Você está na página 1de 42

FISIOLOGIA RENAL

Objetivo da aula: Estudar o processo de formao da urina, excreo e o reflexo de mico Roteiro da aula:

1. Caractersticas gerais do processo de formao da urina 1.1. Filtrao 1.2. Reabsoro 1.3. Secreo 2. Excreo 3. Mico

Caractersticas gerais dos processos de formao de urina


Etapas do processo de formao de urina: Filtrao, reabsoro e secreo

70%

Caractersticas gerais do processo de formao de urina Reabsoro:


Transferncia de gua e solutos do lmen do nfron para o fludo extracelular

Lquido filtrado 180 l/dia

Lquido eliminado na urina 1,5 l/dia

Por que no filtrar direto o 1% ?


1) Para eliminar rapidamente substncias estranhas 2) Facilita a regulao de ons e gua

Caractersticas gerais do processo de formao de urina Reabsoro


Mecanismos de reabsoro: Transporte ativo ou passivo
Reabsoro de Na+ no tbulo proximal

Membrana basolateral (transporte ativo primrio)

Membrana luminal (difuso)

Caractersticas gerais do processo de formao de urina Reabsoro


Mecanismos de reabsoro: Transporte ativo ou passivo
Reabsoro de glicose ligada ao Na+ no tbulo proximal
(aa, ons, diversos metablitos orgnicos)

Membrana basolateral (difuso facilitada)

Membrana luminal (t.a.s.)

Caractersticas gerais do processo de formao de urina


A maior parte do transporte no nfron mediada por protenas de membrana (carreadores) que exibem saturao Saturao do transporte corresponde taxa mxima do transporte que
ocorre quando todos os carreadores disponveis esto ocupados pelo substrato

Ocorre saturao

Limiar renal de glicose

A concentrao de glicose no plasma a partir da qual ela comea a aparecer na urina

Caractersticas gerais do processo de formao de urina Reabsoro


Mecanismos de reabsoro

Reabsoro passiva de uria no tbulo proximal

Tbulo proximal reabsorve a maior parte do sdio, cloreto, bicarbonato e potssio filtrados e praticamente toda a glicose e aa filtrados

reabsorvida e excretada Tbulo no altamente permevel uria

Caractersticas gerais do processo de formao de urina Reabsoro


favorecida pela baixa presso nos capilares peritubulares
PH=10mm Hg = 30 mmHg Presso de reabosro = 20 mmHg

Caractersticas gerais do processo de formao de urina Secreo: transferncia de molculas do fludo extracelular para dentro do lmen do nfron
ons, cidos e bases orgnicas: sais biliares, oxalato, urato, toxinas, frmacos (penicilina)
Probenecide: droga que se liga preferencialmente ao carreador da penicilina

Caractersticas gerais do processo de formao de urina Secreo


K+ - Transporte ativo primrio e difuso H+ - Transporte ativo secundrio (contratransporte) Clula tubular Sangue
( TP, TD, DC)

Lmen tubular

Na K
+ ATP

Na+ H+

HCO3-

H2CO3
CA

CO2
Basolateral

H2O + CO2
Luminal

Controle Hormonal do Transporte Tubular


Hormnio Stio de Ao Efeitos

Aldosterona

Tbulo Distal/Ducto Coletor

Reabsoro de NaCl, H2O e Secreo de K+ Reabsoro de NaCl, H2O e Secreo de H+ Reabsoro de H2O Reabsoro NaCl

Angiotensina II

Tbulo Proximal

ADH

Tbulo Distal/Ducto Coletor

Natriurtico Atrial

Tbulo Distal/Ducto Coletor

Caractersticas gerais do processo de formao de urina Excreo: Transferncia do contedo do lmen do nfron para o ambiente externo

Caractersticas gerais do processo de formao de urina Excreo da glicose no rim

Caractersticas gerais do processo de formao de urina Manejo da glicose no rim

Armazenamento da urina

Em crianas que ainda no foram treinadas para ir ao banheiro

Estudamos o processo de formao da urina Fases do processo: Filtrao, reabsoro e secreo Principais caractersticas do processo de reabsoro e secreo: Definio Aonde ocorrem? Exemplos de substncias que so reabsorvidas Mecanismos de reabsoro: Transporte ativo ou passivo Reabsoro de Na+ no tbulo proximal Reabsoro de glicose ligada ao Na+ no tbulo proximal Reabsoro passiva de uria Reabsoro favorecida pela baixa presso nos capilares peritubulares

