os concordar co& a is'o do cristianis&o e de o!tras reli+i?es de @!e ,e!s A E0o&E. Mas n'o a&os a%ressar o andar da carr!a+e&. A Lei Moral n'o e&0asa a ideia de @!e ,e!s A E0o&E no sentido de ind!l+ente, s!a e o! condescendente. N'o h6 nada de ind!l+ente na Lei Moral. Ela A d!ra co&o !& osso. EDortaFnos a -a)er a coisa certa e %arece n'o se i&%ortar co& o @!anto essa a('o %ode ser dolorosa, %eri+osa o! di-1cil. Se ,e!s A co&o a Lei Moral, ele n'o te& nada de s!a e. ,e nada adianta, a esta alt!ra, di)er @!e !& ,e!s E0o&E A !& ,e!s @!e %erdoa. Estar1a&os indo de%ressa de&ais. SG !&a %essoa %ode %erdoar, e n'o che+a&os ainda a !& ,e!s %essoal L sG a !& %oder @!e est6 %or tr6s da Lei Moral e se %arece &ais co& !&a &ente do @!e co& @!al@!er o!tra coisa. Mas ainda seria i&%ro 6 el di)er @!e se trata de !&a %essoa. Caso se trate de !&a %!ra &ente i&%essoal, n'o h6 sentido al+!& e& %edir @!e ela nos d7 !&a certa -ol+a e nos desc!l%e, da &es&a -or&a @!e n'o h6 sentido e& %edir @!e a ta0!ada seKa tolerante co& nossos erros de &!lti%lica('o. Nesse ca&inho, encontrare&os a res%osta errada. Ta&%o!co adianta di)er @!e, se eDiste !& ,e!s assi& F !&a 0ondade i&%essoal e a0sol!ta F, oc7 n'o %recisa +ostar dele ne& se %reoc!%ar co& ele. A-inal, a @!est'o A @!e !&a %arte de nGs est6 ao lado dele e real&ente concorda co& ele @!ando desa%ro a a +anIncia, as 0aiFDe)as e os a0!sos h!&anos. Tal e) oc7 @!eira @!e ele a0ra !&a eDce('o no se! caso e o %erdoe desta e)C &as no -!ndo sa0e @!e, a &enos @!e esse %oder %or tr6s do &!ndo real&ente deteste ina0ak el&ente esse ti%o de co&%orta&ento, ele n'o %ode ser 0o&. Por o!tro lado, sa0e&os @!e, se eDiste !& Be& a0sol!to, ele de e detestar @!ase t!do o @!e -a)e&os. Este A o terr1 el dile&a e& @!e
2&

nos encontra&os. Se o !ni erso n'o A +o ernado %or !& Be& a0sol!to, todos os nossos es-or(os est'o -adados ao ins!cesso a lon+o %ra)o. Se, no entanto, ele A +o ernado %or esse Be&, -a)e&oFnos ini&i+os da 0ondade a cada dia e o %anora&a n'o %arece dar sinais de &elhora no -!t!ro. Lo+o, nosso caso A, de no o, irre&edi6 el F in i6 el co& o! se& ele. ,e!s A o nosso 5nico alento, &as ta&0A& o nosso terror s!%re&oC A a coisa de @!e &ais %recisa&os, &as ta&0A& da @!al &ais @!ere&os nos esconder. E nosso 5nico aliado %oss1 el, e torna&oFnos se!s ini&i+os. Certas %essoas %arece& %ensar @!e o encontro -ace a -ace co& o Be& a0sol!to seria di ertido. Elas de e& %ensar &elhor no @!e di)e&. Est'o a%enas 0rincando co& a reli+i'o. O Be& %ode ser o &aior re-5+io o! o &aior %eri+o, de%endendo de co&o rea+i&os a ele. E te&os rea+ido &al. En-i&, a terceira coisa @!e tinha a di)er. P!ando decidi dar todas estas oltas %ara che+ar a &e! erdadeiro ass!nto, n!nca ti e a inten('o de lhes %re+ar !&a %e(a. Me! &oti o -oi o!tro. -oi @!e o cristianis&o sG te& sentido %ara @!e& te e de encarar de -rente os te&as tratados atA a@!i. O cristianis&o eDorta as %essoas a se arre%ender e %ro&eteFlhes o %erd'o. Conse@!ente&ente 8@!e &e conste=, ele n'o te& nada a di)er Bs %essoas @!e n'o t7& a consci7ncia de ter -eito al+o de @!e de e& se arre%ender e @!e n'o sente& a !r+7ncia de ser %erdoadas. E @!ando nos da&os conta da eDist7ncia de !&a Lei Moral e de !& Poder %or tr6s dessa Lei, e %erce0e&os @!e nGs iola&os a Lei e -ica&os e& d1 ida %ara co& esse Poder L A sG ent'o, e n!nca antes disso, @!e o cristianis&o co&e(a a -alar a nossa l1n+!a. P!ando oc7 sa0e @!e est6 doente, d6 o! idos ao &Adico. P!ando %erce0er @!e nossa sit!a('o A cr1tica, co&e(ar6 a entender a res%eito do @!e os crist'os est'o -alando. Eles nos o-erece& !&a eD%lica('o de %or @!e nos encontra&os e& nosso estado at!al, de odiar o 0e& e ta&0A& de a&6FloC de %or @!e ,e!s %ode ser essa &ente i&%essoal oc!lta %or tr6s da Lei Moral e, ao &es&o te&%o, !&a Pessoa. ED%lica& @!e as eDi+7ncias dessa lei, @!e ne& e! ne& oc7 conse+!i&os c!&%rir, -ora& c!&%ridas %or Al+!A&, %ara o nosso 0e&C @!e ,e!s &es&o se -e) ho&e& %ara sal ar os ho&ens de s!a %rG%ria ira. E !&a elha histGria, e se oc7 @!iser es&i!(6Fla %oder6 cons!ltar %essoas @!e, se& d5 ida nenh!&a, t7& &ais a!toridade do @!e e! %ara -alar dela. T!do o @!e -a(o A %edir a todos @!e encare& os -atos L @!e co&%reenda& as %er+!ntas %ara as @!ais o cristianis&o %retende o-erecer res%ostas. "s -atos a&edronta&. *ostaria de %oder -alar de coisas &ais a&enas, &as de o declarar o @!e %enso ser a erdade. E idente&ente, %enso @!e, a lon+o %ra)o, a reli+i'o crist' tra) !& consolo indescrit1 elC &as ela n'o co&e(a assi&. Ela co&e(a co& o desalento e a consterna('o @!e descre i, e A in5til tentar o0ter o consolo se& antes %assar %ela consterna('o. Na reli+i'o, co&o na +!erra e e& todos os o!tros ass!ntos, o consolo A a 5nica coisa @!e n'o %ode ser alcan(ada @!ando A 0!scada direta&ente. Se oc7 0!scar a erdade, encontrar6 a consola('o no -inalC se 0!scar o consolo, n'o ter6 ne& o consolo ne& a erdade L ter6 so&ente !&a &elosidade a)ia @!e c!l&inar6 e& deses%ero. M!itos entre nGs K6 nos rec!%era&os da e!-oria de antes da +!erra e& &atAria de %ol1tica internacional. E hora de -a)er a &es&a coisa co& a reli+i'o.

Livro II NO PUE ACRE,ITAM OS CRISTZOS 9.AS CONCEP^_ES CONCORRENTES ,E ,EUS


Pedira& %ara @!e e! lhes dissesse e& @!e os crist'os acredita&, &as o! -alar antes so0re !&a coisa e& @!e eles n'o %recisa& acreditar. Se oc7 A crist'o, n'o %recisa acreditar @!e todas as o!tras reli+i?es est'o si&%les&ente erradas de ca0o a ra0o. Se oc7 A ate!, A o0ri+ado a acreditar @!e o %onto de ista central de todas as reli+i?es do &!ndo n'o %assa de !& +i+antesco erro. Se oc7 A crist'o, est6 li re %ara %ensar @!e todas as reli+i?es, &es&o as &ais es@!isitas, %oss!e& %elo &enos !& -!ndo de erdade. P!ando e! era ate!, tentei &e con encer de @!e a ra(a h!&ana se&%re esti era
22

en+anada so0re o ass!nto @!e lhe era &ais caroC @!ando &e tornei crist'o, %!de adotar !&a o%ini'o &ais li0eral so0re o ass!nto. b claro, no entanto, @!e, %elo -ato de ser&os crist'os, nGs te&os e-eti a&ente o direito de %ensar @!e, onde o cristianis&o di-ere das o!tras reli+i?es, ele est6 certo e as o!tras, erradas. b co&o na arit&Atica. %ara !&a deter&inada so&a, sG eDiste !&a res%osta certa, e todas as o!tras est'o erradasC %orA&, al+!&as res%ostas erradas est'o &ais %rGDi&as da certa do @!e as o!tras. A %ri&eira +rande di is'o da h!&anidade se d6 entre a &aioria @!e acredita e& al+!&a es%Acie de ,e!s, o! de!ses, e a &inoria @!e n'o acredita. Nesse %onto, os crist'os se K!nta& B &aioria F os +re+os e ro&anos da Anti+cidade, os sel a+ens &odernos, os estGicos, os %latHnicos, os hind!s, os &ao&etanos etc, contra o &aterialis&o e!ro%e! ocidental &oderno. Passo a+ora B +rande di is'o se+!inte. As %essoas @!e acredita& e& ,e!s %ode& ser a+r!%adas de acordo co& o ti%o de ,e!s e& @!e acredita&. Neste ass!nto, eDiste& d!as conce%(?es 0e& di-erentes !&a da o!tra. U&a delas A a de @!e ele est6 aci&a do Be& e do Mal. NGs, seres h!&anos, di)e&os @!e !&a coisa A &6 e o!tra A 0oa. ,e acordo co& al+!ns, %orA&, esse A !& &ero %onto de ista h!&ano. Essas %essoas diria& @!e, @!anto &ais s60ios nos torna&os, &enos nos interessa&os %or classi-icar as coisas dessa &aneira, e nos da&os conta co& clare)a cada e) &aior de @!e t!do A 0o& so0 certo %onto de ista e &a! so0 o!tro, e @!e nada %oderia ser di-erente do @!e A. E& conse@c7ncia, essas %essoas cr7e& @!e, antes &es&o de nos a%roDi&ar&os do %onto de ista di ino, essa distin('o desa%arece total&ente. NGs considera&os o cIncer &a!, diria& elas, %or@!e ele &ata %essoasC &as %oder1a&os i+!al&ente cha&ar !& cir!r+i'o de &a! %or@!e ele &ata o cIncer. T!do de%ende do %onto de ista. A o!tra idAia, o%osta a esta, A de @!e ,e!s A de-initi a&ente E0o&E o! EK!stoE, A !& ,e!s @!e to&a %artido, @!e a&a o a&or e odeia o Gdio, @!e @!er @!e nos co&%orte&os de !&a -or&a e n'o de o!tra. O %ri&eiro %onto de ista F o de !& ,e!s aci&a do Be& e do Mal F A cha&ado %ante1s&o. /oi s!stentado %or Je+el, o +rande -ilGso-o %r!ssiano, e, na &edida e& @!e %osso co&%reend7Flos, %elos hind!s. O o!tro %onto de ista A s!stentado %elos K!de!s, &ao&etanos e crist'os. Essa +rande di-eren(a entre o %ante1s&o e a idAia crist' de ,e!s nor&al&ente tra) o!tra a re0o@!e. Os %ante1stas e& +eral acredita& @!e ,e!s, %ara !sar !&a &et6-ora, ani&a o !ni erso co&o nGs ani&a&os o cor%o. o !ni erso @!ase . ,e!s, de tal &odo @!e, se o !ni erso n'o eDistisse, ,e!s ta&0A& n'o eDistiria, %ois todos os seres do !ni erso -a)e& %arte dele. A idAia crist' A 0e& di-erente. Os crist'os %ensa& @!e ,e!s in ento! e crio! o !ni erso co&o !& ho&e& @!e %inta !& @!adro o! co&%?e !&a &5sica. U& %intor n'o A o @!e ele %inta e n'o ai &orrer se o @!adro -or destr!1do. P!ando di)e&os @!e Eele in-!ndi! s!a al&a na %int!raE, sG @!ere&os di)er @!e a 0ele)a e o -asc1nio @!e o @!adro des%erta iera& da &ente dele. A ha0ilidade dele n'o est6 %resente na tela da &es&a -or&a @!e est6 %resente e& s!a ca0e(a o! &es&o e& s!as &'os. Acho @!e oc7 K6 co&%reende! @!e a di-eren(a entre %ante1stas e crist'os se+!e essa &es&a linha. Se oc7 n'o le a &!ito a sArio a distin('o entre o Be& e o Mal, A -6cil di)er @!e @!al@!er coisa @!e encontra no &!ndo A !&a %arte de ,e!s. Por o!tro lado, se acha @!e certas coisas s'o real&ente &6s e ,e!s A real&ente 0o&, K6 n'o %ode -alar dessa &aneira. Te& de acreditar @!e eDiste !&a se%ara('o entre ,e!s e o &!ndo e @!e certas coisas @!e e&os s'o contr6rias B s!a ontade. Con-rontado co& o cIncer o! co& a &isAria, o %ante1sta %ode di)er. ESe %!dAsse&os er as coisas do %onto de ista di ino, nos dar1a&os conta de @!e isso ta&0A& A ,e!s.E O crist'o retr!ca. EN'o di+a essa &aldita asneiraQE9> O cristianis&o A !&a reli+i'o a+!errida. Para o crist'o, ,e!s crio! o &!ndo F Etiro! de s!a ca0e(aE o es%a(o e o te&%o, o calor e o -rio, todas as cores e
&3

U& o! inte @!eiDo!Fse do !so da %ala ra damned 8&aldita=, @!e seria !&a i&%reca('o le iana. Mas e! @!is di)er literal&ente o @!e disse. !&a asneira maldita . a @!e so-re a &aldi('o de ,e!s e @!e 8eDceto %ela +ra(a di ina= le a B &orte eterna os @!e nela acredita&. 23

sa0ores, todos os ani&ais e e+etais, co&o !& ho&e& @!e cria !&a histGria. Por o!tro lado, %ara o cristianis&o, &!itas das coisas criadas %or ,e!s ca1ra& no erro, e ,e!s insiste F ali6s, de -or&a en-6tica F e& coloc6Flas de olta no l!+ar. Co& isto, A claro, s!r+e !&a %er+!nta di-1cil. Se !& ,e!s 0o& crio! o &!ndo, %or @!e esse &!ndo de! erradoO Por &!itos anos, rec!seiF&e a o! ir as res%ostas crist's B %er+!nta, %ois tinha a sensa('o %ersistente de @!e Eo @!e @!er @!e oc7s di+a&, %or &ais ast!tos @!e seKa& se!s ar+!&entos, n'o A &!ito &ais si&%les e &ais -6cil a-ir&ar @!e o &!ndo n'o -oi -eito %or !& %oder dotado de inteli+7nciaO As ar+!&enta(?es de oF c7s n'o s'o a%enas !&a co&%licada tentati a de -!+ir ao G0 ioOE Mas, atra As disso, aca0ei de%arando co& o!tra di-ic!ldade. Me! ar+!&ento contra ,e!s era o de @!e o !ni erso %arecia inK!sto e cr!el. No entanto, de onde e! tirara essa idAia de 6usto e in6usto9 U& ho&e& n'o di) @!e !&a linha A torta se n'o so!0er o @!e A !&a linha reta. Co& o @!e e! co&%ara a o !ni erso @!ando o cha&a a de inK!stoO Se o es%et6c!lo inteiro era r!i& do co&e(o ao -i&, co&o A @!e e!, -a)endo %arte dele, %odia ter !&a rea('o assi& t'o iolentaO U& ho&e& sente o cor%o &olhado @!ando entra na 6+!a %or@!e n'o A !& ani&al a@!6ticoC !& %eiDe n'o se sente assi&. E claro @!e e! %oderia ter desistido da &inha idAia de K!sti(a di)endo @!e ela n'o %assa a de !&a idAia %artic!lar &inha. Se %rocedesse assi&, %orA&, &e! ar+!F &ento contra ,e!s ta&0A& des&oronaria F %ois de%ende da %re&issa de @!e o &!ndo A real&ente inK!sto, e n'o de @!e si&%les&ente n'o a+rada aos &e!s ca%richos %essoais. Assi&, no %rG%rio ato de tentar %ro ar @!e ,e!s n'o eDiste F o!, %or o!tra, @!e a realidade co&o !& todo n'o te& sentido F, iF&e -or(ado a ad&itir @!e !&a %arte da realidade F a sa0er, &inha idAia de K!sti(aF te& sentido, si&. O! seKa, o ate1s&o A !&a sol!('o si&%lista. Se o !ni erso inteiro n'o ti esse sentido, n!nca %erce0er1a&os @!e ele n'o te& sentido F do &es&o &odo @!e, se n'o eDistisse l!) no !ni erso e as criat!ras n'o ti esse& olhos, n!nca nos sa0er1a&os i&ersos na esc!rid'o. A %rG%ria %ala ra escurido n'o teria si+ni-icado.

<. A IN2ASZO
Pois 0e&, ent'o o ate1s&o A si&%lista. E o! lhes -alar de o!tro %onto de ista i+!al&ente si&%lista @!e cha&o de Ecristianis&o 6+!aFco&Fa(5carE. ,e acordo co& ele, eDiste !& 0o& ,e!s no CA! e t!do o &ais ai &!ito 0e&, o0ri+ado F o @!e deiDa co&%leta&ente de lado as do!trinas di-1ceis e terr1 eis a res%eito do %ecado, do in-erno, do dia0o e da reden('o. Os dois %ontos de ista s'o -iloso-ias %!eris. N'o con A& eDi+ir !&a reli+i'o si&%les. A-inal de contas, as coisas no &!ndo real s'o co&%leDas. Parece& si&%les, &as n'o s'o. A &esa B @!al esto! sentado %arece si&%les, &as %e(a a !& cientista @!e di+a do @!e ela A real&ente -eita. oc7 o! ir6 !&a lon+a histGria a res%eito dos 6to&os e de co&o as ondas l!&inosas re-lete&Fse neles e che+a& ao ner o G%tico, %ro ocando !& e-eito no cAre0ro. Assi&, o @!e cha&a&os de EenDer+ar a &esaE nos le a a &istArios e co&%lica(?es a%arente&ente ines+ot6 eis. U&a crian(a @!e -a) !&a ora('o in-antil A al+o sin+elo. Se oc7 esti er dis%osto a %arar %or a1, Gti&o. Mas, se oc7 n'o se contentar co& isso 8coisa @!e acontece 0astante no &!ndo &oderno= e @!iser le ar a ante o @!estiona&ento so0re o @!e real&ente aconF tece, te& de estar %re%arado %ara en-rentar di-ic!ldades. Se eDi+i&os al+o @!e 6 alA& da si&%licidade, A tolice nos @!eiDar&os de @!e esse al+o a &ais n'o A si&%les. Co& &!ita -re@c7ncia, entretanto, esse %rocedi&ento tolo A adotado %or %essoas @!e n'o t7& nada de tolas, &as @!e, consciente o! inconsciente&ente, @!ere& destr!ir o cristianis&o. Essas %essoas a%resenta& !&a ers'o da reli+i'o crist' %rG%ria %ara crian(as de seis anos e -a)e& dela o o0Keto de se! ata@!e. P!ando tenta&os eD%licar a do!trina crist' tal co&o A entendida %or !& ad!lto instr!1do, elas se @!eiDa& de @!e esta&os dando !& nG na ca0e(a delas, de @!e t!do o @!e di)e&os A co&%licado de&ais e de @!e, se ,e!s real&ente eDistisse, teria -eiro a Ereli+i'oE si&%les, %ois a si&%licidade A 0ela etc. EsteKa se&%re e& +!arda contra este ti%o de +ente, s!Keitos @!e troca& de
2.

ar+!&ento a cada &in!to e sG nos -a)e& %erder te&%o. Note o a0s!rdo da idAia de !& ,e!s @!e E-a) !&a reli+i'o si&%lesE. co&o se a Ereli+i'oE -osse al+o in entado %or ,e!s, e n'o a s!a a-ir&a('o de certos -atos inalter6 eis a res%eito de s!a %rG%ria nat!re)a. A eD%eri7ncia &e di) @!e a realidade, alA& de co&%licada, A @!ase se&%re estranha. N'o A %recisa, ne& G0 ia, ne& %re is1 el. Por eDe&%lo, @!ando oc7 desco0re @!e a Terra e os o!tros %lanetas +ira& e& torno do Sol, %ensa nat!ral&ente @!e todos os %lanetas de e& se co&%ortar da &es&a &aneira, @!e s'o se%arados %or distIncias i+!ais o! distIncias @!e a!&enta& %ro%orcional&ente, o! @!e de e& a!&entar o! di&iF n!ir de ta&anho B &edida @!e se a-asta& do Sol. No entanto, n'o encontra&os ne& &Atrica ne& &Atodo 8@!e %ossa&os co&%reender= nos ta&anhos o! nas distIncias. AlA& disso, al+!ns %lanetas %oss!e& !&a l!aC o!tros, @!atroC al+!ns, nenh!&aC e !& %laneta te& !& anel. A realidade, co& e-eito, A al+o @!e nin+!A& %oderia adi inhar. Este A !& dos &oti os %elo @!al acredito no cristianis&o. E !&a reli+i'o @!e nin+!A& %oderia adi inhar. Se ela nos o-erecesse o ti%o de !ni erso @!e es%erar1a&os encontrar, e! acharia @!e ela ha ia sido in entada %elo ho&e&. PorA&, a reli+i'o crist' n'o A nada da@!ilo @!e es%er6 a&osC a%resenta todas as &!dan(as ines%eradas @!e as coisas reais %oss!e&. ,eiDe&os de lado, %ortanto, todas as -iloso-ias %!eris e s!as res%ostas si&%listas. O %ro0le&a n'o A nada si&%les, e a res%osta ta&%o!co. E @!al A o %ro0le&aO E !& !ni erso cheio de coisas e idente&ente &6s e a%arente&ente se& sentido, &as @!e ao &es&o te&%o contA& criat!ras co&o nGs, @!e t7& a consci7ncia dessa &aldade e desse a0s!rdo. EDiste& sG dois %ontos de ista @!e conse+!e& conte&%lar todos esses -atos. U& deles A o cristianis&o, se+!ndo o @!al esta&os n!& &!ndo 0o& @!e se %erde!, &as @!e ainda assi& conser a a &e&Gria de co&o de eria ser. O o!tro %onto de ista cha&aFse d!alis&o. ,!alis&o A a cren(a de @!e, na rai) de todas as coisas, h6 d!as -or(as i+!ais e inde%endentes, !&a delas 0oa, a o!tra &6. O !ni erso . o ca&%o de 0atalha no @!al tra a& !&a +!erra se& -i&. Creio @!e, ao lado do cristianis&o, o d!alis&o A a cren(a &ais iril e sensata eDistente no &ercado. PorA&, tra) e& si !&a ar&adilha. Os dois %oderes, o! es%1ritos, o! de!ses F o 0o& e o &al F s'o tidos co&o inde%endentes !& do o!tro. A&0os eDiste& eterna&ente. Nenh!& deles +ero! o o!tro, nenh!& deles te& &ais direito @!e o o!tro de cha&ar a si &es&o de E,e!sE. Cada !& deles, %res!&i el&ente, considera a si &es&o o Be&, e ao o!tro, o Mal. U& deles a%recia o Gdio e a cr!eldadeC o o!tro, o a&or e a &isericGrdiaC e cada @!al s!stenta s!a %rG%ria is'o das coisas. No entanto, o @!e te&os e& &ente @!ando cha&a&os !& deles de Poder Beni+no, e o o!tro, de Poder Mali+noO Tal e) @!eira&os di)er si&%les&ente @!e %re-eri&os !& ao o!tro L co&o al+!A& %ode %re-erir !&a cer eKa a !& inho doceC o! ent'o @!eira&os di)er @!e o @!e @!er @!e cada !& deles %ense a se! res%eito, e inde%endente&ente de nossas %re-er7ncias h!&anas i&ediatas, !& deles est6 e-eti a&ente errado, en+anado ao se considerar 0eni+no.Ora, se t!do o @!e @!ere&os di)er A @!e %re-eri&os o %ri&eiro %oder, te&os de desistir de-initi a&ente dessa con ersade 0e& e de &al, %ois o 0e& A a@!ilo @!e de e&os @!ais@!er @!e seKa& os nossos senti&entos &o&entIneos. Se dser 0o&e si+ni-icasse a%enas aderir ao lado @!e %or acaso nos a+rada, o 0e& n'o &ereceria ser cha&ado assi&. Lo+o, o @!e @!ere&os di)er A @!e !& dos %oderes est6 errado, en@!anto o o!tro est6 certo. Mas no &o&ento e& @!e di)e&os isto, insereFse no !ni erso !& terceiro -ator, distinto dos o!tros dois %oderes. !&a lei, o! %adr'o, o! re+ra +eral do Be& B @!al o %ri&eiro %oder se s!0&ete, e o o!tro, n'o. Se os dois %oderes s'o K!l+ados %or esse %adr'o, ent'o o %rG%rio %adr'o o! o Ser @!e o crio! est6 alA& e aci&a de @!al@!er !& dos %oderes. E ele o ,e!s erdadeiro. Na realidade, @!ando di)e&os @!e !& %oder A 0o& e o o!tro A &a!, entende&os @!e !& est6 e& rela('o har&oniosa co& o ,e!s erdadeiro e s!%re&o, e o o!tro, n'o. O &es&o ar+!&ento %ode ser a%resentado de o!tra &aneira. Se o d!alis&o A real, o
25

%oder &ali+no de e ser !& ente @!e a&a o Mal %elo Mal. Na realidade, %orA&, n'o encontra&os nin+!A& @!e a%recie o Mal sG %or@!e A o Mal. O &ais %rGDi&o disso seria a cr!eldade. Mas, na ida real, as %essoas s'o cr!Ais %or !& de dois &oti os. %or sadis&o, o! seKa, %or ca!sa de !&a %er ers'o seD!al @!e -a) da dor !& o0Keto de %ra)er sens!al, o! %ela 0!sca de al+!& 0ene-1cio eDterno F dinheiro, %oder, se+!ran(a. O %ra)er, o dinheiro, o %oder e a se+!ran(a, considerados e& si &es&os, s'o coisas 0oas. A &aldade consiste e& tentar o0t7Flos %elos &Atodos errados, o! de -or&a errada, o! e& eDcesso. N'o @!ero di)er, de &odo al+!&, @!e n'o seKa& terri el&ente %er ersas as %essoas @!e a+e& assi&. ,i+o a%enas @!e a %er ersidade, @!ando a eDa&ina&os de %erto, re elaFse co&o !& Keito errado de 0!scar o Be&. Pode&os decidir ser 0ons %or a&or B %rG%ria 0ondade, &as n'o %ode&os ser &a!s %or a&or B &aldade. Pode&os a+ir de -or&a 0ondosa &es&o @!ando n'o nos senti&os 0ondosos e n'o h6 !&a reco&%ensa %ara a+ir assi&C a 0ondade A si&%les&ente a atit!de correta. Nin+!A&, no entanto, A cr!el si&%les&ente %or@!e a cr!eldade A &6C sG o A %or@!e ela lhe %arece a+rad6 el o! lhe A 5til. E& o!tras %ala ras, a &aldade n'o conse+!e se@!er ser &6 co&o a 0ondade A 0oa. A 0ondade, %or assi& di)er, A ela &es&a, ao %asso @!e a &aldade A a%enas o Be& %erF ertido. E, %ara @!e haKa !&a %er ers'o, A %reciso @!e antes haKa !&a %er-ei('o. Cha&a&os o sadis&o de %er ers'o seD!al, &as, %ara cha&6Flo assi&, te&os de ter a idAia de !&a seD!alidade nor&al. Conse+!i&os distin+!ir clara&ente !& do o!tro %or@!e a %er ers'o %ode ser eD%licada %ela nor&alidade, &as a nor&alidade n'o %ode ser eD%licada %ela %er ers'o. Se+!eFse @!e o Poder Mali+no, @!e s!%osta&ente est6 e& %A de i+!aldade co& o Poder Beni+no e a&a o Mal %elo Mal co&o a@!ele a&a o Be& %elo Be&, n'o %assa de !& 0ichoF%a%'o. Para ser &a!, ele te& de @!erer al+o de 0o& e 0!sc6Flo da -or&a errada. te& de ter i&%!lsos ori+inaria&ente 0ons %ara de%ois %er ert7Flos. Mas, se A &a!, n'o %ode -ornecer a si &es&o ne& as coisas 0oas e deseK6 eis ne& os 0ons i&%!lsos %ass1 eis de %er ers'o. Te& de rece0er a&0os do Poder Beni+no. Nesse caso, n'o A inde%endente. /a) %arte do &!ndo do Poder do Be&. o! -oi +erado %or este, o! %or !& %oder s!%erior a a&0os. 2a&os colocar o ass!nto de -or&a &ais clara ainda. Para @!e seKa &a!, esse %oder te& de eDistir e ter inteli+7ncia e ontade. Ora, a eDist7ncia, a inteli+7ncia e a ontade s'o, e& si &es&as, coisas 0oas. Lo+o, esse %oder te& de rece0er essas @!alidades do Poder do Be&. &es&o %ara ser &a!, te& de e&%rest6Flas o! ro!06Flas do se! o%ositor. 2oc7 co&e(a a %erce0er a+ora %or @!e o cristianis&o se&%re disse @!e o dia0o A !& anKo ca1doO Isto n'o A a%enas !&a historieta %ara crian(as. E o reconheci&ento real do -ato de @!e o Mal A !& %arasita, n'o !& ente ori+inal. As -or(as @!e -a)e& co& @!e o Mal %ossa s!0sistir -ora& dadas %elo Be&. Todas as coisas @!e %ro%icia& @!e !& ho&e& &a! seKa e-eti a&ente &a! s'o, e& si &es&as, @!alidades. resol!('o, es%erte)a, 0oa a%ar7ncia, a %rG%ria eDist7ncia. E %or ca!sa disso @!e o d!alis&o, a ri+or, n'o -!nciona. ,e o ad&itir, %or o!tro lado, @!e o erdadeiro cristianis&o 8o @!al n'o de e ser con-!ndido co& o cristianis&o 6+!aFco&Fa(5car= A 0e& &ais %rGDi&o do d!alis&o do @!e as %essoas i&a+ina&. U&a das coisas @!e &e s!r%reendera& @!ando %ela %ri&eira e) li a sArio o No o Testa&ento s'o as &en(?es -re@centes a !&a /or(a Ne+ra e& a('o no !ni erso L !& %oderoso es%1rito &ali+no, ca!sa %rinci%al da &orte, da doen(a e do %ecado. A di-eren(a A @!e o cristianis&o %ensa @!e essa /or(a Ne+ra -oi criada %or ,e!s e @!e no &o&ento da cria('o era 0eni+na, tendoFse %erdido de%ois. O cristianis&o concorda co& o d!alis&o e& @!e o !ni erso est6 e& +!erra, &as discorda @!e seKa !&a +!erra entre -or(as inde%endentes. ConsideraFa antes !&a +!erra ci il, !&a re0eli'o, e a-ir&a @!e i e&os na %arte do !ni erso oc!%ada %elos re0eldes. U& territGrio oc!%ado %elo ini&i+o L assi& A este &!ndo. O cristianis&o A a histGria de co&o o rei %or direito dese&0arco! dis-ar(ado e& s!a terra e nos cha&a a to&ar %arte n!&a +rande ca&%anha de sa0ota+e&. P!ando oc7 ai B i+reKa, na erdade ai rece0er os cGdi+os secretos &andados %elos nossos a&i+os. n'o A %or o!tro &oti o @!e
2-

o ini&i+o -ica t'o ansioso %ara nos i&%edir de -re@cent6Fla. Ele a%ela B nossa aidade, %re+!i(a e esno0is&o intelect!al. Sei @!e al+!A& ai &e %er+!ntat. E2oc7 @!er &es&o, na A%oca e& @!e i e&os, tra)er de no o B 0aila a -i+!ra do nosso elho a&i+o, o dia0o, co& se!s chi-res e se! ra0oOE Be&, o @!e a EA%oca e& @!e i e&osE te& a er co& o ass!nto, n'o sei. P!anto aos chi-res e ao ra0o, n'o -a(o &!ita @!est'o deles. P!anto ao &ais, %orA&, &inha res%osta A Esi&E. N'o a-ir&o conhecer coisa al+!&a so0re a a%aF r7ncia %essoal do dia0o, &as, se al+!A& real&ente @!isesse conhec7Flo &elhor, e! diria a essa %essoa. EN'o se %reoc!%e. Se oc7 real&ente @!iser tra ar rela(?es co& ele, ai conse+!ir. Se ai +ostar o! n'o da eD%eri7ncia, isso A o!tro ass!nto.E

>. A ALTERNATI2A ESTARRECE,ORA


Os crist'os acredita&, %ortanto, @!e !& %oder &ali+no se al(o!, %or en@!anto, ao %osto de Pr1nci%e desse M!ndo. b ine it6 el @!e isso le ante al+!ns %ro0le&as. Esse estado de coisas est6 de acordo co& a ontade de ,e!s o! n'oO Se a res%osta -or Esi&E, oc7 dir6 @!e esse ,e!s A 0astante es@!isito. Se -or En'oE, co&o %ode acontecer al+o @!e contrarie a ontade de !& ser dotado de %oder a0sol!toO P!e& @!er @!e tenha eDercido !& %a%el de a!toridade, no entanto, sa0e @!e al+o %ode estar de acordo co& s!a ontade %or !& lado e e& desacordo %or o!tro. b 0astante sensato @!e a &'e di+a a se!s -ilhos. EN'o o! &and6Flos arr!&ar o @!arto de 0rin@!edos toda noite. 2oc7s t7& de a%render a -a)er isso so)inhos.E P!ando, certa noite, ela encontra o @!arto todo 0a+!n(ado, co& o !rso de %el5cia, as canetinhas e o li ro de +ra&6tica es%alhados %elo ch'o, isso contraria a s!a ontadeC a-inal, ela %re-eria @!e os -ilhos -osse& &ais or+ani)ados. Por o!tro lado, -oi a s!a ontade @!e %er&iti! @!e as crian(as -icasse& li res %ara deiDar o @!arto desor+ani)ado. A &es&a @!est'o s!r+e e& @!al@!er re+i&ento, sindicato o! escola. P!ando al+o A o%cional, &etade das %essoas n'o o c!&%rir6. N'o era isso @!e @!er1a&os, &as nossa ontade o torno! %oss1 el. Pro a el&ente, o &es&o acontece no !ni erso. ,e!s crio! coisas dotadas de li reF ar01trio. criat!ras @!e %ode& -a)er tanto o 0e& @!anto o &al. Al+!ns %ensa& @!e %ode& conce0er !&a criat!ra @!e, &es&o des-r!tando da li0erdade, n'o ti esse %ossi0ilidade de -a)er o &al. E! n'o consi+o. Se !&a coisa A li re %ara o 0e&, A li re ta&0A& %ara o &al. E o @!e torno! %oss1 el a eDist7ncia do &al -oi o li reFar01trio. Por @!e, ent'o, ,e!s o concede!O Por@!e o li reFar01trio, a%esar de %ossi0ilitar a &aldade, A ta&0A& a@!ilo @!e torna %oss1 el @!al@!er ti%o de a&or, 0ondade e ale+ria. U& &!ndo -eito de a!tH&atos L criat!ras @!e -!ncionasse& co&o &6@!inas F n'o aleria a %ena ser criado. A -elicidade @!e ,e!s @!is %ara s!as criat!ras &ais ele adas A a -elicidade de estar, de -or&a li re e ol!nt6ria, !nidas a ele e aos de&ais seres n!& 7Dtase de a&or e deleite ao @!al os &aiores arro!0os de %aiD'o terrena entre !& ho&e& e !&a &!lher n'o se co&%ara&. Por isso, essas criat!ras t7& de ser li res. E claro @!e ,e!s sa0ia o @!e %oderia acontecer se a li0erdade -osse !sada de -or&a errada. A%arente&ente, ele acho! @!e alia a %ena correr o risco. Tal e) @!eira&os discordar dele. EDiste, %orA&, !& e&%ecilho %ara se discordar de ,e!s. Ele A a -onte da @!al e& toda a nossa -ac!ldade de racioc1nio. n'o %ode&os estar certos e ele, errado, assi& co&o !&a onda n'o %ode &!dar o sentido da &arA. P!ando disc!ti&os co& ele, esta&os na erdade disc!tindo contra o %rG%rio %oder @!e nos torno! ca%a)es de disc!tir. A co&o se cort6sse&os o +alho no @!al esta&os sentados. Se ,e!s %ensa @!e o estado de +!erra no !ni erso A !& %re(o K!sto a %a+ar %elo li reFar01trio F o! seKa, %ela cria('o de !& &!ndo i a) no @!al as criat!ras %ode& -a)er tanto !& +rande 0e& @!anto !& +rande &al, no @!al acontece& coisas real&ente i&%ortantes, e& e) de !& &!ndo de &arionetes @!e sG se &o e& @!ando ele %!Da as cordinhas F, de e&os i+!al&ente consentir @!e o %re(o A K!sto.
24

P!ando co&%reende&os a @!est'o do li reFar01trio, e&os o @!anto A tolo %er+!ntar o @!e al+!A& certa e) &e %er+!nto!. EPor @!e ,e!s crio! !& ser de &atAria t'o corro&%ida, condenandoFo ao erroOE P!anto &elhor -or a &atAria da @!al -or -eita !&a criat!ra F@!anto &ais ela -or inteli+ente, -orte e li re F, tanto &elhor ser6 ela @!ando tender %ara o certo, e tanto %ior @!ando tender %ara o errado. U&a aca n'o %ode ser ne& &!ito 0oa, ne& &!ito &6C !& cachorro K6 %ode ser !& %o!co &elhor o! !& %o!co %iorC !&a crian(a %ode ser ainda &elhor o! %iorC !& ho&e& co&!&, ainda &elhor o! %iorC !& ho&e& de +7nio, &elhor o! %ior aindaC !& es%1rito so0reFh!&ano, &elhor F o! %ior L do @!e todos os de&ais. Co&o %Hde o Poder das Tre as ter ca1do no erroO Para essa %er+!nta, se& d5 ida, nGs, seres h!&anos, n'o conse+!i&os -or&!lar !&a res%osta co& a0sol!ta certe)a. Pode&os, entretanto, o-erecer !& %al%ite ra)o6 el 8e tradicional&ente aceito= 0aseado e& nossas %rG%rias eD%eri7ncias de erro. No &o&ento e& @!e %oss!1&os !& e+o, te&os a %ossi0ilidade de nos colocar e& %ri&eiro l!+ar F de @!erer ser o centro de t!do L de @!erer, na erdade, ser ,e!s. Esse -oi o %ecado de Satan6s, e -oi esse o %ecado @!e ele ensino! B ra(a h!&ana. Certas %essoas K!l+a& @!e a @!eda do ho&e& te e al+o a er co& o seDo, &as est'o en+anadas. 8A histGria contada no Li ro do *7nesis s!+ere, isto si&, @!e nossa nat!re)a seD!al -oi corro&%ida a%Gs a @!eda, co&o !&a conse@c7ncia desta, e n'o !&a ca!sa.= O @!e Satan6s coloco! na ca0e(a dos nossos re&otos ancestrais -oi a idAia de @!e %oderia& Eser co&o de!sesE L %oderia& 0astarFse a si &es&os co&o se -osse& se!s %rG%rios criadoresC %oderia& ser senhores de si &es&os e in entar !& ti%o de -elicidade -ora e B %arte de ,e!s. ,essa tentati a, @!e n'o %ode dar certo, e& @!ase t!do o @!e cha&a&os de histGria h!&ana. o dinheiro, a &isAria, a a&0i('o, a +!erra, a %rostit!i('o, as classes, os i&%Arios, a escra id'o F a lon+a e terr1 el histGria da tentati a do ho&e& de desco0rir a -elicidade e& o!tra coisa @!e n'o ,e!s. A ra)'o %ela @!al essa tentati a n'o %ode ser 0e&Fs!cedida A a se+!inte. ,e!s nos crio! co&o !& ho&e& in enta !&a &6@!ina. U& carro A -eito %ara ser &o ido a +asolina. ,e!s conce0e! a &6@!ina h!&ana %ara ser &o ida %or ele &es&o. O %rG%rio ,e!s A o co&0!st1 el @!e nosso es%1rito de e @!ei&ar, o! o ali&ento do @!al de e se ali&entar. N'o eDiste o!tro co&0!st1 el, o!tro ali&ento. Esse A o &oti o %elo @!al n'o %ode&os %edir @!e ,e!s nos -a(a -eli)es e ao &es&o te&%o n'o dar a &1ni&a %ara a reli+i'o. ,e!s n'o %ode nos dar !&a %a) e !&a -elicidade distintas dele &es&o, %or@!e -ora dele elas n'o se encontra&. Tal coisa n'o eDiste. Essa . a cha e da histGria h!&ana. ,es%endeFse !&a ener+ia incr1 el, er+!e&Fse ci ili)a(?es, conce0e&Fse eDcelentes instit!i(?es, &as al+o se&%re d6 errado. U&a -alha -atal se&%re %er&ite @!e as %essoas &ais e+o1stas e cr!Ais s!0a& ao %oder, tra)endo a derrocada, a des+ra(a e a r!1na. A &6@!ina, e& o!tras %ala ras, e&%erra, Ela %arece en+renar 0e& e rodar %or al+!ns &etros, &as ent'o se @!e0ra. Tenta&os -a)7Fla -!ncionar co& o co&0!st1 el errado. E isso @!e Satan6s -e) %ara nGs, seres h!&anos. E o @!e ,e!s -e)O E& %ri&eiro l!+ar, nos de! !&a consci7ncia, o sentido do certo e do errado. Ao lon+o da histGria, certas %essoas tentara& o0edec7Fla 8al+!&as, co& &!ito es-or(o=C nenh!&a delas conse+!i! o0edec7Fla total&ente. E& se+!ndo l!+ar, en io! B ra(a h!&ana o @!e cha&o de Esonhos 0onsE. as histGrias eDtraordin6rias es%alhadas %or todas as reli+i?es %a+'s so0re !& de!s @!e &orre e ress!scita e @!e, %or s!a &orte, d6 no a ida ao ho&e&. E& terceiro l!+ar, Ele escolhe! !& certo %o o e, %or sAc!los a -io, &artelo! na ca0e(a desse %o o @!e ti%o de ,e!s ele era, @!e n'o ha ia o!F tro -ora dele e @!e ele eDi+ia a 0oa cond!ta. Esse %o o -oi o %o o K!de!, e o Anti+o Testa&ento nos d6 a narrati a de co&o -oi esse &artelar. O erdadeiro cho@!e e& de%ois. Entre os K!de!s s!r+e, de re%ente, !& ho&e& @!e co&e(a a -alar co&o se ele %rG%rio -osse ,e!s. A-ir&a cate+orica&ente %erdoar os %ecados. A-ir&a eDistir desde se&%re e di) @!e oltar6 %ara K!l+ar o &!ndo no -i& dos te&%os. ,e e&os a@!i esclarecer !&a coisa. entre os %ante1stas, co&o os indianos,
22

@!al@!er !& %ode di)er @!e A !&a %arte de ,e!s, o! A !no co& ,e!s, e n'o h6 nada de &!ito estranho nisso. Esse ho&e&, %orA&, sendo !& K!de!, n'o esta a se re-erindo a esse ti%o de di indade. ,e!s, na s!a l1n+!a, si+ni-ica a !& ser @!e est6 -ora do &!ndo, @!e crio! o &!ndo e A in-inita&ente di-erente de t!do o @!e crio!. P!ando oc7 entende esse -ato, %erce0e @!e as coisas ditas %or esse ho&e& -ora&, si&%les&ente, as &ais chocantes K6 %ron!nciadas %or l60ios h!&anos. J6 !& ele&ento do @!e ele a-ir&a a @!e tende a %assar des%erce0ido, %ois o o! i&os tantas e)es @!e K6 n'o %erce0e&os o @!e ele de -ato si+ni-ica. Re-iroF&e ao %erd'o dos %ecados. ,e todos os %ecados. Ora, a &enos @!e seKa ,e!s @!e& o a-ir&e, isso soa t'o a0s!rdo @!e che+a a ser cH&ico. Co&%reende&os @!e !& ho&e& %erdoe as o-ensas co&etidas contra ele &es&o. 2oc7 %isa no &e! %A, o! ro!0a &e! dinheiro, e e! o %erdHo. O @!e dir1a&os, no entanto, de !& ho&e& @!e, se& ter sido %isado o! ro!0ado, an!nciasse o %erd'o dos %is?es e dos ro!0os co&etidos contra os o!trosO PreF s!n('o asinina A a descri('o &ais +entil @!e %ode&os dar da s!a cond!ta. Entretanto, -oi isso o @!e Mes!s -e). An!ncio! ao %o o @!e os %ecados co&etidos esta a& %erdoados, e -e) isso se& cons!ltar os @!e, se& d5 ida al+!&a, ha ia& sido lesados %or esses %ecados. Se& hesitar, co&%orto!Fse co&o se -osse ele a %arte interessada, co&o se -osse o %rinci%al o-endido. Isso sG te& sentido se ele -or real&ente ,e!s, c!Kas leis s'o trans+redidas e c!Ko a&or A -erido a cada %ecado co&etido. Nos l60ios de @!al@!er %essoa @!e n'o ,e!s, essas %ala ras i&%lica& al+o @!e sG %osso cha&ar de !&a i&F 0ecilidade e !&a aidade n'o s!%eradas %or nenh!& o!tro %ersona+e& da histGria. No entanto 8e isto A estranho e, ao &es&o te&%o, si+ni-icati o=, ne& &es&o se!s ini&i+os, @!ando l7e& os e an+elhos, cost!&a& ter essa i&%ress'o de i&0ecilidade o! aidade. P!anto &enos os leitores se& %reconceitos. Cristo a-ir&a ser Eh!&ilde e &ansoE, e acredita&os nele, se& nos dar conta de @!e, se ele -osse so&ente !& ho&e&, a h!&ildade e a &ansid'o seria& as 5lti&as @!alidades @!e %oder1a&os atri0!ir a al+!ns de se!s ditos. Esto! tentando i&%edir @!e al+!A& re%ita a re&atada tolice dita %or &!itos a se! res%eito. EEsto! dis%osto a aceitar Mes!s co&o !& +rande &estre da &oral, &as n'o aceito a s!a a-ir&a('o de ser ,e!s.E Essa A a 5nica coisa @!e n'o de e&os di)er. U& ho&e& @!e -osse so&ente !& ho&e& e dissesse as coisas @!e Mes!s disse n'o seria !& +rande &estre da &oral. Seria !& l!n6tico F no &es&o +ra! de al+!A& @!e %retendesse ser !& o o co)ido L o! ent'o o dia0o e& %essoa. /a(a a s!a escolha. O! esse ho&e& era, e A, o /ilho de ,e!s, o! n'o %assa de !& lo!co o! coisa %ior. 2oc7 %ode @!erer cal6F lo %or ser !& lo!co, %ode c!s%ir nele e &at6Flo co&o a !& de&HnioC o! %ode %rosternarF se a se!s %As e cha&6Flo de Senhor e ,e!s. Mas @!e nin+!A& enha, co& %aternal condescend7ncia, di)er @!e ele n'o %assa a de !& +rande &estre h!&ano. Ele n'o nos deiDo! essa o%('o, e n'o @!is deiD6Fla.

;. O PENITENTE PER/EITO
So&os con-rontados, ent'o, co& !&a alternati a ass!stadora. O! esse ho&e& de @!e& esta&os -alando era 8e A= o @!e di)ia ser, o! era !& l!n6tico o! coisa %ior. Ora, %areceF&e G0 io @!e ele n'o era ne& !& l!n6tico ne& !& de&HnioC conse@cente&ente, %or &ais estranho, ass!stador o! insGlito @!e %are(a, tenho de aceitar a idAia de @!e ele era, e A, ,e!s. ,e!s che+o! so0 -or&a h!&ana no territGrio oc!%ado %elo ini&i+o. A+ora, @!al o sentido disso t!doO O @!e ele eio -a)er a@!iO Be&, eio ensinar, A claro. No entanto, assi& @!e co&e(a&os a eDa&inar o No o Testa&ento o! @!al@!er o!tro escrito crist'o, desco0ri&os @!e eles -ala& constante&ente de al+o 0e& di-erente. -ala& de s!a &orte e ress!rrei('o. b e idente @!e os crist'os K!l+a& estar a1 o %onto central da histGria. Acredita& @!e Mes!s eio B Terra es%eci-ica&ente %ara so-rer e ser &orto.
29

Ora, antes de &e tornar crist'o, e! tinha a i&%ress'o de @!e a %ri&eira coisa e& @!e os crist'os tinha& de acreditar era !&a teoria %artic!lar so0re o %ro%Gsito dessa &orte. ,e acordo co& essa teoria, ,e!s @!eria casti+ar os ho&ens %or tere& desertado e se !nido B *rande Re0eli'o, &as Cristo se o-erece! %ara ser %!nido e& l!+ar dos ho&ens, e ,e!s n'o nos %!ni!. JoKe ad&ito @!e ne& &es&o essa teoria &e %arece &ais t'o i&oral e %!eril @!anto &e %arecia, &as n'o A essa a @!est'o @!e &e oc!%a. O @!e i& a %erce0er &ais tarde A @!e o cristianis&o n'o A ne& essa teoria ne& nenh!&a o!tra. A %rinci%al cren(a crist' A @!e a &orte de Cristo de al+!& &odo acerto! nossas contas co& ,e!s e nos de! a %ossi0ilidade de co&e(ar de no o. As teorias so0re co&o isso ocorre! s'o o!tro ass!nto. 26rias teorias -ora& -or&!ladas a esse res%eitoC o @!e todos os crist'os t7& e& co&!& A a cren(a na e-ic6cia dessa &orte. 2o! lhes di)er o @!e %enso do ass!nto. Toda %essoa de K!1)o sa0e @!e, @!ando esta&os cansados e -a&intos, !& %rato de co&ida nos -ar6 0e&. M6 a teoria &oderna da n!tri('o, co& s!as ita&inas e %rote1nas, A coisa 0e& di-erente. As %essoas K6 co&ia& %ara sentirFse 0e& &!ito antes de o! ir -alar de ita&inas. Se al+!& dia a teoria das ita&inas -or a0andonada, contin!ar'o al&o(ando e Kantando co&o se&%re -i)era&. As teorias a res%eito da &orte de Cristo n'o s'o o cristianis&o. s'o eD%lica(?es de co&o ele -!nciona. Os crist'os n'o %recisa& todos concordar co& a i&%ortIncia delas. Minha %rG%ria i+reKa, a An+licana, n'o %ro%?e nenh!&a delas co&o a 5nica teoria correta. A I+reKa Ro&ana ai !& %o!co &ais lon+e. Creio, %orA&, @!e todas concorda& @!e a coisa e& si A in-inita&ente &ais i&%ortante @!e @!al@!er eD%lica('o %rod!)ida %elos teGlo+os. Elas %ro a el&ente ad&itiria& @!e nenh!&a eD%lica('o A %er-eita&ente ade@!ada B realidade. Co&o disse no %re-6cio do li ro, no entanto, e! so! a%enas !& lei+o, e nesse %onto as 6+!as co&e(a& a -icar %ro-!ndas. SG %osso lhes di)er co&o e!, %essoal&ente, encaro o ass!nto. ,o &e! %onto de ista, o @!e se %ede @!e aceite&os n'o s'o as teorias. Se& d5 ida, &!itos de oc7s K6 lera& os tra0alhos de Means o! de Eddin+ton 9;. O @!e eles -a)e&, @!ando tenta& eD%licar o 6to&o o! coisa %arecida, A nos dar !&a descri('o a %artir da @!al %ode&os ela0orar !&a i&a+e& &ental. E& se+!ida, nos ad erte& de @!e n'o A nessas i&a+ens @!e de -ato acredita&, &as si& n!&a -Gr&!la &ate&6tica. As i&a+ens sG eDiste& %ara nos aK!dar a co&%reender a -Gr&!la. N'o s'o erdadeiras co&o a -Gr&!la A erdadeiraC n'o re%resenta& a realidade, &as al+o @!e se lhe asse&elha. T7& a -!n('o de aK!darC se n'o aK!da&, %ode& ser deiDadas de lado. A realidade e& si n'o %ode ser re%resentada e& i&a+ens, sG %ode ser eD%ressa e& ter&os &ate&6ticos. Esta&os n!&a sit!a('o %arecida. Acredita&os @!e a &orte de Cristo A o %onto eDato da histGria no @!al al+o eDterno a nGs, a0sol!ta&ente ini&a+in6F el, se &ani-esto! e& nosso &!ndo. Se n'o conse+!i&os ne& &es&o -a)er !&a i&a+e& dos 6to&os @!e co&%?e& esse &!ndo, A claro @!e n'o conse+!ire&os i&a+inar essa realidade s!%erior. Ali6s, se nos constat6sse&os ca%a)es de co&%reend7Fla inte+ral&ente, esse -ato %or si sG &ostraria @!e ela n'o A o @!e a-ir&a ser F o inconce01 el, o incriado, al+o de -ora da nat!re)a @!e %enetra nela co&o !& raio. 2oc7 tal e) %er+!nte de @!e isso nos ser e se n'o %ode&os co&%reend7Flo. A res%osta, %orA&, A -6cil. U& ho&e& %ode Kantar se& sa0er eData&ente de @!e &odo os ali&entos o n!tre&. ,a &es&a -or&a, %ode aceitar a o0ra de Cristo se& entender co&o ela -!ncionaC ali6s, A certo @!e, %ara entend7Fla, te& de aceit6Fla %ri&eiro. ,i)e&Fnos @!e Cristo &orre! %or nGs, @!e s!a &orte nos la o! de nossos %ecados e @!e, &orrendo, ele destr!i! a %rG%ria &orte. Essa A -Gr&!la. Esse A o cristianis&o. E nisso @!e acredita&os. A &e! er, todas as teorias @!e constr!1&os %ara eD%licar co&o a &orte de Cristo o%ero! t!do isso s'o %er-eita&ente dis%ens6 eis. &eros es@!e&as o! dia+ra&as @!e %ode& ser deiDados de lado @!ando n'o nos aK!da& e @!e, &es&o
&.

Pro 6 el &en('o aos astrHno&os in+leses Arth!r Stanle" Eddin+ton 89TT<F9:;;= e Ma&es Jo%3ood Means 89TRRF9:;S=. 8N. do R. T.= 33

@!ando s'o 5teis, n'o de e& ser to&ados %ela %rG%ria realidade. N'o o0stante, al+!&as teorias &erece& !& eDa&e &ais detido. A @!e a &aioria das %essoas conhece& A a @!e K6 &encionei F a de @!e -o&os a0sol idos do casti+o %or@!e Cristo se o-erece! %ara ser casti+ado e& nosso l!+ar. Ora, B %ri&eira ista, %arece !&a teoria 0astante tola. Se ,e!s esta a dis%osto a nos %erdoar, %or @!e n'o nos %erdoo! de ante&'oO E %or @!e, alA& disso, casti+o! !& inocente e& l!+ar dos c!l%adosO Se %ensar&os o casti+o na ace%('o %olicial e K!dicial da %ala ra, isso n'o te& sentido nenh!&. Por o!tro lado, se %ensar&os n!&a d1 ida, A &!ito nat!ral @!e !&a %essoa, %oss!indo 0ens, salde os co&%ro&issos da@!ela @!e n'o os %oss!i. O!, se to&ar&os a eD%ress'o Ec!&%rir a %enaE n'o no sentido de ser %!nido, &as si& no de Ea+centar as conse@c7nciasE e E%a+ar a contaE F ora, todos sa0e& @!e, @!ando !&a %essoa cai n!& 0!raco, o %ro0le&a de tir6Fla de l6 +eral&ente recai so0re os o&0ros de !& 0o& a&i+o. E& @!e ti%o de E0!racoE ca1ra o ho&e&O Ele %roc!rara ser a!toFs!-iciente e se co&%ortara co&o se %ertencesse a si &es&o. E& o!tras %ala ras, o ho&e& deca1do n'o A si&%les&ente !&a criat!ra i&%er-eita @!e %recisa ser &elhoradaC A !& re0elde @!e %recisa de%or as ar&as. ,e%or as ar&as, renderFse, %edir %erd'o, darFse conta de @!e to&o! o ca&inho errado, estar dis%osto a co&e(ar !&a ida no a do )ero L sG isso %ode nos Etirar do 0!racoE. Esse %rocesso de rendi('o, &o i&ento de &archa a rA a toda elocidade, A o @!e o cristianis&o cha&a de arre%endi&ento. Mas, eKa sG, o arreF %endi&ento n'o A nada a+rad6 el. E 0e& &ais di-1cil @!e si&%les&ente en+olir !& sa%o. Si+ni-ica desa%render toda a %res!n('o e a o0edi7ncia B ontade %rG%ria @!e nos -ora& inc!tidas %or &ilhares de anosC si+ni-ica &atar !&a %arte de si &es&o e s!0&eterFse a !&a es%Acie de &orte. Na erdade, sG !& ho&e& 0o& %ode arre%enderFse. E isso nos le a a !& %aradoDo. SG !&a %essoa &6 %recisa do arre%endi&ento, &as sG !&a %essoa 0oa conse+!e arre%enderFse %er-eita&ente. P!anto %ior oc7 A, &ais %recisa do arre%endi&ento e &enos . ca%a) de arre%enderFse. A 5nica %essoa ca%a) de arre%enderFse %er-eita&ente seria !&a %essoa %er-eita F e n'o %recisaria -a)7Flo e& a0sol!to. Le&0re @!e esse arre%endi&ento, essa entre+a ol!nt6ria B h!&ilha('o e a !& ti%o de &orte n'o A al+o @!e ,e!s eDi+e de nGs %ara @!e nos aceite de olta o! al+o do @!al %ode nos li rar, se assi& decidir. b si&%les&ente !&a descri('o de co&o A o %rG%rio retorno a ,e!s. Se %edi&os @!e ele nos aceite se& esse arre%endi&ento, esta&os na erdade %edindo %ara oltar se& oltar. N'o A %oss1 el. Pois &!ito 0e&, te&os de nos arre%ender. Entretanto, a &aldade @!e nos -a) %recisar disso nos i&%ede de -a)7Flo. Ser6 @!e %ode&os arre%enderFnos se ,e!s nos aK!darO Si&, &as o @!e si+ni-ica essa aK!daO Si+ni-ica @!e ,e!s, %or assi& di)er, coloca !& %o!co de si &es&o e& nGs. E&%restaFnos !& %o!co da s!a ra)'o e assi& nos torna&os ca%a)es de %ensarC nos d6 !& %o!co do se! a&or e, dessa &aneira, a&a&os !ns aos o!tros. P!ando ensina&os !&a crian(a a escre er, se+!ra&osFlhe a &'o, aK!dandoFa a desenhar as letras. O! seKa, ela sG %ode -or&ar as letras %or@!e nGs as -or&a&os. NGs a&a&os e raciocina&os %or@!e ,e!s a&a e raciocina e, en@!anto isso, se+!ra a nossa &'o. Se n'o ti Asse&os ca1do, t!do iria de ento e& %o%a. In-eli)&ente, e& nosso estado at!al, %recisa&os da aK!da de ,e!s %ara -a)er al+o @!e, %ela s!a %rG%ria nat!re)a, ele n!nca -a). renderFse, so-rer, s!0&eterFse e &orrer. A nat!re)a di ina n'o condi) e& nada co& esse %rocesso. A estrada e& @!e &ais %recisa&os ser +!iados %or ,e!s . !&a estrada @!e ,e!s, e& s!a %rG%ria nat!re)a, n!nca trilho!. ,e!s sG %ode %artilhar conosco o @!e te&C &as ele n'o te& essas coisas e& s!a %rG%ria nat!re)a. S!%onha, no entanto, @!e ,e!s se torne ho&e&. S!%onha @!e nossa nat!re)a h!&ana seKa a&al+a&ada co& a di ina na -or&a de !&a %essoa. Essa %essoa %oderia nos aK!dar. Poderia s!0&eterFse B ontade de ,e!s, so-rer e &orrer, %or@!e seria !& ser h!&ano. Poderia -a)er t!do isso %er-eita&ente, %or@!e conco&itante&ente seria ,e!s. 2oc7 e e! sG %ode&os %ercorrer esse %rocesso se ,e!s o -i)er ocorrer e& nGsC &as ,e!s
3&

sG %ode -a)7Flo se -or !& ho&e&. Assi& co&o nosso %ensa&ento sG %ode ir adiante %or ser !&a +ota tirada do oceano da inteli+7ncia di ina, assi& ta&0A& nossa tentati a de &orrer sG d6 certo se %artici%ar&os da &orte de ,e!s. PorA&, sG %ode&os %artici%ar dessa &orte se ele &orrerC e ele sG %ode &orrer se -or !& ho&e&. E nesse sentido @!e ele %a+a as nossas d1 idas e so-re %or nGs a@!ilo @!e, %or s!a %rG%ria nat!re)a, n'o %recisaria so-rer de &odo al+!&. Certas %essoas se @!eiDa& de @!e, se Mes!s -oi ao &es&o te&%o ,e!s e ho&e&, se!s so-ri&entos e s!a &orte n'o t7& alor nenh!&, E%ois t!do isso -oi -6cil %ara eleE. O!tras %essoas %ode& 8co& toda ra)'o= %rotestar ee&ente&ente contra a in+ratid'o e a +rosseria dessa o0Ke('o. O @!e &e deiDa es%antado A a inco&%reens'o @!e ela re ela. E& certo sentido, os ade%tos dessa o0Ke('o n'o sG t7& ra)'o co&o &es&o -ora& t1F &idos e& eD%lorar a idAia. A s!0&iss'o %er-eita, o so-ri&ento %er-eito e a &orte %er-eita n'o -ora& so&ente &ais -6ceis %ara Mes!s %or@!e ele era ,e!sC sG -ora& %oss1 eis %or@!e ele era ,e!s. Mas n'o ser6 essa !&a ra)'o &!ito estranha %ara n'o aceitar essa s!0&iss'o, esse so-ri&ento e essa &orteO O %ro-essor A ca%a) de aK!dar as crian(as a -or&ar as letras %or@!e A ad!lto e sa0e escre er. E idente&ente, %ara o %ro-essor A -6cil escre er, e A essa &es&a -acilidade @!e o ha0ilita a aK!dar a crian(a. Se ele -osse reKeitado co& a desc!l%a de @!e essa tare-a EA -6cil %ara ad!ltosE, e a crian(a @!isesse a%render a escre er co& o!tra crian(a i+!al&ente anal-a0eta 8o @!e an!laria @!al@!er anta+e& EinK!staE=, o %ro+resso dela n'o seria l6 &!ito r6%ido. Se e! esti esse &e a-oF +ando n!&a corredeira, !& ho&e& @!e ti esse !& dos %As solida&ente %lantado na &ar+e& do rio %oderia estender a &'o e sal arF&e a ida. Ser6 @!e e! de eria 8entre !& en+as+o e o!tro= +ritar. EN'oQ Isso n'o A K!stoQ 2oc7 te& !&a anta+e&Q Ainda est6 co& !& dos %As e& terra -ir&eQEO A anta+e& L cha&eFa de EinK!staE, se @!iser L A o 5nico &oti o %elo @!al esse ho&e& &e %ode ser 5til. E& @!e& 0!scare&os socorro, sen'o e& al+!A& &ais -orte do @!e nGsO Essa A &inha %rG%ria &aneira de er o @!e os crist'os cha&a& de ED%ia('o. Le&0reF se, %orA&, de @!e se trata a%enas de &ais !&a i&a+e&, @!e n'o de e ser con-!ndida co& a realidade. Se ela n'o lhe -or 5til, deiDeFa de lado.

V.A CONCLUSZO PR$TICA


Cristo entre+o!Fse B s!0&iss'o e B h!&ilha('o %er-eitas. %er-eitas %or@!e era ,e!sC s!0&iss'o e h!&ilha('o %or@!e era !& ho&e&. Ora, a cren(a dos crist'os est6 e& @!e, se %artilhar&os de al+!& &odo da h!&ildade e do so-ri&ento de Cristo, %artilhare&os ta&0A& do se! tri!n-o so0re a &orte, encontrare&os no a ida a%Gs a &orte e nela sere&os criat!ras %er-eitas e %er-eita&ente -eli)es. Isso i&%lica 0e& &ais @!e tentar seF +!ir se!s ensina&entos. As %essoas se %er+!nta& @!ando ocorrer6 o %rGDi&o %asso da e ol!('o L !& %asso %ara alA& do %rG%rio ho&e& L, &as, se+!ndo o cristianis&o, esse %asso K6 -oi dado. E& Cristo, !& no o ho&e& s!r+i!C e o no o ti%o de ida @!e co&e(o! nele de e ser instilado e& nGs. Co&o isso %ode ocorrerO Le&0re&oFnos, antes de &ais nada, de co&o ad@!iri&os a nossa -or&a ordin6ria de ida. Rece0e&oFla de o!tras %essoas, de nossos %ais e de todos os nossos ancestrais, inde%endente&ente de !& consenti&ento nosso e &ediante !& %rocesso &!ito c!rioso, @!e en ol e o %ra)er, a dor e o %eri+o. !& %rocesso @!e n!nca ter1a&os i&a+inado. A &aioria das %essoas %assa 0oa %arte da in-Incia tentando i&aF +inar co&o a ida se ori+ino!, e, @!ando a res%osta lhes A dada, de in1cio n'o acredita& nela. N'o as c!l%o %or isso, K6 @!e A &es&o !& %rocesso 0astante estranho. Ora, o ,e!s @!e crio! esse %rocesso A o &es&o @!e %laneKa co&o o no o ti%o de ida L a ida de Cristo L ser6 di-!ndido. N'o de e&os nos s!r%reender se ta&0A& esse %rocesso -or estranho. Assi& co&o ,e!s n'o @!is o! ir nossa o%ini'o @!ando in ento! o seDo, ta&0A& n'o nos cons!lto! a res%eito dessa ida no a. J6 tr7s coisas @!e in-!nde& a ida de Cristo e& nGs. o 0atis&o, a -A e essa a('o &isteriosa @!e os crist'os cha&a& %or 6rios no&es L a Santa Ceia, a E!caristia, a Ceia
32

do Senhor. S'o esses tr7s, %elo &enos, os &Atodos &ais co&!ns, o @!e n'o @!er di)er @!e n'o haKa casos es%eciais e& @!e essa ida nos %ossa ser dada na a!s7ncia de !& o! &ais deles. N'o tenho te&%o %ara &e deter nos casos es%eciais e n'o tenho conheci&ento s!-iciente %ara -a)7Flo. Se oc7 tentar eD%licar %ara al+!A&, e& %o!cos &in!tos, co&o che+ar e& Edi&0!r+o, dir6 @!ais os trens @!e de e %e+ar. b claro @!e essa %essoa %ode che+ar B cidade de na io o! de a i'o, &as di-icil&ente oc7 le antar6 essas o%(?es. E n'o o! di)er coisa al+!&a so0re @!al das tr7s coisas citadas . a &ais essencial. Me! a&i+o &etodista @!eria @!e e! -alasse &ais a res%eito da -A e &enos a res%eito das o!tras d!as, &as n'o o! -a)er isso. P!al@!er !& @!e %retenda ensinar a do!trina crist' ai, se& d5 ida, di)er @!e os tr7s &eios de e& ser !tili)ados, e isso A s!-iciente %ara nossa -inalidade i&ediata. E! &es&o n'o consi+o entender co&o tais coisas %ode& nos cond!)ir ao no o ti%o de ida. Mas atA a1, se nin+!A& ti esse &e dito nada a res%eito da %rocria('o, e! Ka&ais teria esta0elecido !& neDo entre !& certo %ra)er de orde& -1sica e o nasci&ento de !& no o ser h!&ano no &!ndo. Te&os de aceitar a realidade tal co&o ela se nos a%resenta. n'o de e&os -a)er considera(?es 's so0re co&o as coisas de eria& ser o! co&o es%erar1a&os @!e elas -osse&. No entanto, &es&o se& sa0er %or @!e as coisas s'o assi&, %osso lhes di)er %or @!e acredito nisso, K6 eD%li@!ei %or @!e so! o0ri+ado a crer @!e Mes!s era 8e A= ,e!s. Ora, o -ato de ele ter ensinado a se!s se+!idores @!e a no a ida A trans&itida dessa -or&a A t'o claro %ara nGs @!anto @!al@!er o!tro -ato da histGria. E& o!tras %ala ras, acredito na a!toridade dele. N'o tenha &edo da %ala ra Ea!toridadeE. Se oc7 acredita e& al+o %or ca!sa da a!toridade de al+!A& si+ni-ica a%enas @!e oc7 acredita %or@!e a %essoa @!e lhe de! a in-or&a('o A con-i6 el. No enta e no e %or cento das coisas e& @!e acredita&os s'o cridas e& -!n('o da a!toridade de al+!A&. Acredito, %or eDe&%lo, @!e eDista !& l!+ar cha&ado No a `ork, &es&o se& ter estado l6 e &es&o se& conse+!ir %ro ar s!a eDist7ncia %elo racioc1nio a0strato. Acredito nisso %or@!e %essoas con-i6 eis assi& o +arante&. O ho&e& co&!& acredita no siste&a solar, nos 6to&os, na e ol!('o e na circ!la('o do san+!e %or ca!sa da a!toridade de al+!A& F %or@!e os cientistas o a-ir&a&. A 5nica %ro a @!e te&os de @!al@!er declara('o histGrica A ta&0A& a a!toridade. Nenh!& de nGs teste&!nho! a con@!ista nor&anda o! a derrota da In enc1 el Ar&ada. Nenh!& de nGs %oderia %ro ar %ela lG+ica %!ra @!e essas coisas acontecera& co&o se %ode %ro ar !&a e@!a('o &ate&6tica. Acredita&os nelas si&%les&ente %or@!e al+!&as teste&!nhas deiDara& relatos escritos a se! res%eito. na erdade, acredita&os nelas %or ca!sa de !&a a!toridade. U& ho&e& @!e de&onstrasse ceticis&o e& rela('o B a!toridade e& o!tros ass!ntos, co&o certas %essoas o -a)e& e& rela('o B reli+i'o, teria de se contentar co& n'o sa0er a0sol!ta&ente nada. N'o %ense @!e esto! a%resentando o 0atis&o, a -A e a Santa Ceia co&o s!0stit!tos do %rG%rio es-or(o %ara i&itar a Cristo. A ida nat!ral A rece0ida de nossos %ais, &as isso n'o si+ni-ica @!e %er&anecere&os i os se& -a)er nada. 2oc7 %ode %erder a ida %or ne+li+7ncia o! %ode darFlhe -i& co& o s!ic1dio. Te& de ali&ent6Fla e c!idar dela, se&%re le&0rando @!e n'o a cria&os, &as si&%les&ente conser a&os !&a ida rece0ida de terceiros. ,o &es&o &odo, o crist'o %ode %erder a ida de Cristo @!e lhe -oi in-!ndida, e te& de -a)er es-or(o %ara &ant7Fla. PorA&, ne& &es&o o &elhor crist'o @!e K6 eDisti! a+e %or -or(a %rG%ria F sG %ode n!trir o! %rote+er !&a ida @!e Ka&ais %oderia ter sido ad@!irida %or es-or(o %essoal. ,isso decorre& certas conse@c7ncias %r6ticas. En@!anto a ida nat!ral ani&a o cor%o, ela tra0alha %ara conser ar esse cor%o. P!ando ele so-re !& -eri&ento, %ode, atA certo %onto, cicatri)ar, o @!e n'o ocorre co& !& cor%o &orto. O or+anis&o i o n'o se caracteri)a %or n!nca se -erir, &as si& %or ter !& %oder, &es&o @!e li&itado, de rec!%era('o. ,a &es&a -or&a, o crist'o n'o A !& ho&e& @!e n!nca erra, &as !& ho&e& ca%a) de se arre%ender, de le antar a ca0e(a e se+!ir e& -rente a%Gs cada @!eda. Ele A assi& %or@!e a ida de Cristo est6 dentro dele, se&%re %ronta %ara rec!%er6Flo, ha0ilitandoFo a i&itar 8e& certa &edida= a &orte ol!nt6ria @!e o
33

%rG%rio Cristo le o! a ca0o. b %or isso @!e o crist'o se encontra n!&a sit!a('o di-erente da de o!tras %essoas @!e tenta& ser 0oas. Estas es%era&, %or ser 0oas, a+radar a ,e!s, @!ando nele acredita&C o!, caso n'o acredite&, es%era& %elo &enos rece0er a a%ro a('o dos ho&ens 0ons. M6 o crist'o %ensa @!e todo 0e& @!e -a) ad A& da ida de Cristo @!e o ani&a interior&ente. N'o %ensa @!e ,e!s nos a&ar6 &ais %or ser&os 0ons, &as @!e ,e!s nos -ar6 0ons %or@!e nos a&o! %ri&eiro, do &es&o &odo @!e o teto de !&a est!-a n'o atrai o sol %or ser 0rilhante, &as 0rilha %or@!e o sol irradia so0re ele. *ostaria de deiDar 0e& claro @!e, @!ando os crist'os di)e& @!e a ida de Cristo est6 dentro deles, n'o se re-ere& si&%les&ente a al+o &ental o! &oral. P!ando di)e& @!e Eest'o e& CristoE o! @!e o Cristo Eest6 nelesE, n'o A !&a &era &aneira de di)er @!e est'o %ensando e& Cristo o! tentando i&it6Flo. P!ere& di)er @!e Cristo o%era de -ato atra As delesC @!e a &assa dos crist'os A o or+anis&o -1sico %elo @!al Cristo a+e L @!e nGs so&os se!s dedos e &5sc!los, as cAl!las de se! cor%o. E tal e) isso eD%li@!e al+!&as coisas. ED%lica %or @!e essa no a ida nos A in-!ndida n'o a%enas &ediante atos %!ra&ente &entais, co&o a -A, &as ta&0A& &ediante atos cor%orais, co&o o 0atis&o e a Santa Ceia. N'o se trata si&%les&ente da di-!s'o de !&a idAiaC antes, A co&o a e ol!('o L !& -ato 0iolG+ico o! s!%er0iolG+ico. N'o ale a %ena tentar ser &ais es%irit!al do @!e o %rG%rio ,e!s, @!e n!nca te e a inten('o de @!e -Hsse&os criat!ras %!ra&ente es%irit!ais. Esse A o &oti o %elo @!al se ale de &eios &ateriais co&o o %'o e o inho %ara in-!ndir e& nGs essa no a ida. J6 @!e& di+a @!e esses &eios s'o %o!co re-inados e deses%irit!ali)ados. ,e!s n'o acha. ele in ento! o ato de co&er. Ele +osta da &atAriaC a-inal, -oi ele &es&o @!e a in ento!. Eis o!tra coisa @!e &e intri+a a. n'o A terri el&ente inK!sto @!e essa ida no a sG che+!e Bs %essoas @!e o! ira& -alar de Cristo e acreditara& neleO A erdade, %orA&, A @!e ,e!s n'o nos deiDo! a %ar de se!s des1+nios a res%eito das o!tras %essoas. O @!e sa0e&os A @!e nenh!& ho&e& %ode ser sal o a n'o ser %or &eio de CristoC nin+!A& nos disse @!e sG os @!e o conhece& %ode& ser sal os %or ele. Nesse 1nteri&, se oc7 est6 %reoc!%ado co& as %essoas de -ora, a coisa &enos insensata a -a)er A %er&anecer de -ora ta&0A&. Os crist'os s'o o cor%o de Cristo, o or+anis&o atra As do @!al ele tra0alha. Cada acrAsci&o a esse cor%o %er&ite @!e ele tra0alhe &ais. Se oc7 @!er aK!dar os @!e est'o de -ora, te& de acrescentar s!a %e@!ena cAl!la ao cor%o de Cristo, o 5nico @!e %ode aK!d6Flos. ,ece%ar o dedo de !& ho&e& seria !&a -or&a eDc7ntrica de le 6Flo a tra0alhar &ais. 2a&os a o!tra o0Ke('o %oss1 el. Por @!e ,e!s @!is entrar so0 dis-arce neste &!ndo oc!%ado %elo ini&i+o, -!ndando !&a es%Acie de sociedade secreta %ara &inar o de&HnioO Por @!e n'o in ade o territGrio co& -or(a totalO Ser6 @!e ele n'o A -orte o s!-icienteO Be&, os crist'os acredita& @!e ,e!s ai !tili)ar a -or(a totalC a%enas n'o se sa0e @!ando. Mas %ode&os adi inhar o %or@!7 do atraso. A+indo assi&, ele nos d6 !&a chance de aderir&os B s!a ca!sa li re&ente. N'o acho @!e oc7 e e! ter1a&os e& alta esti&a !& -ranc7s @!e es%erasse os aliados &archare& Ale&anha adentro %ara sG ent'o an!nciar @!e esta a do nosso lado. E certo @!e ,e!s ai in adir. Mas n'o sei se as %essoas @!e %ede& @!e ,e!s inter-ira a0erta e direta&ente e& nosso &!ndo sa0e& eData&ente o @!e est'o %edindo. P!ando ele -i)er isso, ser6 o -i& do &!ndo. P!ando o a!tor so0e ao %alco, A %or@!e a %e(a K6 ter&ino!. A in as'o di ina ai acontecer, n'o h6 d5 ida @!anto a issoC &as o @!e a&os +anhar se sG ent'o an!nciar&os @!e est6 a&os do lado deleO ,e @!e nos aler6 isso @!ando o !ni erso se dissol er co&o !& sonho e al+o atA ent'o inconce01 el %ara nossa &ente so0re ier co& estrA%ito L al+o t'o &a+n1-ico %ara al+!ns e t'o terr1 el %ara o!trosO ,e @!e isso nos aler6 @!ando n'o %!der&os &ais escolherO ,essa e), ,e!s se a%resentar6 se& dis-arce, e ir6 co& ta&anho %oder @!e ca!sar6 e& cada criat!ra !& a&or irresist1 el o! !& irresist1 el horror. Ser6 tarde de&ais, ent'o, %ara escolher !& dos lados. P!ando n'o A &ais %oss1 el -icar e& %A, de nada adianta oc7 di)er @!e decidi! -icar deitado. A@!ele n'o
3.

ser6 o te&%o das escolhas, &as si& da re ela('o do lado a @!e %ertenc1a&os, ti Asse&os consci7ncia disso o! n'o. JoKe, a+ora, neste &o&ento, te&os a o%ort!nidade de escolher o lado correto. ,e!s tarda a a%arecer %ara nos dar essa chance, @!e n'o d!rar6 %ara se&%re. E %e+ar o! lar+ar.

Livro III CON,UTA CRISTZ 9. AS TRfS PARTES ,A MORAL


ContaFse a histGria de !& +aroto a @!e& %er+!ntara& co&o acha a @!e ,e!s era. O +aroto res%onde! @!e, %elo @!e era ca%a) de co&%reender, ,e!s era Eo ti%o de %essoa @!e est6 se&%re Deretando a ida dos o!tros %ara er se al+!A& est6 se di ertindo e tentaiU aca0ar co& issoE. In-eli)&ente, %areceF&e @!e A essa a idAia @!e !& n5&ero consider6 el de %essoas -a) da %ala ra EMoralE. al+o @!e se intro&ete e& nossa ida e nos i&%ede de ter &o&entos a+rad6 eis. Na realidade, as re+ras &orais s'o co&o @!e instr!(?es de !so da &6@!ina cha&ada Jo&e&. Toda re+ra &oral eDiste %ara %re enir o cola%so, a so0recar+a o! !&a -alha de -!nciona&ento da &6@!ina. E %or isso @!e essas re+ras, no co&e(o, %arece& estar e& constante con-lito co& nossas inclina(?es nat!rais. P!ando esta&os a%rendendo a !sar @!al@!er &ecanis&o, o instr!tor i e di)endo EN'o, n'o -a(a issoE, %or@!e eDiste& di ersas coisas @!e, e&0ora %are(a& &!ito nat!rais e atA acertadas na -or&a de lidar co& a &6@!ina, na erdade n'o -!nciona&. Certas %essoas %re-ere& -alar de EideaisE &orais e& e) de re+ras &orais, e de Eidealis&oE &oral e& e) de o0edi7ncia. Ora, A certo @!e a %er-ei('o &oral A !& EidealE, na &edida e& @!e A inalcan(6 el. Nesse sentido, toda %er-ei('o A, %ara nGs, seres h!&anos, !& ideal. N'o conse+!i&os diri+ir %er-eita&ente !& a!to&G el, Ko+ar t7nis %er-eita&ente o! desenhar !&a linha %er-eita&ente reta. N!& o!tro sentido, %orA&, A en+anador di)er @!e a %er-ei('o &oral A !& ideal. P!ando !& ho&e& di) @!e certa &!lher, casa, 0arco o! Kardi& A Ese! idealE, n'o %retende 8a &enos @!e seKa !& tolo= @!e todos tenha& o &es&o ideal. Nesses ass!ntos, te&os o direito de ter +ostos di-erentes e, conse@cente&ente, ideais di-erentes. b %eri+oso, %orA&, di)er @!e !& ho&e& @!e se es-or(a %ara se+!ir a lei &oral seKa !& ho&e& de Ealtos ideaisE, %ois isso %ode nos dar a i&%ress'o de @!e a %er-ei('o &oral A !& &ero +osto %essoal dele e @!e o restante dos ho&ens n'o teria o de er de %roc!rar reali)6Fla. Esse erro seria desastroso. A cond!ta %er-eita tal e) seKa t'o inalcan(6 el @!anto a %er-eita %er1cia ao olante, &as A !& ideal necess6rio %rescrito a todos os ho&ens %or ca!sa da %rG%ria nat!re)a da &6@!ina h!&ana, da &es&a -or&a @!e a %ilota+e& %er-eita A %rescrita a todos os &otoristas %ela %rG%ria nat!re)a dos a!to&G eis. E seria ainda &ais %eri+oso se oc7 se considerasse !&a %essoa de Ealtos ideaisE sG %or@!e tenta n'o &entir 8e& e) de sG contar &entirinhas ocasionais=, n'o co&eter ad!ltArio 8e& e) de sG co&et7Flo de e) e& @!ando= e n'o ser iolento co& os o!tros 8e& e) de ser sG !& %o!@!inho iolento=. 2oc7 correria o risco de trans-or&arFse n!& &oralista hi%Gcrita, considerandoF se !&a %essoa es%ecial a ser -elicitada %or se! Eidealis&oE. Na erdade, isso seria o &es&o @!e se K!l+ar es%ecial %or es-or(arFse %ara acertar o res!ltado de !&a so&a. b claro @!e a arit&Atica %er-eita A !& EidealE, %ois certa&ente co&etere&os erros e& al+!&as contas. PorA&, n'o h6 nada de es%ecial&ente lo! 6 el e& tentar o0ter o res!ltado correto de cada %asso de !&a so&a. Seria %!ra est!%ide) n'o -a)er essa tentati a, %ois cada erro de c6lc!lo ai lhe ca!sar %ro0le&as %ara o0ter o res!ltado -inal. ,a &es&a -or&a, toda -alha &oral ca!sar6 %ro0le&as, %ro a el&ente %ara os o!tros, certa&ente %ara oc7. Ao -alar de re+ras e o0edi7ncia e& e) de EideaisE e Eidealis&oE, cola0ora&os &!ito %ara nos le&0rar desse -ato. 2a&os dar !& %asso alA&. EDiste& d!as &aneiras %elas @!ais a &6@!ina h!&ana %ode @!e0rar. U&a delas A @!ando os indi 1d!os h!&anos se a-asta& !ns dos o!tros o!
35

colide& !ns co& os o!tros e %reK!dica& !ns aos o!tros, traindo o! co&etendo iol7ncia !ns co& os o!tros. A o!tra A @!ando as coisas 'o &al dentro do %rG%rio indi 1d!o L @!ando as di-erentes %artes @!e o co&%?e& 8s!as -ac!ldades, deseKos etc.= dissocia&Fse o! con-lita& !&as co& as o!tras. PodeFse -a)er !&a i&a+e& clara do @!e esto! -alando se i&a+inar&os os seres h!&anos co&o !&a -rota de na ios @!e na e+a e& -or&a('o. A ia+e& sG ser6 0e&Fs!cedida se, e& %ri&eiro l!+ar, os na ios n'o se chocare& entre si e n'o entrare& !ns no ca&inho dos o!trosC e, e& se+!ndo l!+ar, se cada na io esti er e& 0oas condi(?es de na e+a('o, co& s!as &6@!inas e& orde&. Ali6s, n'o d6 %ara ter !&a das coisas se& a o!tra. Se os na ios se chocare&, a -rota n'o -icar6 e& 0oas condi(?es %or &!ito te&%o. Por o!tro lado, se os le&es esti ere& co& de-eito, ser6 di-1cil e itar as colis?es. Se oc7 %re-erir, %ense na h!&anidade co&o !&a or@!estra @!e toca !&a &5sica. Para se ter !& 0o& res!ltado, d!as coisas s'o necess6rias. cada !& dos instr!&entos de e estar a-inado e cada &5sico de e tocar no &o&ento certo %ara @!e os instr!&entos co&0ine& entre si. J6 !&a coisa, %orA&, @!e ainda n'o le a&os e& conta. N'o nos %er+!nta&os @!al o destino da -rota, o! @!al a &5sica @!e a 0anda %retende tocar. Mes&o @!e os instr!&entos esti esse& todos a-inados e todos tocasse& no te&%o correto, a eDec!('o n'o seria !& s!cesso se os &5sicos, tendo sido contratados %ara tocar &5sica dan(ante, tocasse& so&ente &archas -5ne0res. E, %or &elhor @!e -osse a na e+a('o da -rota, a ia+e& n'o seria !& s!cesso se, @!erendo che+ar a No a `ork, a%ortasse e& Calc!t6. A &oral, ent'o, %arece en+lo0ar tr7s -atores. O %ri&eiro A a cond!ta leal e a har&onia entre os indi 1d!os. O se+!ndo %ode ser cha&ado de or+ani)a('o o! har&oF ni)a('o das coisas dentro de cada indi 1d!o. O terceiro A o o0Keti o +eral da ida h!&ana co&o !& todo. @!al a ra)'o de ser do ho&e&, @!al o destino da -rota de na ios, @!al &5sica o &aestro @!er @!e a 0anda to@!e. 2oc7 K6 de e ter notado @!e o ho&e& &oderno @!ase se&%re %ensa no %ri&eiro desses -atores, es@!ecendo os o!tros dois. P!ando as %essoas di)e& nos Kornais @!e esta&os 0!scando !& %adr'o &oral crist'o, @!ase se&%re %ensa& na 0ondade e na K!sti(a entre na(?es, classes e indi 1d!osC o! seKa, re-ere&Fse a%enas ao %ri&eiro -ator. P!ando !& ho&e&, -alando de !& %roKeto se!, di) @!e ele En'o %ode estar errado, %ois n'o -ar6 &al a nin+!A&E, ta&0A& est6 se re-erindo so&ente ao %ri&eiro -ator. No se! &odo de %ensar, n'o i&%orta co&o o na io est6 %or dentro, desde @!e n'o colida co& a e&0arca('o ao lado. E, @!ando co&e(a&os a %ensar so0re a &oral, A &!ito nat!ral %artir&os do %ri&eiro -ator, @!e s'o as rela(?es sociais. Para co&e(ar, os res!ltados de !&a &oralidade det!r%ada nesta es-era s'o &!ito e identes e nos a-eta& todos os dias. a +!erra e a &isAria, as Kornadas des!&anas de tra0alho, as &entiras e todos os ti%os de tra0alho &al-eito. AlA& disso, en@!anto -ica&os circ!nscritos a esse %ri&eiro -ator, n'o h6 &!ito o @!e disc!tir so0re &oralidade. P!ase todos os %o os de todos os te&%os che+ara& B concl!s'o 8e& tese= de @!e os seres h!&anos de e& ser honestos, +entis e sol1citos !ns co& os o!tros. Cont!do, e&0ora seKa nat!ral co&e(ar %or a1, !& %ensa&ento &oral @!e -icasse restrito a isso seria o &es&o @!e nada. Se n'o %assar&os ao se+!ndo -ator F a or+ani)a('o interna de cada ser h!&ano F, estare&os a%enas nos en+anando. ,e @!e ale dar instr!(?es %recisas de na e+a('o aos 0arcos se eles n'o %assa& de e&0arca(?es elhas e en-err!Kadas, @!e n'o o0edece& aos co&andosO ,e @!e ale %Hr no %a%el re+ras de cond!ta social se sa0e&os @!e, na erdade, nossa co0i(a, co ardia, deste&%ero e aidade 'o nos i&%edir de c!&%riFlasO N'o @!ero de &aneira al+!&a di)er @!e n'o de e&os %ensar, e nos es-or(ar, %ara &elhorar nosso siste&a social e econH&ico. P!ero a%enas salientar @!e todo esse %laneKa&ento n'o %assar6 de con ersa -iada se n'o nos der&os conta de @!e sG a cora+e& e o altr!1s&o dos indi 1d!os %oder6 -a)er co& @!e o siste&a -!ncione de &aneira a%ro%riada. Seria -6cil eli&inar os ti%os %artic!lares de -ra!de e tirania @!e s!0siste& e& nosso siste&a at!alC &as, en@!anto os ho&ens -ore& os &es&os tra%aceiros e &andaFch! as de
3-

se&%re, encontrar'o no as -or&as de se+!ir Ko+ando o &es&o Ko+o, &es&o n!& no o siste&a. b i&%oss1 el tornar o ho&e& 0o& %ela -or(a da leiC e, se& ho&ens 0ons, n'o %ode ha er !&a 0oa sociedade. b %or isso @!e te&os de co&e(ar a %ensar no se+!ndo -ator. a &oral dentro de cada indi 1d!o. Mas n'o %enso @!e isso seKa s!-iciente. Esta&os che+ando a !& %onto da @!est'o e& @!e di-erentes cren(as a res%eito do !ni erso %rod!)e& -or&as di-erentes de cond!ta. A %ri&eira ista, %ode %arecer 0astante ra)o6 el %arar antes de entrar nessa @!est'o, e sG nos oc!%ar&os das %artes da &oral @!e s'o de consenso entre as %essoas sensatas. Mas %ode&os nos dar a esse l!DoO Le&0reFse de @!e a reli+i'o en ol e !&a sArie de K!1)os so0re os -atos, K!1)os @!e %ode& ser erdadeiros o! -alsos. Caso seKa& erdadeiros, as concl!s?es deles tiradas cond!)e& a -rota da ra(a h!&ana %or !& deter&inado traKetoC caso contr6rio, o destino ser6 co&%leta&ente di-erente. 2olte&os, %or eDe&%lo, B %essoa @!e di) @!e !&a coisa n'o %ode estar errada se n'o -a) &al a o!tros seres h!&anos. Essa %essoa sa0e &!ito 0e& @!e n'o de e dani-icar os o!tros na ios do co&0oioC %orA&, %ensa sincera&ente @!e t!do o @!e -i)er e& se! %rG%rio na io A da s!a %rG%ria conta. Mas, %ara isso, n'o i&%orta sa0er se o na io A de s!a %ro%riedade o! n'oO N'o i&%orta sa0er se e! so!, %or assi& di)er, o senhorio do &e! %rG%rio cor%o, o! se so! so&ente o se! in@!ilino, res%ons6 el %erante o erdadeiro %ro%riet6rioO Se -!i -eito %or o!tra %essoa, %or al+!A& @!e te& os se!s %rG%rios des1+nios, o -ato A @!e tenho !&a sArie de o0ri+a(?es e& rela('o a essa %essoa, o0ri+a(?es @!e n'o eDistiria& se e! si&%les&ente %ertencesse a &i& &es&o. AlA& disso, o cristianis&o asse era @!e todo indi 1d!o h!&ano i er6 eterna&ente, o @!e %ode ser erdadeiro o! -also. J6 6rias coisas co& as @!ais e! n'o &e %reoc!%aria se -osse i er a%enas setenta anos, &as @!e &e %reoc!%a& seria&ente co& a %ers%ecti a da ida eterna. Tal e) &inha irrita0ilidade o! &e! ci5&e -i@!e& %iores co& o te&%o F de -or&a t'o +rad!al @!e a &!dan(a seKa i&%erce%t1 el ao lon+o de sete dAcadas. No entanto, eles ser'o !& erdadeiro in-erno e& !& &ilh'o de anos. ali6s, se o cristianis&o A er1dico, Ein-ernoE A o ter&o tAcnico eDato %ara desi+nar co&o as coisas ser'o ent'o. A i&ortalidade ta&0A& tra) B tona o!tra di-eren(a @!e, incl!si e, est6 li+ada B di-eren(a entre totalitaris&o e de&ocracia. Se !& ho&e& n'o i e &ais @!e setenta anos, !& estado, !&a na('o o! !&a ci ili)a('o @!e %ode d!rar &il anos s'o &ais i&%ortantes do @!e ele. PorA&, se o cristianis&o A erdadeiro, o indi 1d!o n'o A a%enas &ais i&%ortante, &as inco&%ara el&ente &ais i&%ortante, %ois s!a ida n'o te& -i&C co&%arada B s!a ida, a d!ra('o de !& estado o! ci ili)a('o n'o %assa de !& si&%les instante. PareceFnos, %ortanto, @!e, %ara %ensar a res%eito da &oral, te&os de le ar e& conta os tr7s de%arta&entos. as rela(?es entre os ho&ensC as coisas @!e se %assa& no interior de cada ser h!&anoC e as rela(?es entre o ho&e& e o %oder @!e o crio!. Pode&os todos coo%erar no %ri&eiro. Os desacordos co&e(a& co& o se+!ndo e se torna& &ais sArios no terceiro. b no trato co& o 5lti&o @!e se e idencia& as %rinci%ais di-eren(as entre crisF t'os e n'oFcrist'os. No restante deste li ro, ass!&irei o %onto de ista crist'o e eDa&inarei todo o cen6rio %artindo do %ress!%osto da eracidade do cristianis&o.

<. AS E2IRTU,ES CAR,EAISE


O ca%1t!lo anterior -oi ori+inal&ente conce0ido co&o !& 0re e colG@!io %ara ser le ado ao ar %elo r6dio. P!ando oc7 n'o %ode -alar %or &ais de de) &in!tos, @!ase t!do te& de ser sacri-icado e& %rol da concis'o. U&a das %rinci%ais ra)?es %elas @!ais di idi a &oral e& tr7s %artes 8co& a i&a+e& dos na ios e& co&0oio= -oi @!e &e %arece! ser esse o ca&inho &ais c!rto %ara di)er o @!e tinha de di)er. A+ora, +ostaria de dar !&a idAia de o!tro es@!e&a no @!al o ass!nto -oi di idido %or escritores anti+os, !& es@!e&a @!e, e&0ora -osse lon+o de&ais %ara a@!ele colG@!io, A eDcelente. ,e acordo co& esse es@!e&a &ais lon+o, eDiste& sete E irt!desE. P!atro delas s'o cha&adas irt!des EcarF
34

deaisE, e as restantes, irt!des EteolG+icasE. As EcardeaisE s'o as @!e toda %essoa ci ili)ada reconheceC K6 as EteolG+icasE, e& +eral, sG os crist'os conhece&. Tratarei das teolG+icas &ais adiante. Por en@!anto, oc!%arF&eFei das @!atro irt!des cardeais. 8A %ala ra EcardealE n'o te& nenh!&a rela('o co& os EcardeaisE da I+reKa CatGlica. b deri ada da %ala ra latina @!e si+ni-ica E+on)o da %ortaE. S'o cha&adas irt!des EcardeaisE %or@!e s'o, %oder1a&os di)er, irt!des E-!nda&entaisE.= S'o elas. a PRU,fNF CIA, a TEMPERAN^A, a MUSTI^A e a /ORTALE[A. A %r!d7ncia si+ni-ica a sa0edoria %r6tica, %arar %ara %ensar nos nossos atos e e& s!as conse@c7ncias. Nos dias de hoKe, a &aioria das %essoas K6 n'o considera a Pr!d7ncia !&a E irt!deE. Incl!si e, co&o Cristo disse @!e sG entraria& e& se! Reino os @!e -osse& co&o crian(as, &!itos crist'os %ensa& @!e %ode& ser tolos, desde @!e seKa& E0on)inhosE. b !& erro. E& %ri&eiro l!+ar, &!itas crian(as de&onstra& ter 0astante E%r!d7nciaE @!ando -a)e& coisas @!e s'o do se! interesse, e conse+!e& %ensar a res%eito dessas coisas co& 0astante sensate). E& se+!ndo l!+ar, co&o esclarece S'o Pa!lo, Cristo n!nca @!is @!e -Hsse&os co&o crian(as na inteli-ncia F &!ito %elo contr6rio. Ele nos eDorto! a ser n'o a%enas Esi&%les co&o as %o&0asE, &as ta&0A& E%r!dentes co&o as ser%entesE. P!er de nGs !& cora('o de crian(a, &as !&a ca0e(a de ad!lto. P!erFnos si&%les, centrados, a-et!osos e dGceis no a%rendi)ado, co&o as 0oas crian(as s'oC &as ta&0A& @!er @!e cada -ra('o da inteli+7ncia @!e %oss!1&os esteKa alerta e a-iada %ara a 0atalha. O -ato de oc7 dar dinheiro %ara !&a o0ra de caridade n'o @!er di)er @!e n'o de a tentar sa0er se a instit!i('o de caridade A -ra!d!lenta o! n'o. O -ato de oc7 %ensar e& ,e!s 8%or eDe&%lo, @!ando re)a= n'o si+ni-ica @!e de a contentarFse co& as cren(as in-antis @!e ali&enta a aos cinco anos de idade. b erdade @!e ,e!s n'o deiDar6 de a&ar nin+!A&, ne& deiDar6 de !tili)ar !&a %essoa co&o se! instr!&ento %or ter nascido co& !& cAre0ro de se+!nda classe. Ele te& !& cora('o +rande o s!-iciente %ara a0ri+ar %essoas de %o!co senso, &as @!er @!e cada !& de nGs !se o senso @!e lhe co!0e. N'o de e&os ter co&o le&a ESeKa 0oa, doce &enina, e deiDe a inteli+7ncia %ara @!e& a %oss!iE, &as si& ESeKa 0oa, doce &enina, e n'o se es@!e(a de ser o &ais inteli+ente @!e %!derE. ,e!s n'o detesta &enos os intelect!al&ente %re+!i(osos do @!e @!al@!er o!tro ti%o de %re+!i(oso. Se oc7 est6 %ensando e& se tornar crist'o, e! lhe a iso @!e estar6 e&0arcando e& al+o @!e ai oc!%ar toda a s!a %essoa, incl!si e o cAre0ro. /eli)&ente, eDiste !&a co&%ensa('o. A@!ele @!e se es-or(a honesta&ente %ara ser crist'o lo+o %erce0e @!e s!a inteli+7ncia est6 a%ri&orada. U& dos &oti os %elos @!ais n'o A necess6rio +rande est!do %ara se tornar crist'o A @!e o cristianis&o A e& si &es&o !&a ed!ca('o. /oi %or isso @!e !& crente i+norante, co&o B!n"an, -oi ca%a) de escre er !& li ro @!e es%anto! o &!ndo inteiro9V. Te&%eran(a, in-eli)&ente, A !&a %ala ra @!e %erde! se! si+ni-icado ori+inal. JoKe e& dia ela si+ni-ica a a0stin7ncia total de 0e0idas alcoGlicas9. Na A%oca e& @!e a se+!nda irt!de cardeal rece0e! esse no&e, ela n'o si+ni-ica a nada disso. A te&%eran(a n'o se re-eria a%enas B 0e0ida, &as aos %ra)eres e& +eralC e n'o i&%lica a a a0stin7ncia, &as a &odera('o e o n'oF%assar dos li&ites. b !& erro considerar @!e os crist'os de e& ser todos a0st7&iosC o isla&is&o, e n'o o cristianis&o, A a reli+i'o da a0stin7ncia. E claro @!e a0sterFse de 0e0idas -ortes A de er de certos crist'os e& %artic!lar o! de @!al@!er crist'o e& deter&inadas ocasi?es, seKa %or@!e sa0e @!e, se to&ar o %ri&eiro co%o, n'o conse+!ir6 %arar, seKa %or@!e, rodeado de %essoas inclinadas ao alcoolis&o, n'o @!er encoraKar nin+!A& co& se! eDe&%lo. A @!est'o toda A @!e ele se a0stA&, %or !& 0o& &oti o, de al+o @!e n'o A conden6 el e& siC e n'o se inco&oda de er os o!tros a%reciando a@!ilo. U&a das &arcas de !& certo ti%o de &a! car6ter A @!e ele n'o conse+!e se %ri ar de al+o se& @!erer @!e todo o &!ndo se %ri e ta&0A&.
&5

Re-er7ncia a Mohn B!n"an 89S<TF9STT=, escritor e %re+ador in+l7s, a!tor do cl6ssico " pere-rino, 8N. do R. T.= 9. Na l1n+!a in+lesa corrente, e& es%ec1-ico, a %ala ra te& esse si+ni-icado, 8N. do T.= 32

Esse n'o A o ca&inho crist'o. U& indi 1d!o crist'o %ode achar %or 0e& a0sterFse de !&a sArie de coisas %or ra)?es es%ec1-icas F do casa&ento, da carne, da cer eKa o! do cine&aC no &o&ento, %orA&, e& @!e co&e(a a di)er @!e essas coisas s'o r!ins e& si &es&as, o! e& @!e co&e(a a -a)er cara -eia %ara as %essoas @!e !sa& essas coisas, ele se des io! do ca&inho. A restri('o &oderna do !so da %ala ra te&%eran(a B @!est'o da 0e0ida -e) !& +rande &al. Ela aK!da as %essoas a es@!ecer @!e eDiste& &!itas coisas e& rela('o Bs @!ais %ode&os -altar co& a te&%eran(a. O ho&e& @!e trans-or&a s!as %artidas de +ol-e o! s!a &otocicleta no centro de s!a ida, o! a &!lher @!e dedica todos os se!s %ensa&entos a ro!%as, a %artidas de )rid-e o! ao se! cachorro, est'o sendo t'o inte&%erantes @!anto o s!Keito @!e 0e0e &!ito. E claro @!e, isto de -ora, o %ro0le&a n'o A t'o e idente. a &ania de +ol-e o! de )rid-e n'o deiDa a %essoa ca1da na sarKeta. ,e!s, %orA&, n'o se deiDa en+anar %elas a%ar7ncias. A K!sti(a %ress!%?e &!ito &ais do @!e os a-a)eres de !& tri0!nal. E a%enas o anti+o no&e do @!e hoKe cha&a&os de Ei&%arcialidadeE, @!e incl!i a honestidade, a reci%rocidade, a eracidade, o c!&%ri&ento da %ala ra e todas as coisas desse ti%o. A -ortale)a, %or -i&, a0arca os dois ti%os de cora+e& F a @!e nos le a a en-rentar o %eri+o e a @!e nos le a a s!%ortar a dor. 8uts:; tal e) seKa o sinHni&o &ais a%roDi&ado no in+l7s &oderno. 2oc7 %ode notar @!e n'o se conse+!e colocar e& %r6tica nenh!&a das o!tras irt!des %or &!ito te&%o se& ter de recorrer a essa. J6 ainda o!tra @!est'o so0re as irt!des @!e &erece ser destacada. J6 !&a di-eren(a entre eDec!tar !& ato de K!sti(a o! te&%eran(a, %or !& lado, e ser !&a %essoa K!sta o! te&%erada, %or o!tro. Al+!A& @!e n'o Ko+!e t7nis &!ito 0e& %ode, e) o! o!tra, eDec!tar !&a +rande Ko+ada. O Ko+ador 0o& A a@!ele c!Kos olhos, &5sc!los e ner os est'o t'o 0e& treinados %ela eDec!('o de 0oas Ko+adas @!e K6 se tornara& de con-ian(a. EDiste nele !& certo to& o! @!alidade @!e trans%arece &es&o @!ando n'o est6 Ko+ando, da &es&a -or&a @!e a &ente de !& &ate&6tico %oss!i certos h60itos e atit!des @!e n'o %ode& deiDar de ser notados &es&o @!ando ele n'o est6 e&%enhado e& -a)er &ate&6tica. I+!al&ente, !& ho&e& @!e %erse ere na %r6tica de atos K!stos ter&inar6 %or o0ter !&a certa @!alidade de car6ter. O @!e cha&a&os de E irt!deE A essa @!alidade, e n'o as a(?es isoladas. Essa distin('o A i&%ortante %or@!e, se %ensar&os so&ente e& a(?es isoladas, estare&os encoraKando tr7s idAias erradas. 1) Pode&os %ensar @!e, K6 @!e -i)e&os !&a coisa certa, n'o i&%orta co&o o! %or @!e &oti o a -i)e&os F se es%ontanea&ente o! n'o, de &a! h!&or o! co& ale+ria, %or &edo da o%ini'o %50lica o! %or a&or ao 0e&. A erdade A @!e as a(?es corretas %raticadas %elas ra)?es erradas n'o nos aK!da& a constr!ir a @!alidade interna o! car6ter cha&ada E irt!deE, e A essa @!alidade o! car6ter @!e real&ente interessa. 8Se !& Ko+ador &ed1ocre de t7nis d6 !& sa@!e &!ito -orte %or@!e %erde! a ca0e(a e n'o %or@!e a alio! @!e a -or(a era necess6ria, esse sa@!e %ode atA, co& sorte, le 6Flo a encer o Ko+o, &as n'o ai trans-or&6Flo n!& 0o& Ko+ador.= 2) Pode&os ser le ados a crer @!e ,e!s @!er si&%les&ente a o0edi7ncia a !&a lista de re+ras, ao %asso @!e o @!e ele real&ente @!er s'o %essoas dotadas de !& deter&inado car6ter. 3) Pode&os %ensar @!e as E irt!desE s'o necess6rias a%enas %ara a nossa ida %resente L e @!e no o!tro &!ndo %ode&os %arar de ser K!stos %ois n'o h6 nada so0re o @!e 0ri+ar, o! %arar de ser coraKosos %or@!e n'o eDiste &ais o %eri+o. E erdade @!e %ro a el&ente n'o ha er6 ocasi'o %ara %raticar a K!sti(a o! a cora+e& na o!tra ida, &as ha er6 !&a a0!ndIncia de ocasi?es %ara ser&os o ti%o de %essoa @!e nos
&-

*!ts, literal&ente EintestinoE. ED%ress'o in-or&al %ara desi+nar cora+e& F to have -uts . se&elhante ao nosso Eter %eitoE. 8N. do T= 39

torna&os ao %raticar esses atos a@!i. A @!est'o n'o A @!e ,e!s 6 ne+ar nossa entrada na ida eterna se n'o ti er&os certas @!alidades de car6ter, &as @!e, se as %essoas no ti ere& %elo &enos os r!di&entos dessas @!alidades dentro de si, nenh!&a condi('o eDterior %oder6 ser !& EPara1soE %ara elas F e& o!tras %ala ras, nenh!&a condi('o eDterior %oder6 darFlhes a -orte, %ro-!nda e ina0al6 el ale+ria @!e ,e!s tenciono! %ara nGs.