Exemplos de substncias que so secretadas

Mecanismos de secreo: Transporte ativo ou passivo K+ - Transporte ativo primrio e difuso H+ - Transporte ativo secundrio (contratransporte) Excreo

Mecanismo da mico

IMPORTNCIA DA MANUTENO DO EQUILBRIO HIDROELETROLTICO A gua e o Na+ esto associados ao volume do fluido extracelular e osmolaridade Variaes na osmolaridade podem modificar o volume celular e consequentemente, a funo celular osmolaridade do LEC osmolaridade do LEC volume celular volume celular
(no fgado - degradao de protenas e glicognio) (abertura de canais inicos da membrana interrupo do potencial de membrana e sinalizao celular)

Variaes na [K+] no LEC podem alterar o potencial de repouso da clula Hipocalemia Hipercalemia
K+ sai da clula Hiperpolarizao (fraqueza dos m. esq., insuficincia dos m. resp. e cardaco) K+ entra na clula Despolarizao (maior excitabilidade inicial) Clulas menos excitveis (incapacidade de repolarizao)

O EQUILBRIO HIDROELETROLTICO EXIGE INTEGRAO ENTRE MLTIPLOS SISTEMAS

O EQUILBRIO DA GUA NO CORPO


Para manter constante o contedo de gua do organismo

PAPEL DOS RINS NO EQUILBRIO DA GUA OS RINS CONSERVAM GUA


CANECA ORGANISMO ALA - RINS

PROCESSOS DE DILUIO E CONCENTRAO DA URINA

Mecanismo de Diluio da Urina Ausncia de ADH Urina hiposmtica

Mecanismo de Concentrao da Urina Presena de ADH Urina hiperosmtica

MECANISMO DE AO DO ADH

Membrana apical ou luminal

(v2) Membrana basolateral

FATORES QUE AFETAM A LIBERAO DE ADH

Regularizao da Osmolaridade, do volume do LEC e da PA inibe a secreo de mais ADH por Feedback negativo

PROCESSOS DE CONCENTRAO E DILUIO DA URINA:

Fatores determinantes:

ADH
Hiperosmolaridade da medula renal

Cria o gradiente osmtico necessrio para que ocorra a reabsoro de gua

ADH

MECANISMOS QUE CONTRIBUEM PARA A PRODUO DA HIPEROSMOLARIDADE DO FLUDO INTERSTICIAL DA MEDULA RENAL

Multiplicao por contracorrente

Reciclagem da uria

Mecanismo de multiplicao por contracorrente determinado: Pela reabsoro repetitiva de NaCl pelo ramo ascendente espesso da ala de Henle Pelo influxo contnuo de novo NaCl a partir do tbulo proximal para a ala de Henle
Ramo Descendente (permevel gua) Ramo Ascendente (impermevel gua)

Reciclagem da uria ADH aumenta a permeabilidade uria na medula interna atravs de transportadores

NaCl

MECANISMO DE TROCA POR CONTRACORRENTE CONTRIBUI PARA A MANUTENO DA HIPEROSMOLARIDADE DO FLUDO INTERSTICIAL DA MEDULA RENAL A gua que sai do ramo descendente da ala de henle no dilui o fluido concentrado da medula porque removida pelos vasos retos Ala de Henle Vasos retos

PAPEL DO RIM NA MANUTEN DO EQUILBRIO DO NA+ E NA REGULAO DO VOLUME DO FEC

PAPEL DO RIM NA MANUTEN DO EQUILBRIO DO NA+ E NA REGULAO DO VOLUME DO FEC

Efeitos da Aldosterona - reabsoro de NaCl

Membrana Basolateral Membrana Luminal ou apical

PAPEL DO RIM NA MANUTEN DO EQUILBRIO DO NA+ E NA REGULAO DO VOLUME DO FEC

Fatores que afetam da secreo de aldosterona

COMO A DIMINUIO DA PRESSO ARTERIAL ESTIMULA A SECREO DE RENINA?

PEPTDEO ATRIAL NATRIURTICO PROMOVE A EXCREO DE NA+ E GUA

LIO DE CASA Descrever as compensaes homeostticas que ocorrem nos casos abaixo Excreo de urina muito diluda

Você também pode gostar