>.MORALI,A,E SOCIAL
A %ri&eira coisa @!e de e&os esclarecer a res%eito da &oralidade crist', na rela('o de !& ho&e& co& o o!tro, A @!e nesse de%arta&ento Cristo n'o eio %re+ar nenh!&a no a &oral. A Re+ra $!rea do No o Testa&ento 8-a(a aos o!tros o @!e +ostaria @!e -i)esse& %ara oc7= A o res!&o do @!e todos, no 1nti&o, se&%re reconhecera& co&o correto. Os +randes &estres da &oral n!nca cria& &orais no asC s'o os charlat?es @!e -a)e& isso. Co&o di)ia o dr. Mohnson9R, Ede eFse antes re-rescar a &e&Gria das %essoas a res%eito do @!e K6 sa0e& do @!e instr!1Flas co& no idadesE. A erdadeira -!n('o do &estre &oral A a de se&%re nos tra)er de olta, dia a%Gs dia, aos elhos e si&%les %rinc1%ios @!e tanto nos es-or(a&os %ara n'o er. E a &es&a coisa @!e le ar !& ca alo re%etida&ente %ara K!nto da cerca @!e ele se rec!sa a saltar, o! de insistir todo o dia co& a crian(a so0re os %ontos da &atAria @!e ela se es@!i a de est!dar. A se+!nda coisa @!e de e&os esclarecer A @!e o cristianis&o n!nca %oss!i!, ne& %ro-esso! %oss!ir, !& %ro+ra&a detalhado %ara a%licar o E-a(a aos o!tros o @!e +ostaria @!e -i)esse& %ara oc7E a !&a deter&inada sociedade o! a !& &o&ento %artic!lar. Ne& %oderia ser di-erente. Ele se diri+e a todos os ho&ens de todos os te&%osC e !& %ro+ra&a es%ec1-ico @!e -osse ca01 el %ara !& l!+ar o! !&a A%oca n'o o seria %ara o!tros. E, de @!al@!er &odo, A assi& @!e o cristianis&o -!nciona. P!ando nos &anda ali&entar os -a&intos, n'o nos d6 a!las de c!lin6ria. P!ando nos eDorta a ler as EsF crit!ras, n'o &inistra a!las de he0raico o! de +re+o, ne& &es&o de +ra&6tica in+lesa. N!nca te e a inten('o de s!0stit!ir o! destit!ir as artes e ci7ncias %ro-anas. te&, antes, a -!n('o de !& diretor @!e as destina Bs s!as -!n(?es corretas e lhes in-!nde a ener+ia de !&a ida no a na &edida e& @!e elas se coloca& B s!a dis%osi('o. As %essoas %ede&. EA I+reKa de e to&ar a dianteira.E Isso A erdade se -or entendido da &aneira correta, &as, caso contr6rio, n'o. Por EI+reKaE de eFse entender todo o cor%o de crist'os %raticantes. E, @!ando di)e& @!e a I+reKa de e to&ar a dianteira, de e& @!erer di)er co& isso @!e al+!ns crist'os F os @!e %oss!e& o talento a%ro%riado F de e& se tornar econo&istas o! estadistas, e @!e todos os estadistas e econo&istas de e& ser crist'os e es-or(arFse na %ol1tica o! na econo&ia %ara %Hr e& %r6tica o E-a(a aos o!tros o @!e +ostaria @!e -i)esse& %ara oc7E. Se isso se tornasse realidade, e se nGs, terceiros, esti Asse&os dis%ostos a aceitar o -ato, encontrar1a&os sol!(?es crist's %ara nossos %ro0le&as sociais co& 0astante ra%ide). E claro, %orA&, @!e, @!ando certas %essoas %ede& @!e a I+reKa to&e a dianteira, @!ere& &es&o A @!e a lideran(a esta0ele(a !& %ro+ra&a %ol1tico, o @!e A tolice. A lideran(a, dentro da I+reKa, A co&%osta %elas %essoas @!e -ora& es%ecial&ente treinadas e destacadas %ara c!idar dos nossos ass!ntos enF @!anto criat!ras @!e i er'o %ara se&%reC e esta&os %edindo @!e c!&%ra& !&a -!n('o di-erente, %ara a @!al n'o -ora& treinadas. Essa -!n('o ca0e a nGs, lei+os. A a%lica('o de %rinc1%ios crist'os aos sindicatos o! Bs escolas, %or eDe&%lo, de e ir de nGs, sindicalistas e ed!cadores crist'os, do &es&o &odo @!e a literat!ra crist' de e ser -eita %or ro&ancistas e dra&at!r+os crist'os, e n'o %or !& concilio de 0is%os, re!nidos %ara escre er %e(as e ro&ances no se! te&%o li re. ,o &es&o &odo, o No o Testa&ento, se& entrar e& detalhes, nos %inta !& @!adro 0astante claro do @!e seria !&a sociedade %lena&ente crist'. Tal e) eDiKa de nGs &ais
&4

Sa&!el Mohnson 89RW:F9RT;=, cr1tico liter6rio, ensa1sta e %oeta in+l7s. S!a er e e s!a %ersonalidade i a -ora& retratadas na 0io+ra-ia !i0e o0 <ohnson, escrita %elo a&i+o e %!%ilo Ma&es Bos3ell, !& cl6ssico da literat!ra in+lesa. 8N. do T.= .3

do @!e esta&os dis%ostos a dar. In-or&aFnos @!e, nessa sociedade, n'o h6 l!+ar %ara %arasitas o! %assa+eiros clandestinos. a@!ele @!e n'o tra0alhar n'o de e co&er. Cada @!al de e tra0alhar co& s!as %rG%rias &'os e, &ais ainda, o tra0alho de cada @!al de e dar -r!tos 0ons. n'o se de e& %rod!)ir arti+os tolos e s!%Ar-l!os, ne&, &!ito &enos, !&a %!0licidade ainda &ais tola %ara nos %ers!adir a ad@!iriFlos. N'o h6 l!+ar %ara a ostenta('o, %ata a -an-arronice ne& %ara @!e& @!eira e&%inar o nari). Nesse sentido, !&a sociedade crista seria o @!e se cha&a hoKe e& dia Ede es@!erdaE. Por o!tro lado, ela insiste na o0edi7ncia L na o0edi7ncia 8aco&%anhada de sinais eDteriores de re er7ncia= de todos nGs %ara co& os &a+istrados le+iti&a&ente constit!1dos, dos -ilhos %ara co& os %ais e 8acho @!e esta %arte n'o ser6 &!ito %o%!lar= das es%osas %ara co& os &aridos. E& terceiro l!+ar, essa A !&a sociedade ale+re. !&a sociedade re%leta de canto e de re+o)iKo, @!e n'o d6 alor ne& B %reoc!%a('o ne& B ansiedade. A cortesia A !&a das irt!des crist's, e o No o Testa&ento a0o&ina as %essoas a0elh!das, @!e i e& -iscali)ando os o!tros. Se eDistisse !&a sociedade assi& e nGs a isit6sse&os, creio @!e sair1a&os de l6 co& !&a i&%ress'o c!riosa. Ter1a&os a sensa('o de @!e s!a ida econH&ica seria 0astante socialista e, nesse sentido, Ea an(adaE, &as s!a ida -a&iliar e se! cGdi+o de 0oas &aneiras seria&, ao contr6rio, 0astante anti@!ados L tal e) atA ceri&oniosos e aristocr6ticos. Cada !& de nGs a%reciaria !& as%ecto dela, &as %o!cos a a%reciaria& %or inteiro. Isso A o @!e se de e es%erar de !& cristianis&o co&o %roKeto inte+ral %ara o &ecanis&o da sociedade h!&ana. Cada !& de nGs se des io! desse %roKeto inte+ral de -or&a di-erente, e %retende @!e as &odi-ica(?es nele inseridas s!0stit!a& o %rG%rio %roKeto. 2oc7 ai se&%re encontrar a &es&a sit!a('o e& t!do o @!e A erdadeira&ente crist'o. todos se sente& atra1dos %or !& as%ecto disso e @!ere& %e+ar sG esse as%ecto, deiDando de lado o resto. Esse A o &oti o %elo @!al n'o conse+!i&os a an(ar, e ta&0A& eD%lica %or @!e %essoas @!e l!ta& %or coisas o%ostas di)e& estar l!tando %elo cristianis&o. Passo %ara o!tra @!est'o. J6 !& conselho, dado %elos +re+os %a+'os da Anti+cidade, %elos K!de!s do Anti+o Testa&ento e %elos +randes &estres crist'os da Idade MAdia, @!e -oi co&%leta&ente deso0edecido %elo siste&a econH&ico &oderno. Todos eles dissera& @!e n'o se de e e&%restar dinheiro a K!rosC e o e&%rAsti&o a K!ros L o @!e cha&a&os de in esti&entos L A a 0ase de todo o nosso siste&a. N'o se %ode, no entanto, concl!ir co& a0sol!ta certe)a @!e esteKa&os errados. Al+!ns di)e& @!e, @!ando MoisAs, AristGteles e os crist'os concordara& e& %roi0ir o K!ro 8o! a E!s!raE, co&o diria&=, eles n'o %odia& %re er as sociedades acion6rias e %ensa a& a%enas no a+iota %artic!lar, e @!e, %ortanto, n'o de e&os nos %reoc!%ar co& o @!e dissera&. Essa A !&a @!est'o so0re a @!al n'o ca0e a &i& o%inar. N'o so! econo&ista e si&%les&ente n'o sei se -oi o siste&a de in esti&entos o res%ons6 el %elo estado de coisas e& @!e nos encontra&os. Por isso A @!e %recisa&os de econo&istas crist'os. Entretanto, e! n'o estaria sendo honesto se n'o dissesse @!e tr7s +randes ci ili)a(?es concordara& 8%elo &enos A o @!e %arece B %ri&eira ista= e& condenar o %rG%rio -!nda&ento e& @!e se 0aseia toda a nossa ida. Mais !&a coisa a di)er e ter&ino. No trecho do No o Testa&ento @!e di) @!e todos de e& tra0alhar, ele d6 !&a ra)'o %ara isso L Ea -i& de ter al+o a dar %ara os necessitadosE. A caridade F dar %ara os %o0res F A !& ele&ento essencial da &oralidade crist'. na ass!stadora %ar60ola das o elhas e dos ca0ritos, ela %arece ser a @!est'o da @!al de%ende t!do o &ais. JoKe e& dia, certas %essoas di)e& @!e a caridade n'o A &ais necess6ria e @!e, e& e) de dar&os %ara os %o0res, de er1a&os criar !&a sociedade e& @!e n'o eDistisse& %o0res. Elas n'o deiDa& de ter certa ra)'o no @!e se re-ere B constr!('o de !&a sociedade assi&, &as @!e& tira disso a concl!s'o de @!e, nesse &eio te&%o, %ode %arar de doar, se a-asto! de toda a &oralidade crist'. N'o acredito @!e al+!A& %ossa esta0elecer o @!anto cada !& de e dar. Creio @!e a 5nica re+ra se+!ra A dar &ais do @!e nos so0ra. E& o!tras %ala ras, se nossos +astos co& con-orto,
.&

0ens s!%Ar-l!os, di ers'o etc. se i+!ala& ao do %adr'o dos @!e +anha& o &es&o @!e nGs, %ro a el&ente n'o esta&os dando o s!-iciente. Se a caridade @!e -a)e&os n'o %esa %elo &enos !& %o!co e& nosso 0olso, ela est6 %e@!ena de&ais. E %reciso @!e haKa coisas @!e +ostar1a&os de -a)er e n'o %ode&os %or ca!sa de nossos +astos co& caridade. Esto! -alando de EcaridadeE no sentido co&!& da %ala ra. Os casos %artic!lares @!e a-eta& %arentes, a&i+os, i)inhos o! e&%re+ados, de @!e ,e!s, %or asF si& di)er, nos -or(a a to&ar conheci&ento, eDi+e& &!ito &ais @!e isso. %ode& incl!si e nos o0ri+ar a %Hr e& risco nossa %rG%ria sit!a('o. Para &!itos de nGs, o +rande o0st6c!lo B caridade n'o est6 n!& estilo de ida l!D!oso o! no deseKo de &ais %ros%eridade, &as no &edo L na inse+!ran(a @!anto ao -!t!ro. Te&os de sa0er @!e esse &edo A !&a tenta('o. As e)es, ta&0A& o or+!lho atra%alha a caridadeC so&os tentados a +astar &ais do @!e de 1a&os e& -or&as istosas de +enerosidade 8+orKetas, hos%italidade= e &enos co& a@!eles @!e real&ente necessita& do nosso a!D1lio. Antes de ter&inar, -arei !&a conKect!ra so0re co&o este ca%1t!lo %ode ter a-etado o leitor. Me! %al%ite A @!e deiDei al+!ns es@!erdistas -!riosos %or n'o ter ido &ais lon+e na dire('o e& @!e +ostaria& @!e e! -osse, e @!e ta&0A& deiDei co& rai a as %essoas de orienta('o %ol1tica o%osta %or ter ido lon+e de&ais. Se isso A erdade, -ica %osto e& e id7ncia o erdadeiro e&%ecilho %ara a conce%('o de !& %roKeto de sociedade crist'. M!itos n'o eDa&ina& o cristianis&o %ara desco0rir co&o ele real&ente A. sonda&Fno na es%eran(a de encontrar nele a%oio %ara os %ontos de ista de se! %artido %ol1tico. B!sca&os !& aliado @!ando nos A o-erecido !& Mestre F o! !& M!i). N'o so! eDce('o a essa re+ra. J6 trechos deste ca%1t!lo @!e e! +ostaria de ter o&itido, o @!e n'o deiDa de ser !&a de&onstra('o de @!e nada de 0o& %ode nascer destes colG@!ios se n'o nos decidir&os a trilhar o ca&inho &ais co&%rido. A sociedade crist' sG ir6 @!ando a &aioria das %essoas a @!iser, e nin+!A& %ode @!er7Fla se n'o -or %lena&ente crist'o, Posso re%etir E-a(a aos o!tros o @!e +ostaria @!e -i)esse& %ara oc7E atA cansar, &as n'o conse+!irei i er assi& se n'o a&ar ao %rGDi&o co&o a &i& &es&oC sG %oderei a%render esse a&or @!ando a%render a a&ar a ,e!sC e sG a%renderei a a&6Flo @!ando a%render a o0edec7Flo. E assi&, co&o e! K6 tinha dito, so&os cond!)idos a !& as%ecto &ais interior da @!est'o L sa1&os da %ro0le&6tica social e entra&os na %ro0le&6tica reli+iosa. O ca&inho &ais lon+o A o &ais c!rto %ara che+ar e& casa.

;. MORALI,A,E E PSICAN$LISE
E! disse @!e sG tere&os !&a sociedade crist' @!ando a &aioria dos indi 1d!os -or crist'. Isso, e idente&ente, n'o @!er di)er @!e de e&os adiar a a('o social %ara !& dia i&a+in6rio n!& -!t!ro distante. P!er di)er, isto si&, @!e de e&os co&e(ar os dois tra0alhos a+ora &es&o F 89= o tra0alho de er co&o a%licar e& detalhe na sociedade &oderna o %receito E-a(a aos o!tros o @!e +ostaria @!e -i)esse& %ara oc7EC e 8<= o traF 0alho de nos tornar&os %essoas @!e real&ente a%licaria& esse %receito se so!0esse& co&o -a)7Flo. *ostaria a+ora de co&e(ar a tecer considera(?es so0re a idAia crist' de !& ho&e& 0o& L as instr!(?es crist's %ara o !so da &6@!ina h!&ana. Antes de entrar e& detalhes, +ostaria de -a)er d!as a-ir&a(?es &ais +erais. E& %ri&eiro l!+ar, K6 @!e a &oral crist' %retende ser !&a tAcnica %ara colocar a &6@!ina h!&ana e& orde&, achei @!e oc7 +ostaria de sa0er co&o ela se relaciona co& o!tra tAcnica @!e %retende a &es&a coisa F a sa0er, a %sican6lise. ,e e&os -a)er !&a distin('o 0e& clara entre d!as coisas. a %ri&eira delas, a teoria &Adica %ro%ria&ente dita e a tAcnica da %sican6liseC a se+!nda, a is'o +eral de &!ndo @!e /re!d e o!tros iera& acrescentar a ela. Essa se+!nda coisa F a -iloso-ia de /re!d F est6 e& contradi('o direta co& a de o!tro +rande %sicGlo+o, M!n+. AlA& disso, @!ando /re!d descre e a tera%7!tica %ara casos de ne!rose, -ala co&o !& es%ecialista no ass!ntoC &as, @!ando discorre so0re -iloso-ia +eral, -ala co&o !& a&ador. Portanto, A sensato o! iFlo -alar so0re !& ass!nto, &as n'o so0re o o!tro L e A isso @!e e! -a(o. AKo assi& %or@!e &e dei conta de @!e, @!ando /re!d discorre so0re ass!ntos @!e n'o s'o de
.2

s!a es%ecialidade e @!e %or acaso e! conhe(o 0e& 8co&o A o caso do ass!nto Elin+!a+e&E=, ele n'o %assa de !& i+norante. A %sican6lise e& si &es&a, %orA&, se%arada de todos os enDertos -ilosG-icos -eitos %or /re!d e %or o!tros, n'o est6 de -or&a al+!&a e& contradi('o co& o cristianis&o. S!as tAcnicas coincide& co& as da &oralidade crist' e& al+!ns as%ectos, e seria reco&end6 el @!e toda %essoa so!0esse al+o so0re o ass!nto. as d!as tAcnicas, %orA&, n'o se+!e& o &es&o c!rso atA o -i&, K6 @!e se!s %ro%Gsitos s'o di-erentes. P!ando !& ho&e& -a) !&a escolha &oral, d!as coisas est'o en ol idas. U&a delas A o %rG%rio ato da escolha. A o!tra, os di ersos senti&entos, i&%!lsos etc. @!e -a)e& %arte do se! %er-il %sicolG+ico e constit!e& a &atAriaF%ri&a de s!as escolhas. Essa &atAriaF%ri&a %ode ser de dois ti%os. Por !& lado, %ode ser o @!e cha&a&os de nor&al. %ode consistir nos senti&entos @!e s'o co&!ns a todos os ho&ens. O!, %or o!tro lado, %ode consistir e& senti&entos antinat!rais, %ro enientes de dist5r0ios e& se! s!0consciente. O &edo de coisas e-eti a&ente %eri+osas A !& eDe&%lo do %ri&eiro ti%oC o &edo irracional de +atos o! aranhas A eDe&%lo do se+!ndo. O deseKo de !& ho&e& %or !&a &!lher A do %ri&eiro. O deseKo %er ertido de !& ho&e& %or o!tro ho&e&, do se+!ndo. Ora, o @!e a %sican6lise se %ro%?e a -a)er A eli&inar os senti&entos anor&ais, o! seKa, dar ao ho&e& !&a &atAriaF%ri&a &elhor %ara os se!s atos de escolhaC a &oralidade trata destes atos e& si &es&os. 2a&os dar !& eDe&%lo. I&a+ine tr7s ho&ens @!e 'o B +!erra. U& deles te& o &edo nat!ral do %eri+o @!e @!al@!er %essoa te&, &as enceFo %elo es-or(o &oral e se torna coraKoso. 2a&os s!%or @!e os o!tros dois tenha&, co&o res!ltado do @!e eDiste e& se! s!0consciente, !& &edo irracional e eDa+erado diante do @!al nenh!& es-or(o &oral conse+!e ser 0e&Fs!cedido. I&a+ine @!e !& %sicanalista consi+a c!rar os dois, o! seKa, coloc6Flos de no o n!&a sit!a('o id7ntica B do %ri&eiro ho&e&. b nesse &o&ento e& @!e o %ro0le&a %sicanal1tico est6 resol ido @!e co&e(a o %ro0le&a &oral. Co& a c!ra, os dois ho&ens %ode& se+!ir ca&inhos 0astante di-erentes. O %ri&eiro deles tal e) di+a. E*ra(as a ,e!s, &e li rei da@!elas 0a0oseiras. En-i& %oderei -a)er o @!e se&%re @!is L ser ir ao &e! %a1s.E O o!tro, %orA&, %ode di)er. EBe&, esto! &!ito conF tente %or &e sentir relati a&ente tran@cilo diante do %eri+o, &as isso n'o altera o -ato de @!e esto!, co&o se&%re esti e, deter&inado a %ensar %ri&eiro e& &i& e a deiDar @!e o!tros ca&aradas -a(a& o tra0alho arriscado se&%re @!e e! %!der. Ali6s, !& dos 0ene-1cios de &e sentir &enos aterrori)ado A @!e consi+o c!idar de &i& de -or&a &ais e-iciente e ser 0e& &ais es%erto %ara esconder esse -ato dos o!tros.E A di-eren(a entre os dois A %!ra&ente &oral, e a %sican6lise n'o te& &ais nada a -a)er a res%eito. Por &ais @!e ela &elhore a &atAriaF%ri&a do ho&e&, resta ainda o!tra coisa. a li re escolha do ser h!&ano, !&a escolha real -eita a %artir do &aterial co& @!e ele de%ara. O ho&e& %ode dar %ri&a)ia a si &es&o o! aos o!tros. E este li reFar01trio . a 5nica coisa da @!al a &oralidade se oc!%a. O &a! &aterial %sicolG+ico n'o A !& %ecado, &as !&a doen(a. N'o A &oti o %ara arre%endi&ento, &as al+o a ser c!rado, o @!e, %or sinal, A &!ito i&%ortante. Os seres h!&anos K!l+a& !ns aos o!tros %elas a(?es eDternas. ,e!s os K!l+a %or s!as escolhas &orais. P!ando !& ne!rGtico co& horror %atolG+ico a +atos se o0ri+a, %or !& 0o& &oti o, a %e+ar !& deles no colo, A 0e& %oss1 el @!e aos olhos de ,e!s esteKa de&onstrando &ais cora+e& @!e o!tro ho&e& @!e rece0esse a 2ictoria Cross9T. P!ando !& ho&e& %er ertido desde a in-Incia, d!rante a @!al -oi ensinado @!e a cr!eldade A correta, -a) !& %e@!eno +esto de 0ondade o! re-reiaFse de -a)er !& +esto cr!el, correndo o risco de ser ca(oado %elos se!s co&%anheiros, A %oss1 el @!e, aos olhos de ,e!s, ele tenha -eito &ais do @!e n1s -ar1a&os se sacri-ic6sse&os nossa %rG%ria ida %or !& a&i+o. I+!al&ente erdadeira A a %ossi0ilidade contr6ria. J6 %essoas @!e %arece& &!ito
&2

Condecora('o &ilitar 0ritInica %ara atos de 0ra !ra. 8N. do T.= .3

0oas, &as -a)e& t'o %o!co !so de s!a 0oa hereditariedade e de s!a 0oa -or&a('o @!e aca0a& sendo %iores @!e as @!e considera&os %er ersas. Pode&os di)er co& certe)a @!al teria sido o nosso co&%orta&ento se so-r7sse&os o esti+&a de !& &a! %er-il %sicolG+ico e de !&a &6 cria('o, co& o a+ra ante de s!0ir ao %oder, co&o !& Ji&&ler9:O Esse A o &oti o %elo @!al os crist'os de e& se a0ster de K!l+ar. SG e&os o res!ltado das escolhas @!e os ho&ens -a)e& a %artir da &atAriaF%ri&a de @!e dis%?e&. ,e!s, %orA&, n'o os K!l+a %or s!a &atAriaF%ri&a, &as %elo @!e -i)era& co& ela. P!ase todo o arca0o!(o %sicolG+ico do ho&e& A deri ado do cor%o. P!ando o cor%o &orrer, t!do isso desa%arecer6, e o erdadeiro ho&e& interior, a@!ele @!e escolhe e @!e %ode -a)er o &elhor o! o %ior co& o &aterial dis%on1 el, estar6 de %A, n!. Todas as coisas 0oas @!e %ens6 a&os sere& nossas, &as @!e n'o %assa a& do -r!to de !&a 0oa -isiolo+ia, ser'o se%aradas de al+!ns de nGsC e toda a sorte de coisas &6s, res!ltantes de co&%leDos o! de !&a sa5de %rec6ria, ser'o se%aradas de o!tros. 2ere&os, ent'o, %ela %ri&eira e), cada @!al co&o real&ente era. Ja er6 s!r%resas. Isso &e tra) B se+!nda @!est'o. As %essoas nor&al&ente encara& a &oral crist' co&o !&a es%Acie de 0ar+anha, na @!al ,e!s di). ESe oc7 se+!ir !&a sArie de re+ras, o! reco&%ens6FloC se n'o se+!ir, -arei o contr6rio.E N'o creio @!e essa seKa a &elhor -or&a de er as coisas. Seria &elhor di)er @!e, toda e) @!e to&a&os !&a decis'o, torna&os !& %o!co di-erente a %arte central do nosso ser, a res%ons6 el %ela decis'o to&ada. Considerando ent'o nossa ida co&o !& todo, co& as in5&eras escolhas -eitas ao lon+o do ca&inho, aos %o!cos a&os tornando esse ele&ento central n!&a criat!ra celeste o! n!&a criat!ra in-ernal. !&a criat!ra e& har&onia co& ,e!s, co& as o!tras criat!ras e consi+o &es&a, o! !&a criat!ra cheia de Gdio e e& %A de +!erra co& ,e!s, co& as o!tras criat!ras e consi+o &es&a. Ser !&a criat!ra do %ri&eiro ti%o A o %ara1so, A ale+ria, %a), conheci&ento e %oder. Ser do se+!ndo ti%o A a lo!c!ra, o horror, a idiotia, a rai a, a i&%ot7ncia e a solid'o eterna. Cada !& de nGs, a cada &o&ento, %ro+ride e& dire('o a !& estado o! ao o!tro. Isso eD%lica o @!e se&%re &e ca!so! %er%leDidade a res%eito dos a!tores crist'os, t'o r1+idos n!& sentido e t'o li0erais e a0ertos e& o!tro. Ns e)es -ala& de &eros %ecados de %ensa&ento co&o se -osse& i&ensa&ente escandalososC no &o&ento se+!inte, -ala& dos &ais terr1 eis assassinatos e trai(?es co&o se -osse& al+o do @!al 0asta o arre%endi&ento %ara se o0ter o %erd'o. Aca0ei %or &e con encer de @!e est'o co& a ra)'o. S!a %reoc!%a('o constante A a &arca deiDada %or nossas a(?es na %arte &ais &in5sc!la, &as central de nGs &es&os, a %arte @!e nin+!A& %ode enDer+ar nessa ida, &as @!e cada !& de nGs ter6 de s!%ortar L o! %oder6 -r!ir L %ara se&%re. U& ho&e& %ode estar colocado nesta ida de tal &odo @!e s!a ira o le e a derra&ar o san+!e de &ilhares de se!s se&elhantes, e o!tro %ode encontrarFse n!&a sit!a('o tal @!e, %or &ais irado @!e -i@!e, sG conse+!e ser &oti o de chacotaC a %e@!ena &arca deiDada na al&a, %orA&, %ode ser a &es&a n!& caso e no o!tro. Cada !& deles deiDo! !&a &arca e& si &es&o. A n'o ser @!e se arre%enda&, ter'o &ais di-ic!ldade %ara resistir B ira na %rGDi&a e) e& @!e -ore& tentados, e cair'o n!&a ira %ior a cada e) @!e cedere& B tenta('o. Cada !& deles, caso se olte seria&ente %ara ,e!s, %ode endireitar de no o essa de-or&a('o do ho&e& interiorC caso n'o se olte&, a&0os estar'o, a lon+o %ra)o, condenados. A +rande)a o! %e@!ene) do ato, isto de -ora, n'o A o @!e real&ente i&%orta. U&a 5lti&a @!est'o. Le&0reFse de @!e, co&o e! disse, a ca&inhada na dire('o certa le a n'o sG B %a), &as ta&0A& ao conheci&ento. P!ando !& ho&e& &elhora, tornaFse cada e) &ais ca%a) de %erce0er o &al @!e ainda eDiste dentro de si. P!ando !& ho&e& %iora, tornaFse cada e) &enos ca%a) de ca%tar a %rG%ria &aldade. U& ho&e& &oderada&ente &a! sa0e @!e n'o A &!ito 0o&C !& ho&e& co&%leta&ente &a! acha
&9

Jeirich Ji&&ler 89:WWF9:;V=, diretor da *esta%o e &inistro do Interior d!rante o +o erno na)ista na Ale&anha, res%ons6 el %ela ani@!ila('o e& &assa de K!de!s d!rante a Se+!nda *!erra M!ndial. 8N. do R. T.= ..

@!e est6 co0erto de ra)'o. NGs sa0e&os disso int!iti a&ente. Entende&os o sono @!ando esta&os acordados, n'o @!ando ador&ecidos. Perce0e&os os erros de arit&Atica @!ando nossa &ente est6 -!ncionando direito, n'o no &o&ento e& @!e os co&ete&os. Co&%reende&os a nat!re)a da e&0ria+!e) @!ando esta&os sG0rios, n'o @!ando 070ados. As %essoas 0oas conhece& tanto o 0e& @!anto o &alC as %essoas &6s n'o conhece& nenh!& dos dois.

V. MORALI,A,E SEaUAL
Considere&os a+ora a &oralidade crist' no @!e di) res%eito B @!est'o do seDo, o! seKa, o @!e os crist'os cha&a& de irt!de da castidade. N'o se de e con-!ndir a re+ra crist' da castidade co& a re+ra social da E&odAstiaE, no sentido de %!dor o! dec7ncia. A re+ra social do %!dor esti%!la @!ais %artes do cor%o %ode& ser &ostradas e @!ais ass!ntos %ode& ser a0ordados, e de @!e -or&a, de acordo co& os cost!&es de deter&inado c1rc!lo social. Lo+o, en@!anto a re+ra da castidade A a &es&a %ara todos os crist'os e& todas as A%ocas, a re+ra do %!dor &!da. U&a &o(a das ilhas do Pac1-ico, %ratica&ente n!a, e !&a da&a itoriana co&%leta&ente co0erta, %ode& a&0as ser i+!al&ente E&odestasE, %!dicas e decentes de acordo co& o %adr'o da sociedade e& @!e i e&. A&0as, %elo @!e s!as ro!%as nos di)e&, %ode& ser i+!al&ente castas 8o! i+!al&ente de assas=. Parte do oca0!l6rio @!e !&a &!lher casta !sa a nos te&%os de Shakes%eare sG seria !sado no sAc!lo aIa %or !&a &!lher co&%leta&ente desini0ida. P!ando as %essoas trans+ride& a re+ra do %!dor i+ente no l!+ar e na A%oca e& @!e i e&, e o -a)e& %ara eDcitar o deseKo seD!al e& si &es&as o! nos o!tros, co&ete& !& %ecado contra a castidade. Se, %orA&, a trans+ride& %or i+norIncia o! desc!ido, s!a 5nica c!l%a A a da &6 ed!ca('o. b &!ito -re@cente @!e a re+ra seKa trans+redida a &odo de desa-io, %ara chocar o! ca!sar e&0ara(o nos o!tros. As %essoas @!e -a)e& isso n'o s'o necessaria&ente de assas, &as -alta& co& a caridade, %ois A -alta de caridade achar +ra(a e& inco&odar os o!tros. P!anto a &i&, n'o acho @!e !& %adr'o de %!dor eDtre&a&ente r1+ido e eDi+ente seKa !&a %ro a de castidade o! !&a +rande aK!da %ara @!e essa eDistaC %or isso, considero !& 0o& sinal o a0randa&ento e a si&%li-ica('o dessa re+ra @!e se de! d!rante &inha ida. O &o&ento at!al, entretanto, te& o incon eniente de @!e %essoas de idades e ti%olo+ias di-erentes n'o reconhece& o &es&o %adr'o, de &odo @!e n'o %ode&os sa0er e& @!e %A esta&os. En@!anto essa con-!s'o d!rar, creio @!e as %essoas &ais elhas, o! &ais anti@!adas, n'o de e& K!l+ar @!e os &ais Ko ens o! Ee&anci%adosE est'o corro&%idos se&%re @!e a+e& de -or&a des%!dorada 8se+!ndo o elho %adr'o=. E& contra%artida, os &ais Ko ens n'o de e& cha&ar os &ais elhos de &oralistas o! %!ritanos sG %or@!e n'o conse+!e& se ada%tar -acil&ente ao no o %adr'o. O deseKo sincero de %ensar se&%re o &elhor do %rGDi&o e de tornarFlhe a ida &ais con-ort6 el resol er6 a &aior %arte desses %ro0le&as. A castidade A a &enos %o%!lar das irt!des crist's. PorA&, n'o eDiste esca%atGria. A re+ra crist' A clara. EO! o casa&ento, co& -idelidade co&%leta ao cHnK!+e, o! a a0stin7ncia total.E Isso . t'o di-1cil de aceitar, e t'o contr6rio a nossos instintos, @!e das d!as, !&a. o! o cristianis&o est6 errado o! o nosso instinto seD!al, tal co&o A hoKe e& dia, se encontra det!r%ado. E claro @!e, sendo crist'o, %enso @!e -oi o instinto @!e se det!r%o!. Tenho, no entanto, o!tras ra)?es %ara %ensar assi&. O o0Keti o 0iolG+ico do seDo s'o os -ilhos, da &es&a -or&a @!e o o0Keti o 0iolG+ico da ali&enta('o A a conser a('o do cor%o. Se co&7sse&os se&%re @!e ti Asse&os ontade e na @!antidade @!e deseK6sse&os, A 0e& erdade @!e &!itos co&eria& de&ais, &as n'o eDtraorF dinaria&ente de&ais. U&a %essoa %ode co&er %or d!as, &as n'o %or de). O a%etite %ode so0re%!Kar !& %o!co a necessidade 0iolG+ica, &as n'o de -or&a co&%leta&ente des%ro%orcional. M6 !& Ko e& sa!d6 el @!e -osse ind!l+ente co& o se! a%etite seD!al, e @!e a cada ato %rod!)isse !& 0e07, e& de) anos conse+!iria -acil&ente %o oar !&a %e@!ena aldeia. Tal a%etite eDcederia a s!a -!n('o de -or&a cH&ica e a0s!rda.
.5

To&e&os o!tro eDe&%lo. b -6cil K!ntar !&a +rande %latAia %ara !& es%et6c!lo de strip7tease = %ara er !&a +arota se des%ir no %alco. A+ora s!%onha @!e oc7 6 a !& %a1s e& @!e os teatros lotasse& %ara assistir a o!tro ti%o de es%et6c!lo. o de !& %rato co0erto c!Ka ta&%a -osse retirada lenta&ente, de &odo @!e, lo+o antes do a%a+ar das l!)es, se re elasse se! conte5do F !&a costeleta de carneiro o! !&a 0ela -atia de )acon 2oc7 n'o K!l+aria ha er al+o de errado co& o a%etite desse %o o %or co&idaO Ser6 @!e, e& contra%artida, !&a %essoa criada e& o!tro a&0iente ta&0A& n'o K!l+aria errado o instinto seD!al entre nGsO U& cr1tico disse @!e, se encontrasse !& %a1s onde se -i)esse& es%et6c!los de strip7 tease +astronH&ico, concl!iria @!e o %o o desse %a1s esta a -a&into. O @!e ele @!is di)er, e idente&ente, A @!e o strip7tease e coisas a-ins n'o res!lta& da corr!%('o seD!al, &as da inani('o seD!al. Concordo co& ele @!e, esti esse e! n!& %a1s e& @!e o strip7tease de !&a costeleta de carneiro -osse %o%!lar, !&a das eD%lica(?es @!e &e ocorreria seria a -o&e. Mas, %ara co&%ro ar essa hi%Gtese, o %asso se+!inte seria desco0rir se o %o o desse %a1s conso&e &!ita o! %o!ca co&ida. Caso se de&onstrasse @!e &!itos ali&entos s'o cons!&idos, ter1a&os de a0andonar a hi%Gtese de inani('o e tentar %ensar e& o!tra. ,a &es&a &aneira, antes de aceitar a inani('o seD!al co&o ca!sa do strip7tease, te&os de %roc!rar sinais de @!e, e& nossa A%oca, as %essoas %ratica& &ais a a0stin7ncia seD!al do @!e nas A%ocas e& @!e o strip7tease era desconhecido. Esses sinais, %orA&, n'o eDiste&. Os &Atodos anticonce%cionais &ais do @!e n!nca tornara& a li0ertina+e& seD!al &enos c!stosa dentro do casa&ento e 0e& &ais se+!ra -ora dele. A o%ini'o %50lica n!nca -oi t'o %o!co hostil Bs !ni?es il1citas, e &es&o Bs %er ers?es, desde a A%oca do %a+anis&o. N'o A ta&0A& a hi%Gtese de EinaniF ('oE a 5nica @!e %ode nos ocorrer. Todos sa0e& @!e o a%etite seD!al, co&o @!al@!er o!tro a%etite, cresce @!ando A satis-eito. Os ho&ens -a&intos %ensa& &!ito e& co&ida, &as os +l!t?es ta&0A&. Tanto os saciados @!anto os -a&intos +osta& de est1&!los no os. U& terceiro %onto. N'o eDiste &!ita +ente @!e @!eira co&er coisas @!e n'o s'o ali&entos o! @!e +oste de !sar a co&ida e& o!tras coisas @!e n'o a ali&enta('o. E& o!tras %ala ras, as %er ers?es do a%etite ali&entar s'o raras. As %er ers?es do instinto seD!al, %orA&, s'o n!&erosas, di-1ceis de c!rar e ass!stadoras. ,esc!l%eF&e %or descer a esses detalhes, &as tenho de -a)7Flo. Tenho de -a)7Flo %or@!e, h6 inte anos, te&os sido o0ri+ados a en+olir diaria&ente !&a sArie enor&e de &entiras 0e& contadas so0re seDo. Ti e&os de o! ir, ad nauseam, @!e o deseKo seD!al n'o di-ere de nenh!& o!tro deseKo nat!ral, e @!e, se a0andonar&os a tola e anti@!ada idAia itoriana de tecer !&a cortina de sil7ncio e& torno dele, t!do neste Kardi& ser6 &ara ilhoso. No &o&ento e& @!e eDa&ina&os os -atos e nos distancia&os da %ro%a+anda, e&os @!e a coisa n'o A 0e& assi&. ,i)e& @!e o seDo se torno! !& %ro0le&a +ra e %or@!e n'o se -ala a so0re o ass!nto. Nos 5lti&os inte anos, n'o -oi isso @!e acontece!. Todo o dia se -ala so0re o ass!nto, &as ele contin!a sendo !& %ro0le&a. Se o sil7ncio -osse a ca!sa do %ro0le&a, a con ersa seria a sol!('o. Mas n'o -oi. Acho @!e A eData&ente o contr6rio. Acredito @!e a ra(a h!&ana sG %asso! a tratar do te&a co& discri('o %or@!e ele K6 tinha se tornado !& %ro0le&a. Os &odernos se&%re di)e& @!e Eo seDo n'o A al+o de @!e de e&os nos en er+onharE. Co& isso, %ode& estar @!erendo di)er d!as coisas. U&a delas A @!e En'o h6 nada de errado no -ato de a ra(a h!&ana se re%rod!)ir de !& deter&inado &odo, ne& no -ato de esse &odo +erar %ra)erE. Se A isso o @!e t7& e& &ente, est'o co0ertos de ra)'o. O cristianis&o di) a &es&a coisa. O %ro0le&a n'o est6 ne& na coisa e& si, ne& no %ra)er. Os elhos %re+adores crist'os di)ia& @!e, se o ho&e& n'o ti esse so-rido a @!eda, o %ra)er seD!al n'o seria &enor do @!e A hoKe, &as &aior. Be& sei @!e al+!ns crist'os de &ente tacanha di)e& %or a1 @!e o cristianis&o K!l+a o seDo, o cor%o e o %ra)er co&o coisas intrinseca&ente &6s. Mas est'o errados. O cristianis&o . %ratica&ente a 5nica entre as +randes reli+i?es @!e a%ro a %or co&%leto o cor%o L @!e
.-

acredita @!e a &atAria A !&a coisa 0oa, @!e o %rG%rio ,e!s corno! a -or&a h!&ana e @!e !& no o ti%o de cor%o nos ser6 dado no Para1so e ser6 %arte essencial da nossa -elicidade, 0ele)a e ener+ia. O cristianis&o eDalto! o casa&ento &ais @!e @!al@!er o!tra reli+i'oC e @!ase todos os +randes %oe&as de a&or -ora& co&%ostos %or crist'os. Se al+!A& disser @!e o seDo, e& si, A al+o &a!, o cristianis&o re-!ta essa a-ir&ati a instantanea&ente. Mas A claro @!e, @!ando as %essoas di)e& Eo seDo n'o A al+o de @!e de e&os nos en er+onharE, elas %ode& estar @!erendo di)er @!e Eo estado e& @!e se encontra nosso instinto seD!al n'o A al+o de @!e de e&os sentir er+onhaE. Se A isso @!e @!ere& di)er, %enso @!e est'o erradas. Penso @!e te&os todos os &oti os do &!ndo %ara sentir er+onha. N'o h6 nada de er+onhoso e& a%reciar o ali&ento, &as de er1a&os nos co0rir de er+onha se &etade das %essoas -i)esse do ali&ento o &aior interesse de s!a ida e %assasse os dias a es%iar -i+!ras de %ratos, co& 6+!a na 0oca e estalando os l60ios. N'o di+o @!e oc7 o! e! seKa&os indi id!al&ente res%ons6 eis %ela sit!a('o at!al. Nossos ancestrais nos le+ara& or+anis&os @!e, so0 este as%ecto, s'o %er ertidosC e cresce&os cercados de %ro%a+anda a -a or da li0ertina+e&. EDiste& %essoas @!e @!ere& &anter o nosso instinto seD!al e& cha&as %ara l!crar co& eleC a-inal de contas, n'o h6 d5 ida de @!e !& ho&e& o0cecado A !& ho&e& co& 0aiDa resist7ncia B %!0licidade. ,e!s conhece nossa sit!a('oC ele n'o nos K!l+ar6 co&o se n'o ti Asse&os di-ic!ldades a s!%erar. O @!e real&ente i&%orta A a sinceridade e a -ir&a ontade de s!%er6Flas. Para ser&os c!rados, te&os de @!erer ser c!rados. Todo a@!ele @!e %ede socorro ser6 atendidoC %orA&, %ara o ho&e& &oderno, atA &es&o esse deseKo sincero A di-1cil de ter. E -6cil %ensar @!e @!ere&os al+o @!ando na erdade n'o o @!ere&os. U& crist'o -a&oso, de te&%os anti+os, disse @!e, @!ando era Ko e&, i&%lora a constante&ente %ela castidadeC anos de%ois, se de! conta de @!e, @!ando se!s l60ios %ron!ncia a& EG Senhor, -a)eiF&e castoE, se! cota('o acrescenta a secreta&ente as %ala ras. EMas, %or -a or, @!e n'o seKa a+ora.E Isso ta&0A& %ode acontecer nas %reces e& @!e %edi&os o!tras irt!desC &as h6 tr7s &oti os @!e torna& es%ecial&ente di-1cil deseKar L @!anto &ais alcan(ar F a %er-eita castidade. E& %ri&eiro l!+ar, nossa nat!re)a %er ertida, os de&Hnios @!e nos tenta& e a %ro%a+anda a -a or da l!D5ria associa&Fse %ara nos -a)er sentir @!e os deseKos aos @!ais resisti&os s'o t'o Enat!raisE, Esa!d6 eisE e ra)o6 eis @!e essa resist7ncia A @!ase !&a %er ersidade e !&a ano&alia. Carta) a%Gs carta), -il&e a%Gs -il&e, ro&ance a%Gs ro&ance associa& a idAia da li0ertina+e& seD!al co& as idAias de sa5de, nor&alidade, K! ent!de, -ran@!e)a e 0o& h!&or. Essa associa('o A !&a &entira. Co&o toda &entira %oderosa, A 0aseada n!&a erdade F a erdade reconhecida aci&a de @!e o seDo 8B %arte os eDcessos e as o0sess?es @!e crescera& ao se! redor= A e& si Enor&alE, Esa!d6 elE etc. A &entira consiste e& s!+erir @!e @!al@!er ato seD!al @!e oc7 se sinta tentado a dese&%enhar a @!al@!er &o&ento seKa ta&0A& sa!d6 el e nor&al. Isso A esta%a-5rdio so0 @!al@!er %onto de ista conce01 el, &es&o se& le ar e& conta o cristianis&o. A s!0&iss'o a todos os nossos deseKos o0 ia&ente le a B i&%ot7ncia, B doen(a, B in eKa, B &entira, B dissi&!la('o, a t!do, en-i&, @!e A contr6rio B sa5de, ao 0o& h!&or e B -ran@!e)a. Para @!al@!er ti%o de -elicidade, &es&o neste &!ndo, A necess6rio co&edi&ento. Lo+o, a a-ir&a('o de @!e @!al@!er deseKo A sa!d6 el e ra)o6 el sG %or@!e A -orte n'o si+ni-ica coisa al+!&a. Todo ho&e& s'o e ci ili)ado de e ter !& conK!nto de %rinc1%ios %elos @!ais reKeita al+!ns deseKos e ad&ite o!tros. U& ho&e& se 0aseia e& %rinc1%ios crist'os, o!tro se 0aseia e& %rinc1%ios de hi+iene, e o!tro, ainda, e& %rinc1%ios sociolG+icos. O erdadeiro con-lito n'o A o do cristianis&o contra a Enat!re)aE, &as dos %rinc1%ios crist'os contra o!tros %rinc1%ios de controle da Enat!re)aE. A Enat!re)aE 8no sentido de !& deseKo nat!ral= ter6 de ser controlada de !& Keito o! de o!tro, a n'o ser @!e @!eira&os arr!inar nossa ida. E 0e& erdade @!e os %rinc1%ios crist'os s'o &ais r1+idos @!e os o!trosC no entanto, acredita&os @!e, %ara o0eF decerFlhes, oc7 %oder6 contai co& !&a aK!da @!e n'o ter6 %ara o0edecer aos o!tros.
.4

E& se+!ndo l!+ar, &!itas %essoas se sente& desencoraKadas de tentar seria&ente se+!ir a castidade crist' %or@!e a considera& i&%oss1 el 8&es&o antes de tentar=. PorA&, @!ando !&a coisa %recisa ser tentada, n'o se de e %ensar se ela A %oss1 el o! i&%oss1 el. E& -ace de !&a %er+!nta o%tati a n!&a %ro a, a %essoa de e %ensar se A ca%a) de res%ond7Fla o! n'oC e& -ace de !&a %er+!nta o0ri+atGria, a %essoa de e -a)er o &elhor @!e %!der. 2oc7 %oder6 so&ar al+!ns %ontos &es&o co& !&a res%osta i&%er-eita, &as n'o so&ar6 %onto caso se a0stenha de res%onder. Isso n'o aie a%enas %ara !&a %ro a, &as ta&0A& %ara a +!erra, %ara o al%inis&o, %ara a%render a %atinar, a nadar e a andar de 0icicleta. AtA %ara a0otoar !& colarinho d!ro co& os dedos enre+elados, as %essoas conse+!e& -a)er o @!e antes %arecia i&%oss1 el. O ho&e& A ca%a) de %rod1+ios @!ando se 7 o0ri+ado a -a)7Flos. Pode&os ter certe)a de @!e a castidade %er-eita L co&o a caridade %er-eita L n'o ser6 alcan(ada %elo &ero es-or(o h!&ano. 2oc7 te& de %edir a aK!da de ,e!s. Mes&o de%ois de %edir, %oder6 ter a i&%ress'o de @!e a aK!da n'o e&, o! e& e& dose &enor @!e a necess6ria. N'o se %reoc!%e. ,e%ois de cada -racasso, le anteFse e tente de no o. M!itas e)es, a %ri&eira aK!da de ,e!s n'o A a %rG%ria irt!de, &as a -or(a %ara tentar de no o. Por &ais i&%ortante @!e seKa a castidade 8o! a cora+e&, a eracidade o! @!al@!er o!tra irt!de=, esse %rocesso de treina&ento dos h60itos da al&a A ainda &ais alioso. Ele c!ra nossas il!s?es a res%eito de nGs &es&os e nos ensina a con-iar e& ,e!s. A%rende&os, %or !& lado, @!e n'o %ode&os con-iar e& nGs &es&os ne& e& nossos &elhores &o&entosC e, %or o!tro, @!e n'o de e&os nos deses%erar ne& &es&o nos %iores, %ois nossos -racassos s'o %erdoados. A 5nica atit!de -atal A se dar %or satis-eito co& @!al@!er coisa @!e n'o a %er-ei('o. E& terceiro l!+ar, as %essoas &!itas e)es n'o entende& o @!e a %sicolo+ia @!er di)er co& Ere%ress'oE. Ela nos ensino! @!e o seDo Ere%ri&idoE A %eri+oso. Nesse caso, %orA&, Ere%ri&idoE A !& ter&o tAcnico. n'o si+ni-ica Es!%ri&idoE no sentido de Ene+adoE o! E%roi0idoE. U& deseKo o! %ensa&ento re%ri&ido A o @!e -oi Ko+ado %ara o -!ndo do s!0consciente 8e& +eral na in-Incia= e sG %ode s!r+ir na &ente de -or&a dis-ar(ada o! irreconhec1 el. Ao %aciente, a seD!alidade re%ri&ida n'o %arece ne& &es&o ter rela('o co& a seD!alidade. P!ando !& adolescente o! !& ad!lto se e&%enha e& resistir a !& deseKo consciente, n'o est6 lidando co& a re%ress'o ne& corre o risco de a estar criando. Pelo contr6rio, os @!e tenta& seria&ente ser castos t7& &ais consci7ncia de s!a seD!alidade e lo+o %assa& a conhec7Fla &elhor @!e @!al@!er o!tra %essoa. Aca0a& conhecendo se!s deseKos co&o Wellin+ton conhecia Na%ole'o o! Sherlock Jol&es conhecia Moriart"<WC co&o !& a%anhador de ratos conhece ratos o! co&o !& encanador conhece !& cano co& a)a&ento. A irt!de F &es&o o es-or(o %ara alcan(6Fla L tra) a l!)C a li0ertina+e& tra) a%enas 0r!&as. Para encerrar, a%esar de e! ter -alado 0astante a res%eito de seDo, @!ero deiDar t'o claro @!anto %oss1 el @!e o centro da &oralidade crist' n'o est6 a1. Se al+!A& %ensa @!e os crist'os considera& a -alta de castidade o 1cio s!%re&o, essa %essoa est6 redonda&ente en+anada. Os %ecados da carne s'o &a!s, &as, dos %ecados, s'o os &enos +ra es. Todos os %ra)eres &ais tetr1 eis s'o de nat!re)a %!ra&ente es%irit!al. o %ra)er de %ro ar @!e o %rGDi&o est6 errado, de tirani)ar, de tratar os o!tros co& desdA& e s!%erioridade, de estra+ar o %ra)er, de di-a&ar. S'o os %ra)eres do %oder e do Gdio. Isso %or@!e eDiste& d!as coisas dentro de &i& @!e co&%ete& co& o ser h!&ano e& @!e de o tentar &e tornar. S'o elas o ser ani&al e o ser dia0Glico. O dia0Glico A o %ior dos dois. E %or isso @!e !& &oralista -rio e %retensa&ente irt!oso @!e ai re+!lar&ente B i+reKa %ode estar 0e& &ais %erto do in-erno @!e !&a %rostit!ta. E claro, %orA&, @!e A &elhor n'o ser nenh!& dos dois.

23

Pro-essor Moriart", o &aior ini&i+o de Sherlock Jol&es nas histGrias criadas %or Conan ,o"le. 8N.doT.= .2

S. O CASAMENTO CRISTZO

O ca%1t!lo anterior -oi @!ase todo ne+ati o. Nele disc!ti o @!e h6 de errado co& o i&%!lso seD!al no ho&e&, &as -alei &!ito %o!co so0re se! -!nciona&ento correto F e& o!tras %ala ras, so0re o casa&ento crist'o. J6 d!as ra)?es %elas @!ais n'o @!is a0ordar o te&a do casa&ento. A %ri&eira A @!e a do!trina crist' so0re o ass!nto A eDtre&a&ente i&%o%!lar. A se+!nda A @!e n!nca -!i casado, e, %ortanto, n'o %osso -alar so0re ele %or eD%eri7ncia %rG%ria. A%esar disso, sinto @!e n'o %osso deiDar este ass!nto de lado n!& s!&6rio da &oral crist'. A idAia crista de casa&ento se 0aseia nas %ala ras de Cristo de @!e o ho&e& e a &!lher de e& ser considerados !& 5nico or+anis&o F tal A o sentido @!e as %ala ras E!&a sG carneE teria& n!&a l1n+!a &oderna. Os crist'os acredita& @!e, @!ando disse isso, ele n'o esta a eD%ressando !& senti&ento, &as a-ir&ando !& -ato L da &es&a -or&a @!e eD%ressa !& -ato @!e& di) @!e o trinco e a cha e s'o !& 5nico &ecanis&o, o! @!e o iolino e o arco -or&a& !& 5nico instr!&ento &!sical. O in entor da &6@!ina h!&ana @!eria nos di)er @!e as d!as &etades desta, o &acho e a -7&ea, -ora& -eitas %ara co&0inarFse aos %ares, n'o si&%les&ente na es-era seD!al, &as e& todas as es-eras. A &onstr!osidade da rela('o seD!al -ora do casa&ento A @!e, cedendo a ela, tentaFse isolar !& ti%o de !ni'o 8a seD!al= de todos os o!tros ti%os de !ni'o @!e de eria& aco&%anh6Fla %ara co&%or a !ni'o total. A atit!de crist' n'o to&a co&o errada a eDist7ncia de %ra)er no seDo, co&o n'o considera errado o %ra)er @!e te&os @!ando nos ali&enta&os. O erro est6 e& @!erer isolar esse %ra)er e tentar 0!sc6Flo %or si &es&o, da &es&a &aneira @!e n'o se de e 0!scar os %ra)eres do %aladar se& en+olir e di+erir a co&ida, a%enas &asti+andoFa e c!s%indoFa. E& conse@c7ncia, o cristianis&o ensina @!e o casa&ento de e d!rar a ida toda. Neste %onto, A claro @!e eDiste& di-eren(as entre as di ersas I+reKas. al+!&as n'o ad&ite& o di Grcio e& hi%Gtese al+!&aC o!tras o ad&ite& co& rel!tIncia e& casos es%ec1-icos. E !&a +rande l6sti&a @!e os crist'os di irKa& @!anto a essa @!est'oC %ara !& lei+o, %orA&, o -ato a notar A @!e, no @!e di) res%eito ao casa&ento, todas as I+reKas concorda& &!ito &ais !&as co& as o!tras do @!e concorda& co& o @!e e& do &!ndo eDterior. Todas encara& o di Grcio co&o se -osse al+o @!e cortasse ao &eio !& orF +anis&o i o, co&o !& ti%o de cir!r+ia. Al+!&as acha& @!e essa cir!r+ia A t'o iolenta @!e n'o de e ser -eita de -or&a al+!&a. O!tras a ad&ite& co&o !& rec!rso deses%erado e& casos eDtre&os. Todas asse era& @!e o di Grcio se %arece &ais co& a a&%!ta('o das %ernas do cor%o do @!e co& a dissol!('o de !&a sociedade co&ercial o! &es&o co& o ato de deser('o de !& soldado. O @!e todas elas re%!dia& A a is'o &oderna de @!e o di Grcio A si&%les&ente !& reaK!sta&ento de %arceiros, a ser -eito se&%re @!e as %essoas n'o se sente& &ais a%aiDonadas !&a %ela o!tra, o! @!ando !&a delas se a%aiDona %or o!tra %essoa. Antes de analisar essa is'o &oderna e s!a rela('o co& a castidade, n'o de e&os deiDar de considerar s!a rela('o co& o!tra irt!de F a sa0er, a K!sti(a. A K!sti(a, co&o e! disse antes, incl!i a -idelidade B %rG%ria %ala ra. Todos os @!e se casara& na i+reKa -i)era& a %ro&essa %50lica e solene de %er&anecer !nidos atA a &orte. O de er de c!&%rir essa %ro&essa n'o te& nenh!& 1nc!lo es%ecial co& a &oralidade seD!al. ela est6 e& %A de i+!aldade co& @!al@!er o!tra %ro&essa. Se, co&o as %essoas hoKe e& dia insiste& e& di)er, o i&%!lso seD!al A i+!al a todos os o!tros i&%!lsos, ent'o de e ser tratado e& %A de i+!aldade co& eles. Assi& co&o o +o)o de todo e @!al@!er i&%!lso A controlado %or nossas %ro&essas, assi& de e ser o +o)o do i&%!lso seD!al. No entanto, se, se+!ndo %enso, ele n'o A i+!al a nossos de&ais i&%!lsos, &as encontraFse &or0ida&ente in-la&ado, de e&os ter &ais ca!tela %ara @!e ele n'o nos le e B desonestidade. Certas %essoas %ode& retr!car di)endo @!e considera& a %ro&essa -eita na i+reKa !&a si&%les -or&alidade, a @!al n!nca tencionara& c!&%rir. A @!e&, ent'o, %retendia&
.9

en+anar @!ando -i)era& tal %ro&essaO A ,e!sO Isso n'o A nada sensato. A si &es&asO Isso n'o A &!ito &ais sensato @!e a alternati a anterior. En+anar a noi a, o noi o, os so+rosO Isso A trai('o. E &ais -re@cente, na &inha o%ini'o, o casal 8o! !& deles= @!erer en+anar o %50lico. P!er a res%eita0ilidade @!e e& do casa&ento se& ter de %a+ar %or isso. o! seKa, s'o i&%ostores, s'o en+anadores. Se essas %essoas s'o desonestas e n'o se %reoc!%a& co& isso, n'o tenho nada a lhes di)er. P!e& %oderia ad ertiFlas a se+!ir o no0re, &as %enoso, de er da castidade, se elas n'o %retende& ne& &es&o ser honestasO Caso reco0rasse& a ra)'o, a %rG%ria %ro&essa -eita as constran+eria. T!do isso, co&o oc7 %ode notar, est6 circ!nscrito ao I&0ito da K!sti(a, e n'o da castidade. Se as %essoas n'o acredita& e& casa&ento %ara se&%re, tal e) seKa &elhor i er K!ntas se& estar casadas @!e -a)er !&a %ro&essa @!e n'o %retende& c!&%rir. b claro @!e, ao i er K!ntas se& estar !nidas %elo &atri&Hnio, elas s'o c!l%adas de -ornica('o 8so0 o %onto de ista crist'o=. U&a -alta, %orA&, n'o conserta a o!tra. a -alta de castidade n'o A &inorada @!ando a ela se acrescenta o %erK5rio. A idAia de @!e Eestar ena&oradoE A o 5nico &oti o 6lido %ara %er&anecer casado A total&ente contr6ria B idAia do &atri&Hnio co&o !& contrato o! &es&o co&o !&a %ro&essa, Se t!do se res!&e ao a&or, o ato da %ro&essa nada lhe acrescentaC e, assi&, ne& de eria ser -eito. U&a coisa c!riosa A @!e os %rG%rios a&antes, en@!anto %er&anece& a%aiDonados, sa0e& disso &!ito &ais @!e os @!e sG -ala& de a&or. Co&o o0ser o! Chesterton<9, os a%aiDonados t7& a tend7ncia nat!ral de -a)er %ro&essas !& ao o!tro. As can(?es de a&or do &!ndo inteiro est'o re%letas de K!ras de -idelidade eterF na. A lei crist' n'o eDi+e do a&or al+o @!e A alheio B s!a nat!re)a. eDi+e a%enas @!e os a&antes le e& a sArio al+o @!e a %rG%ria %aiD'o os i&%ele a -a)er. E A e idente @!e a %ro&essa de ser -iel %ara se&%re, @!e -i) @!ando esta a a%aiDonado e %or@!e o esta a, de e ser c!&%rida &es&o @!e deiDe de estar. A %ro&esF sa di) res%eito a a(?es, a coisas @!e %osso -a)er. nin+!A& %ode -a)er a %ro&essa de ter !& deter&inado senti&ento %ara se&%re. Seria o &es&o @!e %ro&eter n!nca &ais ter dor de ca0e(a o! n!nca &ais ter -o&e. PodeFse %er+!ntar, no entanto, @!al o sentido de &anter !nidas d!as %essoas @!e n'o se a&a& &ais. EDiste& 6rias ra)?es sociais 0e& -!nda&entadas %ara tanto. dar !& lar %ara os -ilhos, %rote+er a &!lher 8@!e %ro a el&ente sacri-ico! a carreira %elo casa&ento= de ser trocada %or o!tra @!ando o &arido se cansar dela. EDiste, no entanto, !& o!tro &oti o do @!al esto! 0astante conF encido, &es&o @!e o K!l+!e di-1cil de eD%licar. E di-1cil %or@!e tanta +ente n'o conse+!e se dar conta de @!e, &es&o @!e EBE seKa &elhor @!e ECE, tal e) EAE seKa &elhor @!e a&0os. As %essoas +osta& de raciocinar co& os ter&os E0o&E e E&a!E, n'o co& os ter&os E0o&E, E&elhorE e Eo &elhor de todosE, e Er!i&E, E%iorE e Eo %ior de todosE. Elas %er+!nta& se oc7 K!l+a o %atriotis&o !&a coisa 0oaC se oc7 res%onde @!e ele A &!ito &elhor @!e o e+o1s&o dos indi 1d!os, &as 0astante in-erior B caridade !ni ersal, e @!e de e ceder l!+ar a esta se&%re @!e os dois esti ere& e& con-lito, elas acha& s!a res%osta e asi a. Per+!nta& o @!e oc7 acha dos d!elos. Se oc7 res%onde @!e A &!ito &elhor !& ho&e& %erdoar o %rGDi&o @!e d!elar co& ele, &as @!e o d!elo %ode ser !&a alternati a &elhor @!e !&a ini&i)ade eterna, eD%ressa no es-or(o secreto de ca!sar a r!1na do o%onente, elas se @!eiDa& de @!e oc7 n'o o-erece! !&a res%osta -ranca e direta. Es%ero @!e nin+!A& co&eta o &es&o erro co& o @!e tenho a di)er a+ora. O @!e cha&a&os de Eestar a%aiDonadoE A !& estaF do &ara ilhoso e, so0 di ersos as%ectos, 0enA-ico %ara nGs. AK!daFnos a ser &ais +enerosos e coraKosos, a0re nossos olhos n'o a%enas %ara a 0ele)a do o0Keto a&ado, &as %ara toda a 0ele)a, e s!0ordina 8es%ecial&ente no in1cio= nossa seD!alidade ani&alC nesse sentido, o a&or A o +rande s!0K!+ador do deseKo. Nin+!A& @!e tenha o !so %er-eito da ra)'o ne+aria @!e estar a%aiDonado A &elhor @!e a sens!alidade ordin6ria o! o -rio e+ocentris&o. Mas, co&o e! disse antes, Ea coisa &ais %eri+osa @!e %ode&os
2&

*il0ert Yeith Chesterton 89TR;F9:>S=, escritor crist'o in+l7s. 8N. doR.T.= 53

-a)er A to&ar !& certo i&%!lso de nossa nat!re)a co&o %adr'o a ser se+!ido c!ste o @!e c!starE. Estar a%aiDonado A &!ito 0o&, &as n'o A a &elhor coisa do &!ndo. EDiste& &!itas coisas a0aiDo, &as ta&0A& &!itas o!tras aci&a disso. A %aiD'o a&orosa n'o %ode ser a 0ase de !&a ida inteira. E !& senti&ento no0re, &as, &es&o assi&, A a%enas !& senti&ento. N'o %ode&os nos -iar e& @!e !& senti&ento 6 conF ser ar %ara se&%re s!a intensidade total, o! &es&o @!e 6 %erd!rar. O conheci&ento %erd!ra, co&o ta&0A& os %rinc1%ios e os h60itos, &as os senti&entos 7& e 'o. E, o @!e @!er @!e as %essoas di+a&, a erdade . @!e o estado de %aiD'o a&orosa nor&al&ente n'o d!ra. Se o elho -inal dos contos de -adas. EE i era& -eli)es %ara se&%reE, @!isesse di)er @!e E%elos cin@centa anos se+!intes sentira&Fse atra1dos !& %elo o!tro co&o no dia anterior ao casa&entoE, estaria se re-erindo a al+o @!e n'o acontece na realidade, @!e n'o %ode acontecer e @!e, &es&o @!e %!desse, seria %o!@!1ssi&o reco&end6 el. P!e& conse+!iria i er nesse estado de eDcita('o &es&o %or cinco anosO P!e seria do tra0alho, do a%etite, do sono, das a&i)adesO E claro, %orA&, @!e o -i& da %aiD'o a&orosa n'o si+ni-ica o -i& do a&or. O a&or nesse se+!ndo sentido F distinto da E%aiD'o a&orosaE F n'o A !& &ero senti&ento. E !&a !nidade %ro-!nda, &antida %ela ontade e deli0erada&ente re-or(ada %elo h60itoC A -ortalecida ainda 8no casa&ento crist'o= %ela +ra(a @!e a&0os os cHnK!+es %ede& a ,e!s e dele rece0e&. Eles %ode& -r!ir desse a&or !& %elo o!tro &es&o nos &o&entos e& @!e se des+osta&, da &es&a -or&a @!e a&a&os a nGs &es&os &es&o @!ando n'o +osta&os da nossa %essoa. Conse+!e& &anter i o esse a&or &es&o nas sit!a(?es e& @!e, caso se desc!idasse&, %oderia& -icar Ea%aiDonadosE %or o!tra %essoa. /oi a E%aiD'o a&orosaE @!e %ri&eiro os &o e! a K!rar -idelidade rec1%roca. O a&or sereno %er&ite @!e c!&%ra& o K!ra&ento. E atra As desse a&or @!e a &6@!ina do casa&ento -!nciona. a %aiD'o a&orosa -oi a -a+!lha @!e a %Hs e& -!nciona&ento. Se oc7 discorda de &i&, A claro @!e ai di)er. EEle n'o sa0e do @!e est6 -alando. Ele ne& A casado.E Tal e) oc7 tenha ra)'o. Antes de di)er isso, %orA&, to&e o c!idado de e&0asar se! K!l+a&ento nas coisas @!e oc7 conhece %or eD%eri7ncia %essoal o! %ela o0ser a('o de se!s a&i+os, e n'o e& idAias deri adas de ro&ances o! de -il&es. Isso n'o A t'o -6cil de -a)er @!anto as %essoas %ensa&. Nossa eD%eri7ncia A %reenchida %elas cores dos li ros, %e(as de teatro e -il&es do cine&a, e A necess6rio ter %aci7ncia %ara delas desentranhar e %ara se%arar o @!e a%rende&os da ida %or nGs &es&os. As %essoas tira& dos li ros a idAia de @!e, se oc7 caso! co& a %essoa certa, i er6 Ea%aiDonadoE %ara se&%re. Co&o res!ltado, @!ando se d'o conta de @!e n'o A isso o @!e ocorre, che+a& B concl!s'o de @!e co&etera& !& erro, o @!e lhes daria o direito de &!dar F n'o %erce0e& @!e, da &es&a -or&a @!e a anti+a %aiD'o se des anece!, a no a ta&0A& se des anecer6. Nesse de%arta&ento da ida, co&o e& @!al@!er o!tro, a eDcita('o A %rG%ria do in1cio e n'o d!ra %ara se&%re. A e&o('o intensa @!e !& +aroto te& @!ando %ensa e& a%render a %ilotar !& a i'o n'o so0re i e @!ando ele se K!nta B /or(a AArea, onde real&ente ai a%render o @!e A oar. A %al%ita('o de conhecer !& l!+ar no o se es ai @!ando se %assa a &orar l6. Acaso @!ero di)er @!e n'o de e&os a%render a oar o! n'o de e&os &orar n!& l!+ar a%ra)1 elO ,e Keito nenh!&. E& a&0os os casos, se oc7 %erse erar, o arre%io da no idade, @!ando &orre, A co&F %ensado %or !& interesse &ais sereno e d!rado!ro. AlA& disso 8e &al consi+o lhe di)er o @!anto isto A i&%ortante=, s'o eData&ente as %essoas dis%ostas a so-rer a %erda do -r7&ito inicial e a acatar esse interesse &ais sG0rio @!e t7& &aior %ro0a0ilidade de encontrar no as e&o(?es e& ca&%os di-erentes. O ho&e& @!e a%rende! a oar e se torno! !& 0o& %iloto s!0ita&ente desco0re a &5sicaC o ho&e& @!e se esta0elece! n!& local id1lico desco0re a Kardina+e&. Se+!ndo &e %arece, essa A !&a %e@!ena %arte do @!e Cristo @!is di)er @!ando a-ir&o! @!e nada %ode i er real&ente se& antes &orrer. Si&%les&ente n'o ale a %ena tentar &anter i a !&a sensa('o -orte e -!+a). A a %ior coisa @!e %ode&os -a)er. ,eiDe o 0risson ir e&0ora L deiDeFo &orrer. Se oc7 %assar %or esse %er1odo de &orte e
5&

%enetrar na -elicidade &ais discreta @!e o se+!e, %assar6 a i er n!& &!ndo @!e a todo te&%o lhe dar6 no as e&o(?es. Mas, se -i)er das e&o(?es -ortes a s!a dieta di6ria e tentar %rolon+6Flas arti-icial&ente, elas 'o se tornar cada e) &ais -racas, cada e) &ais raras, atA oc7 irar !& elho entediado e desil!dido %ara o resto da ida. b %or sere& t'o %o!cas as %essoas @!e entende& isso @!e encontra&os tantos ho&ens e &!lheres de &eiaFidade la&entando a K! ent!de %erdida, na idade &es&a e& @!e no os hori)ontes de eria& descortinarFse e no as %ortas de eria& a0rirFse. E &!ito &ais di ertido a%render a nadar @!e tentar res+atar incessante&ente 8e in!til&ente= a sensa('o da %ri&eira e) @!e cha%inha&os na 6+!a @!ando +arotos. O!tra idAia @!e a%reende&os de ro&ances e %e(as de teatro A @!e a %aiD'o a&orosa A al+o irresist1 el, al+o @!e si&%les&ente Econtra1&osE, co&o sara&%o. Por acreditar nisso, certas %essoas casadas lar+a& t!do e se atira& a !& no o a&or @!ando se sente& atra1das %or al+!A&. Penso, %orA&, @!e essas %aiD?es irresist1 eis s'o &!ito &ais raras na ida real @!e nos li ros, %elo &enos de%ois de che+ar&os B idade ad!lta. P!ando conhece&os !&a %essoa 0onita, inteli+ente e 0e&Fh!&orada, A claro @!e de e&os, n!& certo sentido, ad&irar e a&ar essas 0elas @!alidades. PorA&, n'o ca0e a nGs e& 0oa &edida K!l+ar se esse a&or de e o! n'o dar l!+ar ao @!e cha&a&os de %aiD'o a&orosaO Se& d5 ida, se nossa ca0e(a est6 cheia de ro&ances, %e(as e can(?es senti&entalistas, e nosso cor%o est6 cheio de 6lcool, a&os tender a trans-or&ar @!al@!er a&or nesse ti%o es%ec1-ico de a&or, da &es&a -or&a @!e, se ho! er !&a aleta K!nto B estrada n!& dia de ch! a, toda a 6+!a ai correr %or ela, o!, se oc7 estiF er !sando !& %ar de Gc!los de lentes a)!is, t!do -icar6 a)!lado. A c!l%a ser6 s!a. Antes de deiDar a @!est'o do di Grcio, +ostaria de esclarecer a distin('o entre d!as coisas @!e +eral&ente se con-!nde&. U&a delas A a conce%('o crist' de casa&entoC a o!tra, co&%leta&ente di-erente, A se os crist'os, en@!anto eleitores o! &e&0ros do Parla&ento, de e& i&%or s!a is'o do casa&ento so0re o restante da co&!nidade, incor%orando essa is'o Bs leis estatais @!e re+e& o di Grcio. U& +rande n5&ero de %essoas %arece %ensar @!e, se oc7 A crist'o, de e tentar tornar o di Grcio di-1cil %ara todo o &!ndo. E! n'o %enso assi&. Pelo &enos creio @!e -icaria 0astante )an+ado se os &!(!l&anos tentasse& %roi0ir @!e o restante da %o%!la('o to&asse inho. Minha o%ini'o A @!e as I+reKas de e& reconhecer -ranca&ente @!e a &aioria dos 0ritInicos n'o s'o crist'os, e, %ortanto, n'o se de e es%erar @!e le e& !&a ida crista. ,e e ha er dois ti%os distintos de casa&ento. !& +o ernado %elo Estado, co& re+ras a%lic6 eis a todos os cidad'os, e o!tro +o ernado %ela I+reKa, co& re+ras @!e ela &es&a a%lica a se!s &e&0ros. A distin('o entre os dois ti%os de e ser 0astante n1tida, de tal -or&a @!e se sai0a se& so&0ra de d5 ida @!ais casais s'o casados %ela I+reKa e @!ais n'o. Isso K6 A o 0astante a res%eito da do!trina crist' da indissol!0ilidade do casa&ento. Resta tratar de o!tra coisa, ainda &enos %o%!lar. As es%osas crist's -a)e& o oto de o0edecer a se!s &aridos. No casa&ento crist'o, di)Fse @!e os ho&ens s'o a Eca0e(aE. ,!as @!est?es o0 ia&ente se le anta&. 89= Por @!e a necessidade de !&a Eca0e(aE L %or @!e n'o a i+!aldadeO 8<= Por @!e a Eca0e(aE de e ser o ho&e&O (1) A necessidade de !&a ca0e(a se+!eFse da idAia de @!e o casa&ento A %er&anente. E claro @!e, na &edida e& @!e o &arido e a es%osa est'o de acordo, a neF cessidade de !& l1der desa%areceC e +ostar1a&os @!e esse -osse o estado de coisas nor&al no casa&ento crist'o. Mas, @!ando eDiste !& desacordo real, o @!e se de e -aF )erO Con ersar so0re o ass!nto, A claroC esto! %artindo da idAia de @!e tentata& -a)er isso e &es&o assi& n'o conse+!ira& che+ar a !& acordo. O @!e -a)er ent'oO O casal n'o %ode decidir %or ota('o, %ois n'o eDiste &aioria a0sol!ta entre d!as %essoas. Certa&ente, !&a das d!as coisas %ode acontecer. %ode& se%ararFse e cada !& ir %ara o se! lado, o! ent'o !&a das %artes de e ter o %oder de decis'o. Se o casa&ento A %er&anente, !&a das d!as %artes de e, e& 5lti&a instIncia, ter o %oder de decidir a %ol1tica -a&iliar. N'o se %ode ter !&a associa('o %er&anente se& !&a constit!i('o. (2) Se h6 a necessidade de !& l1der, %or @!e o ho&e&O E& %ri&eiro l!+ar, %er+!nto.
52

eDiste !&a ontade +enerali)ada de @!e isso cai0a B &!lherO Co&o e! disse, n'o so! casado, &as, %elo @!e eKo, ne& &es&o a &!lher @!e @!er ser a che-e de s!a %rG%ria casa ad&ira essa sit!a('o @!ando a o0ser a na casa ao lado. Nessas circ!nstIncias, cost!&a eDcla&ar. EPo0re sr. aQ Por @!e ele se deiDa do&inar %or a@!ela &!lher)inha horr1 elO Isso est6 aci&a da &inha co&%reens'o.E Ta&0A& n'o %enso @!e ela -i@!e lisonKeada @!ando al+!A& &enciona o -ato de ser ela a Eca0e(aE. ,e e ha er al+o de antiFnat!ral na %roe&in7ncia das es%osas so0re os &aridos, %ois as %rG%rias es%osas -ica& 0astante en er+onhadas disso e des%re)a& o &arido @!e se s!0&ete. PorA&, h6 &ais !&a ra)'o, e so0re ela -alo -ranca&ente a %artir da &inha condi('o de solteiro, %ois %ode ser ista &elhor %or @!e& est6 de -ora @!e %or @!e& est6 dentro. As rela(?es da -a&1lia co& o &!ndo eDterior F o @!e %oder1a&os cha&ar de %ol1tica eDterna L de e& de%ender, e& 5lti&a an6lise, do ho&e&, %or@!e ele de e ser, e nor&al&ente A, &ais K!sto e& rela('o Bs %essoas de -ora. A &!lher l!ta %rioritaria&ente %elos -ilhos e %elo &arido contra o resto do &!ndo. Nat!ral&ente e, e& certo sentido, @!ase co& ra)'o, as necessidades deles s'o %riori)adas e& detri&ento de todas as o!tras necessidades. A &!lher A a c!radora es%ecial dos interesses da -a&1lia. A -!n('o do &arido A +arantir @!e essa %redis%osi('o nat!ral da &!lher n'o che+!e a %redo&inar. Ele te& a 5lti&a %ala ra %ara %rote+er as o!tras %essoas do intenso %atriotis&o -a&iliar da es%osa. Se al+!A& d! ida de &i&, deiDeF&e -a)er !&a %er+!nta si&%les. Se se! cachorro &orde! a crian(a da casa ao lado, o! se se! -ilho &ach!co! o cachorro do i)inho, co& @!e& oc7 %re-ere tratar L co& o che-e da -a&1lia o! co& a dona da casaO E, se oc7 A !&a &!lher casada, deiDeF&e -a)er o!tra %er+!nta. A%esar de ad&irar se! &arido, oc7 n'o diria @!e a -alha %rinci%al dele est6 e& n'o -a)er aler os direitos da -a&1lia contra os dos i)inhos t'o i+orosa&ente @!anto oc7 +ostariaO N'o seria ele a%a)i+!ador de&aisO

R. O PER,ZO

E! disse no ca%1t!lo anterior @!e a castidade era a &enos %o%!lar das irt!des crist's. Mas n'o esto! t'o certo disso. Acredito @!e haKa !&a irt!de ainda &enos %o%!lar, eD%ressa na re+ra crist' EA&ar6s a te! %rGDi&o co&o a ti &es&oE. Por@!e, na &oral crist', Ea&ar o %rGDi&oE incl!i Ea&ar o ini&i+oE, o @!e nos i&%in+e o odioso de er de %erdoar nossos ini&i+os. Todos di)e& @!e o %erd'o A !& ideal 0el1ssi&o atA tere& al+o a %erdoar, co&o nGs ti e&os d!rante a +!erra. Nesse &o&ento, a si&%les &en('o do ass!nto A rece0ida co& 0ra&idos de Gdio. N'o A @!e as %essoas K!l+!e& essa irt!de &!ito ele ada e di-1cil de %raticar. K!l+a&Fna, isto si&, odiosa e des%re)1 el. EEssa con ersa nos d6 noKoE, di)e&. E &etade de oc7s K6 de e estar @!erendo &e %er+!ntar. EE, se oc7 -osse K!de! o! %oF lon7s, %erdoaria a *esta%oOE E! ta&0A& &e -a(o essa %er+!nta. /a(oFa &!itas e)es. ,o &es&o &odo, @!ando o cristianis&o &e di) @!e n'o %osso ne+ar &inha reli+i'o &es&o @!e seKa %ara &e sal ar da &orte %ela tort!ra, %er+!ntoF&e &!itas e)es @!al seria &inha atit!de n!&a sit!a('o dessas. Neste li ro, n'o @!ero lhe di)er o @!e e! -aria L ali6s, o @!e %osso -a)er A 0e& %o!co L, &as si& o @!e A o cristianis&o. N'o -!i e! @!e o in entei. E ali, 0e& no &eio dele, encontro as %ala ras. EPerdoa as nossas d1 idas, assi& co&o %erdoa&os aos nossos de edores.E N'o h6 a &enor insin!a('o de @!e eDista o!tra &aneira de o0ter&os o %erd'o. Est6 %er-eita&ente claro @!e, se n'o %erdoar&os, n'o sere&os %erdoados. N'o h6 alternati a. O @!e %ode&os -a)erO 2ai ser di-1cil de @!al@!er &odo, &as creio @!e eDiste& d!as coisas @!e %ode&os -a)er %ara -acilitar !& %o!co as coisas. P!ando a&os est!dar &ate&6tica, n'o co&e(a&os %elo c6lc!lo inte+ral, &as %ela si&%les arit&Atica. ,a &es&a &aneira, se real&ente @!ere&os 8e t!do de%ende dessa ontade real= a%render a %erdoar, o &elhor tal e) seKa co&e(ar co& al+o &ais -6cil @!e a *esta%o. 2oc7 %ode co&e(ar %or %erdoar se! &arido o! es%osa, se!s %ais o! -ilhos o! o -!ncion6rio %50lico &ais %rGDi&o %or t!do
53

o @!e -i)era& e dissera& na se&ana %assada. Isso K6 ai lhe dar tra0alho. E& se+!ndo l!+ar, oc7 de e tentar entender eData&ente o @!e si+ni-ica a&ar o %rGDi&o co&o a si &es&o. Tenho de a&6Flo co&o a&o a &i& &es&o. Be&, co&o A eData&ente esse a&or a &i& &es&oO A+ora @!e co&e(o a %ensar no ass!nto, eKo @!e n'o n!tro eData&ente !& +rande a-eto ne& tenho es%ecial %redile('o %ela &inha %essoa, e ne& se&%re +osto da &inha %rG%ria co&%anhia. A%arente&ente, %ortanto, Ea&ar o %rGDi&oE n'o si+ni-ica Eter +rande si&%atia %or eleE ne& Econsider6Flo !& +rande s!KeitoE. Isso K6 de eria ser e idente, %ois n'o conse+!i&os +ostar de al+!A& %or es-or(o. Ser6 @!e e! &e considero !& 0o& ca&aradaO In-eli)&ente, Bs e)es si& 8e esses s'o, se& d5 ida, &e!s %iores &o&entos=, &as n'o A %or esse &oti o @!e a&o a &i& &es&o. Na erdade, o @!e acontece A o in erso. n'o A %or considerarF&e a+rad6 el @!e a&o a &i& &es&oC A &e! a&or %rG%rio @!e -a) co& @!e e! &e considere a+rad6 el. Analo+a&ente, %ortanto, a&ar &e!s ini&i+os n'o A o &es&o @!e consider6Flos 0oas %essoas. O @!e n'o deiDa de ser !& +rande al1 io, %ois &!ita +ente i&a+ina @!e %erdoar os ini&i+os si+ni-ica concl!ir @!e eles, no -i& das contas, n'o s'o t'o &a!s assi&, ao %asso @!e A e idente @!e s'o. 2a&os dar !& %asso adiante. Nos &e!s &o&entos de &aior l!cide), eKo @!e n'o so&ente n'o so! l6 !& +rande s!Keito co&o %osso ser !&a %Assi&a %essoa. Rec!o co& horror e re%!+nIncia diante de certas coisas @!e -i). Lo+o, isso %arece &e dar o direito de &e sentir horrori)ado e re%!+nado diante dos atos de &e!s ini&i+os. Ali6s, %ensando no ass!nto, le&0ro @!e os %ri&eiros &estres crist'os K6 di)ia& @!e se de e& odiar as a(?es de !& ho&e& &a!, &as n'o odiar o %rG%rio ho&e&C o!, co&o eles diria&, odiar o %ecado, &as n'o o %ecador. Por &!ito te&%o K!l+!ei essa distin('o tola e insi+ni-icante. co&o se %ode odiar o @!e !& ho&e& -a) e n'o odi6Flo %or issoO So&ente anos de%ois &e ocorre! @!e -ora eData&ente essa a cond!ta @!e e! se&%re ti era co& !&a %essoa e& %artic!lar. e! &es&o. Por &ais @!e e! a0o&inasse &inha co ardia, aidade o! co0i(a, contin!ei a&ando a &i& &es&o. N!nca ti e a &enor di-ic!ldade %ara isso. Na erdade, a ra)'o &es&a %ela @!al detesta a tais coisas A @!e a&a a o ho&e& @!e as co&etia. Por a&ar a &i& &es&o, sentia !& %ro-!ndo %esar %or a+ir assi&. Conse@cente&ente, o cristianis&o n'o @!er er red!)ida a !& 6to&o a a ers'o @!e senti&os %ela cr!eldade e %ela deslealdade. ,e e&os odi6Flas. N'o de e&os desdi)er nada do @!e disse&os a esse res%eito. PorA&, de e&os odi6Flas da &es&a -or&a @!e odi6&os nossos %rG%rios atos. sentindo %ena do ho&e& @!e as %ratico! e tendo, na &edida do %oss1 el, a es%eran(a de @!e, de al+!&a -or&a, e& al+!& te&%o e l!+ar, ele %ossa ser c!rado e se tornar no a&ente !& ser h!&ano. A erdadeira %ro a A a se+!inte. s!%onha @!e oc7 leia no Kornal !&a re%orta+e& so0re atrocidades i+no&iniosas e @!e, no -inal, se re ele @!e a re%orta+e& era -alsa o! @!e as atrocidades n'o era& t'o terr1 eis @!anto na %ri&eira ers'o. P!al ser6 s!a rea('oO Ser6 E+ra(as a ,e!s, ne& eles s'o ca%a)es de tanta &aldadeEO O! oc7 -icar6 dece%cionado, dis%osto atA a contin!ar acreditando na %ri&eira re%orta+e& %elo si&%les %ra)er de contin!ar K!l+ando se!s ini&i+os t'o &a!s @!anto %oss1 elO Se -or a se+!nda rea('o, in-eli)&ente oc7 dar6 o %ri&eiro %asso de !& %rocesso @!e, no -inal, o transF -or&ar6 n!& de&Hnio. E -6cil notar @!e a %essoa @!e a+i! assi& est6 co&e(ando a deseKar @!e a esc!rid'o seKa !& %o!co &ais esc!ra. Se der&os a)'o a esse ti%o de senti&ento, lo+o estare&os deseKando @!e a %en!&0ra ta&0A& seKa esc!ra, e, de%ois, @!e a %rG%ria claridade seKa ne+ra. No -inal, insistire&os e& er t!do L incl!si e ,e!s, nossos a&i+os e nGs &es&os L co&o &a!s, e n'o sere&os ca%a)es de %arar. Estare&os %resos %ara se&%re n!& !ni erso de %!ro Gdio. 2a&os dar !& %asso alA&. Ser6 @!e a&ar o ini&i+o @!er di)er @!e n'o de e&os %!niFloO N'o, de &aneira al+!&a. O a&or @!e sinto %or &i& n'o &e eDi&e do de er de &e s!0&eter B %!ni('o L ne& &es&o B &orte. Se oc7 co&etesse !& assassinato, a coisa correta a -a)er, se+!ndo o cristianis&o, seria entre+arFse B %ol1cia %ara ser
5.

en-orcado. Na &inha o%ini'o, %ortanto, A %er-eita&ente correto @!e !& K!i) crist'o sentencie !& ho&e& B &orte o! @!e !& soldado crist'o &ate o ini&i+o e& co&0ate. Se&%re %ensei assi&, desde @!e &e tornei crist'o e desde &!ito antes da +!erra, e &e! %ensa&ento n'o &!do! e& nada a+ora @!e esta&os e& %a). N'o ai adiantar citar EN'o &atar6sE. EDiste& no +re+o d!as %ala ras. !&a +eral %ara matar, e o!tra esF %ec1-ica %ara assassinar P!ando Cristo %ron!ncio! esse &anda&ento, ele !so! a %ala ra e@!i alente a assassinar nos tr7s relatos. e& Mate!s, Marcos e L!cas. ,issera&F &e @!e a &es&a distin('o eDiste no he0raico. Ne& todo ato de &atar A assassinato, da &es&a -or&a @!e ne& todo ato seD!al A ad!ltArio. P!ando os soldados se diri+ira& a Mo'o Batista %er+!ntandoFlhe o @!e -a)er, ele ne& de lon+e s!+eri! @!e a0andonasse& o eDArcitoC ta&%o!co o -e) Cristo @!ando conhece! !& sar+entoF&or ro&ano L @!e eles cha&a a& de cent!ri'o. O ideal do ca aleiro L o crist'o ar&ado na de-esa de !&a 0oa ca!sa F A !& dos +randes ideais crist'os. A +!erra A !&a coisa terr1 el e tenho res%eito %elos %aci-istas honestos, a%esar de achar @!e eles est'o redonda&ente en+anados. O @!e n'o consi+o entender A esse se&i%aci-is&o de hoKe e& dia, @!e d6 Bs %essoas a idAia de @!e, a%esar de ser nosso de er l!tar, de e&os -a)7Flo desolados, co&o se esti Asse&os en er+onhados desse ato. N'o . o!tro o senti&ento @!e ro!0a !& +rande n5&ero de nossos &a+n1-icos Ko ens crist'os, Ko ens @!e se alistara& e @!e t7& toda K!sti-icati a %ara l!tar, de al+o @!e A a conse@c7ncia nat!ral da cora+e& L !&a es%Acie de 0rio, K50ilo e ent!sias&o. Penso co& -re@c7ncia no @!e teria acontecido se, d!rante a Pri&eira *!erra M!ndial, @!ando ser i co&o soldado, e! e !& Ko e& ale&'o &at6sse&os !& ao o!tro e nos encontr6sse&os lo+o de%ois da &orte. N'o consi+o i&a+inar @!e nenh!& de nGs sentisse !& %in+o de ressenti&ento o! de e&0ara(o. Creio @!e, K!ntos, dar1a&os 0oas risadas. I&a+ino @!e al+!A& dir6. EBe&, se %ode&os condenar os atos do ini&i+o, %!niFlo e &es&o &at6Flo, @!al A ent'o a di-eren(a entre a &oral crist' e a &oral co&!&OE Toda a di-eren(a do &!ndo. Le&0reFse de @!e nGs, crist'os, acredita&os @!e o ho&e& i e eterna&ente. Lo+o, o @!e real&ente i&%orta s'o as %e@!enas &arcas deiDadas e as %e@!enas &!dan(as -eitas na %arte central e interior da al&a, as @!ais 'o nos tornar, a lon+o %ra)o, n!&a criat!ra celestial o! in-ernal. Tal e) seKa&os o0ri+ados a &atar, &as n'o de e&os ali&entar o Gdio ne& +ostar de odiar. Pode&os %!nir, se isso -or necess6rio, &as n'o de e&os +ostar de %!nir. E& o!tras %ala ras, os senti&entos de ressenti&ento e de in+an(a de e& ser si&%les&ente eDter&inados de dentro de nGs. Be& sei @!e nin+!A& te& o %oder de decidir @!e, deste &o&ento e& diante, n'o ter6 tais senti&entos. As coisas n'o acontece& assi&. P!ero so&ente di)er @!e, toda e) @!e esses senti&entos le antare& a ca0e(a, de e&os es%anc6Fla L dia a%Gs dia, ano a%Gs ano, atA o -i& da nossa ida. b !& tra0alho 6rd!o, &as n'o A i&%oss1 el tentar eDec!t6Flo. Mes&o no &o&ento e& @!e casti+a&os o! &ata&os o ini&i+o, de e&os sentir %or ele o &es&o @!e senti&os %or nGs L de e&os deseKar @!e ele n'o seKa &a!C de e&os ter a es%eran(a de @!e al+!& dia, neste &!ndo o! e& o!tro, ele enha a c!rarFse. /alando clara&ente, de e&os deseKar o se! 0e&. E isso @!e a B10lia @!er di)er co& o a&or ao %rGDi&o. deseKar o se! 0e&, se& ter de sentir a-eto ne& di)er @!e ele A +entil @!ando n'o A. Ad&ito @!e isso si+ni-ica a&ar %essoas @!e n'o t7& nada de a&6 eis. Mas %er+!nto. ser6 @!e e! &es&o so! !&a %essoa di+na de ser a&adaO A&o a &i& &es&o si&%les&ente %or@!e so! e! &es&o. ,e!s @!er @!e a&e&os a todas as criat!ras, todos os Ee!sE, da &es&a -or&a e %ela &es&a ra)'o. a%enas, no caso %essoal de cada !&, K6 de! o res!ltado certo da conta %ara nos ensinar co&o A @!e se so&a. ,e e&os, a %artir disso, a%licar a re+ra a todas as o!tras %essoas. Tal e) isso se torne &ais -6cil se le&0rar&os @!e A dessa -or&a @!e ele nos a&a. N'o %elas 0elas @!alidades @!e K!l+a&os %oss!ir, &as si&%les&ente %or@!e cada !& de nGs A !& Ee!E. Pois, na realidade, n'o eDiste &ais nada e& nGs @!e seKa di+no de a&or. nGs, @!e encontra&os
55

!& %ra)er t'o +rande no Gdio @!e a0dicar dele A &ais di-1cil @!e lar+ar a 0e0ida o! o ci+arro...

T. O *RAN,E PECA,O
Che+o a+ora B %arte e& @!e a &oral crist' di-ere &ais nitida&ente de todas as o!tras &orais. EDiste !& 1cio do @!al ho&e& al+!& est6 li re, @!e ca!sa re%!+nIncia @!ando A notado nos o!tros, &as do @!al, co& a eDce('o dos crist'os, nin+!A& se acha c!l%ado. M6 o! i @!e& ad&itisse ser &a! h!&orado, o! n'o ser ca%a) de resistir a !& ra0o de saia o! B 0e0ida, o! &es&o ser co arde. Mas acho @!e n!nca o! i !& n'oF crist'o se ac!sar desse 1cio. Ao &es&o te&%o, A rar1ssi&o encontrar !& n'oFcrist'o @!e tenha al+!&a tolerIncia co& esse 1cio nas o!tras %essoas. N'o eDiste nenh!& o!tro de-eito @!e torne al+!A& t'o i&%o%!lar, e &es&o assi& n'o eDiste de-eito &ais di-1cil de ser detectado e& nGs &es&os. P!anto &ais o te&os, &enos +osta&os de 7Flo nos o!tros. O 1cio de @!e esto! -alando A o or+!lho o! a %res!n('o. A irt!de o%osta a ele, na &oral crist', . cha&ada de h!&ildade. 2oc7 de e se le&0rar de @!e, @!ando -al6 a&os so0re a &oralidade seD!al, ad erti @!e n'o era ela o centro da &oral crist'. Be&, a+ora che+a&os ao centro. ,e acordo co& os &estres crist'os, o 1cio -!nda&ental, o &al s!%re&o, A o or+!lho. A de assid'o, a ira, a co0i(a, a e&0ria+!e) e t!do o &ais n'o %assa& de ninharias co&%aradas co& ele. E %or ca!sa do or+!lho @!e o dia0o se torno! o @!e A. O or+!lho le a a todos os o!tros 1ciosC A o estado &ental &ais o%osto a ,e!s @!e eDiste. Parece @!e esto! eDa+erandoO Se oc7 acha @!e si&, %ense !& %o!co &ais no ass!nto. A+ora h6 %o!co, o0ser ei @!e, @!anto &ais or+!lho !&a %essoa te&, &enos +osta de 7Flo nos o!tros. Se @!er desco0rir @!'o or+!lhoso oc7 A, a &aneira &ais -6cil A %er+!ntarFse. EP!anto &e desa+rada @!e os o!tros &e trate& co&o in-erior, o! n'o note& &inha %resen(a, o! inter-ira& nos &e!s ne+Gcios, o! &e trate& co& condescend7ncia, o! se eDi0a& na &inha -renteOE A @!est'o A @!e o or+!lho de cada !& est6 e& co&%eti('o direta co& o or+!lho de todos os o!tros. Se &e sinto inco&odado %or@!e o!tra %essoa -e) &ais s!cesso na -esta, A %or@!e e! &es&o @!eria ser o +rande s!cesso. ,ois 0ic!dos n'o se 0eiKa&. O @!e @!ero deiDar claro A @!e o or+!lho A essencialmente co&%etiti o L %or s!a %rG%ria nat!re)a F, ao %asso @!e os o!tros 1cios sG o s'o acidental&ente, %or assi& di)er. O %ra)er do or+!lho n'o est6 e& se ter al+o, &as so&ente e& se ter &ais @!e a %essoa ao lado. ,i)e&os @!e !&a %essoa A or+!lhosa %or ser rica, inteli+ente o! 0onita, &as isso n'o A erdade. As %essoas s'o or+!lhosas %or sere& &ais ricas, &ais inteli+entes e &ais 0onitas @!e as o!tras. Se todos -osse& i+!al&ente ricos, inteli+entes e 0onitos, n'o ha eria do @!e se or+!lhar. b a co&%ara('o @!e torna !&a %essoa or+!lhosa. o %ra)er de estar aci&a do restante dos seres. Eli&inado o ele&ento de co&%eti('o, o or+!lho se ai. E %or isso @!e e! disse @!e o or+!lho essencial&ente co&%etiti o de !&a -or&a @!e os o!tros 1cios n'o s'o. O i&%!lso seD!al %ode le ar dois ho&ens a co&%etir se a&0os est'o interessados na &es&a &o(a. Mas a co&%eti('o ali A acidentalC eles %oderia&, co& a &es&a -acilidade, ter se interessado %or &o(as di-erentes. U& ho&e& or+!lhoso, %orA&, -ar6 @!est'o de to&ar a s!a +arota, n'o %or deseK6Fla, &as %ara %ro ar %ara si &es&o @!e A &elhor do @!e oc7. A co0i(a %ode le ar os ho&ens a co&%etir entre si se n'o eDiste o s!-iciente %ara todosC &as o ho&e& or+!lhoso, &es&o @!e tenha &ais do @!e Ka&ais %oderia %recisar, ai tentar ac!&!lar &ais ainda sG %ara a-ir&ar se! %oder. Pratica&ente todos os &ales no &!ndo @!e as %essoas K!l+a& ser ca!sados %ela co0i(a o! %elo e+o1s&o s'o 0e& &ais o res!ltado do or+!lho. 2eKa a @!est'o do dinheiro. A co0i(a %ode -a)er co& @!e o ho&e& deseKe +anhar dinheiro %ara co&%rar !&a casa &elhor, %oder iaKar nas -Arias e ter coisas &ais a%etitosas %ara co&er e 0e0er. Mas sG atA certo %onto. O @!e -a) co& @!e !& ho&e& @!e +anha 9W.WWW li0ras %or ano -i@!e ansioso %ara +anhar <W.WWW li0rasO N'o A a co0i(a de &ais %ra)er. A so&a de 9W.WWW
5-

li0ras %ode s!stentar todos os l!Dos de @!e ele @!eira des-r!tar. E o or+!lho L o deseKo de ser &ais rico @!e os o!tros ricos e, &ais do @!e isso, o deseKo de %oder. Pois, e iF dente&ente, A do %oder @!e o or+!lho real&ente +osta. nada -a) o ho&e& sentirFse t'o s!%erior aos o!tros @!anto o -ato de %oder &o 7Flos co&o soldadinhos de 0rin@!edo. Por @!e !&a &o(a 0onita B ca(a de ad&iradores es%alha a in-elicidade %or onde @!er @!e 6O Certa&ente n'o A %or ca!sa de se! instinto seD!al. esse ti%o de &o(a A @!ase se&%re seD!al&ente -r1+ida. b o or+!lho. O @!e -a) !& l1der %ol1tico o! !&a na('o inteira @!erere& eD%andirFse inde-inida&ente, eDi+indo t!do %ara siO ,e no o, o or+!lho. Ele A co&%etiti o %ela %rG%ria nat!re)a. A %or isso @!e se eD%ande inde-inida&ente. Se so! !& ho&e& or+!lhoso, en@!anto eDistir al+!A& &ais %oderoso do @!e e!, o! &ais rico, o! &ais es%erto, esse ser6 &e! ri al e &e! ini&i+o. Os crist'os est'o co& a ra)'o. o or+!lho A a ca!sa %rinci%al da in-elicidade e& todas as na(?es e e& todas as -a&1lias desde @!e o &!ndo -oi criado. Os o!tros 1cios %ode&, Bs e)es, atA &es&o con+re+ar as %essoas. %ode ha er !&a 0oa ca&arada+e&, risos e %iadas entre +ente 070ada o! entre de assos. O or+!lho, %orA&, se&%re si+ni-ica a ini&i)ade F . a ini&i)ade. E n'o sG ini&i)ade entre os ho&ens, &as ta&0A& entre o ho&e& e ,e!s. E& ,e!s de-ronta&os co& al+o @!e A, e& todos os as%ectos, in-inita&ente s!%erior a nGs. Se oc7 n'o sa0e @!e ,e!s A assi& L e @!e, %ortanto, oc7 n'o A nada co&%arado a ele F, n'o sa0e a0sol!ta&ente nada so0re ,e!s. O ho&e& or+!lhoso se&%re olha de ci&a %ara 0aiDo %ara as o!tras %essoas e coisas. A claro @!e, -a)endo assi&, n'o %ode enDer+ar o @!e est6 aci&a de si. Isso le anta !&a @!est'o terr1 el. Co&o %ode& eDistir %essoas e idente&ente cheias de or+!lho @!e declara& acreditar e& ,e!s e se considera& &!it1ssi&o reli+iosasO In-eli)&ente, elas adora& !& ,e!s i&a+in6rio. Na teoria, ad&ite& @!e n'o s'o nada co&%aradas a esse ,e!s -antas&a, &as na %r6tica %assa& o te&%o todo a i&a+inar o @!anto ele as a%ro a e as te& e& &elhor conta @!e ao resto dos co&!ns &ortais. O! seKa, %a+a& al+!ns tost?es de h!&ildade i&a+in6ria %ara rece0er !&a -ort!na de or+!lho e& rela('o a se!s se&elhantes. S!%onho @!e A a esse ti%o de +ente @!e Cristo se re-eria @!ando di)ia @!e %re+aria& e eD%!lsaria& os de&Hnios e& se! no&e, &as no -inal o! iria& dele @!e Ka&ais os conhecera. Cada !& de n1s, a todo &o&ento, 7Fse diante dessa ar&adilha &ortal. /eli)&ente, te&os co&o sa0er se ca1&os nela o! n'o. Se&%re @!e constata&os @!e nossa ida reli+iosa nos -a) %ensar @!e so&os 0ons L so0ret!do, @!e so&os &elhores @!e os o!tros L, %ode&os ter certe)a de @!e esta&os a+indo co&o &arionetes, n'o de ,e!s, &as do dia0o. A erdadeira %ro a de @!e esta&os na %resen(a de ,e!s A @!e nos es@!ece&os co&%leta&ente de nGs &es&os o! ent'o nos e&os co&o o0Ketos %e@!enos e s!Kos. O &elhor A es@!ecerFnos de nGs &es&os. b !&a coisa terr1 el @!e o %ior de todos os 1cios insin!eFse assi& no %rG%rio centro de nossa ida reli+iosa. Mas A -6cil sa0er %or @!e isso acontece. Todos os 1cios &enores 7& do dia0o @!ando tra0alha so0re o nosso lado ani&al. Este 1cio, %orA&, n'o nasce e& a0sol!to da nossa nat!re)a ani&al. 2e& direta&ente do in-erno. E %!ra&ente es%irit!al. conse@cente&ente, &!ito &ais s!til e %eri+oso. Pela &es&a ra)'o, o or+!lho A !sado co& -re@c7ncia %ara encer os 1cios &ais si&%les. Os %ro-essores, @!e sa0e& disso, a%ela& cost!&eira&ente %ara o or+!lho dos &eninos, o!, co&o di)e&, %ara se! a&orF%rG%rio, a -i& de -a)7Flos co&%ortarFse direito. Mais de !& ho&e& conse+!i! s!%erar a co ardia, a l!D5ria o! o &a! h!&or %ela cren(a inc!lcada de @!e t!do isso esta a a0aiDo da s!a di+nidade. O! seKa, encera& %elo or+!lho. O dia0o ri Bs +ar+alhadas. /ica satis-eit1ssi&o de nos er castos, coraKosos e controlados desde @!e, e& troca, %re%are %ara nGs !&a ,itad!ra do Or+!lho. ,o &es&o &odo, ele -icaria contente de c!rar as -rieiras dos nossos %As se %!desse, e& troca, nos deiDar co& cIncer. O or+!lho A !& cIncer es%irit!al. ele corrGi a %ossi0ilidade &es&a do a&or, do contenta&ento e atA do 0o& senso.
54

Antes de sair deste ass!nto, A 0o& &e res+!ardar de certos &alFentendidos. 89= O %ra)er do elo+io n'o A or+!lho. A crian(a @!e rece0e !& ta%inha nas costas %or -a)er 0e& o de er de casa, a &!lher c!Ka 0ele)a A elo+iada %elo &arido, a al&a sal a %ara @!e& Cristo di) EM!ito 0e&E. todos -ica& contentes, e t7& todo o direito de -icar. E& cada !&a dessas sit!a(?es, as %essoas n'o se co&%ra)e& na@!ilo @!e s'o, &as no -ato de tere& a+radado a al+!A& @!e 8%elos &oti os corretos= @!eria& a+radar. O %ro0le&a co&e(a @!ando oc7 deiDa de %ensar EE! o a+radei. t!do est6 0e&E, e s!0stit!i esse %ensa&ento %or o!tro. EE! so! &es&o !&a %essoa &a+n1-ica %or ter -eito isso.E P!anto &ais oc7 se co&%ra) e& si &es&o e &enos no elo+io, %ior oc7 -ica. P!ando todo o se! deleite e& de oc7 &es&o e oc7 n'o se i&%orta &ais co& o elo+io, che+o! ao -!ndo do %o(o. b %or isso @!e a aidade, e&0ora seKa o ti%o de or+!lho &ais is1 el no eDterior, A ta&0A& o &enos +ra e e &ais -acil&ente %erdo6 el. A %essoa aidosa deseKa de&ais o elo+io, o a%la!so, a ad&ira('o, e est6 se&%re e& 0!sca dessas coisas. b !& de-eito F &as A !& de-eito @!ase in-antil e 8estranha&ente= 0astante &odesto. ,e&onstra @!e a %essoa n'o est6 inteira&ente satis-eita co& a ad&ira('o @!e n!tre %or si &es&a. Le ando e& conta a o%ini'o alheia, ela &ostra @!e ainda alori)a !& %o!co as o!tras %essoas. E& res!&o, ela ainda A h!&ana. O or+!lho dia0Glico nasce @!ando des%re)a&os tanto os o!tros @!e n'o &ais le a&os e& considera('o o @!e %ensa& de nGs. E idente&ente, A corret1ssi&o, e Bs e)es A nosso de er, n'o nos i&%ortar co& a o%ini'o dos o!tros, &as se&%re %elo &oti o correto, o! seKa, %or@!e nos i&%orta&os in-inita&ente &ais co& a o%ini'o de ,e!s. M6 o ho&e& or+!lhoso te& !& &oti o di-erente %ara n'o se i&%ortar. Ele %ensa. EPor @!e de o &e i&%ortar co& o a%la!so da %le0e se a o%ini'o dela n'o ale nadaO Mes&o se alesse, n'o so! de -icar corado %or ca!sa de !& c!&%ri&ento co&o se -osse !&a &ocinha e& se! %ri&eiro 0aile. N'oC so! dono de !&a %ersonalidade ad!lta e inte+rada. T!do o @!e -i) -oi %ara satis-a)er &e!s %rG%rios ideais F o! &inha consci7ncia art1stica L o! &inha tradi('o -a&iliar F o!, res!&indo, %or@!e E! So! O Tal. Se a t!r0a +osta o! n'o, o %ro0le&a A dela. Ela n'o ale nada %ara &i&.E ,essa &aneira, o or+!lho %lena&ente desen ol ido %ode atA coi0ir a aidadeC co&o e! disse a+ora h6 %o!co, o dia0o adora Ec!rarE !& deF -eito &enor co& !& &aior. ,e e&os nos es-or(ar %ara n'o ser&os aidosos, &as n'o de e&os Ka&ais nos aler do or+!lho %ara c!rar a aidade. (2) ,i)e&os, e& in+l7s \o! e& %ort!+!7s], @!e !& ho&e& te& Eor+!lhoE de se! -ilho, de se! %ai, de s!a escola, de se! re+i&ento. Pode&os nos %er+!ntar se, nesse caso, o Eor+!lhoE A !& %ecado. Acho @!e isso de%ende do @!e @!ere&os di)er co& Eter or+!lho de al+oE. Co& &!ita -re@c7ncia, essa eD%ress'o si+ni-ica Eter !&a calorosa ad&ira('o %or al+o o! al+!A&E. Tal ad&ira('o, e idente&ente, est6 0e& distante do %ecado. Mas tal e) si+ni-i@!e @!e a %essoa Ee&%ine o nari)E %or ter !& %ai il!stre o! %ertencer a !& re+i&ento -a&oso. Isso co& certe)a A !& de-eitoC &es&o nesse caso, entretanto, A &elhor isso @!e ter or+!lho de si &es&os. A&ar e ad&irar al+o eDterior a nGs &es&os A !& %asso %ara lon+e da r!1na es%irit!al, desde @!e esse a&or e ad&ira('o n'o so0reF %!Ke& o @!e senti&os %or ,e!s. (3) N'o de e&os K!l+ar @!e ,e!s %roi0i! o or+!lho %or@!e ele o o-ende, o! @!e a h!&ildade nos -oi %rescrita %or ca!sa de s!a di+nidade L co&o se o %rG%rio ,e!s -osse or+!lhoso. Ele n'o est6 ne& !& %o!co %reoc!%ado co& s!a di+nidade. A @!est'o A si&%les. ele @!er @!e nGs o conhe(a&os, @!er se doar %ara nGs. O ser h!&ano e ele s'o -eitos de tal &odo @!e, no &o&ento e& @!e e-eti a&ente entra&os e& contato co& ele, nos senti&os de -ato h!&ildes. deliciosa&ente h!&ildes, ali iados de !&a e) %or todas do -ardo das -alsas cren(as so0re nossa di+nidade, @!e sG ser ia& %ara nos deiDar desassosse+ados e in-eli)es. ,e!s tenta nos tornar h!&ildes %ara @!e esse &o&ento seKa %oss1 el. o &o&ento de lan(ar&os -ora a tola e horrenda -antasia co& @!e nos adorna&os e @!e nos entra a a os &o i&entos, en@!anto a eDi01a&os %or a1 -eito idiotas. *ostaria de ter &ais eD%eri7ncia da h!&ildade. Assi&, %ro a el&ente %oderia -alar &ais so0re o al1 io e o consolo de des%ir essa -antasia F de lan(ar -ora esse -also e!,
52

co& todos os se!s EOlhe& %ara &i&E e EE! so! !& 0o& &enino, n'o so!OE, todas as s!as %oses e -alsas %ost!ras. O &ero -ato de estar %rGDi&o disso, ainda @!e %or !& 0re e &o&ento, A t'o recon-ortante @!anto !& +ole de 6+!a -resca no deserto. 8;= N'o %ense @!e, se oc7 conhecer !& ho&e& erdadeira&ente h!&ilde, ele ser6 o @!e as %essoas cha&a& de Eh!&ildeE hoKe e& dia. n'o ser6 ne& !&a %essoa s!0&issa o! 0aK!ladora, @!e i e lhe di)endo @!e n'o A nada. Pro a el&ente, o @!e oc7 ai %ensar dele A @!e se trata de !& ca&arada ani&ado e inteli+ente, @!e real&ente se interesso! %elo @!e voc tinha a lhe di)er. Se oc7 n'o si&%ati)ar co& ele, ser6 %or@!e sente !& %o!co de in eKa de al+!A& @!e %arece contentarFse t'o -acil&ente co& a ida. Ele n'o estar6 %ensando so0re a h!&ildadeC n'o estar6 %ensando e& si &es&o de &odo al+!&. Se al+!A& @!er ad@!irir a h!&ildade, creio %oder di)erFlhe @!al A o %ri&eiro %asso. A reconhecer o %rG%rio or+!lho. Ali6s, A !& +rande %asso. O &1ni&o @!e se %ode di)er A @!e, se ele n'o -or dado, nada &ais %oder6 ser -eito. Se oc7 acha @!e n'o A %res!n(oso, isso si+ni-ica @!e oc7 A %res!n(oso de&ais.

:. A CARI,A,E
E! disse n!& ca%1t!lo anterior @!e eDiste& @!atro irt!des EcardeaisE e tr7s EteolG+icasE. As irt!des teolG+icas s'o a -A, a es%eran(a e a caridade. Tratare&os da -A nos 5lti&os dois ca%1t!los. A caridade -oi eD%osta %arcial&ente no Ca%1t!lo R, e& @!e tratei so0ret!do da@!ela %arte dela @!e se cha&a %erd'o. P!ero acrescentar a+ora &ais al+!&as %ala ras. E& %ri&eiro l!+ar, @!anto ao si+ni-icado da %ala ra. ECaridadeE hoKe si+ni-ica si&%les&ente o @!e antes se cha&a a Ees&olaE L o! seKa, o @!e da&os %ara os %o0res. Ori+inal&ente, se! si+ni-icado era &!ito &ais a&%lo. 82oc7 ai entender %or @!e ela +anho! essa ace%('o &oderna. se !&a %essoa A EcaridosaE, dar es&olas aos %o0res A !&a das coisas &ais G0 ias @!e ela -a), e, assi&, as %essoas %assara& a dar a esse ato o no&e da %rG%ria irt!de. A &es&a coisa acontece! co& a %oesia, c!Ka eD%ress'o &ais G0 ia A a ri&a. Ora, %ara a &aioria das %essoas, hoKe, a Eri&aE A a %rG%ria %oesia.= A caridade si+ni-ica Ea&or no sentido crist'oE. Mas o a&or no sentido crist'o n'o A !&a e&o('o. N'o A !& estado do senti&ento, &as da ontade. a@!ele estado da ontade @!e te&os nat!ral&ente co& a nossa %essoa, &as de e&os a%render a ter co& as o!tras %essoas. No ca%1t!lo so0re o %erd'o, o0ser ei @!e o a&or @!e te&os %or nGs &es&os n'o i&%lica simpatia %or nGs &es&os. Si+ni-ica @!e @!ere&os nosso %rG%rio 0e&. ,o &es&o &odo, o a&or crist'o 8o! caridade= e& rela('o ao %rGDi&o A 0e& di-erente da a-inidade o! da a-ei('o. NGs te&os Ea-inidadeE o! Ea-ei('oE e& rela('o a al+!&as %essoas, &as n'o a o!tras. E i&%ortante entender @!e essa Ea-inidadeE o! E+ostoE n'o A ne& !& %eF cado ne& !&a irt!de, co&o ta&%o!co o s'o nossas %re-er7ncias %essoais de ali&enta('o. b so&ente !& -ato. b claro, %orA&, @!e nossas atit!des e& rela('o a esses +ostos %ode& ser %eca&inosas o! irt!osas. A a-ei('o nat!ral %elas %essoas torna &ais -6cil a EcaridadeE co& elas. Por isso, nor&al&ente te&os o de er de esti&!lar nossas a-ei(?es L de +ostar dos o!tros tanto @!anto %!der&os 8da &es&a &aneira @!e, e& +eral, te&os o de er de esti&!lar e& nGs o +osto %elo eDerc1cio -1sico o! %or ali&entos sa!d6 eis= F n'o %or ser e& si esse +ostar a irt!de da caridade, &as %or nos aK!dar a alcan(ar esse -i&. Por o!tro lado, A necess6rio to&ar &!it1ssi&o c!idado %ara @!e nosso a-eto %or al+!A& n'o nos torne %o!co caridosos, o! atA &es&o inK!stos, co& o!tra %essoa. EDiste& incl!si e casos e& @!e nossas escolhas a-eti as entra& e& con-lito co& a caridade e& rela('o B %rG%ria %essoa de @!e& +osta&os. U&a &'e eDtre&osa, %or eDe&%lo, %or ca!sa de s!a a-ei('o nat!ral, %ode ser tentada a E&i&arE o -ilhoC o! seKa, a dar a)'o a se!s i&%!lsos a-eti os B c!sta da erdadeira -elicidade da crian(a &ais tarde. Nor&al&ente, a a-ei('o nat!ral de e ser encoraKada. No entanto, seria !& erro
59

%ensar @!e o ca&inho %ara se o0ter a caridade consiste e& sentarFse e tentar -a0ricar 0ons senti&entos. Certas %essoas s'o E-riasE %or te&%era&entoC isso %ode ser !& a)ar %ara elas, &as A t'o %eca&inoso @!anto ter %ro0le&as de di+est'o L o! seKa, n'o . %ecado. Isso n'o lhes tira a o%ort!nidade ne& as eDi&e do de er de a%render a caridade. A re+ra co&!& a todos nGs A %er-eita&ente si&%les. N'o %erca te&%o %er+!ntandoFse se oc7 Ea&aE o %rGDi&o o! n'oC aKa co&o se a&asse. Assi& @!e coloca&os isso e& %r6tica, desco0ri&os !& dos &aiores se+redos. P!ando oc7 se co&%orta co&o se ti esse a&or %or al+!A&, lo+o co&e(a a +ostar dessa %essoa. P!ando -a) &al a al+!A& de @!e& n'o +osta, %assa a des+ostar ainda &ais dessa %esF soa. M6 se, %or o!tro lado, lhe -i)er !& 0e&, er6 @!e a a ers'o di&in!i. EDiste, %orA&, !&a eDce('o a essa re+ra. Se oc7 lhe -i)er !& 0e&, n'o %ara a+radar a ,e!s e o0edecer B lei da caridade, &as %ara lhe &ostrar co&o oc7 A !&a %essoa ca%a) de %erdoar, %ara lhe deiDar e& d1 ida e %ara sentarFse B es%era de &ani-esta(?es de E+ratid'oE, %ro a el&ente ai dece%cionarFse. 8As %essoas n'o s'o 0o0as. elas t7& !& olho cl1nico %ara todas as -or&as de eDi0icionis&o o! condescend7ncia %aternalista.= Se&%re, %orA&, @!e -i)er&os o 0e& ao %rGDi&o %or ser ele !& Ee!E i+!al a nGs, criado %or ,e!s, @!e deseKa s!a %rG%ria -elicidade co&o nGs deseKa&os a nossa, tere&os a%rendido a a&6Flo !& %o!co &ais o!, no &1ni&o, a des+ostar dele !& %o!co &enos. Conse@cente&ente, a%esar de a caridade crist' %arecer -ria %ara as %essoas c!Kas ca0e(as est'o cheias de senti&entalis&o, e a%esar de ser 0e& di-erente da a-ei('o, ela nos cond!) a este senti&ento. A di-eren(a entre !& crist'o e !& 1&%io n'o A @!e este te& a-ei(?es e +ostos %essoais ao %asso @!e o crist'o sG te& a EcaridadeE. O 1&%io trata 0e& certas %essoas %or@!e E+ostaE delasC o crist'o, tentando tratar a todos co& 0ondade, tende a +ostar de !& n5&ero cada e) &aior de %essoas no decorrer do te&%o L incl!si e de %essoas de @!e& ele n'o %oderia i&a+inar @!e !& dia -osse +ostar. A &es&a lei es%irit!al -!nciona de &aneira terr1 el no sentido o%osto. Pode ser @!e os ale&'es, de in1cio, &altratasse& os K!de!s %or@!e os odiasse&C de%ois, %assara& a odi6Flos ainda &ais %or t7Flos &altratado. P!anto &ais cr!el oc7 A, &ais Gdio oc7 ter6C @!anto &ais Gdio ti er, &ais cr!el ser6 F e assi& %ara se&%re, n!& c1rc!lo icioso %er%At!o. O Be& e o Mal a!&enta& a&0os B elocidade dos K!ros co&%ostos. E %or isso @!e as %e@!enas decis?es @!e e! o! oc7 to&a&os todos os dias t7& tanta i&%ortIncia. O &enor +esto de 0ondade -eito hoKe +arante a con@!ista de !& %onto estratA+ico a %artir do @!al, e& al+!ns &eses, oc7 %oder6 alcan(ar itGrias n!nca sonhadas. M6 !&a concess'o a%arente&ente tri ial B l!D5ria o! B ira si+ni-ica a %erda de !&a colina, de !&a linha -Arrea o! de !&a ca0e(a de %onte a %artir das @!ais o ini&i+o %oder6 lan(ar !& ata@!e @!e, de o!tro &odo, seria in i6 el. Al+!ns escritores !sa& a %ala ra EcaridadeE %ara desi+nar n'o so&ente o a&or crist'o entre seres h!&anos, &as ta&0A& o a&or de ,e!s %elo ho&e& e o a&or do ho&e& %or ,e!s. As %essoas cost!&a& %reoc!%arFse &ais co& este 5lti&o. O! ira& di)er @!e de e& a&ar a ,e!s, &as elas n'o encontra& esse a&or dentro de si. O @!e de e& -a)erO A res%osta A a &es&a de antes. AKa co&o se oc7 a&asse. N'o -i@!e sentado tentando -a0ricar esse senti&ento. Per+!nte a si &es&o. ESe esti esse certo de @!e a&asse a ,e!s, o @!e e! -ariaOE P!ando encontrar a res%osta, 6 e -a(a. No +eral, o a&or de ,e!s %or nGs A !& te&a &!ito &ais se+!ro @!e o nosso a&or %or ele. Nin+!A& conse+!e ter se&%re o senti&ento de de o('o. e, &es&o @!e conse+!isse, n'o s'o os senti&entos @!e &ais i&%orta& a ,e!s. O a&or crist'o, seKa %ara co& ,e!s, seKa %ara co& os ho&ens, A !& ass!nto da ontade. Se nos es-or(a&os %ara o0edecer B s!a ontade, esta&os c!&%rindo o &anda&ento EA&ar6s o Senhor te! ,e!sE. Ele nos dar6 o senti&ento do a&or se assi& deseKar. N'o %ode&os cri6Flo %or nGs &es&os ne& %ode&os eDi+iFlo co&o se -osse !& direito nosso. PorA&, a +rande coisa a se le&0rar A @!e, a%esar de nossos senti&entos ire& e ire&, o a&or dele %or nGs n'o se altera. N'o se des+asta %or ca!sa dos nossos %ecados ne& %or nossa indi-eren(a.
-3

Lo+o, A in-leD1 el e& s!a deter&ina('o de @!e sere&os c!rados desses %ecados c!ste o @!e c!star, seKa %ara nGs, seKa %ara ele.

9W. A ESPERAN^A
A es%eran(a A !&a das irt!des teolG+icas. Isso @!er di)er @!e 8ao contr6rio do @!e o ho&e& &oderno %ensa= o anseio cont1n!o %elo &!ndo eterno n'o . !&a -or&a de esca%is&o o! de a!toFil!s'o, &as !&a das coisas @!e se es%era do crist'o. N'o si+ni-ica @!e se de e deiDar o &!ndo %resente tal co&o est6. Se oc7 est!dar a histGria, er6 @!e os crist'os @!e &ais tra0alhara& %or este &!ndo era& eData&ente os @!e &ais %ensa a& no o!tro &!ndo. Os a%Gstolos, @!e desencadeara& a con ers'o do I&%Ario Ro&ano, os +randes ho&ens @!e eri+ira& a Idade MAdia, os %rotestantes in+leses @!e a0olira& o tr6-ico de escra os F todos deiDara& s!a &arca so0re a Terra %recisa&ente %or@!e s!as &entes esta a& oc!%adas co& o Para1so. /oi @!ando os crist'os deiDara& de %ensar no o!tro &!ndo @!e se tornara& t'o inco&%etentes neste a@!i. Se oc7 as%irar ao CA!, +anhar6 a Terra Ede la&0!KaEC se as%irar B Terra, %erder6 a&0os. Essa re+ra %arece es@!isita, &as %odeFse o0ser ar al+o se&elhante e& o!tros ass!ntos. A sa5de A !&a +rande 07n('o, &as, no &o&ento e& @!e -a)e&os dela !& dos nossos %rinci%ais o0Keti os, nos torna&os hi%ocondr1acos e %assa&os a i&a+inar @!e h6 al+o de errado conosco. SG nos &ante&os sa!d6 eis na &edida e& @!e @!ere&os o!tras coisas alA& da sa5de. co&ida, Ko+os, tra0alho, la)er, a ida ao ar li re. ,o &es&o &odo, n!nca conse+!ire&os sal ar a ci ili)a('o en@!anto -or esse o nosso %rinci%al o0Keti o. Te&os de a%render a @!erer o!tra coisa ainda &ais do @!e @!ere&os isso. A &aioria de nGs acha &!ito di-1cil deseKar o EPara1soE F a n'o ser @!e %or esse no&e @!eira&os di)er o encontro co& os a&i+os @!e K6 &orrera&. U&a das ra)?es dessa di-ic!ldade A @!e n'o ti e&os !&a 0oa -or&a('o. toda a ed!ca('o at!al tende a -iDar nossa aten('o neste &!ndo. O!tra ra)'o A @!e, @!ando o erdadeiro anseio %elo Para1so est6 %resente e& nGs, n'o o reconhece&os. A &aior %arte das %essoas, se ti esse a%rendido a eDa&inar %ro-!nda&ente se!s cora(?es, sa0eria @!e @!ere&, e @!ere& co& ee&7ncia, al+o @!e n'o %ode ser alcan(ado neste &!ndo. EDiste& a@!i coisas %ra)erosas de todo ti%o @!e nos %ro&ete& isso @!e @!ere&os, &as @!e n!nca c!&%re& o %ro&etido. A@!ele anseio @!e nasce e& nGs @!ando nos a%aiDona&os %ela %ri&eira e), @!ando %ela %ri&eira e) %ensa&os n!&a terra estran+eira, @!ando co&e(a&os a est!dar !& ass!nto @!e nos ent!sias&a, A !& anseio @!e nenh!& casa&ento, ia+e& o! est!do %ode real&ente satis-a)er. N'o esto! -alando a@!i do @!e cost!&a& cha&ar de casa&entos in-eli)es, -Arias -r!stradas e carreiras -racassadas, &as si& das &elhores %ossi0ilidades e& cada !& desses ca&%os. Ja ia al+o @!e isl!&0ra&os no %ri&eiro instante de encanta&ento e @!e si&%les&ente desa%arece @!ando o anseio se torna realidade. Acho @!e todos sa0e& do @!e esto! -alando. A es%osa %ode ser !&a 0oa es%osa, os hotAis e a %aisa+e& %ode& ter sido eDcelentes, e tal e) a P!1&ica seKa !&a 0ela %ro-iss'o. al+o, %orA&, nos esca%o!. Ora, eDiste& d!as &aneiras erradas, e !&a certa, de lidar co& esse -ato. 89= A 2ia do Tolo L Ele %?e a c!l%a nas %rG%rias coisas. Passa a ida toda a conKect!tar @!e, se arranKasse o!tra &!lher, -i)esse !&a ia+e& &ais cara, o! seKa l6 o @!e -or, conse+!iria dessa e) ca%t!rar essa coisa &isteriosa @!e todos nGs %roc!ra&os. A &aior %arte dos ricos entediados e descontentes do nosso &!ndo s'o desse ti%o. Eles %assa& a ida toda %!lando de !&a &!lher %ara o!tra 8co& a aK!da dos tri0!nais=, de continente %ara continente, de %assate&%o %ara %assate&%o, se&%re na es%eran(a de @!e o 5lti&o ser6, en-i&, Ea coisa certaE, e se&%re dece%cionados. (2) A 2ia do EJo&e& SensatoE ,esil!dido F Lo+o ele concl!i @!e t!do n'o %assa a de con ersa -iada. EE 0e& erdadeE, di) ele, E@!e, @!ando A Ko e&, a %essoa se sente assi&. P!ando che+a B &inha idade, %orA&, oc7 desiste de 0!scar o -i& do arcoF1ris.E Ent'o, ele se aco&oda, a%rende a n'o es%erar &!ito da ida e re%ri&e a %arte de si &es&o @!e, nas s!as %ala ras, cost!&a a E!i ar %ara a l!aE. Essa A, se& d5 ida, !&a ia 0e&
-&

&elhor @!e a %ri&eiraC torna o ho&e& &ais -eli) e n'o -a) dele !& %ro0le&a %ara a sociedade. Tende a torn6Flo !& chato 8se&%re %ronto a se achar s!%erior diante dos @!e K!l+a EadolescentesE=, &as, de &aneira +eral, -a) co& @!e ele le e !&a ida se& +randes so0ressaltos. Seria a &elhor o%('o se o ho&e& n'o ti esse !&a ida eterna. Mas s!%onha @!e a -elicidade in-inita real&ente eDista e esteKa lo+o ali, B nossa es%era. S!%onha @!e real&ente seKa %oss1 el alcan(ar o -i& do arcoF1ris L nesse caso, seria !&a %ena desco0rir tarde de&ais 8i&ediata&ente a%Gs a &orte= @!e, %or ca!sa do nosso s!%osto E0o& sensoE, s!-oca&os e& nGs &es&os a -ac!ldade de +o)ar dessa -elicidade. (3) A 2ia Crist' F ,i)e& os crist'os. EAs criat!ras n'o nasce& co& deseKos @!e n'o %ode& ser satis-eitos. U& 0e07 sente -o&e. 0e&, eDiste o ali&ento. U& %atinho +osta de nadar. eDiste a 6+!a. O ho&e& sente o deseKo seD!al. eDiste o seDo. Se desc!0ro e& &i& !& deseKo @!e nenh!&a eD%eri7ncia deste &!ndo %ode satis-a)er, a eD%lica('o &ais %ro 6 el A @!e -!i criado %ara !& o!tro &!ndo. Se nenh!& dos %ra)eres terrenos satis-a) esse deseKo, isso n'o %ro a @!e o !ni erso A !&a tre&enda en+ana('o. Pro a el&ente, esses %ra)eres n'o eDiste& %ara satis-a)er esse deseKo, &as sG %ara des%ert6Flo e s!+erir a erdadeira satis-a('o. Se assi& -or, tenho de to&ar c!idado, %or !& lado, %ara n!nca des%re)ar as 07n('os terrenas ne& deiDar de ser +rato %or elasC %or o!tro, %ara n!nca to&6Flas %elo Ual+o a &aisU do @!al s'o a%enas a cG%ia, o eco o! a &ira+e&, Tenho de &anter i a e& &i& a cha&a do deseKo %ela &inha erdadeira terra natal, a @!al sG encontrarei de%ois da &orteC e Ka&ais %er&itir @!e ela seKa arrasada o! caia no es@!eci&ento. Tenho de -a)er co& @!e o %rinci%al o0Keti o de &inha ida seKa 0!scar essa terra e aK!dar as o!tras %essoas a 0!sc6Fla ta&0A&.E N'o de e&os nos %reoc!%ar co& os irHnicos @!e tenta& ridic!lari)ar a es%eran(a crist' do EPara1soE di)endo @!e En'o @!ere& %assar a eternidade tocando har%aE. A res%osta @!e de e&os dar a essas %essoas A @!e, se elas n'o entende& os li ros @!e s'o escritos %ara ad!ltos, n'o de e& %al%itar so0re eles. Todas as i&a+ens das Escrit!ras 8as har%as, as coroas, o o!ro etc.= s'o, o0 ia&ente, !&a tentati a si&0Glica de eD%ressar o ineD%ri&1 el. Os instr!&entos &!sicais s'o &encionados %or@!e, %ara &!ita +ente 8n'o todos=, a &5sica A o o0Keto conhecido nesta ida @!e &ais -orte&ente s!+ere o 7Dtase e a in-init!de. A coroa A &encionada %ara nos dar a entender @!e todo a@!ele @!e esti er re!nido co& ,e!s na eternidade te& %arte no se! es%lendor, no se! %oder e na s!a ale+ria. O o!ro A citado %ara nos dar a idAia da eternidade do Para1so 8o o!ro n'o en-err!Ka= e ta&0A& da s!a %reciosidade. As %essoas @!e entende& esses s1&F 0olos literal&ente %oderia& ta&0A& %ensar @!e, @!ando Cristo nos eDorto! a ser co&o as %o&0as, @!is di)er @!e de er1a&os 0otar o os.

99. A /b
,e o -alar neste ca%1t!lo so0re o @!e os crist'os entende& %or -A. 8rosso modo, a %ala ra E-AE A !sada no cristianis&o e& dois sentidos, o! e& dois n1 eis, e tratarei %ri&eiro de !& deles e de%ois do o!tro. No %ri&eiro sentido, si+ni-ica si&%les&ente a cren(a F aceitar o! considerar erdadeiras as do!trinas do cristianis&o. Isso A 0astante si&%les. O @!e %ro oca con-!s'o nas %essoas 7 %elo &enos %ro oca a con-!s'o e& &i& F . @!e os crist'os considera& a -A, nesse sentido, !&a irt!de. E! @!eria sa0er co&o ela %oderia ser !&a irt!de F o @!e eDiste de &oral o! i&oral e& acreditar o! n'o acreditar n!& conK!nto de %rinc1%iosO E! cost!&a a di)er. A G0 io @!e todo ho&e& s'o aceita o! reKeita !&a deter&inada a-ir&a('o n'o %or @!erer, &as %or ha er %ro as @!e a con-ir&e& o! re-!te&. Se ele se en+anar so0re as %ro as, isso n'o -ar6 dele !& ho&e& &a!, a%enas !& ho&e& n'o &!ito inteli+ente. Se ele achar @!e as %ro as indica& @!e a a-ir&a('o A -alsa, e &es&o assi& tentar acreditar nela, isso ser6 &era est!%ide). Be&, ainda so! dessa o%ini'o. O @!e e! n'o ia ent'o L e &!ita +ente ainda n'o 7 L A o se+!inte. e! s!%!nha @!e, a %artir do &o&ento e& @!e a &ente h!&ana aceita al+o co&o erdadeiro, ai a!to&atica&ente contin!ar considerandoFo erdadeiro atA encontrar !& 0o& &oti o %ara reconsiderar essa o%ini'o. Na erdade, e! %artia do
-2

%ress!%osto de @!e a &ente A co&%leta&ente re+ida %ela ra)'o, o @!e n'o A erdade. 2o! dar !& eDe&%lo. Minha ra)'o te& &oti os de so0ra %ara acreditar @!e a anestesia +eral n'o &e as-iDiar6 e @!e os cir!r+i?es sG co&e(ar'o a o%erar @!ando e! esti er co&F %leta&ente sedado. Isso, %orA&, n'o altera o -ato de @!e, @!ando eles &e %rende& na &esa da o%era('o e &e co0re& a -ace co& s!a tene0rosa &6scara, !& %Inico in-antil to&a conta de &i&. Co&e(o a %ensar @!e o! &e as-iDiar e @!e os &Adicos 'o co&e(ar a cortar &e! cor%o antes @!e e! %erca a consci7ncia. E& o!tras %ala ras, %erco a -A na anestesia. N'o A a ra)'o @!e &e -a) %erder a -A. %elo contr6rio, &inha -A . 0aseada na ra)'o. S'o, isto si&, a i&a+ina('o e as e&o(?es. A 0atalha se d6 entre a -A e a ra)'o, de !& lado, e as e&o(?es e a i&a+ina('o, de o!tro. P!ando oc7 %6ra %ara %ensar, co&e(a a le&0rar de 6rios eDe&%los co&o esse. U& ho&e& te& %ro as concretas de @!e a@!ela &o(a 0onita A !&a &entirosa, n'o sa0e +!ardar se+redos e, %ortanto, A al+!A& e& @!e& n'o se de e con-iar. Entretanto, no &o&ento e& @!e se 7 a sGs co& ela, s!a &ente %erde a -A no conheci&ento @!e %oss!1 e ele %ensa. EP!e& sa0e desta e) ela seKa di-erenteE, e &ais !&a e) -a) %a%el de 0o0o co& ela, contandoFlhe se+redos @!e de eria +!ardar %ara si. Se!s sentidos e e&o(?es destr!1ra&Flhe a -A e& al+o @!e ele sa0ia ser erdadeiro. O! to&e&os o eDe&%lo do +aroto @!e a%rende a nadar. Ele sa0e %er-eita&ente 0e& @!e o cor%o n'o ai necessaria&ente a-!ndar na 6+!a. K6 i! de)enas de %essoas 0oiando e nadando. Mas a @!est'o %rinci%al A se ele contin!ar6 crendo nisso @!ando o instr!tor tirar a &'o, deiDandoFo so)inho na 6+!a Fo! se ai re%entina&ente deiDar de acreditar, entrar e& %Inico e a-!ndar. A &es&a coisa acontece no cristianis&o. N'o @!ero @!e nin+!A& o aceite se, na 0alan(a da s!a ra)'o, as %ro as %esare& contra ele. N'o A a1 @!e entra a -A. 2a&os s!%or, entretanto, @!e a ra)'o de !& ho&e& decida a -a or do cristianis&o. Posso %re er o @!e ai acontecer co& esse s!Keito nas se&anas se+!intes. Che+ar6 !& &o&ento e& @!e rece0er6 &6s not1cias, ter6 %ro0le&as o! ser6 o0ri+ado a con i er co& %essoas descrentesC nesse &o&ento, de re%ente, s!as e&o(?es se ins!r+ir'o e co&e(ar'o a 0o&0ardear s!a cren(a. Ja er6, alA& disso, &o&entos e& @!e deseKar6 !&a &!lher, sentirFseF6 %ro%enso a contar !&a &entira, -icar6 aidoso de si &es&o o! 0!scar6 !&a o%ort!nidade %ara +anhar !& dinheirinho de &aneira n'o total&ente l1citaC nesses &o&entos, seria &!ito con eniente @!e o cristianis&o n'o -osse a erdade. Mais !&a e), s!as e&o(?es e deseKos ser'o artilharia %esada contra ele. N'o esto! -alando de &o&entos e& @!e ele enha a desco0rir no as ra)?es contr6rias ao cristianis&o. Essas ra)?es t7& de ser en-rentadas, e isso, de @!al@!er &odo, A !& ass!nto co&%leta&ente di-erente. Esto! -alando A dos &eros senti&entos @!e se ins!r+e& contra ele. A -A, no sentido e& @!e esto! !sando a %ala ra, A a arte de se a-errar, a%esar das &!dan(as de h!&or, B@!ilo @!e a ra)'o K6 aceito!. Pois o h!&or se&%re h6 de &!dar, @!al@!er @!e seKa o %onto de ista da ra)'o. A+ora @!e so! crist'o, h6 dias e& @!e t!do na reli+i'o %arece &!ito i&%ro 6 el. P!ando e! era ate!, %orA&, %assa a %or -ases e& @!e o cristianis&o %arecia %ro0a0il1ssi&o. A re0eli'o dos h!&ores contra o nosso e! erF dadeiro ir6 de !& Keito o! de o!tro. E %or isso @!e a -A A !&a irt!de t'o necess6ria. se n'o colocar os h!&ores e& se! de ido l!+ar, oc7 n'o %oder6 Ka&ais ser !& crist'o -ir&e o! &es&o !& ate! -ir&eC ser6 a%enas !&a criat!ra hesitante, c!Kas cren(as de%ende&, na erdade, da @!alidade do cli&a o! da s!a di+est'o na@!ele dia. Conse@cente&ente, te&os de -or&ar o h60ito da -A. O %ri&eiro %asso %ara @!e isso aconte(a A reconhecer @!e os senti&entos &!da&. O %asso se+!inte, se oc7 K6 aceito! o cristianis&o, A +arantir @!e al+!&as de s!as %rinci%ais do!trinas seKa& &antidas deli0erada&ente diante dos olhos de s!a &ente %or al+!ns &o&entos do dia, todos os dias. b %or esse &oti o @!e as ora(?es di6rias, as leit!ras reli+iosas e a -re@c7ncia aos c!ltos s'o %artes necess6rias da ida crist'. Te&os de nos recordar contin!a&ente das coisas e& @!e acredita&os. Ne& essa cren(a ne&
-3

nenh!&a o!tra %ode& %er&anecer i as a!to&atica&ente e& nossa &ente. T7& de ser ali&entadas. Ali6s, se eDa&inar&os !& +r!%o de ce& %essoas @!e %erdera& a -A no cristianis&o, &e %er+!nto @!antas delas o ter'o a0andonado de%ois de con encidas %or !&a ar+!&enta('o honesta. N'o A erdade @!e a &aior %arte das %essoas si&%les&ente se a-asta, co&o @!e le adas %ela corrente)aO 2oltoF&e a+ora %ara a -A no se! se+!ndo sentido, o &ais ele ado. ser6 o ass!nto &ais di-1cil de @!e terei tratado atA a@!i. Para a0ord6Flo, retorno ao tG%ico da h!&ildade. 2oc7 h6 de se le&0rar @!e e! disse @!e o %ri&eiro %asso e& dire('o B h!&ildade era darFse conta do %rG%rio or+!lho. Acrescento a+ora @!e o se+!ndo %asso consiste e& e&%enhar !& es-or(o dedicado %ara %raticar as irt!des crist's. U&a se&ana n'o 0asta. As coisas 'o de ento e& %o%a na %ri&eira se&ana. ED%eri&ente seis se&anas. AtA l6, de%ois de s!c!&0ir e oltar B estaca )ero, o! ter deca1do %ara !& %onto ainda in-erior, tere&os desco0erto al+!&as erdades a res%eito de nGs &es&os. Nenh!& ho&e& sa0e real&ente o @!anto A &a! atA se es-or(ar &!ito %ara ser 0o&. Circ!la %or a1 a idAia tola de @!e as %essoas irt!osas n'o conhece& as tenta(?es. TrataFse de !&a &entira desla ada. SG os @!e tenta& resistir Bs tenta(?es sa0e& @!'o -ortes elas s'o. A-inal de contas, %ara conhecer a -or(a do eDArcito ale&'o, te&os de en-rent6Flo, e n'o entre+ar as ar&as. Para conhecer a intensidade do ento, te&os de andar contra ele, e n'o deitar no ch'o. U& ho&e& @!e cede B tenta('o e& cinco &in!tos n'o te& a &enor idAia de co&o ela seria !&a hora de%ois. Por esse &oti o, as %essoas &6s, e& certo sentido, sa0e& &!ito %o!co a res%eito da &aldade. Na &edida e& @!e se&%re se rende&, le a& !&a ida %rote+ida. b i&%oss1 el conhecer a -or(a do &al @!e se esconde e& nGs atA o &o&ento e& @!e decidi&os en-rent6FloC e Cristo, %or ter sido o 5nico ho&e& @!e n!nca cai! e& tenta('o, A ta&0A& o 5nico @!e conhece a tenta('o e& s!a %lenit!de F o &ais realista de todos os ho&ens. Pois 0e&. A %rinci%al coisa @!e a%rende&os @!ando tenta&os %raticar as irt!des crist's A @!e -racassa&os. Se t1nha&os a idAia de @!e ,e!s nos i&%!nha !&a es%Acie de %ro a na @!al %oder1a&os &erecer %assar %or tirar 0oas notas, essa idAia te& de ser eli&inada. Se t1nha&os a idAia de !&a es%Acie de 0ar+anha L a idAia de @!e %oder1a&os c!&%rir a %arte @!e nos ca0e no contrato e deiDar ,e!s e& d1 ida conosco, de tal &odo @!e, %or !&a @!est'o de K!sti(a, ele -icasse o0ri+ado a c!&%rir a %arte dele L, ela de e ser eli&inada ta&0A&. Creio @!e @!antos %oss!e& !&a a+a cren(a e& ,e!s acredita&, atA se tornare& crist'os, nessa idAia da %ro a o! da 0ar+anha. O %ri&eiro res!ltado do erdadeiro cristianis&o A o de red!)ir essa idAia a %G. P!ando a 7e& red!)ida a %G, certas %essoas che+a& B concl!s'o de @!e o cristianis&o A !& e&0!ste e dele desiste&. Essa +ente %arece i&a+inar @!e ,e!s A eDtre&a&ente si&%lGrio. Na erdade, ele sa0e de t!do isso. U&a das inten(?es do cristianis&o A K!sta&ente red!)ir essa idAia a %G. ,e!s est6 B es%era do &o&ento e& @!e oc7 ai desco0rir @!e Ka&ais conse+!ir6 tirar a nota &1ni&a %ara %assar nesse eDa&e, e n'o %oder6 Ka&ais deiD6Flo e& d1 ida. Co& isso e& o!tra desco0erta. Todas as -ac!ldades @!e oc7 %oss!i, s!a -ac!ldade de %ensar o! de &o er os &e&0ros a cada &o&ento, lhe s'o dadas %or ,e!s. Mes&o se dedicasse cada &o&ento de s!a ida eDcl!si a&ente ao se! ser i(o, oc7 n'o %oderia darFlhe nada @!e, e& certo sentido, K6 n'o lhe %ertencesse. Lo+o, @!ando !&a %essoa di) @!e -a) al+o %ara ,e!s o! lhe d6 al+o, A co&o se -osse !&a crian(a %e@!ena @!e inter%elasse o %ai e lhe %edisse. EPa%ai, &e d7 cin@centa centa os %ara lhe co&%rar !& %resente de ani ers6rio.E E claro @!e o %ai d6 o dinheiro e -ica contente co& o +esto do -ilho. T!do A &!ito 0onito e &!ito correto, &as sG !& i&0ecil acharia @!e o %ai l!cro! cin@centa centa os co& a transa('o. P!ando o ho&e& desco0re essas d!as coisas, ,e!s %ode real&ente co&e(ar a a+ir. E de%ois disso @!e a erdadeira ida co&e(a. O ho&e& a+ora est6 des%erto. Pode&os %assar a discorrer so0re o se+!ndo sentido da %ala ra E-AE.
-.

9<. A /b

2o! co&e(ar %or di)er al+o e& @!e +ostaria @!e todos %restasse& a &6Di&a aten('o. E o se+!inte. Se este ca%1t!lo n'o si+ni-icar nada %ara oc7, se ele der a i&F %ress'o de %roc!rar res%onder a %er+!ntas @!e oc7 n!nca -e), lar+!eFo i&ediata&ente. N'o se a&o-ine %or ca!sa dele. EDiste& coisas no cristianis&o @!e %ode& ser co&%reendidas &es&o %or @!e& est6 de -ora, %or @!e& ainda n'o . crist'oC eDiste, %or o!tro lado, !& +rande n5&ero de coisas @!e sG %ode& ser co&%reendidas %or @!e& K6 %ercorre! !& certo trecho da estrada crist'. S'o coisas %!ra&ente %r6ticas, e&0ora n'o o %are(a&. S'o instr!(?es de co&o lidar co& certas encr!)ilhadas e o0st6c!los da Kornada, instr!(?es @!e n'o t7& sentido atA @!e a %essoa esteKa diante deles. Se&%re @!e oc7 de%arar co& !&a -rase de !& escrito crist'o @!e oc7 n'o seKa ca%a) de co&%reender, n'o se a0orre(a. ,eiDeFa de lado. 2ir6 !& dia, tal e) anos &ais tarde, e& @!e oc7 s!0ita&ente entender6 o @!e ela @!eria di)er. Se n'o conse+!e entend7Fla a+ora, A %or@!e ela sG lhe -aria &al. E claro @!e isso di) res%eito n'o sG aos o!tros, &as a &i& ta&0A&. O @!e tentarei eD%licar neste ca%1t!lo tal e) esteKa &!ito aci&a da &inha co&%reens'o. E %oss1 el @!e e! %ense @!e K6 tenha che+ado l6, &as na realidade n'o tenha. SG %osso %edir aos crist'os instr!1dos @!e o!(a& co& &!ita aten('o o @!e di+o e &e a ise& se esti er erradoC @!anto aos o!tros, @!e aceite& co& ca!tela o @!e -or dito F co&o al+o @!e o-ere(o %or %ensar @!e %ode aK!dar, n'o %or ter a certe)a de estar co& a ra)'o. Esto! tentando -alar so0re a -A nesse se+!ndo sentido, o &ais ele ado. ,isse h6 %o!co @!e essa @!est'o s!r+e no ho&e& de%ois @!e ele tento! ao &6Di&o %raticar as irt!des crist's, constato!Fse inca%a) e che+o! B concl!s'o de @!e, &es&o @!e ti esse conse+!ido, n'o estaria o-erecendo a ,e!s nada @!e K6 n'o lhe %ertencesse. E& o!tras %ala ras, ele desco0re @!e est6 -alido. E 0o& re%etir. o @!e i&%orta %ara ,e!s n'o s'o nossas a(?es en@!anto tais. O @!e lhe i&%orta A @!e seKa&os criat!ras de deter&inado ti%o o! @!alidade L o ti%o de criat!ras @!e ele tenciona a @!e -Hsse&os @!ando nos crio! F, inc!ladas a ele de !&a deter&inada &aneira. N'o acrescento Ee inc!lados !ns aos o!trosE, %or@!e isso A !&a conse@c7ncia nat!ral. Se oc7 te& a atit!de correta diante de ,e!s, ine ita el&ente ter6 a atit!de correta diante do %rGDi&o, da &es&a -or&a @!e, @!ando os raios de !&a roda est'o 0e& encaiDados no c!0o e no aro, ine ita el&ente +!arda& as distIncias corretas entre si. E, en@!anto o ho&e& conce0e ,e!s co&o !&a es%Acie de eDa&inador @!e nos %assa !&a %ro a, o! co&o a o!tra %arte n!&a es%Acie de 0ar+anha e& @!e cada %arte te& se!s direitos e o0ri+a(?es, n'o est6 ainda co& a atit!de correta diante de ,e!s. N'o sa0e ne& o @!e ele A ne& o @!e A ,e!s, e sG %oder6 ter a atit!de correta @!ando desco0rir @!e est6 -alido. P!ando di+o Edesco0rirE, @!ero di)er eData&ente isso. n'o A o &es&o @!e re%etir %ala ras co&o !& %a%a+aio. P!al@!er crian(a @!e tenha rece0ido a ed!ca('o crist' &ais ele&entar a%rende ra%ida&ente @!e o ho&e& n'o te& nada a o-erecer a ,e!s @!e K6 n'o seKa dele, e @!e ne& isso conse+!i&os o-erecer se& s!rr!%iar !&a %arte %ara nGs. Mas esto! -alando de !&a desco0erta real, ad inda da eD%eri7ncia %essoal. Nesse sentido, sG %ode&os desco0rir @!e so&os inca%a)es de c!&%rir a Lei de ,e!s de%ois de tentar c!&%riFla co& todas as nossas -or(as 8e -racassar e& se+!ida=. Se n'o tentar&os, contin!are&os %ensando e& nosso 1nti&o @!e, se nos es-or(ar&os &ais na %rGDi&a e), conse+!ire&os ser co&%leta&ente 0ons. Assi&, e& certo sentido, a estrada @!e nos le a de olta a ,e!s A a do es-or(o &oral, a ia da a!toFs!%era('o. Mas, e& o!tro sentido, n'o A o es-or(o @!e nos le ar6 %ara casa. Toda a -or(a @!e -a)e&os nos cond!) ao &o&ento cr!cial e& @!e nos olta&os %ara ,e!s e lhe di)e&os. EO SeF nhor te& de -a)er isso. N'o consi+o.E I&%loro @!e oc7s n'o co&ece& a se %er+!ntar. ESer6 @!e K6 che+!ei a esse &o&entoOE N'o -i@!e sentado es%erando, o0ser ando a %rG%ria &ente %ara er se o &o&ento est6 che+ando. Isso o le ar6 a to&ar o 0onde errado. P!ando acontece& as coisas &ais i&%ortantes da ida, ne& se&%re nos da&os
-5

conta do @!e est6 ocorrendo. A %essoa n'o %6ra de re%ente e di) %ara si &es&a. EO%a, esto! crescendoQE E& +eral, A sG @!ando olha %ara tr6s @!e %erce0e o @!e acontece! e reconhece @!e A isso @!e as %essoas cha&a& de EcrescerE. Isso %ode ser notado atA nos ass!ntos &ais %rosaicos. O ho&e& @!e co&e(a a @!erer sa0er se ai conse+!ir dor&ir o! n'o, co& toda %ro0a0ilidade ai %assar a noite e& claro. AlA& disso, o -enH&eno de @!e esto! -alando %ode n'o ocorrer de re%ente, co&o ocorre! co& o a%Gstolo Pa!lo o! B!n"an. Pode se dar de -or&a t'o +rad!al @!e nin+!A& consi+a a%ontar !&a hora es%ec1-ica, o! &es&o o ano e& @!e acontece!. O @!e interessa A a nat!re)a da &!dan(a e& si, e n'o co&o nos senti&os @!ando ela ocorre. b a &!dan(a do senti&ento de con-ian(a e& nossos %rG%rios es-or(os %ara !& estado e& @!e nos deses%era&os co&%leta&ente e deiDa&os t!do nas &'os de ,e!s. Sei @!e as %ala ras EdeiDar t!do nas &'os de ,e!sE %ode& ser entendidas de -or&a errada, &as a&os deiD6Flas assi& %or en@!anto. O sentido e& @!e !& crist'o deiDa t!do nas &'os de ,e!s A @!e ele de%osita toda a s!a con-ian(a e& Cristo. con-ia e& @!e, de al+!&a -or&a, Cristo ai di idir s!a o0edi7ncia h!&ana %er-eita co& ele, o0edi7ncia @!e Cristo carre+o! consi+o do nasci&ento B cr!ci-ica('o. Cristo -ar6 do ho&e& !&a i&a+e& de si, co&%ensando, de certa -or&a, s!as de-ici7ncias. Na lin+!a+e& crist', ele re%artir6 a s!a E-ilia('oE, -ar6 de nGs E-ilhos de ,e!sE, co&o ele &es&oC no Li ro I2, -arei !& es-or(o %ara analisar o si+ni-icado dessas %ala ras co& &ais %ro-!ndidade. Se lhe a+rada colocar as coisas so0 essa %ers%ecti a, Cristo nos o-erece al+o %or nadaC na erdade, o-erece t!do %or nada. N!& sentido, toda a ida crist' se 0aseia e& aceitar essa o-erta eDtraordin6ria. A di-ic!ldade est6 e& che+ar ao %onto de reconhecer @!e t!do o @!e -a)e&os e %ode&os -a)er se res!&e a nada. *ostar1a&os @!e a coisa -osse di-erente, @!e ,e!s contasse nossos %ontos 0ons e i+norasse os r!ins. O! sen'o, n!& certo sentido, %ode&os di)er @!e nenh!&a tenta('o %ode ser s!%erada se n'o desistir&os de s!%er6Fla F se n'o Ko+ar&os a toalha. Por o!tro lado, nin+!A& %oderia E%arar de tentarE da -or&a correta e %elas ra)?es corretas se antes n'o tentasse co& todas as s!as -or(as. E, n!& o!tro sentido ainda, A claro @!e deiDar t!do nas &'os de Cristo n'o si+ni-ica @!e de e&os %arar de nos es-or(ar. Con-iar nele si+ni-ica tentar -a)er t!do o @!e ele disse. N'o h6 sentido e& di)er @!e con-ia&os e& tal %essoa se n'o aceita&os se!s conselhos. Lo+o, se oc7 real&ente se entre+o! nas &'os dele, concl!iFse da1 @!e est6 tentando o0edecerFlhe. No entanto, est6 tentando de !&a -or&a no a, &enos %reoc!%ada. N'o est6 -a)endo essas coisas %ara ser sal o, &as %or@!e ele K6 co&e(o! a sal 6Flo. N'o est6 es%erando +anhar o Para1so co&o reco&%ensa das s!as a(?es, &as @!er ine ita el&ente a+ir de !&a deter&inada -or&a %or@!e K6 te& dentro de si os %ri&eiros e t7n!es isl!&0res do Para1so. Os crist'os se&%re ti era& o cost!&e de %ole&i)ar so0re o @!e cond!) o crist'o B s!a &orada. se as 0oas a(?es o! se a -A e& Cristo. Na erdade, n'o tenho o direito de -alar so0re !& ass!nto t'o di-1cil, &as &e %arece @!e A co&o %er+!ntar @!al das lI&inas de !&a teso!ra A a &ais i&%ortante. O es-or(o &oral sArio A a 5nica coisa @!e %ode nos cond!)ir ao %onto de Ko+ar a toalha. A -A e& Cristo A a 5nica coisa @!e %ode nos sal ar do deses%ero nesse %onto. e, dessa -A, A ine it6 el @!e s!rKa& 0oas a(?es. No %assado, al+!ns +r!%os crist'os ac!sara& o!tros +r!%os crist'os de %arodiar a erdade de d!as -or&as. O eDa+ero das sit!a(?es tal e) aK!de a tornar a erdade &ais clara. U& dos +r!%os era ac!sado de di)er. EAs 0oas a(?es s'o t!do o @!e interessa. A &elhor das 0oas a(?es A a caridade. O &elhor ti%o de caridade A dar dinheiro. A &elhor -or&a de dar diF nheiro A -a)er !&a doa('o %ara a I+reKa. Lo+o, -a(a !&a doa('o de 9W.WWW li0ras e +arantire&os s!a entrada na ida eterna.E A res%osta a esse a0s!rdo A @!e as a(?es -eitas co& essa inten('o, co& a idAia de @!e o Para1so %ode ser co&%rado, n'o s'o 0oas a(?es de -or&a al+!&a, &as so&ente es%ec!la(?es co&erciais. O!tro +r!%o era ac!sado de di)er. EA -A A t!do o @!e i&%orta. Lo+o, se oc7 te& -A, n'o i&%orta& as s!as a(?es. Pe@!e B ontade, &e! -ilho, di irtaFse a aler, @!e %ara Mes!s Cristo n'o ai -a)er a &1ni&a di-eren(a no -inal.E A res%osta a esse a0s!rdo A @!e, se o @!e oc7 cha&a de
--

E-AE e& Cristo n'o i&%lica dar aten('o ao @!e ele disse, ela n'o A -A de &aneira al+!&a L ne& /A ne& con-ian(a, &as a%enas a aceita('o &ental de al+!&a teoria a se! res%eito. A B10lia encerra a disc!ss'o @!ando K!nta as d!as coisas n!&a 5nica senten(a ad&ir6 el. A %ri&eira &etade di). EPonha& e& a('o a sal a('o de oc7s co& te&or e tre&orE F o @!e d6 a idAia de @!e t!do de%ende de nGs e de nossas 0oas a(?esC &as a se+!nda &etade co&%le&enta. EPois A ,e!s @!e e-et!a e& oc7s tanto o @!erer @!anto o reali)arE F o @!e d6 a idAia de @!e ,e!s -a) t!do e nGs, nada. Esse A o ti%o de coisa co& a @!al nos de-ronta&os no cristianis&o. /ico %er%leDo, &as n'o s!r%reso. 2eKa oc7, esta&os tentando co&%reender e se%arar e& co&%arti&entos estan@!es o @!e ,e!s -a) e o @!e o ho&e& -a) @!ando se %?e& a tra0alhar K!ntos. b claro @!e a nossa conce%('o inicial desse tra0alho A a de dois ho&ens @!e at!a& e& conK!nto, de @!e& %oder1a&os di)er. EEle -e) isto e e!, a@!ilo.E PorA&, essa &aneira de %ensar n'o se s!stenta. ,e!s n'o A assi&. N'o est6 sG -ora de oc7, &as ta&0A& dentro. &es&o @!e %!dAsse&os co&%reender @!e& -e) o @!7, n'o creio @!e a lin+!a+e& h!&ana %!desse eD%ress6Flo de -or&a a%ro%riada. Na tentati a de eD%ressar essa erdade, as di-erentes i+reKas di)e& coisas di ersas. 2oc7 h6 de constatar, %orA&, @!e &es&o as @!e &ais insiste& na i&F %ortIncia das 0oas a(?es lhe dir'o @!e oc7 %recisa ter -AC e as @!e &ais insiste& na -A lhe dir'o %ara %raticar 0oas a(?es. Neste ass!nto, n'o &e arrisco a ir &ais lon+e. g Creio @!e todos os crist'os concordaria& co&i+o se e! dissesse @!e, a%esar de o cristianis&o, n!& %ri&eiro &o&ento, dar a i&%ress'o de sG se %reoc!%ar co& a &oral, co& de eres, re+ras, c!l%a e irt!de, ele nos le a alA&, %ara -ora de t!do isso e %ara al+o

co&%leta&ente di-erente. 2isl!&0ra&os ent'o !& %a1s c!Kos ha0itantes n'o -ala& dessas coisas, a n'o ser, tal e), co&o %iada. Todos eles s'o re%letos do @!e cha&ar1a&os de 0ondade, co&o !& es%elho A re%leto de l!). Eles &es&os, %orA&, n'o cha&a& isso de 0ondade. N'o o cha&a& %or no&e al+!&. N'o %ensa& a res%eito desse ass!nto, %ois est'o oc!%ados de&ais e& conte&%lar a -onte de onde isso %ro A&. Mas nos a%roDi&a&os a1 do %onto e& @!e a estrada cr!)a o li&iar deste nosso &!ndo. Nenh!& olhar %ode enDer+ar &!ito alA& dissoC &!itos olhares %ode& enDer+ar 0e& &ais lon+e @!e o &e!. Livro I! ALbM ,A PERSONALI,A,E OU OS PRIMEIROS PASSOS NA ,OUTRINA ,A TRIN,A,E 9. CRIAR E *ERAR
Todos &e aconselhara& a n'o lhes di)er o @!e o! di)er neste 5lti&o li ro. A-ir&a&. EO leitor co&!& n'o @!er sa0er de Teolo+iaC d7Flhe so&ente a reli+i'o si&%les e %r6tica.E ReKeitei o conselho. N'o acho @!e o leitor co&!& seKa !& tolo. Teolo+ia si+ni-ica Ea Ci7ncia de ,e!sE, e creio @!e todo ho&e& @!e %ensa so0re ,e!s +ostaria de ter so0re ele a no('o &ais clara e &ais %recisa %oss1 el. 2oc7s n'o s'o crian(as. %or @!e, ent'o, lhes tratar co&o talO E& certo sentido, atA co&%reendo %or @!e al+!&as %essoas se sente& desconcertadas o! atA inco&odadas %ela Teolo+ia. Le&0roF&e de certa ocasi'o e& @!e da a !&a %alestra %ara os %ilotos da R.A./. e !& o-icial elho e riKo le anto!Fse e disse. ENada disso te& ser entia %ara &i&. Mas sai0a @!e ta&0A& so! !& ho&e& reF

li+ioso. Sei @!e eDiste !& ,e!s. So)inho no deserto, B noite, K6 senti a %resen(a dele. o tre&endo &istArio. E A eData&ente %or isso @!e n'o acredito e& todas essas -Gr&!las e esses do+&as a res%eito dele. Para @!al@!er !& @!e tenha conhecido a realidade, todos eles %arece& &es@!inhos, %edantes e irreais.E
-4

Ora, n!& sentido, atA concordo co& esse ho&e&. Creio @!e ele %ro a el&ente te e !&a eD%eri7ncia real de ,e!s no deserto. P!ando se olto! da eD%eri7ncia %ara o credo crist'o, acho @!e real&ente %asso! de al+o real %ara al+o &enos real. ,a &es&a &aneira, !& ho&e& @!e K6 i! o AtlIntico da %raia e de%ois olha !& &a%a do AtlIntico ta&0A& est4 trocando a coisa real %ela &enos real. troca as ondas de erdade %or !& %eda(o de %a%el colorido. Mas A eData&ente essa a @!est'o. Ad&ito @!e o &a%a n'o %assa de !&a -olha de %a%el colorido, &as h6 d!as coisas @!e de e&os le&0rar a se! res%eito. E& %ri&eiro l!+ar, ele se 0aseia nas eD%eri7ncias de centenas o! &ilhares de %essoas @!e na e+ara& %elas 6+!as do erdadeiro oceano AtlIntico. ,essa -or&a, te& %or tr6s de si !&a &assa de in-or&a(?es t'o reais @!anto a @!e se %ode ter da 0eira da %raiaC co& a di-eren(a @!e, en@!anto a s!a A !& 5nico relance, o &a%a a0arca e coli+e todas as eD%eri7ncias de di ersas %essoas. E& se+!ndo l!+ar, se oc7 @!er ir %ara al+!& l!+ar, o &a%a A a0sol!ta&ente necess6rio. En@!anto oc7 se contentar co& ca&inhadas B 0eira da %raia, se!s isl!&0res ser'o &ais di ertidos @!e o eDa&e do &a%aC &as o &a%a ser6 de &ais alia @!e !&a ca&inhada %ela %raia se oc7 @!iser ir %ara os Estados Unidos. A Teolo+ia A co&o o &a%a. O si&%les ato de a%render e %ensar so0re as do!trinas crist's, considerado e& si &es&o, A se& d5 ida &enos real e &enos insti+ante do @!e o ti%o de eD%eri7ncia @!e &e! a&i+o te e no deserto. As do!trinas n'o s'o ,e!s, s'o co&o !& &a%a. Esse &a%a, %orA&, A 0aseado nas eD%eri7ncias de centenas de %essoas @!e real&ente ti era& contato co& ,e!s L eD%eri7ncias diante das @!ais os %e@!enos -r7&itos e senti&entos %iedosos @!e oc7 e e! %ode&os ter n'o %assa& de coisas ele&entares e 0astante con-!sas. AlA& disso, se oc7 @!iser %ro+redir, %recisar6 desse &a%a. Note @!e o @!e acontece! co& a@!ele ho&e& no deserto %ode ter sido real e certa&ente -oi e&ocionante, &as n'o de! e& nada. N'o le o! a l!+ar nenh!&. N'o h6 nada @!e %ossa&os -a)er. Na erdade, A K!sta&ente %or isso @!e !&a reli+iosidade a+a L sentir ,e!s na nat!re)a e assi& %or diante L A t'o atraente. Ela A toda 0aseada e& sensa(?es e n'o d6 tra0alho al+!&. A co&o &irar as ondas da %raia. 2oc7 Ka&ais alcan(ar6 o No o M!ndo si&%les&ente est!dando o AtlIntico dessa &aF neira, e Ka&ais alcan(ar6 a ida eterna sentindo a %resen(a de ,e!s nas -lores o!
na &5sica. Ta&0A& n'o che+ar6 a l!+ar al+!& se -icar eDa&inando os &a%as se& -a)erF se ao &ar. E, se -i)erFse ao &ar se& !& &a%a, n'o estar6 se+!ro. E& o!tras %ala ras, a Teolo+ia A !&a @!est'o %r6tica, es%ecial&ente hoKe e& dia. No %assado, @!ando ha ia &enos instr!('o -or&al e &enos disc!ss?es, tal e) -osse %oss1 el %assar co& al+!&as %o!cas idAias si&%les so0re ,e!s. JoKe n'o A &ais assi&. Todo &!ndo l7, todo &!ndo %resta aten('o a disc!ss?es. Conse@cente&ente, se oc7 n'o der aten('o B Teolo+ia, isso n'o si+ni-ica @!e n'o ter6 idAia al+!&a so0re ,e!s. Si+ni-ica @!e ter6, isto si&, !&a %or('o de idAias erradas L idAias &6s, con-!sas, o0soletas. A i&ensa &aioria das idAias @!e s'o disse&inadas co&o no idades hoKe e& dia s'o as @!e os erdadeiros teGlo+os testara& 6rios sAc!los atr6s e reKeitara&. Acreditar na reli+i'o %o%!lar &oderna da In+laterra A a &es&a coisa @!e acreditar @!e a Terra A %lana L !& retrocesso. Pois, na %r6tica, a idAia %o%!lar de cristianis&o A si&%les&ente esta. Mes!s Cristo -oi !& +rande &estre da &oral e, se se+!1sse&os se!s conselhos, conse+!ir1a&os esta0elecer !&a orde& social &elhor e e itar !&a no a +!erra. Sai0a @!e isso te& se! -!ndo de erdade. Mas A &!ito &enos @!e a erdade inte+ral do cristianis&o, e na realidade n'o te& i&%ortIncia %r6tica al+!&a. E erdade @!e, se se+!1sse&os os conselhos de Cristo, i er1a&os e& 0re e n!&
-2

&!ndo &ais -eli). Ne& %recisar1a&os ir t'o lon+e. se dAsse&os o! idos ao @!e dissera& Plat'o, AristGteles o! Con-5cio, estar1a&os &!ito &elhor do @!e esta&os. E da1O N!nca se+!i&os os conselhos dos +randes &estres. Por @!e co&e(ar1a&os a se+!iFlos a+oraO E %or @!e estar1a&os &ais dis%ostos a o! ir a Cristo @!e aos o!trosO Por@!e ele A o &elhor &estre da &oralO Co& isso, A ainda &enos %ro 6 el @!e o si+a&os. Se n'o conse+!i&os a%render ne& as li(?es ele&entares, co&o %assare&os Bs &ais adiantadasO Se o cristianis&o n'o %assa de &ais !& 0ocado de conselhos, ele n'o te& i&%ortIncia nenh!&a. N'o nos -altara& 0ons conselhos nos 5lti&os @!atro &il anos. U& %o!@!inho &ais n'o -a) di-eren(a. No entanto, lo+o @!e nos de0r!(a&os so0re os erdadeiros escritos crist'os, e&os @!e eles -ala& de al+o inteira&ente di-erente dessa reli+i'o %o%!lar. ,i)e& @!e Cristo A o /ilho de ,e!s 8o @!e @!er @!e isso si+ni-i@!e=. ,i)e& @!e os @!e nele de%osita& s!a con-ian(a %ode& ta&0A& tornarFse -ilhos de ,e!s 8o @!e @!er @!e isso si+ni-i@!e=. E di)e& ainda @!e s!a &orte nos sal o! de nossos %ecados 8o @!e @!er @!e isso si+ni-i@!e=. N'o adianta recla&ar @!e essas a-ir&a(?es s'o di-1ceis. O cristianis&o %retende -alarFnos de !& o!tro &!ndo, de al+o @!e est6 %or tr6s do &!ndo @!e %ode&os er, o! ir e tocar. 2oc7 %ode atA %ensar @!e essa %retens'o A -alsa, &as, se -or erdadeira, o @!e o cristianis&o nos di) ser6 necessaria&ente di-1cil L %elo &enos t'o di-1cil @!anto a /1sica &oderna, e %ela &es&a ra)'o. O %onto &ais chocante do cristianis&o A a a-ir&a('o de @!e, @!ando nos li+a&os a Cristo, %ode&os nos tornar E-ilhos de ,e!sE. Al+!A& %er+!nta. EMas K6 n'o so&os -ilhos de ,e!sO A %aternidade de ,e!s n'o A !&a das idAias %rinci%ais do cristianis&oOE Be&, e& certo sentido n'o h6 d5 ida de @!e K6 so&os -ilhos de ,e!s. O! seKa, ,e!s nos tro!De B eDist7ncia, nos a&a e c!ida de nGs, co&o !& %ai. Mas, @!ando a B10lia -ala @!e %ode&os Enos tornarE -ilhos de ,e!s, o0 ia&ente @!er dar a entender al+o di-erente. E isso nos le a %ara o %rG%rio cora('o da Teolo+ia. U& dos credos di) @!e Cristo A o /ilho de ,e!s E+erado, n'o criadoEC e acrescenta. E*erado %elo Pai antes de todos os &!ndos.E Por -a or, %onha na s!a ca0e(a @!e isto n'o te& nada @!e er co& o -ato de @!e, @!ando Cristo nasce! na terra co&o ho&e&, -oi -ilho de !&a ir+e&. N'o esta&os -alando a@!i do nasci&ento ir+inal, &as de al+o @!e acontece! antes @!e a nat!re)a -osse criada, antes @!e o %rG%rio te&%o eDistisse. EAntes de todos os &!ndosE Cristo A +erado, n'o criado. O @!e isso si+ni-icaO N'o !sa&os &ais as %ala ras )e-ettin- e )e-otten>> no in+l7s &oderno, &as todo o &!ndo ainda sa0e o @!e elas si+ni-ica&. *erar ?to )e-et@ A ser %ai de al+!A&C criar ?to create@ A -a)er, constr!ir al+o. A di-eren(a A a se+!inte. na +era('o, o @!e -oi +erado A da &es&a es%Acie @!e o +erador. U& ho&e& +era 0e07s h!&anos, !& castor +era castor)inhos e !& %6ssaro +era o os de onde sair'o o!tros %assarinhos. Mas, @!ando -a)e&os al+o, esse al+o A de !&a es%Acie di-erente. U& %6ssaro -a) !& ninho, !& castor constrGi !&a re%resa, !& ho&e& -a) !& a%arelho de r6dio F o! tal e) al+o !& %o!co &ais %arecido consi+o &es&o @!e !& r6dio. !&a est6t!a, %or eDe&%lo. Se -or !& esc!ltor ha0ilidoso, s!a est6t!a se %arecer6 &!ito co& !& ho&e&. Mas A claro @!e n'o ser6 !& ho&e& de erdadeC ter6 so&ente a a%ar7ncia. N'o %oder6 %ensar ne& res%irar. N'o te& ida. Esse A o %ri&eiro %onto @!e de e&os deiDar claro. O @!e ,e!s +era A ,e!s, assi& co&o o @!e o ho&e& +era A ho&e&. O @!e ,e!s cria n'o A ,e!s, assi& co&o o @!e o ho&e& -a) n'o A ho&e&. b %or isso @!e os ho&ens n'o s'o -ilhos de ,e!s no &es&o sentido e& @!e Cristo o A. Pode& se %arecer co& ,e!s e& certos as%ectos, &as n'o s'o coisas da &es&a es%Acie. Os ho&ens s'o &ais se&elhantes a est6t!as o! @!adros de ,e!s. A est6t!a te& a -or&a de !& ho&e&, &as n'o te& ida. ,a &es&a &aneira, o
22

,o er0o to )e-et: +erar, ori+inar. 8N. doT.= -9

ho&e& te& 8n!& sentido @!e ainda o! eD%licar= a E-or&aE o! se&elhan(a de ,e!s, &as n'o o ti%o de ida @!e ,e!s %oss!i. 2a&os eDa&inar o %ri&eiro %onto 8a se&elhan(a co& ,e!s= e& %ri&eiro l!+ar. T!do o @!e ,e!s crio! te& al+!&a se&elhan(a co& ele &es&o. O es%a(o se %arece co& ele e& s!a astid'oC n'o @!e a +rande)a do es%a(o seKa do &es&o ti%o @!e a +rande)a de ,e!s, &as A !&a es%Acie de s1&0olo dela, o! !&a trad!('o dela e& ter&os n'oFes%irit!ais. A &atAria A se&elhante a ,e!s %or ter ener+ia. e&0ora a ener+ia -1sica seKa di-erente do %oder de ,e!s. O &!ndo e+etal A se&elhante a ,e!s %or ter ida, %ois ele A o E,e!s i oE. A ida e& se! sentido 0iolG+ico, %orA&, n'o A a &es&a coisa @!e a ida e& ,e!s. A co&o !& s1&0olo o! !&a so&0ra. M6 nos ani&ais encontra&os o!tras -or&as de se&elhan(a co& ,e!s alA& da ida e+etati a. A intensa ati idade e a -ertilidade dos insetos, %or eDe&%lo, A !&a %ri&eira e a+a i&a+e& da ati idade incessante e da criati idade de ,e!s. Nos &a&1-eros s!%eriores, te&os !& %rinc1%io de instinto a-eti o. N'o A a &es&a coisa @!e o a&or @!e eDiste e& ,e!sC &as A se&elhante a este F da &es&a &aneira @!e !&a -i+!ra desenhada n!&a -olha %lana de %a%el %ode ser Ese&elhanteE a !&a %aisa+e&. P!ando che+a&os ao ho&e&, o &ais ele ado dos ani&ais, e&os, entre as coisas @!e nos s'o conhecidas, a se&elhan(a &ais %er-eita co& ,e!s. 8Pode ha er criat!ras e& o!tros &!ndos @!e se %are(a& ainda &ais co& ,e!s, &as n'o as conhece&os.= O ho&e& n'o a%enas i e co&o ta&0A& a&a e raciocina. nele, a ida 0iolG+ica atin+e o n1 el &ais ele ado de @!e te&os not1cia. Mas o @!e o ho&e&, e& s!a condi('o nat!ral, n'o %oss!i, A a ida es%irit!al L !& ti%o di-erente e s!%erior de ida @!e eDiste e& ,e!s. Usa&os a &es&a %ala ra L vida F %ara desi+nar a a&0asC &as se oc7 %ensa @!e %or isso as d!as s'o a &es&a coisa, A co&o se %ensasse @!e a E+rande)aE do es%a(o e a E+rande)aE de ,e!s s'o o &es&o ti%o de +rande)a. Na realidade, a di-eren(a entre a ida 0iolG+ica e a ida es%irit!al A t'o i&%ortante @!e o! trat6Flas %or no&es di-erentes. A ida 0iolG+ica, @!e e& da nat!re)a e @!e 8co&o t!do o &ais no &!ndo nat!ral= tende a se corro&%er e a decair Fde &odo @!e sG %ode se conser ar atra As de cont1n!os s!0s1dios dados %ela nat!re)a na -or&a de ar, 6+!a, ali&entos etc. F A )Aos A ida es%irit!al, @!e A e& ,e!s desde toda a eternidade e @!e crio! o !ni erso nat!ral inteiro, A /o. b certo @!e )Aos te& !&a certa se&elhan(a %arcial o! si&0Glica co& /o.: &as A a%enas a se&elhan(a @!e eDiste entre !&a -oto+ra-ia e !& l!+ar, o! entre !&a est6t!a e !& ho&e&. O ho&e& @!e tinha )Aos e %assa a ter /o. so-re !&a &!dan(a t'o +rande @!anto a de !&a est6t!a @!e deiDasse de ser %edra entalhada e se trans-or&asse n!& ho&e& real. E A eData&ente disso @!e trata o cristianis&o. Este &!ndo A co&o o ateli7 de !& +rande esc!ltor. NGs so&os as est6t!as, e corre %or a1 o 0oato de @!e al+!ns de nGs, !& dia, +anhar'o a ida.

<. UM ,EUS EM TRfS PESSOAS


O ca%1t!lo anterior trato! da di-eren(a entre +erar e criar. U& ho&e& +era !&a crian(a, &as cria !&a est6t!a. ,e!s +ero! o Cristo, &as -e) o ho&e&. Cont!do, @!ando di+o isso, esto! a%enas il!strando !& as%ecto de ,e!s, a sa0er, @!e o @!e ,e!s Pai +era A ,e!s, al+!A& da &es&a es%Acie @!e ele. Nesse sentido, esse ato A se&elhante ao de !& %ai h!&ano @!e +era !& -ilho h!&ano. Mas n'o A eData&ente i+!al. Por isso, tenho de tentar dar &ais al+!&as eD%lica(?es. JoKe e& dia, !& 0o& n5&ero de %essoas di). EAcredito e& ,e!s, &as n'o n!& ,e!s %essoal.E Elas %ressente& @!e o &istArio %or tr6s de todas as coisas de e ser &aior @!e !&a %essoa. Os crist'os concorda& co& isso. PorA&, os crist'os s'o os 5nicos @!e o-erece& !&a idAia de co&o seria esse ser @!e est6 alA& da %ersonalidade. Todas as o!tras %essoas, a%esar de di)ere& @!e ,e!s est6 alA& da %ersonalidade, na erdade conce0e&Fno co&o !& ser i&%essoal. &elhor di)endo, co&o al+o a@!A& do %essoal. Se oc7 est6 e& 0!sca de al+o s!%ra%essoal, al+o @!e seKa &ais @!e !&a %essoa, n'o se er6 o0ri+ado a escolher entre a idAia crist' e as o!tras idAias, %ois a idAia crist' A a
43

5nica eDistente no &ercado. AlA& disso, al+!ns cr7e& @!e de%ois desta ida, o! tal e) de 6rias, as al&as h!&anas ser'o Ea0sor idasE e& ,e!s. No entanto, @!ando tenta& eD%licar o @!e isso si+ni-ica, %arece& ter a no('o de @!e a a0sor('o do nosso ser e& ,e!s A co&o a a0sor('o de !& &aterial %or o!tro. ,i)e& @!e seria co&o !&a +ota dU6+!a @!e ca1sse no oceano. E claro, %orA&, @!e esse seria o -i& da +ota. Se A isso @!e acontece conosco, ser a0sor ido A o &es&o @!e deiDar de eDistir. SG os crist'os -a)e& idAia de co&o as al&as h!&anas %ode& ser ass!&idas %ela ida di ina e contin!ar sendo elas &es&as L ali6s, ser &!ito &ais Eelas &es&asE do @!e antes. A isei @!e a Teolo+ia A !& ass!nto %r6tico. O o0Keti o 5nico da nossa eDist7ncia A ser ass!&idos %ela ida di ina. P!ando te&os idAias erradas so0re o @!e A essa ida, a reali)a('o do o0Keti o tornaFse &ais di-1cil. E a+ora %e(o @!e oc7s si+a& &e! racioc1nio co& a &6Di&a aten('o %or al+!ns &in!tos. Todos sa0e& @!e, no es%a(o, %ode&os nos &o er de tr7s &aneiras. %ara a es@!erda e %ara a direita, %ara a -rente e %ara tr6s, %ara ci&a e %ara 0aiDo. Toda dire('o es%acial A !&a dessas tr7s o! !&a co&0ina('o delas. S'o o @!e cha&a&os de tr7s di&ens?es. A+ora note o se+!inte. Se oc7 !sar a%enas !&a di&ens'o, %oder6 desenhar so&ente !&a linha reta. Se !sar d!as, %oder6 desenhar !&a -i+!ra. !& @!adrado, di+a&os, @!e A -eito de @!atro linhas retas. 2a&os dar &ais !& %asso. Se !sar tr7s di&ens?es, oc7 %oder6 constr!ir o @!e cha&a&os de !& cor%o sGlido, co&o !& c!0o L !& dado, %or eDe&%lo, o! !& torr'o de a(5car. O c!0o A co&%osto de seis @!adrados. Co&%reende!O U& &!ndo !nidi&ensional seria !&a linha reta. N!& &!ndo 0idi&ensional, ainda ha eria linhas retas, &as as linhas %oderia& co&%or -i+!ras. N!& &!ndo tridi&ensional, ainda eDiste& -i+!ras, &as, co&0inadas, elas co&%?e& cor%os sGlidos. E& o!tras %ala ras, B &edida @!e a an(a&os %ara n1 eis &ais co&%leDos e &ais reais, n'o deiDa&os %ara tr6s as coisas encontradas nos n1 eis &ais si&%les. elas ainda eDiste&, &as se co&0ina& de &aneiras no as L &aneiras @!e ne& se@!er %oderia& ser i&a+inadas %or al+!A& @!e sG conhecesse os n1 eis &ais si&%les. Ora, a no('o crist' de ,e!s en ol e o &es&1ssi&o %rinc1%io. O n1 el h!&ano A !& n1 el si&%les e &ais o! &enos a)io. Nele, !&a %essoa A !& ser e d!as %essoas s'o dois seres se%arados F da &es&a -or&a @!e, n!& %lano 0idi&ensional co&o o de !&a -olha de %a%el, !& @!adrado A !&a -i+!ra e dois @!adrados s'o d!as -i+!ras se%aradas. No n1 el di ino, ainda eDiste& %ersonalidadesC nele, %orA&, as encontra&os co&0inadas de &aneiras no as, &aneiras @!e nGs, @!e n'o i e&os nesse n1 el, n'o %ode&os i&a+inar. Na di&ens'o de ,e!s, %or assi& di)er, encontra&os !& Ser @!e s'o tr7s %essoas se& deiDar de ser !& 5nico Ser, da &es&a -or&a @!e !& c!0o s'o seis @!adrados se& deiDar de ser !& 5nico c!0o. E claro @!e n'o conse+!i&os conce0er %lena&ente !& Ser co&o esse. ,o &es&o &odo, se %erce07sse&os a%enas d!as di&ens?es do es%a(o, n'o %oder1a&os Ka&ais i&a+inar !& c!0o. Mes&o assi& %ode&os ter dele !&a no('o a+a. P!ando isso acontece, nGs conse+!i&os ter, %ela %ri&eira e) na ida, !&a idAia %ositi a, &es&o @!e t7n!e, de al+o s!%ra%essoal L al+o &aior @!e !&a %essoa. b al+o @!e nos s!r%reende co&%leta&ente e @!e, no entanto, @!ando o! i&os -alar dele, @!ase nos -a) sentir @!e %oder1a&os t7Flo adi inhado, !&a e) @!e se har&oni)a t'o 0e& co& as coisas @!e K6 conhece&os. 2oc7 %ode %er+!ntar. ESe n'o conse+!i&os i&a+inar esse Ser tri%essoal, de @!e adianta -alar so0re eleOE Be&, de nada adianta -alar so0re ele. O @!e interessa A ser&os atra1dos e cond!)idos de -ato %ara dentro dessa ida tri%essoal. Esse %rocesso %ode co&e(ar, ali6s, a @!al@!er &o&ento L hoKe B noite, se oc7 @!iser. O @!e @!ero di)er A o se+!inte. o si&%les crist'o aKoelhaFse e -a) s!as ora(?es, tentando entrar e& contato co& ,e!s. PorA&, se ele A crist'o, sa0e @!e o @!e o ind!) a orar A ta&0A& ,e!s. ,e!s, %or assi& di)er, dentro dele. E sa0e ta&0A& @!e todo o conheci&ento real @!e %oss!i de ,e!s eio %or &eio de Cristo, o Jo&e& @!e -oi ,e!s. Sa0e @!e Cristo est6 de %A a se! lado, aK!dandoFo a orar, orando %or ele. 2oc7 7 o @!e
4&

est6 acontecendoO ,e!s A a@!ilo %ara o @!al ele ora L o o0Keti o @!e tenta alcan(ar. ,e!s A ta&0A& a@!ilo, dentro dele, @!e o i&%ele L a -or(a &otri). ,e!s, %or -i&, A a estrada o! a %onte @!e ele %ercorre %ara che+ar a se! o0Keti o. Assi&, toda a ida tr1%lice do Ser tri%essoal entra e& a('o nesse @!arto h!&ilde onde !& ho&e& co&!& -a) s!as ora(?es. O ho&e& est6 sendo ca%t!rado %or !& ti%o s!%erior de ida L o @!e cha&ei de /o. o! ida es%irit!al. est6 sendo atra1do %ara dentro de ,e!s %elo %rG%rio ,e!s, se& deiDar de ser ele &es&o. E -oi assi& @!e co&e(o! a Teolo+ia. As %essoas K6 conhecia& ,e!s de -or&a &ais o! &enos a+a. Ent'o eio !& ho&e& @!e di)ia ser ,e!sC !& ho&e& @!e, no entanto, nin+!A& conse+!ia reKeitar co&o !& l!n6tico. Esse ho&e& -e) co& @!e as %essoas acreditasse& nele. Essas %essoas oltara& a encontrarFse co& ele de%ois de t7Flo isto ser assassinado. Por -i&, tendoFse constit!1do n!&a %e@!ena sociedade o! co&!nidade, essas %essoas de al+!&a -or&a desco0rira& a ,e!s dentro de si %rG%rias, di)endoFlhes o @!e -a)er e tornandoFas ca%a)es de atos @!e atA ent'o era& i&%oss1 eis. P!ando entendera& t!do isto, elas che+ara& B de-ini('o crista do ,e!s tri%essoal. Essa de-ini('o n'o A al+o @!e in enta&os. A Teolo+ia, e& certo sentido, A !&a ci7ncia eD%eri&ental. S'o as reli+i?es si&%listas @!e -ora& in entadas. P!ando di+o @!e ela A !&a ci7ncia eD%eri&ental Ee& certo sentidoE, @!ero di)er @!e A i+!al Bs o!tras ci7ncias eD%eri&entais so0 al+!ns as%ectos, &as n'o todos. Se oc7 A !& +eGlo+o @!e est!da &inerais, oc7 te& de ir a ca&%o %ara encontr6Flos. Eles n'o ir'o atA oc7 e, @!ando oc7 os encontra, eles n'o %ode& esca%!lir. Toda a iniciati a ca0e a oc7. Os &inerais n'o %ode& ne& aK!d6Flo, ne& %reK!dic6Flo. A+ora s!%onha @!e oc7 seKa !& )oGlo+o @!e se %ro%Hs a tirar -otos de ani&ais e& se! h60itat nat!ral. A sit!a('o -ica !& %o!co di-erente. Os ani&ais sel a+ens n'o ir'o ao se! encontro, &as %ode& -!+ir de oc7, e, se oc7 n'o -icar 0e& @!ieto, certa&ente o -ar'o. Co&e(a a ha er a@!i !& %o!@!inho de iniciati a %or %arte deles. Passe&os a !& est6+io s!%erior. S!%onha @!e oc7 @!eira est!dar !& ser h!&ano. Se ele esti er deter&inado a n'o se deiDar est!dar, oc7 n'o conse+!ir6 conhec7Flo. 2ai ser %reciso +anharFlhe a con-ian(a. Nesse caso, a iniciati a se di ide i+!al&ente %elos dois lados F %ara !&a a&i)ade, s'o necess6rias d!as %essoas. P!ando se trata do conheci&ento de ,e!s, a iniciati a ca0e inteira&ente a ele. Se ele n'o se re elar, nada @!e oc7 -i)er o ca%acitar6 a encontr6Flo. E, na erdade, ele se d6 a conhecer &!ito &ais a certas %essoas @!e a o!tras L n'o %or@!e tenha %redile(?es, &as %or@!e A i&%oss1 el @!e ele se re ele ao ho&e& c!Ka &ente e c!Ko car6ter esteKa& e& &6s condi(?es. ,a &es&a -or&a, os raios do sol, a%esar de ta&0A& n'o tere& %redile(?es, n'o se re-lete& t'o 0e& n!& es%elho e&%oeirado @!anto n!& es%elho %olido. Pode&os di)7Flo de o!tra -or&a. en@!anto nas o!tras ci7ncias os instr!&entos s'o eDternos a nGs 8co&o o &icroscG%io e o telescG%io=, o instr!&ento %elo @!al e&os a ,e!s A nosso %rG%rio ser, nosso ser inteiro. Se o ser do ho&e& n'o esti er li&%o e 0rilhante, s!a is'o de ,e!s ser6 t!r a L co&o a l!a ista %or !& telescG%io s!Ko. E %or isso @!e os %o os a0o&in6 eis t7& reli+i?es a0o&in6 eis. eles 7e& a ,e!s atra As de !&a lente s!Ka. ,e!s sG %ode se re elar erdadeira&ente %ara ho&ens de erdade. Isso n'o si+ni-ica a%enas ho&ens indi id!al&ente 0ons, &as ho&ens !nidos entre si n!& 5nico cor%o, a&andoFse e a!DiliandoFse &!t!a&ente, re elando ,e!s !ns aos o!tros. Pois A assi& @!e ,e!s @!er @!e a h!&anidade seKa. co&o os &5sicos de !&a or@!estra, co&o os Gr+'os de !& cor%o. E& conse@c7ncia, o 5nico instr!&ento erdadeira&ente ade@!ado %ara conhecer ,e!s A a co&!nidade crist' co&o !& todo, a co&!nidade dos @!e K!ntos o a+!arda&. N!&a analo+ia, a -raternidade crist' A o e@!i%a&ento tAcnico dessa ci7ncia L os a%etrechos do la0oratGrio. Por isso, as %essoas @!e, ano si&, ano n'o, lan(a& !&a ers'o -la+rante&ente si&%li-icada da reli+i'o na tentati a de s!0stit!ir a tradi('o crist'
42

est'o %erdendo co&%leta&ente o se! te&%o. S'o co&o o s!Keito @!e, contando a%enas co& !& elho 0inGc!lo, resol e corri+ir toda a co&!nidade dos astrHno&os. Pode ser @!e esse s!Keito seKa 0astante inteli+ente, tal e) atA &ais inteli+ente do @!e al+!ns astrHno&os de erdade, &as ele %rG%rio se sa0ota. E& dois anos estar6 es@!ecido, en@!anto a erdadeira ci7ncia contin!ar6 de %A. Se o cristianis&o -osse al+o @!e in enta&os, A claro @!e seria &ais -6cil. Mas n'o A. N'o %ode&os co&%etir, e& &atAria de si&%licidade, co& as %essoas @!e in enta& reli+i?es. Co&o %oder1a&osO Tra0alha&os co& a realidade co&o ela A. SG @!e& n'o se i&%orta co& a realidade %ode se dar ao l!Do de ser si&%lista.

>. O TEMPO E ALbM ,O TEMPO


b !&a idAia %!eril a de @!e n'o %ode&os, na leit!ra de !& li ro, E%!larE al+!&as de s!as %artes. Todas as %essoas sensatas o -a)e& @!ando che+a& a !& ca%1t!lo @!e K!l+a& @!e n'o ai ser 5til. Neste ca%1t!lo, o! -alar de al+o @!e tal e) aK!de al+!ns leitores, &as @!e %ode ser isto %or o!tros so&ente co&o !&a co&%lica('o desnecess6ria. Se oc7 %ertence ao se+!ndo +r!%o, aconselhoFo a n'o se %reoc!%ar co& este ca%1t!lo, &as a %assar direto %ara o %rGDi&o. No ca%1t!lo anterior, to@!ei de le e na @!est'o da ora('o. En@!anto ela est6 -res@!inha tanto na s!a &ente @!anto na &inha, a&os tratar de !&a di-ic!ldade +eral @!e certas %essoas encontra& %ara orar. U& ho&e& res!&i! %ara &i& a sit!a('o. EAcredito e& ,e!s, &as n'o consi+o en+olir a idAia de @!e atenda a centenas de &ilh?es de %essoas @!e se diri+e& a ele n!& &es&o &o&ento.E E constatei @!e &!ita +ente %ensa do &es&o &odo. A %ri&eira coisa a notar A @!e o %ro0le&a s!r+e co& as %ala ras num mesmo momento A &aioria das %essoas A ca%a) de i&a+inar ,e!s atendendo a !& n5&ero in-inito de %eticion6rios, desde @!e che+!e& !& %or e) e ele tenha !& te&%o in-inito %ara atend7Flos. Assi&, o @!e est6 na rai) desta di-ic!ldade A a idAia de @!e ,e!s tenha de -a)er &!itas coisas n!&a 5nica -ra('o de te&%o. b isso, e idente&ente, @!e acontece conosco. Nossa ida nos e& &o&ento a &o&ento. U& &o&ento desa%arece antes @!e o o!tro che+!e, e e& cada !& deles ca0e %o!@!1ssi&a coisa. Essa A a nat!re)a do te&%o. E A claro @!e oc7 e e! te&os co&o certo @!e essa sArie te&%oral F esse arranKo de %assado, %resente e -!t!ro L n'o A a%enas o &odo co&o a ida se a%resenta %ara nGs, &as o &odo co&o -!nciona& todas as coisas @!e eDiste&. Cost!&a&os %ensar @!e todo o !ni erso e atA o %rG%rio ,e!s %assa& do %assado %ara o -!t!ro, co&o nGs -a)e&os. M!itos ho&ens c!ltos, no entanto, n'o concorda& co& isso. /ora& os teGlo+os @!e %ri&eiro le antara& a idAia de @!e &!itas coisas n'o est'o s!0&etidas ao te&%o. Mais tarde, os -ilGso-os ass!&ira& essa idAia, e a+ora os cientistas -a)e& a &es&a coisa. Co& @!ase toda a certe)a, ,e!s n'o est6 no te&%o. A ida dele n'o consiste e& &o&entos @!e s'o se+!idos %or o!tros &o&entos. Se !& &ilh'o de %essoas ora& %ara ele Bs de) e &eia da noite, ele n'o %recisa o! iFlas todas no instante)inho @!e cha&a&os de de) e &eia. ,e) e &eia, o! @!al@!er o!tro &o&ento ocorrido desde a cria('o do &!ndo, A se&%re o %resente %ara ,e!s. Para di)7Flo de o!tra &aneira, ,e!s te& toda a eternidade %ara o! ir a 0re 1ssi&a ora('o de !& %iloto c!Ko a i'o est6 %restes a cair e& cha&as. Sei @!e isso A di-1cil. 2o! tentar dar o!tro eDe&%lo, n'o eData&ente so0re a &es&a coisa, &as de al+o !& %o!co %arecido. S!%onha @!e e! esteKa escre endo !& ro&ance. Escre o. EMar" lar+o! o tra0alho e lo+o e& se+!ida o! i! 0atere& B %orta.E Para Mar", @!e i e no te&%o i&a+in6rio da &inha histGria, n'o h6 inter alo entre lar+ar o tra0alho e o! ir a 0atida na %orta. E!, %orA&, @!e so! o criador de Mar", n'o i o nesse te&%o i&a+in6rio. Entre o te&%o de escre er a %ri&eira &etade da -rase e a se+!nda, %osso %arar o tra0alho %or !&as tr7s horas e -icar i&erso e& %ensa&entos so0re Mar". Posso %ensar so0re &inha %ersona+e& co&o se ela -osse a 5nica %ersona+e& do li ro e %or
43

@!anto te&%o e! deseKar, e no entanto as horas %assadas nessa ati idade n'o a%arecer'o no te&%o dela 8dentro da histGria=. Sei &!ito 0e& @!e esse eDe&%lo n'o A %er-eito. Mas ele tal e) d7 !&a %6lida no('o do @!e e! acredito seKa erdade. ,e!s n'o %recisa se a-o0ar no -l!Do de te&%o

deste !ni erso, assi& co&o !& escritor n'o %recisa i er o te&%o i&a+in6rio de se! ro&ance. Ele %ode dar aten('o in-inita a cada !& de nGs. N!nca te e de nos tratar co&o a !&a &assa. 2oc7 est6 so)inho na co&%anhia dele co&o se -osse o 5nico ser @!e ele ti esse criado. P!ando Cristo -oi cr!ci-icado, ele &orre! %or oc7, indi id!al&ente, co&o se oc7 -osse o 5nico ho&e& da Terra. O &e! eDe&%lo -alha %or@!e o escritor a0andona !&a se@c7ncia te&%oral 8a do ro&ance= &as entra e& o!tra 8a erdadeira=. Creio, %orA&, @!e ,e!s n'o i e %reso a nenh!&a se@c7ncia te&%oral. S!a ida n'o se escoa &o&ento a &o&ento co&o a nossa. ele, %or assi& di)er, ainda est6 e& 9:<W &as ta&0A& K6 est6 e& <WSW<>. Pois s!a ida A ele &es&o. Se oc7 is!ali)ar o te&%o co&o !&a linha reta %ela @!al iaKa&os, te& de i&a+inar a ,e!s co&o a %6+ina na @!al a linha A desenhada. Percorre&os !&a a !&a as %artes da linha. te&os de deiDar o %onto A %ara alcan(ar o %onto B, e sG alcan(a&os C de%ois de deiDar B. ,e!s, %or s!a e), est6 -ora e aci&a disso, contA& a linha inteira e 7 t!do. 2ale a %ena tentar co&%reender essa idAia %or@!e ela des-a) al+!&as contradi(?es a%arentes do cristianis&o. Antes de &e tornar crist'o, e! %ro%!nha a se+!inte o0Ke('o. os crist'os di)e& @!e o ,e!s eterno @!e est6 e& toda %arte e +o erna o !ni erso inteiro se torno! ser h!&ano. Ora %ois, e! %er+!nta a, co&o ele conse+!ia +o ernar o !ni erso en@!anto era 0e07 o! en@!anto dor&iaO Co&o %odia ele ser ao &es&o te&%o o ,e!s @!e t!do sa0e e o ho&e& @!e %er+!nto! aos disc1%!los. EP!e& &e toco!OE 2oc7 h6 de notar @!e o %ro0le&a nasce dos ter&os relacionados a tempo: #En2uanto era 0e07E F ECo&o %odia ser ao mesmo tempo...E E& o!tras %ala ras, e! %ress!%!nha @!e a ida de Cristo en@!anto ,e!s se desenrola a no te&%o e @!e s!a ida en@!anto Mes!s, o ho&e& da Palestina, era !& %e@!eno la%so destacado desse -l!Do de te&%o F da &es&a -orF &a @!e o %er1odo e& @!e ser i no eDArcito A !& %er1odo destacado do total da &inha ida. E A assi& @!e a &aioria das %essoas, tal e), co&%reende o ass!nto. I&a+ina& @!e ho! e !& %er1odo na eDist7ncia de ,e!s e& @!e s!a ida na Terra ainda esta a no -!t!ro, se+!ido de !& &o&ento e& @!e ela era o %resente e %assando %ara !& &o&ento e& @!e esse te&%o -ico! no %assado. Pro a el&ente, essas idAias n'o corres%onde& B realidade. N'o d6 %ara encaiDar a ida terrena de Cristo na Palestina n!&a rela('o te&%oral co& s!a ida en@!anto ,e!s, %ois esta se encontra alA& do te&%o e do es%a(o. O!so a-ir&ar @!e a
nat!re)a h!&ana, e a eD%eri7ncia h!&ana da -ra@!e)a, do sono e da i+norIncia, de al+!& &odo se incl!e& no todo da ida di ina de ,e!s, e a-ir&o @!e essa A !&a erdade eterna so0re a s!a nat!re)a. Essa ida h!&ana e& ,e!s, ista da nossa %ers%ecti a, corres%onde a !& %er1odo %artic!lar da histGria do nosso &!ndo 8do ano 9 B cr!ci-ica('o=. I&a+ina&os assi& @!e ta&0A& corres%onda a !& %er1odo da histGria da %rG%ria eDist7ncia de ,e!s. ,e!s, %orA&, n'o te& histGria. Ele A t'o a0sol!ta&ente real @!e n'o %ode ter. Isso %or@!e ter !&a histGria si+ni-ica %erder !&a %arte da realidade 8@!e se des anece no %assado= e ainda n'o +o)ar de o!tra %arte 8@!e se encontra no
23

No ori+inal, E9:SWE. O o0Keti o do a!tor era &ostrar @!e ,e!s est6 aci&a dos li&ites do te&%o, c %ara ele n'o h6 o %assado e o -!t!ro co&o os conhece&os. Co&o os teDtos -ora& escritos na dAcada de 9:;W, o ano de 9:SW era !&a re-er7ncia de -!t!ro. 8N. do R. T.= 4.

-!t!ro=. na erdade, ter !&a histGria A n'o %oss!ir nada a n'o ser o &in5sc!lo te&%o %resente, @!e aca0a antes @!e %ossa&os a0rir a 0oca %ara -alar dele. ,e!s nos li re de %ensar @!e ele seKa assi&. Mes&o nGs te&os a es%eran(a de n'o -icar li&itados dessa -or&a %ara se&%re. O!tra di-ic!ldade @!e s!r+e se acredita&os @!e ,e!s i e no te&%o. todos @!e cr7e& e& ,e!s acredita& @!e ele sa0e o @!e e! e oc7 -are&os a&anh'. Mas, se ele sa0e @!e -arei isto o! a@!ilo, onde est6 a &inha li0erdade de -a)er o contr6rioO Be&, &ais !&a e) a di-ic!ldade est6 e& %ensar @!e ,e!s %ro+ride co&o nGs n!&a se@c7nF cia te&%oral, co& a 5nica di-eren(a de @!e ele conse+!e enDer+ar o -!t!ro e nGs, n'o. Be&, se isso A erdade, se ,e!s prev os nossos atos, -ica di-1cil entender nossa li0erdade de n'o -a)er al+o. S!%onha, no entanto, @!e ,e!s esteKa -ora e aci&a da linha de te&%o. Nesse caso, isso @!e cha&a&os Ea&anh'E A is1 el %ara ele da &es&a -or&a @!e o @!e cha&a&os EhoKeE. Todos os dias s'o Ea+oraE aos olhos de ,e!s. Ele n'o se le&0ra de @!e onte& oc7 -e) isto e a@!iloC si&%les&ente 7 oc7 -a)er essas coisas, %or@!e, e&0ora oc7 tenha %erdido %ara se&%re o dia de onte&, ele n'o %erde!. Ele n'o Eante 7E oc7 -a)endo isto e a@!ilo a&anh'C si&%les&ente 7 oc7 -a)endo essas coisas, %ois, e&0ora o a&anh' ainda n'o eDista %ara oc7, K6 eDiste %ara ele. 2oc7 n!nca %enso! @!e os atos @!e -a) a+ora s'o &enos li res sG %or@!e ,e!s sa0e o @!e oc7 est6 -a)endo. Be&, ele conhece s!as a(?es de a&anh' eData&ente da &es&a &aneira L %ois K6 est6 no a&anh' e %ode si&%les&ente o0ser 6Flo. N!& certo sentido, ele n'o conhece nossas a(?es atA @!e elas tenha& acontecidoC no entanto, o &o&ento e& @!e elas acontece& K6 A Ea+oraE %ara ele. Essa idAia &e aK!do! &!ito. Se ela n'o aK!dar oc7, deiDeFa de lado. Ela A !&a EidAia crist'E na &edida e& @!e +randes s60ios crist'os a s!stentara& e @!e nela n'o h6 nada de contr6rio ao cristianis&o. PorA&, n'o se encontra ne& na B10lia ne& e& nenh!& dos credos. 2oc7 %ode ser %er-eita&ente crist'o se& aceit6Fla, o! &es&o se& %ensar e& a0sol!to neste ass!nto.

;. A BOA IN/EC^ZO
Co&e(o este ca%1t!lo %edindo @!e oc7s is!ali)e& !&a i&a+e&. a de dois li ros so0re !&a &esa, !& e& ci&a do o!tro. E G0 io @!e o li ro @!e est6 e& 0aiDo ele a e s!stenta o @!e est6 e& ci&a. E %or ca!sa do li ro de 0aiDo @!e o de ci&a -ica, di+a&os, !ns cinco cent1&etros aci&a da s!%er-1cie da &esa, e n'o encostado nela. 2a&os cha&ar o li ro de 0aiDo de A, e o de ci&a, de B. A %osi('o de A A a ca!sa da %osi('o de B, certoO A+ora a&os i&a+inar L isto n'o %oderia acontecer, A claro, &as ser ir6 %ara nGs co&o il!stra('o L, a&os i&a+inar @!e os dois li ros esteKa& e& s!as res%ecti as %osi(?es desde toda a eternidade. Nesse caso, a %osi('o de B seria ca!sada desde se&%re %ela de A. Mas, %or o!tro lado, a %osi('o de A n'o teria eDistido antes da %osi('o de B. E& o!tras %ala ras, o e-eito n'o teria ocorrido depois da ca!sa. E claro @!e, e& +eral, os e-eitos s!cede&Fse Bs ca!sas. %ri&eiro oc7 co&e a salada de %e%inos e sG de%ois te& a indi+est'o. No entanto, isso n'o ocorre co& todas as ca!sas e e-eitos. 2oc7 er6 n!& instante %or @!e %enso @!e isto A t'o i&%ortante. Al+!&as %6+inas atr6s, e! disse @!e ,e!s A !& Ser @!e contA& tr7s %essoas se& deiDar de ser !& 5nico Ser, da &es&a -or&a @!e o c!0o contA& seis @!adrados e n'o deiDa de ser !& 5nico cor%o. Cont!do, @!ando e! co&e(ar a eD%licar co&o essas %essoas est'o relacionadas entre si, terei de !sar %ala ras @!e d'o a i&%ress'o de @!e !&a delas eDiste antes das o!tras. A %ri&eira %essoa A cha&ada de Pai, e a se+!nda, de /ilho. ,i)e&os @!e o %ri&eiro +era, o! %rod!), o se+!ndoC !sa&os a %ala ra -era, e n'o 0a/, %or@!e o @!e -oi +erado A da &es&a es%Acie do @!e o +ero!. Assi&, a %ala ra EPaiE A a 5nica a%ro%riada. In-eli)&ente, %orA&, ela d6 a entender @!e o Pai A anterior ao /1lho L co&o !& %ai h!&ano eDiste antes de se! -ilho. Mas isso n'o A erdade. Nesse caso,
45

n'o eDiste antes e de%ois. E %or isso @!e considero i&%ortante deiDar o &ais claro %oss1 el @!e !&a coisa %ode ser a -onte, a ca!sa o! a ori+e& de o!tra se& necessaria&ente eDistir antes dela. O /ilho eDiste %or@!e o Pai eDiste, &as n!nca ho! e !& te&%o e& @!e o Pai n'o ho! esse ainda +erado o /ilho. Tal e) a &elhor &aneira de entender o ass!nto seKa a se+!inte. %edi a+ora h6 %o!co @!e oc7s i&a+inasse& dois li ros, e %ro a el&ente a &aioria de oc7s i&a+ino!. O! seKa, oc7s %rod!)ira& !& ato de i&a+ina('o @!e res!lto! n!&a i&a+e& &ental. Salta B ista @!e o ato de i&a+ina('o -oi a ca!sa, e a i&a+e& &ental, o e-eito. Isso, %orA&, n'o si+ni-ica @!e oc7 %ri&eiro -e) o es-or(o i&a+inati o e de%ois che+o! B i&a+e&. As d!as coisas acontecera& si&!ltanea&ente. S!a ontade retinha a i&a+e& diante dos olhos de s!a &ente. N'o o0stante, o ato de ontade e a i&a+e& se &ani-estara& no &es&1ssi&o &o&ento e ter&inara& i+!al&ente n!& &es&o &o&ento. Se ho! esse !& Ser @!e se&%re ti esse eDistido e ti esse i&a+inado al+o desde a eternidade, se! ato teria %rod!)ido desde se&%re !&a i&a+e& &entalC &as a i&a+e& seria t'o eterna @!anto o ato. ,a &es&a &aneira, te&os de conce0er @!e o /ilho, %or assi& di)er, desde se&%re -l!1 do Pai, co&o a l!) -l!i da lI&%ada, o! o calor do -o+o, o! os %ensa&entos da &ente. Ele A a a!toFeD%ress'o do Pai L o @!e o Pai te& a di)er. E n!nca ho! e !& te&%o e& @!e o Pai -ico! calado. Mas eKa sG o @!e acontece!. todas essas i&a+ens de l!) e de calor -a)e& co& @!e o Pai e o /ilho aca0e& se %arecendo co& d!as coisas, e n'o co& d!as %essoas. Assi&, no -i& das contas, a i&a+e& de !& Pai e de !& /ilho, @!e o No o Testa&ento nos d6, re elaFse &!ito &ais eData @!e @!al@!er o!tra %ela @!al tentar&os s!0stit!1Fla. E isso @!e se&%re acontece @!ando nos a-asta&os das %ala ras da B10lia. N'o h6 nada de errado e& nos a-astar&os delas %or certo te&%o %ara esclarecer&os !&a @!est'o es%ec1-ica. No entanto, se&%re de e&os oltar. Nat!ral&ente, ,e!s sa0e descre erFse a si &es&o &!ito &elhor do @!e nGs %oder1a&os descre 7Flo. Sa0e @!e a rela('o entre Pai e /ilho, a@!i descrita, se %arece &!ito &ais co& a da Pri&eira e da Se+!nda Pessoa @!e @!al@!er o!tra @!e %!dAsse&os conce0er. A coisa &ais i&%ortante a sa0er A @!e ela A !&a rela('o de a&or. O Pai se co&%ra) no /ilhoC o /ilho, cheio de ad&ira('o, &odelaFse no Pai. Antes de se+!ir&os adiante, %erce0a o @!anto isso A i&%ortante do %onto de ista %r6tico. Pessoas de todos os ti%os +osta& de re%etir a a-ir&a('o crist' de @!e E,e!s A a&orE. Elas n'o se d'o conta de @!e essas %ala ras sG %ode& si+ni-icar al+!&a coisa se ,e!s conti er %elo &enos d!as %essoas. O a&or A al+o @!e !&a %essoa sente %or o!tra. Se ,e!s -osse !&a 5nica %essoa, n'o %oderia ter sido a&or antes da cria('o do &!ndo. E claro @!e, e& +eral, o @!e essas %essoas @!ere& di)er A al+o 0astante di-erente. EO a&or A ,e!s.E P!ere& di)er, na realidade, @!e nossos senti&entos a&orosos, co&o @!er e onde @!er @!e s!rKa&, e @!ais@!er @!e seKa& se!s e-eitos, de e& ser tratados co& todo o res%eito. Pode at. ser, &as trataFse de al+o 0e& di-erente do @!e os crist'os entende& %ela a-ir&a('o E,e!s A a&orE. Eles acredita& @!e a ati idade i ida e dinI&ica do a&or se&%re este e %resente e& ,e!s, desde toda a eternidade, e crio! todas as o!tras coisas. Ali6s, tal e) seKa essa a di-eren(a -!nda&ental entre o cristianis&o e todas as o!tras reli+i?es. no cristianis&o, ,e!s n'o A !& ente est6tico F ne& &es&o !&a %essoa est6tica F, &as !&a ati idade %!lsante e dinI&icaC A !&a ida dotada de +rande co&%leDidade interna. E @!ase L %or -a or, n'o &e K!l+!e& irre erente F co&o !&a dan(a. A !ni'o entre o Pai e o /ilho A al+o t'o i o e concreto @!e ela &es&a A ta&0A& !&a %essoa. Sei @!e isso A @!ase inconce01 el, &as tente co&%reender a @!est'o so0 este %onto de ista. oc7 sa0e @!e, entre os seres h!&anos @!e se !ne& n!&a -a&1lia, n!& cl!0e o! n!& sindicato, as %essoas -ala& do Ees%1ritoE dessas a+re&ia(?es. /ala& desse Ees%1ritoE %or@!e os &e&0ros indi id!ais, @!ando est'o K!ntos, desen ol e& &aneiras %artic!lares de con ersar e de se co&%ortar @!e n'o desen ol eria& se n'o
4-

esti esse& K!ntos<;. E co&o se !&a %ersonalidade co&!nal +anhasse eDist7ncia. E claro @!e, nesse eDe&%lo, n'o se trata de !&a %essoa real. A a%enas al+o @!e se %arece co& !&a %essoa. Mas essa . so&ente !&a das di-eren(as entre ,e!s e nGs. A@!ilo @!e nasce da ida conK!nta do Pai e do /ilho A !&a %essoa realC A, co& e-eito, a terceira das tr7s %essoas de ,e!s. Essa Terceira Pessoa A cha&ada, e& lin+!a+e& tAcnica, de Es%1rito Santo o! EEs%1rito de ,e!sE. N'o se %reoc!%e ne& se s!r%reenda se acontecer de oc7 achar essa %essoa &ais a+a e &isteriosa @!e as o!tras d!as. Penso @!e eDiste !&a ra)'o %ara @!e isso aconte(a. Na ida crist', nGs n'o cost!&a&os olhar para ele. Ele est6 se&%re a+indo atra As de nGs, Se oc7 i&a+ina o Pai co&o al+o @!e est6 E-oraE, B s!a -rente, e i&a+ina o /ilho co&o al+!A& @!e est6 ao se! lado, aK!dandoFo a orar, tentando -a)er de oc7 ta&0A& !& -ilho de ,e!s, ent'o te& de conce0er a terceira %essoa co&o al+o dentro de oc7, o! atr6s de oc7. Tal e) al+!&as %essoas ache& &ais -6cil co&e(ar %ela terceira %essoa e -a)er o ca&inho in erso. ,e!s A a&or, e esse a&or o%era atra As dos ho&ens L es%ecial&ente atra As de toda a co&!nidade crist'. Mas esse es%1rito de a&or A, desde toda a eternidade, !& a&or @!e se d6 entre o Pai e o /ilho. Be&, e @!al a i&%ortIncia dissoO b a coisa &ais i&%ortante do &!ndo. A dan(a, o enredo dra&6tico o! a co&%leDidade interna dessa ida tri%essoal de e se desenrolar dentro de cada !& de nGs. 2endo a @!est'o do o!tro lado, cada !& de nGs te& de %enetrar nessa co&%leDidade interna, ass!&ir se! l!+ar nessa dan(a. N'o eDiste o!tra &aneira de se alcan(ar e !s!-r!ir a -elicidade %ara a @!al -o&os criados. Sai0a oc7 @!e n'o s1 as coisas &6s, &as ta&0A& as 0oas, s'o contra1das co&o !&a es%Acie de in-ec('o. Se oc7 @!er se a@!ecer, te& de se a%roDi&ar do -o+oC se @!er se &olhar, te& de entrar de0aiDo dU6+!a. Se @!er a ale+ria, o %oder, a %a) e a ida eterna, te& de se a%roDi&ar o! &es&o %enetrar na@!ilo @!e as contA&. Essas coisas n'o s'o %r7&ios @!e ,e!s %oderia, se @!isesse, si&%les&ente conceder a @!al@!er %essoa. ,o !&a +rande -onte de ener+ia e de 0ele)a @!e Korra a %artir do %rG%rio centro da realidade. Se oc7 esti er %rGDi&o da -onte, as raKadas de 6+!a o &olhar'oC se se &anti er a-astado, contin!ar6 seco. P!ando o ho&e& est6 !nido a ,e!s, co&o %oderia n'o i er %ara se&%reO P!ando est6 se%arado de ,e!s, o @!e %ode -a)er sen'o de-inhar e &orrerO Mas co&o %ode ele se !nir a ,e!sO Co&o %ode&os ser atra1dos %ara dentro da ida trinit6riaO Le&0reFse do @!e e! disse no Ca%1t!lo < so0re a -erao e a criao NGs n'o -o&os +erados %or ,e!s, &as a%enas criados. e& nosso estado nat!ral, n'o so&os -ilhos de ,e!s, &as a%enas 8%or assi& di)er= est6t!as. N'o %oss!1&os /o., a ida es%irit!al, &as a%enas )Aos, a ida 0iolG+ica, @!e e& 0re e de-inhar6 e &orrer6. A o-erta @!e o cristianis&o -a) se res!&e no se+!inte. se deiDar&os ,e!s a+ir, %odere&os ir a co&%artilhar da ida de Cristo. Ent'o, %artilhare&os de !&a ida @!e -oi +erada, n'o criadaC !&a ida @!e se&%re eDisti! e se&%re eDistir6. Cristo A o /ilho de ,e!s. Se %artici%ar&os desse ti%o de ida, ta&0A& sere&os -ilhos de ,e!s. A&are&os o Pai co&o o /ilho o a&a, e o Es%1rito Santo des%ertar6 e& nGs. Cristo eio a este &!ndo e se -e) ho&e& a -i& de disse&inar nos o!tros ho&ens o ti%o de ida @!e ele %oss!i F %or &eio da@!ilo @!e cha&o de E0oa in-ec('oE. Todo crist'o de e tornarFse !& %e@!eno Cristo. O %ro%Gsito de se tornar crist'o n'o A o!tro sen'o esse.

V. OS TEIMOSOS SOL,A,INJOS ,E CJUMBO


O /ilho de ,e!s se -e) ho&e& %ara @!e os ho&ens %!desse& tornarFse -ilhos de ,e!s. N'o sa0e&os F e!, %elo &enos, n'o sei L co&o as coisas seria& se a ra(a h!&ana n!nca ti esse se re0elado contra ,e!s e se aliado ao ini&i+o. Tal e) todos os ho&ens i esse& Ee& CristoE, co&%artilhasse& desde o nasci&ento a ida do /ilho de ,e!s. Tal e) a ida @!e cha&a&os de )Aos, a ida nat!ral, ti esse sido ass!&ida e incor%orada
2.

Esse co&%orta&ento cor%orati o %ode ser, e idente&ente, &elhor o! %ior @!e o co&%orta&ento indi id!al. 44

a /o., a ida incriada, de i&ediato e de !&a e) %or todas. Mas isso n'o %assa de !& %al%ite. O @!e nos interessa . a sit!a('o tal co&o se a%resenta %ara nGs a+ora. O at!al estado de coisas A o se+!inte. os dois ti%os de ida s'o n'o a%enas co&%leta&ente di-erentes entre si 8o @!e se&%re -ora& e se&%re ser'o=, &as ta&0A& o%ostos. A ida nat!ral de cada !& de nGs A !&a coisa e+oc7ntrica, @!e @!er ser %a%aricada e ad&irada, @!er tirar anta+e& das o!tras idas e !sar %ara se! %ro eito o !ni erso inteiro. Aci&a de t!do, ela @!er ser deiDada e& %a). @!er distIncia de t!do @!e %ossa ser &elhor, &ais -orte o! &ais ele ado @!e ela, t!do @!e %ossa re elar a s!a %e@!ene). Te& &edo da l!) e do ar -resco do &!ndo es%irit!al, da &es&a -or&a @!e as %essoas @!e -ora& criadas se& hi+iene n'o +osta& de to&ar 0anho. N!& sentido, ela te& toda a ra)'o, %ois sa0e @!e, se cair nas +arras da ida es%irit!al, se! e+ocentris&o e s!a ontade %rG%ria ser'o eDter&inados. Assi&, l!ta co& !nhas e dentes %ara @!e isso n'o aconte(a. 2oc7 n!nca i&a+ino!, @!ando era %e@!eno, co&o seria di ertido se se!s 0rin@!edos +anhasse& idaO Be&, i&a+ine @!e oc7 ti esse e-eti a&ente o %oder de darFlhes ida. I&a+ine @!e %!desse trans-or&ar !& soldadinho de ch!&0o n!& ho&en)inho de erdade. O ch!&0o teria de trans-or&arFse e& carne. I&a+ine @!e o soldadinho n'o +ostasse da &!dan(a. A carne n'o o interessaC t!do o @!e ele 7 A o ch!&0o arr!inado. Pensa @!e oc7 @!er &at6Flo e -ar6 t!do o @!e %!der %ara i&%ediFlo. Se isso esti er ao se! alcance, n'o se deiDar6 trans-or&ar e& ho&e& de Keito nenh!&. O @!e oc7 -aria co& esse soldadinho e! n'o sei, &as o @!e ,e!s -e) co& o +7nero h!&ano -oi o se+!inte. a Se+!nda Pessoa de ,e!s, o /ilho, torno!Fse ele &es&o !& ho&e&. nasce! e& nosso &!ndo co&o !& ho&e& L !&a %essoa real, @!e -ala a deter&inada l1n+!a, tinha deter&inada alt!ra, deter&inado %eso e !&a certa cor de ca0elo. O Ser Eterno, @!e t!do sa0e e crio! todo o !ni erso, torno!Fse no a%enas !& ho&e&, &as 8antes disso= !& 0e07 e, antes disso ainda, !& -eto dentro do cor%o de !&a &!lher. Se @!er sa0er co&o ele de e ter se sentido, i&a+ine se oc7 se trans-or&asse n!&a les&a o! n!& caran+!eKo. Co&o res!ltado, ho! e !& ho&e& @!e -oi de -ato co&o todos os seres h!&anos de eria& ser. !& ho&e& c!Ka ida criada, herdada de s!a &'e, deiDo!Fse assi&ilar co&%leta e %er-eita&ente %ela ida +erada. Nele, a criat!ra h!&ana nat!ral -oi %lena&ente ass!&ida %elo di ino /ilho. Assi&, n!& caso %artic!lar, a h!&anidade che+o!, %or assi& di)er, aonde tinha de che+ar. %asso! B ida de Cristo. E, !&a e) @!e toda a nossa di-ic!ldade reside no -ato de @!e, e& certo sentido, a ida nat!ral te& de ser E&ortaE, ele escolhe! !& ca&inho terreno &arcado %ela &orte cotidiana de todos os se!s deseKos h!&anos L escolhe! a %o0re)a, a inco&%reens'o de s!a %rG%ria -a&1lia, a trai('o de !& de se!s a&i+os 1nti&os, a )o&0aria e o es%anca&ento nas &'os da %ol1cia e a eDec!('o &ediante tort!ra. E ent'o, de%ois de ser &orta F &orta, de certa &aneira, a cada dia F, a criat!ra h!&ana @!e nele ha ia, %or ser !nida ao di ino /ilho, olto! de no o B ida. O ho&e& e& Cristo ress!scito!. n'o a%enas o ,e!s. T!do se res!&e a isto. Pela %ri&eira e) i&os !& ho&e& de erdade. U& soldadinho de 0rin@!edo F -eito de ch!&0o co&o todos os o!tros F se torno! es%l7ndida e total&ente i o. E a@!i, co&o seria de es%erar, che+a&os ao %onto e& @!e &inha analo+ia -ica i&%er-eita. Se !& soldadinho o! !&a est6t!a +anhasse ida, isso n'o -aria +rande di-eren(a %ara o resto dos soldadinhos o! das est6t!as, %ois !ns est'o se%arados dos o!tros. Os seres h!&anos, no entanto, n'o s'o assi&. Parece& se%arados %or@!e anda& todos %or a1, cada !& %ara se! lado. O %ro0le&a A @!e so&os constit!1dos de tal &odo @!e sG conse+!i&os er o &o&ento %resente. Se %!dAsse&os enDer+ar o %assado, t!do teria %ara nGs !&a a%ar7ncia &!ito di-erente, %or@!e ho! e !& te&%o e& @!e todo ho&e& -a)ia %arte da s!a &'e e 8n!& %assado ainda &ais distante= de se! %aiC e !& o!tro te&%o e& @!e estes -a)ia& %arte dos a Gs. Se %!dAsse&os enDer+ar a h!&anidade no decorrer do te&%o, co&o ,e!s a 7, ela n'o nos %areceria !& %ontilhado de &!itos entes distintos, &as si& !&a 5nica coisa i a, @!e n'o %6ra de crescer F co&o
42

!&a -rondosa 6r ore. Cada indi 1d!o a-i+!rarFseFia li+ado a todos os o!tros. E &ais. assi& co&o est'o todos li+ados !ns aos o!tros, est'o todos li+ados a ,e!s. A+ora &es&o, neste eDato &o&ento, todos os ho&ens, &!lheres e crian(as do &!ndo inteiro sG res%ira& e sente& %or@!e ,e!s, %or assi& di)er, os E&antA& -!ncionandoE. Lo+o, @!ando o Cristo se torna ho&e&, n'o A o &es&o @!e se oc7 se tornasse !& deter&inado soldadinho de ch!&0o. E co&o se al+o @!e se&%re a-eto! toda a &assa da h!&anidade %assasse, n!& deter&inado %onto, a a-et6Fla de &aneira no a. A %artir desse %onto, o e-eito se es%alha %or todo o +7nero h!&ano. A-eta n'o sG as %essoas @!e i era& de%ois de Cristo, &as ta&0A& as @!e i era& antes deleC a-eta incl!si e as @!e n!nca o! ira& -alar dele. E co&o %in+ar n!& co%o dU6+!a !&a +ota de !&a s!0stIncia @!e desse no o sa0or e no a cor a todo o l1@!ido. PorA&, A claro @!e nenh!& desses eDe&%los il!stra a realidade de -or&a %er-eita. No -i& das contas, sG ,e!s A i+!al a ele &es&o, e o @!e ele -a) n'o se asse&elha a nenh!&a o!tra coisa. Ne& seria de es%erar @!e se asse&elhasse. ,e @!e &odo, ent'o, ele a-eto! toda a &assa da h!&anidadeO ,a se+!inte &aneira. toda a tare-a de nos tornar&os -ilhos de ,e!s, de trans-or&ar&oFnos de seres criados e& seres +erados, de %assar&os de !&a ida 0iolG+ica %ro isGria %ara !&a ida Ees%irit!alE eterna L toda essa tare-a K6 -oi -eita %ara nGs. ,e!s se encarre+o! dela. A h!&anidade K6 -oi Esal aE e& %rinc1%io. NGs, indi 1d!os, te&os de nos a%ro%riar dessa sal a('o. Mas o tra0alho %esado F @!e n!nca conse+!ir1a&os le ar a ca0o so)inhos F K6 -oi -eito. N'o %recisa&os tentar escalar a ida es%irit!al %ela nossa %rG%ria -or(a, %ois ela K6 desce! so0re a ra(a h!&ana. Se si&%les&ente nos a0rir&os ao Jo&e& @!e a %oss!i! e& s!a %lenit!de, Jo&e& @!e, a%esar de ser ,e!s, ta&0A& A erdadeira&ente h!&ano, ele a -ar6 -!ncionar e& nGs e %or nGs. Le&0reFse do @!e e! disse so0re a E0oa in-ec('oE. U& Ser da nossa ra(a K6 -oi in-ectado %or essa no a idaC se nos a%roDi&ar&os dele, sere&os in-ectados ta&0A&. N'o h6 d5 ida de @!e %ode&os eD%ressar essa erdade de di ersas &aneiras. Pode&os di)er @!e Cristo &orre! %or nossos %ecados. Pode&os di)er @!e o Pai nos %erdoo! %or@!e Cristo -e) %or nGs o @!e de er1a&os ter -eito %or conta %rG%ria. Pode&os di)er @!e -o&os 0anhados no san+!e do Cordeiro. O!, ainda, @!e Cristo ence! a &orte. T!do isso A erdade. Se al+!&a dessas -or&!la(?es n'o lhe a+rada, deiDeFa de lado e adote a @!e &ais lhe a+radar. E, @!al@!er @!e seKa a escolhida, n'o co&ece a disc!tir co& as %essoas %elo si&%les -ato de !sare& -Gr&!las di-erentes da s!a.

S. ,UAS NOTAS
A -i& de e itar &alFentendidos, resol i acrescentar notas a d!as @!est?es s!scitadas %elo ca%1t!lo anterior. 89= U& cr1tico 0astante sensato &e %er+!nto! %or @!e, se ,e!s @!eria @!e -Hsse&os se!s -ilhos e n'o Esoldadinhos de 0rin@!edoE, ele n'o -erou &!itos -ilhos desde o co&e(o e& e) de criar 0one@!inhos e de%ois darFlhes ida %or &eio de !& %rocesso t'o di-1cil e doloroso. U&a %arte da res%osta A 0astante -6cilC a o!tra %ro a el&ente est6 aci&a da co&%reens'o h!&ana. 2a&os B %arte -6cil. o %rocesso de trans-or&a('o do hoF &e& de criat!ra e& -ilho n'o seria di-1cil ne& doloroso se a ra(a h!&ana n'o ti esse se a-astado de ,e!s sAc!los atr6s. O ho&e& %Hde a-astarFse %or@!e ,e!s lhe de! o li reF ar01trioC e ,e!s de!Flhe o li reFar01trio %or@!e !& &!ndo de &eros a!tH&atos n'o %oderia conhecer o a&or e, %ortanto, n'o %oderia ta&%o!co conhecer a -elicidade in-inita. A+ora a %arte di-1cil. todos os crist'os concorda& e& @!e, no sentido %leno e ori+inal da %ala ra, sG eDiste !& E/ilho de ,e!sE. Se insistir&os e& %er+!ntar EN'o %oderia ter ha ido &!itosOE, nos ere&os entranhados n!& &istArio %ro-!ndo. Ser6 @!e as %ala ras E%oderia ter ha idoE t7& al+!& sentido @!ando a%licadas a ,e!sO Pode&os di)er @!e !&a coisa -inita E%oderia ter sidoE di-erente do @!e A, e %ode&os di)7Flo %or@!e ela e-eti a&ente teria sido di-erente se !&a o!tra coisa ta&0A& ti esse sido di-erenteC e esta o!tra coisa teria sido di-erente se !&a terceira coisa ta&0A& o ti esse
49

sido, e assi& %or diante. 8As letras @!e co&%?e& esta %6+ina teria& sido er&elhas se o ti%G+ra-o ti esse !sado tinta er&elha, e ele teria !sado tinta er&elha se o che-e da +r6-ica o ti esse &andado -a)7Flo, e %or a1 a-ora.= Mas, @!ando -ala&os a res%eito de ,e!s L a res%eito do /ato irred!t1 el do @!al todos os o!tros de%ende& e no @!al se sedi&enta& F, A a0s!rdo %er+!ntar se as coisas %oderia& ter se dado de o!tra &aneira. Co& ,e!s, as coisas s'o o @!e s'o, e -i& da histGria. Mes&o se& le ar isso e& conta, encontro !& %ro0le&a na %rG%ria idAia de o Pai +erar &!itos -ilhos desde toda a eternidade. Para @!e ho! esse &!itos -ilhos, eles teria& de ser di-erentes !ns dos o!tros. ,!as &oedas de !& penny t7& o &es&o -or&ato. Co&o %ode& ser d!asO Ora, oc!%ando %osi(?es di-erentes no es%a(o e contendo 6to&os di-erentes. E& o!tras %alaF ras, %ara conce07Flas co&o distintas entre si, ti e&os de introd!)ir os conceitos de es%a(o e &atAriaC na erdade, ti e&os de introd!)ir toda a Enat!re)aE, o !ni erso criado. Posso co&%reender a di-eren(a entre Pai e /ilho se& !tili)ar os conceitos de es%a(o e a &atAria, %or@!e !& +era e o o!tro A +erado. A rela('o do Pai co& o /ilho n'o A id7ntica B rela('o do /ilho co& o Pai. PorA&, se ho! esse &!itos -ilhos, todos teria& a &es&a rela('o entre si e a &es&a rela('o co& o Pai. Co&o di-eriria& entre siO Essa di-ic!ldade n'o se e idencia de i&ediato. ,e in1cio, i&a+ino @!e so! ca%a) de conce0er a idAia de di ersos E-ilhosE. Mas, @!ando &e %onho a %ensar, constato @!e isso sG A %oss1 el %or@!e os i&a+ino a+a&ente co&o -i+!ras h!&anas re!nidas n!&a es%Acie @!al@!er de es%a(o. E& o!tras %ala ras, e&0ora @!isesse %ensar e& al+o @!e eDistia antes @!e o !ni erso -osse criado, introd!)i a1, inad ertida&ente, a idAia do !ni erso -1sico e colo@!ei dentro dela esse al+o. P!ando %aro de -a)er isso e ainda assi& tento %ensar no Pai +erando &!itos -ilhos Eantes de todos os &!ndosE, eKo @!e, na realidade, n'o esto! %ensando e& nada. A idAia se des anece e& &eras %ala ras. 8Ser6 @!e a nat!re)a L o es%a(o, o te&%o e a &atAria L -oi criada %recisa&ente a -i& de tornar %oss1 el a &!lti%licidadeO Ser6 @!e, %ara ha er !&a &!ltid'o de es%1ritos eternos, n'o A %reciso antes -a)er &!itas criat!ras nat!rais, n!& !ni erso, %ara de%ois es%irit!ali)6FlasO E claro @!e t!do isso s'o es%ec!la(?es.= 8<= A idAia de @!e toda a ra(a h!&ana A, e& certo sentido, !& 5nico cor%o F !& i&enso or+anis&o, co&o !&a 6r ore F n'o de e ser con-!ndida co& a no('o de @!e as di-eren(as indi id!ais n'o i&%orta& o! @!e as %essoas reais, co&o To&, No00" e Yate, s'o &enos i&%ortantes @!e entes coleti os co&o classes, ra(as etc. Na erdade, as d!as idAias s'o o%ostas. "s Gr+'os @!e co&%?e& !& or+anis&o s'o &!ito di-erentes !ns dos o!trosC K6 os entes @!e n'o -or&a& !& or+anis&o %ode& ser 0astante %arecidos. Seis &oedas de !& penny s'o total&ente se%aradas, &as 0astante se&elhantesC &e! nari) e &e! %!l&'o s'o co&%leta&ente di-erentes, &as sG est'o i os %or@!e -a)e& %arte do &e! cor%o e %artilha& !&a ida co&!&. O cristianis&o n'o conce0e os indi 1d!os h!&anos co&o &eros &e&0ros de !& +r!%o, o! itens n!&a lista, &as co&o Gr+'os n!& cor%o F !ns di-erentes dos o!tros, e cada @!al o-erecendo !&a contri0!i('o %rG%ria e ins!0stit!1 el. P!ando oc7 se -la+rar tentando trans-or&ar se!s -ilhos, al!nos o! atA i)inhos e& %essoas eData&ente i+!ais a oc7, le&0reFse de @!e ,e!s %ro a el&ente n'o @!is @!e eles -osse& assi&. 2oc7 e eles s'o Gr+'os di-erentes, co& -inalidades di-erentes. Por o!tro lado, @!ando oc7 se sentir tentado a n'o se inco&odar co& os %ro0le&as de al+!A& %or@!e eles En'o lhe di)e& res%eitoE, le&0reFse de @!e, a%esar de essa %essoa ser di-erente de oc7, ela -a) %arte do &es&o or+anis&o. Se es@!ecer esse -ato, oc7 se tornar6 !& indi id!alista. Se, %or o!tro lado, es@!ecer @!e ela A !& Gr+'o di-erente, @!iser s!%ri&ir as di-eren(as e -a)er todas as %essoas i+!ais, tornarFseF6 !& totalit6rio. O crist'o n'o de e ser ne& !&a coisa ne& o!tra. Sinto o -orte deseKo de lhe di)er L e acho @!e oc7 sente a &es&a coisa L @!al dos dois erros A o %ior. Essa A a estratA+ia do dia0o %ara nos %e+ar. Ele se&%re en ia ao &!ndo erros aos %ares L %ares de o%ostos. E se&%re nos esti&!la a des%erdi(ar !& te&%o %recioso na tentati a de adi inhar @!al deles A o %ior. Sa0e %or @!7O Ele !sa o -ato de oc7 a0o&inar !& deles %ara le 6Flo aos %o!cos a cair no eDtre&o o%ostoC Mas n'o nos deiDe&os en+anar. Te&os
23

de &anter os olhos -iDos e& nosso o0Keti o, @!e est6 0e& B nossa -rente, e %assar reto no &eio de a&0os os erros. Ne& !& ne& o!tro nos interessa&.

R.O ,I2INO /IN*IMENTO


Pe(o licen(a ao leitor %ara iniciar no a&ente o ca%1t!lo co& d!as i&a+ens, o! histGrias. U&a das histGrias oc7 K6 de e ter lidoC cha&aFse * Bela e a Bera 2oc7 h6 de se le&0rar @!e a +arota, %or al+!&a ra)'o, te& de se casar co& o &onstro. ,e%ois de casada, 0eiKaFo co&o a !& ho&e& e ent'o, %ara se! al1 io, ele se torna !& ra%a) e eles i e& -eli)es %ara se&%re. A se+!nda histGria A so0re !&a %essoa @!e te e de !sar !&a &6scara, !&a &6scara @!e a torna a &!ito &ais 0onita do @!e era de -ato. Te e de !s6F la %or anos a -io. P!ando -inal&ente a tiro!, desco0ri! @!e s!a -ace tinha se ada%tado, crescido e se tornado i+!al B &6scara. Assi&, se tornara &!ito 0onita. O @!e co&e(ara co&o !& dis-arce ter&ino! co&o a %rG%ria realidade. Tenho a i&%ress'o de @!e a&0as as histGrias %ode& aK!dar a il!strar 8dentro dos li&ites da -antasia, A claro= o @!e tenho a di)er neste ca%1t!lo. AtA a@!i, tentei descre er -atos F o @!e A ,e!s e o @!e ele -e). A+ora, +ostaria de %assar %ara a %r6tica F o @!e -a)er a se+!ir. P!al a i&%ortIncia de toda essa Teolo+iaO Ela %ode co&e(ar a ter i&%ortIncia hoKe B noite. Se oc7 te e interesse s!-iciente %ara ler o li ro atA a@!i, %ro a el&ente ter6 interesse s!-iciente %ara -a)er s!as ora(?es B noiteC e, @!ais@!er @!e seKa& essas ora(?es, !&a delas certa&ente ser6 o PaiFnosso. S!as %ri&eiras %ala ras s'o K!sta&ente essas, Pai nosso 2oc7 %erce0e, %or acaso, o @!e elas si+ni-ica&O Si+ni-ica&, na erdade, @!e oc7 se %?e na %osi('o de !& -ilho de ,e!s. Se& &eiasF%ala ras, A co&o se oc7 se 0antasiasse de Cristo 2oc7 -in+e. Por@!e A e idente @!e, no &o&ento e& @!e se d6 conta do si+ni-icado das %ala ras, oc7 %erce0e @!e n'o A !& -ilho de ,e!s. N'o A !& ser co&o o /ilho de ,e!s, c!Ka ontade e c!Kos inF teresses esta a& e& !n1ssono co& os do Pai. A !& -eiDe de &edos e+oc7ntricos, de es%eran(as 's, de co0i(a, de ci5&es, de aidade, -adados B &orte. So0 !& certo %onto de ista, %ortanto, -antasiarFse de Cristo A !&a tre&enda des-a(ate). O estranho nisso t!do A @!e ele ordeno! @!e a+1sse&os assi&. Por @!7O P!al a anta+e& de -in+ir ser o @!e n'o so&osO Be&, na es-era h!&ana eDiste& dois ti%os de -in+i&ento. EDiste !& r!i&, e& @!e o -in+ir to&a o l!+ar da %rG%ria coisa, co&o @!ando !& ho&e& di) @!e ai nos aK!dar, &as n'o aK!da. Mas ta&0A& eDiste !& 0o&, @!ando o -in+i&ento nos le a B realidade. P!ando oc7 n'o est6 se sentindo &!ito a&i+6 el, &as sa0e @!e de eria s7Flo, e& +eral a &elhor coisa a -a)er A adotar &odos a+rad6 eis e se co&%ortar co&o se -osse !&a %essoa &elhor do @!e real&ente A. E& %o!cos &in!tos, co&o todos sa0e&os %or eD%eri7ncia %rG%ria, %assar6 a se sentir, de -ato, &ais a&istoso. Co& &!ita -re@c7ncia, a 5nica &aneira de ad@!irir !&a @!alidade consiste e& co&%ortarFse co&o se K6 a ti esse. E %or isso @!e as 0rincadeiras in-antis s'o t'o i&%ortantes. As crian(as -in+e& ser ad!ltos F 0rincando de soldado e de donaFdeFcasa. Est'o se&%re retesando os &5sc!los e a-iando a inteli+7ncia, de &odo @!e, -in+indo ser ad!ltos, aca0a& tornandoFse ad!ltos de erdade. No &o&ento e& @!e oc7 se d6 %or si e di) EA@!i esto!, nos traKes de CristoE, A 0e& %ro 6 el @!e isl!&0re de i&ediato al+!& &odo %elo @!al o -in+i&ento %ossa deiDar de ser t'o -in+ido e se torne &ais real. /la+rar6, %or eDe&%lo, di ersos %ensa&entos %assando %ela s!a &ente, %ensa&entos @!e n'o de eria& ocorrer a !& -ilho de ,e!s. Ora, %are de %ens6Flos. O! sen'o %erce0er6 @!e, e& e) de estar orando, de eria estar na sala escre endo !&a carta o! aK!dando s!a es%osa co& a lo!(a. Ora, -a(a isso. 2oc7 K6 entende! o @!e est6 acontecendo. O %rG%rio Cristo, /ilho de ,e!s, @!e A ho&e& 8co&o oc7= e ,e!s 8co&o se! Pai=, est6 na erdade a se! lado e K6 desde a@!ele &o&ento co&e(a a trans-or&ar se! -in+i&ento e& realidade. Esta n'o A si&%les&ente !&a &aneira re0!scada de di)er @!e a s!a consci7ncia est6 lhe ditando o @!e -a)er. Se oc7 si&%les&ente %er+!ntar B consci7ncia o @!e de e -a)er, ter6 !&a res%ostaC se recordar @!e est6 so0 as estes de Cristo, ter6 o!tra res%osta 0e& di-erente. J6 !&a
2&

%or('o de coisas @!e s!a consci7ncia n'o ai achar es%ecial&ente erradas 8es%eF cial&ente coisas @!e %assa& %ela s!a ca0e(a=, &as @!e oc7 %erce0e de i&ediato @!e s'o inaceit6 eis %ara @!e& -a) !& es-or(o sArio %ara ser co&o o Cristo. 2oc7 n'o est6 &ais %ensando si&%les&ente e& certo e erradoC est6 tentando contrair a 0oa in-ec('o de !&a Pessoa. E !&a ati idade &ais %rGDi&a da %int!ra de !& @!adro @!e da o0edi7ncia a !& cGdi+o de re+ras. E o c!rioso A @!e, de !& lado, ela A 0e& &ais di-1cil @!e a o0edi7ncia, &as, de o!tro, A &!ito &ais -6cil. O erdadeiro /ilho de ,e!s est6 ao se! lado. Ele est6 co&e(ando a trans-or&ar oc7 e& al+o se&elhante a ele. Est6 co&e(ando, %or assi& di)er, a EinKetarE se! ti%o de ida e %ensa&ento, s!a /o., e& oc7C est6 co&e(ando a trans-or&ar o soldadinho de ch!&0o n!& ho&e& i o. A %arte de oc7 @!e n'o +osta disso A a %arte @!e ainda A -eita de ch!&0o. Al+!ns de oc7s %ode& achar @!e isto est6 &!ito distante de s!as eD%eri7ncias %essoais. Tal e) di+a&. EN!nca senti a %resen(a in is1 el de Cristo a &e! lado &e aK!dando, &as 6rias e)es -!i aK!dado %or o!tros seres h!&anos.E Mal co&%arando, A co&o a &!lher @!e, na Pri&eira *!erra, disse @!e n'o se i&%orta a co& !&a %oss1 el carestia de %'o, %ois e& s!a casa sG co&ia& torradas. Se n'o ho! er %'o, n'o ha er6 torrada. ,a &es&a -or&a, se& a aK!da de Cristo, os o!tros seres h!&anos ta&0A& n'o 'o nos aK!dar. Ele o%era e& nGs de di ersas &aneiras. n'o a%enas dentro dos li&ites do @!e cha&a&os de E ida reli+iosaE, &as ta&0A& %or &eio da nat!re)a, do nosso %rG%rio cor%o, dos li ros, Bs e)es incl!si e &ediante eD%eri7ncias @!e %oderia& ser istas 8na hora e& @!e ocorrera&= co&o anticrists P!ando !& Ko e& @!e -re@centa a i+reKa de -or&a rotineira se d6 conta de @!e real&ente n'o acredita no cristianis&o e %6ra de -re@cent6Fla F %ress!%ondo @!e se trate de !&a atit!de honesta e sincera, e n'o de al+o @!e ele -a) sG %ara a0orrecer os %ais F, o Es%1rito de Cristo est6 &ais %rGDi&o dele do @!e Ka&ais este e antes F %ress!%ondo @!e to&o! essa atit!de de cora('o, e n'o %ara inco&odar os se!s %ais. PorA&, aci&a de t!do, Cristo o%era e& nGs atra As dos o!tros seres h!&anos, e neles atra As de nGs. Os seres h!&anos s'o es%elhos o! E%ortadoresE de Cristo %ara os o!tros seres h!&anos. Ns e)es, %ortadores inconscientes. A E0oa in-ec('oE %ode ser trans&itida atA &es&o %elos @!e n'o -ora& in-ectados. Certas %essoas @!e n'o era& cristas &e aK!dara& a a0ra(ar o cristianis&o. E& +eral, %orA&, s'o os @!e conhece& o Cristo @!e o le a& Bs o!tras %essoas. Esse A o &oti o %elo @!al a I+reKa A t'o i&%ortante F o cor%o inteiro dos crist'os, @!e re ela& o Cristo !ns aos o!tros. PodeFse di)er @!e, @!ando dois -iAis K!ntos se+!e& Mes!s Cristo, o cristianis&o n'o se -ortalece a%enas e& do0ro, co&F %arado ao te&%o e& @!e os dois o se+!ia& se%arados, &as si& de)esseis e)es. N'o se es@!e(a de !&a coisa. A nat!ral @!e !&a crian(a de colo, a %rinc1%io, 0e0a o leite do seio &aterno se& sa0er @!e @!e& lhe d6 o leite A s!a &'e. b i+!al&ente nat!ral @!e eKa&os o ho&e& @!e nos aK!da se& %erce0er o Cristo %or tr6s dele. PorA&, n'o de e&os %er&anecer 0e07s %ara se&%re. Te&os de crescer e reconhecer o erdadeiro ,oador. Seria lo!c!ra n'o -a)er isso, %ois, nesse caso, t!do o @!e nos restaria seria conF -iar a%enas e& seres h!&anos co&o nGs, o @!e nos le aria B dece%('o. "s &elhores entre eles co&ete& erros, e todos est'o -adados B &orte. ,e e&os ser +ratos a todas as %essoas @!e nos aK!dara&, de e&os honr6Flas e a&6Flas. Mas n!nca, n!nca de%osite toda a s!a -A n!& ser h!&ano, &es&o @!e seKa a &elhor e a &ais s60ia %essoa do &!ndo. EDiste !&a %or('o de coisas interessantes @!e oc7 %ode -a)er co& areiaC &as n'o 6 constr!ir !&a casa so0re ela. Nesse %onto co&e(a&os a entender o @!e o No o Testa&ento @!er di)er @!ando asse era @!e os crist'os Enasce& de no oE, @!e Ese re este& de CristoE, @!e Cristo EA -or&ado e& nGsE e @!e aos %o!cos %assa&os a Eter a &ente de CristoE. ,e e&os re%elir a idAia de @!e t!do isso n'o %assa de !&a -or&a -i+!rada de di)er @!e o crist'o A a@!ele @!e l7 os ensina&entos de Cristo e os se+!e, co&o o ho&e& co&!& @!e l7 Plat'o o! MarD e tenta se+!ir o @!e eles dissera&. O @!e o No o
22

Testa&ento %retende A 0e& &ais @!e isso. @!e !&a Pessoa real, o Cristo, a@!i e a+ora, no a%osento e& @!e oc7 ora, est6 -a)endo al+o e& oc7. E n'o se trata a%enas de !& ho&e& 0o& @!e &orre! h6 dois &il anos. TrataFse de !& Jo&e& i o, ainda t'o ho&e& @!anto oc7 e ainda t'o di ino @!anto era @!ando crio! o &!ndo, @!e real&ente che+a %ara inter-erir e& se! e! &ais %ro-!ndo, %ara &atar e& oc7 o ho&e& elho e s!0stit!1Flo %elo ti%o de al&a @!e ele &es&o te&. No in1cio, ele sG -a) isso e& al+!ns &o&entos. ,e%ois, %or %er1odos &ais %rolon+ados. Por -i&, se t!do corre 0e&, trans-or&aFo %er&anente&ente n!& ser de es%Acie di-erente e no a, n!& %e@!eno Cristo, n!& ser @!e, B s!a h!&ilde &aneira, %oss!i a &es&a es%Acie de ida @!e ,e!s, co&!n+ando de se! %oder, de s!a -elicidade, do se! sa0er e de s!a eternidade. E lo+o desco0ri&os d!as o!tras coisas. 89= Passa&os a notar n'o a%enas nossos atos %eca&inosos %artic!lares, &as nossa atit!de %eca&inosa e& +eralC -ica&os inco&odados n'o a%enas co& o @!e -a)e&os, &as co& o @!e so&os. Isso %ode ser !& %o!co di-1cil de co&%reender, e assi& o! tentar eD%lic6Flo a %artir da &inha eD%eri7ncia %essoal. Nas &inhas ora(?es not!rnas, @!ando tento conta0ili)ar os %ecados do dia, no e e& de) e)es %e@!ei contra a caridade. %elo aca0r!nha&ento, %ela irrita('o, %elo esc6rnio, %elo desdA& o! %elo deste&%ero. A desc!l%a @!e s!r+e de i&ediato e& &inha &ente A @!e a %ro oca('o -oi s50ita e ines%erada de&aisC -!i %e+o co& a +!arda 0aiDa, n'o ti e te&%o %ara &e %re enir. Isso atA %ode ser ir co&o aten!ante %ara a@!eles atos %artic!lares, @!e seria& &!it1ssi&o %iores se co&etidos de -or&a deli0erada e %re&editada. Por o!tro lado, ser6 @!e o @!e !& ho&e& -a) @!ando A %e+o co& a +!arda 0aiDa n'o A o &elhor sinal de @!e ti%o de ho&e& ele A na realidadeO N'o A a erdade @!e se&%re se e idencia @!ando o ho&e& n'o te& te&%o de estir se! dis-arceO Se eDiste& ratos no %or'o, a &elhor &aneira de a%anh6Flos A entrando no local de so%et'o. A entrada re%entina n'o cria os ratos, a%enas os i&%ede de se esconder. ,a &es&a -or&a, a ra%ide) da %ro oca('o n'o -a) de &i& !& ho&e& &alFh!&oradoC si&%les&ente &ostra o @!'o &alFh!&orado e! e-eti a&ente so!. O %or'o est6 se&%re cheio de ratos, &as, se che+a&os -a)endo 0ar!lho, eles t7& te&%o de 0!scar !& esconderiKo antes de acender&os a l!). Pelo Keito, os ratos do ressenti&ento e da in+an(a &ora& no %or'o da &inha al&a. Ora, esse %or'o n'o est6 ao alcance da &inha ontade consciente. Posso controlar &e!s atos e& certa &edida, &as n'o tenho controle direto so0re &e! te&%era&ento. Se 8co&o e! disse antes= o @!e &ais i&%orta A o @!e so&os, n'o o @!e -a)e&os F se, co& e-eito, o @!e -a)e&os A i&%ortante so0ret!do na &edida e& @!e re ela o @!e so&os F, a concl!s'o inesca%6 el a @!e che+o A @!e a &!dan(a &ais !r+ente a @!e de o &e s!0&eter A !&a &!dan(a @!e &e!s es-or(os diretos e ol!nt6rios n'o %ode& reali)ar. Isso ale ta&0A& %ara as &inhas 0oas a(?es. P!antas delas -ora& %raticadas %elos &oti os corretosO P!antas -ora& -eitas %or &edo do @!e os o!tros iria& %ensar o! %or deseKo de &e eDi0irO P!antas delas n'o s!r+ira& de !&a es%Acie de tei&osia o! senso de s!%erioridade @!e, e& circ!nstIncias di-erentes, &e le aria& a co&eter atos a0o&in6 eisO N'o consi+o, %elo es-or(o &oral direto, dar &oti os &ais no0res Bs &inhas a(?es. ,e%ois dos %ri&eiros %assos na ida crist', nos da&os conta de @!e t!do o @!e real&ente %recisa &!dar na al&a sG %ode ser -eito %or ,e!s. E isso nos le a a al+o @!e %ode ter dado &oti o a &alF entendidos na lin+!a+e& @!e !sei atA a@!i. 8<= P!e& &e o! i! -alar atA a+ora de e ter -icado co& a i&%ress'o de @!e so&os nGs @!e -a)e&os t!do. Na erdade, co&o A G0 io, A ,e!s @!e -a) t!do. NGs, na &elhor das hi%Gteses, %er&iti&os @!e ele o -a(a. N!& certo sentido, atA &es&o o -in+i&ento de @!e -ala&os A ,e!s @!e& o -a). O ,e!s tri%essoal, %or assi& di)er, 7 diante de si !& ani&al h!&ano e+oc7ntrico, +anancioso, ressentido e re0elde. Mas di). E2a&os -a)er de conta @!e esta n'o A !&a &era criat!ra, &as nosso -ilho. Na &edida e& @!e A !& ho&e&, A co&o o Cristo, @!e se -e) ho&e&. 2a&os -a)er de conta @!e essa criat!ra ta&0A& se %arece co& ele e& es%1rito. 2a&os trat6Fla co&o se ela -osse o @!e n'o A. 2a&os -in+ir t!do isso %ara @!e o -in+ido se torne o real.E ,e!s olha %ara voc co&o se
23

oc7 -osse !& %e@!eno Cristo. O Cristo est6 de %A a se! lado %ara o%erar essa trans-or&a('o e& oc7. Sei @!e essa idAia de !& di ino -a)FdeFconta %ode soar estranha n!& %ri&eiro &o&ento. Mas ser6 ela t'o estranha assi&O N'o A desse &odo @!e as coisas &ais ele adas se&%re ele a& as &ais 0aiDasO Para ensinar o 0e07 a -alar, a &'e -ala co& ele co&o se ele %!desse entend7Fla. Trata&os nossos ces co&o se -osse& E@!ase h!&anosE, e A %or isso @!e eles real&ente se torna& @!ase h!&anos no -inal.

T. O CRISTIANISMO b ,I/hCIL OU /$CILO


No ca%1t!lo antetior, considera&os a idAia crist' de Ere estirFse de CristoE, o! seKa, de E estirFseE de -ilho de ,e!s %ara tornarFse en-i& !& -ilho de erdade. *ostaria a+ora de deiDar 0e& claro @!e essa n'o A a%enas !&a das &!itas tare-as a @!e o crist'o te& de se dedicar, ne& ta&%o!co A !&a es%Acie de eDerc1cio es%ecial %ara a classe dos adiantados. E todo o cristianis&o. O cristianis&o n'o nos o-erece nada alA& disso. E cha&o a aten('o %ara o @!anto isso A di-erente das idAias con encionais de E&oralE e de Eser 0o&E. A idAia con encional @!e todos nGs te&os antes de nos tornar&os crist'os A a se+!inte. to&a&os co&o %onto de %artida nosso ser co&!&, co& se!s &!itos deseKos e interesses, Ad&iti&os e& se+!ida @!e !&a o!tra coisa L cha&e&oFla E&oralidadeE, E0o& co&%orta&entoE o! Eo 0e& da sociedadeE L ta&0A& te& direitos so0re o nosso ser, direitos @!e e&0ara(a& os deseKos %rG%rios desse ser. Para nGs, Eser 0o&E A ceder a esses direitos. Perce0e&os @!e al+!&as coisas @!e o ser co&!& @!eria -a)er s'o o @!e cha&a&os de EerradasE. ora, te&os de desistir de -a)7Flas. Mas o te&%o todo -ica&os B es%era de @!e, @!ando todas as eDi+7ncias ti ere& sido c!&%ridas, o %o0re ser nat!ral ainda tenha al+!&a o%ort!nidade e al+!& te&%o %ara c!idar da %rG%ria ida e -a)er o @!e 0e& lhe a%ro! er. Na erdade, asse&elha&oFnos ao ho&e& honesto @!e %a+a se!s i&%ostos. Ele e-eti a&ente os %a+a, &as se&%re es%era @!e lhe reste o s!-iciente %ara contin!ar i endo. Isso t!do %or@!e ainda to&a&os co&o %onto de %artida o nosso ser nat!ral. En@!anto %ensa&os desse &odo, os res!ltados %oss1 eis @!e nos es%era& s'o dois. o! desisti&os de tentar ser 0ons o! nos torna&os &!ito, &!ito in-eli)es. N'o se en+ane L se oc7 est6 real&ente dis%osto a tentar atender a todas as eDi+7ncias @!e se i&%?e& ao se! ser nat!ral, sai0a @!e n'o lhe restar6 o s!-iciente %ara contin!ar i endo. P!anto &ais oc7 o0edecer B s!a consci7ncia, tanto &ais ela lhe co0rar6. E o se! ser nat!ral, contin!a&ente s!0&etido a -o&e, aos a0orreci&entos e aos tor&entos, ai se irar cada e) &ais. No -inal, o! oc7 desistir6 de tentar ser 0o& o! se tornar6 !&a da@!elas %essoas @!e, co&o se cost!&a di)er, E i e& %ara os o!trosE, &as se&%re de &odo descontente e res&!n+'o L se&%re a se %er+!ntar %or @!e os o!tros n'o re%ara& nelas e se&%re -a)endoFse de &6rtires. E, @!ando isso acontecer, ser6 !& estor o &!ito &aior %ara os @!e ti ere& de con i er co& oc7 do @!e seria se ti esse %er&anecido eD%licita&ente e+o1sta desde o %rinc1%io. A ia crist' A di-erente. A &ais di-1cil e A &ais -6cil. Cristo di). EP!ero t!do o @!e A se!. N'o @!ero !&a %arte do se! te&%o, !&a %arte do se! dinheiro e !&a %arte do se! tra0alho. @!ero oc7. N'o i& %ara ator&entar o se! ser nat!ral, i& %ara &at6Flo. As &eiasF&edidas n'o &e 0asta&. N'o @!ero cortar !& ra&o a@!i e o!tro aliC @!ero a0ater a 6r ore inteira. N'o @!ero ras%ar, re estir o! o0t!rar o denteC @!ero arranc6Flo. EnF tre+!eF&e todo o ser nat!ral, n'o sG os deseKos @!e lhe %arece& &a!s, &as ta&0A& os @!e se a-i+!ra& inocentes F o a%arato inteiro. E& l!+ar dele, darFlheFei !& ser no o. Na erdade, darFlheFei a &i& &es&o. o @!e A &e! se tornar6 se!.E Isso A &ais di-1cil e &ais -6cil do @!e a@!ilo @!e todos nGs tenta&os -a)er. Acho @!e oc7 K6 %erce0e! @!e o %rG%rio Cristo Bs e)es descre e a ia crist' co&o al+o &!ito di-1cil, Bs e)es co&o al+o &!ito -6cil. ,i). ETo&e a s!a cr!)E F e& o!tras %ala ras, %re%areFse %ara ser es%ancado atA a &orte n!& ca&%o de concentra('o. Mas, !& &in!to de%ois, di). EMe! K!+o A s!a e e &e! -ardo A le e.E Ele de -ato @!is di)er as d!as
2.

coisas, e, se -i)er&os !& %o!@!inho de es-or(o, ere&os %or @!e as d!as so erdadeiras. P!al@!er %ro-essor lhe dir6 @!e o al!no &ais %re+!i(oso da classe A a@!ele @!e, no -i&, te& de tra0alhar &ais. O @!e eles @!ere& di)er A o se+!inte. se oc7 der a dois &eninos !& eDerc1cio de +eo&etria %ara resol er, %or eDe&%lo, o &enino &ais 0e& dis%osto %roc!rar6 entend7Flo. O %re+!i(oso tentar6 a%rend7Flo de cor, %ois A isso @!e, na@!ele &o&ento, eDi+e &enos es-or(o. Seis &eses de%ois, %orA&, @!ando esti ere& a&0os se %re%arando %ara !& eDa&e, o &enino %re+!i(oso estar6 %enando %or horas a -io %ara est!dar coisas @!e o o!tro co&%reende e& %o!cos &in!tos, e das @!ais atA +osta. Co& o te&%o, o %re+!i(oso te& de tra0alhar &ais. 2a&os dar o!tro eDe&%lo. N!&a 0atalha o! n!&a escalada de &ontanha, &!itas e)es h6 !&a &ano0ra @!e eDi+e &!ita cora+e&C &as A ela ta&0A& @!e, no -inal, constit!i o &o i&ento &ais se+!ro. Se oc7 o%tar %or o!tro c!rso de a('o, erFseF6 horas de%ois n!& %eri+o &!ito &aior. O ca&inho do co arde A ta&0A& o ca&inho &ais %eri+oso. Assi& A a nossa ida a@!i. A coisa @!e lhe d6 horror, @!e lhe %arece @!ase i&%oss1 el, A entre+ar todo o se! ser L todos os se!s deseKos e %reca!(?es L a Cristo. Mas isso A &!ito &ais -6cil @!e a@!ilo @!e todos nGs tenta&os -a)er. Pois o @!e cada !& tenta -a)er A contin!ar sendo a@!ilo @!e cha&a de Eele &es&oE, A contin!ar tendo a -elicidade %essoal co&o +rande o0Keti o na ida, e ao &es&o te&%o ser E0o&E. Cada !& tenta deiDar @!e s!a &ente e se! cora('o si+a& se!s %rG%rios ca&inhos L centrados no dinheiro, no %ra)er o! na a&0i('o L, e a%esar disso te& a es%eran(a de se co&%ortar de &odo honesto, casto e h!&ilde. Mas A eData&ente isso @!e Cristo nos ad erti! @!e n'o se %ode -a)er. Co&o ele disse, n'o se +era& -i+os dos a0rolhos. Se so! !& ca&%o @!e sG contA& se&entes de ca%i&, n'o %osso %rod!)ir tri+o. Se o ca%i& -or cortado, %ode atA %er&anecer 0aiDo. &as ne& %or isso o! %rod!)ir tri+o e& e) de ca%i&. Se @!iser %rod!)ir tri+o, a &!dan(a ter6 de ser &ais %ro-!nda. Me! ca&%o ter6 de ser car%ido e de%ois se&eado co& se&entes no as. b %or isso @!e o erdadeiro %ro0le&a da ida crist' se a%resenta n!& conteDto e& @!e +eral&ente n'o es%era&os encontr6Flo. a%resentaFse no &o&ento &es&o e& @!e oc7 acorda de &anh'. Todos os se!s deseKos e es%eran(as %ara a@!ele dia a an(a& e& s!a dire('o co&o 0estas sel a+ens. E, a cada &anh', s!a %ri&eira tare-a A si&%les&ente a de re%eliFlosC A a tare-a de o! ir a@!ela o!tra o), ass!&ir a@!ele o!tro %onto de ista, a0rir ca&inho %ara a@!ela o!tra ida, !&a ida &aior, &ais -orte e &ais silenciosa. E assi& ta&0A& no restante do dia. distanciarFse de todas as s!as &anhas e ressenti&entos nat!raisC sair do enda al. No co&e(o, sG nos A %oss1 el -a)er isso %or al+!ns instantes. Mas, a %artir desses instantes, esse no o ti%o de ida se disse&ina %elo nosso or+anis&o. %ois a+ora deiDa&os @!e ele tra0alhe so0re a %arte correta do nosso ser. E essa a di-eren(a @!e eDiste entre !&a tinta, @!e se de%osita si&%les&ente so0re a s!%er-1cie, e !& %i+&ento o! tint!ra @!e %enetra no -!ndo. As %ala ras dele n!nca -ora& a+as e idealistas. P!ando disse ESede %er-eitosE, ele esta a -alando sArio. P!eria di)er @!e te&os de -a)er o trata&ento co&%leto. N'o A -6cil. &as a sol!('o de &eioFter&o %ela @!al ansia&os A &!ito &ais di-1cil F na erdade, i&%oss1 el. Pode ser di-1cil %ara !& o o trans-or&arFse n!&a a eC &as seria &!it1ssi&o &ais di-1cil a%render a oar se& deiDar de ser o o. At!al&ente, nGs so&os co&o o os. O %ro0le&a A @!e nin+!A& %ode contin!ar sendo !& si&%les o o %ara se&%re. O! o %6ssaro @!e0ra a casca o! o o o +ora. 2olto ent'o ao ass!nto anterior. Nisso est6 todo o cristianis&o. N'o h6 &ais nada. E -6cil %erder esse -ato de ista. E -6cil %ensar @!e a I+reKa te& &!itos o0Keti os di-erentes F c!idar da ed!ca('o, constr!ir edi-1cios, en iar &iss?es, or+ani)ar ceri&Hnias. ,o &es&o &odo, A -6cil achar @!e o Estado te& &!itos o0Keti os di-erentes F &ilitares, %ol1ticos, econH&icos e %or a1 a-ora. PorA&, de certo &odo, as coisas s'o &!ito &ais si&%les @!e isso. O Estado eDiste si&%les&ente %ara %ro&o er e %rote+er a -elicidade co&!& dos seres h!&anos nesta ida. O &arido e a &!lher @!e con ersa& ao %A do
25

-o+o, !& +r!%o de a&i+os @!e Ko+a dardos n!& pu), !& ho&e& @!e l7 e& se! escritGrio o! c!ida do se! Kardi& L A %ara isso @!e o Estado eDiste. E a &enos @!e aK!de& a &!lti%licar, %rolon+ar e %rote+er esses &o&entos, todas as leis, %arla&entos, eDArcitos, tri0!nais, %ol1cias, %ol1ticas econH&icas etc. ser'o &era %erda de te&%o. ,o &es&o &odo, a I+reKa sG eDiste %ara rea0sor er os ho&ens e& Cristo, %ara -a)er deles %e@!enos Cristos. E, se isso n'o acontece, as catedrais, o clero, as &iss?es, os ser&?es, a %rG%ria B10lia n'o %assa& de !&a %erda de te&%o. /oi sG %ara isso @!e ,e!s se -e) ho&e&. Pode atA ser, sai0a oc7, @!e o %rG%rio !ni erso tenha sido criado sG %ara isso. A B10lia di) @!e o !ni erso inteiro -oi -eito %ara Cristo e @!e todas as coisas de e& ser !nidas nele. PareceF&e @!e nin+!A& %ode sa0er co&o isso ai acontecer co& o !ni erso inteiro. N'o sa0e&os @!ais os seres 8se A @!e eDiste&= @!e i e& na@!elas %artes do !ni erso @!e -ica& a &ilh?es de &ilhas desta Terra. Mes&o nesta Terra, n'o sa0e&os co&o isso %ode acontecer co& o!tros seres @!e n'o o ho&e&. Mas, no -i& das contas, isso seria de es%erar. SG nos -oi re elada a@!ela %arte do %lano @!e nos di) resF %eito direta&ente. Ns e)es +osto de i&a+inar @!e so! ca%a) de isl!&0rar co&o o &es&o %oderia acontecer co& o!tras coisas. 2eKo @!e os ani&ais s!%eriores s'o de certa -or&a rea0sor idos no ser h!&ano @!ando ele os a&a e os torna 8co&o de -ato acontece= &!ito &ais h!&anos do @!e de o!tro &odo seria&. 2eKo atA &es&o @!e, de certo &odo, os seres inani&ados e os e+etais s'o rea0sor idos no ser h!&ano B &edida @!e ele os est!da e os a%recia. E, se eDiste& criat!ras inteli+entes e& o!tros &!ndos, elas %ode& -a)er a &es&a coisa nos &!ndos @!e ha0ita&. Pode ser @!e, @!ando os seres inteli+entes entrare& e& Cristo, eles le e& consi+o, desse &odo, todas os o!tros seres criados. Pode ser, &as n'o sei. A sG !& %al%ite @!e tenho. O @!e nGs sa0e&os, %or@!e isto si& nos -oi dito, A co&o nGs ho&ens %ode&os ser rea0sor idos e& Cristo F %ode&os %assar a -a)er %arte da@!ele %resente &ara ilhoso @!e o Ko e& Pr1nci%e do !ni erso @!er o-erecer ao se! Pai F a@!ele %resente @!e A ele &es&o e, %ortanto, so&os nGs nele. /oi sG %ara isso @!e -o&os criados. E a B10lia nos d6 a entender @!e, @!ando -or&os rea0sor idos, &!itas o!tras coisas da nat!re)a coF &e(ar'o a entrar nos eiDos. O %esadelo ter6 ter&inado e !& no o dia nascer6.

:. A2ALIAR O CUSTO
Ao @!e %arece, &!ita +ente se senti! inco&odada co& o @!e e! disse no ca%1t!lo anterior a res%eito das %ala ras de Nosso Senhor. ESede %er-eitos.E Certas %essoas a%arente&ente %ensa& @!e isso si+ni-ica. ESe oc7s n'o -ore& %er-eitos, n'o os aK!dareiEC e, se -oi isso @!e ele @!is di)er, n'o te&os es%eran(a al+!&a, %ois n'o conse+!i&os ser %er-eitos. Mas n'o acho @!e -oi isso @!e ele @!is di)er. Acho @!e ele disse. EA 5nica aK!da @!e lhes darei A a aK!da de @!e oc7s %recisa& %ara ser %er-eitos. Pode atA ser @!e oc7s @!eira& &enos @!e issoC &as e! n'o lhes darei &enos.E ,eiDe&F&e eD%licar. P!ando era crian(a, e! tinha &!ita dor de dentes e sa0ia @!e, se &e @!eiDasse B &inha &'e, ela &e daria al+o @!e -aria %assar a dor na@!ela noite e &e deiDaria dor&ir. PorA&, e! n'o &e @!eiDa a B &inha &'e L o! sG o -a)ia @!ando a dor se torna a ins!%ort6 el. E o &oti o %elo @!al n'o &e @!eiDa a A o se+!inte. n'o tinha d5 idas de @!e ela &e daria !&a as%irina, &as sa0ia @!e n'o %araria %or a1. Sa0ia @!e, na &anh' se+!inte, &e le aria ao dentista. E! n'o %odia o0ter dela o @!e @!eria se& o0ter ta&0A& o!tra coisa, @!e n'o @!eria. P!eria o al1 io i&ediato da dorC &as, %ara ter isso, teria de s!0&eter &e!s dentes ao trata&ento co&%leto. E conhecia os dentistas. sa0ia @!e eles co&e(aria& a &eDer co& o!tros dentes @!e ainda n'o esca a& doendo. Era& do ti%o @!e &eDia& e& casa de &ari&0ondos e @!e, @!ando se lhes da a a &'o, @!eria& %e+ar ta&0A& o 0ra(o. Ora, se %osso &e eD%ri&ir deste &odo, Nosso Senhor A co&o os dentistas. Se oc7 lhe der a &'o, ele ai @!erer o 0ra(o. ,e)enas de %essoas o %roc!ra& %ara se c!rar de !& %ecado es%ec1-ico @!e as en er+onha 8co&o a &ast!r0a('o o! a co ardia -1sica= o!
2-

@!e %ert!r0a de &odo e idente s!a ida cotidiana 8co&o o &a! h!&or o! o alcoolis&o=. Be&, ele c!ra esse %ro0le&aC &as n'o %6ra %or a1. Mes&o @!e oc7 lhe %e(a so&ente a c!ra da@!ele &al es%ec1-ico, ele lhe dar6 o trata&ento co&%leto. E %or isso @!e ele nos aconselho! a Ea aliar o c!stoE antes de nos tornar&os crist'os. EN'o se en+aneE, di) ele. ESe oc7 &e deiDar tra0alhar, o! torn6Flo %er-eito. No &o&ento e& @!e oc7 se entre+ar e& &inhas &'os, A %ara isso @!e se ter6 entre+!e F nada &enos @!e isso, nada di-erente disso. 2oc7 A dotado de ontade li re e, se @!iser, %ode &e a-astar de si. Mas, se n'o &e a-astar, sai0a @!e n'o o! %arar en@!anto n'o ter&inar esse ser i(o. Por &ais @!e oc7 so-ra nessa ida terrena, %or &ais @!e %asse %or %!ri-ica(?es inconce01 eis de%ois da &orte, %or &ais @!e isso &e c!ste, n'o descansarei ne& o deiDarei descansar en@!anto oc7 n'o -or literal&ente %er-eito F en@!anto &e! Pai n'o %!der di)er se& reser as @!e se a+rada de oc7 co&o se a+rado! de &i&. E isso @!e %osso -a)er e A isso @!e o! -a)er. Mas n'o -arei nada &enos @!e isso.E N'o o0stante L e este A o o!tro lado da @!est'o, t'o i&%ortante @!anto o %ri&eiro F, o &es&o A!Diliador @!e n'o aceita ao -inal nenh!&a o!tra coisa @!e n'o seKa a %er-ei('o a0sol!ta ta&0A& se co&%ra) co& o &ais 1n-i&o e tit!0eante es-or(o @!e oc7 e&%reende %ara c!&%rir o &enor dos se!s de eres. Co&o o0ser o! !& +rande escritor crist'o 8*eor+e Mac,onald=, n'o h6 %ai @!e n'o se a+rade co& os %ri&eiros %assos de se! 0e07C &as nenh!& %ai -icaria satis-eito se n'o isse o -ilho K6 crescido ca&inhar co& !& %asso -ir&e, li re e &6sc!lo. ,o &es&o &odo, se+!ndo ele, E,e!s se a+rada -acil&ente, &as n'o se satis-a) co& -acilidadeE. A conse@c7ncia %r6tica A a se+!inte. %or !& lado, &es&o @!e ,e!s eDiKa a %er-ei('o, oc7 n'o %recisa e& a0sol!to se desani&ar co& s!as tentati as at!ais de ser 0o&, o! &es&o co& se!s at!ais -racassos. Toda e) @!e oc7 -racassar, ele o colocar6 no a&ente e& %A. E ele te& %er-eita consci7ncia de @!e se!s %rG%rios es-or(os n'o o a%roDi&ar'o e& nada da %er-ei('o. Por o!tro lado, oc7 te& de sa0er desde o %rinci%io @!e a &eta r!&o B @!al ele o diri+e A a %er-ei('o a0sol!taC e n'o eDiste %oder al+!& no !ni erso, eDceto oc7 &es&o, @!e %ossa i&%ediFlo de cond!)ir oc7 a essa &eta. E nisso @!e oc7 entro!, e . i&%ortante @!e o sai0a. Se n'o so!0er, a certa alt!ra %ro a el&ente co&e(ar6 a recalcitrar e a resistir. Se+!ndo &e %arece, @!ando Cristo nos ha0ilita a encer !& o! dois %ecados @!e nos atra%alha a& de &aneira G0 ia, &!itos de nGs tende&os a sentir 8e&0ora n'o o -or&!le&os e& %ala ras= @!e K6 so&os 0ons o s!-iciente. Ele -e) t!do @!anto @!er1a&os @!e -i)esse e a+ora a+radecer1a&os &!ito se nos deiDasse e& %a). E co&o cost!&a&os di)er. EN!nca @!is ser santo. T!do o @!e @!eria era ser !&a %essoa decente e co&!&.E E, @!ando di)e&os isso, i&a+ina&os @!e esta&os sendo h!&ildes. Mas eis a1 !& en+ano -at1dico. E claro @!e n!nca @!ise&os e n!nca %edi&os @!e ele nos trans-or&asse nesse ti%o de criat!ra e& @!e ai nos trans-or&ar. Mas o %ro0le&a n'o A o @!e nGs @!er1a&os serC A o @!e ele @!eria @!e -Hsse&os @!ando nos crio!. /oi ele @!e nos -e). Ele A o in entorC nGs so&os a &6@!ina. Ele A o %intorC nGs, a %int!ra. Co&o %ode&os sa0er o @!e ele @!er @!e seKa&osO 2eKa sG, ele K6 -e) de nGs al+o &!ito di-erente do @!e antes Ara&os. J6 &!ito te&%o, antes de nascer&os, @!ando ainda est6 a&os no 5tero de nossa &'e, %assa&os %or 6rios est6+ios. bra&os, no co&e(o, se&elhantes a e+etais, e de%ois nos torna&os se&elhantes a %eiDesC -oi sG n!& est6+io %osterior @!e nos torna&os se&elhantes a 0e07s h!&anos. E, se ti Asse&os tido consci7ncia desses est6+ios anteriores, arriscoF&e a di)er @!e ter1a&os -icado &!ito contentes de %er&anecer se&elhantes a e+etais o! a %eiDes L n'o ter1a&os +ostado de ser trans-or&ados e& 0e07s. PorA&, ele se&%re conhece! o %lano @!e -e) %ara nGs e se&%re este e deter&inado a le 6Flo a ca0o. Al+o %arecido est6 acontecendo a+ora, n!& n1 el s!%erior. Pode&os atA nos contentar co& ser o @!e cha&a&os de E%essoas co&!nsE, &as ele est6 deter&inado a le ar a ca0o !& %lano &!ito di-erente. Rec!sarFse a se+!ir esse %lano n'o A h!&ildade. A %re+!i(a e co ardia. S!0&eterFse a ele n'o A %res!n('o ne& &e+alo&ania, &as o0edi7ncia.
24

Eis o!tra &aneira de -or&!lar os dois lados dessa erdade. Por !& lado, n'o de e&os Ka&ais i&a+inar @!e nossos es-or(os %or si sGs 0astar'o %ara nos conser ar co&o %essoas EdecentesE ne& &es&o %elas %rGDi&as inte e @!atro horas. Se ele n'o nos s!stentar, nenh!& de nGs estar6 a sal o de co&eter al+!& %ecado a0o&in6 el. Por o!tro lado, nenh!& +ra! de santidade o! hero1s&o, ne& &es&o os +ra!s alcan(ados %elos &aiores entre os santos, est6 alA& do @!e ele se deter&ina a %rod!)ir e& cada !& de nGs no -inal. A tare-a n'o -icar6 ter&inada nesta idaC &as ele %retende nos le ar t'o lon+e @!anto %oss1 el antes de &orrer&os. E %or isso @!e n'o de e&os nos s!r%reender se coisas r!ins co&e(are& a acontecer. P!ando !& ho&e& se olta %ata Cristo e %arece estar 0e& 8na &edida e& @!e al+!ns de se!s &a!s h60itos est'o corri+idos=, ele %ode %ensar @!e a coisa &ais nat!ral seria @!e s!a ida a+ora transcorresse se& %ro0le&as. P!ando as tri0!ta(?es che+a& F doen(as, %ro0le&as de dinheiro, no os ti%os de tenta('o L, ele se dece%ciona. Aos olhos dele, essas coisas -ora& necess6rias antes, %ara des%ert6Flo e -a)7Flo arre%enderF seC &as, e a+ora. %or @!7O Por@!e ,e!s o est6 o0ri+ando a %ro+redir o! s!0ir a !& no o n1 el. colocandoFo e& sit!a(?es e& @!e ele ter6 de ser &!ito &ais coraKoso, &!ito &ais %aciente, &!ito &ais a&oroso do @!e Ka&ais sonhara ser. A nGs, t!do isso %arece desnecess6rio. &as A %or@!e n'o te&os ainda o &enor isl!&0re do ser tre&endo e& @!e ele @!er nos trans-or&ar. PareceF&e @!e tenho de to&ar e&%restada &ais !&a %ar60ola de *eor+e Mac,onald. I&a+ineFse co&o !&a casa, !&a casa i a. ,e!s che+a %ara re-or&ar e reconstr!ir essa casa. No co&e(o, tal e) oc7 consi+a entendei o @!e ele est6 -a)endo. Ele desento%e os ralos, conserta as +oteiras do telhado etc. oc7 sa0ia @!e esses consertos era& necess6rios e %or isso n'o se s!r%reende. Mas de re%ente ele co&e(a a derr!0ar as %aredes da casaC isso lhe ca!sa !&a dor terr1 el e a%arente&ente n'o te& sentido. O @!e ele %retende -a)erO A eD%lica('o A @!e ele est6 constr!indo !&a casa &!ito di-erente da @!e oc7 @!eria ser L est6 constr!indo !&a no a ala a@!i, acrescentando !& no o %a i&ento ali, er+!endo torres, a0rindo %6tios. 2oc7 %ensa a @!e seria trans-or&ado n!& si&%6tico chale)inho, &as ele est6 constr!indo !& %al6cio no @!al %retende ha0itar e& %essoa. O &anda&ento ,ede per0eitos n'o A !&a %ala ra a)ia e idealista, ne& !&a orde& %ara @!e o ser h!&ano reali)e o i&%oss1 el. Ele ai nos trans-or&ar e& criat!ras ca%a)es de o0edecer a esse &anda&ento. Na B10lia, ele disse @!e so&os Ede!sesE, e ser6 -iel Bs s!as %ala ras. Se o deiDar&os a+ir L %ois %ode&os i&%ediFlo, se @!iser&os L, ele -ar6 do &ais -raco e do &aior %ecador entre nGs !& de!s o! !&a de!sa, !&a criat!ra l!&iF nosa, radiante e i&ortal, to&ada %or !&a %!lsa('o tal de ener+ia, ale+ria, sa0edoria e a&or @!e a+ora so&os inca%a)es de i&a+inarC !& es%elho clar1ssi&o e se& &6c!la @!e re-lete %er-eita&ente ao %rG%rio ,e!s 8e&0ora, co&o A G0 io, n!&a escala &enor= o se! %oder, s!a 0ondade e s!a -elicidade in-inita. O %rocesso ser6 lon+o e, Bs e)es, &!ito doloroso, &as . nesse %rocesso @!e entra&os L nada &enos do @!e isso. Ele esta a -alando sArio.

9W. BOAS PESSOAS OU NO2AS CRIATURAS


Ele esta a -alando sArio. Os @!e se coloca& e& s!as &'os ser'o %er-eitos co&o ele A %er-eito L %er-eitos e& a&or, e& sa0edoria, e& ale+ria, e& 0ele)a e e& i&ortalidade. A &!dan(a n'o se co&%letar6 nesta ida, %ois a &orte A !& ele&ento i&%ortante do trata&ento. N'o se sa0e o @!anto o %rocesso de trans-or&a('o estar6 a an(ado na hora da &orte de cada crist'o. Acho @!e che+o! a hora certa %ara res%onder a !&a %er+!nta @!e &!itas e)es se coloca. se o cristianis&o A erdadeiro, %or @!e ne& todos os crist'os s'o e idente&ente melhores do @!e os n'oFcrist'osO Por tr6s dessa %er+!nta eDiste al+o %er-eita&ente ra)o6 el e al+o @!e n'o A ra)o6 el de &odo al+!&. O ele&ento ra)o6 el A o se+!inte. se a con ers'o ao cristianis&o n'o &elhora e& nada as a(?es eDteriores de !& ho&e& L
22

se ele contin!a sendo t'o esno0e, t'o rancoroso, t'o in eKoso o! t'o a&0icioso @!anto era antes F de e&os, na &inha o%ini'o, s!s%eitar @!e s!a Econ ers'oE -oi, e& +rande &edida, i&a+in6riaC e a cada a an(o @!e a %essoa %ensa ter -eito de%ois da con ers'o ori+inal, A essa a %ro a a ser a%licada. Bons senti&entos, no as idAias e !& interesse &aior %ela Ereli+i'oE nada si+ni-ica& se n'o &elhora& nosso co&%orta&ento, assi& co&o o -ato de !& doente se Esentir &elhorE de nada a%ro eita se o ter&H&etro &ostra @!e s!a te&%erat!ra ainda est6 s!0indo. Nesse sentido, o &!ndo eDterior te& toda ra)'o de K!l+ar o cristianis&o %elos se!s res!ltados. O %rG%rio Cristo nos &ando! K!l+ar %elos res!ltados. A 6r ore A conhecida %elos se!s -r!tosC o!, co&o di)e& os in+leses, a %ro a da so0re&esa est6 no co&er. P!ando nGs, crist'os, nos co&%orta&os &al o! deiDa&os de nos co&%ortar 0e&, -a)e&os co& @!e o cristianis&o %erca credi0ilidade aos olhos do &!ndo eDterior. Os %Hsteres da A%oca da +!erra nos di)ia& @!e EPala ras desc!idadas c!sta& idasE CCareless talk costs livesD Co& a &es&a erdade %ode&os di)er @!e E2idas desc!idadas c!sta& %ala rasE. Nossas idas desc!idadas le a& o &!ndo eDterior a -alarC e n1s lhe da&os &oti os %ara -alar %ala ras @!e %?e& e& d5 ida a erdade do %rG%rio cristianis&o. Mas eDiste !& o!tro &odo de se eDi+ir res!ltados, !& &odo no @!al o &!ndo eDterior se &ostra total&ente ilG+ico. As %essoas @!e %ertence& a ele n'o se li&ita& a eDi+ir @!e a ida de cada ho&e& &elhore @!ando ele se torna crist'oC eDi+e& ta&0A&, %ara %oder crer no cristianis&o, @!e o &!ndo inteiro se lhes a%resente nitida&ente di idido e& dois ca&%os F o crist'o e o n'oFcrist'o L e @!e todas as %essoas @!e est'o no %ri&eiro ca&%o seKa&, a @!al@!er &o&ento, e idente&ente &elhores @!e todas as @!e est'o no se+!ndo. Por di ersos &oti os, isso n'o A ne& !& %o!co ra)o6 el. 89= E& %ri&eiro l!+ar, a sit!a('o erdadeira do &!ndo A &!ito &ais co&%licada. O &!ndo n'o A -eito de %essoas 9WW %or cento crist's e %essoas 9WW %or cento n'oFcrist's. EDiste& %essoas 8e& +rande n5&ero= @!e est'o lenta&ente deiDando de ser crist's, &as @!e ainda se cha&a& %or esse no&eC al+!&as delas -a)e& %arte da lideran(a da I+reKa. EDiste& o!tras %essoas @!e est'o lenta&ente se tornando crist's, e&0ora ainda n'o se cha&e& %or esse no&e. EDiste& %essoas @!e n'o aceita& toda a do!trina crist' a res%eito de Cristo, &as @!e s'o a tal %onto atra1das %or ele @!e che+a& a %ertencer a ele n!& sentido &!ito &ais %ro-!ndo do @!e elas &es&as %oderia& co&%reender. EDiste& &e&0ros de o!tras reli+i?es @!e, %ela in-l!7ncia secreta de ,e!s, s'o le ados a concentrarFse na@!eles ele&entos de s!as reli+i?es @!e concorda& co& o cristianis&o, e @!e assi& %ertence& a Cristo se& o sa0er. U& 0!dista de 0oa ontade, %or eDe&%lo, %ode ser le ado a concentrarFse cada e) &ais na do!trina 0!dista da co&%aiD'o, deiF Dando e& se+!ndo %lano os ele&entos do!trinais @!e ersa& so0re o!tras @!est?es 8e&0ora %ossa ainda a-ir&ar crer nessa do!trina co&o !& todo=. E %oss1 el @!e &!itos dos 0ons %a+'os @!e i era& antes do nasci&ento de Cristo tenha& estado nessa sit!a('o. E, co&o seria de es%erar, se&%re eDiste !& n5&ero in-ind6 el de %essoas @!e s'o si&%les&ente con-!sas e t7& !&a %or('o de cren(as incoerentes &ist!radas dentro de si. Conse@cente&ente, n'o h6 &!ita !tilidade e& se tentar e&itir K!1)os so0re os crist'os e os n'oFcrist'os considerados e& se! conK!nto. 2ale a %ena tentar co&%arar e& conK!nto os c'es e os +atos, o! &es&o os ho&ens e as &!lheres, %ois nesses casos n'o h6 a &enor d5 ida so0re @!e& A @!e&. AlA& disso, nenh!& ani&al se trans-or&a de +ato e& cachorro 8ne& lenta&ente ne& de s50ito=. Mas, @!ando co&%ara&os os crist'os e& +eral co& os n'oFcrist'os e& +eral, co& -re@c7ncia n'o %ensa&os nas %essoas reais @!e conhece&os, &as e& d!as idAias a+as @!e nos -ora& inc!tidas %elos ro&ances e not1cias de Kornal. Se oc7 @!iser co&%arar o 0o& ate! co& o &a! crist'o, ter6 de %ensar so0re dois es%Aci&es reais @!e oc7 e-eti a&ente conhece!. Se n'o descer&os assi& aos -atos concretos, estare&os si&%les&ente %erdendo te&%o. 8<= 2a&os s!%or @!e desce&os aos -atos concretos e n'o esta&os &ais -alando so0re !& crist'o e !& n'oFcrist'o i&a+in6rios, &as so0re d!as %essoas de erdade @!e &ora& no nosso 0airro. Mes&o nesse caso, te&os de c!idar %ara n'o -a)er a %er+!nta errada.
29

Se o cristianis&o A erdadeiro, A necess6rio @!e ?a@ @!al@!er crist'o seKa &elhor do @!e ele &es&o seria se n'o -osse crist'oC e ?)@ todo a@!ele @!e se tornar crist'o seKa &elhor do @!e era antes. ,a &es&1ssi&a &aneira, se as %ro%a+andas do cre&e dental Sorriso de Prata s'o erdadeiras, A necess6rio @!e 8a@ @!al@!er !& @!e o !se tenha dentes &elhores do @!e teria se n'o o !sasseC e ?)@ se al+!A& co&e(ar a !s6Flo, se!s dentes &elhore&. Mas o si&%les -ato de @!e e!, @!e !so Sorriso de Prata &as herdei dentes r!ins do &e! %ai e da &inha &'e, n'o tenho dentes t'o 0ons @!anto os de !& Ko e& a-ricano sa!d6 el @!e n!nca !so! cre&e dental de es%Acie al+!&a, n'o %ro a %or si &es&o @!e a %ro%a+anda A en+anosa. Assi&, a crist' srta. Bates %ode ter !&a l1n+!a &ais &aldosa @!e a do incrA! ,ick /irkin. Esse -ato, %or si &es&o, n'o nos di) se o cristianis&o -!nciona o! n'o. As %er+!ntas s'o as se+!intes. co&o seria a l1n+!a da srta. Bates se ela n'o -osse crist', e co&o seria a de ,ick se ele se con ertesseO E& irt!de de ca!sas nat!rais e da cria('o @!e ti era&, ,ick e a srta. Bates t7& certos te&F %era&entosC o cristianis&o %ro%?eFse a colocar a&0os os te&%era&entos so0 no a dire('o se se!s res%ecti os donos o %er&itire&. O @!e oc7 te& o direito de %er+!ntar A se a no a dire('o, caso %ossa ass!&ir o controle, de -ato ai &elhorar o dese&%enho da e&%resa. Todos sa0e& @!e a@!ilo @!e est6 sendo ad&inistrado e& ,ick /irkin A &!ito melhor @!e na srta. Bates. N'o A esse o %ro0le&a. Para K!l+ar a ad&inistra('o de !&a -60rica, n'o 0asta considerar os %rod!tosC A %reciso considerar o &a@!inado. E& ista do &a@!in6rio da /60rica A, %ode ser !& erdadeiro &ila+re @!e ela consi+a %rod!)ir @!al@!er coisaC e& ista do &a@!in6rio da /60rica B, s!a %rod!('o, e&0ora +rande, tal e) seKa 0e& &enor do @!e de eria ser. N'o h6 d5 ida de @!e o 0o& ad&inistrador da /60rica A ai instalar no as &6@!inas assi& @!e %!der, &as isso le a te&%o. En@!anto isso, a 0aiDa %rod!('o n'o %ro a @!e ele -racasso!. 8>= A+ora, a&os !& %o!co &ais ao -!ndo. O ad&inistrador ai instalar no as &6@!inas. @!ando Cristo ter&inar de -a)er o @!e te& de -a)er co& a srta. Bates, ela ser6 e-eti a&ente &!ito E0oaE. Mas, se %ar6sse&os %or a1, -icar1a&os co& a i&%ress'o de @!e o 5nico o0Keti o de Cristo -oi cond!)ir a srta. Bates ao &es&o n1 el e& @!e ,ick se&%re este e. Na erdade, esti e&os -alando co&o se co& ,ick esti esse t!do 0e&C co&o se o cristianis&o -osse al+o @!e os &alFh!&orados necessita& e @!e os si&%6ticos %ode& se dar ao l!Do de -icar se&C e co&o se t!do @!anto ,e!s eDi+e -osse !& %o!co de 0ondade nat!ral. PorA&, esse A !& en+ano -atal. A erdade A @!e, aos olhos de ,e!s, ,ick /irkin %recisa ser Esal oE eData&ente da &es&a &aneira @!e a srta. Bates. E& certo sentido 8 o! eD%licar esse sentido da@!i a %o!co=, essa 0ondade nat!ral ne& se@!er A leF ada e& conta. N'o se %ode %ensar @!e ,e!s 7 eData&ente da &es&a &aneira @!e nGs o te&%era&ento %l6cido e a dis%osi('o a&istosa de ,ick. Eles res!lta& de ca!sas nat!rais criadas %elo %rG%rio ,e!s. U&a e) @!e s'o @!alidades de te&%era&ento, 'o todas desa%arecer se os %rocessos di+esti os de ,ick se alterare&. A 0ondade nat!ral, na erdade, A !& do& @!e ,e!s concede! a ,ick, e n'o !& do& @!e ,ick concede! a ,e!s. ,o &es&o &odo, ,e!s deiDo! @!e as ca!sas nat!rais, o%erando n!& &!ndo estra+ado %or sAc!los e sAc!los de %ecado, %rod!)isse& na srta. Bates a &ente estreita e os ner os B -lor da %ele @!e eD%lica& a &aior %arte do se! &a! h!&or. Ele %retende, a se! te&%o, endireitar esse ele&ento da constit!i('o dela. Mas, %ara ,e!s, n'o A essa a %arte &ais i&%ortante do ass!nto. N'o A a %arte di-1cil ne& a %arte @!e o %reoc!%a. O @!e ele o0ser a, es%era e %retende %rod!)ir A al+o @!e n'o A -6cil ne& &es&o %ara ele, !&a e) @!e, e& irt!de da nat!re)a das coisas, ne& &es&o ele . ca%a) de %rod!)iFlo %or !& si&%les ato de %oder. Ele o0ser a e es%era %or al+o tanto na srta. Bates @!anto e& ,ick /irkin. TrataFse de al+o @!e eles %ode& entre+ar li re&ente a ele o! li re&ente rec!sar. Ser6 @!e 'o oltarFse %ara ele e assi& c!&%rir a -inalidade 5nica e& ista da @!al -ora& criadosO O! ser6 @!e n'oO O li reFar01trio tre%ida dentro deles co&o a a+!lha de !&a 05ssola. PorA&, essa a+!lha A dotada do %oder de escolha. ela pode indicar o Norte erdadeiro, &as n'o necessaria&ente o indica. Ser6 @!e a a+!lha ai +irar, %arar e
93

a%ontar %ara ,e!sO Ele %ode aK!d6Fla a -a)er isso, &as n'o %ode o0ri+6Fla. N'o %ode, %or assi& di)er, estender s!a &'o e colocar a a+!lha na %osi('o correta, %ois nesse caso ela n'o seria li re. Ser6 @!e ela ai a%ontar %ara o NorteO E essa a %er+!nta da @!al t!do de%ende. Ser6 @!e a srta. Bates e ,ick /irkin 'o o-erecer cada @!al a s!a nat!re)a a ,e!sO Se a nat!re)a @!e eles ne+a& o! o-erece& A, n!& deter&inado &o&ento, 0oa o! &6, isso . !& %onto de i&%ortIncia sec!nd6ria. ,e!s &es&o %ode c!idar dessa %arte do %ro0le&a. N'o &e entenda& &al. E claro @!e, aos olhos de ,e!s, !&a nat!re)a &6 A r!i& e de%lor6 el. E A claro @!e, %ara ele, !&a 0oa nat!re)a A !&a coisa 0oa F 0oa co&o o %'o, a l!) do sol o! a 6+!a. O! seKa, A !&a da@!elas coisas 0oas @!e ele d6 e nGs rece0e&os. /oi ele @!e& crio! os ner os s'os e a 0oa di+est'o de ,ick, e nele eDiste& &!itos o!tros i+!ais a esses. Pelo @!e sa0e&os, a cria('o de coisas 0oas n'o c!sta nada a ,e!sC &as a con ers'o de ontades re0eldes c!sto!Flhe a cr!ci-ica('o. E, %elo -ato de sere& ontades, elas %ode& F nas %essoas E0oasE co&o nas E&al adasE F rec!sar o %edido dele. Ent'o, co&o a si&%atia de ,ick A !& si&%les ele&ento da nat!re)a, no -i& ela ai r!ir. A %rG%ria nat!re)a %assar6. As ca!sas nat!rais se K!ntara& e& ,ick %ara constit!ir !& %adr'o %sicolG+ico a+rad6 el, assi& co&o se K!nta& n!& %HrFdoFsol %ara constit!ir !& a+rad6 el %adr'o de cores. M!ito e& 0re e 8%ois A assi& @!e a nat!re)a -!nciona= elas 'o se se%arar de no o e a&0os os %adr?es 'o desa%arecer. ,ick te e a o%ort!nidade de trans-or&ar 8o!, antes, de deiDar ,e!s trans-or&ar= esse %adr'o &o&entIneo na 0ele)a de !& es%1rito eternoC e n'o a a%ro eito!. J6 a1 !& %aradoDo. En@!anto ,ick n'o se olta %ara ,e!s, %ensa @!e s!a 0ondade %ertence a eleC e, en@!anto ele %ensar assi&, ela n'o lhe %ertencer6. E sG @!ando ,ick %erce0er @!e s!a 0ondade n'o A dele, &as !& do& de ,e!s, e @!ando a o-erecer de no o a ,e!s L A sG ent'o @!e ela co&e(ar6 a %ertencerFlhe real&ente. Por en@!anto, ,ick est6 a%enas !s!-r!indo s!a cria('o. As 5nicas coisas @!e %ode&os conser ar s'o as @!e entre+a&os a ,e!s. As @!e +!arda&os %ara nGs s'o as @!e %erdere&os co& certe)a. Por isso, n'o de e&os nos s!r%reender se encontrar&os entre os crist'os %essoas @!e ainda s'o &6s. P!ando se %ensa no ass!nto, concl!iFse atA @!e eDiste !&a ra)'o %ela @!al A de es%erar @!e as %essoas &6s se con erta& a Cristo e& n5&ero &aior do @!e as 0oa)inhas. /oi %or ca!sa disso @!e as %essoas se @!eiDara& de Cristo d!rante s!a ida terrena. ele atra1a essas E%essoas desa+rad6 eisE. f disso @!e as %essoas ainda se @!eiDa& e se&%re se @!eiDar'o. 2oc7 n'o 7 %or @!7O Cristo disse. EBe&Fa ent!rados os %o0resE e ECo&o A di-1cil a !& rico entrar no ReinoE, e n'o h6 d5 ida de @!e tinha e& &ente, antes de &ais nada, os econo&ica&ente ricos e os econo&ica&ente %o0res. Mas ser6 @!e s!as %ala ras n'o se a%lica& ta&0A& a !& o!tro ti%o de ri@!e)a e de %o0re)aO U& dos %eri+os de se ter &!ito dinheiro A @!e oc7 %ode -icar satis-eito co& o ti%o de -eF licidade @!e o dinheiro %ode co&%rar e, assi&, %ode deiDar de %erce0er o @!anto %recisa de ,e!s. P!ando t!do %arece de%ender do si&%les ato de assinar !& che@!e, oc7 %ode se es@!ecer de @!e, a cada &o&ento, de%ende total&ente de ,e!s. Ora, A G0 io @!e os dons nat!rais le a& e& si !& %eri+o se&elhante. Se oc7 te& !& siste&a ner oso sGlido, inteli+7ncia, sa5de, %o%!laridade e !&a 0oa cria('o, A &!ito %ro 6 el @!e -i@!e satis-eito co& o se! car6ter tal co&o ele A. Pode %er+!ntar. EPor @!e &eter ,e!s nissoOE Para oc7, n'o A di-1cil ter !& certo n1 el de 0oa cond!ta. 2oc7 n'o A !&a da@!elas criat!ras &iser6 eis @!e est6 se&%re tro%e(ando no seDo, na di%so&ania, no ner osis&o o! no &a! h!&or. Todos di)e& @!e oc7 A !& cara le+al e 8c6 entre nGs= oc7 concorda co& eles. Tende a crer @!e toda essa si&%atia e& de oc7 &es&oC e n'o sente a necessidade de !& ti%o &elhor de 0ondade. E &!ito co&!& @!e as %essoas @!e t7& esses 0ons tra(os nat!rais n'o %ossa& ser le adas a reconhecer o @!anto %recisa& de Cristo atA o dia e& @!e s!a 0ondade nat!ral -racassa e s!a a!toFesti&a ai %or 6+!a a0aiDo. E& o!tras %ala ras, %ara os @!e s'o EricosE nesse sentido, A di-1cil entrar no Reino.
9&

E &!ito di-erente a sit!a('o das %essoas &6s e desa+rad6 eis F das %essoas %e@!enas, is, t1&idas, %er ertidas, co ardes e solit6rias, o! das %assionais, sens!ais e dese@!ili0radas. P!ando elas -a)e& @!al@!er tentati a de ser 0oas, %erce0e& e& dois te&%os @!e %recisa& de aK!da. Para elas, A o! Cristo o! nada. b to&ar a cr!) e se+!iFlo L o! cair no deses%ero. S'o elas as o elhas %erdidas. ele eio es%ecial&ente %ara encontr6Flas. S'o elas 8n!& sentido &!ito erdadeiro, e terr1 el= os E%o0resE. ele as declaro! 0e&Fa ent!radas. S'o elas o E0ando de es-arra%adosE co& os @!ais ele ca&inha F e A claro @!e os -arise!s ainda di)e&, co&o dissera& desde o in1cio. ESe o cristianis&o -osse al+o sArio, essas %essoas n'o seria& crist'sQE J6 a1 !&a ad ert7ncia o! !&a %ala ra de encoraKa&ento %ara cada !& de nGs. Se oc7 . !&a %essoa E0oaE F se a irt!de %ara oc7 A al+o -6cil F, c!idadoQ M!ito se es%era da@!ele a @!e& &!ito se de!. Se oc7 atri0!i a se!s %rG%rios &Aritos a@!ilo @!e na erdade -oi !&a d6di a @!e ,e!s lhe concede! %ela nat!re)a, e se contenta co& o si&%les -ato de ser 0o&, ainda n'o %assa de !& re0elde. e todos esses dons sG ser ir'o %ara tornar &ais terr1 el a s!a @!eda, &ais co&%licada a s!a corr!%('o, &ais desastroso o se! &a! eDe&%lo. O dia0o K6 -oi !& arcanKoC os dons nat!rais dele esta a& t'o aci&a dos se!s @!anto os se!s est'o aci&a dos de !& chi&%an)A. Mas, se oc7 A !& dos %o0res F en enenado %or !&a cria('o &iser6 el n!&a casa cheia de ci5&es !l+ares e 0ri+as +rat!itas F, so0recarre+ado, inde%endente&ente da s!a ontade, %or !&a a0o&in6 el %er ers'o seD!al F es%ica(ado noite e dia %or !& co&%leDo de in-erioridade @!e o le a a %erder a %aci7ncia co& se!s &elhores a&i+os F, n'o se deses%ere. Ele est6 0e& ciente de t!do isso. 2oc7 A !& dos %o0res @!e ele a0en(oo!. Ele conhece a &6@!ina r!i& @!e oc7 tenta diri+ir. 26 e& -rente. /a(a o %oss1 el. U& dia 8tal e) e& o!tro &!ndo, &as tal e) &!ito antes disso= ela Ko+ar6 essa &6@!ina no &ont!ro de -erroF elho e lhe dar6 !&a no a. E ent'o oc7 %oder6 nos s!r%reender a todos L e incl!si e a si &es&o. %ois ter6 a%rendido a diri+ir n!&a escola 0e& di-1cil. 8Al+!ns dos 5lti&os ser'o os %ri&eiros, e al+!ns dos %ri&eiros ser'o os 5lti&os.= A E0ondade nat!ralE F !&a %ersonalidade sadia e inte+rada L A !&a coisa eDcelente. Por todos os &eios @!e a &edicina, a ed!ca('o, a econo&ia e a %ol1tica nos %?e& B dis%osi('o, te&os de %roc!rar %rod!)ir !& &!ndo e& @!e o &aior n5&ero %oss1 el de %essoas cres(a& E0oasE F assi& co&o te&os de tentar %rod!)ir !& &!ndo e& @!e todos tenha& o 0astante %ara co&er. Mas n'o de e&os %ensar @!e, &es&o @!e nos -osse %osF s1 el -a)er co& @!e todos -osse& 0ons, estar1a&os sal ando as al&as de todos. U& &!ndo de %essoas 0oa)inhas, satis-eitas co& a %rG%ria 0ondade nat!ral, ce+as %ara t!do o &ais, olhando %ara lon+e de ,e!s, estaria t'o necessitado de sal a('o @!anto !& &!ndo de in-elicidade L e tal e) -osse atA &ais di-1cil de sal ar. Isso %or@!e a si&%les &elhora n'o A reden('o, e&0ora a reden('o se&%re &elhore as %essoas, &es&o a@!i e a+ora, e no -i& che+!e a a%er-ei(o6Flas n!& +ra! @!e ainda n'o conse+!i&os i&a+inar. ,e!s se -e) ho&e& %ara @!e as criat!ras se tornasse& -ilhos. n'o si&%les&ente %ara %rod!)ir ho&ens &elhores do ti%o anti+o, &as %ara %rod!)ir !& no o ti%o de ho&e&. b co&o se, e& e) de ensinar !& ca alo a saltar cada e) &elhor e &ais alto, nGs o torn6sse&os !&a criat!ra alada. E claro @!e, @!ando s!as asas crescesse&, ele oaria %or so0re cercas @!e nenh!& ca alo %oderia saltar, e assi& enceria o ca alo nat!ral no se! %rG%rio territGrio. Mas ha eria !& %er1odo, @!ando as asas ainda esti esse& a%enas co&e(ando a crescer, e& @!e n'o %oderia -a)er issoC e, nesse est6+io, as %rot!0erIncias nos o&0ros L nin+!A& seria ca%a) de di)er, %elo si&%les olhar, @!e iria& a trans-or&arFse e& asas F %oderia& atA darFlhe !&a a%ar7ncia canhestra. Mas tal e) K6 tenha&os nos estendido de&ais so0re este ass!nto. Se o @!e oc7 @!er A !& ar+!&ento contra o cristianis&o 8e &e le&0ro &!ito 0e& de o @!anto ansiei %or !& ar+!&ento desses @!ando co&ecei a ter &edo de @!e o cristianis&o -osse erdadeiro=, n'o A di-1cil encontrar !& crist'o est5%ido e &ed1ocre e oci-erar. EEnt'o A
92

essa a no a criat!ra da @!al oc7s se +a0a&Q Pre-iro a anti+aQE PorA&, @!ando oc7 co&e(ar a %erce0er @!e eDiste& o!tros &oti os %elos @!ais o cristianis&o A %la!s1 el, sa0er6 e& se! cora('o @!e esse ti%o de ar+!&ento n'o te& nada a er co& o ass!nto. P!e sa0e oc7 das al&as das o!tras %essoas F de s!as tenta(?es, s!as o%ort!nidades, s!as l!tasO ,e toda a cria('o, sG !&a al&a oc7 conheceC ela A a 5nica c!Ko destino est6 e& s!as &'os. Se ,e!s eDiste, oc7 est6, e& certo sentido, so)inho diante dele. N'o %ode -a)7Flo desa%arecer co& es%ec!la(?es so0re se!s i)inhos o! &e&Grias de coisas lidas e& li ros. ,e @!e aler6 essa 0al05rdia e essa &!r&!ra('o F ser6 @!e oc7 ser6 &es&o ca%a) de se le&0rar de t!do issoO L @!ando a ne0lina anestAsica @!e cha&a&os de Enat!re)aE o! de E&!ndo realE se dissi%ar e a Presen(a diante da @!al oc7 se&%re este e se &ostrar %al%6 el, i&ediata e ine it6 elO

99. AS NO2AS CRIATURAS


No ca%1t!lo anterior, co&%arei a o0ra cr1stica de criar no as criat!ras co& o %rocesso %elo @!al !& ca alo se torna !&a criat!ra alada. Usei esse eDe&%lo eDtre&o %ara deiDar 0e& claro @!e a@!ilo de @!e se trata n'o A !&a si&%les &elhora, &as !&a trans-or&a('o. A coisa @!e &ais se a%roDi&a disso no &!ndo da nat!re)a s'o as trans-or&a(?es not6 eis @!e %ode&os %ro ocar nos insetos @!ando %roKeta&os certos raios so0re eles. J6 @!e& %ense @!e -oi assi& @!e ocorre! a e ol!('o. As altera(?es das @!ais esse %rocesso de%ende %oderia& ter sido %rod!)idas %or raios indos do es%a(o sideral. 8b claro @!e, @!ando as altera(?es %assa& a eDistir, %assa& ta&0A& a so-rer a in-l!7ncia da@!ilo @!e se cha&a Esele('o nat!ralE. as altera(?es 5teis %er&anece& e as de&ais s'o eDtir%adas.= Tal e) !& ho&e& &oderno %ossa co&%reender &elhor a idAia crist' se a entender no conteDto da e ol!('o. JoKe e& dia, todos K6 o! ira& -alar da e ol!('o 8e&0ora haKa ho&ens instr!1dos @!e n'o creia& nela=. todos K6 ti era& de o! ir @!e o ho&e& e ol!i! a %artir das -or&as in-eriores de ida. Conse@cente&ente, as %essoas a&i5de se %er+!nta&. EP!al ser6 o %rGDi&o %assoO P!ando a%arecer6 o ser @!e ir6 de%ois do hoF &e&OE Escritores cheios de i&a+ina('o tenta& Bs e)es desenhar a -i+!ra desse %rGDi&o %asso F o Es!%erFho&e&E, %ois assi& o cha&a&C &as, no +eral, sG conse+!e& es0o(ar os contornos de !& ser &!ito %ior do @!e o ho&e& @!e conhece&os, e de%ois tenta& co&%ensar esse -ato dandoFlhe no os %ares de 0ra(os e %ernas. Mas s!%onha&os @!e o %rGDi&o %asso seKa al+o &!ito &ais desse&elhante dos %assos anteriores do @!e i&a+ina& esses escritores. N'o A %ro 6 el @!e assi& seKaO J6 &ilhares de sAc!los, criat!ras +i+antescas e dotadas de cascos %esad1ssi&os s!r+ira& so0re a Terra. Se na@!ela A%oca ho! esse al+!A& @!e o0ser asse o c!rso da e ol!('o, %ro a el&ente %ensaria @!e ela ca&inha a na dire('o de cascos cada e) &ais %esados. Estaria errado, %orA&. O -!t!ro tinha !&a carta na &an+a, !&a carta @!e, na@!ele &o&ento, n'o %oderia ter sido %re ista de &odo al+!&. Esta a a %onto de +erar %e@!enos seres n!s, se& cascos ne& es%inhos, &as dotados de cAre0ros &elhores. seres @!e, co& esses cAre0ros, iria& a do&inar o %laneta inteiro. N'o sG teria& &ais %oder @!e os &onstros %rAFhistGricos co&o teria& !& no o ti%o de %oder. O %asso se+!inte n'o sG -oi di-erente co&o ta&0A& -oi &arcado %or !& no o ti%o de di-eren(a. A corrente da e ol!('o n'o se+!iria a dire('o e& @!e nosso hi%otAtico o0ser ador a ia -l!ir. na erdade, esta a a %onto de -a)er !&a c!r a acent!ada. Ora, &e %arece @!e a &aioria das conKect!ras %o%!lares so0re o %rGDi&o %asso est'o co&etendo o &es&o ti%o de erro. As %essoas 7e& 8o! %elo &enos %ensa& @!e 7e&= os ho&ens desen ol endo !& cAre0ro +i+antesco e a&%liando o do&1nio so0re a nat!re)a. E, co&o %ensa& @!e a corrente est6 -l!indo nessa dire('o, i&a+ina& @!e contin!ar6 se+!indo o &es&o c!rso. Mas n'o %osso deiDar de %ensar @!e o %rGDi&o %asso ser6 co&%leta&ente no o e to&ar6 !&a dire('o co& a @!al nin+!A& teria sonhado. Se n'o -osse assi&, n'o %oderia %ro%ria&ente ser cha&ado !& %rGDi&o %asso. Penso @!e ele n'o sG ser6 di-erente co&o ta&0A& ser6 caracteri)ado %or !& no o ti%o
93

de di-eren(a. N'o conKect!ra !&a si&%les &!dan(a, &as !& no o &Atodo de %rod!)ir a &!dan(a. O!, %ara %ro%or !& %aradoDo, conKect!ra @!e o %rGDi&o est6+io da e ol!('o n'o ser6 de &odo al+!& !& est6+io e ol!ti o. %enso @!e a %rG%ria e ol!('o ser6 s!%erada en@!anto &Atodo de %rod!('o da &!dan(a. E, %or -i&, n'o &e s!r%reenderei se, @!ando isso acontecer, %o!ca +ente %erce0er @!e est6 acontecendo. Ora, se %retende&os contin!ar !sando essa lin+!a+e&, a idAia crist' A @!e esse %rGDi&o %asso K6 -oi dado. E, de -ato, ele A co&%leta&ente no o. N'o A !&a &!dan(a de ho&ens cere0rais %ara ho&ens &ais cere0rais ainda. A !&a &!dan(a @!e %arte n!&a dire('o co&%leta&ente di-erente L de criat!ras de ,e!s %ara -ilhos de ,e!s. O %ri&eiro caso dessa &!dan(a s!r+i! na Palestina h6 dois &il anos. E& certo sentido, a &!dan(a n'o A !&a Ee ol!('oE de &odo al+!&. N'o A al+o @!e nasce do %rocesso nat!ral dos aconteci&entos, &as al+o @!e entra na nat!re)a indo de -ora dela. PorA&, n'o de er1a&os es%erar o!tra coisa. /oi do est!do do %assado @!e che+a&os B nossa idAia de Ee ol!('oE. Se de -ato eDiste& no idades B nossa es%era, A e idente @!e nossa idAia, 0aseada no %assado, n'o %oderia %re 7Flas. E na erdade esse %rGDi&o %asso A di-erente dos anteriores n'o sG %or ir de -ora da nat!re)a, &as %or 6rios o!tros &oti os ta&0A&. 89= Ele n'o se %ro%a+a %ela re%rod!('o seD!al. Por @!e nos s!r%reender diante dissoO Jo! e te&%o e& @!e os seDos n'o eDistia&C o desen ol i&ento se da a %or o!tros &Atodos. Conse@cente&ente, A de es%erar @!e enha !& te&%o e& @!e as rela(?es seD!ais n'o eDista& &ais, o! sen'o 8co&o K6 est6 de -ato acontecendo= !& te&%o e& @!e, e&0ora elas contin!e& eDistindo, deiDe& de ser os %rinci%ais canais do desen ol i&ento. (2) Nos est6+ios anteriores, os or+anis&os i os n'o tinha& escolha. era& o0ri+ados o! %ratica&ente o0ri+ados a dar o %asso se+!inte. E& +eral, o %ro+resso era al+o @!e lhes acontecia, n'o al+o @!e eles &es&os e&%reendia&. PorA&, este %asso no o, o %asso @!e nos cond!) da condi('o de criat!ras B condi('o de -ilhos, A ol!nt6rio. E ol!nt6rio %elo &enos e& !& sentido. N'o . ol!nt6rio %or@!e nGs, %or nossa %rG%ria conta, %oder1a&os t7Flo dado o! t7Flo &es&o i&a+inadoC &as A ol!nt6rio na &edida e& @!e, @!ando nos A o-erecido, %ode&os rec!s6Flo. Se @!iser&os, %ode&os re+redirC %oF de&os recalcitrar e deiDar @!e a no a h!&anidade 6 e& -rente se& a nossa %resen(a. (3) E! disse @!e Cristo -oi o E%ri&eiro casoE do ho&e& no o. Mas A claro @!e ele A &!ito &ais @!e isso. N'o A si&%les&ente um ho&e& no o, !& es%Aci&e da es%Acie, &as o ho&e& no o. E a ori+e&, o centro e a ida de todos os ho&ens no os. Entro! de li re e es%ontInea ontade no !ni erso criado, tra)endo consi+o a /o., a ida no a. 8No a %ara nGs, e idente&ente. no l!+ar de onde e&, a /oE eDiste desde toda a eternidade.=. E ele n'o a trans&ite %or hereditariedade, &as %or a@!ilo @!e cha&ei de E0oa in-ec('oE. Todos os @!e a rece0e& ad@!ire&Fna %elo contato %essoal co& ele. Os o!tros ho&ens se torna& Eno osE %or estar EneleE. 8;= Esse %asso se d6 n!&a elocidade di-erente da dos %assos anteriores. Co&%arada co& o desen ol i&ento do ho&e& neste %laneta, a di-!s'o do cristianis&o %ela ra(a h!&ana %arece darFse na elocidade do raio L dois &il anos s'o @!ase nada e& co&%ara('o co& a histGria do !ni erso. 8N!nca se es@!e(a de @!e nGs ainda so&os os E%ri&iti os crist'osE. Te&os a es%eran(a de @!e as at!ais di is?es e& nosso seio, in5teis e &ali+nas, seKa& !&a doen(a da in-Incia. nossos dentes de leite ainda est'o nascendo. Se& d5 ida, o &!ndo eDterior %ensa o contr6rio. Pensa @!e esta&os &orrendo de elhice. Mas n'o A a %ri&eira e) @!e esse %ensa&ento lhe ocorre. M6 lhe ocorre! %ensar @!e o cristianis&o esta a &orrendo %or ca!sa das %erse+!i(?es eDternas, da corr!%('o interna, da ascens'o do isla&is&o, da ascens'o das ci7ncias -1sicas, do s!r+i&ento dos +randes &o i&entos re ol!cion6rios anticrist'os. E& cada !& desses casos, %orA&, o &!ndo se dece%ciono!. S!a %ri&eira dece%('o -oi a cr!ci-ica('o. o Jo&e& ress!scito!. E& certo sentido F e sei &!ito 0e& @!e isso de e %arecer terri el&ente inK!sto aos olhos do &!ndo F, esse &es&o -ato e& se re%etindo desde ent'o. O &!ndo contin!a &atando
9.

a@!ilo @!e Mes!s -!ndo!C e a cada e), @!ando est6 alisando a terra %or ci&a da co a, o! e di)er de re%ente @!e a@!ilo ainda est6 i o e s!r+i! de no o e& al+!& o!tro l!+ar. N'o ad&ira @!e o &!ndo nos odeie.= 8V= ,esta e), o @!e est6 e& Ko+o A al+o &!ito &aior. Se retrocedesse aos %assos anteriores, !&a criat!ra %erderia, na %ior das hi%Gteses, se!s %o!cos anos de ida nesta TerraC &!itas e)es, ne& isso. Retrocedendo neste %asso, %erde&os !&a reco&%ensa in-inita 8no sentido &ais estrito da %ala ra=. Isso %or@!e o &o&ento cr1tico che+o!. No decorrer dos sAc!los, ,e!s cond!)i! a nat!re)a ao %onto de %rod!)ir criat!ras @!e %ode& 8se @!isere&= ser a0stra1das da %rG%ria nat!re)a e trans-or&adas e& Ede!sesE. Ser6 @!e elas deiDar'o @!e isso aconte(aO ,e certo &odo, isso se asse&elha B crise do nasci&ento. AtA o &o&ento e& @!e nos le anta&os e se+!i&os a Cristo, ainda so&os ele&entos da nat!re)a e re%o!sa&os no 5tero da nossa +rande &'e. A +esta('o -oi %rolon+ada, dolorosa e cheia de ansiedade, &as a+ora atin+i! o cl1&aD. O +rande &o&ento che+o!. T!do est6 %ronto. AtA o MAdico K6 est6 a@!i. Ser6 @!e o %arto ai Etranscorrer se& %ro0le&asEO Mas A claro @!e eDiste !&a di-eren(a i&%ortante entre esse %arto e !& %arto co&!&. No %arto co&!&, o 0e07 n'o te& &!ita escolhaC neste, ele te&. /ico a %ensar o @!e !& 0e07 co&!& -aria se ti esse escolha. Tal e) ele %re-erisse %er&anecer na esc!rid'o @!ente e se+!ra do 5tero. E idente&ente, %ara ele o 5tero seria sinHni&o de se+!ran(a. Mas ele estaria en+anadoC se l6 %er&anecesse, &orreria. So0 esse %onto de ista, a coisa K6 acontece!. o no o %asso K6 -oi dado e ainda est6 sendo dado. As no as criat!ras K6 est'o es%alhadas, a@!i e ali, %or toda a s!%er-1cie da Terra. Al+!&as, co&o e! &es&o ad&iti, ainda n'o s'o reconhec1 eis, &as o!tras %ode& ser reconhecidas. ,e @!ando e& e), encontra&os !&a delas. As %rG%rias o)es e rostos delas s'o di-erentes dos nossos. &ais -ortes, &ais tran@cilos, &ais -eli)es, &ais radiantes. Elas %arte& de onde a &aioria de nGs &al conse+!e che+ar. Co&o e! disse, s'o reconhec1 eisC &as oc7 %recisa sa0er o @!e %roc!rar. N'o se asse&elha& e& nada B idAia de E%essoas reli+iosasE @!e oc7 -or&o! a %artir de s!as leit!ras. N'o cha&a& a aten('o %ara si. 2oc7 tende a %ensar @!e est6 sendo +entil co& elas, @!ando na erdade s'o elas @!e est'o sendo +entis co& oc7. A&a&Fno &ais do @!e os o!tros ho&ens, &as %recisa& &enos de oc7. 8Ali6s, te&os de s!%erar a ontade de nos sentir&os necess6rios. e& certas %essoas E0oa)inhasE, es%ecial&ente &!lheres, essa A a tenta('o &ais di-1cil de encer.= E& +eral, %arece& ter te&%o de so0raC -ica&os a %ensar de onde e& esse te&%o. ,e%ois de reconhecer a %ri&eira dessas no as criat!ras, oc7 reconhecer6 co& &!ito &ais -acilidade a se+!nda. E tenho a -orte s!s%eita 8&as co&o o! sa0er co& certe)aO= de @!e elas &es&as se reconhece& !&as Bs o!tras de &odo i&ediato e in-al1 el, %or ci&a de todas as 0arreiras de cor, seDo, classe social, idade e atA &es&o de credo. Nesse sentido, santi-icarFse A co&o entrar n!&a sociedade secreta. No &1ni&o, no &1ni&o, de e ser !&a coisa eDtre&a&ente divertida Mas oc7 n'o de e i&a+inar @!e as no as criat!ras s'o todas Ei+!aisE no sentido co&!& da %ala ra. M!itas coisas @!e e! disse neste 5lti&o li ro %ode& le 6Flo a s!%or @!e assi& seKa. Para nos tornar&os no as criat!ras, te&os de %erder o @!e a+ora cha&a&os de EnGs &es&osE. Te&os de sair de nGs &es&os e entrar e& Cristo. A ontade dele te& de ser a nossa e te&os de %ensar se!s %ensa&entosC te&os de Eter a &ente de CristoE, co&o di) a B10lia. E, se Cristo A !& sG e te& de estar EdentroE de todos nGs, acaso n'o -icare&os todos i+!aisO Parece @!e si&, co& certe)aC &as, na erdade, n'o A assi&. Neste caso, A di-1cil encontrar !& eDe&%lo @!e il!stre a@!ilo de @!e se trata, %ois n'o eDiste& d!as coisas @!e +!arde& entre si !&a rela('o se&elhante B @!e o Criador te& co& !&a de s!as criat!ras. Mas o! a%resentar, co& certa hesita('o, dois eDe&%los eDtre&a&ente i&%er-eitos @!e tal e) nos d7e& !&a a+a idAia da erdade. I&a+ine !& 0ando de %essoas @!e se&%re i e! na &ais co&%leta esc!rid'o. 2oc7 che+a e tenta eDF %licarFlhes co&o A a l!). Pode tentar di)erFlhes @!e, se eles sa1re& na l!), a &es&a l!) incidir6 so0re eles todos, eles a re-letir'o e assi& se tornar'o o @!e cha&a&os de
95

E is1 eisE. N'o seria %er-eita&ente %oss1 el @!e eles i&a+inasse& @!e, co&o todos rece0eria& a &es&a l!) e rea+iria& a ela do &es&o &odo 8o! seKa, a re-letiria&=, -icaria& todos co& a &es&a a%ar7nciaO Mas oc7 e e! sa0e&os @!e, na erdade, a l!) &ostra o! e idencia o @!anto todos eles s'o di-erentes. O! sen'o i&a+ine !&a %essoa @!e n'o conhecesse o sal. 2oc7 lhe d6 !&a %itada %ara eD%eri&entar e ela sente !& sa0or es%ec1-ico, -orte e %!n+ente. 2oc7 ent'o lhe di) @!e, no se! %a1s, as %essoas !sa& o sal co&o te&%ero de todos os %ratos. N'o %oderia ela res%onder. EMas, nesse caso, todos os se!s %ratos de e& -icar eData&ente co& o &es&o +osto, %ois o sa0or desse %G 0ranco @!e oc7 &e de! A t'o -orte @!e de e &atar todos os o!tros sa0ores.E PorA&, oc7 e e! sa0e&os @!e o sal te& !& e-eito dia&etral&ente o%osto. Lon+e de E&atarE o sa0or do o o, da do0radinha e do re%olho, ele na erdade o real(a. Os ali&entos sG &ostra& se! erdadeiro sa0or @!ando oc7 lhes acrescenta o sal. 8E claro @!e, co&o e! disse, esse eDe&%lo n'o A &!ito 0o&, %ois, no -i& das contas, de -ato A %oss1 el a0a-ar os o!tros sa0ores %elo eDcesso de sal, ao %asso @!e o sa0or de !&a %ersonalidade h!&ana n'o %ode ser a0a-ado %elo eDcesso de Cristo. Esto! &e es-or(ando ao &6Di&o.= O @!e acontece co& Cristo e conosco A al+o se&elhante a isso. P!anto &ais tira&os do ca&inho a@!ilo @!e a+ora cha&a&os de EnGs &es&osE e deiDa&os @!e ele to&e conta de nGs, tanto &ais nos torna&os a@!ilo @!e real&ente so&os. Ele A t'o +rande @!e &ilh?es e &ilh?es de E%e@!enos CristosE, todos di-erentes, n'o ser'o s!-icientes %ara eD%ress6Flo %lena&ente. /oi ele @!e os -e) a todos. Ele in ento! L co&o !& escritor in enta os %ersona+ens de !& ro&ance F todos os ho&ens di-erentes @!e oc7s e e! de e&os ser. Nesse sentido, nossos erdadeiros seres est'o todos nele, es%erando %or nGs. ,e nada ale %roc!rar Eser e! &es&oE se& ele. P!anto &ais resisto a ele e tento i er so)inho, tanto &ais &e deiDo do&inar %or &inha hereditariedade, &inha cria('o, &e!s deseKos nat!rais e o &eio e& @!e i o. Na erdade, a@!ilo @!e cha&o co& tanto or+!lho de Ee! &es&oE A si&%les&ente o %onto de encontro de &ir1ades de cadeias de aconteci&entos @!e n'o -ora& iniciadas %or &i& e n'o %oder'o ser encerradas %or &i&. Os deseKos @!e cha&o de E&e!sE s'o &era&ente os deseKos o&itados %elo &e! or+anis&o -1sico, inc!tidos e& &i& %elo %ensa&ento de o!tros ho&ens o! &es&o s!+eridos a &i& %elos de&Hnios. O os, 6lcool e !&a 0oa noite de sono. eis a1 a erdadeira ori+e& da &inha decis'o de 0eiKar a &o(a sentada B &inha -rente na ca0ine do tre&, decis'o @!e, %ara -a)er !&a 7nia a &i& &es&o, considero %essoal1ssi&a e &ad!ra&ente re-letida. A %ro%a+anda ser6 a erdadeira ori+e& de &inhas idAias %ol1ticas, @!e considero %rG%rias e es%ec1-icas. E& &e! estado nat!ral, n'o so! tanto !&a E%essoaE @!anto +osto de %ensar @!e so!. a &aior %arte da@!ilo @!e cha&o de Ee!E %ode ser -acil&ente eD%licada %or o!tros -atores. E sG @!ando &e olto %ara Cristo, @!ando &e entre+o B %ersonalidade dele, @!e co&e(o a ter !&a erdadeira %ersonalidade &inha. No co&e(o e! disse @!e h6 Personalidades e& ,e!s. A+ora o! &ais lon+e e a-ir&o @!e e& nenh!& o!tro l!+ar h6 %ersonalidades erdadeiras. 2oc7 n'o ter6 !& e! erdadeiro en@!anto n'o entre+ar a ele o se! e!. A i+!aldade o! se&elhan(a eDiste so0ret!do entre os &ais Enat!raisE dos ho&ens, n'o entre os @!e se rende& a Cristo. P!'o &onGtona A a se&elhan(a @!e i+!ala todos os +randes tiranos e con@!istadoresC @!'o +loriosa A a di-eren(a dos santosQ Mas o e! %recisa ser entre+!e de erdade. 2oc7 te&, %or assi& di)er, de lan(6Flo -ora EBs ce+asE. Cristo de -ato lhe dar6 !&a %ersonalidade no a, &as n'o . %or ca!sa disso @!e oc7 de e 0!sc6Flo. En@!anto esti er %reoc!%ado co& s!a %ersonalidade, oc7 n'o estar6 ca&inhando na dire('o dele de &odo al+!&. O %ri&eiro %asso consiste e& %roc!rar es@!ecer co&%leta&ente de si &es&o. Se! no o e!, se! e! erdadeiro 8@!e . de Cristo e ta&0A& A se!, e A se! K!sta&ente %or@!e A dele= n'o s!r+ir6 en@!anto oc7 o esti er %roc!rando. SG s!r+ir6 @!ando o o0Keto de s!a %roc!ra -or ele. Acaso isso %arece estranhoO Sai0a @!e o &es&o %rinc1%io i+ora e& ass!ntos &!ito &ais terrenos. Mes&o na ida social, oc7 Ka&ais ca!sar6 0oa i&%ress'o a o!tras %essoas en@!anto
9-

n'o %arar de %ensar na i&%ress'o @!e est6 ca!sando. Mes&o na literat!ra e na arte, nin+!A& @!e se %reoc!%e es%eci-ica&ente co& a ori+inalidade %oder6 Ka&ais ser ori+inalC ao %asso @!e, se oc7 tentar -alar a erdade 8se& li+ar a &1ni&a a @!antas e)es a &es&a erdade K6 -oi declarada no %assado=, no e e)es e& de) ser6 ori+inal se& %erce07Flo. Esse %rinc1%io re+e a ida inteira, do co&e(o ao -i&. Entre+!eFse, %ois assi& oc7 encontrar6 a si &es&o. Perca a s!a ida %ara sal 6Fla. S!0&etaFse B &orte, B &orte cotidiana de s!as a&0i(?es e dos se!s &aiores deseKos e, no -i&, B &orte do se! cor%o inteiro. s!0&etaFse a ela co& todas as -i0ras do se! ser, e oc7 encontrar6 a ida eterna. N'o +!arde nada %ara si. Nada @!e oc7 n'o de! che+ar6 a ser erdadeira&ente se!. Nada @!e n'o ti er &orrido che+ar6 a ser ress!scitado dos &ortos. Se oc7 0!scar a si &es&o, no -i& sG encontrar6 o Gdio, a solid'o, o deses%ero, a -5ria, a r!1na e a %odrid'o. Se 0!scar a Cristo, o encontrar6C e, K!nto co& ele, encontrar6 todas as coisas. "IM

94

Você também pode gostar